seyyedalizeinali
عضو جدید
کشت و پرورش بارهنگ کبیر Plantago major
تیره بارهنگ که گیاهان آن وضع پراکنده در نقاط مختلف کره زمین دارند از 3 جنس و متجاوز از 200 گونه تشکیل می یابد. تعداد بیشتر گونه های آن نیز به جنس Plantago تعلق دارد. گیاهان عموماً علفی و به ندرت دارای اعضای کم و بیش چوبی شده می باشند.
در بین آنها انواعی که تعلق به جنس Plantago دارند نیز کم و بیش استفاده های درمانی به عمل می آید به دو صورت کاملاً متمایز از یکدیگر دیده می شوند مانند آنکه گونه های متعلق به محیط مرطوب عموماً برگهای پهن و گسترده بر روی زمین ولی انواع متعلق به نواحی گرم و خشک برگهائی با بریدگیهای عمیق یا منقسم واقع در طول ساقه دارند.
بارهنگ گیاهی است پایا، ظاهراً بی کرک یا کمی کرکپوش با بن و ریشهای کوتاه است. ساقه آن به طول ۷۰-8 سانتی متر، متعدد ایستاده یا خیزان، فاقد شیار، مساوی یا کمی بلندتر از برگها است. برگهای آن تماماً طوقهای، تخم مرغی پهن با 11-۳ رگبرگ قوی و برجسته، کامل یا در حاشیه سینوسی، بی کرک یا کرکپوش، دارای دمبرگ نسبتاً بلند.
file:///C:/DOCUME~1/ARIA/LOCALS~1/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.jpg
گلهای آن دارای جامی به رنگ خاکستری روشن یا تقریباً مایل به قرمز و مجتمعبهصورت سنبلههای دراز است.
گلهای آنها منظم مرکب از قطعات 4 تایی نر - ماده یا دارای یکی از اجزای اصلی گل (پرچم یا مادگی) پلی گام ، به رنگهای مختلف مجتمع به صورت سنبله های فشرده یا استوانه ای شکل است.
file:///C:/DOCUME~1/ARIA/LOCALS~1/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.jpg
در هر گل آنها کاسبرگ یا 4 گلبرگ پیوسته به هم و 4 پرچم (بندرت 1و2) دیده می شود. مادگی آنها از 2 برچه (بندرت یک برچه) تشکیل می یابد که مجموعاً تخمدانی 2 خانه یا یک خانه و محتوی یک یا تعداد زیادی تخمک نیمه واژگون با تمکن محوری بوجود می آورند در بعضی از این گیاهان نیز پیدایش جدارهای فرعی در داخل تخمدان سبب ازدیاد خانه های آن می شود. گیاهی خودبارور است و توسط باد گرده افشانی می شود. دانه های این گیاه پرندگان را به سوی خود جذب می کند.
دانههای این گیاه تیره رنگ، کوچک و تخم مرغی شکل و در میوهای پوستینه که به صورت کپسول تخم مرغی بوده قرار دارند که چنانچه در آب قرار گیرد قسمت رویی آن لایه موسیلاژی دارد , جذب آب کرده متورم می گردد و دارای ۲ خانه و محتوی ۸-۴ دانهاست. دانهها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع آوری مینمایند.
زمان گلدهی : موسم گلدهی گیاه اردیبهشت تا شهریورماه است.(1,2,3,6,11)
محل رویش و پراکندگی طبیعی گیاه
بارهنگ معمولا در زمینهای کشت نشده،چمنزارها, بستر رودخانه ها, حاشیهی جادهها و زمینهای بایر پیدا میشود. بارهنگ گیاه بومی اروپاست که از آنجا به دیگر مناطق معتدل جهان از جمله آمریکای شمالی نیز برده شده است. در منطقه وسیعی از دو قاره اروپا و آسیا و همچنین شمال آفریقا و آمریکای شمالی میروید. در ایران تقریباً در تمام نقاط میروید از جمله:
اطراف تهران, ری, کرج, لاهیجان, رشت, گرگان, کتول, مازندران, کندوان در 2600-3000 متری, آذربایجان ,تبریز, ارومیه, کردستان, کرمانشاه, بیشه و خرم آباد در لرستان, همدان, برجرد, کوه لاله زار در کرمان, شیراز, خراسان: بجنورد, تربت جام, قمصر کاشان, اصفهان, بلوچستان .
