آیا بختک در خواب حقیقت دارد؟

[mani24]

[h=2]آیا بختک در خواب حقیقت دارد؟[/h]

«توی خواب عمیقی بودم تا اینکه احساس کردم یک چیزی روی سینه‌ام سنگینی می‌کنه. به همین دليل خواستم که بیدار شم اما نمی‌تونستم؛ ضربان قلبم تند شده بود و نفسم هم تنگ. تقلای زیادی می‌کردم اما اصلا نمی‌تونستم هیچ تکانی بخورم. جالب اینجاست که همسرم صبح آن روز به من گفت سعی می‌کردم با تقلای زیاد دمپایی پای تخت را بردارم و به طرف کسی پرتاب کنم. ظاهرا بعد از اینکه حس حرکتی‌ام برگشته بود سعی داشتم اون چیز سنگینی که روی قفسه سینه‌ام بود را از خودم دور کنم. او که این صحنه را دیده‌بود من را تکان داده بود و بیدارم کرده بود وقتی از خواب بیدار شدم به شدت ترسیده بودم و در عین حال احساس تشنگی بسیار زیادی می‌کردم.» شاید برای شما هم تجربه‌هایی از این دست پیش آمده باشد؛ مشکلی که اصطلاح علمی‌اش«فلج خواب» است و ایرانی‌ها آن را «بختک» می‌نامند. تقریبا به تعداد فرهنگ‌هایی که در جهان وجود دارد، اسامی مختلفی برای این مشکل ایجاد شده و طی قرن‌ها، انواع اجنه، اهریمن‌ها و نفرین‌ها مقصر دانسته شده‌اند.

​

پزشکان می‌گویند اغلب آنچه به عنوان بختک در میان عموم مردم رایج است، پدیده‌ای موسوم به «فلج خواب» است

علائم بختک چیست؟

بختک یا فلج خواب چند علامت مشخص دارد که مهم‌ترین آن ناتوانی در حرکت دادن بدن و صحبت کردن است به طوری که فرد به دلیل ترس و دلهره می‌خواهد فریاد بزند اما انگار بی‌فایده است. از دیگر علائم این مشکل احساس خفگی است به گونه‌ای که فرد تصور می‌کند به زمان مرگ نزدیک شده و انگار موجودی روی قفسه سینه او قرار گرفته است. در این وضعیت ممکن است توهمات شنیداری،‌ دیداری یا حتی لمسی اما رؤیا مانند نیز اتفاق بیفتد؛ چیزهایی مثل احساس حضور فردی در اتاق، احساس فشردگی در قفسه سینه، دیدن منبع نور، شنیدن صدای افراد، دیدن شبح،‌ تجربه خروج از بدن و... طبیعی است که بارزترین علامت در این حالت احساس وحشت و اضطراب است.

آیا پای شیاطین در میان است؟

در مورد پدیده فلج خواب باورها و تفسیرهای مختلفی در فرهنگ‌ها و جوامع مختلف وجود دارد. همانطور که گفته شد ایرانی‌ها این پدیده را به نام «بختک» می‌شناسند. بعضی‌ها هم از آن تعبیر به جن‌زدگی می‌کنند و تمام اتفاقاتی که برای فرد می‌افتد به گردن دیوهای بدسرشت و اجنه می‌اندازند. ایرلندی‌ها هم بر این باورند که فلج خواب بر اثر دروغی که روز قبل گفته شده بروز می‌کند. اما آنچه بارز است این است که طی قرن‌ها باور عمومی بر این است که این مشکل با انواع اجنه و نفرین‌ها مرتبط است.

