خرم آباد پيش از تاريخ
شهری که امروزه به نام خرم آباد نامبرده می شود، ، از نخستین سکونتگاهای مردم ایران به شمار می رود . غار های مسکون دره خرم آباد ( غارهای کنجی ، یافته ، پاسنگر ، گراجنه ، اشکفت قمری و ...) حاوی آثار آثار زندگی انسان غار نشین در دوره های موسترین ، بارادوستی و زارزی است و « بنابر تاریخ گذاریهای از را آزمایش رادیو کربن در غار کنجی ( واقع در دره خرم آباد لرستان )قدمت آثار از 40 تا 50 هزار سال است »(تاریخ ایران ، از زمان باستان تا امروز ، ص 25 ) .
گزارش و نتیجه پژوهش و بررسیهای دکتر فرانک هول استاد دانشگاه رایس آمریکا و همکارش ، فلانری و دیگر پژوهشگران همراه ایشان که در سالهای 1342 و 1343 خورشیدی در لرستان انجام گردید و به سال 1967 در امریکا نشر یافت ( دوره پیش از تاریخ در جنوب غربی ایران «لرستان» ، ص 4 )در بردارنده اطلاعات ارزنده ای از دوره پیش از تاریخ خرم آباد است . فرانک هول می نویسد : « بهترین اطلاعات ما راجع به سکونت و نحوه امرار معاش انسانهای اواخر پلاستوسن دوره چهارم زمین شناسی مربوط به دره خرم آباد لرستان واقع در جنوب غربی ایران است . دره خرم آباد به درازای 15 و پهنای 10 کیلومتر بین کوههای آهکی که به موازات هم کشیده شده اند و در ارتفاع 1170 متر از سطح دریا واقع شده است . کوههای اطراف آن به صورت یک منبع ذخیره آب در آمده اند . دره خرم آباد دارای چشمه های آب خنک و تعدادی غار است . به هم فشردگی این دره و وجود غارهای متعددی که به وسیله انسانهای پیش از تاریخ اشغال گردیده ، سبب شد که ما این دره را مرکز تحقیقات مربوط به دوره پالئولیتیک میانه [ دیرینه سنگی ] قرار دهیم . تا کنون ما 17 محل از اقامتگاههای انسانی دوره دیرینه سنگی را در این دره یافته ایم آنچه مسلم است [ این است که ] با تحقیقات بیشتر می توان محلهای بیشتری پیدا نمود . از این 17 غار ، دست کم 5 غار از انها مربوط به دوره دیرینه سنگی بوده و شامل تمدن موستری [ دوره میانه دیرینه سنگی ] و متجاوز از شش غار دیگر متعلق به دیرینه سنگی فوقانی و شامل تمدن بارادوستی است ، 2 غار دیگر نیز مربوط بهپایان دیرینه سنگی فوقانی و شامل تمدن زارزی بوده شاید شش غار دیگر نیز مربوط به دیرینه سنگی فوقانی باشند » (ص 16 ) « آثار خرم آباد حاکی از سکونت دامنه دار و مداومی در زاگرس هستند » ( همان ، ص 22).
فرانک هول « 13 مورد تاریخ یابی به وسیله رادیو کربن از آثار دیرینه سنگی در دره خرم آباد » انجام داده که « دو مورد مربوط به دوره موستری و 11 مورد مربوط به مرحله ، بارادوستی بوده ، 2 مورد نمونه موستری از لایه زیرین غار کنجی به دست آمده و تاریخ آن متجاوز از 40 هزارسال » است و « نمونه بارادوستی به دست آمده از غار یافته بین 21 هزار تا 40 هزار سال پیش تاریخ گذاری شده اند » (همان ، ص 31 ).
...
...
...
فرانک هول « به علت وفور محلهای دوره دیرینه سنگی دردره خرم آباد به یک دسته بندی موقتی از محلهای مسکونی » به شرح زیر دست یافته است :
« 1-اقامتگاههای فصلی که احتمالا به وسیله 1 یا 2 خانواده پدر سالاری در مدت کوتاهی و یک فصل از سال اشغال می شده اند .
