بچه ها من یه چیز میگم نخندینا
این که میگن مثلا رتبم شده تو معماری 100 تو منظر فلان تو مطالعات فلانو اینا، این یعنی چی؟
یعنی این بنده خدا وقتی میخواد انتخاب رشته کنه همه این گرایشارو میتونه انتخاب کنه؟ بعد همه این گرایشا اسکیس داره؟
یعنی چه بخواد چه نخواد باید اسکیسو بده حالا تو هر گرایشی ضریب اسکیس فرق داره؟ آره؟
1-1 معرفی رشته کارشناسی ارشد معماری (بدون گرایش)
رسالت اصلي رشته معماري، طراحي ساختمان‌هاي مفيد، زيبا و اصيل، ساماندهي به محيط مصنوع و شكل‌دهي به فضاي زندگي انسان، در توازن با طبيعت و متناسب با ارزش‌ها و شرايط فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي جامعه است. معماري ضمن اين كه يك رشته فني و مهندسـي اسـت، در عيـن حال تخصصي مرتبط با شرايط يك جامعه مي‌باشد. به همين جهت آموزش رشته معماري به عنوان يك تخصص چندگرايشي، شامل مباحث فني و مهندسي است .
در اين راستا دانشجويان اين گرايش فرا مي‌گيرند مسائل مطرح در حوزه معماري را به درستي تحليل و ارزيابي كرده و سپس اطلاعات مورد نياز را جمع‌آوري، پالايش و سازمان داده و آنها را در طراحي ساختمانها و فضاهاي دلنشين و زيبا و عملكردي بكار بندند. به گونه‌اي كه باعث بهبود روزافزون زندگي افراد جامعه و كيفيت محيط گردند.
در مقاطع مختلف آموزشی، مقطع کارشناسی مقطعی آموزشی ،کارشناسی ارشد مقطعی آموزشی- پژوهشی و دکترا مقطعی پژوهشی می‌باشد، لذا در دوره ای که پیش‌رو دارید بار اصلی بر روی پروژه‌ها و پژوهش‌هاست. در بسیاری از دانشگاه‌ها شرط گرفتن مجوز دفاع از پایان‌نامه داشتن حداقل یک مقاله علمی پژوهشی پیرامون همان موضوع است. داشتن مقالات علمی پژوهشی و خصوصاًISI از جمله مؤلفه‌های مؤثر برای دانشجویانی است که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند.
کار آن دسته از دانشجویانی که لیسانس غیر‌معماری داشته و قصد ورود به این رشته از مقطع ارشد را دارند از این جهت دشوار خواهد بود که آنچه این افراد از معماری دیده و بدنبالش هستند اصولاً در مقطع کارشناسی ارائه می‌شود اگرچه دروسی به عنوان واحدهای جبرانی نیز در دوره ارشد به آنها ارائه می‌شود اما اکتفا به آنچه در دانشگاه ارائه می‌شود نتیجه پرباری نخواهد داشت. مگر کسانی که صرف داشتن مدرک به دنبال کارشناسی ارشد این رشته هستند.
در گرایش معماری دانشگاه‌ها معمولاً دو یا سه درس با عنوان طرح معماری ارائه می‌نمایند. تفاوت این درس در مقطع ارشد نسبت به کارشناسی تأکید بیشتر بر مطالعات پروژه و جامع‌تر بودن محتوای طرح‌ها با نگاهی کلان‌تر به موضوع است.
فارغ‌التحصيلان گرايش مهندسي معماري مي‌توانند در حيطه‌هاي زير فعاليت داشته باشند:
فعاليت به عنوان مهندس مشاور معماري در جهت طراحي بناها
همكاري با گروه مهندسان مشاور معماري جهت طراحي و توسعه طرح‌ها
نظارت عمومي و عالي بر صحت انجام كار در عمليات اجراي ساختمان
مديريت و هماهنگي اجرايي پروژه‌هاي گسترده در زمينه گرايش تخصصي
فعالیت در زمینه معماری داخلی و دکوراسیون
فعالیت در زمینه نرم‌افزارهای معماری
و...
1-2 معرفی گرایش‌های زیرشاخه مهندسی معماری
چند سالی است که در مقطع کارشناسی ارشد جدای از رشته معماری (بدون گرایش)، گرایش‌های مختلفی در برخی از دانشگاه‌ها ارائه می‌شود. نکته حائز اهمیت در خصوص این زیر‌شاخه‌ها این است که انتخاب هر یک از آنها پس از اعلام نتایج اولیه (آزمون تئوری) امکان‌پذیر است و در ادامه نیز بایستی اسکیس معماری را پشت‌سر بگذارید، لذا راه ورود به این گرایش‌ها شرکت کردن در همان کنکور معماری (تئوری و عملی) است.
