این تایپیکو زدم چون در جامعه داره حرمت شکنی ها زیاد میشه و این به نظرم خیلی خطرناکه
دنیای بدی شده متاسفانه در کشور ما که یک کشور اسلامیه بارها در کوچه و خیابون و خیلی جاهای دیگه بی احترامییایی نسبت به این عزیزان ( پدران و مادران دلسوز) شکل میگیره که حتی گاهی شما رو مجبور میکنه گوشتو بگیری و خودتو بزنی به کوچه علیچق تا این ناسزاگویی ها رو نشنوی .
نمونه بارزش ورزشگاهها که انصافا نوبره چه توهین هایی که نمیشه و نهایتش به خاطر این توهین ها باشگاههای به اصطلاح فرهنگی جریمه میشن و دوباره روز از نو روزی ازنو . نمیدونم تاحالا پاتون به ورزشگاهها باز شده یا نه ولی انصافا حرفهایی که در اون جاها زده میشه چه از طرف تماشاگران ،چه از طرف بازیکنان و ... انسان رو زده میکنه که دوباره به این جور جاهایی بیاد.
واقعا با این وضع تشنج آمیزی که در ورزشگاهاست روزی میتونیم شاهد حضور خانمهای ورزش دوست در ورزشگاهها باشیم ؟ الآن فکر میکنم نزدیک 15 سالی است که هی میگیم باید فرهنگ سازی بشه ولی به جز چندتا باشگاه کوچیک که تعدادشون به انگشتهای یه دستم نمیرسه کدوم باشگاهها فرهنگ سازی کردن و آیا متاسفانه دولتها در این راه پر پیچ و خم قدمی برداشته اند ؟
بگذریم از این حرفا برگردیم به موضوع خودمون اینکه چرا این بی حرمتیها داره زیاد میشه فکر کنم یکیش برمیگرده به دور شدنمون از دین و گرویدن به دنیا که خیلی خطرناکه و باید مواظب این خطر بزرگ باشیم و البته شاید دلایل دیگه ای هم باشه که به نظرم مهمترینش همون مسئله اول است .
بنابراین تصمیم گرفتم که یک سری یادآوری در جهت ارزش و مقام پدران ومادران عزیز بیان کنم
میدونم کافی نیست و به همین خاطر از شما خوانندگان عزیز میخوام که لااقل در جهت تکریم این دو نعمت الهی بنده حقیر رو همراهی کنید و نکاتی که جا مانده رو حتما بیان کنید .
باشد که خدای تبارک وتعالی از ما راضی گردد هر چند که مهم این است که در عمل چگونه ایم نه در گفتار .
توجه به پدر و مادر و چگونگی رفتار با آنها
گر چه عواطف انسانی ومسأله حق شناسی به تنهایی برای احترام به والدین کافی است، ولی قرآن حتی در مسایلی که هم عقل در آن استقلال کامل دارد و هم عاطفه آن را به وضوح درمی‌یابد، سکوت روا نمی‌دارد؛ بلکه به عنوان ارشاد و تأکید در این موارد هم دستورات لازم را صادر می‌کند و در مورد احترام والدین آن قدر تأکید کرده است که در کمتر مسأله ای این اندازه اهتمام دیده می‌شود. به پنج مورد از آیات به عنوان شاهد اشاره می شود:
«جز خداوند یگانه را پرستش نکنید وبه پدر و مادر نیکی کنید». (سوره بقره، آیه 83)
«و خدا را بپرستید و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید و به پدر و مادر نیکی کنید».(سوره نساء، آیه 36)
«چیزی را شریک خدا قرار ندهید و به پدر ومادر نیکی کنید». (سوره انعام، آیه 151)
«و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم مادرش او را با ناتوانی حل کرد و دوران شیرخوارگی او در دو سال پایان می‌یابد. (آری به او توصیه کردم) که برای من و برای پدر و مادرت شکر به جا آور که بازگشت (همه شما) به سوی من است». (سوره لقمان، آیه 14)
پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید هرگاه یکی از آن دو یا هر دوی آنها نزد تو به سن پیری رسند، کمترین اهانتی به آنها روا مدار و بر سر آنان فریاد نزن و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگو و بالهای تواضع خویش را از محبت و لطف در برابر آنان فرود آر و بگو: پروردگارا! همان گونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند، مشمول رحمت آنها قرار ده». (سوره اسراء، آیات 23 و 24)
نکاتی که از آیات فوق استفاده می‌کنیم:
1ـ خداوند جایگاه پدر و مادر را در رتبه بعد از خود قرار داده است.
