در محضر استاد

[mehdipesse]

شکستگی های برشی تحت تاثیر تنشهایی به وجود می آیند که سعی در لغزش سنگها دارند و در این حالت بین دیواره های شکستگی هیچ فضایی عرضی وجود ندارد و در واقع در امتداد این سطوح لغزش هایی با اصطکاک زیاد رخ می دهد ، که این نوع شکستگی ها در مقیاس کوچک درزه ها را به وجود می آورند .

به واقع اینطور نیست که در درزه ها هیچ گونه جابه جایی نداشته باشیم ، اما اندازه این جابه جایی به قدری محدود باید باشد که قابل چشم پوشی باشد ، در غیر اینصورت شکستگی گسل نام خواهد گرفت .

ببخشید استاد یعنی در صورت ادامه تنش درزه های برشی تبدیل به گسل میشن؟

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

ببخشید استاد یعنی در صورت ادامه تنش درزه های برشی تبدیل به گسل میشن؟

اصولا احتمال گسل خوردگی در مناطق ضعیف سنگها از جمله شکستگی ها بیشتر است . اما نه لزوما منطبق بر یک درزه اصولا نحوه قرار گیری دسته درزه ها در منطقه به گونه ای است که در اثر وارد آمدن تنش قابل توجه در منطقه شکستگی اصلی درضعیفترین مکان رخ می دهد به طوری که با کمک اندازه گیری شیب و امتداد درزه های یک منطقه و ارزیابی آنها در استریونت در مورد محتمل ترین مکان برای ایجاد شکستگی می توان قضاوت نمود .

 

[mehdipesse]

اصولا احتمال گسل خوردگی در مناطق ضعیف سنگها از جمله شکستگی ها بیشتر است . اما نه لزوما منطبق بر یک درزه اصولا نحوه قرار گیری دسته درزه ها در منطقه به گونه ای است که در اثر وارد آمدن تنش قابل توجه در منطقه شکستگی اصلی درضعیفترین مکان رخ می دهد به طوری که با کمک اندازه گیری شیب و امتداد درزه های یک منطقه و ارزیابی آنها در استریونت در مورد محتمل ترین مکان برای ایجاد شکستگی می توان قضاوت نمود .

دستتون درد نکنه استاد چقدر پیچیده حرف میزنید
بالاخره من متوجه نشدم جواب سوالم رو استاد
میتونیم بگیم که درزه های برشی به مرور زمان و در صورت ثابت موندن تنشها تبدیل به گسل برشی میشن؟ ... یعنی میشه اون جابجایی که فرمودید در حد خیلی کم هست که هنوز مفهوم درزه رو داره به تدریج بیشتر بشه بطوری که بیشتر مفهوم جابجایی و گسل رو پوشش بده؟؟

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

دستتون درد نکنه استاد چقدر پیچیده حرف میزنید
بالاخره من متوجه نشدم جواب سوالم رو استاد
میتونیم بگیم که درزه های برشی به مرور زمان و در صورت ثابت موندن تنشها تبدیل به گسل برشی میشن؟ ... یعنی میشه اون جابجایی که فرمودید در حد خیلی کم هست که هنوز مفهوم درزه رو داره به تدریج بیشتر بشه بطوری که بیشتر مفهوم جابجایی و گسل رو پوشش بده؟؟

خب دیگه با استاد ناشی درس برمی دارید باید فکر این روزهاش رو هم می کردید

در واقع مسئله به این سادگی نیست که یک درز داشته باشیم و ان درز با افزایش تنش ها تبدیل به گسل شود در منطقه مجموعه ای از درزه ها رو داریم که با تاثیر نیروی بزرگی در منطقه و رخداد گسل این درزه ها هم به تبع اون افزایش خواهند یافت هم از نظر اندازه و هم از نظر تعداد
تنش باعث تغییراتی در منطقه می شود که یکی از مقدماتی ترین تاثیرات این تنش ایجاد درزه است اما ممکن است تنش وارده از ابتدا به قدری شدید باشد که گسل ایجاد شود و درزه ها هم در این تغییر شکل سنگها به وجود خواهند آمد پس همینطور که می بینید رابطه به اون واضحی که شما می فرمایید درزه با ادامه تنش تبدیل به گسل شود جمله منطقی به نظر نمی رسد چرا که هیچگاه در یک منطقه یک درزه منفرد وجود ندارد .