در صورتی که در گرایش مهندسی معماری مجاز شده باشیم، در زمان انتخاب هم امکان انتخاب مهندسی معماری (بدون گرایش) و هم امکان انتخاب گرایش‌های زیر‌شاخه‌ای آنرا خواهیم داشت.
از آنجا که عنوان همه این رشته‌ها مهندسی معماریست و تنها پسوند گرایش خواهند یافت، در مقطع کارشناسی ارشد تعدادی درس مشترک در تمامی آنها ارائه خواهد شد، تفاوت محتوای این گرایش‌ها در ارائه دروس اختیاری متفاوت و جهت‌گیری موضوعات و محتویات دروس با توجه به گرایش است. به طور مثال موضوع درس طراحی معماری 1 ارشد در گرایش معماری پایدار متناسب با این گرایش با محوریت پایداری تعیین و در گرایش فناوری با محوریت فناوری تعیین می‌شود. حتی در‌خصوص درس‌هایي همچون روش تحقیق، جدای از کلیات مشترک، موضوع مقاله‌ای كه دانشجویان در پایان ترم ارائه می‌دهند بایستی در حیطه گرایششان باشد.
برخی از این زیر‌شاخه‌ها برای دانشجویانی که به محتویات رشته‌ها ( نه عنوان رشته‌ها) علاقه‌مند هستند می‌تواند جالب توجه باشد، به طور مثال گرایش فناوری برای کسانی که به محتوای رشته تکنولوژی علاقه‌مندند و یا گرایش معماری پایدار برای افرادی که به دروس رشته انرژی تمایل دارند.
1-2-1 گرایش معماری پایدار
این گرایش از نظر محتوای دروس تا حد زیادی به رشته انرژی معماری شباهت دارد ولی بر‌خلاف رشته انرژی که زیر‌گروه مجموعه هنرهای ساخت است و آزمون اسکیس ندارد، برای ورود به رشته معماری پایدار بایستی کنکور و اسکیس معماری را پشت‌سر بگذارید.
1-2-2 گرایش فناوری
این گرایش نیز از نظر محتوای دروس تا حد زیادی به رشته تکنولوژی معماری شباهت دارد ولی بر‌خلاف رشته تکنولوژی که زیر‌گروه مجموعه هنرهای ساخت است و آزمون اسکیس ندارد، برای ورود به این رشته بایستی کنکور و اسکیس معماری را پشت‌سر بگذارید.
1-2-3 گرایش طراحی مسکن
زمینه اصلی این گرایش، مباحث حیطه طراحی مسکن از مقیاس خرد تا کلان است و با توجه به نیاز کشورمان یکی از گرایش‌هاي کاربردی خواهد بود.
1-2-4 گرایش فنی
این گرایش را می‌توان تلفیقی از معماری و مباحث اجرایی عمرانی دانست و در طول دوره جزئیات اجرایی و مباحث فني دارای محوریت می‌باشند.
1-2-5 گرایش طراحی فضاهای آموزشی و فرهنگی
آشنایی کامل‌تر با مباحث معماری اسلامی و طراحی فضاهایی با کاربری آموزشی فرهنگی از جمله مدرسه، دانشگاه، فرهنگسرا، مسجد و... از جمله رویکردهای اصلی این گرایش است.
1-2-6 گرایش طراحی فضاهای بهداشتی و درمانی
از آنجاکه طراحی فضاهای بهداشتی و درمانی همچون بیمارستان، کلینیک‌ها و آسایشگاه‌ها نیازمند آگاهی و بکارگیری ضوابط و آیین‌نامه‌های متعدد در این خصوص می‌باشد لذا رویکرد اصلی این گرایش نیز آموزش طراحی این نوع بناها با رعایت قوانین و معیارهای مربوطه می‌باشد.
1-3 معرفی رشته طراحی داخلی
اگر معماري راحت سازي فضاي زيستي انسان‌ها است معماري داخلي اخص اين موضوع است. اگر كليت يك بنا را يك اثر معماري بناميم، انتظام هنري پوسته‌هاي درون كالبدي آن بنا به مراتب سهم بيشتري از انتظام پوسته‌اي آن بنا دارند.