2ـ هم چنان که حق خداوند مجهول است، حق پدر و مادر نیز مجهول است.
3ـ هم چنان که انسان هر چه تلاش کند، نمی‌تواند حق خداوند را ادا کند و تنها می‌تواند خود را در مسیر بندگی خداوند قرار گیرد در مورد پدر و مادر نیز چنین هست که حق ایشان قابل ادا نیست.
4ـ هم چنان که ادای حق معصومان به عنوان پدر معنوی امت در حال حیات و مرگ یکسان است، ادای حق والدین نیز در حال حیات و مرگ یکسان است و تنها شکل آن فرق می‌کند.
5ـ ادای حق والدین از امور فطری و انسانی است نه انیکه در خصوص مسلمانان یا مؤمنان باشد؛ زیرا که فرمود: ووصینا الانسان....» و نفرمود: «و وصینا المسلم».
6ـ هم چنان که شکر خدا از اسباب برکت است. شکر والدین نیز از اسباب برکت است.
7ـ هم چنان که در آخرت از بسیاری از حقوق سؤال می‌شود بالاخص از حق پدر و مادر سؤال خواهد شد؛ زیرا می‌فرماید: «الی المصیر».
8ـ هم چنان که انسان می‌بایست در برابر خداوند متعال متواضع باشد، در برابر پدر و مادر نیز باید کمال تواضع را داشته باشد. «واخفض لهما جناح الذّل»
9ـ جالب اینکه در آغاز توصیه به هر دو می‌شود و می‌فرماید: «وبالوالدین» ولی به هنگام بیان زحمات و خدمات، تکیه روی زحمات مادر می نماید تا انسان را متوجه ایثارگری‌ها و حق عظیم او سازد، «حملته امه...»
بحث چگونگی رفتار با والدین ، همانگونه که ذکر شد ، جوانب مختلفی دارد و جنبه حقوقی و اقتصادی ، چگونگی برخورد عمومی با پدر و مادر ، میزان تبعیت لازم از آنها و . . . همه بخشی از ابعاد مختلف آن بشمار می آیند . حتی گاهی اوقات به هنگام بررسی آیات قرآن کریم و یا روایات ائمه طاهرین ( علیهم السلام ) با تعابیر شگفت انگیزی مواجه می شویم که شاید کمتر بتوانیم نظیر آنها را در موضوعات دیگر بیابیم . جالب است که بدانیم که دین ما نه تنها رفتار ما در سنین جوانی و میانسالی و پیری در قبال پدر و مادر را تبیین می کند ، بلکه برایمان مشخص می نماید که حتی پس از آنکه آنان از دنیا رفتند ، ما باید در مورد آنان چگونه باشیم .
سفارشی اقتصادی :
قرآن کریم هنگامی که درزمینه مسائل مالی سخن به میان می آورد ، جایگاه بخصوصی برای پدر و مادر قائل است . جدای از حقوق واجبی که در این خصوص والدین دارند ، خداوند ما را متوجه می سازد تا هنگامی که می خواهیم عمل صالحی را انجام دهیم ، پدر و مادر شایسته ترین افرادی هستند که باید آنها را مورد توجه خویش قرار دهیم . به عنوان نمونه ، خداوند متعال در آیه 215 سوره بقره که صحبت از انفاق است ، پیش از اینکه از هر گروه و دسته دیگری نام ببرد ، پدر و مادر را پیش می اندازد و ما را متوجه آنان می کند . (1)
عبادت خدا ، نیکی به پدر و مادر :
اما مسائل اقتصادی و مالی در عین اهمیت بسیار زیاد و دقت و توجه قرآن کریم به آنها ، تازه در جایگاه دوم قرار دارد . آیات شریفه قرآن پیش از آن ، اهمیت فوق العاده نیکی به پدر و مادر در همه زمینه ها را به ما می آموزند . با توجه به اهمیت و نقشی که رفتار نیک با پدر و مادر در سرنوشت ما دارد ، در 3 جای قرآن ، پروردگار ما ، ما را سفارش می کند که با پدر و مادر خویش به نیکوئی رفتار کنیم .(2) اما مهمتر از آن ، خداوند متعال در 3 آیه دیگر از قرآن کریم (3) ، بلافاصله پس از اینکه ما را از شرک نهی می کند و فرمان می دهد که تنها او را بپرستیم ، به ما امر می نماید که به پدر و مادر خویش نیکی کنیم و حتی این مطلب را نیز به همراه تأکید ذکر می کند .