چطور می‌شود پیشگیری کرد؟

فلج خواب یک اختلال خواب بی‌خطر است بنابراین می‌توان با رعایت برخی موارد آن را از بین برد یا تکرارش را به حداقل رساند. نخوابیدن به پشت، کاهش استرس، به اندازه کافی خوابیدن،‌ انجام ورزش‌های منظم، زیاد غذا نخوردن و ننوشیدن کافئین همگی از عواملی است که می‌تواند از چنین وضعیتی پیشگیری کند. برای به دست آوردن سریع هوشیاری بهتر است فرد سعی کند انگشتان دست و پا همچنین چشمانش را به شدت تکان دهد و به دنبال آن سرش را حرکت دهد. در مواردی که فلج خواب به مدت 6 ماه، دست‌کم هفته‌ای یک بار در فرد رخ ‌دهد باید از دارودرمانی استفاده کرد.​

 

[kimia63]

من اعتقاد ندارم ولی اگه هم باشه خیلی بده

 

[maede_s]

من اعتقاد ندارم ولی اگه هم باشه خیلی بده

چون واستون اتفاق نیفتاده اینو میگین ولی واقعاً خیلی بده

 

[مرضول]

واااای خیلی جالب بود... مممنووون!!!

 

[Sogol1681]

من اعتقاد ندارم ولی اگه هم باشه خیلی بده

آره عزیزم.. واقعیت داره.. من خودم از نزدیک دیدم... یک بار داداشم براشون همچین اتفاقی افتاد.. شانس آوردن اون لحظه من رفتم توی اتاق و....
و خیلی این موضوع رو از خیلی های دیگه هم شنیدم.. واقعا سخته.. یا حتی وحشتناک......

 

[mani24]

من اعتقاد ندارم ولی اگه هم باشه خیلی بده

​

شاید برای شما هم تجربه‌هایی از این دست پیش آمده باشد؛ مشکلی که اصطلاح علمی‌اش«فلج خواب» است و ایرانی‌ها آن را «بختک» می‌نامند. تقریبا به تعداد فرهنگ‌هایی که در جهان وجود دارد، اسامی مختلفی برای این مشکل ایجاد شده و طی قرن‌ها، انواع اجنه، اهریمن‌ها و نفرین‌ها مقصر دانسته شده‌اند.\n

​

​

چطوربختک به جانتـان می‌افـتد؟
پزشکان می‌گویند اغلب آنچه به عنوان بختک در میان عموم مردم رایج است، پدیده‌ای موسوم به «فلج خواب» است
علائم بختک چیست؟
بختک یا فلج خواب چند علامت مشخص دارد که مهم‌ترین آن ناتوانی در حرکت دادن بدن و صحبت کردن است به طوری که فرد به دلیل ترس و دلهره می‌خواهد فریاد بزند اما انگار بی‌فایده است. از دیگر علائم این مشکل احساس خفگی است به گونه‌ای که فرد تصور می‌کند به زمان مرگ نزدیک شده و انگار موجودی روی قفسه سینه او قرار گرفته است. در این وضعیت ممکن است توهمات شنیداری،‌ دیداری یا حتی لمسی اما رؤیا مانند نیز اتفاق بیفتد؛ چیزهایی مثل احساس حضور فردی در اتاق، احساس فشردگی در قفسه سینه، دیدن منبع نور، شنیدن صدای افراد، دیدن شبح،‌ تجربه خروج از بدن و... طبیعی است که بارزترین علامت در این حالت احساس وحشت و اضطراب است.
آیا پای شیاطین در میان است؟
در مورد پدیده فلج خواب باورها و تفسیرهای مختلفی در فرهنگ‌ها و جوامع مختلف وجود دارد. همانطور که گفته شد ایرانی‌ها این پدیده را به نام «بختک» می‌شناسند. بعضی‌ها هم از آن تعبیر به جن‌زدگی می‌کنند و تمام اتفاقاتی که برای فرد می‌افتد به گردن دیوهای بدسرشت و اجنه می‌اندازند. ایرلندی‌ها هم بر این باورند که فلج خواب بر اثر دروغی که روز قبل گفته شده بروز می‌کند. اما آنچه بارز است این است که طی قرن‌ها باور عمومی بر این است که این مشکل با انواع اجنه و نفرین‌ها مرتبط است.
چطور می‌شود پیشگیری کرد؟
فلج خواب یک اختلال خواب بی‌خطر است بنابراین می‌توان با رعایت برخی موارد آن را از بین برد یا تکرارش را به حداقل رساند. نخوابیدن به پشت، کاهش استرس، به اندازه کافی خوابیدن،‌ انجام ورزش‌های منظم، زیاد غذا نخوردن و ننوشیدن کافئین همگی از عواملی است که می‌تواند از چنین وضعیتی پیشگیری کند. برای به دست آوردن سریع هوشیاری بهتر است فرد سعی کند انگشتان دست و پا همچنین چشمانش را به شدت تکان دهد و به دنبال آن سرش را حرکت دهد. در مواردی که فلج خواب به مدت 6 ماه، دست‌کم هفته‌ای یک بار در فرد رخ ‌دهد باید از دارودرمانی استفاده کرد.
چرا ایجاد می‌شود؟
تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد، فلج خواب یک اختلال ژنتیک است و تمام افرادی که این موضوع را تجربه می‌کنند در سلول‌هایشان ماده‌ای به نام «HLA-DR2» دارند. از دیگر عواملی که می‌توان برای فلج خواب در نظر گرفت اضطراب و استرس،‌ اختلال ترس و همچنین اختلال در نظم خواب است. به گونه‌ای که در برخی موارد افراد اظهار می‌کنند زمانی که روز خسته‌‌کننده یا پراسترسی را گذرانده‌اند، بیشتر از همیشه این حالت سراغ‌شان آمده است. از دیگر موارد ایجاد کننده این حالت می‌توان به تغییرات در سبک زندگی یا مصرف قرص‌های خواب‌آور و آنتی‌هیستامین‌ها اشاره کرد. گفته می‌شود افرادی که به صورت طاق باز یا به اصطلاح به پشت می‌خوابند، بیشتر به فلج خواب دچار می‌شوند.

