سلام دوست عزیز
گیاه باریجه ( Ferula gummosa boiss ) ، ( GALBANUM )، اشق، قاسنی
گیاه باریجه ( Ferula gummosa boiss ) با نام عمومی GALBANUM ازخانواده Umbelliferae ( Apiaceae ) ،گیاهی چند ساله ، منوکارپیک ( بعد از ۵-۶ سال ساقه ی گلدهنده ظاهر می شود ) ، وحشی و بومی نواحی کوهستانی مرطوب و نیمه خشک ایران و چند کشور حوضه دریای مدیترانه است .این گیاه در قسمت های شمالی و جنوبی کشور رشد می کند.
لاتین: Ferula gumosa Boiss , F.galbaniflua Boiss & Buhse, F.erubescens Bioss.
فارسی: باریجه، اشق، قاسنی
عربی: قنه
انگلیسی: Galbanum
آلمانی: Galban pFlanze, Galbanum
فرانسه: Galbanum
ریخت شناسی:
گیاهی پایا، مونوکارپ و متمایل به خاکستری با ساقه‌ای به ارتفاع cm 100ـ۷۰، قطر بخش میانی ساقه mm15 یا بیشتر، ساقه توپر و در طول رگ‌دار. برگهای قاعده‌ای به ابعاد ۲۰×۳۰ سانتیمتر، چهار بار شانه‌ای با کرکهای متراکم، قطعات انتهائی برگها تقریباً ۱×۵/۱ میلیمتر با بریدگی شانه‌ای، غلاف برگ فوقانی به ابعاد تقریبی ۴×۵ سانتیمتر، ضخیم و بدون کرک. دمگل‌ها باز، تعداد انشعاب چترک در حالت میوه ۲۰ـ۱۵ عدد، انشعابات به طول ۴ـ۲ سانتیمتر، هر چترک واجد ۱۵ تا ۲۰ گل، گلبرگها تقریباً به طول ۵/۱ میلیمتر، زرد رنگ، فندقه‌ها به ابعاد تقریباً ۸×۱۵ـ۱۰ بال میوه‌ها به عرض ۱ میلیمتر، حد واسط رگهای پشت میوه‌هایک یا دو شیار وجود دارد .
گیاه شناسی :
دامنۀ انتشار:
گیاه باریجه عموماً در کوهستانها و ارتفاعات بالای ۲۰۰۰ متر مناطق زنجان، تهران (شهرستانک)، دماوند و چهارمحال و بختیاری رویش دارد.
عمده رویشگاههای گیاه در استانهای خراسان ، اصفهان ، تهران ، مازندران ، مرکزی و زنجان می باشد .
شیرابه ای که در اثر خراشهای طبیعی یا مصنوعی از ریشه ، ، ساقه ، برگ و میوه گیاه تراوش می شود اصطلاحا” گالبانوم” گویند.
صمغ حاصل از گیاه ، جز فرآورده های فرعی مرتع بوده و بعنوان یکی از مهمرترین گیاهان دارویی – صنعتی صادراتی کشور محسوب می شود.
گلهای معطر آن هرمافرودیت ( اندام نر و ماده را با هم دارند ) هستند و گرده افشانی آنها توسط مگسها صورت می گیرد . این گیاه خودگشن است . گل های این گیاه در ماههای May تاJune ظاهر می شوند و دانه ها در June تا Agust می رسند.
از آنجایی که این گیاه یک گیاه مجاز مشروط به بهره برداری است ، بهره برداری آن از مراتع مستلزم حفظ بقای آن می باشد و معمولاً این کار برعهده ی بهره بردارن است و بیشتر به روش کپه کاری در مراتع صورت می گیرد . این گیاه در خاکهای سبک ( شنی ) ، متوسط ( لومی ) و سنگین ( رسی ) رشد می کند و نیازمند خاک با زهکشی عالی است و از نظر شیمی خاک ، خاکهای اسیدی ، خنثی و بازی ( قلیایی ) را می تواند تحمل کند و نیازمند خاکهای مرطوب است .
در سایه و همچنین در مناطق خیلی سرد نمی تواند رشد کند . این گونه دماهای پایین در حدود ۵- تا ۱۰- درجه سانتیگراد را تحمل می کند . در گزارش دیگر گفته شده حداقل دمای ۱۵- درجه سانتیگراد را تحمل می کند بنابراین در بسیاری از قسمت های کشور به صورت آزاد ( out doors ) رشد موفقی خواهد داشت . از آنجایی که این گیاه نسبت به آسیب ریشه ی اصلی حساس است و تحمل کمی دارد بهتر است آنرا هر چه زودتر در زمین نهایی غرس کرد .
زمان جمع‌آوری:
با توجه به اینکه گیاه منوکارپ میباشد باریجۀ اشکی در سال آخر رویش که ساقه ایجاد میشود بدست می‌آید و به منظور جمع‌آوری باریجۀ عسلی برش عرضی یا طولی ریشۀ گیاهان از اواخر خردادماه به مدت ۲ ماه بر حسب شرایط اقلیمی مناطق مختلف انجام میگیرد. بوتۀ باریجه در سن ۶ـ۷ سالگی در پی بارندگی زمستانی قابل توجه، رشد و نمو مناسبی خواهد داشت و در بهار ساقه‌های هوائی گلدهنده تولید می‌کند و در این صورت با تراوش شیرابه به صورت طبیعی یا با ایجاد خراش بر روی ساقۀ آن، امکان بهره‌برداری باریجۀ اشکلی فراهم میشود.
در برداشت باریجۀ عسلی یا باریجۀ نرم، ابتدا خاک پای بوته‌های سه ساله به بالا کنار زده میشود. بعد از تمیز کردن یقۀ گیاه روی سطح جانبی ریشه برش عرضی ایجاد میکنند. برای حفاظت از باران و تابش نور خورشید روی آن سایه‌بان ایجاد میکنند باید دقت شود تا لایۀ زایندۀ باریجه در محور میانی گیاه از بین نرود و حداکثر ۳ برش ایجاد شود، به طوریکه بیش از یک سوم مقدار ریشه را در برنگیرد. شیرابه ترشحه بعد از یک هفته با ابزار مخصوص برداشت میشود و در حلب جمع‌آوری می‌گردد. پس از برداشت محصول بسته به کوچکی یا بزرگی و قدرت شیردهی و شادابی بوته برش دیگری داده میشود. از این‌رو برداشت شیرابه باریجه از هر بوته بین ۱۵۰ ـ ۵۰ گرم متغیر است .
بهترین زمان برای بذر افشاندن ، بلافاصله بعد از رسیدن دانه است که این کار در پاییز در گلخانه انجام می شود در غیر این صورت بذرافشاندن در Aprill ( در گلخانه ) صورت میگیرد . به محض اینکه نهال ها به اندازه کافی بزرگ شدند بطوریکه براحتی قابل انتقال باشند آن ها را به گلدانهای خاصی منتقل می کنند .
