كروماتوگرافي

mahdi.adelinasab

کاربر بیش فعال
کاربر ممتاز
کروماتوگرافی را به علت اینکه دربرگیرندهٔ سیستم‌ها و تکنیک‌های مختلفی است نمی‌توان به طور مشخص تعریف کرد. اغلب جداسازی‌هابر مبنای کروماتوگرافی و بر روی مخلوط‌هایی از مواد بی‌رنگ از جمله گازها صورتمی‌گیرد.

کروماتوگرافی راهی است برای تشخیصاجزا در ابعاد نانومتری، با دقتی در حد و اندازهٔ مولکولی و مدتها پیش از شکلگیریفناوری نانو، برای شناسایی مواد به کار میرفت. اگر چند مولکول با هم داشته باشیم،کروماتوگرافی تشخیص میدهد غلظت آنها چقدر است.
اساس کار کروماتوگرافی جداسازیاجزای مخلوط با استفاده از سرعت متفاوت حرکت مولکولهای مختلف در محیط یکسان و باانرژی اولیهٔ مشابه است.
دستگاههای کروماتوگرافی پیشرفته، میلیونها مولکولمختلف را در یک میلیمتر مخلوط بهراحتی شناسایی می‌کنند و پژوهشگران فناوری نانومی‌توانند به کمک این روشها قسمت عمده‌ای از مشکلات خود را در شناسایی مواد مورداستفاده رفع کنند.
کروماتوگرافی به عنوان یکی از روشهای آزمایشیِ کارآمد درنانو فناوری، شامل چند روش است: کروماتوگرافی کاغذی، کروماتوگرافی ژلی وکروماتوگرافی گازی از جمله روشهایی هستند که در اینجا با آنها آشنا می‌شویم. دقتکنید که زمان، عامل کنترل ما بر انتخاب ذراتی است که با سرعتهای مختلف در محیطکروماتوگرافی توزیع مکانی می‌‌یابند.

ریشهٔ لغویِ کروماتوگرافی
در زبانیونانی chroma به معنی رنگ و grophein به معنی نوشتن است.

اطلاعات اولیه
کروماتوگرافی پُرکاربردترین شیوهٔ جداسازی تجزیه‌ای است که در تمام شاخه‌هایعلوم به کار میرود. کروماتوگرافی گروه گوناگون و مهمی از روش‌های جداسازی را شاملمی‌شود و امکان می‌دهد تا اجزای سازندهٔ نزدیک به همِ مخلوط‌های کمپلکس را جدا،منزوی و شناسایی کند. بسیاری از این جداسازی‌ها به روش‌های دیگر نا‌ممکن است.

سیر تحولی رشد
اولین روش‌های کروماتوگرافی در سال ۱۹۰۳ توسط میخائیل سوئت ابداعو نام‌گذاری شد. او از این روش برای جداسازی مواد رنگی استفاده کرد.ریچارد لارنس وجان آرچر در سال ۱۹۵۲ به پاس اکتشافاتشان در زمینهٔ کروماتوگرافی جایزهٔ نوبلگرفتند.

توصیف کروماتوگرافی
کروماتوگرافی را به علت اینکه دربرگیرندهٔسیستم‌ها و تکنیک‌های مختلفی است نمی‌توان به طور مشخص تعریف کرد. اغلب جداسازی‌هابر مبنای کروماتوگرافی و بر روی مخلوط‌هایی از مواد بی‌رنگ از جمله گازها صورتمی‌گیرد.
کروماتوگرافی متکی بر حرکت نسبی دو فاز است. یکی از این فازها بدونحرکت است و فاز ساکن نامیده می‌شود و دیگری را فاز متحرک می‌نامند. اجزای یک مخلوطبه وسیلهٔ جریانی از یک فاز متحرک از داخل فاز ساکن عبور داده می‌شوند و جداسازی براختلاف در سرعت مهاجرت اجزای مختلف نمونه استواراست.

مثال
اگر به طورساده بخواهیم عمل کروماتوگرافی را انجام دهیم، یک لیوان حاوی آب را برمیداریم و یکقطره جوهر در آن میچکانیم. سپس تکهکاغذی را برمیداریم و قسمتی از آن را در لیوانآب قرار میدهیم. پس از مدتی مشاهده میشود که جوهر از کاغذ بالا میرود و پخشمیشود.
 
