نشريه آب و خاك Journal of water and soil

[P O U R I A]

تاثير پسماندهاي آلي بر خواص شيميايي خاك و قابليت جذب عناصر كم مصرف

تاثير پسماندهاي آلي بر خواص شيميايي خاك و قابليت جذب عناصر كم مصرف

عنوان:
تاثير پسماندهاي آلي بر خواص شيميايي خاك و قابليت جذب عناصر كم مصرف


نويسنده(گان):
آذين ابطحي، مهران هودجي، مجيد افيوني،


چکيده:
اين پژوهش گلخانه اي با هدف بررسي تاثيركـاربرد پسماندهاي آلي بر غلـظت عـناصر روي و آهن در دو نوع خـاك آهكي با بافـتهاي لومي رسي و لومي شني و قابليت جذب اين عناصر به وسيله گياه ذرت (رقم 704) به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارها شامل شاهد (بدون كود)، لجن فاضلاب، كودكمپوست، كودگاوي در سطوح 25 و 50 مگاگرم در هكتار و كود شيميايي سولفاتي شامل 20 ميلي گرم در كيلوگرم هريك از سولفات هاي (روي و آهن) بود. برداشت گياه ذرت پس از 75 روز و در مراحل 4 تا 5 برگي انجام و از خاك وگياه نيز نمونه برداري شد. كاربرد پسماندهاي آلي در كليه سطوح باعث افزايش معني دار (01/0 )


کليدواژگان:
پسماندهاي آلي، لجن فاضلاب شهري، كمپوست زباله شهري، كود گاوي، گياه ذرت، خاكهاي آهكي

 

[P O U R I A]

مطالعه اثر غلظت هاي مختلف كادميوم بر رشد كرم خاكي گونه ايزنيا فتيدا در يك خاك آهكي

مطالعه اثر غلظت هاي مختلف كادميوم بر رشد كرم خاكي گونه ايزنيا فتيدا در يك خاك آهكي

عنوان:
مطالعه اثر غلظت هاي مختلف كادميوم بر رشد كرم خاكي گونه ايزنيا فتيدا در يك خاك آهكي


نويسنده(گان):
راحله جنابي حق پرست، احمد گلچين، احسان كهنه،


چکيده:
فلزات سنگين از راه هاي مختلفي همچون مصرف نهاده هاي شيميايي، پساب ها و فاضلاب ها وارد زمين هاي كشاورزي و محيط زيست مي-شوند. اثرات مخرب آنها بر محيط زيست و موجودات زنده گزارش شده است. با توجه به عكس العمل سريع موجودات زنده به تغييرات اكوسيستم خود، اين تحقيق به منظور بررسي اثرات آلودگي يك خاك آهكي با فلز سنگين كادميوم بر پارامترهاي رشدي كرم خاكي گونه ايزنيا فتيدا4 انجام شد. بدين منظور رشد كرم خاكي گونه مذكور در خاك آهكي آغشته شده با مقادير 80،6040،20،10،0 ميلي گرم عنصر در كيلوگرم خاك و دو سطح بدون ماده آلي و افزايش 5 درصد وزني ماده آلي در زمان هاي0،75،60،45،30،15 روز پس از افزايش عناصر به خاك مورد بررسي قرار گرفت. پارامترهاي تغيير وزن كرم، تعداد كوكون توليد شده و درصد زنده ماني اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه افزايش ماده آلي مي تواند اثرات مخرب فلزات را نسبتاً كاهش دهد. در خاك هاي تيمار شده با كادميوم، با افزايش غلظت عنصر در خاك، وزن كرم ها كاهش يافت و كادميوم بيشترين تاثير را بر تعداد كوكون توليد شده داشته است (004/0 P< خاك آهكي). در خاك هاي تيمار شده با افزايش عنصر به خاك درصد زنده ماني كرم ها نيزكاهش معني دار داشته است.


کليدواژگان:
كرم خاكي، ايزنيافتيدا، كادميوم، زنده ماني، كوكون، ماده آلي

 

[P O U R I A]

ارزيابي اقتصادي تناسب اراضي اطراف شهرستان شهركرد براي ذرت علوفه اي با استفاده از برنامه ALES

ارزيابي اقتصادي تناسب اراضي اطراف شهرستان شهركرد براي ذرت علوفه اي با استفاده از برنامه ALES

عنوان:
ارزيابي اقتصادي تناسب اراضي اطراف شهرستان شهركرد براي ذرت علوفه اي با استفاده از برنامه ALES


نويسنده(گان):
سپيده اعتدالي، جواد گيوي، اصغر عابدي،


چکيده:
صرفه اقتصادي يكي از عوامل مهمي است كه كشاورزان را ترغيب مي كند تا نسبت به كشت يك محصول اقدام كنند. بنابراين علاوه بر ارزيابي كيفي و كمي، مي توان بر اساس مقدار سود خالص يا ناخالص در واحد سطح، از نظر اقتصادي نيز تناسب اراضي را مورد ارزيابي قرار داد. اين تحقيق به منظو ر انجام اين نوع ارزيابي به روش هاي مختلف، براي ذرت علوفه اي در اطراف شهرستان شهركرد انجام گرفت. در اين راستا، از طريق روش هاي نرخ بازده داخلي، سود ناخالص، ارزش فعلي خالص و نسبت منفعت به هزينه، با استفاده از نرم افزار ALES، كلاس تناسب اقتصادي واحدهاي اراضي براي ذرت علوفه اي تعيين گرديد. براي ساختن مدل در نرم افزار ALES، يك بانك اطلاعاتي دربرگيرنده واحدهاي خاك، خصوصيات خاك، نيازهاي رويشي ذرت علوفه اي، عملكرد، نرخ بازده وام بانكي، هزينه هاي ثابت و متغير و قيمت فروش هر واحد وزني ذرت علوفه اي در محيط نرم افزار ايجاد و سپس كلاس تناسب اقتصادي تعيين شد. نتايج نشان داد كه وقتي روش ارزش فعلي خالص بكار مي رود، اغلب واحدهاي اراضي، در كلاس تناسب (S2) قرار مي گيرند و زماني كه از سه روش ديگر استفاده مي گردد، كلاس تناسب اقتصادي تمامي واحدهاي اراضي، (S1) مي گردد. كلاس تناسب اقتصادي، بدست آمده بر مبناي روش محاسبه سود ناخالص، بدون استفاده از نرم افزار ALES، در 40 درصد واحدهاي اراضي، S2 و در 60 درصد آنها، S1 مي باشد. نتايج تعيين كلاس تناسب اقتصادي به كمك نرم افزار ALES بر مبناي روش محاسبه ارزش فعلي خالص با طبقه بندي كيفي تناسب اراضي منطقه مورد مطالعه كه در يك تحقيق قبلي، فقط بر اساس ميزان محدوديت مشخصات فيزيكي زمين صورت گرفت، مطابقت بيشتري دارد.


کليدواژگان:
ارزش فعلي خالص، ارزيابي اقتصادي تناسب اراضي، برنامه ALES، سود ناخالص، نرخ بازده داخلي، نسبت منفعت به هزينه

 

[P O U R I A]

ارزيابي حاصلخيزي خاك دشت اردبيل براي گندم و سيب زميني بر اساس برخي ويژگي هاي شيميايي خاك با استفاده از تحليل سلسله مراتبي و سيستم

ارزيابي حاصلخيزي خاك دشت اردبيل براي گندم و سيب زميني بر اساس برخي ويژگي هاي شيميايي خاك با استفاده از تحليل سلسله مراتبي و سيستم

عنوان:
ارزيابي حاصلخيزي خاك دشت اردبيل براي گندم و سيب زميني بر اساس برخي ويژگي هاي شيميايي خاك با استفاده از تحليل سلسله مراتبي و سيستم اطلاعات جغرافيايي


نويسنده(گان):
زهرا لطفي آرپاچائي، اباذر اسمعلي عوري، كاظم هاشمي مجد، نصرت اله نجفي،


چکيده:
در كشاورزي مدرن امروزه، تهيه ي نقشه ي حاصلخيزي خاك جهت برنامه ريزي بهتر براي استفاده از كودهاي شيميايي و بهره برداري از خاك ضروري است. هدف از اين تحقيق ارزيابي حاصلخيزي خاك بر اساس برخي ويژگي هاي شيميايي در دشت اردبيل با ۱۳۶ نقطه ي مطالعاتي مي باشد كه بدين منظور در محيط نرم افزار ArcGIS9.3، درون يابي با كريجينگ بين نقاط صورت گرفت و نقشه ي اوليه ي هر يك از پارامترها شامل فسفر، پتاسيم، نيتروژن، كربن آلي، pH و EC تهيه و گروه بندي شدند. سپس از تكنيك تحليل سلسله مراتبي (AHP) براي وزن دهي پارامترها استفاده شد. از تركيب نقشه ي اين پارامترها از طريق امتيازدهي فاكتوريل، نقشه ها ي نهايي حاصلخيزي براي گياه گندم و سيب زميني تهيه و طبقه بندي شدند. نتايج نشان داد كه به ترتيب 62/21، 6/3 و 84/74 درصد از منطقه ي مورد مطالعه در تناسب ضعيف، متوسط و خوب از لحاظ حاصلخيزي خاك جهت كشت گندم است. در حالي كه نتايج براي سيب زميني در مقايسه با گندم نشان داد كه به ترتيب 45/52، 19/7 و 34/40 درصد از منطقه ي مورد مطالعه در تناسب ضعيف، متوسط و خوب قرار مي گيرد. بنابراين مي توان نتيجه گرفت كه تهيه ي نقشه ي حاصلخيزي خاك براي محصولات مختلف به شكلي كه بيان شد مي تواند ما را در مديريت مناسب اراضي و كوددهي ها كمك نمايد.