2- اقامتگاههای کشتار که به وسیله گروهی از شکارچیان برای یک یا دو روز اشغال می شده اند که بین 40 هزار تا 100 هزار سال قبل از میلاد مسیح مورد استفاده بوده اند .
3- اقامتگاههای موقتی که شکارچیان برای لحظاتی کوتاه جهت برررسی وضع شکار یا ساختن ابزار سنگی در آنجا توقف نموده و معمولا پس از ترک کردن دیگر به آنجا مراجعه نمی نمودند » ( همان ، ص 35 )
...
...
...
وی در ادامه پژوهشهای خود « در دره خرم آباد به محل اردوگاههای شبانی که مربوط به 6000 تا 5800 سال پیش از میلاد مسیح » بوده اند ، دست یافته و نتیجه گرفته است که بین 45 هزار تا 38 هزرا سال پیش از این مردمانی غار نشین در این دره سکونت داشته اند که گاهی برای شکار غذایی اصلی خود کوچ می کرده اند .
دیگر آثاری که از هزارهای پیش از میلا مسیح در این سرزمین به جای مانده اند حکایت از زیست اقوام و تأثیر مردمان و فرهنگ ان بر فرهنگ ایران باستان دارند . پیشرفت آنان به ویژه کاسیها – قدیمی ترین ساکنان و حکام آریایی این دیار که 576 سال بر بابل حکومت کردند – باعث اعجاب جهانیان شده است ، و به همین دلیل لرستان را« مهد تمدن مفرغ (برنز ) » نامیده اند .
اما در تواریخ نام عیلامیان به عنوان نخستین دولت که به طور منظم بر لرستان حکومت کرده اند ثبت شده است .
شهری که امروزه به نام خرم آباد نامبرده می شود، ، از نخستین سکونتگاهای مردم ایران به شمار می رود . غار های مسکون دره خرم آباد ( غارهای کنجی ، یافته ، پاسنگر ، گراجنه ، اشکفت قمری و ...) حاوی آثار آثار زندگی انسان غار نشین در دوره های موسترین ، بارادوستی و زارزی است و « بنابر تاریخ گذاریهای از را آزمایش رادیو کربن در غار کنجی ( واقع در دره خرم آباد لرستان )قدمت آثار از 40 تا 50 هزار سال است »(تاریخ ایران ، از زمان باستان تا امروز ، ص 25 ) .
گزارش و نتیجه پژوهش و بررسیهای دکتر فرانک هول استاد دانشگاه رایس آمریکا و همکارش ، فلانری و دیگر پژوهشگران همراه ایشان که در سالهای 1342 و 1343 خورشیدی در لرستان انجام گردید و به سال 1967 در امریکا نشر یافت ( دوره پیش از تاریخ در جنوب غربی ایران «لرستان» ، ص 4 )در بردارنده اطلاعات ارزنده ای از دوره پیش از تاریخ خرم آباد است . فرانک هول می نویسد : « بهترین اطلاعات ما راجع به سکونت و نحوه امرار معاش انسانهای اواخر پلاستوسن دوره چهارم زمین شناسی مربوط به دره خرم آباد لرستان واقع در جنوب غربی ایران است . دره خرم آباد به درازای 15 و پهنای 10 کیلومتر بین کوههای آهکی که به موازات هم کشیده شده اند و در ارتفاع 1170 متر از سطح دریا واقع شده است . کوههای اطراف آن به صورت یک منبع ذخیره آب در آمده اند . دره خرم آباد دارای چشمه های آب خنک و تعدادی غار است . به هم فشردگی این دره و وجود غارهای متعددی که به وسیله انسانهای پیش از تاریخ اشغال گردیده ، سبب شد که ما این دره را مرکز تحقیقات مربوط به دوره پالئولیتیک میانه [ دیرینه سنگی ] قرار دهیم . تا کنون ما 17 محل از اقامتگاههای انسانی دوره دیرینه سنگی را در این دره یافته ایم آنچه مسلم است [ این است که ] با تحقیقات بیشتر می توان محلهای بیشتری پیدا نمود . از این 17 غار ، دست کم 5 غار از انها مربوط به دوره دیرینه سنگی بوده و شامل تمدن موستری [ دوره میانه دیرینه سنگی ] و متجاوز از شش غار دیگر متعلق به دیرینه سنگی فوقانی و شامل تمدن بارادوستی است ، 2 غار دیگر نیز مربوط بهپایان دیرینه سنگی فوقانی و شامل تمدن زارزی بوده شاید شش غار دیگر نیز مربوط به دیرینه سنگی فوقانی باشند » (ص 16 ) « آثار خرم آباد حاکی از سکونت دامنه دار و مداومی در زاگرس هستند » ( همان ، ص 22).