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

گسلها (Faults)

گسلها، شکستگی هايی همراه با تغيير مکان نسبی هستند که به موازات سطح گسل انجام گرفته اند. بعضي از گسلها فقط چند سانتی متر طول دارند، در صورتيکه گسلهايی هم با صدها کيلومتر طول ديده مي شوند.

حضور گسل در یک منطقه نشان می ­دهد که در یک زمان گذشته، در طول آن جابجایی رخ داده است. این جابجایی­ها می توانسته یا بصورت جابجائی آرام باشد که هیچ گونه لرزشی در زمین ایجاد نمی ­کند
و یا اینکه بصورت ناگهانی اتفاق بیفتد که جابجایی های ناگهانی در طول گسل ها عامل ایجاد اغلب زلزله ها می باشد.

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

عناصر و ویژگی های گسل

عناصر گسلها: گسل به عنوان يک ساخت صفحه اي که در سطح افق به صورت ساخت خطي نمايانگر است، داراي مشخصاتي به شرح زير است:

1-امتداد – در حالت کلي سطح گسل را مي توان به صورت يک سطح مستوي در نظر گرفت، لذا شيب و امتداد آن را همانند شيب و امتداد طبقات اندازه گيري مي نمايند. در حالت کلي، امتداد گسل، امتداد يک خط افقي در سطح گسل است که مقدار آن نسبت به شمال بيان مي شود.
2-شيب – زاويه بين سطح افق و سطح گسل را سيب گسل مي نامند. در اين رابطه متمم زاويه شيب به نام هيد (Hade) تعريف مي شود.
3-زاويه ريک (Rake) يا پيچ (Pitch) – اين زاويه عبارت است از زاويه بين خطي که اثر حرکت گسل را در روي صفحه آن نشان مي دهد با خط افقي که در صفحه گسل قرار دارد.
4-زاويه ميل – زاويه بين خط موجود در صفحه گسل با صفحه افقي را زاويه ميل نامند.
5-اثر گسل (Fault trace) – محل تقاطع صفحه گسل با سطح زمين به نام اثر گسل يا خط گسله معروف است.
6- کمر بالا و کمر پايين ) فراديواره (Hanging wall) و فروديواره (Foot wall) ) – قطعه روي سطح گسل را کمر بالا و قطعه زير آن را کمر پايين مي نامند.

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

[h=2]گسل های امتداد لغز:
[/h]گسل هایی که امتداد اصلی لغزش در امتداد راستای گسل باشد، گسل امتداد لغز نامیده می شوند. بر اساس جهت حرکت در امتداد راستای گسل، گسل های چپ گرد و یا راست گرد را می توان تشخیص داد.
نحوه تشخیص بدین ترتیب است که اگر در یک سمت از گسل بایستیم و حرکت سمت دیگر را نظاره نماییم، اگر حرکت آن از سمت چپ به راست باشد، گسل راست گرد و در حالت برعکس چپ گرد خواهد بود.
بعنوان مثال شکل زیر یک گسل امتداد لغز راست گرد را نشان می دهد.

​

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

گسل های شیب لغز:


گسل هایی که امتداد اصلی لغزش موازی جهت شیب گسل باشد، گسل های شیب لغز نامیده می شوند. گسل های شیب لغز نرمال و معکوس بر اساس جهت حرکت دو قطعه نسبت به هم تعریف می شوند.
در صورتی که نیروی وارده فشاری بوده و دو قطعه را به هم نزدیک کند، گسل شیب لغز معکوس و در صورت دور شدن دو قطعه از هم گسل شیب لغز نرمال نامیده می شود.
بر اساس حرکت های قائم دو قطعه نسبت به هم، فرا دیواره و فرو دیواره قابل تشخیص است.
در زبان انگلیسی به فرا دیواره Hanging wall و به فرو دیواره Footwall اطلاق می شود.