چطوربختک به جانتـان می‌افـتد؟
تحقیقاتی که به‌تازگی انجام شده حاکی از آن است که بین 25 تا 30درصد از جمعیت کلی جهان، در طول عمر خود دست‌کم یک بار فلج خواب را تجربه کرده‌اند که در این میان 95درصد از آنها تجربه حوادث وحشتناک را در خواب داشته‌اند. مجموع این عوامل نشان می‌دهد این پدیده شیوع بالایی دارد. نکته مهم دیگر آن است که با توجه به نقش ژنتیک در بروز این مشکل اگر یکی از اعضای خانواده دچار این مشکل باشد، احتمال اینکه دیگر اعضای خانواده هم به آن مبتلا شوند، وجود دارد. از نگاه جنسیتی به طور معمول احتمال بروز فلج خواب در زنان دو تا چهار برابر بیشتر از مردان است. اگرچه بسیاری از افرادی که با این مشکل مواجهند، از اتفاقاتی که می‌افتد آگاه نبوده و دچار وحشت می‌شوند، ولی این فرایند اصلا خطرناک نیست و در عرض چند لحظه پایان می‌یابد و هیچ گونه عارضه‌ جسمی را در پی نخواهد داشت.
دماغ بختک را چنگ بزنید!
عوام روایت دیگری از بختک داشتند. آنها بر این باور بودند که بختک کنیز اسکندر بود! هنگامی که کلاغ به مشک محتوی آب حیات که اسکندر با خود از ظلمات آورده بود منقار زد و آب حیات بر زمین ریخت، این کنیز بی‌درنگ مشتی از آن آب را برداشته و نوشید و اسکندر که خشمگین شده بود به ضرب شمشیر بینی او را کند و بختک از گل بینی دیگری برای خود ساخت! بختک اگر کسی را ببیند که طاقباز خوابیده به سینه او می‌جهد.
اگر در آن حال فرد بیدار شود، به بینی او چنگ بیندازد، بختک از بیم آنکه بینی‌اش کنده شود گنجی از گنجه‌ اسکندر را که می‌شناسد رشوه خواهد داد تا دست از بینی‌اش بردارد!
بختک چیست؟
ایـــن پدیــــده بــــا نــــام «Sleep Paralysis» شناخته می‌شود. هنگام به خواب رفتن یا هنگام بیدار شدن صبحگاهی و در مرحله «REM» خواب(یعنی مرحله‌ای که در آن رویا می‌بینیم)، بدن به طور طبیعی برای چند ثانیه یا گاهی تا چند دقیقه دچار فلج موقت می‌شود. در این حالت فرد به هیچ عنوان قادر به حرکت نیست ولی در عین حال حس‌می‌کند نسبت به تمام وقایع اطراف خود آگاه است. بختک زمانی رخ می‌دهد که مغز از وضعیت «REM» بیرون می‌آید اما فلج موقت بدن همچنان باقی می‌ماند. در واقع طی خواب و زمانی که فرد در حال رؤیا دیدن است، مغز انتقال سیگنال‌های عصبی به سوی عضلات اسکلتی بدن را متوقف می‌كند و علت آن هم این است که فرد رؤیاهایش را به مرحله عمل نرساند مثلا اگر خواب دویدن می‌بیند، ‌از تختخواب بلند نشود و شروع به دویدن نکند. وقتی فرد می‌خواهد از خواب بیدار شود مغز دوباره کنترل عضلات را به دست می‌گیرد و آنها را از حالت فلج خارج می‌کند. در فلج خواب ناهنجاری‌های مغزی ایجاد می‌شود که در نتیجه آنها مکانیسم‌های عصبی در زمانی نامناسب فعال شده‌اند. در اصل این افراد به جای آنکه خواب خود را با امواج آهسته مغزی شروع کنند، مستقیم وارد مرحله عمیق می‌شوند.

