هویج

[MehD1979]

[FONT=courier new, courier, mono] [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]Daucus carota sativus[/FONT][FONT=courier new, courier, mono], Carrot[/FONT]

[FONT=courier new, courier, mono]هویج هویج ها گاهی اوقات باعت حساسیت در بعضی از مردم می شود. پوست آن یک شیره ای داد آماس پوست بدن بعضی ها می شود )[/FONT]
​

[FONT=courier new, courier, mono] [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]از خانواده Umbelliferae ، جنس Daucus[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono] [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]ویژگیهای فیزیکی:[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]دوساله ها تا 1.2 متر رشد دارد.[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]حساس به یخزدگی نمی باشد. گلدهی از تیر تا شهریور و رسیدگی بذر از مرداد تا شهریور می باشد.گل ها دوجنسی و گده افشانی به وسیله سوسک هاو پرنده ها می باشد. د ضمن گیاه خود گرده افشان هم می باشد.[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]هویج خاک سبک ، لومی و سنگین با زهکش خوب را ترجیح می دهد.در سایه اصلا رشد نمی کند و به خاک مرطوب نیاز دارد . بادهای قوی را تحمل می کند.[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono] [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]کاربرد غذایی:[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]ریشه را خام یا پخته می شود مصرف کرد . ریشه خوشمزه و آبدار می باشد . اگر آن را می پزیم در سوپ از آن استفاده می شود ولی خام آن خیلی خوشمزه می باشد. آب هویج را به عنوان یک نوشیدنی مقوی می توان بکار برد.ریشه غنی از کاروتن است و وقتی کاروتن به بدن می رود تبدیل به ویتامین A می شود. گاهی ریشه را پودر کرده و در کیک و نان استفاده می کنند. ریشه برشته شده مثل قهوه عمل می کند. کاروتین که از ریشه می گیرند برای زردمایل نارنجی کردن غذا بکار می رود.[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]برگ ها را خام یا پخته مصرف می کنند ؛همچنین دارای طعم قوی است که در سالاد می شود از آن استفاده کرد . بگ ها دارای یک روغن می باشد که غنی از ویتامین E می باشد .یک نوع روغن هم در دانه هویج وجود دارد که برای طعم غذا بکار می رود.[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono] [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]کاربرد دارویی:[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]ریشه هویج زراعی سرشار از بتا کاروتن می باشد که آن تبدیل به ویتامین A می شود؛ وقتی به طور منظم در جیره غذایی استفاده شود در سلامتی پوست و چشم تاثیر بسزایی دارد. همچنین ضد سرطان می باشد. از انباشته شدن اوره و همینطور دفع مواد زائد از کلیه تاثیر بسزایی دارد. ریشه ادرار آور و درمان کننده درد چشم است. آب هویج یک نوشیدنی لذیذ و برطرف کننده مسمومیت می باشد. ریشه خام را خرد یا رنده کده کرد و برای از بین بردن کرمک به ویژه در بچه ها استفاده کرد. بذر هویج ضد نفخ ، شیرافزا ، محرک و تحلیل کننده سنگ می باشد. آن برای درمان بیماریهای کلیه ، استسقا و در طب برای از بین بردن خماری بکار می رود.