کليدواژگان:
تحليل سلسله مراتبي، حاصلخيزي، سيب زميني، سيستم اطلاعات جغرافيايي، گندم

 

[P O U R I A]

بررسي توان تثبيت بيولوژيك نيتروژن (BNF) توسط سويه هاي ريزوبيوم در مناطق زير كشت لوبيا در قزوين

بررسي توان تثبيت بيولوژيك نيتروژن (BNF) توسط سويه هاي ريزوبيوم در مناطق زير كشت لوبيا در قزوين

عنوان:
بررسي توان تثبيت بيولوژيك نيتروژن (BNF) توسط سويه هاي ريزوبيوم در مناطق زير كشت لوبيا در قزوين


نويسنده(گان):
محمد علي خلج، فرهاد مشيري، هادي اسدي رحماني،


چکيده:
اين تحقيق با هدف ارزيابي ‎توان تثبيت بيولوژيك نيتروژن در بين سويه هاي مختلف ريزوبيوم وكاهش مصرف كودهاي نيتروژنه به صورت طرح آزمايشي بلوك هاي كامل تصادفي با13 تيمار شامل سه سطح صفر،200 و 400 كيلوگرم اوره در هكتار و 10سطح سويه باكتري ريزوبيوم در 4 تكرار و در 2 سال به صورت مزرعه اي در ايستگاه اسماعيل آباد مركز تحقيقات كشاورزي قزوين انجام شد. در 2 مرحله(50% گلدهي و زمان برداشت) صفات مورد نظر (وزن خشك اندام هوايي، تعداد و وزن غده ها، ميزان جذب نيتروژن و عملكرد دانه) براي انتخاب سويه برتر اندازه گيري شد. نتايج حاصل از 2 سال آزمايش مزرعه اي و بررسي صفات مورد نظر اندازه گيري شده نشان داد كه سويه L – 75 به عنوان سويه برتر در تثبيت نيتروژن بوده و باعث بيشترين اثر مثبت روي صفات مورد نظر گرديد و مي تواند براي تلقيح بذر لوبيا در منطقه قزوين به كشاورزان منطقه توصيه گردد. اين سويه باعث بيشترين تعداد غده و وزن خشك بوته در دو سال شد. افزايش عملكرد، توسط اين سويه در سال اول و دوم به ترتيب 26درصد و 40درصد بدست آمد. اين مطالعه نشان داد كه تلقيح بذر لوبيا با سويه هاي موثر ريزوبيوم موجب افزايش رشد گياه و عملكرد دانه شده و اثر قابل توجه اي در كاهش مصرف كودهاي نيتروژني دارد.


کليدواژگان:
لوبيا، تثبيت بيولوژيك نيتروژن، ريزوبيوم، عملكرد

 

[P O U R I A]

كاربرد فناوري رديابي ايزوتوپي در مديريت كود نيتروژني در گياه چغندرقند

كاربرد فناوري رديابي ايزوتوپي در مديريت كود نيتروژني در گياه چغندرقند

عنوان:
كاربرد فناوري رديابي ايزوتوپي در مديريت كود نيتروژني در گياه چغندرقند


نويسنده(گان):
مير احمد موسوي شلماني، علي خراساني، نجات پيرولي بيرانوند، مجيد نوري محمديه، علي اسكندري، سيد محمود محاطي،


چکيده:
در مطالعه حاضر روشهاي مختلف آبياري با استفاده از فناوري رديابي ايزوتوپي مورد ارزيابي قرار گرفت تا فرايند بازيابي نيتروژن توسط گياه چغندرقند مورد بازبيني قرار گيرد. تيمارهاي مورد مطالعه شامل: كود آبياري قطره اي (1T) كود آبياري باراني (2T) آبياري باراني (3T) و آبياري فارو (4T) مي باشند. نتايج نشان دهنده اين است كه در غده هاي تحت تيمار 1T، نيتروژن اسيد آمينه اي، نمكهاي (K و Na) زياد بوده و كمترين شكر سفيد توليد شده مربوط به اين تيمار مي باشد. تيمارهاي آبياري باراني (2T و 3T) نسبت به ساير تيمارها محصول ريشه و شكر بيشتري توليد كرده-اند. ريشه هاي تحت تيمار 2T بيشترين نيتروژن، رطوبت و نمك را برداشت كرده است و در نتيجه بيشترين ميزان قند ملاس را در واحد سطح مزرعه در بين همه تيمارها به خود اختصاص داده است. تغيير روش اعمال كود در تيمارهاي آبياري باراني (3T) موجب كاهش نمكهاي غده شده و كاهش اين نمكها گرايش به تغيير رنگ شكر سفيد و توليد شكر ناخالص را كاهش داده است. ريشه هاي تحت تيمار 4T كمترين وزن تازه و ناخالصي ريشه را دارند. طولاني شدن دوره كوددهي از اوايل خرداد تا پايان مرداد باعث افزايش عناصر كودي در محيط ريشه و جذب ناچيز آن شده و متعاقب آن نيتروژن آمينو اسيدي و قند ملاس در غده افزايش و شكر سفيد (قابل استحصال) كاهش يافته است. در كل استفاده از روش آبياري باراني و اعمال تيمار كودي در ابتداي دوره كشت، براي كشت اين گياه مناسب به نظر مي رسد.


کليدواژگان:
سيستم هاي آبياري، نيتروژن 15، چغندرقند، توليد شكر

 

[P O U R I A]

تاثير كاربرد مقادير مختلف لجن فاضلاب بر عملكرد سويا و ميزان نيترات موجود در .......

تاثير كاربرد مقادير مختلف لجن فاضلاب بر عملكرد سويا و ميزان نيترات موجود در .......

عنوان:
تاثير كاربرد مقادير مختلف لجن فاضلاب بر عملكرد سويا و ميزان نيترات موجود در .......


نويسنده(گان):
عليرضا حسن اقلي،


چکيده:
لجن به عنوان بقاياي جامد حاصل از تصفيه فاضلاب، حاوي عناصر كودي پرمصرف و كم مصرف مورد نياز گياه و مواد آلي مي باشد و به همين دليل از آن، جهت تقويت اراضي كشاورزي استفاده مي شود. از طرفي، كاربرد بدون ضابطه لجن ممكن است موجبات آلودگي خاك و منابع آب سطحي و زيرزميني را فراهم سازد. لذا اثر كاربرد مقادير مختلف لجن فاضلاب به عنوان كود آلي در مقايسه با كودهاي شيميايي رايج، بر انتقال املاح و آلاينده ها به زير عمق توسعه ريشه ها، برخي از خصوصيات خاك و عملكرد و اجزاء عملكرد گياه سويا مورد بررسي قرار گرفت. به همين منظور تعداد 15 عدد ستون خاك استوانه اي شكل به ارتفاع 100 سانتيمتر و قطر 60 سانتيمتر آماده شد و لوله زهكش از جنس PVC به همراه پوشش مصنوعي (فيلتر ژئوتكستايل) در كف هر يك نصب گرديد. لجن مورد نياز از تصفيه خانه فاضلاب شهرك اكباتان و پس از طي مراحل هضم و آب گيري اوليه تهيه شد و پس از آماده سازي مورد استفاده قرار گرفت. ستون ها با استفاده از خاكي با بافت لوم رسي پرشدند و سوياي رقم ويليامز در آنها كشت گرديد. تيمارهاي كودي عبارت بود از كود لجن در 3 سطح 10، 25 و 50 تن در هكتار، كود شيميايي (150 كيلوگرم در هكتار كود فسفات آمونيم، معادل 72 كيلوگرم در هكتار فسفر به صورت P2O5 به همراه 27 كيلوگرم بر هكتار نيتروژن و نيز 50 كيلوگرم در هكتار كود اوره، معادل 23 كيلوگرم در هكتار نيتروژن) و تيمار شاهد (بدون كود) كه هر يك به تفكيك در 3 تكرار منظور گرديد. آناليز آماري نتايج انتقال نيترات در خاك با استفاده از آزمون آماري كرت هاي خرد شده (اسپليت پلات) در زمان و در قالب طرح كاملاً تصادفي انجام شد. بر اساس نتايج به دست آمده، بيشترين مقدار نيترات خروجي از زهكش ها در ابتداي فصل كشت و در اولين نمونه زه آب ستون هاي خاك مشاهده گرديد و با تداوم عمليات آبياري، به تدريج از كميت نيترات موجود در زه آب ها كاسته شد. بيشترين مقدار نيترات در زه آب با ميانگين 17/57 ميلي گرم بر ليتر و مربوط به تيمار كاربرد 50 تن در هكتار لجن بود. كم ترين مقادير متوسط نيترات در زه آب حاصل از تيمار شاهد و به ميزان 51/3 ميلي گرم بر ليتر و در پايان فصل آبياري مشاهده شد. تيمارهاي كاربرد كود شيميايي و لجن به ميزان 10 تن در هكتار، تقريباً با مقاديري نزديك به هم از نظر ميزان نيترات موجود در زه آب خروجي در بين اين دو قرار گرفت. بيشترين متوسط عملكرد به ميزان 85/277 گرم دانه سويا، در نتيجه كاربرد 50 تن در هكتار لجن به وقوع پيوست. هم چنين متوسط وزن 1000 عدد دانه و متوسط تعداد غلاف نيز به ترتيب با مقادير 42/127 گرم و 856 عدد در اين تيمار حائز رتبه اول بود. پس از آن تيمارهاي كاربرد 25 تن در هكتار لجن، كود شيميايي و 10 تن در هكتار لجن در رتبه هاي بعدي قرار گرفت. بنابراين كاربرد بالاترين مقدار لجن فاضلاب در كشت سويا (به ميزان 50 تن در هكتار)، انتقال بيشترين مقادير نيترات به زير عمق توسعه ريشه ها و بالاترين شاخص هاي عملكردي را موجب شد.


کليدواژگان:
آبياري، زه آب، سويا، عملكرد، لجن فاضلاب شهري، نيترات

 

[P O U R I A]

ارزيابي قابليت مدل شبكه عصبي مصنوعيLVQ4a2 در پيش بيني الگوي توزيع مكاني كادميم در خاك

ارزيابي قابليت مدل شبكه عصبي مصنوعيLVQ4a2 در پيش بيني الگوي توزيع مكاني كادميم در خاك

عنوان:
ارزيابي قابليت مدل شبكه عصبي مصنوعيLVQ4a2 در پيش بيني الگوي توزيع مكاني كادميم در خاك


نويسنده(گان):
هادي قرباني، عباس روحاني، ناصر حافظي مقدس،


چکيده:
اين پژوهش به منظور پيش بيني كلاس بندي الگوي تغييرات مكاني عنصر كادميم با استفاده از شبكه عصبي LVQ4a2 در سطح استان گلستان انجام شد. داده هاي مربوط به غلظت كادميم از طريق نمونه برداري از سطح منطقه مورد مطالعه و اندازه گيري كادميم كل خاك به دست آمد. براي ارزيابي قابليت شبكه عصبي LVQ4a2 در پيش بيني توزيع مكاني عنصر كادميم از مقايسه آماري پارامترهايي مانند ميانگين، واريانس، توزيع آماري رگرسيوني بين مقادير پيش بيني شده مكاني توسط شبكه عصبي و مقادير واقعي آنها و نيز معيار دقت كلاس بندي استفاده شد. نتايج حاصل نشان داد كه در فاز آموزش و آزمايش تفاوت معني دار در سطح 5 درصد بين ميانگين، واريانس و توزيع آماري مجموعه داده هاي پيش بيني شده مكاني عنصر كادميم و مقادير واقعي آنها مشاهده نشد. بنابراين شبكه عصبي مصنوعي به خوبي توانست مدل داده هاي مكاني عنصر كادميم را بياموزد. نتايج به دست آمده نشان داد كه شبكه عصبي آموزش ديده، داراي قابليت بالايي در پيش بيني مكاني غلظت كادميم در نقاط نمونه برداري نشده با دقت تشخيص مساوي صفر درصد بود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه شبكه عصبي مصنوعي مي تواند بطور مناسبي در تشخيص سطوح مختلف غلظت كادميم خاك بكار برده شود.


کليدواژگان:
كلاس بندي، شبكه عصبي مصنوعي، كادميم، خاك، استان گلستان

 

[P O U R I A]

تحليل فراواني منطقه اي بارش هاي حداكثرسالانه يك و دو روزه با خوشه بندي و نظريه گشتاورهاي خطي، مطالعه موردي: استان خراسان رضوي

تحليل فراواني منطقه اي بارش هاي حداكثرسالانه يك و دو روزه با خوشه بندي و نظريه گشتاورهاي خطي، مطالعه موردي: استان خراسان رضوي

عنوان:
تحليل فراواني منطقه اي بارش هاي حداكثرسالانه يك و دو روزه با خوشه بندي و نظريه گشتاورهاي خطي، مطالعه موردي: استان خراسان رضوي


نويسنده(گان):
مهري شاهدي، سيد حسين ثنايي نژاد، بيژن قهرمان،


چکيده:
هدف اين پژوهش، تحليل فراواني منطقه اي بارش هاي حداكثر سالانه يك روزه (AM1R) و دو روزه (AM2R) با استفاده از ديدگاه گشتاورهاي خطي در استان خراسان رضوي است. بدين منظور ابتدا آزمون هاي پايه آماري شامل: همگني، استقلال و داده پرت بر روي داده هاي AM1R و AM2R در 123 ايستگاه باران سنجي استان انجام شد. اين استان با روش تحليل خوشه اي و رعايت الگوهاي توپوگرافي و بارش متوسط سالانه، به 4 ناحيه تقسيم، سپس همگني هيدرولوژيكي اين نواحي با آزمون ناهمگني كنترل و تاييد شد. پارامترهاي توابع توزيع مقادير حدي تعميم يافته (GEV)، لوجستيك تعميم يافته ((GLO، پيرسون نوع III (PE3) و لوگ نرمال سه پارامتري (LN3) براي داده هاي AM1R و AM2R، در هر ناحيه برآورد گرديد. براي انتخاب تابع توزيع مناسب، نيكويي برازش آن ها با نمودار نسبت گشتاورهاي خطي و آزمون كلموگروف- اسميرنوف بررسي و تابع توزيع GEVانتخاب شد. سپس چندك هاي ناحيه اي توزيع GEV براي داده هاي AM1R و AM2R به ازاي دوره بازگشت هاي مختلف محاسبه شدند. به طوركلي روابط به دست آمده براي برآورد AM1R و AM2R در دوره بازگشت هاي كمتر از 200 سال، در تمامي نواحي همگن از نزديكي نسبتا خوبي با آمار واقعي برخوردار هستند. ميانگين خطاي مطلق بين مقادير بي بعد توزيع نظري و مشاهداتي ايستگاه هاي هر ناحيه مطلوب است (بزرگترين MAE معادل 0386/0 ميلي متر) كه نشان دهنده دقت بالاي برآوردها است.


کليدواژگان:
تحليل فراواني منطقه اي، گشتاورهاي خطي، بارش هاي حداكثر سالانه يك و دو روزه، روش باران نمايه، تحليل خوشه اي

 

[P O U R I A]

نقش كاه و كلش برنج و زئوليت در بهسازي خاك هاي ترك دار شاليزاري

نقش كاه و كلش برنج و زئوليت در بهسازي خاك هاي ترك دار شاليزاري

عنوان:
نقش كاه و كلش برنج و زئوليت در بهسازي خاك هاي ترك دار شاليزاري


نويسنده(گان):
مريم عليزاده، فرهاد ميرزايي، تيمور سهرابي، مسعود كاووسي، محمد رضا يزداني،


چکيده:
مديريت آب در خاك هاي ترك دار شاليزاري، يك مسئله مهم در كشت برنج است. به منظور بررسي اثر كاه و كلش برنج و زئوليت بر وضعيت فيزيكي خاك هاي ترك دار شاليزاري، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در ﻣﺆسسه تحقيقات برنج كشور اجرا شد. در اين مطالعه، فاكتور كاه و كلش در چهار سطح (صفر، 5/0، 1 و 5/1 درصد)، فاكتور زئوليت در چهار سطح (صفر، 8، 16 و 24 تن در هكتار)، هم چنين مراحل رطوبتي خاك در 5 سطح مورد بررسي قرار گرفت. فاصله گرفتن خاك از جدار ظرف، عرض ترك هاي ايجاد شده، روزهاي رسيدن به ترك با عرض معين، جرم مخصوص ظاهري و سطح مقطع ترك ها اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد كه افزودن سطوح بالاي بقاياي گياهي سبب به ﺗﺄخير انداختن بروز ترك با عرض معين مي گردد، اين در حالي است كه افزودن زئوليت ﺗﺄثير چشمگيري در به ﺗﺄخير انداختن ترك نداشت. هم چنين جرم مخصوص ظاهري و سطح مقطع ترك داراي همبستگي بالايي (904/0 تا 966/0) بوده و با افزايش سطح مقطع ترك، جرم مخصوص ظاهري روند افزايشي داشت. در نهايت مي توان نتيجه گرفت افزودن بقاياي گياهي به خاك، سبب از بين رفتن ترك هاي موجود و بازگشت سريع تر خاك به حالت اوليه مي گردد.


کليدواژگان:
زئوليت، بقاياي گياهي، خاك هاي شاليزاري، ترك

 

[P O U R I A]

ارزيابي تعدادي از عصاره گيرهاي شيميايي در برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا

ارزيابي تعدادي از عصاره گيرهاي شيميايي در برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا

عنوان:
ارزيابي تعدادي از عصاره گيرهاي شيميايي در برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا


نويسنده(گان):
طاهره رئيسي، عليرضا حسين پور، فايز رئيسي،


چکيده:
هدف اين پژوهش ارزيابي چند عصاره گير شيميايي در برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا در خاك هاي آهكي استان چهارمحال و بختياري بود. بدين منظور فسفر قابل استفاده 10 نمونه خاك با خصوصيات فيزيكي و شيميايي مختلف توسط عصاره گيرهاي اولسن، كالول، بي كربنات آمونيوم-دي تي پي اي، كلريد كلسيم 01/0 مولار، بري І، ІІ و مهليچІ و ІІ تعيين شد. همچنين فسفر آلي و فسفر كل خاك ها تعيين شدند. به منظور بررسي ارتباط بين شاخص هاي گياه لوبيا و فسفر عصاره گيري شده كشت گلداني در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار به مدت 8 هفته اجرا شد. در پايان دوره كشت، لوبيا برداشت و شاخص هاي گياهي شامل وزن خشك، غلظت فسفر در گياه و مقدار جذب فسفر توسط بخش هوايي لوبيا تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه مقدار فسفر استخراج شده توسط عصاره گيرها به صورت زير كاهش يافت: كالول>مهليچІІ>بريІІ>اولسن>بي كربنات آمونيوم-دي تي پي اي>مهليچІ>بريІ>كلريدكلسيم 01/0 مولار. افزون بر اين، فسفر آلي و كل خاك ها و فسفر عصاره گيري شده با روشهاي كالول، مهليچІІ و اولسن همبستگي معني داري با شاخص هاي گياه داشتند. بررسي رگرسيون گام به گام نشان داد كه فسفر آلي و روش هاي عصاره گيري كالول و اولسن به تنهايي قادرند بخش اعظم تغييرات در شاخص هاي گياه لوبيا را توضيح دهند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه روش هاي كالول، اولسن و مهليچІІ مي تواند براي برآورد فسفر قابل استفاده گياه لوبيا در خاك هاي آهكي مطالعه شده استفاده شوند.