در کردستان در محلهای زیر می روید:
روستاهای تکیه, شیان, هشمیز, ملکشان, باوه ریز, خواشت, رشنش, زونج, سوورکول, باقلوای شیخ حسین از توابع سنندج و در سرشیو مریوان.(1,2,5,9,11)
کشت و پرورش گیاه
نیازهای اکولوژیکی
این گیاه خاکهای شنی لومی را ترجیح می دهد و نیازمند خاکهای زهکشی شده است.این گیاه در خاکهای مرطوب و مناطق آفتابگیر به خوبی رشد می کند.بارهنگ به سرمازدگی حساس نیست و تا دمای 5 درجه را به خوبی تحمل می کند.
روش کاشت
بارهنگ را در هوای سرد (اوایل بهار) کشت می کنند و زمانی که به اندازه کافی رشد کردند (اوایل تابستان ) به زمین اصلی منتقل می کنند. در صورتی که بذر به اندازه کافی در دسترس باشد می توان این گیاه را در اواخر بهار یا اوایل تابستان کشت نمود.کشت این گیاه در زمین های کمی حاصلخیز و نواحی آفتابگیر موفقیت آمیز است.(12,13)
جمع آوری محصول
برگهای آن در بهار تا پیش از زمان گل دادن جمعآوری میشود و بهسرعت در آفتاب در 40 تا 50 درجه سانتیگراد باید خشکانده شود.همچنین می توان آنها را در لایه های نازک در سایه هم خشک کرد. رنگ برگهای خشک شده نباید قهوه ای شوند.برداشت دانه ها بسیار مشکل است.دانهها را هنگامی که رسید( از اواسط فصل بهار تا مهر) در یک روز خشک و آفتابی جمع آوری مینمایند.(4,8)
قسمت های مورد استفاده
قسمت مورد استفاده بارهنگ برگهای خشک شده و بندرت تازه، دانه و ریشهآن است.(11)
زمان بهره برداری
بهترین زمان برداشت برگها اصولاً اواخر بهار و تابستان(خرداد تا شهریور) می باشد. ریشه ها نیز معمولاً در بهار یا تابستان برداشت می شوند.(7)
تیره بارهنگ که گیاهان آن وضع پراکنده در نقاط مختلف کره زمین دارند از 3 جنس و متجاوز از 200 گونه تشکیل می یابد. تعداد بیشتر گونه های آن نیز به جنس Plantago تعلق دارد. گیاهان عموماً علفی و به ندرت دارای اعضای کم و بیش چوبی شده می باشند.
در بین آنها انواعی که تعلق به جنس Plantago دارند نیز کم و بیش استفاده های درمانی به عمل می آید به دو صورت کاملاً متمایز از یکدیگر دیده می شوند مانند آنکه گونه های متعلق به محیط مرطوب عموماً برگهای پهن و گسترده بر روی زمین ولی انواع متعلق به نواحی گرم و خشک برگهائی با بریدگیهای عمیق یا منقسم واقع در طول ساقه دارند.
بارهنگ گیاهی است پایا، ظاهراً بی کرک یا کمی کرکپوش با بن و ریشهای کوتاه است. ساقه آن به طول ۷۰-8 سانتی متر، متعدد ایستاده یا خیزان، فاقد شیار، مساوی یا کمی بلندتر از برگها است. برگهای آن تماماً طوقهای، تخم مرغی پهن با 11-۳ رگبرگ قوی و برجسته، کامل یا در حاشیه سینوسی، بی کرک یا کرکپوش، دارای دمبرگ نسبتاً بلند.
file:///C:/DOCUME~1/ARIA/LOCALS~1/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image001.jpg
گلهای آن دارای جامی به رنگ خاکستری روشن یا تقریباً مایل به قرمز و مجتمعبهصورت سنبلههای دراز است.
