2-1-پيمان نامه ي جهاني حقوق کودک:فکر مي کنم همه قبول دارند که بچه ها و بزرگترها خيلي با هم فرق دارند. بزرگترها به خاطر زندگي طولاني تر و تجربه ي بيشتري که دارند، خودشان مي توانند از حق و حقوق خود دفاع کنند اما بايد از کوچکترها حمايت بشود؛ تا ديگران نتوانند حقوق آنها را ضايع کنند. ضمن اينکه حتي از بزرگترها هم برخي اوقات بايد مواظبت شود و در مورد خيلي چيزهاي مربوط به بزرگترها هم
قانون هاي خاصي نوشته مي شود تا از حقوق آنها دفاع بشود. پس کودکان نياز بيشتري دارند تا چنين قوانيني در مورد آنها نوشته شود. اگرچه در خيلي کشورها در مورد کودکان قوانين متعددي نوشته شده است. اين متن جهاني که «پيمان جهاني کودک» ناميده مي شود، پس از ده سال گفتگو بين کشورهاي عضو سازمان ملل در سال 1367 به اجرا در آمد. در حال حاضر از 193 کشور جهان، 191 کشور اين پيمان را امضاءکرده اند. جمهوري اسلامي ايران هم در سال 1373 به صورت مشروط اين پيمان نامه را امضاء کرد. همه ي کساني که با کودکان سر و کار دارند بايد با پيمان جهاني کودک آشنا باشند، به خصوص پدر و مادر ها، معلم ها و مربيان. پيمان نامه جهاني کودک در 54 ماده تنظيم و تصويب شده است. موادي که در طراحي فضاهاي مربوط به کودکان مي تواند راهگشا باشد در پايين آورده ايم:ماده 1 - تعريف کودک: کودک کسي است که سن او کمتر از 18 سال باشد مگر اينکه در يک کشور سن قانوني کمتر از 18 سال تعيين شده باشد.ماده 15 – آزادي کودکان در تشکيل گروه ها کودکان حق دارند که با يکديگر ارتباط داشته گروه تشکيل دهند.1- کشورهاي طرف کنوانسيون، حقوق کودک را در مورد آزادي تشکيل اجتماعات و مجامع مسالمت آميز به رسميت مي شناسند.2- به غير از محدوديت هايي که در قانون تصريح شده و يا براي حفظ منافه امنيت ملي يا امنيت عمومي، نظم عمومي، سلامت عمومي و اخلاقيات و يا حقوق و آزادي هاي ديگران ضروري است، هيچ محدوديتي در اعمال اين حقوق وجود ندارد.ماده 16 – به محيط خصوصي کودک بايد احترام گذاشت: هر کودکي حق دارد از حريم شخصي برخوردار باشد. هيچ کس نمي تواند بدون اجازه يا به طور غير قانوني در امور خصوصي، خانوادگي و نوشته هاي شما دخالت کند.1) در امور خصوصي، خانوادگي، يا مکاتبات هيچ کودکي نمي توان خود سرانه يا غير قانوني دخالت کرد يا هتک حرمت نمود.2) کودک در برابر اينگونه دخالت ها و يا هتک حرمت ها مورد حمايت قانون قرار دارد.ماده 17 – کودکان بايد به اطلاعات مناسب دسترسي داشته باشند: همه ي کودکان حق دارند به اطلاعات مناسب دسترسي داشته باشند. کودکان مي توانند از طريق راديو، تلويزيون، روزنامه و کتاب به اطلاعات دسترسي داشته باشند. اين اطلاعات نبايد براي کودکان مضر (بد) باشد. کشورهاي طرف کنوانسيون به عملکرد مهم رسانه هاي گروهي واقف بوده و دسترسي کودک را به اطلاعات و مطالب از منابع گوناگون ملي و بين المللي خصوصا مواردي که مربوط به اعتلاي رفاه اجتماعي، معنوي يا اخلاقي و بهداشت جسمي و روحي وي مي شود را تضمين مي کنند. در اين راستا کشورها اقدامات ذيل را به عمل خواهند آورد:الف) تشويق رسانه هاي گروهي به انتشار اطلاعات و مطالبي که براي کودک استفاده هاي اجتماعي و فرهنگي داشته و با روح ماده 29 نيز مطابق است.