خطرات و عوارض برجسته سازي لب ها
متخصصان زيبايي، لب هاي توپر همراه با کناره هاي برجسته و واضح را از معيارهاي زيبايي لب مي دانند. لب ها هر دو قسمت صورت را پرمي کنند و در زمان خنديدن، نقطه محوري عمده زيبايي صورت به شمار مي آيند. اما يکي از آثار گذشت زمان در صورت، آتروفي و تحليل چربي صورت و از جمله تحليل چربي لب هاست که از زيبايي لب مي کاهد. به همين بهانه با دکتر عليرضا فدايي نائيني متخصص جراحي پلاستيک درباره برجسته سازي لب، يکي از مُدهاي طبي اين روزها، گفتگو کرده ايم...
▪ اصلا چه نواحي اي از لب ها قابل برجسته سازي هستند؟
ـ شايع ترين قسمت هايي که تحت برجسته کردن قرار مي گيرد قسمت ورميلون لب، يعني قسمت مرزي بين حواشي لب ها و قسمت قرمز لب هاست. اين کار سبب مي شود تا قسمت خارجي لب ها بيشتر نمايان شود. گوشه هاي لب ها نيز مي تواند تحت پرکردن قرارگيرد. گوشه هاي لب به مرور زمان و در اثر سن و نيروي جاذبه به سمت پايين جابه جا مي شوند که با تزريق مي توان آنها را به حالت اوليه برگرداند. مي توان دو خط برجسته مابين سوراخ بيني و لب فوقاني را نيز که به مرور زمان برجستگي خود را از دست مي دهند، مجددا با تزريق به حالت جوان برگرداند بنابراين تمامي قسمت هاي لب امکان برجسته سازي و برگرداندن به حالت جواني را دارند.
▪ از چه موادي براي برجسته سازي لب ها استفاده مي شود؟
ـ از اواخر سال ۱۹۹۰ ميلادي همراه با افزايش جهاني درخواست براي اقدامات زيبا سازي صورت و افزايش اعمال جراحي زيبايي، استفاده از مواد مختلفي که سازگاري بافتي تقريبا مناسبي داشته باشند، جهت برجسته سازي لب ها بيشتر شد. با تزريق اين مواد، جراحان زيبايي سعي مي کردند تا لب هاي نازک تغيير شکل داده را مجددا به صورت برجسته وجذاب درآورند. به طور خلاصه مي توان مواد را که به صورت گسترده در برجسته سازي لب ها به کار مي روند به موارد زير تقسيم بندي کرد:
۱) اتوليفن: مواد قابل تزريق که از قسمت درم پوست خود شخص تهيه مي شوند، خطر حساسيت ندارند و نتايج آنها موقت است چرا که بدن به سرعت آنها را جذب مي کند.
۲) کلاژن: نياز به تست حساسيت قبل از تزريق دارند، چرا که از بافت هاي گاوي استخراج مي شوند و حدود از ۴ هفته تا ۳ ماه دوام دارند.
۳) درمالوژن: از پوست بيمار تهيه مي گردد و تا حدودي دوام و ماندگاري بيشتر از کلاژن گاوي دارد. اين مواد ساختار سنگيني دارند و از خلال پوست ظريف لب ها به صورت رگه هاي سفيد و دانه هاي سفيد تا آخر عمر بيمار را اذيت مي کند اما اين ماده براي پر کردن خطوط و چين و چروک هاي اطراف لب ها به کار رفته اند که با ريسک بالاي ايجاد ناهمواري و پستي و بلندي در اطراف لب ها همراه است و گاه بيمار مجبور مي شود که براي خارج کردن آنها مجددا تحت جراحي قرار گيرد.
▪ روش تزريق اين مواد چگونه است؟
ـ در صورت استفاده از هيالورونيک اسيدها جهت برجسته سازي لب پس از ضدعفوني کردن لب ها و اطراف آنها به صورت دقيق، با استفاده از سوزن هاي بسيار ظريف به اندازه ۳۰ تا ۳۱ (که ضخامت حدود ۶ تا ۱۲ تار موي انسان را دارند) اين مواد در زير مخاط و پوست و بالاي عضله لب تزريق مي گردند. هر چند در لب هاي حساس مي توان از پمادهاي بي حس کننده موضعي حدود ۳۰ تا ۶۰ دقيقه قبل از تزريق استفاده کرد.