[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono] [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]دیگر کاربردها:[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]ریشه مخمر برای تولید الکل می باشد . یک رنگ نارنجی هم از آن می گیرند. یک روغن ضروری در بذر آن وجود داد که داای بوی خاصی است و در صنعت عطر سازی از آن استفاده می شود.[/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono] [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]جزئیات کاشت: [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]گیاه خاک با زهکش خوب ، گرم و آب فراوان را می پسندد. خاک لومی آهکی یا شنی را دوست می دارد. آنها به وضعیت خاک حساس هستند و ریشه خوب را در خا کهایی که اجازه توسعه ریشه را به آنها می دهد ، تولید می کند. هویج ها بارندگی سالیانه 31 تا 410 سانتی متر و درجه حرارت 3.6 تا 28.5 و PH 4.2 تا 8.7 را تحمل می کنند.عملکرد ریشه هویج حدود 24 تن در هر هکتار گزارش شده و کمترین عملکرد آن 3.125 کیلوگرم در هکتار در زئیربوده در حالی که در بلژیک و لوکزامبورگ 62.889 کیلوگرم در هکتار عملکرد هم گزارش شده است. گیاه در درجه حرارت 16 تا 18 درجه سانتی گراد بهترین رشد را دارد. در درجه حرارت بالاتر از 28 درجه سانتی گراد رشد کاهش می یابد و در درجه حرارت پایین تر از 16 درجه سانتی گراد ریشه ها دراز و باریک و کمرنگ می شود. برگ ها تا حدودی به سرمای زمستانه حساس هستند ولی ریشه حساسیتی نشان نمی دهند. ریشه در یک دمای 0 تا 1 درجه سانتی گراد به مدت 6 ماه در انبار نگهداری می شود. هویج به مگس ریشه خیلی حساس است. این جانور تخم های خود را کنار ریشه های جوان هویج می گذارد. اگر رقم های زودرس را در اواخر اردیبهشت و اوایل اخرداد بذرپاشی بکنیم از دست این مگس تا حدودی راحت می شویم. همچنین یک سری گیاهان همنشین با هویج که تا حدودی هجوم مگس ها را کاهش می دهند . کلا گیاهان با بوی تند مثل سیر ، پیاز ، و واریته های آروماتیک افسنطین این کار را انجام می دهد؛ وقتی مگس ها می ایند با وجود این بوها بوی هویج را تشخیص نمی دهند. از مواد ارگانیک را هم می شود در روی لوله های پلی اتیلن به درازای 1 متر در اطراف بستر مزرعه هویج کاشت . [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]در حدود 95% گل های هویج به وسیله حشرات گرده افشانی می شود. هویج با کاهو و موسیر به خوبی رشد می کند ولی از شوید بیزار است. آنها همچنین با خانواده سیب زمینی ، کلم قمری ، رازیانه و کلم ها مشکل رشدی دارند. [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono] [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]تکثیر: [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]بذر را در اواخر بهار یا اوایل تابستان در زمین اصلی می کارند. نشا آن را انتقال نمی دهند چون ریشه ها صدمه می بینند. بذر نیاز به یک بستر نرم برای یک جوانه زنی خوب دارد. حالت دیگر این است که در ماههای دی تا بهمن بذر هویج را درون شاسی سرد یا گلخانه پرورش می دهند. این حالت ریشه های خوراکی را در بهار ایجاد می کند . [/FONT]​

[FONT=courier new, courier, mono]بذر هایی که در ماه های دی یا بهمن در شاسی سرد یا گلخانه کاشته شده است ریشه های خوراکی را در اولین بهار می دهد. بذرپاشی پی در پی را تا اوایل تابستان می توان انجام داد. اگر در مناطق معتدل در اواخر شهریورتا اوایل مهر بذرپاشی صورت بگیرد.در بهار ریشه های جوانی تولید خواهد شد با اینحال از گیاه باید به خوبی مراقبت کرد.
[/FONT]​

 

[آیورودا]

هویج حاوی ویتامینهای بسیار و خواص بیشماری است و از خواص دارویی آن می توان در موارد زیادی استفاده کرد.

هویج گیاهی است دو ساله دارای ریشه راست و ساقه بی كرك كه نوع پرورش یافته آن در اكثر نقاط زمین كشت می شود . قسمت مورد استفاده گیاه هویج ،‌ریشه ،‌میوه و تخم آن است . تركیبات شیمیایی: هویج دارای 87% آب ، 1/5 مواد ازته ، 0/02 % چربی ، 8% مواد گلوسیدی ، حدود 1/5% سلولز و مقداری ماده رنگی كاروتن (ویتامین A ) و دیاستازهای مختلف و ویتامین های A,B,C,D,E می باشد . خواص داروئی: در هویج یك نوع انسولین گیاهی وجود دارد كه اثر كم كننده قند خون را دارا می باشد بنابراین این عقیده قدیمی كه هویج برای مبتلایان به بیماری قند خوب نیست كاملا غلط است وبیماران دیابتی می توانند به مقدار كم از این گیاه استفاده كنند . هویج با داشتن مواد مقوی و ویتامین ها یكی از مهمترین و مفیدترین مواد برای بدن می باشد . خوردن هویج مقاومت بدن را در مقابل بیماریهای عفونی بالا می برد . مصرف هویج در برطرف كردن بیماریهای آب آوردن انساج بدن ، عدم دفع ادرار ،‌تحریك مجاری هضم و تنفسی ، سرفه های مقاوم ، آسم ،‌اخلاط خونی و دفع كرم اثر معجزه آسائی دارد. از هویج می توان در موارد زیر استفاده كرد: 1)برای برطرف كردن یبوست یك كیلو هویج را رنده كنید و در مقداری آب دو ساعت بجوشانید تا مانند ژله در آید صبح ناشتا چند قاشق بخورید. 2)سوپ هویج برای كودكان شیر خوار كه معده حساس دارند : ابتدا 200 گرم هویج رنده شده را در دیگ بریزید و روی آن یك لیتر آب اضافه كنید و بجوشانید تا كاملا هویج ها له شود . سپس آنرا صاف كرده و به نسبت مساوی باشیر مخلوط كرده و در شیشه شیر بچه ریخته و به او بدهید . 3)تخم هویج را به مقدر یك قاشق غذا خوری در یك لیوان آب جوش ریخته و آنرا بمدت 5 دقیقه دم كنید . این دم كرده اثر نیرو دهنده، اشتها آور و مدر ، زیاد كننده شیر خانم های شیر ده می باشد. 4)برگ هویج را با آب بجوشانید این جوشانده را غرغره كنید برای آبسه مخاط دندان و دهان موثر است بعلاوه می توان برای رفع ترك و خراش پوست استفاده كرد. 5)هنگامیكه كودك شروع به دندان درآوردن می كند یك قطعه هویج باریك را برای دندان زدن به او بدهید . 