فرانک هول « 13 مورد تاریخ یابی به وسیله رادیو کربن از آثار دیرینه سنگی در دره خرم آباد » انجام داده که « دو مورد مربوط به دوره موستری و 11 مورد مربوط به مرحله ، بارادوستی بوده ، 2 مورد نمونه موستری از لایه زیرین غار کنجی به دست آمده و تاریخ آن متجاوز از 40 هزارسال » است و « نمونه بارادوستی به دست آمده از غار یافته بین 21 هزار تا 40 هزار سال پیش تاریخ گذاری شده اند » (همان ، ص 31 ).
...
...
...
فرانک هول « به علت وفور محلهای دوره دیرینه سنگی دردره خرم آباد به یک دسته بندی موقتی از محلهای مسکونی » به شرح زیر دست یافته است :
« 1-اقامتگاههای فصلی که احتمالا به وسیله 1 یا 2 خانواده پدر سالاری در مدت کوتاهی و یک فصل از سال اشغال می شده اند .
2- اقامتگاههای کشتار که به وسیله گروهی از شکارچیان برای یک یا دو روز اشغال می شده اند که بین 40 هزار تا 100 هزار سال قبل از میلاد مسیح مورد استفاده بوده اند .
3- اقامتگاههای موقتی که شکارچیان برای لحظاتی کوتاه جهت برررسی وضع شکار یا ساختن ابزار سنگی در آنجا توقف نموده و معمولا پس از ترک کردن دیگر به آنجا مراجعه نمی نمودند » ( همان ، ص 35 )
...
...
...
وی در ادامه پژوهشهای خود « در دره خرم آباد به محل اردوگاههای شبانی که مربوط به 6000 تا 5800 سال پیش از میلاد مسیح » بوده اند ، دست یافته و نتیجه گرفته است که بین 45 هزار تا 38 هزرا سال پیش از این مردمانی غار نشین در این دره سکونت داشته اند که گاهی برای شکار غذایی اصلی خود کوچ می کرده اند .
دیگر آثاری که از هزارهای پیش از میلا مسیح در این سرزمین به جای مانده اند حکایت از زیست اقوام و تأثیر مردمان و فرهنگ ان بر فرهنگ ایران باستان دارند . پیشرفت آنان به ویژه کاسیها – قدیمی ترین ساکنان و حکام آریایی این دیار که 576 سال بر بابل حکومت کردند – باعث اعجاب جهانیان شده است ، و به همین دلیل لرستان را« مهد تمدن مفرغ (برنز ) » نامیده اند .
اما در تواریخ نام عیلامیان به عنوان نخستین دولت که به طور منظم بر لرستان حکومت کرده اند ثبت شده است .
میتونم اضافه کنم که علاوه بر مهد تمدن مفرغ که اشاره شد 
بزرگترین غار اشیای قیمتی و کتیبه و آثار باستانی درایران بین خرم آباد و پل دختر یافت شد به نام کلماکره
دیگه طولانیه میگذریم .................... استان لرستان به حدی باستانیه که در حدود 2 سال پیش که یک جشنواره بین 67 کشور برای اشیای باستانی برگزار شد هر که کشور یک غرفه کل ایران یک غرفه و استان لرستان به تنهایی
یک غرفه رو به خود اختصاص داده بود .................
بزرگترین غار اشیای قیمتی و کتیبه و آثار باستانی درایران بین خرم آباد و پل دختر یافت شد به نام کلماکره
دیگه طولانیه میگذریم .................... استان لرستان به حدی باستانیه که در حدود 2 سال پیش که یک جشنواره بین 67 کشور برای اشیای باستانی برگزار شد هر که کشور یک غرفه کل ایران یک غرفه و استان لرستان به تنهایی
یک غرفه رو به خود اختصاص داده بود .................