▪ آيا تکنيک هاي ديگري هم به جز تزريق مواد مختلف براي برجسته سازي لب ها وجود دارد؟
ـ بله، از تکنيک هاي ديگري نيز جهت برجسته سازي لب ها استفاده شده؛ از جمله، پروتزها که به صورت نوارهايي با عرض ۴/۲ ميلي متر و ۴/۳ ميلي متر در داخل لب ها استفاده شده است. اخيرا استفاده از پروتزهاي سيليکوني جامد با سايزهاي متفاوت و با شکل خود لب ها به صورت دوکي شکل نيز جهت برجسته سازي لب ها، با اقبال روبه رو شده است. از نسوج مختلفي از خود بدن شخص نيز جهت پر کردن لب ها مي توان استفاده کرد از جمله ساختارهاي تاندوني نظير بعضي از تاندون هاي اندام فوقاني و بعضي از ساختارهاي فاشيايي بدن. روش جراحي ديگري نيز وجود دارد که طي آن جراح قسمت هاي کوچکي از پوست نزديک لب ها يا داخل دهان را برش داده، خارج کرده و آن را به حجم داخل لب ها اضافه مي کند اما اين تکنيک به لب ها زياد حجم نمي دهد، بلکه بيشتر لب ها را مقداري به سمت بيرون برجسته مي کند.
▪ خطرات و عوارض اعمال جراحي برجسته سازي لب ها چيست؟
ـ ببينيد؛ مطالعات متعددي نشان داده اند که برجسته سازي لب ها با چربي به صورت پيوند چربي يکي از بهترين روش هاي تقريبا دايمي و مناسب است اما بايد از برجسته کردن بيشتر از حد با اين روش پرهيز کرد، چرا که نتايج ظاهري بسيار ناخوشايندي را ايجاد مي کند. از عوارض تزريق چربي مي توان به ايجاد برجستگي هاي دانه دانه و نيز فرورفتگي ها اشاره کرد. عوارض مهم که گاه ممکن است روي دهند شامل قرمزي، تورم، خارش در محل تزريق و يا خون ريزي، حرکت پروتزها يا خارج شدن پروتزها از قسمتي از لب است. البته در اکثر موارد تورم و کبودي ها ظرف چند روز تا يک هفته بهبود مي يابند. بعضي از بيماران به مصرف بي حس کننده هاي موضعي نظير ليدوکايين حساسيت دارند. در موارد بروز حساسيت آلرژيک به قسمت هاي حساسيتي کلاژن، از تزريق کلاژن بايد پرهيز کرد. البته احتمال بروز عوارض ناخواسته ديگري نيز وجود دارد که شامل ايجاد زخم، بروز اختلالات انعقادي خون، عفونت و ايجاد بافت اسکار در لب ها است. در بيماراني که ديابت، لوپوس يا بيماري هاي بافت هم بند دارند يا در بيماراني که فشارخون شديد و غير کنترل شده يا عفونت هاي راجعه تبخال يا تبخال فعال دارند، برجسته سازي لب ها انجام نمي شود. همين طور در افراد سيگاري به دليل آنکه روند ترميم زخم کندتري دارند، انتظار بروز عوارض بيشتر است.
▪ پس از تزريق بيمار بايد چه اقداماتي را انجام دهد؟
ـ تورم بلافاصله پس از تزريق را مي توان با کمپرس سرد و يخ کاهش داد. مي توان از مرطوب کننده هاي لب براي جلوگيري از خشکي لب بعد از تزريق استفاده کرد و ظرف چند ساعت اول بيمار بايد از استفاده از مواد آرايشي براي لب ها پرهيز کرده و حداقل به مدت ۴۸ ساعت از ورزش هاي سنگين و نور شديد خورشيد اجتناب کند. اگر لب در قسمت محدودي بيش از حد برجسته شود، توسط جراح پلاستيک مربوطه آن قسمت ماساژ داده مي شود تا يکنواختي لازم به دست آيد.
▪ چه افرادي کانديداي مناسبي براي انجام برجسته سازي لب ها هستند؟
ـ تمامي افرادي که براي برجسته سازي لب مراجعه مي کنند، بايد از ايشان شرح حال دقيق و کامل و نيز سابقه مصرف داروها از جمله آسپيرين گرفته شود و به صورت به طور کامل معاينه باليني شوند. شخص بايد در وضعيت سلامت مناسبي باشد. در صورتي که شخص مبتلا به تبخال است يا اسکار در لب دارد يا مبتلا به بعضي از بيماري ها نظير ديابت، لوپوس، اختلالات انعقادي و يا بيماري بافت هم بند بوده و داراي سابقه حساسيت شديد است کانديد برجسته سازي لب ها نيست. همچنين فرد بايد انتظارات معقول از نتايج عمل داشته باشد. فردي که درخواست غيرمعقول و يا انتظار تغييرات بسيار زياد و يا دور از واقعيت از جنبه هاي زيبايي صورت دارد را نيز بايد با مشاوره مناسب و عاقلانه با وي کنار گذاشت. بايد به شخص عوارض و اتفاقات ناخواسته اي را نيز که ممکن است پس از تزريق رخ دهد، گوشزد کرد.