دعوت پیامبران و سفارش به والدین :
نیکی به پدر و مادر از مهمترین آموزه های اسلامی است که جایگاه ویژه ای نیز در دعوت رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) دارد . بر اساس آیه 151 سوره انعام ، هنگامی که رسول اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به فرمان الهی مردم را فرا می خواند تا محرمات خداوند را برای آنان برشمرد ، آنان را ابتدا از شرک به خداوند نهی می کند وپیش از آنکه سایر محرمات را ذکر کند ، ما را فرمان می دهد تا به پدر و مادر خویش نیکی کنیم. (4) از همین جا مشخص می شود که پس شرک به خدا که بزرگترین گناه است ، رنجاندن پدر و مادر در شمار عظیم ترین گناهان محسوب می شود .
اما نیکی به پدر و مادر ، تنها موضوعی مخصوص دین اسلام نیست ، بلکه از مواردی کلی به شمار می آید که تمامی انبیاء الهی مأمور بوده اند تا آنرا به مردم ابلاغ کنند و در همه شرایع ، از اصول مهم بشمار می آمده است . به عنوان نمونه ، هنگامی که در آیه 83 سوره مبارکه بقره ، سخن از عهد و پیمانی به میان می آید که بنی اسرائیل با پروردگارخود بستند ، مشاهده می کنیم دقیقا به همان ترتیبی که پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) دعوت خویش را ابلاغ نمود ، سخن به میان می آید . آنان نیز پس از پیمان بستن بر اینکه غیر خدا را عبادت نکنند ، عهد بستند که با پدر و مادر خویش به نیکوئی رفتار نمایند . (5)
اطاعت پدر و مادر تا چه حد ؟
دین ما به ما می آموزد هرگز نباید به گونه ای رفتار کنیم که سبب آزردگی خاطر پدر و مادرمان شویم . لذا هنگامی که آنان ما را از روی خیر خواهی و شفقت نسبت به انجام عملی فرمان می دهند و می دانیم که عدم انجام آن کار سبب رنجش و آزردگی خاطر آنان می شود ، باید حتما از پدر و مادر خویش اطاعت کنیم . این فرمان برداری و اطاعتی که پروردگارمان ، ما را نسبت به آن موظف می داند ، تنها و تنها یک قید دارد ؛ فقط در صورتی که اطاعت پدر و مادر سبب نافرمانی و معصیت خداوند گردد ، ما نباید به سخن آنها گوش دهیم .
اما جالب است حتی در این هنگام نیز که آنان به ما می گویند گناهی را انجام دهیم و یا آنکه از انجام واجبی چشم پوشی کنیم ، قرآن کریم به ما می آموزد تا در عین آنکه به سخن آنها عمل نمی کنیم ، ولی در این زندگی گذرای دنیا ، با آنان به نیکوئی رفتار نمائیم و در دنیا، هم نشین خوبی برایشان باشیم . (6)
مادر ، رنجی بی پایان ، مهری بی کران :
از سوی دیگر ، در فرازی از آیات قرآن کریم پروردگارمان ، ما را به یاد گوشه ای از رنجهای مادر می اندازد . قرآن به یادمان می آورد مادر هموست که به زحمت و سختی ما را در درون رحم خویش حمل نمود ، با رنج و زحمت ما را به دنیا آورد و 2 سال تمام ، ما را در دامن مهر خود پرورید و با شیره جان خویش ما را تغذیه کرد . لذا بدین ترتیب ، او 30 ماه درد و رنج را به خویش هموار نمود .(7) بعضی وقتها که انسان با خویش فکر می کند و آن همه محبتهای مادر و زحمات پدرش را به یاد می آورد و یا با این آیات الهی برخورد می کند ، چه بسا یادآوری اینها ، جاری کننده قطره اشکی باشد که بر روی گونه اش می غلطد .
در همین جا است که خداوند متعال همانگونه که ما را نسبت به شکر گزاری به آستان خویش فرامی خواند ، به ما می آموزد که از پدر و مادرمان نیز سپاسگزار باشیم .(8) در حقیقت از این آیه به خوبی روشن می گردد که سپاسگزاری از پدر و مادر از آنجائی که خداوند خود ما را نسبت به آن فرمان داده است ، سپاسگزاری از خود اوست .