برای این که گیاه کوچک به صدمه ریشه حساس تر است ، آنها را در مکانهای ثابت و در هوای آزاد غرس می کنند . حداقل برای اولین زمستان گیاهان را در یک مالچ حمایتی در هوای آزاد نگهداری می کنند. تکثیر غیرجنسی در پاییز به دلیل اینکه احتمال صدمه ی ریشه وجود دارد ممکن است مضر باشد .
از تمام قسمتهای گیاه به خصوص ریشه ، گم رزین گالبانوم بدست می آید. گالبانوم دارای خاصیت ضد انقباض (Antispasmodic ) ، ضد نفخ و بادشکن ( Carminative ) ، خلط آور ( Expectorant ) و محرک و مهیج (Stimulant ) است .
گم رزینی که از نربری ساقه ( سربری ساقه ) بدست می آید به نوع اشکی معروف است ولی نوع توده ای آن از تیغ زدن ریشه های بوته های سه ساله به بالا بدست می آید .
تیغ زدن از خردادماه به مدت ۲ ماه توسط تیغ های مخصوصی صورت می گیرد . دو نوع روش تیغ زدن داریم :
۱) روش برش طولی که به روش شیرازی معروف است ؛
۲ ) روش برش عرضی که به روش فیروزکوهی معروف است . البته کیفیت شیرابه ی اشکی از شیرابه ی توده ای بیشتر است چون ناخالصی های کمتری دارد .
باید توجه داشت که در هر دو روش برش عرضی و طولی ریشه ، احتمال آسیب به لایه زاینده درونی وجود دارد لذا عمل برش باید با دقت کافی و حتی الامکان با چاقوی تیز و مخصوص صورت گیرد .
صمغ باریجه را براساس مواد غیر محلول شیرابه در الکل ۹۰ درجه به ۴ رتبه ی :
۱ ) باریجه ممتاز ،
۲ ) درجه یک ،
۳ ) درجه دو ،
۴ ) درجه سه تقسیم بندی می کنند .
در هر صورت مقدار خاکستر آن نباید بیشتر از ۱۰ درصد باشد.
فرآوردۀ طبیعی:
فرآوردۀ حاصل از گیاه باریجه دارای بوی قوی، معطر، فاقد و طعم گس و تلخ میباشد و به دو شکل سخت و نرم عرضه می‌گردد. باریجه سخت دارای دو نوع باریجه اشکی و توده‌ای میباشد.
باریجۀ اشکی در اثر گزش حشرات، خراش طبیعی یا ایجاد شکاف بر روی ساقۀ گیاه به خارج ترشح میشود و پس از چند روز شیرۀ حاصل در مجاورت هوا سفت شده از گیاه جدا میشود. باریجۀ اشکی به رنگ سفید مایل به زرد یا زرد مایل به سبز یا مایل به قرمز میباشد به شکل مدور یا بی‌شکل با سطحی ناصاف و کدر میباشد. چنانچه شکسته شود مقطع آن زرد رنگ و شفاف جلوه می‌کند.
اینگونه باریجه مدتها نرمی خود را حفظ می‌کند، ولی بعداً به مرور زمان سخت و شکننده میشود به طوریکه در اثر خرد شدن به صورت گرد درمی‌آید. باریجه توده‌ای و حجیم که از تجمع قطعات اشکی نامنظم واقع در یک قسمت بی‌شکل و خمیری تشکیل میشود به صورت قطعاتی به ابعاد مختلف و نامنظم در معرض استفاده قرار میگیرد غالباً مایل به سبز، سبز قهوه‌ای، سبز مایل به زرد یا تیره است.
در داخل آن، ناخالصی‌های متفاوت نظیر ریزه‌های خاک، خرده‌های ساقه، برگ و دمبرگ گیاه دیده میشود. باریجۀ نرم را باریجۀ عسلی می‌گویند و شیرابه‌ای غلیظ شبیه عسل با بوی تند و نافذ و به رنگ قهوه‌ای تیره میباشد. در اثر برش طولی یا عرضی قسمت یقۀ گیاه به خارج ترشح میشود و واجد ۳۰ـ۲۵% اسانس میباشد. باریجۀ عسلی را از پالایش باریجه توده‌ای نیز بدست می‌آورند .
مواد متشکله:
الئوگم رزین باریجه دارای ۵ـ۳ درصد اسانس، ۷۰ـ۵۰ درصد رزین، ۴۰ـ۲۰ درصد مواد صمغی، ۱۰ـ۱ درصد رطوبت و مواد معدنی میباشد . اسانس باریجه از ۷ گروه ترکیبات مختلف تشکیل شده است:
۱ـ هیدروکربن‌های ترپنی که حدود ۷۵ـ۶۳ درصد اسانس را تشکیل میدهد و حاوی Bـ پینن ، ـ پینن، دلتا ـ ۳ ـ کارن و هیدروکربن‌های دیگر مانند میرسن، پاراسیمن، لیمونن، ترپینولن .
۲ـ الکل‌های مونوترپنی و استات
۳ـ سزکوئی ترپن‌ها
۴ـ آزولن‌ها
۵ـ استرهای تیول
۶ـ پیرازین‌ها
۷ـ هیدروکربن‌های با اسکلت غیرترپنی:
استرهای تیول، پیرازین‌ها و هیدروکربن‌های با اسکلت غیرترپنی ترکیباتی هستند که با مقادیر کم و ساختمانهای کاملاً متفاوت مسئول بوی مخصوص و قوی باریجه هستند . مواد صمغی باریجه حاوی کربوهیدراتهای گالاکتوز، آرابینوز، گالاکتیک اسید، ۴ ـ متیل گلوکوروتیک اسید و آمبلی فرون میباشد.
شماره
| Component (GC/MS)
| ٪ درصد
|
۱
| a-Thujene
| 3.3
|
2
| a- Pinene
| 18.3
|
3
| Camphene
| 0.2
|
4
| Sabinene
| 3.1
|
5
| b-Pinene
| 50.1
|
6
| a-Phellandrene
| 0.3
|
7
| d-3-Carene
| 6.7
|
8
| Allo-ocimene
| 2.9
|
9
| b-Phellandrene
| 2.1
|
10
| Myrtenal
| 0.5
|
11
| a-Cubebene
| 0.4
|
12
| a-Elemene
| 0.9
|
13
| Germacrene-D
| 0.9
|
14
| b-Gurjunene
| 1.8
|
15
| a-Muurolene
| 0.8
|
16
| d- Cadinene
| 1.2
|
17
| b-Sesquiphellandrene
| 1.1
|
آثار فارماکولوژیکی:
باریجه بیشتر مصرف صنعتی دارد و روی آثار فارماکولوژیک آن کمتر مطالعه شده است. یک مورد تحقیق بر روی ملح اسید گالبانیک (گالبانات سدیم) نشان میدهد که باعث کاهش فشار سرخرگی و افزایش ادرار در موش گردیده است .
