قل من ینجیکم من ظلمات البر و البحر، تدعونه تضرعاً و خفیتهً...؛ بگو: چه کسی شما را از تاریکیها خشکی و دریاها {هنگام درماندگی} میرهاند؟ او را به "زاری" و "پنهانی" میخوانید: اگر ما را از این {تاریکیها و رنجها} برهاند، هرآینه از سپاسگزاران باشیم. 6:63
و انسان را بر روی زمین خلیفه قرار داد تا کشت کرده، در آن دنیا برداشت کند؛ نیز از او یاری خواسته است...
یکی از تجلیات یاری رساندنش در زمین، این است که خدا را از آسمان به زمین خوانده، جلوههای قدرت و رحمتش را به بندگان عرضه داری. و گاه در این است که از زمین به آسمانش برگردانده، شوکت و عظمتش را پاس داری.
یکی از تجلیات یاری رساندنش در زمین، این است که خدا را از آسمان به زمین خوانده، جلوههای قدرت و رحمتش را به بندگان عرضه داری. و گاه در این است که از زمین به آسمانش برگردانده، شوکت و عظمتش را پاس داری.
وقتی بدی بر نیکی چیره میشود، تباهی فراگیر شده، انسان به تاریکیها فرو میغلتد، زمان آن فرا میرسد، عالمان و عارفان خدا را از آسمان فراخوانده، حضورش را نشان دهند و یادش را زنده گردانند. گاهی اما جامعه با متولیانش به گونهای دیگر به تاریکی میروند: نام خدا را چنان مبتذل ترویج میکنند که بر یاد قلبیاش چیره شده، زینت المجالس و ابزار ریا میشود! اینجاست که میگویم پیش از لوث شدن نام و یاد خدا، باید نجاتش داده، به آسمانش بازگرداند و شکوه و عظمتش را از این طریق به بندگانش نشان داد.
در آیهی بالا، به دعای متضرعانه و پنهانی اشاره شده است. عارفان و پاکان چنین بودند: اذ نادی ربه نداءً خفیاً؛ آن گاه که (زکریا) پروردگارش را بخواند، خواندنی پنهانی.
نیایش و گفت و گو با خدا، نیز سیر و سلوک و مجاهدت در راه او، رابطهای شخصی و قلبی با خود اوست، نه با بندگان! حتا در برخی از آداب اجتماعی دین، مثل صدقهدادن که با نیت الهی بین بندگانش صورت میگیرد، باز خدا به پنهانی بودنش توصیه میکند، چه رسد به عبادات فردی:
اگر آشکارا صدقه بدهید، کاری نیکوست و اگر در نهان به بینوایان صدقه دهید، نیکوتر است و گناهان شما را میریزد و خدا به کارهایی که میکنید، آگاه است. 2:271
نیایش و گفت و گو با خدا، نیز سیر و سلوک و مجاهدت در راه او، رابطهای شخصی و قلبی با خود اوست، نه با بندگان! حتا در برخی از آداب اجتماعی دین، مثل صدقهدادن که با نیت الهی بین بندگانش صورت میگیرد، باز خدا به پنهانی بودنش توصیه میکند، چه رسد به عبادات فردی:
اگر آشکارا صدقه بدهید، کاری نیکوست و اگر در نهان به بینوایان صدقه دهید، نیکوتر است و گناهان شما را میریزد و خدا به کارهایی که میکنید، آگاه است. 2:271
همین اشارت به گمانم کافی است: در جامعه ما، حتا در همین جا که آینهای است از آن، خدا را باید نجات داد، به آسمانش بازگرداند و تقدیسش کرد، از ذکر بی روح بر لبها آزادش کرده، با روح ذکر در دلها پیوندش داد. اگر چنین کنی، خدا را یاری کرده ای: ان تنصر الله، ینصرکم و یثبت اقدامکم!
آخرین ویرایش: