سیلااااااااااااااااااااااام

آذربایجان، نامی پرآوازه در تاریخ ایران است. اسناد و منابع بسیار  تاریخی و کهن ، از سنگ نبشته های به جا مانده گرفته تا اوستا و تورات و  کتاب های مورخان یونان باستان مانند هرودوت و گزنفون و استرابون و دیگر  تاریخ نویسان و پژوهندگان، همگی بر این نکته اتفاق نظر دارند که مردم ماد (  آذربایجان) در تبار و هویت ملی و فرهنگی و تاریخی، زبان و دین و عادات و  رسوم با دیگر اقوام ایرانی یگانه و مشترکند.
در کتاب بُندهشن (  اوستا)- این کهن ترین سند – آمده است که آذربایجان را در زمان زرتشت «  ایرانویچ» می گفتند و زرتشت از زادگاه خود آذربایجان یا ایرانویچ به شیوه  پیامبران مهاجرت کرد و جهت ترویج دین خود به خوارزم رفت.
نام دیگر آذربایجان، « آذرگشسب» بود که از نام آتشکده مقدس آذرگشسب در شهر « شیز» یا « تخت سلیمان» گرفته شده است.
از  سه نام باستانی آذربایجان یعنی «ایرانویچ» ، « آذرگشسب» و «ماد کوچک» که  بگذریم به آخرین نام ماندگار آن یعنی « آتورپاتگان» می رسیم.
ریشه  نام آذربایجان یا آتورپاتگان از «آتروپاتن »، «آتروپات» و « آذرپات» به  معنی «پاسدار آتش» است. اُتروپاتن لقب هر یک از سه ساتراپ ( استاندار)  هخامنشی این ایالت بود، زیرا آذربایجان جایگاه بزرگ ترین و مقدس ترین آتش  ایزد افروخته به نام آذرگشسب بود که در دو جای معروف قرار داشت ؛ یکی در  باکو و دیگری در شیز مراغه ( تخت سلیمان).