آثار ضد دردی، ضد باکتری و ضد قارچی عصاره‌های خشک هیدروالکلی حاصل از اندام هوائی، ریشه، باریجۀ اشکی و عسلی و همچنین اسانس آن بررسی شده است که در مقایسه با مورفین اثر ضد دردی ریشه و اندام هوائی آن بیشتر و نوع اشکی معادل و نوع عسلی کمتر از مورفین گزارش شده است .
همچنین اسانس باریجه بر میکروبهای مولد آکنه مؤثر بوده و رشد آنها را مهار می‌کند. عصاره‌های آب، هیدروالکلی، کلروفرمی در نگهداری امولسیون‌ها به مدت ۶ ماه بدون تغییر فیزیکی و اختصاصات ظاهری مؤثر بودند .
موارد استعمال:
از باریجه بیشتر به عنوان طعم‌دهنده در محصولات غذائی مانند نوشابه‌های غیرالکلی و فرآورده‌های گوشتی و یا معطرکننده و تثبیت‌کنندۀ عطرها در فرآورده‌های آرایشی مورد مصرف قرار میگیرد. از باریجه در گذشته همراه با آنغوزه در ناراحتی‌های عصبی استفاده می‌شده است . بنابر اعتقاد دامداران مصرف بوتۀ باریجه بوسیله حیوانات اهلی در تولید شیر آنها مؤثر است. لذا در مناطقی که دامداران از نظر تأمین علوفه رمستانه در مضیقه می‌باشند میتوان اجازۀ جمع‌آوری ساقه‌های خشک شده را پس از ریزش بذرهای تولیدی به آنها داد.
موارد استعمال در گذشته:
در طب گذشته، باریجه در اختلالات مقتضی در درمان تنگی نفس و سرفۀ مزمن مصرف می‌شده است . باریجه اثر نیروبخش، ضد نزله و ضد تشنج دارد ولی امروزه، استفاده از آن در طب داخلی به فراموشی سپرده شده است.
خواص درمانی باریجه :
در استعمال داخلی گالبانوم برای معالجه برونشیت مزمن ، آسم ودیگر ناراحتی های قفسه ی سینه مفید است و یک محرک برای هاضمه است و هم چنین نفخ شکم ، دردهای زکام ( آنفولانزا ) و قولنج را کاهش می دهد .
در استعمال خارجی از آن به عنوان ضماد برای تورم های اشتعالی ، زخم معده ، سوختگی ، جراحت و ناراحتی های پوستی استفاده می شود .
البته خاصیت ضد صرع ( Antiepileptic ) و ضد تشنج ( Anticonvulsant ) این گیاه توسط هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشکاه شهید بهشتی تهران طی مطالعه ای روی موشهای آزمایشگاهی در July ، ۱۹۹۷بررسی شد .
همچنین طی این مطالعه ، ترکیبات اسانس میوه F.gummosa توسط روشهای تجزیه ای
Gas Chromatography ( GC ) و Chromatography / Mass Spectroscopy (GS/MS ) Gas تعیین گردید که این ترکیبات به روش تجزیه ای ( GC / MS ) در جدول زیر آمده است :
لازم به توضیح است که گمان می رود اثرات ضد تشنج و سمی بودن آن به ترتیب به ترکیبات pinene و α-thujene موجود در اسانس بر می گردد .
از جمله مصارف صمغ باریجه ، کاربرد آن در صنایع عطر و ادکلن سازی، نقاشی ، نساجی و داروسازی است.
یکی از رویشگاههای با اهمیت باریجه ، حوضه های آبخیز جنوب و غرب کاشان است که براساس آمار سال ۱۳۷۱ ، بیش از یک ششم باریجه صادراتی کشور(حدود یازده تن ) را بخود اختصاص داده است.
بدلیل بهره برداری هر ساله از این گیاه در رویشگاههای مختلف کشور و به منظور یافتن مناسبترین شیوه ی بهره برداری و برآورد میزان توانایی آن در تولید محصول ، بررسیهای مطالعاتی در زمینه شیوه های مختلف بهره برداری در چهار مرتع باریجه خیز کاشان ( اسحاق آباد ، ویدوجا ، نشل و مرق) انجام گیرد.
نتایج حاصله نشان داد که ما بین چهار روش بهره برداری مرسوم ( برش عرضی ، برش طولی، نربری و رویش ایژی ) ، برش طولی ، مناسب ترین شیوه در امر بهره برداری شناخته شد. در این عملیات حداکثر تا چهار برش ، بسته به قطر و سنگ گیاه ، آسیب غیر قابل جبرانی را وارد نیاورده و قدرت بازیابی و ترمیم زخم وارد شده ، امکان پذیر است.
بدلیل کیفیت و مرغوبیت بسیار بالای باریجه ایران نسبت به سایر ممالک حوضه مدیترانه ، سالیانه بیش از دهها تن صمغ ، به شکل خام از کشور صادر و فرآورده های حاصل از آن با چندین برابر قیمت به کشور سرازیر می شود.
مصارف صنعتی:
از باریجه نوعی چسب مخصوص جهت چسباندن سنگهای قیمتی مانند الماس تهیه میشود. خاصیت مهم این چسب بی‌رنگی آن است. با این وجود بعلت اکتشاف و تولید چسب‌های سینتیک، کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر مصارف فوق، اهمیت اصلی باریجه استفاده از آن در صنایع عطر و ادکلن‌سازی است، به طوری که یکی از خریداران اصلی عمدۀ باریجۀ ایران، کشور فرانسه و مؤسسه دیور آن کشور میباشد.
اصل منبع سایت:
/
www.pezeshk.us/?p=12270
این هم یک تحقیق دیگر با ذکر منبع و نویسنده:
امیدوارم مورد استفاده قرار گیرد
موضوع :باریجه
نام گرد آورنده : نويد نيک منش
دانشجو رشته
مهندسي کشاورزي
دانشگاه: آزاد اسلامي واحد شهرري
باریجه: Ferula gummosa
نام انگلیسی:Galbanum
نام فارسی: باریجه،باریچک،انجدان،قسفر ،قانی،واریژ
و وریژه
نام عربی: قنه
گیاه باریجه از گیاهان مهم مرتعی و داروئی
وصنعتی می باشد ودر مناطق کوهستانی و ییلاقی ایران می روید.
