گنو/لینوکس
ریچارد استالمن
از آنجایی که ابزارهای گنو که بخش عمدهٔ توزیعهای لینوکس را تشکیل میدهند از پروژه سیستم عامل آزاد گنو (که بسیار سابقهدارتر از هستهٔ لینوکس است) ریشه گرفتهاند، ریچارد استالمن و بنیاد نرمافزار آزاد درخواست کردهاند که سیستم ترکیب شده (از هستهٔ لینوکس و ابزارهای گنو) بدون توجه به نام توزیعاش، گنو/لینوکس خوانده شود.
علیرغم این که بعضی از توزیعها، گنو/لینوکس دبیان به طور خاص، از این نام استفاده میکنند بسیاری تنها به گفتن لینوکس اکتفا میکنند. تفاوت بین هستهٔ تروالدز و سیستمی که شامل این هستهاست، همیشه باعث سردرگمی ست و نامگذاری همچنان بحثانگیز باقی ماندهاست.
گستره
در
بیش از یک میلیارد دلار: برآورد اندازه گنو/لینوکس که مقاله تحقیقی است بر روی توزیع رِدهت ۷٫۱، تعداد خطوط کد منبع (source lines of code – SLOC) ۳۰ میلیون عنوان شدهاست. در این تحقیق با استفاده از روش (Constructive Cost Model – COCOMO) برآورد شدهاست که بر روی این توزیع حدود هشت میلیون نفر-سال کار توسعه انجام گرفتهاست. چنان که این نرمافزار توسط روشهای متعارف خصوصی توسعه مییافت، هزینه توسعهاش در ایالات متحده با روشهای توسعه متعارف خصوصی بالغ بر ۱/۰۸ میلیارد دلار (با قیمت دلار سال ۲۰۰۰) میشد.
بخش اعظم کد (۷۱٪) توسط زبان برنامهنویسی C نوشته شدهاست اما از بسیاری از زبانهای دیگر همچون ++C، لیسپ، اسمبلی، پرل، فرترن، پایتون و زبانهای اسکریپتنویسی مختلف استفاده شدهاست. اندکی بیش از نیمی از خطوط کد تحت مجوز عمومی گنو (جی پی اِل) هستند. هسته لینوکس ۲٫۴ میلیون خط برنامهاست و ۸٪ کل کد را تشکیل میدهد.
در پژوهشی که پس از آن انجام شد، به نام
شمردن سیب زمینیها: اندازه دِبیین۲٫۲ همان تحلیل بر روی لینوکس دِبیین ۲٫۲ انجام گرفت. این توزیع دارای بیش از پنجاه و پنج میلیون خط کد بود که هزینه توسعهاش با روشهای توسعه متعارف خصوصی بالغ بر ۱٫۹ میلیارد دلار (با قیمت دلار سال ۲۰۰۰) میشد.
کاربردهای سیستم عاملهای شکل گرفته بر پایه لینوکس
در گذشته یک کاربر لینوکس برای پیکربندی و نصب سیستم خود، نیازمند دانش بالایی از رایانه بود. این دلیل به علاوه جذاب بودن دسترسی به درون سیستم، باعث شده بود که به طور سنتی کاربران لینوکس را (بر خلاف کاربران ویندوز یا مَکاواِس) کسانی شکل بدهند که با تکنولوژی بیشتر دمخور هستند. افرادی که معمولاً با القاب «هَکِر» و «گیک» شناخته میشوند. این نگرش در سالهای اخیر با افزایش راحتی کار در لینوکس و گسترده شدن استفاده از بسیاری از توزیعها، اعتبار خود را از دست دادهاست. لینوکس در بازار سرورها و کاربردهای-ویژه (مانند پردازش تصویر و سرویسهای وِب) پیشرفت قابل ملاحظهای کرده و در حال ورود به بازار بزرگ رایانههای رومیزی است.
لینوکس اساس مجموعه نرمافزار سرور موسوم به لامپ (لینوکس), آپاچی, مایسیکوئل (MySQL), پرل/پیاچپی/پایتون) را تشکیل میدهد که میان توسعهدهندگان وب محبوبیت گستردهای کسب کردهاست.
از لینوکس همچنین اغلب در سیستمهای کارگذاشته استفاده میشود. قیمت اندک آن باعث میشود انتخابی ایدهآل برای ابزارهایی مانند سیمپیوتر (رایانهای که برای جمعیت کم درآمد کشورهای در حال توسعه طراحی شده) باشد.
لینوکس با داشتن محیطهای رومیزی مانند گنوم و کی دی ای، رابط کاربری همچون اپل مکینتاش و مایکروسافت ویندوز را در کنار دیگر محیطهای گرافیکی و رابط خط فرمان یونیکس-مانند سنتیاش، عرضه میکند. هرچند نرمافزارهای گرافیکی لینوکس برای بسیاری از مصارف وجود دارند، در بسیاری زمینهها نرمافزارهای خصوصی هنوز از گستره و میزان محبوبیت بیشتری برخوردارند.