کمترین رنجش ، هرگز! :
در بسیاری از موارد سرانجام گرد پیری بر چهره پدر و مادرمان می نشیند . طبیعی است که با گذر سن ، انسان ممکن است طاقتی کمتر داشته باشد ، کم حوصله شود و بسیار زودتر برنجد . حتی چه بسا ممکن است در این دوران و یا حتی پیش از آن ، پدر و مادرمان در برابر ما اشتباه بکنند و ما را به ناحق مورد سرزنش و توبیخ خویش قرار دهند . اما جالب است در کنار همه این مسائل ، پروردگارمان به ما می گوید که در تمامی طول عمر پدر و مادرمان و بخصوص در دوران پیری که بیشتر به کمک ما احتیاج دارند ، هرگز آنان را از خویش نرنجانیم . حتی به عنوان نمونه ای کوچک ، در هنگام سخن گفتن ، اگر از آنان رنجیده خاطر نیز بودیم ، به پدر و مادر خویش " اف " نیز نگوئیم .(9)
" اف " ، کمترین و خفیف ترین کلمه ایست که به هنگام ناراحتی درونی بر زبان انسان جاری می شود . اما خداوند ما را از گفتن همین میزان نیز بازداشته است . هنگامی که امام صادق (علیه السلام ) این آیه الهی را برایمان تفسیر می کنند ، می فرمایند که اگر کلمه ای پست تر و کمتر از این کلمه وجود داشت ، به جای این کلمه ، خداوند ما را از به زبان راندن آن در برابر پدر و مادر نهی می نمود .(10)
پس چگونه باشیم ؟
اما شاید این سؤال به ذهنمان برسد پس در برابر پدر و مادرمان باید چگونه باشیم ؟ قرآن کریم به همین مقدار بسنده نمی کند و بسیار زیبا تر مسأله را برایمان روشن می نماید . شاید تاکنون پرندگان تیز پروازی را دیده باشی که با تمام چالاکی خویش دیگر قصد گریز ندارند . لذا در برابر فرد مقابل خویش دو بال خود را می گسترند و بر زمین می کشند تا بدین طریق تسلیم بودن خویش را به او نشان دهند . خداوند متعال در آیه 24 سوره مبارکه اسراء دقیقا همین را به ما می آموزد که بال و پر خویش را خاضعانه در برابر پدر و مادر خود بگشائیم و در مقابل آنان مهربانانه تواضع کنیم . (11) لذا واقعا باید سعی کنیم تا مهر و محبت خویش را به آنان ابراز نمائیم و به این وسیله هر آنچه می توانیم در محافظت و حمایت از آنان و ابراز مهر و عاطفه در مقابلشان بکوشیم .
یاد پدر و مادر در ناب ترین لحظات :
در کنار تمامی این سفارشات و فرامینی که قرآن کریم برای ما بر می شمرد ، این کتاب آسمانی در ناب ترین لحظات زندگی که لحظه پیوند با محبوب و دعا نمودن به درگاه اوست و در اوج خلوت آدمی که هنگامه مناجات و راز و نیاز اوست ، ما را یادآوری می کند تا پدر ومادرمان را فراموش ننمائیم و در حق آنان دعا کنیم و بگوئیم که : پروردگارا ، همانگونه که آنان مرا در حالی که کودکی ناتوان بودم ، پروراندند ، تو نیز آنها را مشمول رحمت خویش قرار بده .
واقعا چگونه در کنار پدر و مادر بودن ، موضوعی است که در طول زندگی بسیار مورد نیاز ماست . خدا کند همه ما بدانیم که پروردگارمان از ما چه خواسته است و در مسیر رضای او بکوشیم که بهترین تکیه گاه و زیباترین محبوب ، هم اوست .
و.... .
فکر میکنم همه این حرفها و خیلی حرفهای ناگفته ما نشون میده که این عزیزان چه قدر و منزلتی نزد پروردگار عالمیان دارا هستند و چقدر بی حرمتی به آنها گناهی آشکار و تکریم آنها از واجبات است .
امید به اینکه هیچ کس به خود این اجازه رو ندهد که (حتی در بدترین وضع روحی) به این گوهران گرانبها کوچکترین بی احترامی ای بکند .