کليدواژگان:
فسفر قابل استفاده، لوبيا، عصاره گيرهاي شيميايي

 

[P O U R I A]

بررسي اثر دو نوع پوشش زهكشي بر دبي زهكش هاي زيرزميني در مزارع شاليزاري استان مازندران

بررسي اثر دو نوع پوشش زهكشي بر دبي زهكش هاي زيرزميني در مزارع شاليزاري استان مازندران

عنوان:
بررسي اثر دو نوع پوشش زهكشي بر دبي زهكش هاي زيرزميني در مزارع شاليزاري استان مازندران


نويسنده(گان):
مهدي جعفري تلوكلايي، علي شاهنظري، ميرخالق ضياءتبار احمدي،


چکيده:
يكي از مولفه هاي مهم كاركرد مناسب سيستم هاي زهكشي زيرزميني، پوشش هاي آن مي باشند. محققان متعددي، كارايي پوشش هاي مختلف زهكشي در اراضي خشكه زاري را ارزيابي كرده اند، اما تاكنون كاركرد اين مواد در سيستم هاي زهكشي زيرزميني اراضي شاليزاري بررسي نشده است. در اين تحقيق، اثر دو نوع پوشش معدني و مصنوعي بر دبي سيستم زهكشي در اراضي شاليزاري دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري بررسي شد. براي اين منظور، يك سيستم زهكشي متشكل از 4 خط زهكش در عمق 65/0 با فاصله 15 متر نصب شد. براي دو خط زهكش از پوشش معدني و براي دو خط ديگر از پوشش مصنوعي استفاده شد. در طول يك فصل كشت كلزا، دبي زهكش ها به صورت روزانه اندازه گيري شد. اختلاف معني داري (در سطح يك درصد) بين ميانگين دبي زهكش ها وجود داشت طوري كه ميانگين دبي زهكش با پوشش مصنوعي به ميزان 88 درصد بيشتر از مقدار متناظر در زهكش با پوشش معدني بود. بررسي رابطه عمق زه آب و مقدار بارندگي نشان داد كه ميانگين تخليه روزانه زهكش-هاي داراي پوشش مصنوعي و معدني، به ترتيب معادل 5/2 و 8/1 ميلي متر بارندگي بود. همچنين با مقايسه هزينه اجراي دو پوشش مشخص گرديد كه پوشش مصنوعي حدود 5/17 درصد ارزانتر از پوشش معدني بوده است. لذا استفاده از پوشش هاي مصنوعي در مقايسه با پوشش معدني، ضمن صرفه جويي در هزينه ها، شرايط مناسب تري براي تخليه آب مازاد خاك در زمان كمتر فراهم مي كند.


کليدواژگان:
پوشش معدني، پوشش مصنوعي، كلزا، ارزيابي اقتصادي

 

[P O U R I A]

تاثير پديده اِنسو بر نوسانات تبخير و تعرق مرجع در چند اقليم نمونه سرد كشور

تاثير پديده اِنسو بر نوسانات تبخير و تعرق مرجع در چند اقليم نمونه سرد كشور

عنوان:
تاثير پديده اِنسو بر نوسانات تبخير و تعرق مرجع در چند اقليم نمونه سرد كشور


نويسنده(گان):
علي اكبر سبزي پرور، سارا تنيان،


چکيده:
در اين تحقيق به بررسي تاثير پديده اِنسو بر تغييرات تبخير و تعرق مرجع ((ET0 در مقياس هاي ماهيانه، فصلي و سالانه با استفاده از شاخص نوسانات جنوبي (SOI) پرداخته مي شود. بدين منظور 13 شهر واقع در اقليم هاي سرد كشور با طول دوره آماري 50 سال (2006-1957) جهت اين مطالعه انتخاب شد. در ابتدا، مقادير متوسط ماهيانه، فصلي، و ساليانه تبخير و تعرق مرجع با استفاده از روش استاندارد توصيه شده سازمان فائو براي ايستگاه هاي تحت مطالعه محاسبه شد. سپس مقادير SOI در فاز هاي النينو، لانينا و نرمال از يكديگر تفكيك و ميانگين اختلاف مقادير ET0 در هر يك از فاز ها با آزمون من- ويتني محاسبه شد. در سطوح اطمينان قابل قبول همبستگي معني داري بين زوج هاي آماري ET0 و SOI مشاهده شد. نتايج حاصل از همبستگي ها در مقياس ماهيانه، در %72 موارد همبستگي مستقيم معني دار بين تبخير و تعرق مرجع با شاخص نوسانات جنوبي، و همبستگي معكوس در %28 موارد را تاييد نمود. به طور كلي، در مواردي كه ضرايب همبستگي مثبت (مستقيم) بود، در مقياس ماهيانه، مقدار ET0 به طور متوسط در فاز النينو %8/10 كمتر از فاز نرمال و %8/14 كمتر از فاز لانينا بود. بر عكس، مقدارET0 در فاز لانينا نيز به طور متوسط %1/13 بيشتر از ET0 در فاز نرمال بدست آمد. متوسط تاخير زماني براي اوج تاثيرگذاري بر تبخير و تعرق مرجع در مناطق مورد مطالعه براي ضرايب همبستگي مثبت، 2/3 ماه به دست آمد. طبق نتايج به دست آمده، بيشترين تاثيرپذيري تبخير و تعرق مرجع از پديده اِنسو به ترتيب در ماه هاي نوامبر، اكتبر و دسامبر به وقوع پيوست. همچنين ارزيابي هاي مقياس فصلي نشان داد كه تاثير پذيري تبخير و تعرق مرجع از پديده انسو در فصل پاييز %68 از تاثيرپذيري كل فصول را در شهر هاي مورد مطالعه شامل مي شود. در مقايسه با نتايج بدست آمده از اقليم هاي گرم، شهرهاي اقليمي سرد اين مطالعه حساسيت بيشتري به سيگنال هاي انسو نشان دادند. نتايج تحقيق حاضر مي تواند در مديريت بهتر منابع آبي به ويژه در بخش كشاورزي قبل از وقوع فازهاي مختلف انسو مفيد باشد.


کليدواژگان:
پديده انسو، شاخص نوسان جنوبي، تبخير و تعرق مرجع، تغييرپذيري، اقليم هاي سرد

 

[P O U R I A]

يك روش تحليلي جديد براي برآورد منحني رطوبتي خاك با استفاده از داده هاي نفوذ افقي آب در ستون خاك

يك روش تحليلي جديد براي برآورد منحني رطوبتي خاك با استفاده از داده هاي نفوذ افقي آب در ستون خاك

عنوان:
يك روش تحليلي جديد براي برآورد منحني رطوبتي خاك با استفاده از داده هاي نفوذ افقي آب در ستون خاك


نويسنده(گان):
علي اصغر ذوالفقاري، مهدي شرفا، محمدحسين محمدي، عبدالمجيد لياقت، عبدالحسين هورفر، منوچهر گرجي،


چکيده:
آگاهي از خصوصيات هيدروليكي خاك مانند منحني رطوبتي در شبيه سازي جريان و پديده هاي انتقال در كشاورزي و هيدرولوژي ضروري مي باشد. روش هاي مستقيم زيادي براي اندازه گيري خصوصيات هيدروليكي خاك وجود دارند. اما متاسفانه بيشتر روش هاي موجود وقت گير و پرهزينه مي باشند. بنابراين توسعه و بسط روش ساده و مدل هاي متكي بر اصول فيزيكي به منظور برآورد منحني رطوبتي خاك ضروري مي باشد. در اين مطالعه يك روش تحليلي، براي برآورد پارامتر هاي مدل منحني رطوبتي بروكز و كوري با استفاده از داده هاي نفوذ افقي آب در خاك توسعه داده شد و سپس روش مربوطه با روش ونگ و همكاران (2002) مقايسه شد. شانزده خاك ( هفت كلاس بافتي خاك) با خصوصيات هيدروليكي متفاوت براي بررسي دقت و اعتبارسنجي روش پيشنهادي مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه روش پيشنهادي پارامترهاي n و مكش ورود هوا به خاك( hd ) را كمتر از n و hd حاصل از برازش معادله بروكز و كوري بر داده هاي اندازه گيري برآورد مي كند. گرچه مقايسه منحني رطوبتي برآورد شده و اندازه گيري شده نشان داد كه روش مذكور با دقت بسيار خوبي قادر به برآورد منحني رطوبتي خاك مي باشد. ضريب تبيين بالا (93/0= R2) و ريشه ميانگين مربعات خطا پايين (03/0 =RMSE) نشان داد كه روش به خوبي قادر به برآورد منحني رطوبتي خاك مي باشد. متوسط RMSE روش ونگ و همكاران (2002) در برآورد منحني رطوبتي 16 خاك مورد مطالعه برابر 049/0 بدست آمد بنابراين نتايج نشان مي دهد كه روش ارائه شده با دقت بيشتري نسبت به روش ونگ و همكاران قادر به پيش بيني منحني رطوبتي خاك مي باشد. آناليز حساسيت روش ارائه شده نشان داد كه دقت برآورد پارامتر هاي منحني رطوبتي خاك به شدت به دقت برآورد ضريب جذبي آب در خاك وابسته مي باشد.


کليدواژگان:
برآورد منحني رطوبتي خاك، نفوذ افقي آب در ستون خاك، روش تحليلي

 

[P O U R I A]

ارزيابي مدل هيبريد در تخمين تابش خورشيدي روزانه در تعدادي از ايستگاههاي تابش سنجي ايران

ارزيابي مدل هيبريد در تخمين تابش خورشيدي روزانه در تعدادي از ايستگاههاي تابش سنجي ايران

عنوان:
ارزيابي مدل هيبريد در تخمين تابش خورشيدي روزانه در تعدادي از ايستگاههاي تابش سنجي ايران

نويسنده(گان):
مهدي عرفانيان، سحر بابايي حصار،

چکيده:
تابش طول موج كوتاه خورشيدي كه به سطح زمين مي رسد بعنوان يكي از پارامترهاي كليدي در اغلب مدل هاي برآورد كننده تبخير و تعرق پتانسيل مانند پنمن- مونتيث فائو مورد استفاده قرار مي گيرد. با وجود اهميت مقدار تابش، اندازه گيري آن صرفا در تعداد اندكي از ايستگاههاي تابش سنجي ايران انجام مي شود. مدل هاي تجربي برآورد كننده تابش نظير آنگسترم- پرسكات عليرغم سادگي نيازمند كاليبراسيون (واسنجي) بوده و بايد ضرايب آنها بدرستي تخمين زده شوند. در تحقيق حاضر از يك مدل فيزيكي نسبتا ساده بنام مدل هيبريد در تخمين تابش خورشيدي روزانه 10 ايستگاه هواشناسي ايران شامل اصفهان، بجنورد، بندرعباس، تبريز، تهران، رامسر، زاهدان، كرمان، كرمانشاه و مشهد استفاده شد و نتايج آن با مدل هاي اصلاح شده دانشيار و صباغ كه در تحقيقات قبلي براي شرايط مختلف آب و هوايي پيشنهاد شده مقايسه گرديد. مدل هيبريد با استفاده از تعداد نسبتا كم پارامترهاي هواشناسي شامل دما، رطوبت نسبي، فشار و ساعات آفتابي، ميزان تابش را با دقت قابل قبولي برآورد كرد. براي مقايسه سه مدل از معيارهاي آماري ميانگين خطا (ME)، ميانگين خطاي مطلق (MAE)، جذر ميانگين توان دوم خطا (RMSE) و درصد ميانگين خطا (MPE) استفاده شد. ميانگين هر كدام از معيارهاي خطا در مدل هيبريد به ترتيب 27/0- ، 27/1، 59/1Mj.m-2.d-1 و 01/2 درصد و در مدل اصلاح شده دانشيار برابر 19/0- ، 64/2، 15/3 Mj.m-2.d-1 و 42/3 درصد مي باشد. براي مدل اصلاح شده صباغ نيز اين معيارها برابر 91/0، 78/2، 39/3 Mj.m-2.d-1 و 20/11 درصد بدست آمد. مقدار كم معيارهاي خطا براي مدل هيبريد بيانگر كارايي نسبتا بالاي اين مدل در تخمين تابش خورشيدي ايستگاههاي انتخابي در مقياس روزانه مي باشد.