هدف از برگزاري اين دوره آموزشي تربيت نيروهاي متخصص و آشنا به مباني علمي معماري داخلي است. اين علم خصيصه‌هاي عملكردي و تأثير ابزار بر انسان است كه فارغ‌التحصيلان آن رابطه نظم و عملكرد آن در طبيعت و حيات انساني و انتظام هنري پوسته‌هاي درون زيست كالبدي بناها را به صورت علمي در طراحي اجرا مي‌كنند.
فارغ التحصيلان رشته معماري داخلي در طراحي پوسته‌هاي درون زيست فضاهاي مردمي از جمله فروشگاه‌ها، هتل‌ها، منازل، بيمارستان، فرودگاه، مسجد و... حتي بناهاي با سازه سبك، پارك‌ها، نمايشگاه‌ها، يادبود و... با ديد نظم، صرفه‌جويي در فضا با ديد اقتصادي به طراحي خواهند پرداخت.
1-4 معرفی رشته بازسازی پس از سانحه
دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) بازسازی، دوره‌ای از تحصیلات تکمیلی است که مجموعه‌ای هماهنگ از فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی را در بر می‌گیرد. دانشجویان کارشناسی ارشد ضمن شناخت علمی مفاهیم و آشنایی با ادبیات بلایا و علل وقوع سوانح طبیعی و حوادث انسان‌ساز، با مقوله بحران در سه مقطع پیش از وقوع، هنگام سانحه و پس از آن آشنا شده و به مقولات اساسی، بازسازی می‌پردازند. تأکید اصلی دوره بر موضوع تحول و دگرگونی مجتمع‌های زیستی به عنوان مفهومی پویا بوده که مجموعه‌ای از فرآیند فعالیت‌های جامعه‌شناسی، روانشناسی، اقتصادی، فنی، ساختمانی و زیست محیطی را شامل می‌گردد. در این میان به مقوله مهم تأمین سرپناه پس از سانحه، چه در زمان امداد اولیه و تحت عنوان اسکان اضطراری چه در قالب دوران ساماندهی و با نام اسکان موقت و چه در هنگام بازسازی و اسکان دائم توجه ویژه مبذول می‌شود. واضح است که کاهش اثرات خطرات سوانح در شهر و روستا با توجه به اصل «پیشگیری بهتر از درمان است»، نیز موردنظر بوده و مباحث مقاوم‌سازی چه در ارتباط با بناهای موجود و چه در مورد ساختمان‌های تخریب شده، از دیگر محورهای دوره محسوب می‌شود. باید خاطر نشـان ساخت که در«گردونه از امداد تا توسعه»، کلیه فعالیت‌های صورت گرفته در زمینه تأمین سرپناه، می‌بایست با توجه به اثرات درازمدت آن در جوامع آسیب دیده مورد مطالعه قرار گرفته و شاخص‌های توسعه همراه با اصل جوابگویی و یا مسئولیت‌پذیری در گردونه مزبور مورد توجه خاص قرار گیرد. از آنجائیکه نگرش دوره به مقوله سرپناه پس از سانحه به عنوان یک فرآیند پویا و نه یک محصول ایستا می‌باشد، بررسی سایر موضوعات فنی، اقتصادی، فرهنگی، زیست محیطی، روانشناسی، اجتماعی و سیاسی، رشته مزبور را به یک دوره آموزشی - پژوهشی میان رشته‌ای مبدل می‌سازد. اگر چه تاکنون بیش از 40 نوع سانحه طبیعی در جهان رخ داده است و از این تعداد در حدود 31 نوع آن در این کشور حادث شده است، لیکن با توجه به اهمیت و وقوع مکرر دو سانحه غالب در کشور یعنی زلزله و سیل، برنامه دوره حاضر صرفاً بر روی این دو سانحه متمرکز شده است .به منظور ایجاد آمادگی بیشتر دانشجویان دوره، در بخش دروس جبرانی یک کارگاه مقدماتی و در قسمت دروس اجباری، سه کارگاه بازسازی 1 و 2 و 3 (روستا، شهر و منطقه) به صورت تحقیقات میدانی و مطالعات موردی پیش‌بینی شده است. بر این اساس، دانشجویان در مناطق سانحه دیده ضمن مواجهه مستقیم با مصادیق بازسازی، به تقویت قدرت برخورد منطقی و مناسب، در شرایط اضطراری و پس از آن می‌پردازند. این تمرین‌ها دانشجویان را برای انجام پایان‌نامه‌ای مرتبط با موضوع بازسازی كه با تأکید بر مطالعات میدانی انتخاب می‌شود، آماده می‌سازد.