وبه طور کلی در
مناطق کوهستانی که بیشتر نزولات به صورت برف است رویش دارد.
خاک مناسب برای کشت
باریجه خاکهای با عمق کافی،نرم وقابل نفوذ است.
بیشترین میزان بهره برداری از
این گیاه در استانهای سمنان، خراسان وتهران انجام می شود.
باریجه دارای 95درصد
ترکیب شیمیایی و داروئی با ارزش است و دارای ریشه غده ای و حجیم است. باریجه گیاهی
چند ساله واز تیره چتریان به شمار می رود و گیاهی مونوکارپیک است یعنی تنها یک
بارگل می دهد. درچند سال اول رویش برگهای طوقه ای تولید می کند و در سال آخر رویش
به ساقه می رود و گل ومیوه تولید می کند. از تمام اندامهای گیاه بوی تند و مخصوص
استشمام میشود که از علائم مشخص گیاه باریجه است.
گیاهی روز بلند است و دوره
خواب فیزیولوژیک این گیاه از تیر ماه تا اواسط اسفند ماه است.ازساقه وقاعده ساقه
دراثر شکاف دادن شیرابه خارج می شود ، باریجه دارای 5/9 درصد اسانس،63.5 درصد رزین
و27 درصد صمغ است، خواص درمانی آن شامل اثرات نیرو دهندگی،ضد نزله،ضد تشنج،دفع درد
معده،مقوی معده وترمیم کننده زخم های سطحی است.مصارف صنعتی باریجه در تهیه نوعی چسب
مخصوص (چسب الماس)،صنایع آرایشی-بهداشتی است.
اهمیت باریجه
ازمهمترین
گیاهان داروئی،صنعتی و مرتعی است که ازدیربازدرمراتع ایران مورد تعلیف احشام
دامداران قرارمی گیرد. فصل چرای دام براساس عرف
محل،تابستان و اوایل
پاییزاست که دراین زمان دامها برگهای خشک شده این گیاه را می خورند.
دامداران
ازقدیم براساس تجربه برای مداوای کرم معده،گوسفندان را وادار به تعلیف ازبرگهای خشک
شده این گیاه می کنند و اعتقاد دارند که تعلیف احشام ازاین گیاه باعث افزایش تولید
شیردام می شود.ازصمغ باریجه،انواع مواد شیمیایی ازجمله چسب صاف و زلال به دست می
آورند که درصنایع جواهرسازی برای چسباندن قطعات جواهرات به دلیل ایجاد نکردن خراش
بسیارمطلوب است.صمغ خام آن جنبه تجارتی دارد وهرساله مقداری ازآن عمدتاً به کشورهای
آلمان،فرانسه،ایتالیا واتریش صادر می شود.
با توجه به این که گیاه باریجه
درمناطق کوهستانی وییلاقی کشورایران می روید و گیاهی چند ساله با ریشه های عمیق
است،وجود آن درحوزه آبخیز به دلیل تثبیت بافت خاک وجلوگیری ازشسته شدن بسترخاک وسنگ
های صادراتی که بالطبع ازپرشدن سدها ازگل ولای آبخیزها جلوگیری می کند، ازاهمیت
بسزایی درآبخیزداری برخورداراست.گیاه باریجه درکنترل طبیعی رویشگاهها ومراتع ازآسیب
موشهای صحرایی تاثیر بسزایی دارد زیرا موش ها با تغذیه ازآن دچارخونریزی داخلی می
شوند وازبین می روند.اهمیت دارویی باریجه درجهان روبه تزاید است به طوری که درگذشته
روستاییان برای مداوای کرم معده،تسکین دردهای معده ، دندان درد و مارگزیدگی ازآن
استفاده می کردند ودرحال حاضر پیشرفت تکنولوژی دریچه ای تازه را برای تجزیه ترکیبات
شیمیایی آن گشوده است.با انجام تجزیه توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی مشخص شده است
که شیره آن بیش از 95 ترکیب شیمیایی و دارویی با ارزش است.هریک ازاین ترکیبها مصارف
متفاوتی داردودامنه مصرف آنها ازتقویت قلب (والریناتدبورنیل) تا کنترل باکتری های
بیماری زای انسان و دیگرصارف دامی و گیاهی می رسد.هرساله مقدارزیادی ازشیره خام این
گیاه با قیمت بسیار ارزان از کشور خارج می شود وپس از تجزیه وجداسازی ترکیبات
وتولید فراورده های جدید باچندین برابر قیمت در انواع داروها وحشره کشها،عطرها
وغیره واردکشورمیشود.
مشخصات گیاهشناسی گیاه باریجه
گیاه باریجه از
تیره چتریان(Apiaceae) است .این گیاه را در فارسی باریجه،باریچک، انجدان،قسفر،
قانی،واریژ و وریژه می گویند.
در انگلیسی به این گیاه Galbanum می
گویند.
چندین گونه مهم موسوم به باریجه وجود دارد که عبارتند از:
Ferula
gummosa boiss-Ferula schair borsez-
Ferula rabri caulis boiss
ولی
مهمترین گونه که به گیاه باریجه معروف است وبهره برداری شیره آن در ایران متداول
است،گونه Ferula gummosa boiss است که گیاهی پایا و چند ساله (3 تا 10 ساله) به
شمار می رود و طول عمر آن بسته به شرایط اکولوژیک منطقه مختلف است.
ایرانیان
ازدیربازبا این گیاه آشنایی داشته اند.ولی درمنابع علمی خارج،کشف باریجه درسال 1884
درنواحی شمالی ایران به نام فردی موسوم به Buhse به ثبت رسیده و
F-galbanifluنامگذاری شده است.ولی بعداً توسط Boiss به نام F-gummosa خوانده شده
است که درحال حاضرنیزنام جدید آن F-gummosaاست .
ریشه باریجه
ریشه ها
غده ای وحجیم و دارای بافت الیافی هستند که می تواند تا عمق حدود5/1 متردرخاک نفوذ
کند.پوست ریشه قهوه ای رنگ وضخامت آن1 تا3 میلیمتر است.قطر غده 6 تا 17 سانتی متر
است وشکل ریشه در مناطق مختلف با توجه به بافت خاک و سنگلاخی بودن آن متفاوت است
وبه فرم استوانه ای، مخروطی و دوکی شکل مشاهده می شود.شکل ظاهری آن شباهت زیادی به
غده چغندر لبویی دارد.همچنین ممکن است ریشه درغده های بزرگ دارای چند انشعاب
باشد.
