داريوش شايگان مي گويد : "از واقعيات نيروانا چنين است که نيروانا سکوت محض است و سکوت را به لباس اصوات نتوان آراست و آنرا به هيچ عبارت و گفتاري مزين نتوان ساخت زيرا بي صفت است و رنگ ادراکات بدان تعلق نمي گيرد .نيروانا خود دليل خود است و تا کسي بدان مقام نرسيده بحث در مورد آن بي حاصل است و...
این سخن را به بودا پس از رسیدن به نیروانا منسوب میدانند :«...روح من از جهل و خطا و آز و میل، نجات یافت و در این موجود نجات یافته معرفت به راه نجات پیدا شد، لزوم زندگی دوباره از بین رفت، حالت قدسی در رسید وظیفه به انجام آمد و من دانستم دیگر به این جهان باز نمیگردم.»
نیروانا هدف ممتاز آیین بودا و مرحله پایانی سلوک آیین بودا در راه رسیدن به اشراق کامل و آگاهی و آرامش مطلق است. نیروانا حالتی است که در آن آدمی از جهل رنج، شهوات، خشم، خواهش و تمنا و وابستگیها کاملاً تهی شده و به فرزانگی کامل دست یافتهاست.
نیروانا آخرین مرحلهٔ طریقت بودا و مقصد سلوک بودایی...
اگر تو فارغی از حال دوستان یارا
فراغت از تو میسر نمیشود ما را
تو را در آینه دیدن جمال طلعت خویش
بیان کند که چه بودست ناشکیبا را
بیا که وقت بهارست تا من و تو به هم
به دیگران بگذاریم باغ و صحرا را
به جای سرو بلند ایستاده بر لب جوی
چرا نظر نکنی یار سروبالا را
شمایلی که در اوصاف حسن ترکیبش...