گلهای آنها منظم مرکب از قطعات 4 تایی نر - ماده یا دارای یکی از اجزای اصلی گل (پرچم یا مادگی) پلی گام ، به رنگهای مختلف مجتمع به صورت سنبله های فشرده یا استوانه ای شکل است.
file:///C:/DOCUME~1/ARIA/LOCALS~1/Temp/msohtmlclip1/01/clip_image002.jpg
در هر گل آنها کاسبرگ یا 4 گلبرگ پیوسته به هم و 4 پرچم (بندرت 1و2) دیده می شود. مادگی آنها از 2 برچه (بندرت یک برچه) تشکیل می یابد که مجموعاً تخمدانی 2 خانه یا یک خانه و محتوی یک یا تعداد زیادی تخمک نیمه واژگون با تمکن محوری بوجود می آورند در بعضی از این گیاهان نیز پیدایش جدارهای فرعی در داخل تخمدان سبب ازدیاد خانه های آن می شود. گیاهی خودبارور است و توسط باد گرده افشانی می شود. دانه های این گیاه پرندگان را به سوی خود جذب می کند.
دانههای این گیاه تیره رنگ، کوچک و تخم مرغی شکل و در میوهای پوستینه که به صورت کپسول تخم مرغی بوده قرار دارند که چنانچه در آب قرار گیرد قسمت رویی آن لایه موسیلاژی دارد , جذب آب کرده متورم می گردد و دارای ۲ خانه و محتوی ۸-۴ دانهاست. دانهها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع آوری مینمایند.
زمان گلدهی : موسم گلدهی گیاه اردیبهشت تا شهریورماه است.(1,2,3,6,11)
محل رویش و پراکندگی طبیعی گیاه
بارهنگ معمولا در زمینهای کشت نشده،چمنزارها, بستر رودخانه ها, حاشیهی جادهها و زمینهای بایر پیدا میشود. بارهنگ گیاه بومی اروپاست که از آنجا به دیگر مناطق معتدل جهان از جمله آمریکای شمالی نیز برده شده است. در منطقه وسیعی از دو قاره اروپا و آسیا و همچنین شمال آفریقا و آمریکای شمالی میروید. در ایران تقریباً در تمام نقاط میروید از جمله:
اطراف تهران, ری, کرج, لاهیجان, رشت, گرگان, کتول, مازندران, کندوان در 2600-3000 متری, آذربایجان ,تبریز, ارومیه, کردستان, کرمانشاه, بیشه و خرم آباد در لرستان, همدان, برجرد, کوه لاله زار در کرمان, شیراز, خراسان: بجنورد, تربت جام, قمصر کاشان, اصفهان, بلوچستان .
در کردستان در محلهای زیر می روید:
روستاهای تکیه, شیان, هشمیز, ملکشان, باوه ریز, خواشت, رشنش, زونج, سوورکول, باقلوای شیخ حسین از توابع سنندج و در سرشیو مریوان.(1,2,5,9,11)
کشت و پرورش گیاه
نیازهای اکولوژیکی
این گیاه خاکهای شنی لومی را ترجیح می دهد و نیازمند خاکهای زهکشی شده است.این گیاه در خاکهای مرطوب و مناطق آفتابگیر به خوبی رشد می کند.بارهنگ به سرمازدگی حساس نیست و تا دمای 5 درجه را به خوبی تحمل می کند.
روش کاشت
بارهنگ را در هوای سرد (اوایل بهار) کشت می کنند و زمانی که به اندازه کافی رشد کردند (اوایل تابستان ) به زمین اصلی منتقل می کنند. در صورتی که بذر به اندازه کافی در دسترس باشد می توان این گیاه را در اواخر بهار یا اوایل تابستان کشت نمود.کشت این گیاه در زمین های کمی حاصلخیز و نواحی آفتابگیر موفقیت آمیز است.(12,13)
جمع آوری محصول
برگهای آن در بهار تا پیش از زمان گل دادن جمعآوری میشود و بهسرعت در آفتاب در 40 تا 50 درجه سانتیگراد باید خشکانده شود.همچنین می توان آنها را در لایه های نازک در سایه هم خشک کرد. رنگ برگهای خشک شده نباید قهوه ای شوند.برداشت دانه ها بسیار مشکل است.دانهها را هنگامی که رسید( از اواسط فصل بهار تا مهر) در یک روز خشک و آفتابی جمع آوری مینمایند.(4,8)
قسمت های مورد استفاده
قسمت مورد استفاده بارهنگ برگهای خشک شده و بندرت تازه، دانه و ریشهآن است.(11)
زمان بهره برداری
بهترین زمان برداشت برگها اصولاً اواخر بهار و تابستان(خرداد تا شهریور) می باشد. ریشه ها نیز معمولاً در بهار یا تابستان برداشت می شوند.(7)