شکل زیر وضعیت قرارگیری فرو دیواره و فرادیواره در یک گسل معکوس را نشان می دهند .

​

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

تعدادي از پديده هاي مهم گسلي
1-روراندگي ها ( Overthrusts)
روراندگي ها، گسلهاي رانده کم شيبي (کمتر از 10 درجه) با تغيير مکان افقي زياد هستند. يکي از ساختارهاي گسلي که در رابطه با روراندگي ها مطرح است، دو پلکس (Duplex) مي باشد. دوپلکس ها به بيان ساده، معمولا به وسيله دو گسل بزرگ با جابجايي زياد محدود شده اند.
2-چين – گسل
يک چين برگشته يا خوابيده می تواند توسط کشيدگي و شکستگی پهلوی معکوس آن تشکيل يک راندگی کم و بيش مهمی را بدهد که به نام چين – گسل معروف است.
3-گسل – چين
به گسلي که چين خوردگي حاصل نموده است، اصطلاح گسل – چين اطلاق می شود.
4-جابجايي های امتدادی هم زمان با چين خوردگی
به طور خلاصه زمانی که چين ها قوسی باشند، امکان اينکه گسلهای مايل بر چين ها به صورت جابجايی امتدادی ظاهر مي شوند زياد است. اين جابجايی ها در مواردي با تجديد فعاليت گسل هاي ماقبل چين خوردگی توسعه می يابند. در اين حالت چين ها در مقابل جابجايی امتدادی متوقف می شوند و دو بخش جابجا شده به طور متفاوت تحت تاثير فرآيند چين خوردگی قرار می گيرند.
5-پايين افتادگی و بالا راندگی
قطعات زمين هايي که بين گسلهای عادي محدود شده اند، بسته به اين که قطعه محدود شده، از زمين هاي اطراف پايينتر يا بالاتر واقع شود، دو پديده زير را به وجود مي آورد:
الف) فروزمين (Graben) (پايين افتادگی)
ب) فرازمين (Horst) (بالاراندگی)
6-قطعات گسلی کج شده
کج شدن قطعات گسلی، پديده ای است که ممکن است در اثر گسل خوردگي عادی در قطعات حادث شود.

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

عوامل مشخصه گسلها
براي شناسايي و تشخيص گسلها در صحرا و در روي عکس هاي هوايي روشهاي متعددي وجود دارد. نشانه هاي شناسايي گسلها را مي توان به دو گروه نشانه هاي خارجي و نشانه هاي داخلي تقسيم نمود.
1-نشانه هاي خارجي تشخيص گسلها – عملکرد گسلها بر روي زمين باعث جابجايي، قطع، تکرار لايه ها و يا ساختهاي ديگر زمين شناسي مي شود. نشانه هايي که در اين گروه جاي مي گيرند، شامل موارد زير است:
– پرتگاه
– جابجايي
– قطع شدگي
– رودهاي جوان شده
– آبگيرهاي فرونشيني
– تغيير ناگهاني رخساره هاي رسوبي
– فرازمين و فروزمين
– کشيدگي طبقات
– لرزه خيزي
2-نشانه هاي داخلي تشخيص گسلها – نشانه هايي که مربوط به سطح گسل مي باشد، در اين گروه جاي دارند و شامل موارد زير است:
-آينه گسل (Slikenside)
-برشي شدن (Brecciation)
-سطح ايستابي
-سيليسي شدن (Silicification)
-هوازدگي و تجزيه
-ميلونيت شيلي (Mylonite)
و تشکيل کانيها.

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

مکانيسم تشکيل گسلها

-رابطه نوع گسلها با جهات اصلي تنش

اگر وضعيت تنش هاي اصلي به وجود آورنده گسل مشخص باشد، نوع گسل حاصله را مي توان پيش بيني نمود. با توجه به اينکه کدام يک از سه تنش اصلي زیگما3, زیگما2, زیگما1 به حالت قائم باشد، يکي از گسله هاي عادي، رانده و يا امتداد لغز به وجود خواهند آمد.