ب) تشويق همکاري هاي بين المللي در جهت توليد، مبادله انتشار اينگونه اطلاعات و مطالب از منابع گوناگون فرهنگي، ملي و بين المللي.ج) تشويق و توليد و انتشار کتاب هاي کودکان.د تشويق رسانه هاي گروهي جهت توجه خاص به احتياجات مربوط به آموزش زبان کودکاني که به گروههاي اقليت تعلق دارند يا بومي هستند.ه) تشويق توسعه خط مشي هاي مناسب در جهت حمايت از کودک در برابر اطلاعات و مطالبي که سعادت وي آسيب مي رساند.ماده 28 – همه ي کودکان بايد بتوانند آدرس بخوانند: آموزش حق همه ي کودکان است. اين حق کودکان است با توجه به شرايط، امکانات آموزشي خوبي داشته باشند. دولت نيز بايد امکان آموزش ابتدائي رايگان و اجباري را براي همه ي کودکان فراهم کند.ماده 31 – همه ي کودکان بايد امکان بازي کردن داشته باشند: 1- هر کودکي حق بازي و تفريح دارد. کودکان حق دارند از فرصت هاي برابر و مناسب براي شرکت در فعاليت هاي فرهنگي، هنري، ورزشي و تفريحي برخوردار باشند. کشورهاي طرف کنوانسيون حق کودک را براي تفريح و آرامش و بازي و فعاليت هاي خلاق مناسب سن خود و شرکت آزادانه در حيات فرهنگي و هنري به رسميت مي شناسند.2- کشورهاي طرف کنوانسيون حق کودک را براي شرکت کامل در حيات فرهنگي و هنري محترم شمرده و توسعه مي دهند و فراهم نمودن فرصت هاي مناسب جهت شرکت در فعاليت هاي فرهنگي، هنري خلاق و تفريحي را تشويق خواهند نمود.مروری بر مجموعه مفاد حقوقی کنوانسیون حاکی است که ۵۴ ماده قانونی آن در سه زمینه قابل تمایز است: الف) مفاد قانونی پیش شرط برای شناسایی حقوق اجتماعی کودکان برای حداقل استانداردهای بهداشتی، آموزشی، تامین اجتماعی، مراقبت جسمانی، زندگی خانوادگی، بازی، سرگرمی، فرهنگ و اوقات فراغت؛ ب) مفاد حمایتی برای شناسایی حقوق کودکان برای امنیت آنان از تبعیض، سوء استفاده جسمی و جنسی، بهره کشی، سوءاستفاده معیشتی، بی عدالتی و تضادها؛ پ) مفاد ناظر بر مشارکت کودکان در زمینه حقوق سیاسی و مدنی از قبیل داشتن نام و هویت، مورد مشورت و توجه قرار گرفتن، سلامت جسمانی، دستیابی به اطلاعات، آزادی بیان و اندیشه و چالشگری در تصمیم گیری درباره آنان ( مایال، بری، ۱۹۹۵، ص ۳۶) بنابراین در ساختار حقوق کودک مبانی حقوقی و انسانی زیر مورد تاکید است: عدم تبعیض جنسی، نژادی، قومیتی و دینی؛ حق حیات، بقا و رشد؛ احترام به دیدگاه کودک؛ عدم شکنجه و باز داشت و زندانی کردن کودکان؛ آزادی اندیشه و دین و شرکت در اجتماعات؛ حق تامین بویژه در موقع بی سرپرستی؛ تامین اجتماعی؛ بیمه وبهداشت و درمان؛ آموزش اجباری، زبان مادری و حق تفریح.