کليدواژگان:
تابش خورشيدي روزانه، مدل هيبريد، مدل دانشيار، مدل صباغ

 

[P O U R I A]

تخمين و پهنه بندي ميزان كربن آلي خاك با استفاده از آناليز عوارض زمين (مطالعه موردي: بخشي از اراضي شهرستان مشهد)

تخمين و پهنه بندي ميزان كربن آلي خاك با استفاده از آناليز عوارض زمين (مطالعه موردي: بخشي از اراضي شهرستان مشهد)

عنوان:
تخمين و پهنه بندي ميزان كربن آلي خاك با استفاده از آناليز عوارض زمين (مطالعه موردي: بخشي از اراضي شهرستان مشهد)


نويسنده(گان):
امير لكزيان، محمود فاضلي سنگاني، عليرضا آستارائي، امير فتوت،


چکيده:
اين مطالعه به منظور ارزيابي قابليت استفاده از مشخصه هاي مشتق شده از مدل ارتفاع رقومي به عنوان متغير كمكي براي تخمين كربن آلي خاك (SOC) و با به كارگيري آن ها در روش هاي مختلف آماري و زمين آماري طراحي شده است. مدل رگرسيون خطي (LR)، مدل شبكه عصبي مصنوعي (ANN)، كريجينگ معمولي (OK)، كوكريجينگ معمولي (CoK)، رگرسيون كريجينگ (RK) و كريجينگ با روند بيروني (KED) به منظور پيش بيني توزيع مكاني SOC در منطقه اي به مساحت 2400 كيلومتر مربع در بخشي از اراضي شهرستان مشهد مورد استفاده قرار گرفتند. SOC براي 200 نمونه خاك سطحي در منطقه مورد مطالعه اندازه گيري و مشخصه هاي متناظر هر نقطه از روي مدل ارتفاع رقومي (DEM) با دقت 10 متر استخراج شد. همبستگي بين SOC اندازه گيري شده و هر يك از مشخصه ها تعيين شد. تعداد 160 داده براي مدل سازي و 40 داده براي ارزيابي انتخاب و روش هاي مختلف تخمين به وسيله دو پارامتر ضريب تبيين (R2) و ميانگين خطاي مطلق (MAE) حاصل از مقايسه داده هاي انداره گيري و تخميني، مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه همبستگي معني دار ولي نه چندان قوي بين مشخصه هاي عارضه اي و SOC وجود دارد. مقايسه تكنيك هاي مختلف تخمين نشان داد كه در بين تكنيك هاي استفاده شده، روش KED، زماني كه با شاخص خيسي به عنوان متغير كمكي به كارگرفته شد بهترين كارآيي (مقدار MAE معادل 18/0 درصد و R2 برابر با 67/0) را داشت هرچند تفاوت چنداني با روش رگرسيون كريجينگ نداشت. همچنين بين نقشه هاي حاصل از روش هاي زمين آماري تفاوت نسبتاً كمي مشاهده شد در حاليكه اين تفاوت با نقشه-هاي حاصل از روشهاي LR و ANN محسوس بود. نتايج اين تحقيق پيشنهاد مي كند كه اگرچه بين SOC و مشخصه هاي عارضه اي زمين همبستگي معني داري وجود دارد و مي توان از آنها به عنوان متغيرهاي كمكي براي تخمين SOC استفاده نمود، اما اين همبستگي به ميزاني كه بتوان نقشه هاي دقيق ايجاد نمود كافي نيست و بايد فاكتورهاي مرتبط ديگر نيز كه توزيع SOCرا كنترل مي كنند مورد توجه قرار گيرند.


کليدواژگان:
مدل ارتفاع رقومي، مدل رگرسيوني، شبكه عصبي مصنوعي، زمين آمار

 

[P O U R I A]

مقايسه خصوصيات فيزيكي شيميايي و ميكرومورفولوژي خاك هاي تحت كشت پسته و كشت نشده مجاور آن در منطقه بياض

مقايسه خصوصيات فيزيكي شيميايي و ميكرومورفولوژي خاك هاي تحت كشت پسته و كشت نشده مجاور آن در منطقه بياض

عنوان:
مقايسه خصوصيات فيزيكي شيميايي و ميكرومورفولوژي خاك هاي تحت كشت پسته و كشت نشده مجاور آن در منطقه بياض

نويسنده(گان):
فيروزه نورمندي پور، محمدهادي فرپور، مهدي سرچشمه پور،

چکيده:
مديريت زراعي و كيفيت آب آبياري نقش مهمي در خصوصيات خاك دارند. مطالعه حاضر در منطقه بياض رفسنجان و با هدف بررسي و مقايسه خصوصيات فيزيكي- شيميايي و ميكرومورفولوژي خاك هاي تحت كشت پسته و كشت نشده مجاور انجام گرفت. با توجه به نتايج تجزيه 500 نمونه آب آبياري، چهار نمونه آب با نسبت هاي مختلف منيزيم به كلسيم انتخاب و سپس اقدام به مطالعه 5 خاكرخ تحت كشت پسته و 4 خاكرخ كشت نشده در مجاورت آن ها گرديد. نمونه هاي خاك تحت آزمايش هاي فيزيكي و شيميايي معمول و ميكرومورفولوژي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه ميزان شوري در زمين هاي كشت نشده (256 دسي زيمنس بر متر) در مقايسه با زمين هاي تحت كشت (9/8 دسي زيمنس بر متر) بيشتر بود. با افزايش نسبت منيزيم به كلسيم در آب آبياري، اين نسبت در خاك هاي تحت كشت در مقايسه با خاك كشت نشده مجاور، افزايش يافت. از سوي ديگر، آبياري با آب داراي كيفيت مناسب، نسبت مزبور را در خاك هاي تحت كشت در مقايسه با خاكرخ شاهد كاهش داد. مطالعات ميكرومورفولوژي حاكي از وجود بلورهاي عدسي و صفحات قفل شده گچ در خاك هاي كشت نشده مي باشد. بلورهاي منفرد و عدسي شكل با اندازه كوچك شكل غالب بلور گچ در خاكرخ هاي تحت كشت پسته بودند.

کليدواژگان:
باغ هاي پسته، خاك هاي گچي، رفسنجان، گچ عدسي، نسبت منيزيم به كلسيم

 

[P O U R I A]

مدل شبكه عصبي مصنوعي برآورد غلظت رسوب معلق رودخانه اي به كمك تصاوير سنجنده موديس (مطالعه موردي ايستگاه هيدرومتري ملاثاني - رودخانه

مدل شبكه عصبي مصنوعي برآورد غلظت رسوب معلق رودخانه اي به كمك تصاوير سنجنده موديس (مطالعه موردي ايستگاه هيدرومتري ملاثاني - رودخانه

عنوان:
مدل شبكه عصبي مصنوعي برآورد غلظت رسوب معلق رودخانه اي به كمك تصاوير سنجنده موديس (مطالعه موردي ايستگاه هيدرومتري ملاثاني - رودخانه كارون)


نويسنده(گان):
محمودرضا طباطبائي، كاكا شاهدي، كريم سليماني،


چکيده:
براي مطالعات كيفي و كمي منابع آب، برآورد بار رسوب معلق رودخانه ها بسيار مهم است. بار رسوب معلق بطور معمول با اندازه گيري مستقيم غلظت رسوب معلق يا با بكار گيري منحني سنجه رسوب انجام مي شود. اندازه گيري به روش مستقيم، اگر چه مطمئن ترين روش اندازه گيري غلظت رسوبات معلق بوده، با اين همه، اين روش، اغلب زمان بر و پر هزينه است. همچنين دقت منحني سنجه رسوب به دليل برآورد زياد (در مقادير كم رسوب رودخانه) يا برآورد كم (در مقادير زياد رسوب رودخانه) پائين بوده و لذا از كارائي لازم برخوردار نمي باشد. در اين تحقيق، به منظور بررسي امكان تخمين غلظت رسوبات معلق رودخانه اي با استفاده از انعكاسات تصاوير ماهواره اي، همبستگي ميان بازتاب طيفي باندهاي تصاوير سنجنده موديس (باند قرمز و مادون قرمز) و غلظت رسوبات معلق رودخانه كارون در ايستگاه هيدرومتري ملاثاني در يك دوره زماني 9 ساله (سال هاي 1382 تا 1390) مورد بررسي قرار گرفت. در اين رابطه از دو مدل آماري (رگرسيون خطي يك متغيره) و شبكه عصبي مصنوعي (پيشخور با الگوريتم آموزش پس انتشار خطا) استفاده شد. ارزيابي مد ل هاي رگرسيوني و شبكه عصبي مصنوعي نشان داد كه مدل شبكه عصبي مصنوعي با ضريب تعيين (R2) 89/0 و ريشه مربع خطا RMSE)) 122 ميلي گرم بر ليتر كارائي بيشتري در مقايسه با مدل رگرسيوني با ضريب تعيين 49/0 و ريشه مربع خطا 204 ميلي گرم بر ليتر داشته است. نتايج تحقيق نشان داد كه از تصاوير سنجنده موديس به همراه شبكه عصبي مصنوعي مي توان، در تخمين و پايش غلظت رسوبات معلق روزانه رودخانه هاي بزرگ استفاده نمود.