1-حالتي که زیگما1 قائم باشد – در اين وضعيت، گسل ايجاد شده از نوع عادی است و زاويه حاده آن نسبت به امتداد زیگما1 کمتر از 45 درجه است. نیروی فشارش قائم است .

2-حالتي که زیگما3 قائم باشد - در اين حالت، گسل از نوع راندگی است . نیروی کشش قائم است .

3-حالتي که زیگما2 عمود باشد – در اين حالت، گسل ايجاد شده از نوع امتداد لغز است، در اين وضعيت سطح گسل به موازات زیگما2 و در نتيجه قائم است.

 

[sorood parnian]

زمین شناسی ساختاری

زمین شناسی ساختاری

با توجه به اینکه براي تهيه يک نقشه و يا تحليل زمين شناسي و ساختاري يک منطقه بايد مشخصات و موقعيت ساختارهاي صفحه اي و خطي آن منطقه برداشت شود. زمين شناسان نمي توانند بدون دانستن چگونگي استفاده از کمپاس براي بدست آوردن اطلاعات ساختاري و تشخيص مرز واحد هاي ساختاري، يک نقشه مفيد توليد کرده و يا اطلاعات مفيد بدست آورند. بنابراين ما نياز داريم که چگونگي اندازه گيري ساختار هاي خطي و صفحه اي را براي تمام انواع ساختمان ها مثل عناصر رسوبي و ساختماني و مرز هاي سنگ چينه اي نقشه ها، بدانيم.

با مراجعه به لینک زیر می توانید مطالب مرتبط با انواع روشهای اندازه گیری شیب و امتداد در ساختارهای متفاوت را با کمپاس مطالعه نمایید :

کار با کمپاس در تهيه نقشه هاي زمين شناسي

 

[mehdipesse]

با توجه به اینکه براي تهيه يک نقشه و يا تحليل زمين شناسي و ساختاري يک منطقه بايد مشخصات و موقعيت ساختارهاي صفحه اي و خطي آن منطقه برداشت شود. زمين شناسان نمي توانند بدون دانستن چگونگي استفاده از کمپاس براي بدست آوردن اطلاعات ساختاري و تشخيص مرز واحد هاي ساختاري، يک نقشه مفيد توليد کرده و يا اطلاعات مفيد بدست آورند. بنابراين ما نياز داريم که چگونگي اندازه گيري ساختار هاي خطي و صفحه اي را براي تمام انواع ساختمان ها مثل عناصر رسوبي و ساختماني و مرز هاي سنگ چينه اي نقشه ها، بدانيم.

با مراجعه به لینک زیر می توانید مطالب مرتبط با انواع روشهای اندازه گیری شیب و امتداد در ساختارهای متفاوت را با کمپاس مطالعه نمایید :

کار با کمپاس در تهيه نقشه هاي زمين شناسي

ممنون استاد
این ترم هم روی تئوری خوب کار کردیم هم روی عملی

 

[sorood parnian]

ممنون استاد
این ترم هم روی تئوری خوب کار کردیم هم روی عملی

خواهش می کنم
نظر لطف شماست
امیدوارم علی رغم فرصت کمی که من داشتم تونسته باشم مطالب مفیدی رو ارائه بدم .
پاینده باشید

 

[sorood parnian]

اعلام نتایج درس زمین شناسی ساختاری

اعلام نتایج درس زمین شناسی ساختاری

شرکت کنندگان در کلاس	امتیاز	شرح فعالیت
mehdipesse	20	حضور فعال و سوالهای خوب پیرامون بحث
Loving Geologist	17	پیگیری بحث
solar flare	17	پیگیری بحث

همین جا پایان مبحث درس زمین شناسی ساختاری را اعلام می نمایم .

از حضور همه شما کمال تشکر را دارم

پاینده باشید

 

[sorood parnian]

solar flare عزیز
استاد هفته بعد تالار زمین خواهند بود .