ان شاالله
دنیای بدی شده متاسفانه در کشور ما که یک کشور اسلامیه بارها در کوچه و خیابون و خیلی جاهای دیگه بی احترامییایی نسبت به این عزیزان ( پدران و مادران دلسوز) شکل میگیره که حتی گاهی شما رو مجبور میکنه گوشتو بگیری و خودتو بزنی به کوچه علیچق تا این ناسزاگویی ها رو نشنوی .
نمونه بارزش ورزشگاهها که انصافا نوبره چه توهین هایی که نمیشه و نهایتش به خاطر این توهین ها باشگاههای به اصطلاح فرهنگی جریمه میشن و دوباره روز از نو روزی ازنو . نمیدونم تاحالا پاتون به ورزشگاهها باز شده یا نه ولی انصافا حرفهایی که در اون جاها زده میشه چه از طرف تماشاگران ،چه از طرف بازیکنان و ... انسان رو زده میکنه که دوباره به این جور جاهایی بیاد.
واقعا با این وضع تشنج آمیزی که در ورزشگاهاست روزی میتونیم شاهد حضور خانمهای ورزش دوست در ورزشگاهها باشیم ؟ الآن فکر میکنم نزدیک 15 سالی است که هی میگیم باید فرهنگ سازی بشه ولی به جز چندتا باشگاه کوچیک که تعدادشون به انگشتهای یه دستم نمیرسه کدوم باشگاهها فرهنگ سازی کردن و آیا متاسفانه دولتها در این راه پر پیچ و خم قدمی برداشته اند ؟
بگذریم از این حرفا برگردیم به موضوع خودمون اینکه چرا این بی حرمتیها داره زیاد میشه فکر کنم یکیش برمیگرده به دور شدنمون از دین و گرویدن به دنیا که خیلی خطرناکه و باید مواظب این خطر بزرگ باشیم و البته شاید دلایل دیگه ای هم باشه که به نظرم مهمترینش همون مسئله اول است .
بنابراین تصمیم گرفتم که یک سری یادآوری در جهت ارزش و مقام پدران ومادران عزیز بیان کنم
میدونم کافی نیست و به همین خاطر از شما خوانندگان عزیز میخوام که لااقل در جهت تکریم این دو نعمت الهی بنده حقیر رو همراهی کنید و نکاتی که جا مانده رو حتما بیان کنید .
باشد که خدای تبارک وتعالی از ما راضی گردد هر چند که مهم این است که در عمل چگونه ایم نه در گفتار .
توجه به پدر و مادر و چگونگی رفتار با آنها
گر چه عواطف انسانی ومسأله حق شناسی به تنهایی برای احترام به والدین کافی است، ولی قرآن حتی در مسایلی که هم عقل در آن استقلال کامل دارد و هم عاطفه آن را به وضوح درمی‌یابد، سکوت روا نمی‌دارد؛ بلکه به عنوان ارشاد و تأکید در این موارد هم دستورات لازم را صادر می‌کند و در مورد احترام والدین آن قدر تأکید کرده است که در کمتر مسأله ای این اندازه اهتمام دیده می‌شود. به پنج مورد از آیات به عنوان شاهد اشاره می شود:
«جز خداوند یگانه را پرستش نکنید وبه پدر و مادر نیکی کنید». (سوره بقره، آیه 83)
«و خدا را بپرستید و هیچ چیز را همتای او قرار ندهید و به پدر و مادر نیکی کنید».(سوره نساء، آیه 36)
«چیزی را شریک خدا قرار ندهید و به پدر ومادر نیکی کنید». (سوره انعام، آیه 151)
«و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم مادرش او را با ناتوانی حل کرد و دوران شیرخوارگی او در دو سال پایان می‌یابد. (آری به او توصیه کردم) که برای من و برای پدر و مادرت شکر به جا آور که بازگشت (همه شما) به سوی من است». (سوره لقمان، آیه 14)
پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید هرگاه یکی از آن دو یا هر دوی آنها نزد تو به سن پیری رسند، کمترین اهانتی به آنها روا مدار و بر سر آنان فریاد نزن و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگو و بالهای تواضع خویش را از محبت و لطف در برابر آنان فرود آر و بگو: پروردگارا! همان گونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند، مشمول رحمت آنها قرار ده». (سوره اسراء، آیات 23 و 24)
نکاتی که از آیات فوق استفاده می‌کنیم:
1ـ خداوند جایگاه پدر و مادر را در رتبه بعد از خود قرار داده است.