کليدواژگان:
رودخانه كارون، سنجنده موديس، شبكه عصبي، غلظت رسوب معلق

 

[P O U R I A]

پيش بيني تبخير-تعرق پتانسيل با استفاده از مدل هاي سري زماني(مطالعه موردي: اروميه)

پيش بيني تبخير-تعرق پتانسيل با استفاده از مدل هاي سري زماني(مطالعه موردي: اروميه)

عنوان:
پيش بيني تبخير-تعرق پتانسيل با استفاده از مدل هاي سري زماني(مطالعه موردي: اروميه)

نويسنده(گان):
نسرين آزاد طلاتپه، جواد بهمنش، مجيد منتصري،

چکيده:
تبخير-تعرق پتانسيل يكي ازمهمترين و موثرترين مولفه ها در بهينه سازي مصرف آب كشاورزي و مديريت منابع آب مي باشد. يكي از روشهاي تخمين تبخير-تعرق استفاده از سري هاي زماني است. در اين تحقيق، كاربرد سري هاي زماني مختلف همچون AR و ARMA در پيش بيني ماهانه تبخير-تعرق پتانسيل در ايستگاه سينوپتيك اروميه مورد ارزيابي قرار گرفت. در اين فرايند تبخير-تعرق پتانسيل ماهانه از سال 1350 تا 1389 محاسبه شده و 35 سال داده اوليه براي واسنجي مدل و 5 سال داده آخر براي صحت سنجي آن مورد استفاده قرار گرفت. پس از انتخاب بهترين مدل، با استفاده از آن، مقادير تبخير-تعرق پتانسيل براي 5 سال آينده پيش بيني گرديد. نتايج نشان داد كه مدل سري زماني AR(11) داراي نتايج بهتري در مقايسه با ديگر مدل ها بوده و روند تغييرات سري زماني AR(11)خطاي كمتري داشت. مقادير R2 و RMSE در مدل AR(11) به ترتيب 96/0 و 85/1 ميليمتر در ماه بدست آمد.


کليدواژگان:
ايستگاه سينوپتيك اروميه، پيش بيني، تبخير، تعرق پتانسيل، سري زماني، AR، ARMA

 

[P O U R I A]

پيش بيني تبخير-تعرق پتانسيل با استفاده از مدل هاي سري زماني(مطالعه موردي: اروميه)

پيش بيني تبخير-تعرق پتانسيل با استفاده از مدل هاي سري زماني(مطالعه موردي: اروميه)

عنوان:
پيش بيني تبخير-تعرق پتانسيل با استفاده از مدل هاي سري زماني(مطالعه موردي: اروميه)


نويسنده(گان):
نسرين آزاد طلاتپه، جواد بهمنش، مجيد منتصري،


چکيده:
تبخير-تعرق پتانسيل يكي ازمهمترين و موثرترين مولفه ها در بهينه سازي مصرف آب كشاورزي و مديريت منابع آب مي باشد. يكي از روشهاي تخمين تبخير-تعرق استفاده از سري هاي زماني است. در اين تحقيق، كاربرد سري هاي زماني مختلف همچون AR و ARMA در پيش بيني ماهانه تبخير-تعرق پتانسيل در ايستگاه سينوپتيك اروميه مورد ارزيابي قرار گرفت. در اين فرايند تبخير-تعرق پتانسيل ماهانه از سال 1350 تا 1389 محاسبه شده و 35 سال داده اوليه براي واسنجي مدل و 5 سال داده آخر براي صحت سنجي آن مورد استفاده قرار گرفت. پس از انتخاب بهترين مدل، با استفاده از آن، مقادير تبخير-تعرق پتانسيل براي 5 سال آينده پيش بيني گرديد. نتايج نشان داد كه مدل سري زماني AR(11) داراي نتايج بهتري در مقايسه با ديگر مدل ها بوده و روند تغييرات سري زماني AR(11)خطاي كمتري داشت. مقادير R2 و RMSE در مدل AR(11) به ترتيب 96/0 و 85/1 ميليمتر در ماه بدست آمد.


کليدواژگان:
ايستگاه سينوپتيك اروميه، پيش بيني، تبخير، تعرق پتانسيل، سري زماني، AR، ARMA

 

[P O U R I A]

بررسي مشخصات هيدروليكي جريان بر روي سرريزهاي كنگره اي با پلان نيم دايره اي

بررسي مشخصات هيدروليكي جريان بر روي سرريزهاي كنگره اي با پلان نيم دايره اي

عنوان:
بررسي مشخصات هيدروليكي جريان بر روي سرريزهاي كنگره اي با پلان نيم دايره اي


نويسنده(گان):
مهدي اسمعيلي وركي، ميلاد صفررضوي زاده،


چکيده:
سرريزها يكي از سازه هاي متداول براي تنظيم سطح آب و كنترل جريان در كانال هاي انتقال آب و سازه هاي هيدرويكي مي باشند. يكي از راه كارهاي موثر و اقتصادي جهت افزايش راندمان آنها، استفاده از سرريزهاي كنگره اي بوده كه با تغيير هندسه پلان و افزايش طول سرريزي در عرض ثابت از كانال، ظرفيت عبور جريان بيشتر مي گردد. در اين تحقيق ضريب دبي جريان و مقدار دبي واحد طول عبوري از سرريزهاي كنگره اي با پلان نيم دايره اي-خطي و نيم دايره اي با شعاع هاي مختلف و تعداد سيكل هاي متفاوت بصورت آزمايشگاهي مورد بررسي قرار گرفت. مقايسه هاي بعمل آمده نشان داد كه در كليه سرريزهاي كنگره اي مورد مطالعه، ضريب دبي جريان با افزايش (نسبت ارتفاع انرژي كل بالادست به ارتفاع سرريز) تا 37/0، روند افزايشي داشته و سپس به دليل تداخل تيغه هاي ريزشي ضريب دبي جريان كاهش مي يابد و بتدريج با استغراق نسبي سرريز، ضريب دبي جريان به سمت ضريب دبي جريان در سرريزهاي لبه پهن متمايل مي گردد. ارزيابي هاي بعمل آمده حاكي از آن است كه در محدوده دبي هاي مورد آزمايش، سرريزهاي كنگره اي با پلان نيم دايره اي داراي عملكرد مناسب تري نسبت به سرريز هاي كنگره اي با پلان نيم دايره اي-خطي مي باشند.


کليدواژگان:
سرريز كنگره اي، سرريز با پلان نيم دايره، ضريب دبي جريان، تيغه ريزشي، منحني دبي، اشل

 

[P O U R I A]

مقايسه مدل هاي آشفتگي در شبيه سازي پرش هيدروليكي در مقاطع مستطيلي واگرا با استفاده از نرم افزار Fluent

مقايسه مدل هاي آشفتگي در شبيه سازي پرش هيدروليكي در مقاطع مستطيلي واگرا با استفاده از نرم افزار Fluent

عنوان:
مقايسه مدل هاي آشفتگي در شبيه سازي پرش هيدروليكي در مقاطع مستطيلي واگرا با استفاده از نرم افزار Fluent


نويسنده(گان):
فرزانه صاحبي وايقان، داود فرسادي زاده، مهدي اسمعيلي وركي، اكرم عباسپور، علي حسين زاده دلير،


چکيده:
يكي از سازه هاي متداول جهت استهلاك انرژي جريان هاي پر سرعت، حوضچه آرامش مي باشد كه از ميان هندسه هاي مختلف قابل استفاده، حوضچه هاي آرامش واگرا با مقطع مستطيلي داراي عملكرد هيدروليكي مناسب تر و هزينه ساخت كمتر مي باشند. در اين تحقيق قابليت مدل سازي عددي پرش هيدروليكي واگرا در حوضچه مستطيلي به صورت سه بعدي و با بكارگيري مدل هاي آشفتگي استاندارد و RNG، با استفاده از نرم افزار Fluent مورد بررسي قرار گرفت. سطح آزاد جريان با مدل جزء حجم سيال (VOF) تعيين شد. مقايسه انجام شده بين خروجي مدل عددي با داده هاي مدل آزمايشگاهي در زواياي واگرايي 5 و 10 درجه نشان داد كه مدل استاندارد مقادير پروفيل هاي سطح آب، طول پرش و مقادير حداكثر سرعت در عمق را با دقت بهتري نسبت به مدل آشفتگي RNG شبيه سازي مي نمايد. اين مدل كارايي حوضچه هاي واگرا را در كاهش طول پرش نسبت به حوضچه هاي كلاسيك بهتر نشان مي دهد. لذا در حوضچه هاي واگرا استفاده از اين مدل جهت شبيه سازي پرش هيدروليكي توصيه مي شود. نتايج مربوط به پروفيل سطح آب حاكي از آن است كه خطاي نسبي متوسط مقادير عمق آب بدست آمده از مدل عددي و مقادير اندازه گيري شده تقريبا 7 درصد مي باشد. پروفيل هاي سرعت نيز تطابق خوبي با داده هاي اندازه گيري شده داشتند. همچنين مدل عددي گرداب هاي ايجاد شده در نتيجه واگرايي ديوار ها را به خوبي بررسي هاي تجربي نشان داده است. اين گرداب ها در اعداد فرود بالا در يك سمت ديواره تشكيل شده و در اعداد فرود پايين تر در دو طرف ديواره هاي واگرا ايجاد مي شوند و شدت تشكيل اين گرداب ها با افزايش زاويه واگرايي ديوار ها بيشتر مي شود.