گردآوری : گروه اینترنتی نیک صالحی

 

[*بهشتــــــــه*]

خیلی مفید بود!!!اگه میشد بیشتر تشکر میزدم!

من چند سال پیش مدام اینجور میشدم..خیلی وحشتناکه...جوری بود که می ترسیدم بخوابم..همیشه دوست داشتم بدونم دلیل این خفگیه تو خواب چیه!البته شنیده بودم برمیگرده به سیستم عصبی و اون استرسها و فشارهای عصبی روزانه!!

خدا روشکر هردلیلی داشت گوش شیطون کرد خودش رفع شد ومدتهاست که دیگه سراغم نیومده!

بازم از استارتر ممنون!

 

[رابین]

خیلی وحشت ناکه منم اینجوری شدم

 

[m.abedi1986]

واقعیت داره چون زیادشنیدم ولی الحمدلله برای من وخانوانده ام تاحالاکه رخ نداده .نکنه ارثیه؟

 

[mohadeseh.anzali]

یه بسم الله بگی همه چی حل میشه.

 

[yaserahmati]

خیلی مفید بود!!!اگه میشد بیشتر تشکر میزدم!

من چند سال پیش مدام اینجور میشدم..خیلی وحشتناکه...جوری بود که می ترسیدم بخوابم..همیشه دوست داشتم بدونم دلیل این خفگیه تو خواب چیه!البته شنیده بودم برمیگرده به سیستم عصبی و اون استرسها و فشارهای عصبی روزانه!!

خدا روشکر هردلیلی داشت گوش شیطون کرد خودش رفع شد ومدتهاست که دیگه سراغم نیومده!

بازم از استارتر ممنون!

خدا رو شکر که خوب شدین. ولی یه سوال: تو اون دوره ای که این مشکل رو داشتید دکتر رفتین؟ تشخیص اونا چی بود؟

 

[ahoo_fr]

مرسی واقعا مرسی ...من تا حالا اینطوری شدم
حس بدیه .. خیلی .
اولین بار که اینطوری شدم دیگه خوابم نبرد حتی می ترسیدم برم آب بخورم ...........شاید بهم بخندین اما صداشون تو سرم بود.
لعنتی ها نمیذارن بسم اله بگی که .....
یه نفر بهم می گفت به اعمال روزانه ات هم مربوطه ...شاید کسی ازت ناراحت شده یا ............

