آن چهرهى مظلوم بى صداى سر به زيرِ منفعلى كه از امام سجاد درست كردند به كلى برخلاف واقع است؛ چهرهى حقيقى امام سجاد عليهالصّلاةوالسّلام چهرهى يك مبارز قهرمان خستگىناپذير آشتىناپذير پيگيرى است، كه با تدبير تمام، با دقت كامل راهها را مىشناسد و انتخاب مىكند و به سمت هدفها اين راهها را مىپيمايد، خودش خسته نمىشود و دشمن را خسته مىكند؛ و نتيجه هم اين شد كه بالأخره دشمن خستهى شكست خورده - يعنى دستگاه اموى - وقتى هيچ كار ديگر نتوانست بكند، متشبث شد به مسموم كردن امام سجاد، و آن حضرت را مسموم كرد و اين امام بزرگوار و عزيز بعد از يك عمر پربركت پرمبارزهى پرتلاش مقدس سر تا پا نورانى جوار پروردگار را زيارت كرد و به عالم قدس و رضوان الهى پرواز كرد. اين خلاصهى زندگى امام سجاد است.