آخرین ویرایش توسط مدیر:

mahdi.adelinasab

کاربر بیش فعال
کاربر ممتاز
ادامه

ادامه

روش‌های کروماتوگرافی
روش‌های کروماتوگرافی، بر حسب ماهیت فازمتحرک و سپس بر حسب ماهیت فاز ساکن، ممکن است جامد، مایع و گاز باشند. بدین ترتیب،فرآیند کروماتوگرافی به چهار بخش اصلی تقسیم می‌شود. باید گفت که اگر فاز ساکن،مایع باشد کروماتوگرافی را تقسیمی می‌نامند.

انواع کروماتوگرافی
هر یک از۴نوع اصلی کروماتوگرافی انواع مختلفی دارد:
کروماتوگرافی مایع ـ جامد
کروماتوگرافی جذب سطحی
کروماتوگرافی لایهٔ نازک
کروماتوگرافی تبادلیونی
کروماتوگرافی ژلی
کروماتوگرافی گاز ـ جامد
کروماتوگرافیمایع ـ مایع
کروماتوگرافی تقسیمی
کروماتوگرافی کاغذی
کروماتوگرافی گاز ـ مایع
کروماتوگرافی ستون موئین

مزیت روشهایکروماتوگرافی
روشهای کروماتوگرافی می‌توانند جداسازی‌هایی را که به روشهایدیگر خیلی مشکلاند، به انجام برسانند. زیرا اختلاف جزئی موجود در رفتار جزئیاجسام، در جریان عبور آنها از یک سیستمِ کروماتوگرافی چند برابر می‌شود.
هر چهاین اختلاف بیشتر شود، قدرت جداسازی بیشتر و برای انجام جداسازی نیاز کمتری به وجوداختلافات دیگر خواهد بود.
مزیت کروماتوگرافی نسبت به ستون تقطیر این است کهبهآسانی می‌توان به آن دست یافت. با وجود اینکه ممکن است چندین روز طول بکشد تا یکستون تقطیر به حداکثر بازده خود برسد، ولی یک جداسازی کروماتوگرافی می‌تواند در عرضچند دقیقه یا چند ساعت انجام گیرد.
یکی از مزایای برجستهٔ روشهای کروماتوگرافیاین است که آنها آرام هستند. به این معنی که احتمال تجزیهٔ مواد جداشونده به وسیلهٔاین روش‌ها در مقایسه با سایر روش‌ها کمتر است.
مزیت دیگر روش‌های کروماتوگرافیاین است که تنها مقدار بسیار کمی از مخلوط برای تجزیه لازم است. به این علت،روشهای تجزیه‌ای مربوط به جداسازی کروماتوگرافی می‌توانند در مقیاس میکرو و نیمهمیکرو انجام گیرند.
روش‌های کروماتوگرافی ساده، سریع و وسایل مورد لزوم آنهاارزان هستند. اجزای مخلوطهای پیچیده را به کمک این روشها میتوان از یکدیگر جداکرد.

انتخاب بهترین روش کروماتوگرافی
انتخاب نوع روش کروماتوگرافی بجز درموارد واضح (مانند کروماتوگرافی گازی در جداسازی گازها) عموماً تجربی است. زیراهنوز هیچ راهی برای پیش‌بینی بهترین روش برای جداسازی اجسام، مگر در چند مورد سادهوجود ندارد.
در ابتدا روش‌های ساده‌تری مانند کروماتوگرافی کاغذی و لایه نازکامتحان می‌شوند. در صورتی که با این روشها مستقیماً قادر به جداسازی باشند،جداسازی را باید به وسیلهٔ آنها صورت داد. در غیر این صورت، از روش‌های پیچیده‌تراستفاده می‌شود.
کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HELC)، وقتی که روش‌هایساده فاقد کارایی لازم هستند، می‌تواند جوابگو باشد.


منبع: باشگاه دانش‌آموزی نانو
 

هانيه-م.ر

عضو جدید
كروماتوگرافي

سلام عزيزانم گزارش كار مي خوام :كروماتوگرافي، از دوستاي عزيز اميركبيري(پلي تكنيكي) خواهشمندم كهكمكم كنيد:cry:
 

vfbabak

عضو جدید
سلام
مطلبش خوبه
ولی اگه مقاله کامل در مورد کروماتوگرافی دارین بذارین ممنون میشم
لطف می کنین
 
بالا