 

[bag1024]

بختک حقیقت داره
من چن صد بار روم افتاده
چن ده بارش برا یه ادم معمولی کافیه تا دیووانه بشه

 

[memar_w]

منم اینجوری میشدم خیلی وقت بود که خبری ازش نبود تا چند روز پیش
بیشتر موقعی که تو حالت خوابو بیداری هستم این حالتو دارم...نمیدونم چرا
اما خیلی تجربه بدیه

 

[Takesh]

منم اینجوری میشدم خیلی وقت بود که خبری ازش نبود تا چند روز پیش
بیشتر موقعی که تو حالت خوابو بیداری هستم این حالتو دارم...نمیدونم چرا
اما خیلی تجربه بدیه

من فقط 2 بار اینجوری شم هر 2 بارشم دوستام قبل خواب ترسوندنم ! مثلا طرف میگفت دیشب بختک افتاده بود روم دستش رو گلوم بود یه دستش رو شکمم بود یه دستش تو.............. خلاصه آدم وحشت میکنه عینن همون برا خودم رخ داد
ولی دیگه نشد چون اصلا بهش فکر نمیکنم
حالا این نظر من بود شاید هرکی یه چیز بگه

 

[l-mohajeri]

دیشب رفتم یه ذره استراحت کنم تو اتاق
درحالت خوابو بیدار دیدم یه مرد نشسته بالاسرمو زل زده بهم
انقد ترسیدم که زود از خواب پاشدم
پریدم پایین

 

[ali.metal.eng]

منم یبار این طوری شدم ولی فکر میکنم بختک حقیقت داشته باشه چون من قیافشم دیدم کسی خاست میتونم توضیح بدم چه شکلی بود

 

[r_saeedi]

منم یبار این طوری شدم ولی فکر میکنم بختک حقیقت داشته باشه چون من قیافشم دیدم کسی خاست میتونم توضیح بدم چه شکلی بود

بله جناب مهندس بفرمایید توضیح بدید خوشحال میشیم توضیحاتتون رو بشنویم!

 

[جاست شادی:-)]

همش به نظر من واسه خاطر خستگی و استرسه ..اتفاق خیلی ترسناکی نیست من زیاد شده اینطور شدم ..البته این طور نبوده که کسی بشینه رو سینم و اینا فقط چشام بازه همه چیزو می بینم به اطرافم آگاهم اما حرکت نمی شه کرد ...حتی خود ادم متوجه میشه اون موقع که چ اتفاقی براش افتاده ولی می دونین بازم یه ترسی میاد تو دل ادم

من شبایی که خیلی بیدار می موندم اینطور می شدم ..پارسال که کنکوری بودمو 2 ساعت بیشتر نمی خوابیدم هر شب اینطور می شدم
ولی یه چیزیم هست اگه بش فک کنین اتفاق میوفته من یه بار اومدم تو نت در مورد مطالعه کردم گفته بود گاهی صدایی از پشت سرتون می شنوید تا یه مدت جرات نمی کردم به پهلو بخوابم ..تا یه ماه بغل ابجیم می خوابیدم و دستشم می گرفتم تو دستم
ولی خوب وقتی دیدم نه شنیدن صدا و دیدن کسی الکیه اروم شدم

ولی خوب براتون می گم چطور بیاین بیرون بیشتر سعی کنین انگشتاتونو تکون بدین همونطوری که تو متن بود .. اگه کسی تو اتاق هست شروع کنین تند تند نفس کشیدن اینطوری زود می فهمنو بیدارتون می کنن

اگه مث من فقط طاق باز می خوابین کافیه یکی از پاهاتونو از زانو جمع کنین دیگه این اتفاق نمی افته !!!! برا من که موثر بوده

ولی نترسین هیچی نمی شه ..بشم فک نکنین من هروقت فکرشو کردم اتفاق افتاده

 

[جاست شادی:-)]

ممنون از توضیحات خوبتون شادی عزیز
بله از چشمای زیباتون کاملا میشه متوجه شد که چقدر شجاع هستید...
آخرین باری که سراغتون اومد کی بود؟ و بگید دقیقا چی بود چه شکلی بود؟

یادم نیست اخه زیاد میشه جوری نیست که بخام امارشو داشته باشم

من که اولش گفتم کسی نیست فقط ادم بی حرکت میشه ..مثه یه چوب خشک

هیچی نیست .

 

[r_saeedi]

یادم نیست اخه زیاد میشه جوری نیست که بخام امارشو داشته باشم

من که اولش گفتم کسی نیست فقط ادم بی حرکت میشه ..مثه یه چوب خشک

هیچی نیست .

اینقد زیاد میشه که آمارشو ندارین؟؟؟
آدم مثه یه چوب خششک میشه؟؟؟؟؟ اونوقت شما کلا خوبین؟همه چی آرومه؟!
ممنوووووووووووووون

 

[نفس سرد]

من زیاد تجربه می کنم چند ساله اوایل خیلی می ترسیدم ولی الان خیلی عادی شده حتی یه شب تو خوابگاه تنها بودم اینجوری شدم ولی باز گرفتم خوابیدم. دیگه عادت کردیم ولی خیلی بده عین اینکه داری فشار قبرو احساس می کنی. وای ....

 

[جاست شادی:-)]

اینقد زیاد میشه که آمارشو ندارین؟؟؟
آدم مثه یه چوب خششک میشه؟؟؟؟؟ اونوقت شما کلا خوبین؟همه چی آرومه؟!
ممنوووووووووووووون

زیاد میشم منظورم اینه که دیگه عادی شده واسه همین بهش توجه نمی کنمم کی بوده کی نبوده ولی اخیرا که خابم زیاد شده تو تعطیلات اصن نشده بیشتر برا من همون شروع خابم اتفاق میفته که میخام تاره بخوابم و نیمه خاب نیمه بیدارم...
نمیدونم شما چرا اینقدر میترسین این ی اتفاق غیر طبیعی نیست که من اوایل میترسیدم ولی وقتی در مورد فلج خاب مطالعه کردم ترسم ب مرور ریخت...
مث ی چوب خشک یعنی نمیتونی تکون بخوری ب هیچ وجه کاملا میبینی دورو برت داره چ اتفاقی میفته ب حالتی که برات پیش اومده واقفی میتونی فکر کنی و ... فقط جسمت بی حرکته...انگار روحت بیدار شده جسمت هنوز خابه

من خودم اینطور ک میشم میگم خوب الان خودش خوب میشه بزار بخابم) بعد میگم نه بزار از این حالت خودمو خارج کنم انگشتامو تکون بدم اگه دست نشد پا .. بعدش ک از اون حالت خارج میشم گاهی بدنم درد میگیره
ولی اصن نمیترسم چون میدونپ ب خاطر چیه

 

[eb@d]

من چند بار تاحالا این جوری شدم ولی مطمئنم کار اجنه و شیاطین و ...... نیست حتما یه دلیل علمی داره

 

[urban planing]

یه شب گلو منو گرفته بود داشت خفم میکرد!

 

[معمار اسمان]

اووووووووووو من از بچگی تا حالا این اتفاق واسم میفته..دلیلشم ناراحتیو استرسه..یا خیلی زیاد و کم خوابیدن..اگه دیدین یک شب پشت سر هم اینجور میشین.بلند شین بشینین دوباره بخوابین حله

 

[saghar*20*]

واسم عجیبه که خیلیاتاحالااینجوری نشدن...
منکه بچگی بارهااینجوری شدم......ولی نئیدونم چراسالهاس خبری ازش نیست.....دلم براش تنگ شده

 

[fati24]

اقا یه شب اومده بود منو ول نمیکرد لا مصب...

 

[saghar*20*]

من چند بار تاحالا این جوری شدم ولی مطمئنم کار اجنه و شیاطین و ...... نیست حتما یه دلیل علمی داره

نه جناب دلیل علمیشم خیییییلی معلوم نیس....ولی ی سری فاکتورامعلوم شده که روش تاثیرگذارن مثل حالت خواب و.......

 

[aria_a]

اقا یه شب اومده بود منو ول نمیکرد لا مصب...

من معتقد بر این باورم که تو اونو ول نمیکردی