 

[mehdipesse]

شرکت کنندگان در کلاس	امتیاز	شرح فعالیت
mehdipesse	20	حضور فعال و سوالهای خوب پیرامون بحث
Loving Geologist	17	پیگیری بحث
solar flare	17	پیگیری بحث

همین جا پایان مبحث درس زمین شناسی ساختاری را اعلام می نمایم .

از حضور همه شما کمال تشکر را دارم

پاینده باشید

آآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآآخ جوووووووووووووووووووووووووون
بازم ماکزیمم شدم

 

[solar flare]

ببخشید من دیر اومدم
خب از دوستان کی هست؟
من کلاسو شروع میکنم

 

[solar flare]

مبحث انتخابی من زمین شناسی مهندسی هست که مطالبش رو از کتاب دکتر معماریان انتخاب کردم

 

[solar flare]

لرزه خیزی

لرزه خیزی

زمین لرزه عبارت از لرزشهای قابل اندازه گیری سطح زمین است که توسط امواج حاصل از رها شدن ناگهانی انرژی در درون زمین به وجود می آید. آثار سطحی زمین لرزه ممکن است به صورت صدمه به سازه ها, گسلش وحرکت پوسته , نشست زمین و آبگونگی , گسیختگی دامنه ها در خشکی و دریا و سرانجام ایجاد امواج در محیطهای آبی باشد.
علمی که به بررسی زمین لرزه و پدیده های مربوط به آن می پردازد لرزه شناسی نام دارد

 

[mehdipesse]

سلام استاد
منتظرتون بودیم
استاد یجوری درس بدید که بفهمیم اگه میشه
ممنون

 

[solar flare]

توزیع جغرافیایی زمین لرزه ها

توزیع جغرافیایی زمین لرزه ها

بررسی پراکندگی زمین لرزه های عالم نشان میدهد که حدود 90 درصد آنها حاشیه و لبه ورقه های سنگ کره واقع شده اند. از این میان حاشیه های مخرب یعنی جاهایی که قسمتی از پوسته به زیر بخش دیگر رانده می شود بیشترین تراکم زمین لرزه ها را نشان میدهد
در این نقاط اغلب زمین لرزه ها در روی صفحه ای با شیب 45 درجه که منطقه بنیوف نام دارد , واقع شده اند زمین لرزه های ایجاد شده در حاشیه های سازنده ورقه های سنگ کره از فراوانی و بزرگی کمتری برخوردار بوده و عمدتا ناشی از از فعالیتهای آتشفشانی این نواحی اند.
منبع: فصل 9 زمین شناسی مهندسی و ژئوتکنیک دکتر معماریان

 

[solar flare]

سلام استاد
منتظرتون بودیم
استاد یجوری درس بدید که بفهمیم اگه میشه
ممنون

منظورتونو دقیق متوجه نشدم آقا مهدی

 

[mehdipesse]

منظورتونو دقیق متوجه نشدم آقا مهدی

استاد گفتم شاید میخواید مطالب خیلی تخصصی بگید
آخه این کتابی که تدریس میکنید کتاب حجیمی هست استاد

البته استاد شما هرجور که تدریس بفرمایید من سعی میکنم که بتونم از کلاساتون نهایت استفاده رو ببرم
ببخشید که وسط درس شروع به صحبت کردم استاد ... معذرت میخوام

 

[solar flare]

استاد گفتم شاید میخواید مطالب خیلی تخصصی بگید
آخه این کتابی که تدریس میکنید کتاب حجیمی هست استاد

البته استاد شما هرجور که تدریس بفرمایید من سعی میکنم که بتونم از کلاساتون نهایت استفاده رو ببرم
ببخشید که وسط درس شروع به صحبت کردم استاد ... معذرت میخوام

نه آقا مهدی خوبه اظهار نظر میکنید
اما گمون نکنم مطالبی که انتخاب کردم زیاد پیچیده باشه
باز اگه سختتونه بگید تغییر بدم

 

[mehdipesse]

نه آقا مهدی خوبه اظهار نظر میکنید
اما گمون نکنم مطالبی که انتخاب کردم زیاد پیچیده باشه
باز اگه سختتونه بگید تغییر بدم