2ـ هم چنان که حق خداوند مجهول است، حق پدر و مادر نیز مجهول است.
3ـ هم چنان که انسان هر چه تلاش کند، نمی‌تواند حق خداوند را ادا کند و تنها می‌تواند خود را در مسیر بندگی خداوند قرار گیرد در مورد پدر و مادر نیز چنین هست که حق ایشان قابل ادا نیست.
4ـ هم چنان که ادای حق معصومان به عنوان پدر معنوی امت در حال حیات و مرگ یکسان است، ادای حق والدین نیز در حال حیات و مرگ یکسان است و تنها شکل آن فرق می‌کند.
5ـ ادای حق والدین از امور فطری و انسانی است نه انیکه در خصوص مسلمانان یا مؤمنان باشد؛ زیرا که فرمود: ووصینا الانسان....» و نفرمود: «و وصینا المسلم».
6ـ هم چنان که شکر خدا از اسباب برکت است. شکر والدین نیز از اسباب برکت است.
7ـ هم چنان که در آخرت از بسیاری از حقوق سؤال می‌شود بالاخص از حق پدر و مادر سؤال خواهد شد؛ زیرا می‌فرماید: «الی المصیر».
8ـ هم چنان که انسان می‌بایست در برابر خداوند متعال متواضع باشد، در برابر پدر و مادر نیز باید کمال تواضع را داشته باشد. «واخفض لهما جناح الذّل»
9ـ جالب اینکه در آغاز توصیه به هر دو می‌شود و می‌فرماید: «وبالوالدین» ولی به هنگام بیان زحمات و خدمات، تکیه روی زحمات مادر می نماید تا انسان را متوجه ایثارگری‌ها و حق عظیم او سازد، «حملته امه...»
بحث چگونگی رفتار با والدین ، همانگونه که ذکر شد ، جوانب مختلفی دارد و جنبه حقوقی و اقتصادی ، چگونگی برخورد عمومی با پدر و مادر ، میزان تبعیت لازم از آنها و . . . همه بخشی از ابعاد مختلف آن بشمار می آیند . حتی گاهی اوقات به هنگام بررسی آیات قرآن کریم و یا روایات ائمه طاهرین ( علیهم السلام ) با تعابیر شگفت انگیزی مواجه می شویم که شاید کمتر بتوانیم نظیر آنها را در موضوعات دیگر بیابیم . جالب است که بدانیم که دین ما نه تنها رفتار ما در سنین جوانی و میانسالی و پیری در قبال پدر و مادر را تبیین می کند ، بلکه برایمان مشخص می نماید که حتی پس از آنکه آنان از دنیا رفتند ، ما باید در مورد آنان چگونه باشیم .
سفارشی اقتصادی :
قرآن کریم هنگامی که درزمینه مسائل مالی سخن به میان می آورد ، جایگاه بخصوصی برای پدر و مادر قائل است . جدای از حقوق واجبی که در این خصوص والدین دارند ، خداوند ما را متوجه می سازد تا هنگامی که می خواهیم عمل صالحی را انجام دهیم ، پدر و مادر شایسته ترین افرادی هستند که باید آنها را مورد توجه خویش قرار دهیم . به عنوان نمونه ، خداوند متعال در آیه 215 سوره بقره که صحبت از انفاق است ، پیش از اینکه از هر گروه و دسته دیگری نام ببرد ، پدر و مادر را پیش می اندازد و ما را متوجه آنان می کند . (1)
عبادت خدا ، نیکی به پدر و مادر :
اما مسائل اقتصادی و مالی در عین اهمیت بسیار زیاد و دقت و توجه قرآن کریم به آنها ، تازه در جایگاه دوم قرار دارد . آیات شریفه قرآن پیش از آن ، اهمیت فوق العاده نیکی به پدر و مادر در همه زمینه ها را به ما می آموزند . با توجه به اهمیت و نقشی که رفتار نیک با پدر و مادر در سرنوشت ما دارد ، در 3 جای قرآن ، پروردگار ما ، ما را سفارش می کند که با پدر و مادر خویش به نیکوئی رفتار کنیم .(2) اما مهمتر از آن ، خداوند متعال در 3 آیه دیگر از قرآن کریم (3) ، بلافاصله پس از اینکه ما را از شرک نهی می کند و فرمان می دهد که تنها او را بپرستیم ، به ما امر می نماید که به پدر و مادر خویش نیکی کنیم و حتی این مطلب را نیز به همراه تأکید ذکر می کند .