متخصصان زيبايي، لب هاي توپر همراه با کناره هاي برجسته و واضح را از معيارهاي زيبايي لب مي دانند. لب ها هر دو قسمت صورت را پرمي کنند و در زمان خنديدن، نقطه محوري عمده زيبايي صورت به شمار مي آيند. اما يکي از آثار گذشت زمان در صورت، آتروفي و تحليل چربي صورت و از جمله تحليل چربي لب هاست که از زيبايي لب مي کاهد. به همين بهانه با دکتر عليرضا فدايي نائيني متخصص جراحي پلاستيک درباره برجسته سازي لب، يکي از مُدهاي طبي اين روزها، گفتگو کرده ايم...
▪ اصلا چه نواحي اي از لب ها قابل برجسته سازي هستند؟
ـ شايع ترين قسمت هايي که تحت برجسته کردن قرار مي گيرد قسمت ورميلون لب، يعني قسمت مرزي بين حواشي لب ها و قسمت قرمز لب هاست. اين کار سبب مي شود تا قسمت خارجي لب ها بيشتر نمايان شود. گوشه هاي لب ها نيز مي تواند تحت پرکردن قرارگيرد. گوشه هاي لب به مرور زمان و در اثر سن و نيروي جاذبه به سمت پايين جابه جا مي شوند که با تزريق مي توان آنها را به حالت اوليه برگرداند. مي توان دو خط برجسته مابين سوراخ بيني و لب فوقاني را نيز که به مرور زمان برجستگي خود را از دست مي دهند، مجددا با تزريق به حالت جوان برگرداند بنابراين تمامي قسمت هاي لب امکان برجسته سازي و برگرداندن به حالت جواني را دارند.
▪ از چه موادي براي برجسته سازي لب ها استفاده مي شود؟
ـ از اواخر سال ۱۹۹۰ ميلادي همراه با افزايش جهاني درخواست براي اقدامات زيبا سازي صورت و افزايش اعمال جراحي زيبايي، استفاده از مواد مختلفي که سازگاري بافتي تقريبا مناسبي داشته باشند، جهت برجسته سازي لب ها بيشتر شد. با تزريق اين مواد، جراحان زيبايي سعي مي کردند تا لب هاي نازک تغيير شکل داده را مجددا به صورت برجسته وجذاب درآورند. به طور خلاصه مي توان مواد را که به صورت گسترده در برجسته سازي لب ها به کار مي روند به موارد زير تقسيم بندي کرد:
۱) اتوليفن: مواد قابل تزريق که از قسمت درم پوست خود شخص تهيه مي شوند، خطر حساسيت ندارند و نتايج آنها موقت است چرا که بدن به سرعت آنها را جذب مي کند.
۲) کلاژن: نياز به تست حساسيت قبل از تزريق دارند، چرا که از بافت هاي گاوي استخراج مي شوند و حدود از ۴ هفته تا ۳ ماه دوام دارند.
۳) درمالوژن: از پوست بيمار تهيه مي گردد و تا حدودي دوام و ماندگاري بيشتر از کلاژن گاوي دارد. اين مواد ساختار سنگيني دارند و از خلال پوست ظريف لب ها به صورت رگه هاي سفيد و دانه هاي سفيد تا آخر عمر بيمار را اذيت مي کند اما اين ماده براي پر کردن خطوط و چين و چروک هاي اطراف لب ها به کار رفته اند که با ريسک بالاي ايجاد ناهمواري و پستي و بلندي در اطراف لب ها همراه است و گاه بيمار مجبور مي شود که براي خارج کردن آنها مجددا تحت جراحي قرار گيرد.
▪ روش تزريق اين مواد چگونه است؟
ـ در صورت استفاده از هيالورونيک اسيدها جهت برجسته سازي لب پس از ضدعفوني کردن لب ها و اطراف آنها به صورت دقيق، با استفاده از سوزن هاي بسيار ظريف به اندازه ۳۰ تا ۳۱ (که ضخامت حدود ۶ تا ۱۲ تار موي انسان را دارند) اين مواد در زير مخاط و پوست و بالاي عضله لب تزريق مي گردند. هر چند در لب هاي حساس مي توان از پمادهاي بي حس کننده موضعي حدود ۳۰ تا ۶۰ دقيقه قبل از تزريق استفاده کرد.