ضرورت و اهمیت دوره: با توجه به موقعیت قرارگیری فلات ایران بر روی کمربند زلزله و نظر به تنوع آب و هوایی آن، این کشور یکی از شش سرزمینی است که بیشترین تلفات انسانی و خسارات مالی ناشی از بلایا را تجربه کرده است. اگر چه تعداد گزارش‌های فنی، زمین‌شناسی، زلزله‌شناسی و ژئوتکنیک کم نمی‌باشد، ولی تحقیقات پیرامون آثار درازمدت بازسازی سکونتگاه‌های شهری و روستایی که قابلیت طرح علمی و کاربردی از دیدگاه‌های معماری، شهرسازی، علوم اجتماعی و روانشناسی را داشته باشند. انگشت شمارند و در این زمینه خلاء فراوانی وجود دارد.
نقش و توانایی فارغ‌التحصیلان: فارغ‌التحصیلان قابلیت‌های لازم را خواهند داشت تا با شناخت مقولات بازسازی دانش لازم در زمینه بازسازی سکونتگاه‌های شهری و روستایی را در ابعاد گوناگون کسب نموده و نظرات کارشناسی خود را به مراجع ذیربط پیشنهاد دهند و پس از آن به برنامه‌ریزی، مدیریت، طراحی و ارزیابی بپردازند. افراد مزبور به مثابه مدیران و هماهنگ‌کنندگان تربیت شده قادرند براساس روش‌های علمی، کارشناسان رشته‌های موردنیاز را گردهم آورده و با تقسیم وظایف در هنگام وضعیت اضطرار و با برنامه زمان‌بندی مشخص به امور ساماندهی و بازسازی بپردارند. در حال حاضر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی عهده‌دار انجام امور بازسازی در کشور است که مراحل اسکان موقت و دائم را نظارت و اجرا می‌نماید. سازمان‌های دیگری از جمله جمعیت هلال احمر، استانداری‌ها و ستاد حوادث غیرمترقبه وزارت کشور نیز عهده‌دار امدادرسانی اضطراری و تشکیلاتی در هنگام سوانح هستند. همچنین شهرداری‌ها و اکثر وزارتخانه‌ها با استقرار دفاتری با عنوان اتاق بحران، موظفند که در هنگام وقوع سانحه به یاری منطقه آسیب دیده بشتابند. افراد فارغ‌التحصیل این رشته بصورت‌های اجرائی، عملیاتی و پژوهشی قادر خواهند بود که هنگام سانحه در فرآیند ساماندهی و بازسازی شرکت نمایند. افراد مذکور می‌توانند به تبیین رابطه منطقی میان قبل و پس از سانحه در گردونه از امداد تا توسعه پرداخته و به دنبال برقراری مجدد تعادل محیط مصنوع و توسعه آن، از طریق بکارگیری و تفکیک مراحل سه گانه پس از سانحه باشند.
1-5 معرفی رشته معماری منظر
معماری منظر شاخه‌ای از معماری است که با سازماندهی زمین و ساختمانها برای استفاده و بهره‌مندی انسان سروکار دارد و به فضای بیرونی- چه از دیدگاه محیط زیست و طبیعت، چه از دیدگاه رابطه آن با زندگی انسان و چه از دیدگاه هنر و زیبایی‌شناسی- می‌پردازد. این دانش سعی در درک ارزش‌ها و زیبایی‌های طبیعت و سرزمین‌ها و تفاوت‌ها و قابلیت‌های محیط دارد تا در قالب طرح و نگرشی نو، راهکارهای استفاده بهینه از آن و چگونگی تجدید حیات محیط را در مقیاس خرد و کلان جستجو کند. این تخصص یک تخصص بین رشته‌ای است که ریاضیات، علوم، مهندسی، هنر، تکنولوژی، علوم اجتماعی، سیاست و فلسفه را شامل می‌شود. فعالیت یک معمار منظر می‌تواند از طراحی پارک ملی تا طراحی فضای باز برای شرکت‌های تجاری بزرگ، از طراحی یک محوطه مسکونی تا طراحی زیرساختهای شهری و مدیریت زمین‌های بکر و احیاء اراضی مخدوش شده مثل معادن یا محوطه‌های دفن زباله را در برگیرد. معمار منظر بر روی انواع ساختارها و فضاهای بیرونی اعم از کوچک و بزرگ، روستایی و شهری با مصالح نرم و سخت و مسائل هیدرولوژیکی و اکولوژیکی متفاوت فعالیت می‌کند.