دعوت پیامبران و سفارش به والدین :
نیکی به پدر و مادر از مهمترین آموزه های اسلامی است که جایگاه ویژه ای نیز در دعوت رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) دارد . بر اساس آیه 151 سوره انعام ، هنگامی که رسول اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) به فرمان الهی مردم را فرا می خواند تا محرمات خداوند را برای آنان برشمرد ، آنان را ابتدا از شرک به خداوند نهی می کند وپیش از آنکه سایر محرمات را ذکر کند ، ما را فرمان می دهد تا به پدر و مادر خویش نیکی کنیم. (4) از همین جا مشخص می شود که پس شرک به خدا که بزرگترین گناه است ، رنجاندن پدر و مادر در شمار عظیم ترین گناهان محسوب می شود .
اما نیکی به پدر و مادر ، تنها موضوعی مخصوص دین اسلام نیست ، بلکه از مواردی کلی به شمار می آید که تمامی انبیاء الهی مأمور بوده اند تا آنرا به مردم ابلاغ کنند و در همه شرایع ، از اصول مهم بشمار می آمده است . به عنوان نمونه ، هنگامی که در آیه 83 سوره مبارکه بقره ، سخن از عهد و پیمانی به میان می آید که بنی اسرائیل با پروردگارخود بستند ، مشاهده می کنیم دقیقا به همان ترتیبی که پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) دعوت خویش را ابلاغ نمود ، سخن به میان می آید . آنان نیز پس از پیمان بستن بر اینکه غیر خدا را عبادت نکنند ، عهد بستند که با پدر و مادر خویش به نیکوئی رفتار نمایند . (5)
اطاعت پدر و مادر تا چه حد ؟
دین ما به ما می آموزد هرگز نباید به گونه ای رفتار کنیم که سبب آزردگی خاطر پدر و مادرمان شویم . لذا هنگامی که آنان ما را از روی خیر خواهی و شفقت نسبت به انجام عملی فرمان می دهند و می دانیم که عدم انجام آن کار سبب رنجش و آزردگی خاطر آنان می شود ، باید حتما از پدر و مادر خویش اطاعت کنیم . این فرمان برداری و اطاعتی که پروردگارمان ، ما را نسبت به آن موظف می داند ، تنها و تنها یک قید دارد ؛ فقط در صورتی که اطاعت پدر و مادر سبب نافرمانی و معصیت خداوند گردد ، ما نباید به سخن آنها گوش دهیم .
اما جالب است حتی در این هنگام نیز که آنان به ما می گویند گناهی را انجام دهیم و یا آنکه از انجام واجبی چشم پوشی کنیم ، قرآن کریم به ما می آموزد تا در عین آنکه به سخن آنها عمل نمی کنیم ، ولی در این زندگی گذرای دنیا ، با آنان به نیکوئی رفتار نمائیم و در دنیا، هم نشین خوبی برایشان باشیم . (6)
مادر ، رنجی بی پایان ، مهری بی کران :
از سوی دیگر ، در فرازی از آیات قرآن کریم پروردگارمان ، ما را به یاد گوشه ای از رنجهای مادر می اندازد . قرآن به یادمان می آورد مادر هموست که به زحمت و سختی ما را در درون رحم خویش حمل نمود ، با رنج و زحمت ما را به دنیا آورد و 2 سال تمام ، ما را در دامن مهر خود پرورید و با شیره جان خویش ما را تغذیه کرد . لذا بدین ترتیب ، او 30 ماه درد و رنج را به خویش هموار نمود .(7) بعضی وقتها که انسان با خویش فکر می کند و آن همه محبتهای مادر و زحمات پدرش را به یاد می آورد و یا با این آیات الهی برخورد می کند ، چه بسا یادآوری اینها ، جاری کننده قطره اشکی باشد که بر روی گونه اش می غلطد .
در همین جا است که خداوند متعال همانگونه که ما را نسبت به شکر گزاری به آستان خویش فرامی خواند ، به ما می آموزد که از پدر و مادرمان نیز سپاسگزار باشیم .(8) در حقیقت از این آیه به خوبی روشن می گردد که سپاسگزاری از پدر و مادر از آنجائی که خداوند خود ما را نسبت به آن فرمان داده است ، سپاسگزاری از خود اوست .
کمترین رنجش ، هرگز! :
در بسیاری از موارد سرانجام گرد پیری بر چهره پدر و مادرمان می نشیند . طبیعی است که با گذر سن ، انسان ممکن است طاقتی کمتر داشته باشد ، کم حوصله شود و بسیار زودتر برنجد . حتی چه بسا ممکن است در این دوران و یا حتی پیش از آن ، پدر و مادرمان در برابر ما اشتباه بکنند و ما را به ناحق مورد سرزنش و توبیخ خویش قرار دهند . اما جالب است در کنار همه این مسائل ، پروردگارمان به ما می گوید که در تمامی طول عمر پدر و مادرمان و بخصوص در دوران پیری که بیشتر به کمک ما احتیاج دارند ، هرگز آنان را از خویش نرنجانیم . حتی به عنوان نمونه ای کوچک ، در هنگام سخن گفتن ، اگر از آنان رنجیده خاطر نیز بودیم ، به پدر و مادر خویش " اف " نیز نگوئیم .(9)
" اف " ، کمترین و خفیف ترین کلمه ایست که به هنگام ناراحتی درونی بر زبان انسان جاری می شود . اما خداوند ما را از گفتن همین میزان نیز بازداشته است . هنگامی که امام صادق (علیه السلام ) این آیه الهی را برایمان تفسیر می کنند ، می فرمایند که اگر کلمه ای پست تر و کمتر از این کلمه وجود داشت ، به جای این کلمه ، خداوند ما را از به زبان راندن آن در برابر پدر و مادر نهی می نمود .(10)
پس چگونه باشیم ؟
اما شاید این سؤال به ذهنمان برسد پس در برابر پدر و مادرمان باید چگونه باشیم ؟ قرآن کریم به همین مقدار بسنده نمی کند و بسیار زیبا تر مسأله را برایمان روشن می نماید . شاید تاکنون پرندگان تیز پروازی را دیده باشی که با تمام چالاکی خویش دیگر قصد گریز ندارند . لذا در برابر فرد مقابل خویش دو بال خود را می گسترند و بر زمین می کشند تا بدین طریق تسلیم بودن خویش را به او نشان دهند . خداوند متعال در آیه 24 سوره مبارکه اسراء دقیقا همین را به ما می آموزد که بال و پر خویش را خاضعانه در برابر پدر و مادر خود بگشائیم و در مقابل آنان مهربانانه تواضع کنیم . (11) لذا واقعا باید سعی کنیم تا مهر و محبت خویش را به آنان ابراز نمائیم و به این وسیله هر آنچه می توانیم در محافظت و حمایت از آنان و ابراز مهر و عاطفه در مقابلشان بکوشیم .
یاد پدر و مادر در ناب ترین لحظات :
در کنار تمامی این سفارشات و فرامینی که قرآن کریم برای ما بر می شمرد ، این کتاب آسمانی در ناب ترین لحظات زندگی که لحظه پیوند با محبوب و دعا نمودن به درگاه اوست و در اوج خلوت آدمی که هنگامه مناجات و راز و نیاز اوست ، ما را یادآوری می کند تا پدر ومادرمان را فراموش ننمائیم و در حق آنان دعا کنیم و بگوئیم که : پروردگارا ، همانگونه که آنان مرا در حالی که کودکی ناتوان بودم ، پروراندند ، تو نیز آنها را مشمول رحمت خویش قرار بده .
واقعا چگونه در کنار پدر و مادر بودن ، موضوعی است که در طول زندگی بسیار مورد نیاز ماست . خدا کند همه ما بدانیم که پروردگارمان از ما چه خواسته است و در مسیر رضای او بکوشیم که بهترین تکیه گاه و زیباترین محبوب ، هم اوست .
و.... .
فکر میکنم همه این حرفها و خیلی حرفهای ناگفته ما نشون میده که این عزیزان چه قدر و منزلتی نزد پروردگار عالمیان دارا هستند و چقدر بی حرمتی به آنها گناهی آشکار و تکریم آنها از واجبات است .
امید به اینکه هیچ کس به خود این اجازه رو ندهد که (حتی در بدترین وضع روحی) به این گوهران گرانبها کوچکترین بی احترامی ای بکند .
ان شاالله