برگ باریجه
برگهای اولیه باریک وضخیم و شبیه برگ گندمیان
است،چهار بار شانه ای با کرکهای متراکم ،قطعات انتهایی برگهای گیاه کامل 1 تا 5/1
میلی متربریدگی های شانه ای ،غلاف برگ فوقانی به ابعاد تقریبی 4تا 5 سانتی متر،ضخیم
و بدون کرک ،به رنگ سبز مایل به خاکساری است.برگها به طول20 تا 30 سانتی متر وبه
صورت رزت قرار گرفته اند.برگها عطر وبوی خاصی دارند.
ساقه گل دهنده
باریجه
قطرساقه 3 تا 6 سانتی متروارتفاع آن 70 تا 100 سانتی متر است.ساقه
ابتدا به رنگ سبزهمراه با خطوطی روشن به صورت نوار مشخص ظاهرمیگردد، ولی به تدریج
به روشن تغییر می یابد،داخل ساقه ابتدا توپر است، ولی به تدریج که درانتهای ان
بذورمی رسند،بافت داخل آن چوب پنبه ای می شود.
گل آذین
باریجه
گل های آن زرد رنگ،یک پایه وبه صورت چتر مرکب است که اغلب به صورت
دسته های مزاحم محوری درطول ساقه ظاهر می شوند.درروی ساقه گل دهنده 6 تا 35 چتر
درهرچتر 9 تا 25 چتر وجود دارد.هر چتر شامل تعدادی گل است که تولید 8 تا 40
بذرمیکند.چترهای فرعی(چترک)دارای پایه ای کوتاه هستند.چترها در محل اتصال به ساقه
دارای غلاف هست.
میوه باریجه
میوه آن شیزوکارپ است،هرمیوه شامل دو
بذربه هم نیمه متصل است که به آسانی از هم جدا می شوند،بذور بیضوی کشیده با طول 1.5
تا 2 برابرعرض دانه،به رنگ زرد روشن که درقسمت میانی به رنگ قهوه ای روشن است، بذور
سبک،درقسمت داخلی کمی فرورفته ودرقسمت پشتی دارای 4 تا 5 نوار طولی کمی برجسته
است.بذور به طول 10 تا22 میلی متر،عرض 5 تا 10 میلی مترو ضخامت 1 میلی متر است
واسانس وعطروبوی خاصی نیز دارد.
مشخصات باریجه
به طورکلی گیاهی است
چند ساله و مونوکارپیک(درطول عمر خود تنها یک بار گل می دهد) این گیاه درچندسال اول
رویش تولید برگهای طوقه ای می کند،درسال آخر رویش به ساقه می رود وگل ومیوه نیزروی
آن تشکیل می شود.سپس ریشه گیاه می پوسد وگیاه از بین می رود.
شیره ای که ازقطع
ساقه باریجه به دست می آید،اشکی وتوده ای مانند است.
نوع اشکی آن براثر
گزش حشرات ویا پیدایش خراش به طورطبیعی از قاعده ساقه و برگ گیاهان مذکوربه خارج
ترشح می شود ولی آنچه که دربازار تجارت اهمیت دارد ومورد استفاده قرار می
گیرد،بیشتر نوعی است که با ایجاد شکاف در گیاه مذکورازآن به دست می آید. برای به
دست آوردن باریجه، خاک قسمت قاعده ساقه گیاه را ازآن درو وناحیه مذکور را به خوبی
تمیز می کنند،سپس در3 سانتی متری ناحیه یقه،به تناوب ایجاد شکاف می کنندویا آنکه
ساقه گیاه را از آن منطقه قطع می کنند.بزودی شیره ای از آن خارج می شود که در محل
قطق شده گیاه به صورت جامد در می آید.پس ازچند روز شیره سفت شده را از گیاه جدا می
سازند،شکاف دیگر ایجاد می کنند ویا انکه قسمت سطحی محل قطع شده را به صورت لایه
نازکی برمی دارند وپس ازترشح شیرابه و جمع آوری آن،این عمل را به فواصل معین تا
زمانی تکرار می کنندکه ترشحی به خارج صورت نگیرد. نوع اشکی باریجه،رنگ سفید مایل به
زردویا زرد مایل به سبز ویا مایل به قرمز دارد.درشتی آن از یک نخود تا یک گیلاس
تفاوت می کند واگر شکسته شود،مقطع آن زرد رنگ وشفاف جلوه می کند.
نوع اشکی مدتها
نرمی خود راحفظ می کند ولی بعداً به مرور زمان سخت و شکننده می شود،به طوری که
براثرخرد شدن به صورت گرد در می آید.
نوع توده ای که ازقطعات اشکی نامنظم،واقع
دریکقسمت بی شکل و خمیری تشکیل می یابد،به صورت قطعاتی به ابعاد مختلف ونامنظم در
معرض استفاده قرار می گیرد،رنگ ان متفاوت ولی اغلب مایل به سبز،سبز قهوه ای،سبز
مایل به زردیا تیره است.در داخل آن ناخالصی های مختلف نظیر خرده های ساقه،برگ و دم
برگ گیاهان وجود دارد.
باریجه ایران،از نوع خشک و مرکب از قطعات کوچک اشکی است
که به سهولت از یکدیگر جدا می شوند وحالت چسبنده و شفاف ندارد.به علاوه قطعات کوچک
واشکی آن به رنگ سفید وکمی مایل به زرد ولی قسمت داخلی آن کدر است.باریجه بوی قوی
،طعم گس،تلهخ،معطر،گزنده و ناپسند دارد.
به سهولت با آب ایجاد امولسیون می
کند،به طوری که 25 درصد آن درآب وارد می شود.
مناطق رویش و پراکنش
جغرافیایی
باریجه گیاهی کوهستانی و ییلاقی است ودر مناطق مرتع و در ارتفاعات
1300 تا 3300 متراز سطح دریا رویش دارد و دراکثرنقاط ایران می روید ولی مهمترین
رویشگاه آن دراستان سمنان،شامل حوزه آبخیز مناطق ارونه، شهمیرزاد امام زاده
عبدالله،تویه دروار،آشتی،پادرایج،جوین،ه وافرسو،گچ چال،دشت بو،دشت پرور،شکارجال
گرمسار،راهه بالا وپایین،نمک دره، گرجه ای جند،لزورگان،قالی باف،عبدل آباد و سیر و
غیره است. دراستان تهران شامل مناطق حوزه آبخیز لارستان پلور در جاده هراز،اطراف سد
لار(دشت دنبک، دلیجانی،عسل عسل،نمک کوثر اهنز،درده،کروده) ارتفاعات منطقه لنساء در
جاده چالوس و ارتفاعات طالقان.
رویشگاه های گیاه باریجه از شمال تاجنوب خراسان
گسترش دارد ومهمترین انها عبارتند از:مناطق خمبی،سرابین در محور بجنورد و جنگل
گلستان،آرمان لو، کوههای بینالود نیشابوروارتفاعات سبزوار، کاشمر و اسفراین،بادام
دراطراف قوچان.رویشگاههای گیاه باریجه درمناطق کوهستانی سمیرم ،کاشان، خوانساردان
گلپایگان ازاستان اصفهان، ارتفاعات زنجان ،لرستان ،باختران و آذربایجان گسترش دارد.