نه استاد ممنون
به نظر من که تا حالا خوب بوده ...
ادامه بدید استاد

 

[solar flare]

عوامل ایجاد کننده زمین لرزه

عوامل ایجاد کننده زمین لرزه

قسمت اعظم زمین لرزه ها منشاء تکتونیکی دارند . زمین لرزه های تکتونیکی بر اثر ذخیره شدن بیش از حد انرژی (بیش تنیدگی) در بخشی از پوسته ایجاد می شوند .
افزایش بیش از حد تنش خم شدن و تغییر شکل پوسته , تمرکز تنشهای برجا در توده سنگ , گسلش بالاخره زمین لرزه را باعث میشود .
زمین لرزه های بزرگ معمولا بر اثر گسیختگیهای سطحی یا نزدیک به سطح زمین که در ارتباط با یک یا چند گسل هستند ایجاد میشوند. البته از این میان یک گسل است که عامل اصلی زمین لرزه بوده و گسل عامل نامیده میشود
در سال 1958 ریشتر نظریه بازگشت کشسان را در مورد نحوه تولید زمین لرزه ارائه داد
در این تئوری آمده است: (( منبع انرژی زمین لرزه های تکتونیکی انرژی پتانسیلی است که بر اثر افزایش تدریجی و طولانی مدت تنجش در سنگهای پوسته ذخیره میشود))

 

[mehdipesse]

افزایش بیش از حد تنش خم شدن و تغییر شکل پوسته , تمرکز تنشهای برجا در توده سنگ , گسلش بالاخره زمین لرزه را باعث میشود .
زمین لرزه های بزرگ معمولا بر اثر گسیختگیهای سطحی یا نزدیک به سطح زمین که در ارتباط با یک یا چند گسل هستند ایجاد میشوند. البته از این میان یک گسل است که عامل اصلی زمین لرزه بوده و گسل عامل نامیده میشود
در سال 1958 ریشتر نظریه بازگشت کشسان را در مورد نحوه تولید زمین لرزه ارائه داد
در این تئوری آمده است: (( منبع انرژی زمین لرزه های تکتونیکی انرژی پتانسیلی است که بر اثر افزایش تدریجی و طولانی مدت تنجش در سنگهای پوسته ذخیره میشود))

ببخشید استاد با توجه به اینکه برخی زلزله ها در اعماق زمین اتفاق می افتن و از اونجایی که در اعماق سنگها حالت خمیری دارن .... چطور این زلزله ها ایجاد میشن ...
میخوام بگم خب در اون اعماق در صورت خمیری بودن سنگها تنش در سنگها ذخیره نمیتونه بشه چون بلافاصله تبدیل به تنجش می شه .. پس علت زلزله های عمیق که بزرگی بالایی دارن چی میتونه باشه؟

 

[solar flare]

ببخشید استاد با توجه به اینکه برخی زلزله ها در اعماق زمین اتفاق می افتن و از اونجایی که در اعماق سنگها حالت خمیری دارن .... چطور این زلزله ها ایجاد میشن ...
میخوام بگم خب در اون اعماق در صورت خمیری بودن سنگها تنش در سنگها ذخیره نمیتونه بشه چون بلافاصله تبدیل به تنجش می شه .. پس علت زلزله های عمیق که بزرگی بالایی دارن چی میتونه باشه؟

اقا مهدی معمولا لرزه های دارای شدت بیشتر هستند که در عمق کمتر از 70 کیلومتر رخ داده باشند که این عمق هم مربوط به پوسته زمین هست البته زمین لرزه هایی در عمق بین 70-300 کیلومتری هم رخ میدن که عامل این زمین لرزها به وجود منطقه فرو رونده پوسته نسبت داده شده و در عمق بیش از 300 کیلومتر هم هیچ زمین لرزه ای رخ نمیده
امیدوارم جوابم کامل باشه

 

[sorood parnian]

ممنون استاد از مباحث ارزنده شما
پاینده باشید