نام: طرح بازسازی مسجد قدس تهران
آرشیتکت: آرش غلامعلی طهرانی
شرکت: مهندسین مشاور نقش اورنگ پارس
کارفرما: شهرداری منطقه 2 تهران
سال طراحی: 1390-91
مکان پروژه: تهران، سعادت‌آباد، بلوار دریا
نوع بنا: مذهبی
وضعیت: طرح پیشنهادی
پرزانته: استودیوی شبیه‌سازی معماری آپ
دربارۀ طرح:
هدف این پروژه؛ ارائه طرحی برای بازسازی و ساماندهی کالبدی و بصری مسجد قدس تهران است. این مجموعه اکنون شاهد بی‌نظمی و ناهماهنگی در کالبد و اجزای الحاقی است،
که سازمان بصری مجموعه را مغشوش ساخته است. بنای کنونی این مسجد، شامل یک بنای چادری‌شکل برونگرا و یک منارۀ نیمه کاره است؛
از این رو کارفرما خواستار ساماندهی کالبدی مجموعه و برچیده شدن برخی عناصر غیراسلامی در مجموعه بود.
طرح پیش رو، پیشنهاد دهندۀ پوسته‌ای نیمه شفاف و چندعملکردی است، تا با خلق فضاهایی نیمه باز و نیمه عمومی، و ایجاد پیوستگی بین اجزا مجموعه؛
آن را پوشش دهد؛ لیکن عنصری برای حذف و یا مسدود نمودن منظر بنای کنونی مسجد، چنانچه در پیشنهادات اولیه کارفرما ارائه شده بود، نباشد.
این پوسته که از گسترش یک نقش اسلیمیِ ایرانی به وجود آمده است، سعی در بازسازی خط آسمان مساجد ایران؛ به همراه گنبد، مناره، سردر و رواق را دارد؛
و از این رو، نقش یک رواق سنتی با رویکردی چندمنظوره را ایفا نماید. منارۀ پیشنهادی همچنین حاصل گشایش مفاهیم و عملکردهای یک منارۀ سنتی به کدها و صفاتی کلیدی است،
که از هر کُد به صورت مجزا بهره برده شده است. این پروژه پژوهشی در معماری صفت‌‌گرا است.
پوستۀ شهری:
پوسته از گسترش و آرایش غیر‌منظم یک نقش اسلیمیِ ایرانی به وجود آمده است تا شکل‌دهندۀ یک رواق چندعملکردی معاصر باشد.
نقش اسلیمی پایه که در طرح استفاده شده است، از آثار هنرمند فقید، استاد محمد ماهرالنقش می‌باشد.
نحوۀ قرارگیری این نقوش این اجازه را می‌دهد تا در برخی قسمت‌ها فضاهای خالی، فضاهایی برای رفتوآمد، سکوهایی برای نشستن، و بخش‌هایی برای گسترش ایجاد شود؛
و از این رو این خلل و فرج‌ها، درکنار ایجاد سایه و خلق جذابیت بصری در تمام ساعات شبانه روز؛ می‌توانند به عنوان فضایی برای استراحت یک رهگذر، مطالعه؛
انتظار، برپایی نماز، نمایشگاه‌های مناسبتی، و یا برگزاری مراسم مذهبی استفاده شوند.
قطعات در سه نوع در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و تشکیل این پوسته را می‌دهند. یک قطعه متبرک به نام علی (ع)؛ یک قطعه توپر و یک قطعه توخالی است؛
که سطح داخلی دو نوع اول توسط بتن شفاف ساخته خواهد شد. این بتن با قابلیت عبور نور باعث ایجاد نقوش و بافت‌هایی بصری در روز و هم در شب می‌شود.
تمامی قطعات به صورت پیش‌ساخته تولید خواهند شد، و پس از نصب سازۀ فلزی پوسته، در جای خود قرار خواهند گرفت.
مناره:
منارۀ پیشنهادی متشکل از سه مکعب با سه محور گوناگون است. هر 3 مکعب از یک ستارۀ اسلیمی دوازده‌پر به دست آمده‌اند که هر مکعب با توجه یه یک عملکرد، که حاصل گشایش مفاهیم تاریخی مناره است؛
به یک محور رو نموده است. محور ابتدایی با توجه به مفهوم نور در اسلام و کاربرد آن در -مناره=محل نار- اختصاص به نور داشته و از این بابت رو به چهارراه دریا دارد.
این عملکرد توسط تلویزیون شهری و پردازش ویدئوآرت، قابل استفاده است. مکعب دوم که محل قرارگیری بلندگوهای مناره و پخش اذان است -مؤذنه- از یک سو رو به کعبه داشته و از سوی دیگر رو به منطقۀ مسکونی دارد.
مکعب سوم که منطبق با محور جهات اربعه است، با توجه به مفهوم "داد" و برای جایگیری تأسیسات صوتی و الکتریکی طراحی شده است.
اختصاص هر بخش مناره به عملکردهای کلیدی و تاریخی مناره و همچنین نیازهای امروزی آن به جهت پاکیزه نگاه داشتن آن از الحاقات غیراصولی است.
