navid52000
عضو جدید
طرح مسئله پيرامون مبحثي مشخص با گروهي از متخصصان امر، با پاسخ هاي متفاوتي همراه است. پاسخ هاي متفاوتي كه تنها تفاوت ديدگاههاي متخصصان موجب كثرت آنها مي شود، اما تمامي آنها مقصدي يكسان را دنبال مي كنند.
در اين ميان، بررسي و پژوهش كثرت پاسخ ها را به وحدت يكپارچه اي تبديل مي سازد كه از تمامي ابعاد و زوايا مورد تحليل قرار گرفته و هدفي روشن و عاري از هر گونه ابهام را پيش روي قرار مي دهد.
و اين حاصل تفاوت نگرش هاي متخصصان است.
دكتر خشايار بديعي، عضو هيات علمي پژوهشكده صنايع رنگ ايران است. وي پس از فارغ التحصيلي از دانشگاه اميركبير در رشته مهندسي شيمي (در مقطع دكترا)، مدرك فوق دكتراي خود را در اين رشته از دانشگاه وكشور در سوئد دريافت كرده است.
هم اكنون دكتر خشايار بديعي در حال بررسي مسايل و مشكلات مربوط به استفاده رنگها و پوشش ها بر محيط زيست و تحقيق در زمينه هاي مربوط به كاهش آثار مخرب مواد شيميايي بر محيط زيست است. همچنين مدلسازي آلودگي هوا در محيط هاي شهري و صنعتي از جمله فعاليت هايي است كه هم اكنون وي به آن مشغول است.
در خلال گفتگوهايي كه با متخصصان علم شيمي داشته ايم از مباحث گوناگوني به عنوان جديدترين مباحث مطرح در علم شيمي ياد شد. از نظر شما جديدترين مباحث علم شيمي كدامند؟
مباحثي مانند نانوفناوري، محيط زيست، كاتاليست ها، زيست فناوري از جمله مباحث جديدي است كه از اهميت ويژه اي برخوردارند. از طرفي مبحث مهندسي مخازن كه شامل مدلسازي، ازدياد برداشت و تزريق گاز مي شود، نيز مبحثي نوين است كه به تازگي مورد توجه قرار گرفته است.
به عنوان يك صاحبنظر مهندسي شيمي، سطح علمي و تخصصي دانشگاههاي مهندسي كشور را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
با توجه به اهميت و توسعه رشته هايي از جمله زيست فناوري، نانوفناوري و در پي آن افزايش گرايش به سمت اين گونه رشته ها و كاهش درخواست هاي مربوط به بخش هاي فرايندي رشته مهندسي شيمي، مي توان ادعا كرد كه پيشرفت در زمينه رشته هاي مورد توجه ياد شده با سرعت كمتري صورت مي پذيرد. البته به تازگي رشته مهندسي نفت و مخازن مورد توجه واقع شده است كه نيرو و انگيزه جديدي براي پيشرفت هاي تخصصي ايجاد كرده است و بايد منتظر نتايج مثبت اين حركت بود.
چه اقداماتي را براي دستيابي به تجربيات دانش پژوهان ساير نقاط دنيا مثمرثمر مي دانيد؟
مشاركت و حضور محققان كشور در مجامع علمي بين المللي، برگزاري دوره هاي آموزشي مشترك با همكاري دانشگاههاي مختلف دنيا، برقراري ارتباط ميان دانشگاههاي كشور و مراكز تحقيقاتي و صنعتي در كشورهاي پيشرفته دنيا و تبادل اطلاعات تخصصي ميان اين مراكز از جمله اقدامات موثر در ارتقاي اطلاعات است. متاسفانه عدم وجود ارتباط مناسب ميان مراكز آموزشي داخلي و خارجي مشكل اصلي پيشرفت علمي رشته مهندسي شيمي است كه براي رفع اساسي آن لازم و ضروري است، امكان برقراري چنين ارتباط هايي فراهم شود. حال كه بحث مشكلات رشد و پيشرفت در اين زمينه پيش آمد بايد به اين نكته هم اشاره كنم كه عدم توانايي صنعت كشور در استفاده صحيح از تخصص هاي موجود يكي ديگر از معضلات موجود در بحث مهندسي شيمي است.