کليدواژگان:
پرش هيدروليكي واگرا، مدل هاي آشفتگي ، مدل جزء حجم سيال (VOF)، Fluent، گرداب

 

[P O U R I A]

تاثير چرخه هاي تر و خشك شدن بر منحني فشردگي و ارزيابي روش هاي برآورد

تاثير چرخه هاي تر و خشك شدن بر منحني فشردگي و ارزيابي روش هاي برآورد

عنوان:
تاثير چرخه هاي تر و خشك شدن بر منحني فشردگي و ارزيابي روش هاي برآورد


نويسنده(گان):
مريم صالحيان دستجردي، عباس همت،


چکيده:
تر و خشك شدن با ايجاد تنش در خاك، ساختمان فيزيكي آن را تغيير مي دهد. به همين منظور، اثر اين فرآيند بر ارزيابي روش هاي برآورد آستانه ي تراكم پذيري (ظرفيت باربري يا تنش پيش-تراكمي) يك خاك درشت بافت (لو م شني) تهيه شده از مزارع شركت توسعه نيشكر و صنايع جانبي اهواز، مورد بررسي قرار گرفت. در اين پژوهش روش هاي نشست صفحه اي (PST) و فشردگي محصور ارزيابي شدند. نمونه هاي بزرگ خاك تهيه و برخي از آن ها تحت تاثير 5 چرخه تر و خشك شدن قرار گرفت. سپس نمونه هاي با يا بدون فرآيند تر و خشك شدن تحت سه بار (0، 100 و 200 كيلوپاسكال) متراكم گرديد و آزمايش نشست صفحه اي در مركز نمونه ها انجام شد. از اطراف محل اين آزمايش، نمونه اي براي انجام آزمايش فشردگي محصور تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه براي حالت بدون تر و خشك شدن، اختلاف معني داري بين بار وارد شده به نمونه و مقادير به دست آمده از آزمايش PST وجود نداشت. در صورتي كه براي خاك تر و خشك شده، مقادير به دست آمده به طور معني داري بيشتر از بار متراكم-كننده بود. پس مي توان براي خاك هاي خاك ورزي شده به منظور تعيين پارامترهاي تراكمي آن از روش PST به عنوان يك روش سريع و قابل اجرا در آزمايشگاه و مزرعه استفاده نمود.


کليدواژگان:
آبياري غرقابي، تر و خشك شدن خاك، تنش پيش، تراكمي

 

[P O U R I A]

تجزيه زيستي نرمال– هگزادكان در خاك بوسيله گونه هاي سودوموناس و برخي باكتريهاي بومي مناطق آلوده به نفت

تجزيه زيستي نرمال– هگزادكان در خاك بوسيله گونه هاي سودوموناس و برخي باكتريهاي بومي مناطق آلوده به نفت

عنوان:
تجزيه زيستي نرمال– هگزادكان در خاك بوسيله گونه هاي سودوموناس و برخي باكتريهاي بومي مناطق آلوده به نفت


نويسنده(گان):
سپيده سعيدي، امير فتوت، امير لكزيان،


چکيده:
تجزيه زيستي نرمال - هگزادكان به وسيله باكتري ها به عنوان يكي از روش هاي مهم زيست پالايي مطرح مي باشد. هدف از اين مطالعه بررسي تجزيه زيستي نرمال - هگزادكان با سطح آلودگي 2500 ميلي گرم بر كيلوگرم بوسيله باكتري هاي سودوموناس آئروژينوزا (Pseudomonas aeruginosa)، پوتيدا (Pseudomonas putida) و باكتري هاي بومي مناطق آلوده در حضور منبع غذايي N:K (شامل سه نوع كود اوره با 46% نيتروژن، فسفات آمونيوم با 21% نيتروژن و 46% فسفر و سولفات پتاسيم با 40% پتاسيم) در شرايط آزمايشگاهي بوده است. آزمايش به صورت طرح آماري فاكتوريل در قالب كاملاً تصادفي (چند مشاهده اي) با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل شش سطح باكتري (سودوموناس آئروژينوزا (PA) و پوتيدا (PP)، سه جدايه از مناطق آلوده اهواز (IA)، سرخس (IS) و تهران (IT) و بدون باكتري)، دو سطح كود شيميايي (صفر و دو تن در هكتار) دو محيط خاكي (استريل (SS) و غيراستريل (NS)) و دو بازه زماني (30 و 60 روز) بود. سپس در نمونه هاي مورد مطالعه ميزان كربن آلي كل (TOC) خاك بعنوان شاخص تجزيه نرمال - هگزادكان اندازه گيري شد. نتايج بدست آمده از آزمايش نشان داد كه تجزيه نرمال - هگزادكان در خاك هاي غيراستريل بيشتر از خاك هاي استريل بود. بيشترين ميزان تجزيه نرمال - هگزادكان توسط جدايه سرخس صورت گرفت و ميزان تجزيه توسط اين جدايه در حضور ماده غذايي به 45% رسيد در حاليكه ميزان تجزيه در عدم حضور ماده غذايي كمتر بود (تقريباً يك سوم). بررسي ها نشان داد كه با افزايش زمان، ميزان تجزيه نرمال - هگزادكان در بين جدايه هاي باكتري افزايش معني داري داشت. ميزان تجزيه نرمال - هگزادكان در حضور تيمار كودي NPK پس از 60 روز، 4 برابر تيمار بدون كود بود.


کليدواژگان:
باكتري هاي سودوموناس، تجزيه زيستي، نرمال هگزادكان

 

[P O U R I A]

شدت هواديدگي و بررسي شاخص هاي آن در خاك هاي توسعه يافته روي چند سنگ آذرين در شمال غرب ايران

شدت هواديدگي و بررسي شاخص هاي آن در خاك هاي توسعه يافته روي چند سنگ آذرين در شمال غرب ايران

عنوان:
شدت هواديدگي و بررسي شاخص هاي آن در خاك هاي توسعه يافته روي چند سنگ آذرين در شمال غرب ايران


نويسنده(گان):
مريم يوسفي فرد، شمس اله ايوبي، احمد جلاليان،


چکيده:
اين مطالعه جهت بررسي شاخص هاي هواديدگي شيميايي متفاوت و همچنين ارزيابي شدت هواديدگي خاكرخ هاي توسعه يافته روي سنگ هاي آذرين بيروني (هورنبلند آندزيت، پيروكسن آندزيت و داسيت) و دروني ( آلكالي گرانيت، گرانوديوريت، منزوديوريت، سينيت و پيروكسن ديوريت) در شمال غرب ايران انجام گرديد. خاكرخ ها به روش استاندارد تشريح و نمونه هاي خاك و سنگ مادري جهت انجام آزمايشات فيزيكي و شيميايي متفاوت برداشت شدند. غلظت كل عناصر اصلي با دستگاه ICP-OES و عناصر كمياب Zr، V و Y با دستگاه ICP-MS تعيين شد. ضرايب همبستگي بالا و معني داري بين شاخص هاي هواديدگي شيميايي Ba، B/A، B/R، CIA، CIW، PIA، PWI و WR با خصوصيات خاك (درصد رس، آهن پدوژنيك و جرم مخصوص ظاهري) مشاهده گرديد. از بين شاخص هاي هواديدگي شيميايي متفاوت، شاخص هائي كه نسبتي از گروهي از اكسيدهاي متحرك به يك يا چند اكسيد نامتحرك مي باشند، جهت برآورد شدت هواديدگي خاك هاي توسعه يافته روي سنگ هاي آذرين در اين منطقه نيمه خشك مناسب مي باشند. منحني هاي مثلثي MFW و A-CN-K بيانگر تكامل و شدت هواديدگي بيشتر خاك هاي توسعه يافته روي سنگ هاي آذرين بيروني (هورنبلند آندزيت< پيروكسن آندزيت< داسيت) در مقايسه با سنگ هاي آذرين دروني (با شدت هواديدگي تقريباً مشابه و در مرحله ابتدايي هواديدگي) مي باشند. از بين هشت شاخص هواديدگي شيميايي كه داراي ضرايب همبستگي بالا با خصوصيات خاك بودند دو شاخص CIA و Ba شدت هواديدگي را مانند منحني MFW پيش بيني كردند. به نظر مي رسد كه اين دو شاخص بعد از شاخص W (يا منحني MFW) مناسبترين شاخص هاي هواديدگي شيميايي براي ارزيابي شدت هواديدگي در مناطق نيمه خشك مي باشند. در فرمول اين دو شاخص از عناصر متحرك Ca، Na و K به عنوان عناصر متحرك استفاده شده است، كه اين عناصر در ساختار فلدسپارها (كاني غالب در پوسته زمين) حضور دارند.


کليدواژگان:
هواديدگي شيميايي، شاخص هاي هواديدگي، شدت هواديدگي، سنگ هاي آذرين

 

[P O U R I A]

به كارگيري برنامه ريزي آرماني تصادفي در مديريت منابع آب

به كارگيري برنامه ريزي آرماني تصادفي در مديريت منابع آب

عنوان:
به كارگيري برنامه ريزي آرماني تصادفي در مديريت منابع آب


نويسنده(گان):
خداكرم سليمي فرد، خديجه مصطفايي دولت آباد،


چکيده:
در اين تحقيق براي مديريت منابع آب، از روش برنامه ريزي آرماني تصادفي استفاده مي شود. اين روش يك مدل چند معياري پشتيباني تصميم گيري است و در شرايط عدم اطمينان پاسخ هاي رضايت بخشي را توليد مي نمايد. در اين مقاله رضايت بهره برداران و نيز پيامدهاي زيست محيطي بهره برداري از منابع آب بررسي مي شود. همچنين، با تجزيه و تحليل حساسيت، اثر تغيير در پارامترها بر روي خروجي مدل بررسي مي گردد. مدل برنامه ريزي آرماني تصادفي براي مديريت منابع آب دشت بوشكان در سال 1388 بكار گرفته شد. يافته ها نشان مي دهد كه اين مدل مي تواند، هدف هاي چندگانه را مد نظر قرار دهد. افزون بر اين، با تعريف پارامترهاي ريسك، تصميم گيرنده مي تواند سناريوهاي گوناگوني از مقدار پارامترها را بررسي نمايد.