آرشیتکت: آرش غلامعلی طهرانی
شرکت: مهندسین مشاور نقش اورنگ پارس
کارفرما: شهرداری منطقه 2 تهران
سال طراحی: 1390-91
مکان پروژه: تهران، سعادت‌آباد، بلوار دریا
نوع بنا: مذهبی
وضعیت: طرح پیشنهادی
پرزانته: استودیوی شبیه‌سازی معماری آپ
دربارۀ طرح:
هدف این پروژه؛ ارائه طرحی برای بازسازی و ساماندهی کالبدی و بصری مسجد قدس تهران است. این مجموعه اکنون شاهد بی‌نظمی و ناهماهنگی در کالبد و اجزای الحاقی است،
که سازمان بصری مجموعه را مغشوش ساخته است. بنای کنونی این مسجد، شامل یک بنای چادری‌شکل برونگرا و یک منارۀ نیمه کاره است؛
از این رو کارفرما خواستار ساماندهی کالبدی مجموعه و برچیده شدن برخی عناصر غیراسلامی در مجموعه بود.
طرح پیش رو، پیشنهاد دهندۀ پوسته‌ای نیمه شفاف و چندعملکردی است، تا با خلق فضاهایی نیمه باز و نیمه عمومی، و ایجاد پیوستگی بین اجزا مجموعه؛
آن را پوشش دهد؛ لیکن عنصری برای حذف و یا مسدود نمودن منظر بنای کنونی مسجد، چنانچه در پیشنهادات اولیه کارفرما ارائه شده بود، نباشد.
این پوسته که از گسترش یک نقش اسلیمیِ ایرانی به وجود آمده است، سعی در بازسازی خط آسمان مساجد ایران؛ به همراه گنبد، مناره، سردر و رواق را دارد؛
و از این رو، نقش یک رواق سنتی با رویکردی چندمنظوره را ایفا نماید. منارۀ پیشنهادی همچنین حاصل گشایش مفاهیم و عملکردهای یک منارۀ سنتی به کدها و صفاتی کلیدی است،
که از هر کُد به صورت مجزا بهره برده شده است. این پروژه پژوهشی در معماری صفت‌‌گرا است.
پوستۀ شهری:
پوسته از گسترش و آرایش غیر‌منظم یک نقش اسلیمیِ ایرانی به وجود آمده است تا شکل‌دهندۀ یک رواق چندعملکردی معاصر باشد.
نقش اسلیمی پایه که در طرح استفاده شده است، از آثار هنرمند فقید، استاد محمد ماهرالنقش می‌باشد.
نحوۀ قرارگیری این نقوش این اجازه را می‌دهد تا در برخی قسمت‌ها فضاهای خالی، فضاهایی برای رفتوآمد، سکوهایی برای نشستن، و بخش‌هایی برای گسترش ایجاد شود؛
و از این رو این خلل و فرج‌ها، درکنار ایجاد سایه و خلق جذابیت بصری در تمام ساعات شبانه روز؛ می‌توانند به عنوان فضایی برای استراحت یک رهگذر، مطالعه؛
انتظار، برپایی نماز، نمایشگاه‌های مناسبتی، و یا برگزاری مراسم مذهبی استفاده شوند.
قطعات در سه نوع در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و تشکیل این پوسته را می‌دهند. یک قطعه متبرک به نام علی (ع)؛ یک قطعه توپر و یک قطعه توخالی است؛
که سطح داخلی دو نوع اول توسط بتن شفاف ساخته خواهد شد. این بتن با قابلیت عبور نور باعث ایجاد نقوش و بافت‌هایی بصری در روز و هم در شب می‌شود.
تمامی قطعات به صورت پیش‌ساخته تولید خواهند شد، و پس از نصب سازۀ فلزی پوسته، در جای خود قرار خواهند گرفت.
مناره:
منارۀ پیشنهادی متشکل از سه مکعب با سه محور گوناگون است. هر 3 مکعب از یک ستارۀ اسلیمی دوازده‌پر به دست آمده‌اند که هر مکعب با توجه یه یک عملکرد، که حاصل گشایش مفاهیم تاریخی مناره است؛
به یک محور رو نموده است. محور ابتدایی با توجه به مفهوم نور در اسلام و کاربرد آن در -مناره=محل نار- اختصاص به نور داشته و از این بابت رو به چهارراه دریا دارد.
این عملکرد توسط تلویزیون شهری و پردازش ویدئوآرت، قابل استفاده است. مکعب دوم که محل قرارگیری بلندگوهای مناره و پخش اذان است -مؤذنه- از یک سو رو به کعبه داشته و از سوی دیگر رو به منطقۀ مسکونی دارد.
مکعب سوم که منطبق با محور جهات اربعه است، با توجه به مفهوم "داد" و برای جایگیری تأسیسات صوتی و الکتریکی طراحی شده است.
اختصاص هر بخش مناره به عملکردهای کلیدی و تاریخی مناره و همچنین نیازهای امروزی آن به جهت پاکیزه نگاه داشتن آن از الحاقات غیراصولی است.