براي حل اين معضلات چه پيشنهادي داريد؟
مشكل اصلي در تعامل ميان دانشگاه و صنعت به نوع نگرش و توانايي هاي هر دو اينها بستگي دارد. در حالي كه صنعت كشور در مرحله كپي برداري از محصولات خارجي است، دانشگاهها در تلاش براي رسيدن به مرزهاي دانش نوين جهاني هستند و بديهي است در چنين شرايطي كه صنعت كشور توانايي توليد محصولات جديد و رقابت با مراكز صنعتي در كشورهاي پيشرفته را ندارد، مراكز دانشگاهي و تحقيقاتي قادر به ارايه خدمات به آنها نيستند.
البته نگرش مراكز صنعتي داخلي در مقايسه با نگرش كشورهاي صاحب صنعت بسيار متفاوت است. در كشورهاي پيشرفته صنايع با ارزيابي نيازهاي جامعه و رقابت با ساير شركت هاي رقيب و ارزيابي صحيح توانايي هاي موجود در دانشگاههاي داخل و خارج كشور، ضمن تامين كامل هزينه هاي تحقيق برابر استانداردهاي روز دنيا، خدمات مناسب را دريافت مي كنند. در حالي كه در كشور ما صنعت بدون توجه به پتانسيل هاي موجود، توانايي هاي تحقيقاتي و تامين امكانات مورد نياز جامعه، بدنبال حل مشكلاتي است كه خود از آنها بي اطلاع است. بنابراين از آنجايي كه صنعتگر ما ديدگاه صحيحي از افق پيش رو ندارد، در نتيجه توانايي تشخيص و مطرح ساختن نيازهاي ضروري خود را نيز ندارد و اين مسئله است كه همواره سبب سوء تفاهم هميشگي ميان دانشگاه و مراكز تحقيقاتي از يك سو و مراكز صنعتي از سوي ديگر مي شود.
در هر صورت براي آنكه مراكز تحقيقاتي توانايي ارايه خدمات به صنعت كشور را داشته باشند، مراكز صنعتي مي بايست ارزيابي درستي از جايگاه خود و همچنين پتانسيل هاي موجود در دانشگاه بدست آورند. پس از اين مرحله مراكز صنعتي مي بايست بپذيرند كه هزينه هاي مربوط به تحقيق را بپردازد و همچنين توانايي تحمل عدم موفقيت پروژه هاي تحقيقاتي را (كه هزينه آنرا پذيرفته اند) داشته باشند و بدين ترتيب مي توانند وارد مرحله جديد توليد محصولات با كيفيت بهتر از محصولات مشابه خود شوند.
در اين حيطه وسيع صنعت، صنعت روانكاري از چه جايگاه و اهميتي برخوردار است؟
صنعت روانكاري به ويژه از نظر تنوع توليد از اهميت ويژه اي در رشته مهندسي شيمي برخوردار است. مهندسان شيمي بايد از تمامي فرايندهاي توليد اين مواد و موارد مصرف آنها آگاهي داشته باشند. در اين ميان توليد پايه روانكار و همچنين مواد افزودني روانكارها داراي اهميت بسياري است كه هر دوي اين مباحث در حيطه تخصص مهندسان شيمي است.
به عنوان سخن پاياني، اگر نكته اي در زمينه مهندسي شيمي به نظرتان مي رسد كه ناگفته مانده است، مطرح كنيد.
شايد مطرح ساختن اين مطلب به مبحث محيط زيست مرتبط شود اما توجه به مسايل زيست محيطي در رشته اي مانند مهندسي شيمي از اهميت زيادي برخوردار است و دروس پايه مربوط به اين مبحث بايد از پايين ترين سطوح تحصيلي رشته مهندسي شيمي مورد توجه قرار گيرد.
عملكرد متخصصان مهندسي شيمي با توجه به نقش پررنگ اين رشته در ابعاد زندگي روزمره و توليد محصولات صنعتي مختلف- كه در بسياري از موارد با آلودگي شديد محيط زيست همراه است- بايد زير ذره بين قوي مسئولان امر، مورد توجه قرار گيرد و با ترويج دانش و كنترل هوشمند داخلي نسبت به رفع و يا به حداقل رساندن آثار مخرب صنايع شيميايي اقدام كرد.
منبع : ماهنامه نفت پارس