کليدواژگان:
مديريت منابع آب، برنامه ريزي آرماني تصادفي، شرايط عدم اطمينان

 

[P O U R I A]

كاربرد تخصيص و مديريت آب كشاورزي با استفاده از تكنيك بهينه سازي PSO (مطالعه موردي : دشت نيشابور)

كاربرد تخصيص و مديريت آب كشاورزي با استفاده از تكنيك بهينه سازي PSO (مطالعه موردي : دشت نيشابور)

عنوان:
كاربرد تخصيص و مديريت آب كشاورزي با استفاده از تكنيك بهينه سازي PSO (مطالعه موردي : دشت نيشابور)


نويسنده(گان):
عباس خاشعي سيوكي، بيژن قهرمان، مهدي كوچك زاده،


چکيده:
دشت نيشابور دراستان خراسان رضوي با شرايط اقليمي خشك و نيمه خشك و با تكيه بر منابع آبي زيرزميني يكي از قطب هاي مهم توليدات زراعي كشور محسوب مي شود. در اين تحقيق با استفاده از مدل بيلان آب زيرزميني معادلات مورد نياز جهت تخمين نوسانات سطح آب تعيين شد. در ادامه بعلت تعدد متغيرهاي تابع هدف در بهينه سازي مصرف آب، با استفاده از روش هاي فرا كاوشي و هوشمند PSO كه نياز به محاسبات كمتر و كارآيي بيشتر نسبت به ديگر روشها دارند الگو و تراكم كشت بهينه محصولات زراعي منطقه مطالعاتي تعيين شد. نتايج مدل بر مبناي يك سال نرمال (سال 1387) نشان داد كه مي توان با كاهش 30 درصدي سطح زير كشت اغلب محصولات بهاره و افزايش 30 درصدي سطح زير كشت گندم و جو و كلزا بيشترين درآمد را از آب استحصالي از آبخوان كسب نمود. در بين محصولات بهاره ذرت و گوجه فرنگي نسبت به ديگر محصولات بهاره بيشترين سهم را در افزايش سطح داشت. نتايج نشان داد كه با افزايش 20591 هكتار به محصولات پاييزه و كاهش 10970 هكتار از محصولات بهاره مي توان 7500 هزار ريال بطور متوسط در هرهكتار درآمد بيشتري بدست آورد.


کليدواژگان:
آب زيرزميني، دشت نيشابور، PSO، الگو، تراكم كشت

 

[P O U R I A]

بررسي تاثير شوري و سديم آب بر پخشيدگي و هدايت هيدروليكي غيراشباع

بررسي تاثير شوري و سديم آب بر پخشيدگي و هدايت هيدروليكي غيراشباع

عنوان:
بررسي تاثير شوري و سديم آب بر پخشيدگي و هدايت هيدروليكي غيراشباع


نويسنده(گان):
سحر خزاعي، حسين انصاري، بيژن قهرمان، علي نقي ضيائي،


چکيده:
با افزايش جمعيت و كمبود آب شيرين براي آبياري، يكي از راهكار هاي ممكن استفاده از آب هاي غيرمتعارف (آب هاي شور و سديمي) مي باشد. براي استفاده از اين آب ها بايد ملاحظات و مطالعات خاصي در نظر گرفته شود. از آنجايي كه بيشتر فرايند هاي مربوط به آب و خاك در مزرعه در وضعيت غيراشباع صورت مي گيرد و نيز مطالعات كمتري در اين مورد نسبت به وضعبت اشباع وجود دارد، در اين پژوهش هدف، بررسي تاثيرشوري و سديم آب بر پخشيدگي و هدايت هيدروليكي غيراشباع است. دو بافت لومي و شني، دو سطح 5 و20 براي SAR و دو سطح 4 و 12 دسي زيمنس بر متر براي EC و آب معمولي با شوري بسيار كم براي اين منظور به كار برده شد. از نمك هايNaCl، CaCl2و MgCl2با نسبت 2:1Ca:Mg=براي تهيه تيمار ها استفاده شد. پخشيدگي از روش جريان خروجي تك گامي در مكش 15 بار اندازه گيري شد. مقادير هدايت هيدورليكي غيراشباع با استفاده از مقادير پخشيدگي و شيب منحني رطوبتي محاسبه شد. در هر دو خاك با افزايش SARو كاهش EC، پخشيدگي و هدايت هيدروليكي غيراشباع خاك كاهش يافته و اين كاهش در رطوبت هاي كمتر، بيشتر مشاهده شد. خاك شني كمتر از خاك لومي تحت تاثير قرار گرفت. در مقايسه تيمارهايي كه كمترين و بيشترين مقدار پراكندگي را در خاك ايجاد مي كنند، مقادير پخشيدگي و هدايت هيدروليكي غيراشباع در خاك لومي حدود 100% كاهش داشته است و براي خاك شني در رطوبت هاي كم، مقادير پخشيدگي حدود 91% و هدايت هيدروليكي غيراشباع حدود 99% كاهش داشته است.


کليدواژگان:
روش جريان خروجي تك گامي، شيب منحني مشخصه رطوبتي، كيفيت آب

 

[P O U R I A]

تخمين منحني مشخصه با پس ماند رطوبتي به روش معكوس و مدل هاي اسكات و معلم در دو خاك مختلف

تخمين منحني مشخصه با پس ماند رطوبتي به روش معكوس و مدل هاي اسكات و معلم در دو خاك مختلف

عنوان:
تخمين منحني مشخصه با پس ماند رطوبتي به روش معكوس و مدل هاي اسكات و معلم در دو خاك مختلف


نويسنده(گان):
فريبرز عباسي،


چکيده:
حركت آب در خاك هاي غيراشباع معمولاً توسط پديده پس ماند رطوبتي تحت تاثير قرار مي گيرد. اما اغلب در توصيف انتقال آب و املاح، از اين پديده صرف نظر مي شود. هدف از اين تحقيق، تخمين پس ماند رطوبتي در مقياس لايسيمتري در دو خاك لوم سيلتي و لوم شني و مقايسه مدل تجربي اسكات و مدل مفهومي معلم بود. سه لايسيمتر خاك دست نخورده (با قطر حدود 80 سانتي متر و ارتفاع 105 سانتي متر) از هر كدام از خاك-هاي مورد مطالعه تهيه و حركت آب در خاك براي شرايط مرزي مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. هر يك از لايسيمترها به وسايل اندازه گيري مختلف براي اندازه گيري رطوبت خاك، مكش ماتريك و شدت جريان خروجي مجهز شدند. در هريك از لايسيمترها، 4 آزمايشِ پيوسته جريان غيراشباع آب در خاك انجام شد. ويژگي هاي هيدروليكي خاك با و بدون لحاظ پس ماند رطوبتي به روش معكوس توسط مدل WAVE و الگوريتم جستجوي مختصات چندگانه عمومي (GMCS-NMS) تعيين شدند. پس ماند رطوبتي با استفاده از مدل تجربيِ اسكات و مدل مفهومي معلم نيز مدل سازي شد. نتايج اندازه گيري شده و مدل سازي هاي عددي حاكي از وقوع پس ماند رطوبتي در هر دو خاك بود. تاثير پس ماند رطوبتي در خاك-هاي مورد مطالعه بر مولفه هاي مختلف حركت آب در خاك (مكش ماتريك، رطوبت خاك و شدت جريان) متفاوت بود. منحني مشخصه رطوبتي، مكش ماتريك و رطوبت خاك به شدت در دو خاك مورد مطالعه تحت تاثير پس ماند رطوبتي قرار گرفتند. ولي شدت جريان خروجي در هر دو خاك نسبت به پس ماند رطوبتي حساسيت كمتري داشت. در مجموع، مدل تجربي اسكات بهتر از مدل مفهومي معلم در مطالعه پس ماند رطوبتي در دو خاك مورد آزمايش موفق بود.


کليدواژگان:
پس ماند رطوبتي، مدل سازي معكوس، مدل اسكات، مدل معلم، مدل WAVE

 

[P O U R I A]

تخمين منحني مشخصه با پس ماند رطوبتي به روش معكوس و مدل هاي اسكات و معلم در دو خاك مختلف

تخمين منحني مشخصه با پس ماند رطوبتي به روش معكوس و مدل هاي اسكات و معلم در دو خاك مختلف

عنوان:
تخمين منحني مشخصه با پس ماند رطوبتي به روش معكوس و مدل هاي اسكات و معلم در دو خاك مختلف


نويسنده(گان):
فريبرز عباسي،


چکيده:
حركت آب در خاك هاي غيراشباع معمولاً توسط پديده پس ماند رطوبتي تحت تاثير قرار مي گيرد. اما اغلب در توصيف انتقال آب و املاح، از اين پديده صرف نظر مي شود. هدف از اين تحقيق، تخمين پس ماند رطوبتي در مقياس لايسيمتري در دو خاك لوم سيلتي و لوم شني و مقايسه مدل تجربي اسكات و مدل مفهومي معلم بود. سه لايسيمتر خاك دست نخورده (با قطر حدود 80 سانتي متر و ارتفاع 105 سانتي متر) از هر كدام از خاك-هاي مورد مطالعه تهيه و حركت آب در خاك براي شرايط مرزي مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. هر يك از لايسيمترها به وسايل اندازه گيري مختلف براي اندازه گيري رطوبت خاك، مكش ماتريك و شدت جريان خروجي مجهز شدند. در هريك از لايسيمترها، 4 آزمايشِ پيوسته جريان غيراشباع آب در خاك انجام شد. ويژگي هاي هيدروليكي خاك با و بدون لحاظ پس ماند رطوبتي به روش معكوس توسط مدل WAVE و الگوريتم جستجوي مختصات چندگانه عمومي (GMCS-NMS) تعيين شدند. پس ماند رطوبتي با استفاده از مدل تجربيِ اسكات و مدل مفهومي معلم نيز مدل سازي شد. نتايج اندازه گيري شده و مدل سازي هاي عددي حاكي از وقوع پس ماند رطوبتي در هر دو خاك بود. تاثير پس ماند رطوبتي در خاك-هاي مورد مطالعه بر مولفه هاي مختلف حركت آب در خاك (مكش ماتريك، رطوبت خاك و شدت جريان) متفاوت بود. منحني مشخصه رطوبتي، مكش ماتريك و رطوبت خاك به شدت در دو خاك مورد مطالعه تحت تاثير پس ماند رطوبتي قرار گرفتند. ولي شدت جريان خروجي در هر دو خاك نسبت به پس ماند رطوبتي حساسيت كمتري داشت. در مجموع، مدل تجربي اسكات بهتر از مدل مفهومي معلم در مطالعه پس ماند رطوبتي در دو خاك مورد آزمايش موفق بود.


کليدواژگان:
پس ماند رطوبتي، مدل سازي معكوس، مدل اسكات، مدل معلم، مدل WAVE