حوزه فعالیت معمار منظر را می‌توان در حیطه‌های زیر خلاصه کرد:
برنامه‌ریزی برای توسعه‌های جدید از لحاظ فرم و مقیاس
طراحی منظر خیابان‌ها و زیرساختهای عمومی شهری
طراحی محوطه برای مدارس، دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها، هتل‌ها و...
طراحی پارک‌های عمومی، پارک‌های موضوعی و فضاهای ورزشی
طراحی محوطه‌های مسکونی، شهرک‌های تجاری و صنعتی
برنامه‌ریزی برای ساخت بزرگراه‌ها، ساختارهای حمل و نقل، پل‌ها و تونل‌ها
طراحی فضاهای شهری، میدان‌ها و پیاده‌راه‌ها
طراحی منظر راه‌ها
سازماندهی بازسازی‌های شهری
ساماندهی مناظر طبیعی، تاریخی و توریستی
حفاظت از باغ‌های تاریخی
برنامه‌ریزی ساخت مخازن، سدها، نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ
ارزیابی محیط و منظر، ارائه طرح برای مدیریت سرزمین و آمایش آن
در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت که معماری منظر؛ هنر و علم تحلیل، برنامه‌ریزی، طراحی، مدیریت، محافظت و ترمیم زمین است. طراحی منظر و محیط، فرآیند آگاهانه سازماندهی، برنامه‌ریزی و ایجاد تغییرات فیزیکی در محیط و منظر است. این فرآیند شامل سازماندهی فیزیکی محیط و منظر و طراحی مکان‌هاست. نقش اجتماعی معماری منظر؛ افزایش کیفیت زندگی، کاهش تنش و توجه به سلامت و رفاه انسان و بوم است و در این راستا دو مفهوم "پایداری" و "مکان" را مطرح می‌سازد که اولی به توانایی محیط و منظر برای زنده ماندن، جلوگیری از نابودی محیط و منظر و کاهش کیفیت منابع و دومی به توانایی یک فضا برای برانگیختن تصاویر ذهنی مطلوب و به خاطر سپردن آنها در دوره‌های طولانی زمان اطلاق می‌شود.
1-6 معرفی رشته مطالعات معماری ایران
دوره كارشناسي ارشد مطالعات ايران به بازنگري و تعمق در پيشينه تاريخي معماري، شهر و شهرنشيني ايران و بسط و تعميق دانش موجود در اين زمينه مي‌پردازد. بديهي است در توضيح و تبيين مشخصات معماري و شهر به عنوان فضاي زيست ايراني در دوره‌هاي مختلف علاوه بر پرداخت به سكونتگاه‌ها و بناها، به شئونات ديگر زندگي انسان همانند فرهنگ، هنر، تاريخ و... پرداخته مي‌شود.
هدف از برگزاري دوره كارشناسي ارشد مطالعات معماري ايران تربيت پژوهشگر تاريخ معماري، بسط و گسترش دانش در زمينه تاريخ پرافتخار معماري ايران است.
فارغ‌التحصيلان اين دوره مي‌توانند به عنوان پژوهشگر تاريخ معماري و شهرسازي ايران در مراكز پژوهشي مرتبط اعم از دانشگاه‌ها و مراكز تحقيقاتي، سازمان ميراث فرهنگي، گروه‌هاي باستان‌شناسي اشتغال داشته باشند يا به عنوان مدرس تاريخ معماري و شهرسازي در دانشگاه‌ها به امر تدريس بپردازند و يا به عنوان مشاور در گروه‌هاي علمي، طراحي معماري و شهرسازي به كار اشتغال ورزند.
1-7 معرفی رشته مهندسی معماری اسلامی
دوره كارشناسي ارشد مهندسي معماري اسلامي، رسالت كشف حقايق تاريخي، تمدن و سرايت فرهنگي ايران در دوران پس از اسلام و تربيت معماران آشنا به اين مباحث جهت ايجاد طراحي، آشنا به معماري ايران و شناخت مفاهيم علمي معماري اسلامي تدوين شده است. در اين دوره دانش معماران در زمينه معماري اسلامي بسط و تعميق داده مي‌شود تا فارغ‌التحصيلان اين گرايش به عنوان پژوهشگر معماري اسلامي، طراح در پروژه‌هاي فرهنگي، همكاري با مهندسين مشاور معماري، مدرس تاريخ معماري اسلامي و در ساير زمينه‌هاي مختلف معماري اسلامي حضور داشته باشند