▪ آيا تکنيک هاي ديگري هم به جز تزريق مواد مختلف براي برجسته سازي لب ها وجود دارد؟
ـ بله، از تکنيک هاي ديگري نيز جهت برجسته سازي لب ها استفاده شده؛ از جمله، پروتزها که به صورت نوارهايي با عرض ۴/۲ ميلي متر و ۴/۳ ميلي متر در داخل لب ها استفاده شده است. اخيرا استفاده از پروتزهاي سيليکوني جامد با سايزهاي متفاوت و با شکل خود لب ها به صورت دوکي شکل نيز جهت برجسته سازي لب ها، با اقبال روبه رو شده است. از نسوج مختلفي از خود بدن شخص نيز جهت پر کردن لب ها مي توان استفاده کرد از جمله ساختارهاي تاندوني نظير بعضي از تاندون هاي اندام فوقاني و بعضي از ساختارهاي فاشيايي بدن. روش جراحي ديگري نيز وجود دارد که طي آن جراح قسمت هاي کوچکي از پوست نزديک لب ها يا داخل دهان را برش داده، خارج کرده و آن را به حجم داخل لب ها اضافه مي کند اما اين تکنيک به لب ها زياد حجم نمي دهد، بلکه بيشتر لب ها را مقداري به سمت بيرون برجسته مي کند.
▪ خطرات و عوارض اعمال جراحي برجسته سازي لب ها چيست؟
ـ ببينيد؛ مطالعات متعددي نشان داده اند که برجسته سازي لب ها با چربي به صورت پيوند چربي يکي از بهترين روش هاي تقريبا دايمي و مناسب است اما بايد از برجسته کردن بيشتر از حد با اين روش پرهيز کرد، چرا که نتايج ظاهري بسيار ناخوشايندي را ايجاد مي کند. از عوارض تزريق چربي مي توان به ايجاد برجستگي هاي دانه دانه و نيز فرورفتگي ها اشاره کرد. عوارض مهم که گاه ممکن است روي دهند شامل قرمزي، تورم، خارش در محل تزريق و يا خون ريزي، حرکت پروتزها يا خارج شدن پروتزها از قسمتي از لب است. البته در اکثر موارد تورم و کبودي ها ظرف چند روز تا يک هفته بهبود مي يابند. بعضي از بيماران به مصرف بي حس کننده هاي موضعي نظير ليدوکايين حساسيت دارند. در موارد بروز حساسيت آلرژيک به قسمت هاي حساسيتي کلاژن، از تزريق کلاژن بايد پرهيز کرد. البته احتمال بروز عوارض ناخواسته ديگري نيز وجود دارد که شامل ايجاد زخم، بروز اختلالات انعقادي خون، عفونت و ايجاد بافت اسکار در لب ها است. در بيماراني که ديابت، لوپوس يا بيماري هاي بافت هم بند دارند يا در بيماراني که فشارخون شديد و غير کنترل شده يا عفونت هاي راجعه تبخال يا تبخال فعال دارند، برجسته سازي لب ها انجام نمي شود. همين طور در افراد سيگاري به دليل آنکه روند ترميم زخم کندتري دارند، انتظار بروز عوارض بيشتر است.
▪ پس از تزريق بيمار بايد چه اقداماتي را انجام دهد؟
ـ تورم بلافاصله پس از تزريق را مي توان با کمپرس سرد و يخ کاهش داد. مي توان از مرطوب کننده هاي لب براي جلوگيري از خشکي لب بعد از تزريق استفاده کرد و ظرف چند ساعت اول بيمار بايد از استفاده از مواد آرايشي براي لب ها پرهيز کرده و حداقل به مدت ۴۸ ساعت از ورزش هاي سنگين و نور شديد خورشيد اجتناب کند. اگر لب در قسمت محدودي بيش از حد برجسته شود، توسط جراح پلاستيک مربوطه آن قسمت ماساژ داده مي شود تا يکنواختي لازم به دست آيد.
▪ چه افرادي کانديداي مناسبي براي انجام برجسته سازي لب ها هستند؟
ـ تمامي افرادي که براي برجسته سازي لب مراجعه مي کنند، بايد از ايشان شرح حال دقيق و کامل و نيز سابقه مصرف داروها از جمله آسپيرين گرفته شود و به صورت به طور کامل معاينه باليني شوند. شخص بايد در وضعيت سلامت مناسبي باشد. در صورتي که شخص مبتلا به تبخال است يا اسکار در لب دارد يا مبتلا به بعضي از بيماري ها نظير ديابت، لوپوس، اختلالات انعقادي و يا بيماري بافت هم بند بوده و داراي سابقه حساسيت شديد است کانديد برجسته سازي لب ها نيست. همچنين فرد بايد انتظارات معقول از نتايج عمل داشته باشد. فردي که درخواست غيرمعقول و يا انتظار تغييرات بسيار زياد و يا دور از واقعيت از جنبه هاي زيبايي صورت دارد را نيز بايد با مشاوره مناسب و عاقلانه با وي کنار گذاشت. بايد به شخص عوارض و اتفاقات ناخواسته اي را نيز که ممکن است پس از تزريق رخ دهد، گوشزد کرد.