6)آب هویج را اگر روی صورت بكشید باعث روشن شدن و جلوه پوست صورت می شود . 7)اگر بخواهید لاغر شوید همه روزه با غذا هویج خام بخورید . 8)اگر می خواهید چاق شوید بعنوان صبحانه باید آب هویج بخورید . 9)هویج وییاز را با هم بجوشانید و به آن آب لیمو اضافه كنید داروی موثری برای درمان بیماریهای عصبی ،‌امراض كلیوی و همچنین جوان كننده پوست می باشد. 10)خوردن هویج برای بیماریهای بواسیر موثر است . 11)خوردن هویج در بهبود جوشهای صورت موثر است. 12)برای تقویت قوای جنسی و تحریك كبد و روده ها هویج داروی موثری است. 13)در فرانسه بیمارستان معروفی وجود دارد كه برای درمان بیماریهای كبدی فقط از سوپ هویج استفاده می كنند و دستور تهیه این سوپ بشرح زیر است : حدود 750گرم هویج را رنده كنید و آنرا در ظرفی كه مقدری آب نمك دارد بریزید سپس به آن یك قاشق چایخوری جوش شیرین و یك قاشق سوپخوری كره اضافه كنید آنرا بجوش آورده و با آتش ملایم بپزید تا آب بخارشود و هر روز یك بشقاب از آن را میل كنید . 14)هویج اعمال روده ها را منظم می كند و كمبود الیاف غذاهای گوشتی را جبران می كند بنابراین آنهایی كه گوشت زیاد مصرف می كنند حتما باید هویج بخورند تا مشكل یبوست نداشته باشند . 15)برای برطرف كردن اسهال بچه ها بهترین دارو سوپ هویج است . برای این منظور باید 500 گرم هویج را رنده كرده و آنرا در یك لیتر آب بجوشانید تا آنكه هویج كاملا پخته و نرم شود سپس آنرا در آسیاب برقی ریخته تا آنكه بصورت شربت در آید بعد بآن آّ اضافه كرده تا آنكه حجم آن یك لیتر شود . برای بچه هایی كه معده حساس دارند سوپ هویج بهترین دارو است بدین ترتیب كه می توان یك یا دو بار در روز بجای شیر به بچه سوپ هویج داد حتی برای بچه هایی كه كمتر از سه ماه دارند می توان بطور متناوب سوپ هویج به طفل داد یعنی یك وعده شیر و یك وعده سوپ هویج و بعد از سه ماهگی این روش تبدیل به یك وعده سوپ و دو وعده شیر می شود . 16)آب هویج در صبح ناشتا مواد سمی را از خون خارج می كند. 17)اگر آسم یا گرفتگی صدا دارید آب هویج بخورید. 18)خانم هایی كه پوست حساس دارند حتما باید پوست صورت و گردن خود را با آّب هویج پاك كنند . 19)دم كرده تخم هویج و یا جویدن تخم هویج گاز معده را خارج كرده و فعالیت روده ها را زیاد می كند . طرز استفاده: هویج را نباید هیچگاه پوست كند زیرا مواد مغذی و ویتامین های خود را از دست می دهد بلكه باید آنرا با برس شست و مصرف كرد . مضرات : البته با تمام خواص زیادی كه هویج دارد مصرف آن نباید زیاده روی كرد دیده شده آنهائیكه هویج زیاد مصرف می كنند رنگ پوست و چشم آنها زرد می شود كه البته خطری ندارد چون اگر چند روز هویج مصرف نكنند دوباره پوست و چشم به رنگ طبیعی خود برمی گردند .

 

[MehD1979]

شقاقل///نوعی هویج دارویی

به فارسى به شقاقل ((زردك ریگى )) و همچنین ((زردك ریش بزى )) مى گویند. ریشه شقاقل پر گره بوده و موقعى كه آنرا از خاك در مى آورند، جدار آن چسبنده و پر رنگ است ، و عنوان زردك ریگى شقاقل به علت همین موضوع است ،شقاقل سیخك ندارد و مغز و ریشه آن یكنواخت بوده ، سفید رنگ و به كلفتى انگشت و دراز بوده و طعمى شیرین دارد، ساقه هاى شقاقل هم با زردك فرق دارد، و داراى گره زیاد بوده ، و بر روى هر گره برگى مى روید و چون این برگها مانند ریش بز از هم فاصله دارند آن را در فارسى و فرنگى ((ریش بزى )) لقب داده اند - میوه بوته آن آبدار و سیاه رنگ و به اندازه یك نخود است . ریشه آن سنگین و دیر هضم است ، ولى وقتى كه با شكر و عسل به صورت مربا در بیاید، هضم آن آسان شده و به راحتى خورده مى شود. در بین حیوانات ، خرس به خوردن شقاقل علاقه زیاد دارد و از این جهت به آن ((خرس گیاه )) هم مى گویند. از آنجایى كه ایرانیان قدیم در گیاه شناسى - پزشكى - دارویى و بالاخره غذاشناسى پیش قدم بوده اند، براى كلیه اصطلاحات علمى واژه اى مخصوص داشته اند و این زبان برخلاف تصور بعضى ها بسیار وسیع و دامنه دار است ، متاءسفانه در اثر یك سلسله پیش آمدهاى ناگوار این اصطلاحات علمى فراموش شده ، و جاى خود را به لغات خارجى داده است ، یكى از این اصطلاحات علمى همین هویج است ، اگر از شما بپرسند كه شلغم یا چغندر و كلم میوه اند یا سبزى ، جوابى ندارید، ولى اگر به لغت نامه هاى قدیم مثل برهان قاطع مراجعه نمایید با كمال تعجب مشاهده خواهید نمود كه نوشته است هویجى است كه آنرا در آش مى ریزند و از این رو باید در نظر داشته باشید كه در زبان فارسى به كلیه ریشهاى خوراكى مثل انواع زردك - شلغم - چغندر - سیب زمینى - شیرین بیان - كلم سنگ و غیره ، هویج مى گویند و نام همانطور كه در سطر اول گفتم ، زردك و گزر مى باشد كه اعراب آنرا معرب كرده جزر نام گذارى كرده اند. در بین سبزیها و گیاههایى كه داراى منافع زیاد مى باشند و به عنوان یك ماده خوراكى در آشپزى بكار مى روند، مصرف شقاقل و گزر زیادتر است . ما را هم خام مى خورند و هم پخته ، و چون فصل معینى نداشته ، معادل مصرف نان خریدار دارند و با اینكه شیرین هستند، هیچگاه فاسد نشده - ترش و تند و تلخ و گس نمى شوند . با شقاقل مربا و كمپوت هم مى توانید تهیه كنید و پوره آنرا هم به كودكان خود بخورانید، گزر از قدیم در بیابان هاى ایران بطور خودرو به عمل مى آمد، و اكنون هم در اطراف ارومیه ((دربند)) تبریز - مرند - چالوس - دره هریرود - بلوچستان - مكران و لرستان دیده مى شود، و با این وصف عنوان هویج فرنگى به او دادن دور از انصاف و حقیقت است ! شقاقل انواع و اقسام زیاد دارد. نمونه هاى كوتاه - بلند - باریك - با سیخك - بدون سیخك . با رنگ هاى گوناگون از سرخ آتشین گرفته تا زرد طلایى و بنفش ظاهر مى شوند. انواع آنها وقتى وحشى بوده ، و در بیابان و سرزمین هاى سخت و شخم نشده به عمل مى آیند، سفت و سخت بوده ، و سیخك میان آنها از چوب سخت تر است و به همین جهت براى انسان قابل مصرف نبوده و به درد علوفه مى خورند. ولى همینكه از صحرا به بستان آمدند، و شقاقل را در زمینهاى شخم شده پرورش دادند، نرم و شیرین شده ، و سیخك آنها نیز از حالت چوبى خارج شده، قابل مصرف شدند. شقاقل دوست جگر - زیادكننده نور چشم بوده شهوت را زیاد مى كند و بر تعداد نطفه مى افزاید و آنرا براى تربیت جنین آماده مى سازد. كسانى كه مى خواهند خون كهنه از بدنشان رخت بربسته ، مبتلایان به مرض قند، چربى خون ، صفراوى مزاجها، و آنهایى كه نمى خواهند در رشدشان اختلالى پیدا شود و همچنین زنان باردارى كه آرزوى فرزند سالم و قوى زیبا دارند، مادرانى كه مى خواهند شیرشان زیاد شود، بدون شك غذایى بهتر از خانواده زردك پیدا نخواهند كرد. شقاقل ادرار را زیاد مى كند ، با چربى خون كه دشمن سرسخت جوانى است ، مى جنگد و رنگ چهره را باز مى كنیم ، و براى مبتلایان به اسهال ، غذاى خوبى است . قند آن نه تنها براى بیماران مبتلا به مرض قند ضرر ندارد، بلكه به علت داشتن انسولین گیاهى ، درمان این مرض است، شقاقل قوه كشش عضلات را زیاد مى كند، و براى بیماران كلیوى و مبتلایان به بادیامان (نفریت ) دارویى بهتر از شقاقل وجود ندارد. شقاقل در تنظیم عادت ماهانه بانوان نقش بسیار موثرى دارد. ضمنا برای تسكین درد سوختگى و آفتاب زدگى بسیار مؤ ثر است . تبهاى عفونى معدى و روده اى ، دل دردهاى كهنه ، دل درد اطفال و پیچش شكم كودكان ، با خوردن آن تسكین پیدا مى كند. مخلوط آب ریشه شقاقل با شیر براى نرم كردن سینه بسیار نیكوست ، و خلط را از بین مى برد. به كسانى كه صدایشان گرفته است ، و مبتلایان به تنگ نفس و اختلالات ریوى توصیه كنید كه حتما به سراغ شقاقل و گرز بروند. به كودكانى كه داراى معده اى كار بهتر است یك وعده سوپ و یك وعده سوپ و یك وعده شیر مادر بدهید - آب مخلوط با كمى عسل و آب لیمو یك نوشابه مفرح و گوارا است . در تركیب شقاقل هشتاد و هفت درصد آب زنده كه به آسانى جذب یاخته هاى بدن مى شود و وجود دارد. بین یك تا دو گرم درصد مواد سفیده اى و یك ماده فسفردار یعنى آنچه در زرده تخم مرغ است دارد و همین ماده است كه غذاى ((غدد)) شده و آنها را تقویت مى نماید، و نیز به علت همین اكسیر گرانبهاست كه نیروى جنسى و جسمى و روحى را افزایش ‍ مى دهد. شقاقل داراى جوهرى است كه در كبد تبدیل به ویتامین ((آ)) مى شود، و با كمك این ماده مى تواند مقاومت مخاط و پوست را در برابر امراض جلدى زیاد كند، و از بثورات جلدى و اگزما و جوش غرور جلوگیرى نماید. ویتامین ((آ)) عامل رشد است ، كمى این ویتامین سبب مى شود كه دهانه زخمها دیر بسته شود. شما براى رفع این نیازها مى توانید از شقاقل استفاده كنید. مشروط بر اینكه ، كبدى سالم داشته باشید، و در غیر اینصورت در اثر زیاده روى در خوردن شقاقل دچار زردى و یرقان خواهید شد. زردك ها به علت داشتن ویتامین هاى ((آ)) و ((د)) اثر نیكویى در ساختمان غدد داشته و مصالح خوبى براى نوسازى یاخته ها هستند، به اطفالى كه مى خواهند دندان در بیاورند، تا مى توانید از سوپ ریشه شقاقل بخورانید. یكى دیگر از مواهب طبیعى كه در نهادشقاقل به ودیعت گذاشته شده است ، میزان آهن است كه در زردك است ، چند برابر گزر مى باشد. علاوه بر آهن داراى املاح سدیم - منیزیم - و كلسیم هست . براى استفاده از آب شقاقل، براى اینكه به طبع شما گوارا و مطبوع باشد و بوى علف ندهد، به شما توصیه مى‏شود كه همیشه آب شقاقل را گرفته ، چند قطره آب لیمو به آن اضافه كرده و مدتى در یخچال یا جاى خنك بگذارید تا عوامل زنده اى كه همراه با ریشه آن هستند میزان قند و صمغ آنرا بالا برده ، نوشابه اى خوش بو و خوش طعم به شما تحویل دهند. علاوه بر ریشه بذرشقاقل نیز در طب قدیم مقامى والا داشته و آنرا در كتب پزشكى به نام ((دوقو)) ذكر كرده اند و فرنگى ها به آن ((دوكو)) مى گویند. این بذر خواص شقاقل را چندین برابرداشته و داراى چند نوع هورمون ، مخصوصا هورمون مردانه استروژن است كه داروسازان در بدر به دنبال آن مى گردند - این تخم مسقط جنین و بالاخره مانع باردارى است و براى جلوگیرى از ازدیاد نفوس مى تواند نقش مؤ ثرى داشته باشد. ضد غش ‍ و مدر است در طب قدیم جهت درمان سرفه - سینه در مزمن ، زیاد تجویز مى شد. خوردن آن ضد گاز و نفخ معده است - سنگ هاى كلیه و مثانه را خرد مى كند. زایمان را آسان مى نماید. سستى و درد مفاصل را درمان مى كند. براى سوزش معده و دل درد اطفال و استسقاء و شكم هاى طبلى داروى بسیار مفیدى است.