بیشترین بهره برداری دراستانهای سمنان ،تهران وخراسان است.
شرایط اقلیمی
مورد نیاز باریجه
این گیاه درمناطق مرتفع کوهستانی می روید که در این مناطق
نزولات آسمانی بیشتر به صورت برف بوده که ریزش از اواخرآبان ماه شروع وتا
اواخر اسفند ماه ادامه دارد و ازاواسط اسفند ماه به بعد نزولات آسمانی
بیشتر به صورت باران های معمولی دراوایل بهار همراه تگرگ ورگبار است.دوره یخبندان
مناطق باریجه خیزطولانی بوده و ازاوایل آذرماه شروع وتا اواخر اسفند ماه ادامه دارد
واز نیمه دوم فروردین ماه در این مناطق برف شروع به ذوب شدن می کند. میانگین حداقل
حرارت طی فصل زمستان دراین مناطق 10- درجه سانتی گراد و در تابستان حداکثر حرارت 25
درجه سانتیگراد است.گیاه باریجه در فصل بهار درحرارت 3 تا25 درجه سانتیگراد رشد می
کند ودر حرارتهای بالاتراز 25 درجه سانتیگراد رویش آن متوقف می شود وحداقل فعالیت
را خواهد داشت.
گیاه باریجه در مناطق با دوره یخبندان وزمستان طولانی با حداقل
15 روز با درجه حرارت کمتراز10- درجه سانتیگراد وبارندگی بهاره بیش از mm600 در طی
ماههای اسفند،فروردین و اردیبهشت ومتوسط بارش سالانه بیش از mm350 درخاک هایی با ph
قلیایی وبافت خاک لومی –رسی وغنی از هوموس قابل کشت وتکثیراست.گیاه باریجه در دوران
مختلف رشد ونمو به درجات متفاوت حرارت نیاز دارد ومقاومت زیادی در برابر سرما از
خود نشان می دهد.این گیاه در 3 تا5 درجه سانتیگراد شروع به جوانه زدن ورشد می کند
وبرای شکستن دوره خواب بذر و استراتیفیکاسیون آن نیازبه گزراندن یک دوره سرمایی بین
3 تا 15- درجه سانتیگراد به مدت 15 تا45 روز دارد.البته مهمترین و مناسب ترین شرایط
حرارتی برای جوانه زدن پس از شکستن دوره خواب 3 تا 5 درجه سانتیگراد می باشد.
درمرحله تولید ساقه گل دهنده وجود سه عامل حرارت، رطوبت وطول روز برای ادامه رشد
وظهور ساقه گل دهنده ضروری است.باریجه یک گیاه روز بلند است.
خاک های مناسب
کشت باریجه
کشت باریجه درخاکهایی که دارای عمق کافی،نرم وقابل نفوذ
باشد،امکان پذیر است. همچنین بایستی تهویه آن به خوبی انجام شود. سنگ مادر خاک های
اکثر رویشگاههای طبیعی این گیاه آهکی بوده ودارای بافت شنی-رسی،رسی-ماسه ای
لومی-رسی-ماسه ای است.
زمین های خیلی سنگین برای کشت باریجه مناسب نیستند
وبایستی ابتدا زمین ها را بوسیله کود دامی اصلاح وسپس به کشت باریجه اقدام
کرد.PHمناسب برای رشد ونمو برابر 2/7 تا 7/8 است ودر این PH محصول خوبی تولید می
کند. این گیاه در خاک هایی با میزان رس بالا وتهویه نامناسب که ازنظر آهک و هوموس
غنی نباشد قادربه فعالیت رویشی نیست ودچارپوسیدگی می شود وازبین می
رود.
زمان مناسب کاشت بذر
با توجه به نیازسرما و استراتیفیکاسیون
برای جوانه زدن وتاثیر توام سرما ورطوبت زمستان درتغییرات شیمیایی مواد هورمونی
بذر،فصل پاییز درماه های آبان وآذر بهترین زمان کاشت بذرباریجه است و درصورتی که
بذور دربهار کاشته شوند،درآن سال جوانه نمی زنند،البته ممکن است پس ازگذشت یک سال و
طی یک دوره سرمای زمستانه طی سال بعد،درصد کمی از بذور جوانه بزنند.
عمق
کاشت بذر
بذرگیاه باریجه درخاکهای نیمه سبک درعمق 5 تا 7سانتی متر می بایستی
کاشته شود تا بذور،جوانه زده وبتوانند براحتی از خاک خارج شوند.
رطوبت مورد
نیاز
پس ازکاشت بذردرزمین،این گیاه نیازی به آبیاری درفصل پاییز ندارد
وبذور
، پس ازتامین سرمای مورد نیازواستراتیفیکاسیون، در اوایل بهارجوانه
میزنند. دربهاربرای جوانه زدن بذور درخاک سه عامل حرارت،رطوبت و اکسیژن لازم است.
بذوربرای جوانه زدن دربهاربه حرارت 3 تا 5 درجه سانتیگراد ورطوبت بالای 75
درصدبسترخاک نیاز دارد.به همین دلیل بذورباریجه در رویشگاه های طبیعی درمناطقی که
برف گیرهستند ومیزان رطوبت بیشتری دارند به فراوانی سبز می شوند. به طورکلی چون
باریجه درابتدای بهارشروع به فعالیت می کند درصورتی که میزان نزولات آسمانی درفصل
بهارکمتراز mm600 بارش باشد، بایستی مزرعه را آبیاری کرد ودرصورتی که آبیاری
نشود،ازخرداد به بعدفعالیت رویشی گیاه متوقف و برگهای آن زردوخشک می شوند.ولی غده
ها درزمین باقی می مانند وحداقل فعالیت حیاتی رادارند.بنابراین درماه های
خردادتااسفند نیازی به آبیاری ندارند ،حتی آبیاری مزرعه دردوره خواب آن،مخصوصاً
درفصل تابستان،باعث پوسیدگی غده ها می شود.
آفات و بیماریهای گیاه باریجه
آفات و بیماریهای باریجه شته سبز هلو،کرم برگخوار باریجه وپوسیدگی بذر
باریجه هستند.
گلدهی و گرده افشانی باریجه
باریجه گیاهی دگرگشن است
که درطبیعت توسط حشرات وباد،گرده های آن منتقل می شود.ساقه گل دهنده این گیاه درسال
آخرعمرآن،با توخه به شرایط محیطی،دراوایل خردادماه ظاهر می شود. هربوته دارای یک
ساقه گل دهنده و گل آذین آن چتر مرکب است،ارتفاع ساقه گل دهنده از 5/0 تا 3 متر
متغیر است. درجه حرارت محیطی طی دوره گلدهی بین 10تا 25درجه سانتیگراد
متغیراست.
