هیدرولوژی (مرجع)

[vahid_pakrou]

هيدرولوژی چيست ؟
بر اساس آخرين مطالعات تا كنون 5 ميليارد سال از عمر زمين مي گذرد و شواهد نشان می دهد كه آب از همان ابتدای تشكيل كره زمين نقش مهمی در تحول و قابل سكونت كردن آن به عنوان تنها سياره قابل زيست داشته است . با تشكيل اقيانوسها و در ياها و تشگيل بخار از روی آنها و ايجاد ابر و بارندگی و به طور كلی گردش آب در طبيعت و جاری شدن آب در رودخانه ها و بازگشت مجدد آن به طروق مختلف به اقيانوسها ، ابتدا زندگی اوليه با گياهان و جانداران پست آغاز شد و سپس گياهان و حيوانات عالی به وجود آمدند.
پوسته زمين كه از سنگهای آذرين سرد شده تشكيل شده بود در اثر تماس با هوا و جو تحت تأ ثير پديده هوازدگی قرار گرفت و تغييرات همزمان آب ، دما و يخبندان باعث تكه تكه شدن سنگها شده وجاری شدن آبها آنها را جابه جا كرده و دشتهی وسيعی را كه دارای پوشش خاك بودند به وجود آوردند . اين پوشش خاكی همراه با آب قابل دسترس در طبيعت محيط مناسبی را براي رشد گياهان فراهم شد و محيط مناسب براي زندگی بشر آماده و مهيا گرديد . انسانهای نخستين از آب تنها براي شرب استفاده می كردند بتدريج با پيشرفت تمدن و گذشت زمان از آن براي گردش آسيابها ، كشاورزی و تمل و نقل نيز استفاده كرد.
همزمان با پيشرفت تمدنها استفاده از آب نيز شكل تازه ای به خود گرفت به طوری كه در بسياری از زمينه ها ، از كشاورزی گرفته تا صنعت و از همه مهمتر توليد انرژی از آب استفاده مي شود و امروزه دسترسي به آب كافی و با كيفيت مناسب در زمان و مكان مناسب مد نظر مي باشد و هرگونه كمبود آب را مانعی در جهت توسعه پايدار می داند به همين دليل هرساله سرمايه های زيادی براي توسعه منابع آب و طرحهای مرتبط با آن مثل سدسازی و احداث شبكه های آبياری و زهكشی ، آبخيز داری ، مهار سيل و تغذيه آبهای زير زمينی انجام می دهند .

چرخه هیدرولوژی
گردش آب درطبيعت كه به آن سيكل هيدرولوژی يا چرخه آب گفته می شود، عبارت است از حركت وجابجائی آب درقسمتهاي مختلف كره زمين. اين سيكل يك چرخش ساده نيست بلكه مجموعه ای از حركات وچرخشهای مختلف تحت تأثير نيروی متفاوتی از جمله نيروی جاذبه ، تغييرات فشار وانرژی خورشيدي می باشد.اين چرخش درسه بخش مختلف كره زمين يعني اتمسفر(هواسپهر) ياچون هيدروسفر يا آب سپهر، ليتوسفريا سنگ سپهر صورت مي گيرد. آب درداخل وبين اين سرلايه درلايه ای به ضخامت 16 كيلومتر صورت مي گيرد كه 15كيلومترآن دراتمسفر وتنها 1 كيلومترآن درداخل ليتوسفر قراردارد.
سيكل هيدرولوژي درواقع يك سيكل بدون ابتدا وانتها مي باشد. بدين ترتيب كه آب ازسطح درياها وخشكيها تبخير شده وارد اتمسفر می گردد وسپس دوباره بخارآب واردشده به جو طی فرآيندهاي گوناگون به صورت نزولات جوي يا برسطح زمين ويا بر سطح درياها واقيانوسها فرو مي ريزد. پس نزولات جوي ممكن است با سه حالت روبرو شوند:
1- قبل از رسيدن به سطح زمين توسط شاخ وبرگ گياهان گرفته میشوند.(برگاب،باران گيرش(
2- درسطح زمين جاری مي شوند.(رواناب(
3- درخاك نفوذ مd كنند.

مقداری از آب كه در داخل خاك نفوذ مي كند يا براثر تبخير به هوا برمي گردد يا وارد منابع آب زير زمينی مي شود كه سرانجام از طريق چشمه ها ويا تراوش به داخل رودخانه ها مجدداً در سطح زمين ظاهر می گردد. درتمام اين موارد آب با تبخير وبازگشت مجدد به اتمسفر سيكل هيدرولوژي يا گردش آب در طبيعت را تكميل می كند .. عناصر مهم گردش آب در طبيعت را بارندگي P رواناب(R)-تبخير(E) -تعرق(T) -نفوذ(I)-وجريانهاي زيرزمينd(G)تشكيل مي دهند

منبع: www.sular.ir

 

[vahid_pakrou]

اصطلاحات انگلیسی

اصطلاحات انگلیسی

Accuracy صحت - درستی


Annual peak flood دبی اوج سالانه


Annual variation نوسانات سالانه


Antecedent precipitation پیش بارش – بارشقبلی


Area مساحت


Area Ratio نسبت مساحت


Arithmetic mean میانگینحسابی


Asymmetrical distribution توزیع نامتقارن


Automatic Delineation of Watershed استخراج اتوماتیك حوزه آبخیز


Average متوسط


Average velocity سرعت متوسط


Backwater برگشت آب


Base flow آب پایه


Basic data داده های پایه


Bias اریب


Bifurcation انشعاب ( ابراهه ها )


Bifurcation ratio نسبت انشعاب


Buffer بافر


Catchment حوزه آبخیز


Catchment geomorphology ژئومورفولوژی حوزهآبخیز


Catchment hydrology هیدرولوژی حوزه آبخیز


Center tendency تمایل به مركز


Channel precipitation كیال بارش (بارش مستقیم روی رود )


Channel Routing روند سیل در رودخانه


Channel storage ذخیره آبراهه


Coefficient of variation ضریب تغیرات


Comactness coefficient ضریبفشردگی


Compound hydrograph هیدروگراف مركب


Convolution integral انتگرال پیچشی


Coordinate system سیستم مختصات


Correlation همبستگی


Correlation coefficient ضریب همبستگی


Critical velocity سرعتبحرانی


Cross section برش ارضی- مقطع ارضی


Current meter سرعت سنج- مولینه


Data داده ،آمار


Deconvolution از حالت پیچشی درآوردن


DEM Resolution تفكیك مدل رقومی ارتفاع


Design flood سیل طرح


Design storm رگبار طرح


Depression storage ذخیره چالابی


Diffusion Equation معادله پخشودگی


Digital Elevation Models مدل رقومیارتفاع


Dimensionless unit hydrograph هیدروگراف واحد بی بعد


Direct runoff رواناب مستقیم


Direct Runoff Hydrograph هیدروگراف روانابمستقیم


Discharge بده – دبی


Distributed modeling مدلسازیتوزیعی


Division Ratio نسبت تقسیم


Drainage زهكشی


Drainage basin yield آورد حوزه


Drainage density تراكم زهكشی


Drainage pattern الگوی شبكه زهكشی


Effective rainfall باران موثر – بارانمازاد


Elongation Ratio نسبت كشیدگی


Envelope curve منحنیپوش


Extreme values مقادیر حد


Feedback پس خور


Filter *****


Flash flood تند سیل – تند اب


flood سیل


Floodplain دشتسیلابی – سیل دشت


Fluctuation=Oscillation نوسان


Forecasting پیشگویی


Form Factor فاكتور شكل


Gauge اندازه گیر (آب ، باران )


Gauging station ایستگاه اندازه گیری


Geographic Information System(GIS) سیستم اطلاعات جغرافیائی


Geomorphological Instantaneous Unit Hydrograph هیدروگراف واحد لحظه ای ژئومورفولوژیكی


Geomorphological Behavior رفتار ژئومورفولوژیكی


Geomorphometry ژئومورفولوژیكمی


Georeference ژئورفرنس


Hill Shading Maps نقشه سایهروشن


Hillslope دامنه


Hydraulic radius شعاعهیدرولیكی


Hydrograph هیدروگراف


Hydrologic Distance فاصلههیدرولوژیكی


Hydrological Modeling Extension برنامه الحاقی مدلسازیهیدرولوژیكی در Arcview


Hydrological Response واكنشهیدرولوژیكی


Hydromodelling مدلسازی در علوم آب


Impulse Response Function تابع واكنش لحظه ای


Index hydrograph هیدروگرافشاخص


Infiltration نفوذ


Initial abstraction كاهش اولیه


Initial detention نگهداشت اولیه


Input ورودی


Instantaneous Unit Hydrograph (IUH) هیدروگراف واحد لحظه ای


Integrated Land and Water Information System نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیائی برای آب و خاك ارائه شده توسط ITC هلند


Interception اینترسپشن،گیرش گیاهی


Isochron Map نقشه خطوط همزمان تمركز


Isodistance هم فاصله


Isohyetal map نقشه همباران


Isovels خطوط هم سرعت


Junction پیوند


Kurtosis كشیدگی ( منحنیتوزیع )


Lag time زمان تأخیر


Least Squeres Method روش حداقلمربعات


Legend راهنما


Lemniscate Ratio نسبت پروانه ای


Length Ratio نسبت انشعابات


Level of significance سطح معنی دار بودن


Linear Programming برنامه ریزی خطی


Links اتصالات


Logitudinal section برشطولی


Lognormal distribution توزیع نرمال لگاریتمی


Longitudinal section برش طولی


Lumped Model مدل یكپارچه


Map calculation محاسبهنقشه ای


Maximum possible precipitation بیشینه بارش ممكن


Maximum likelihood بیشینه درست نمایی


Maximum probable precipitation بیشینه بارشمتحمل


Mean میانگین - متوسط


Mean depth بارش متوسطسالانه


Mean velocity سرعت متوسط


Mete-Channel متاكانال،ابركانال


Network Hydrology هیدرولوژی شبكه زهكشی


Node گره


Operator عملگر


Optimomization بهینه سازی


Order, رتبه


Output point نقطه خروجی حوزه ابخیز


Overlandflow رواناب سطحی


Peak اوج ( سیل )


Peak Discharge دبی اوج


Perimeter of Watershed محیط حوزه


Prediction پیش بینی


‍‍Principle of Additivity or Superposition اصل جمع پذیری یا تجمع


Principle of Proportionality اصلتناسب


Principle of Time Invariance اصل عدم وابستگی زمانی


Probabability curve منحنی احتمال


Probability Density Function تابع چگالیاحتمال


Pulse Response Function تابع واكنش پالسی


Rain guage بارانسنج


Rain guage باران نگار


Rain recorder , Pluviograph باراننگار


Rain storm ,Cloud burst رگبار ، بارش شدید، بارش طوفانی


Rainfall بارش


Rainfall excess بارش مازاد


Rainfall intensity شدتباران


Rank ردیف


Raster map نقشه رستری


Reach بازه


Recession curve منحنی خشكیدگی( فروكش) هیدروگراف


Relative frequency فراوانی نسبی


Reservoir routing روندیابی مخزن


Residual error خطای باقیمانده


Resulation قدرت تفكیك


Retention نگهداشت – ذخیره


Return period دوره بازگشت – دوره برگشت


Roughness coefficient ضریب زبری


Rougosity زبری


Runoff رواناب، هرزاب


Runoff coefficient ضریب رواناب – ضریب هرزاب


Sample Data System سیستم داده نمونهای


Sensitivity حساسیت


Skeletons Line خطوط اسكلتی


Slop Map Script اسكریپت نقشه شیب


Source مشاء، مبدا


Stage discharge relation منحنی سنجه آب


Standard deviation انحراف معیار


khakzah.com​

 

[vahid_pakrou]

تاریخچه هیدرولوژی و کلیات هیدرولوژی ایران

تاریخچه هیدرولوژی و کلیات هیدرولوژی ایران

تاریخچه
آب ماده ای است که حیات بدون آن میسر نیست. بشر در دوره نو سنگی سعی در مهار آب داشته است و بر روی الواحی که از 4 هزار سال قبل از میلاد از سومری ها باقی مانده است سنگ نوشته هائی با این مضمون موجود است. در دین یهود اشاره شده است که حضرت موسی در 1400 سال قبل از میلاد مسیح با عصای سحرآمیز خود چشمه ای در دل کویر پدید آورد.
این موضوع بر اهمیت آب در زمانهای گذشته صحه می گذارد، به نحوی که تمدنهای بزرگ در کنار رودهای بزرگ ظاهر شده اند.استخراج آبهای زیرزمینی سابقه ای طولانی در کشورهای مختلف چون چین (حفر چاهی تا عمق 1500 متر بوسیله دسته های نی) ، مصر (چاه یوسف با عمق تقریبی 100 متر 3000 سال قدمت دارد) و ایران باستان دارد. منوچهر پادشاه ایرانی حدود 3400 سال پیش دستور داد تا حفر کاریز (قنات ) را به برزگران بیاموزند. پیوند دادن لوله های چاه و انتقال ثقلی آب زیرزمینی کاری طاقت فرسا بوده که ایرانیان سرآمد آن بوده اند. کهن ترین قناتی که آثاری از آن باقی مانده است در شمال ایران پیدا شده است. این قنات همزمان با ورود آریائی ها حفر گردیده است. عمر قنات گناباد که مادرچاه آن 300 متر عمق دارد را 2500 سال برآورد کرده اند.امپراطوری ایران تا دوره طولانی از لحاظ قدرت در دنیا بیمانند بود و این نه فقط به لحاظ نظامی بلکه فنآوری سرآمد سپاه ایران بود. در تاریخ آمده است که کورش بزرگ پس از گرفتن سرزمین سوریه در آسیای صغیر به بابل که همچون دژی مستحکم بود حمله کرد. دیده بانان بابلی وقتی ایرانیان را در حال حفر کانال دیدند به آنان ریشخند زدند تا اینکه سپاه ایران با انحراف آب رودخانه و پائین افتادن سطح آب فرات از رود گذشتند و وارد بابل شدند. پس از کورش پسرش کمبوجیه به فکر حفر کانال سوئژ افتاد ولی به دلیل اوضاع نابسامان سیاسی در نقاط دیگر کشور مجبور به ترک مصر شد تا اینکه پادشاه دیگر ایران داریوش، کانالی حفر کرد و رود نیل را به دریای سرخ پیوند داد تا کشتی های جنگی ایران از دریای مدیترانه وارد رود نیل شوند. خشایار شاه پسر داریوش در 480 سال قبل از میلاد با سپاه بزرگی از کشتی های جنگی به یونان حمله کرد و با حفر کانال بزرگ خشایار شاه که عرضی نزدیک به 45 متر داشت لشکریان خود را به جای عبور از دریای اژه از آن عبور داد.
مک لوئی (1984) اظهار می کند که ایرانیان نخستین مردمی بودند که با ساختن "چرخ آبی" آب رودخانه ها را به زمین های زراعی پائین تر و بالاتر منتقل کنند. اهمیت آب در ایران باستان آنچنان زیاد بود که برخی رودخانه ها با نام رودخانه های شاهنشاهی شناخته می شد و برای شروع آبگیری از آنها الزاماٌ می بایست فرستاده فرمانروا حضور داشته باشد و مردم می بایست آب بهای استفاده از رودخانه را به خزانه واریز می کردند.در کتب و آثار به جامانده از دانشمندان قدیمی ایران بطور مفصل به بحث شناخت و اهمیت آب پرداخته شده است. ابوبکر محمدبن الحسن الکرجی دانشمند ایرانی بود که بیش از 1000 کتابی بنام "استخراج آبهای پنهانی" نگاشت و جالب اینجاست که ایشان در آن زمان سیکل هیدرولوژیکی را تشریح می نمایند. خواجه نظام الملک در کتاب سیاست نامه خود موضوع توزیع عادلانه آب را امری حیاتی بر می شمرد و عدول از آن را باعث تباهی مملکت می داند. ایرانیان تجارب خود در صنعت آب را به مردم دیگر منتقل می کردند، آنچنانکه نقل است سلمان فارسی با اندیشه حفر خندق مانع از نفوذ لشکر قریش شد.

كلیات هیدرولوژی ایران

در یك ویژه نامه ترویجی آب و امنیت غذائی (وزارت جهاد كشاورزی، 1381) به نقل ازگزارش صندوق جمعیت ملل متحد آمده است كه طی 70 سال گذشته جمعیت جهان 3 برابر و مصرف آب در جهان 6 برابر شده است. سالیانه به جمعیت جهان 75 میلیون نفر افزوده می شود و پیش بینی می شود كه جمعیت كشورهای توسعه نیافته و كم توسعه یافته طی 50 سال آتی نیز از رشدی 300 درصدی فراتر رود. پیش بینی های خوش بینانه تا سال 2050 میلادی جمعیت جهان را7.9 میلیارد نفر برآورد نموده اند، این در حالی است كه برخی پیشگوئی ها خبر از جمعیت 10.9 میلیار نفری در جهان دارند. نظریه ای بینابین این رقم را 9.3میلیارد نفر برآوردمی كند. همان منبع اضافه می نماید كه در سال 1381 جمعیت ایران نیز از مرز 70 میلیون فراتر رفت. با در نظر گرفتن اینكه متوسط بارش سالیانه در ایران چیزی حدود یك سوم میزان جهانی آن است (مهدوی 1378)؛ می توان گفت مبحث آب توجه ویژه ای را می طلبد. (قابل ذکر است که همین مقدار ناچیز بارندگی نیز از توزیع مکانی یکسانی برخوردار نمیباشد بطوریکه در 28 درصد از سطح کشور مقدار بارش متوسط سالانه کمتر از 100 میلی متر بوده واین مقدار در96 درصد از سطح کشور از 200 میلی مترنیز کمترمی باشد). اقلیم فراخشک در 15 استان کشور ، در 7 استان و در 10 استان اقلیم غالب است، بنابراین مسئله بالا بودن تبخیر و تعرق نیز محدودیتی مضاعف محسوب می شود. با آنکه کشور ایران حدود 1.1 درصد از خشکی های جهان را به خود اختصاص داده است صرفا 0.34 درصد از آبهای جهان را در اختیار دارد. مسئله ریزشی فصلی این بارش و پارکندگی نامنظم آن هم خود مبحث جداگانه ای است. آمارمطالعات وزارت نیرو میانگین حجم بارندگی در ایران را سالانه 400 میلیارد متر مکعب برآورد نموده است که از این میزان 310 میلیارد متر مکعب درسطح 870 هزار کیلومتر مربع از حوزه های آبخیز کوهستانی و90 میلیار متر مکعب در سطح 778کیلومتر مربع مناطق دشتی می باشد. در مناطق کوهستانی در اثر تبخیر و تعرق بطور متوسط هرساله 200 میلیارد متر مکعب ودر مناطق دشتی 84 میلیارد متر مکعب آب از دسترس خارج می شودکه جمعا 71 درصد از حجم بارش را شامل می شود. از حجم باقیمانده نیز 59 میلیارد متر مکعب مناطق کوهستانی و 2 میلیارد متر مکعب در مناطق دشتی نفوذ می نماید. حجم آب باقیمانده نیز 51 میلیارد متر مکعب در مناطق کوهستانی و 4 در مناطق دشتی به شکل رواناب ظاهر می شود.حجم آبهای زیر زمینی کشور در حدود 35 میلیار متر مکعب برآورد گردیده است که حدود 30 میلیارد مترمکعب آن مربوط به مخازن آبرفتی و حدود 5 میلیارد متر مکعب برآود شده است. با فرض قابلیت بهربرداری از 60 درصد این مخازن امکان تا حدود 80 میلیارد متر مکعب وجود خواهد داشت. بخش کشاورزی با اختصاص 88.88 درصد، آب شرب با اختصاص 6.67 درصد و بخشصنعت با 4.45 درصد مهمترین مصارف آب در ایران می باشند

حوزه های آب خیز كشور ایران :

حوزه آبخیز دریای خزر

این حوزه آبخیز كه مساحت آن به 173،300 كیلومتر مربع می‌رسد، دارای شیب زیاد بوده و بیشترین اختلاف ارتفاع حوزه آبخیز‌های كشور را كه بالغ بر 5500 متر است، به خود اختصاص داده است. در این محدوده سیزده رودخانه با مساحت حوزه آبخیز بیش از هزار کلیومتر مربع وجود دارد که رودخانه‌های ارس، سفیدرود، هراز و اترك از نظر وسعت حوزه آبخیز و ویژگیهای اقلیمی و تداوم آبدهی متفاوت از حوزه دیگر می باشند. رودهای فوق دارای حوزه آبخیز‌های كوهستانی وسیعی هستند و پوشش گیاهی غالب آنها جنگلی است.

حوزه خلیج فارس و دریای عمان

این حوزه آبخیز با مساحت 437،150 كیلومتر مربع یكی از پهناورترین حوزه آبخیز‌های ایران محسوب می‌گردد و رودخانه‌های غرب، جنوب غربی و جنوب زیرحوزه های سرچشمه گرفته از كوههای زاگرس و بشاگرد و بلوچستان را در بر می‌گیرد. جمعاً 29 رودخانه با مساحت بیش از 1000 كیلومتر مربع در این زیرحوزه وجود دارد كه یا به درون كشور عراق جریان می‌یابند و پس از پیوستن به رودخانة دجله به خلیج فارس می‌ریزند و یا بطور مستقیم به خلیج مزبور و یا دریایعمان وارد می‌گردند. برخی ازبزگترین رودخانه‌های این حوزه آبخیز به ترتیب از شمال تا جنوب خاوری عبارتند از: سیروان، كرخه، كارون، جراحی، زهره، هله، موند، كل، میناب و سرباز.
در باب اهمیت این زیرحوزه فقط به این نکته بسنده می شود که رودهای دشت خوزستان به تنهائی 30 درصد منابع آب کشور را دارا می باشند.

حوزه آبخیز دریاچه ارومیه

مساحت این حوزه دریاجه ارومیه 50،850 كیلومتر مربع است در این حوزه دریاجه ارومیه هشت رودخانه با مساحت آبریز بیش از هزار كیلومتر مربع وجود دارد و زرینه‌رود بزرگترین و مهمترین آنها بشمار می‌آید.

حوزه آبخیز دریاچه نمك قم

مساحت حوزه دریاچة نمك قم 89،650 كیلومتر مربع است و بخش بسیار ناچیز و كوچكی از آن نیز به دریاچة حوض‌سلطان و كویر میغان و دشت جنوبی قزوین وارد می‌گردد. رودخانه‌های جاجرود، كرج، شور، قره‌چای و قمرود به این حوزه زهکشی می شوند در این محدوده شش رودخانه با مساحت بیش از هزار كیلومتر مربع وجود دارد كه رودخانة شور و قره‌چای و قمرود بزرگترین آنها محسوب می‌شوند.

حوزه آبخیز اصفهان و سیرجان

این حوزه كه از زیر حوزه ‌های كوچك باتلاق گاوخونی، كویر ابركوه، شوره‌زار مروس و كویر سیرجان تشكیل یافته است، دارای 90،700 كیلومتر مربع مساحت است و زاینده‌رود بزرگترین رودخانة آن بشمار می‌آید. انتقال آب کارون از طریق تونل کوهرنگ به زاینده رود از وقایعی است که بر بیلان هیدرولوژیک این محدوده تاثیر دارد.

- حوضة نیریز یا بختگان
این حوزه با مساحت 31،000 كیلومتر مربع از حوز‌های فرعی دریاچة كافتر، دریاچة بختگان و دریاچة مهارلو تشكیل شده و رودخانة كر مهمترین رود این منطقه محسوب می‌شود.

- حوزه آبخیز جازموریان
حوزه جازموریان با مساحتی برابر 69،600 كیلومتر مربع در جنوب شرقی ایران و بین رشته‌كوههای بشاگرد (در جنوب) و جبال بارز (در شمال) جای دارد و آبهای سطحی آن كلاً به هامون جزموریان می‌ریزد. در این حوضه پنج رودخانه با مساحت آبریز بیش از هزار كیلومتر مربع وجود دارد كه هلیل‌رود بزرگترین آنهاست.

حوزه دشت کویر

این حوزه که یکی از کم بارش ترین حوزه های کشور محسوب می شود از حوضه‌های كوچكتری چون كویر حاج علی‌قلی، كویر نمك و دشت گناباد تشكیل می‌یابد و مساحت آن به 227،400 كیلومتر مربع بالغ می‌گردد.. از رودخانه‌های قابل توجه این حوزه به حبله‌رود ( واقع در گرمسار) و كال‌شور جاجرم كه یكی از طویل‌ترین رودخانه‌های ایران است، می‌توان اشاره نمود.

حوزه آبخیز كویر لوت

مساحت این حوزه كه حوضة كویر لوت از زیرحوزه ‌های كوچك‌تری چون نمكزار طبس، دغ محمد‌آباد، كویر ساغند، شوره‌زارهای شمال خاوری شهرستان بافق و كویر سرجنگل تشكیل یافتهو یکی از كم‌باران‌ترین و خشك‌ترین حوضه‌های ایران است به199،000 كیلومتر مربع بالغ می‌گردد و از مهمترین رودخانه‌های آن كه اغلب سیلابی و فصلی هستند می‌توان به رودخانة تهرود واقع در استان كرمان اشاره كرد.

حوزه اردستان و یزد و كرمان

این حوزه كه با مساحت 99،800 كیلومتر مربع یكی از خشك‌ترین و بی‌آب‌ترین حوضه‌های ایران بشمار می‌آید، از زیرحوزضه‌های كوچك‌تری چون دغ‌سرخ، كویر سیاه‌كو، كویر درانجیر، دشت جنوب خاوری یزد، شنزار كشكوئیه، دشت كویرات و شنزارهای جنوب كرمان تشكیل یافته است.
- حوضه صحرای قره‌قوم

-مساحت این حوضه 43،550 كیلومتر مربع است و یكی از حوضه‌های كم‌بارش ایران محسوب می‌گردد. به همین دلیل حوزه آبخیز آن حالت سیلخیزی و رودها حالت فصلی دارند و رودهای كشف‌رود و جام‌رود از مهمترین آنها بشمار می‌آیند.

- حوزه هامون

این حوزه که در شرق کشور واقع گردیده است مساحتی برابر با 109،850 كیلومتر مربع داراست و از حوضه‌های كوچك‌تری چون نمكزار خواف، دغ‌ شكافته، دغ بالا، دغ پترگان، دغ توندی، دریاچة نمكزار، دریاچة هامون صابری، لورگ‌شتران، دریاچة هامون، هامون گودزره، دریاچة كرگی، هامون ماشكل و نمكزاركپ تشكیل یافته است. این حوزه نیز از جمله كم‌باران‌ترین و خشك‌ترین حوضه‌های ایران محسوب می‌شود و رودهای هیرمند و ماشكل مهمترین رودهای آن بشمارمی‌آیند.

 

[*sepid*]

سلام .... خسته نباشید
مطالب قبلیتون خیلی عالی بود ...
میشه یه سایت در مورد هواشناسی و هیدرولوژی با کلی مقاله توپ بهم معرفی کنین ؟
ممنون میشم ازتون ...