کوپليمريزاسيون
کوپليمريزاسيون
[FONT="][/FONT]
[FONT="]پليمرهايي که زنجيره های آنها از اجتماع يک نوع واحد تکرار شونده تشکيل می شوند را "هموپليمر" ناميديم. اغلب مشاهده می شود که خواص اين نوع پليمرها با يکديگر تفاوت بسياری دارند.گاه برای يک قطعه نياز به مجموعه ای از خواص است که در چند پليمر وجود دارد و اين سئوال به وجود می آيد که چگونه گردآوری اين مجموعه خواص در يک ماده امکان پذير می باشد. راه حل تشکيل زنجيره ای است که شامل واحدهای تکرار شونده پليمرهای مورد نظر باشد. بنابراين با انتخاب دو يا چند منومر مناسب می توان، با استفاده از روشهای پليمريزاسيون مشروحه در قبل، زنجيره هايي ساخت که در برگيرنده اين منومرها باشد و در مجموع خواصی بهتر از خواص هموپليمرهای هر يک از منومرها بدست آيد. اين عمل را کوپليمريزاسيون می نامند.[/FONT]
[FONT="]کوپليمرها را می توان بسته به ترتيب اتصال واحدهای تکرار شونده به گروههای زير تقسيم نمود:[/FONT] [FONT="] [/FONT]
[FONT="]الف) کوپليمرهای تصادفی[/FONT][FONT="]2[/FONT][FONT="] :[/FONT][FONT="] وقتی زنجيره پليمری، حاصل آرايش تصادفی 2 و يا چند واحد تکرار شونده مجزا و قابل تشخيص باشد آن را کوپليمر تصادفی می نامند. درجه تصادف[/FONT]
[FONT="]3[/FONT][FONT="] بستگی به ميزان و فعاليت[/FONT]
[FONT="]4[/FONT][FONT="] منومرهای ترکيب شونده (بطور مثال [/FONT][FONT="]A[/FONT][FONT="] و [/FONT][FONT="]B[/FONT][FONT="]) دارد و می توان آن را بصورت مقابل نشان داد.[/FONT]
[FONT="]A-A-B-A-A-A-B-B-A-B-A-A-B[/FONT]
[FONT="] [/FONT] [FONT="]لازم به ذکر است که در پليمريزاسيون مرحله ای در شرايطی که برای پليمريزاسيون بطور مثال از يک منومر دی اسيد و يک منومر دی آمين استفاده می شود محصول بدست آمده کوپليمر ناميده نمی شود زيرا اين پليمر تنها حاوی يک واحد تکرار شونده می باشد. اما اگر دو نوع مختلف دی آمين مورد استفاده قرار گيرد، چون دو نوع واحد تکرار شونده متمايز وجود خواهد داشت محصول بدست آمده کوپليمر ناميده می شود.[/FONT][FONT="][/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]ب) کوپليمرهای تناوبی[/FONT][FONT="]2[/FONT][FONT="] :[/FONT][FONT="] اين کوپليمرها از واکنش مقادير هم مولار از دو منومر که بصورت يک درميان در زنجيره آرايش يافته اند تشکيل می شوند، بعبارت ديگر:[/FONT][FONT="][/FONT] [FONT="] [/FONT]
[FONT="]~~~~~~ A– B – A – B– A–B–A–B~~~~~~[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]ج) کوپليمرهای دسته ای[/FONT][FONT="]3[/FONT][FONT="]:[/FONT][FONT="] اگر بجای آرايش اتفاقی دو واحد تکرار شونده، کوپليمر شامل زنجيره هايی از يک منومر که به زنجيره های طولانی از منومر ديگر متصل شده اند باشد، کوپليمر دسته ای ناميده می شود. تعداد دسته ها معمولا" 2 تا 4 دسته از هر مجموعه می باشد.[/FONT][FONT="][/FONT] [FONT="] [/FONT]
[FONT="]~~~~~~ A– A ~~~~~~ A–A – B– B–B~~~~~~B–B–A–A~~~~~~A–A–A~~~~~~[/FONT]
[FONT="] [/FONT]
[FONT="]د) کوپليمرهای پيوندی[/FONT][FONT="]4[/FONT][FONT="] :[/FONT][FONT="] اين نوع کوپليمر که آنرا کوپليمر دسته ای- شاخه ای يا غير خطی نيز می نامند از اتصال زنجيره هايي از يک منومر به زنجيره اصلی يک هموپليمر از منومر ديگر تشکيل می شود.[/FONT][FONT="][/FONT] [FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] B [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] B[/FONT]
[FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="][/FONT] [FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] B [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] B[/FONT]
[FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="] [/FONT]
[FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] B [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] B[/FONT][FONT="][/FONT] [FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="]~~~~~~A–A–A–A–A–A–A–A–A–A–A–A~~~~~~[/FONT]
[FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="] B [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] B[/FONT]
[FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="] B [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]B[/FONT]
[FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]│[/FONT][FONT="][/FONT]
[FONT="] B [/FONT][FONT="] [/FONT][FONT="]B[/FONT]
[FONT="] [/FONT] [FONT="] [/FONT]
[FONT="]بطور کلی کوپليمرهای دسته ای و پيوندی خواص هر دو هموپليمر را بطور نسبی دارا هستند، در حاليکه کوپليمرهای اتفاقی و تناوبی خواصی مابين خواص هموپليمرهای مربوطه را دارا می باشند.[/FONT]
2 Statistical or random copolymers
1 Poly (hexamethylene adipamide-co-hexamethylene sebacamide)
2 Alternating copolymers