تولید وبرداشت بذر باریجه
هربوته باریجه درصورتی که توسط
احشام صدمه ندیده باشند،به طور متوسط 250 گرم بذرتولیدمی کند.بذور تولید شده به علت
اینکه سبک هستند به راحتی توسط باد درمحیط اطراف پراکنده می شوند ودرشرایط مناسب
دربهارسال بعد جوانه می زنند وسبزمی شوند،درصورتی که هدف بذرکاری باریجه درمنطقه ای
غیرازرویشگاه طبیعی آن باشد،بایستی بذورطی مرداد ماه جمع آوری و در محیط خشک وخنک
صفر تا10 درجه سانتیگراد نگهداری شوند تا بذورقوه نامیه خود را حفظ کنند. البته
درمورد حداکثرمدتی که بذور قادرند قوه نامیه خود را حفظ کنند اطلاعاتی دردست نیست.
ولی درصورتی که بذور درشرایط خشک وخنک نگهداری شوند،حداقل 3 سال قوه نامیه آنها حفظ
می شود.
دوره خواب باریجه
این گیاه ازمعدودگیاهانی است که دارای دوره
خواب بسیار طولانی حدود 9 ماه است. دراواخرخرداد ماه وقتی حرارت محیط به حدود 25
درجه سانتیگراد
می رسد،برگ های این گیاه شروع به زرد شدن می کنند وخنک می شوند
وفعالیت رویشی آن متوقف می شود،ولی غده ها درون زمین سالم وزنده با حداقل فعالیت
باقی می مانند.ماه های تیرتا اواسط اسفند ماه دوره خواب فیزیولوژیک این گیاه است
وطی 9 ماه ازسال هیچ اندام سبزی تولید نمی کند وپس ازاین مدت با توجه به تامین نیاز
سرمایی درفصل زمستان وتامین رطوبت کافی درمحیط در اوایل فروردین ماه سال بعد فعالیت
رویشی آن آغاز می شود. دراین مرحله روی غده در ناحیه طوقه کلاهک پوششی خشک شده
،جوانه انتهایی که مربوط به سال رویشی قبل است،از روی طوقه جدا می شود ،جوانه های
مریستمی جدید شروع به فعالیت می کند.
نحوه استخراج شیرابه
دونوع
باریجه اشکی و توده ای دربازار دارویی ارائه می شود که دومحصول حاصل ازدونوع برداشت
ازگیاه به ترتیب زیراست:
1- چنانچه ساقه های درجهت موازی شکاف داده شوند،در
نتیجه شیرابه ای شیری رنگ ومتمایل به زرد ازآن خارج می شودکه درنتیجه حرارت هوا به
صورت تکه هایی شفاف بر روی گیاه باقی می ماند. این ماده که تقرباً عاری از ناخالصی
است رنگی روشن وشفاف دارد و از نوع باریجه اشکی است. مقداراین محصول کمتر بوده واز
قیمت بیشتری برخورداراست.
2- ابتدا خاک پای گیاه سه ساله راکنارزده گودالی به
عمق 20 سانتی متر دورآن حفرمی کنند سپس گیاه را ازقسمت یقه قطع می کنند به این
ترتیب شیرابه گیاه به سرعت خارج شده داخل گودال جمع می شود. هرهفته یک باربا لایه
ای به قطر نیم سانتی مترپایین ترازمحل بریده شده قبلی،اصطلاحاً زخم را
تازه
میکنند و موجب خروج شیرابه بیشتری می شوند.این عمل تا خشک شدن کامل شیرابه ادامه می
یابد. برداشت دراواسط واواخربهار صورت می گیرد وبه دلیل قطع شدن کامل قسمت هوایی
همچنین ضعیف شدن ریشه،گیاه در خطرنابودی قرار می گیرد،بدین جهت لازم است تا برداشت
آن تحت کنترل شدید صورت گیرد. برداشت شیرابه باریجه ازهربوته بین 50 تا150 گرم
متغیر است.
بدلیل بهره برداری هرساله ازاین گیاه در رویشگاههای مختلف کشور وبه
منظوریافتن مناسبترین شیوه بهره برداری و برآورد میزان توانایی آن درتولید محصول،
بررسیهای مطالعاتی در زمینه شیوه های مختلف بهره برداری در چهارمرتع باریجه
خیزکاشان(اسحاق آباد،ویدوجا،نشل ومرق) انجام گرفته است. نتایج حاصله نشان داد که ما
بین دو روش برش عرضی وبرش طولی ، برش طولی مناسب ترین شیوه درامربهره برداری شناخته
شد.دراین عملیات حداکثرتا چهاربرش ،بسته به قطر گیاه،آسیب غیرقابل جبرانی راوارد
نیاورده وقدرت بازیابی وترمیم زخم وارد شده،امکانپذیر است.
مقایسه ترکیبات
شیمیایی اسانس صمغ و بذر باریجه
تحقیقاتی درمورد ترکیبات شیمیایی صمغ و بذر
باریجه انجام گرفته است .در این تحقیقات به منظور بررسی اسانس صمغ وبذر، گیاه از
شمال تهران جمع آوری گردید.استخراج اسانس از صمغ به روش تقطیر با بخارآب وازبذربه
روش clevanger انجام گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که از میان 19 ترکیب شناسایی
شده در صمغ که 98% وزن اسانس را تشکیل میدادند ، ترکیبات5،3،1-B-pinene،Myrcen
،Undecatriene،-3 Delta، carena a-pinene ترکیبهای عمده اسانس را تشکیل می دهند. در
اسانس بذر باریجه 20 ترکیب شناسایی شد که 99% وزن اسانس را تشکیل می دادند و
ترکیبات،B-pinen،
Delta-3، carene a - pinene بالاترین مقدار در میان ترکیبات
اسانس دارا بوده اند. استرهای تیول،پیرازین ها وهیدروکربن های با اسکلت غیر ترپنی
ترکیباتی هستند که با مقادیرکم و ساختمانهای کاملاً متفاوت مسئول بوی مخصوص وقوی
باریجه هستند.
مشخصات صمغ و اسانس باریجه
صمغ باریجه نیز مانند اغلب
صمغ ها دربازار به دو صورت اشکی وتوده ای عرضه می شود. شیرابه باریجه دارای بوی
تند،طعم آن گس وبسیار نامطلوب است. مقدار اسانس شیرابه متفاوت وبین 15 تا 26 درصد
است. اسانس باروش تقطیر با بخارآب به دست می آید وبه رنگ زرد روشن وبا بوی تند و
دارای 85 درصد هیدروکربورهای ترپنوئیدی مانند آلفاپینن(7 تا21 درصد)، بتاپینن(45 تا
65 درصد) و دلتا-3 کارن(5/2 تا 16 درصد) است.بوی تند اسانس ناشی از ترکیبات نیتروژن
دارنظیر 2-متوکسی 3-ایزوبوتیل پیرازین و 5-بوتیل 3-متیل 2-بوتیوات،متیل وترکیبات
گوگرد دارمانند متیل اتیل پروپانیل دی سولفید است. از ترکیبات دیگراسانس می توان
ازمیرسن وکادینن،کادینول والکل های سزکوئی ترپن نام برد.درایران استفاده ازبرخی
روشهای نامناسب درتیغ زدن به منظور استخراج شیرابه،زمینه ازبین رفتن گیاه بلاخره
نابودی آن فراهم ساخته است. از این رو،اهلی کردن و کشت این گیاه ضرورت
دارد.
باریجه دارای 5/9 درصد اسانس، 5/63 درصد رزین و27 درصد صمغ است . نوع
مرغوب آن نباید براثرسوختن،بیش از 10درصد خاکستربرجای بگذارد.
خواص درمانی
و کاربری باریجه
باریجه اثرنیرو دهنده،ضد نزله وضد تشنج دارد ولی امروزه
کمتردرمصارف داخلی به کار می رود ونیز به عنوان طعم دهنده در محصولات غذایی مانند
نوشابه های غیر الکلی وفراورده های گوشتی مصرف می شود.از باریجه در گذشته همراه با
آنغوزه در ناراحتی های عصبی استفاده می شده است. درآلمان سابقاً به عنوان قاعده آور
ورفع بیماریهای رحمی مصرف داشته است.درایران به عنوان رفع دردمعده ازآن استفاده به
عمل می آید.یک مورد تحقیق بر روی ملح اسید گالبانیک(گالبانات سدیم) نشان میدهد که
باعث کاهش فشارسرخرگی وافزایش ادرار در موش گردیده است.
مصارف صنعتی باریجه
نسبتاً زیاد است. از باریجه،نوعی چسب مخصوص برای چسباندن سنگهای قیمتی مانند الماس
و... تهیه می شود که در جواهر سازی مصرف دارد. برای تهیه چسب، 8 قسمت سریشم ماهی را
درآب حل می کنند، معادل آن، محلولی ازیک قسمت الکل، یک قسمت باریجه ویک قسمت کم
آمونیاک تهیه می کنند وبدان می افزایند. با این ترتیب چسبی بدست می آید وبرای
چسباندن شیشه،الماس وسنگ های قیمتی به کار می رود.
باریجه را بطور خوراکی به
عنوان مقوی معده بکار می برند.دراستعمال خارجی برای کوفتگی وزخمها استفاده می
شود.
صمغ باریجه درهند به عنوان محرک،ضدعفونی کننده وداروی سینه ودر موارد
برونشیتهای مزمن،آسم وبرای تقویت رحم تجویز می شود . آثارضد دردی، ضد باکتری وضد
قارچی عصاره های خشک هیدروالکلی حاصل ازاندام هوایی،ریشه،باریجه اشکی و عسلی
وهمچنین اسانس آن بررسی شده است که در مقایسه با مورفین اثر ضد دردی ریشه واندام
هوایی آن بیشتر ونوع اشکی معادل ونوع عسلی کمترازمورفین گزارش شده است.همچنین اسانس
باریجه برمیکروبهای مولد آکنه موثربوده ورشد آنها را مهارمی کند.
عصاره های
آب،هیدروالکلی وکلروفرمی درنگهداری امولسیون ها به مدت 6 ماه بدون تغییرفیزیکی
واختصاصات ظاهری موثر هستند.
مصارف صنعتی باریجه درکشورهای غربی فراوان است ولی
متاسفانه از چگونگی مصرف صنعتی آن دراین کشورها اطلاعات دقیقی دردست نیست.
از
مواد موثره باریجه درصنایع بهداشتی ونیز آرایشی به عنوان تثبیت کننده عطر و ادکلن
استفاده می شود به طوری که یکی از خریداران اصلی عمده باریجه ایران،کشور فرانسه
وموسسه دیورآن کشور می باشد. شیرابه باریجه ازاقلام مهم صادراتی ایران است
.
بدلیل کیفیت و مرغوبیت بسیار بالای باریجه ایران نسبت به سایرممالک حوضه
مدیترانه،سالیانه بیش از دهها تن صمغ،به شکل خام ازکشور صادر وفراورده های حاصل
ازآن با چندین برابرقیمت به کشور سرازیر می شود، یکی ازرویشگاههای با اهمیت
باریجه،حوضه های آبخیز جنوب وغرب کاشان که براساس آمار سال 1371 ،بیش ازیک ششم
باریجه صادراتی کشور(حدود یازده تن) را به خود اختصاص داده است.
داروی
فرموله شده :
نام طرح: لوسیون ضدجوش باریجه
قیمت: 11000 ریال
دسته
دارویی: ضد آکنه
فرمول ترکیبی:
این لوسیون ازاسانس گیاه باریجه ازخانواده
چتریان واسانس گیاه اسطوخدوس تهیه شده است.
موارد مصرف: آکنه ولگاریس بویژه
انواع پاپول وپوستول.
نحوه بسته بندی: شیشه ای 15ml دارای قطره چکان
.
چند گزارش از کشت گیاه باریجه در ایران طی سالهای گذشته
برداشت
باریجه از 500 هکتار ازمراتع استان سمنان آغاز شد.رئیس بهره برداری اداره کل منابع
طبیعی استان سمنان با اعلام این خبر پیش بینی کرد تا فصل برداشت این محصول،یک تن
باریجه به ارزش 10 میلیون ریال از مراتع استان سمنان برداشت شود. باید اضافه کرد که
ارزش ریالی هر کیلو باریجه بین 100 تا120 هزار ریال است.ایشان افزودند: با توجه به
شرایط اقلیمی مناسب کشت این گیاه در ایران اجرای طرح های توسعه وکشت آن تاثیر زیادی
بر افزایش درآمد روستاییان و کاهش نرخ بیکاری در این مناطق
دارد.
منابع:
1- شبکه تحقیقاتی گیاهان دارویی، Medicinal
plants
2-
www.irandeserts.com/desert-plants.htm
3- موسسه تحقیقات
جنگلها و مراتع کشور (مقالات محققین)
4- ع- زرگری گیاهان دارویی انتشارات
دانشگاه تهران (ج 2)
5- سایت باریج اسانس Barijessence
6-
http/akesh.persianblog.com
7- http/www.avand-food.com
المیرا ؟
