با سلام .در نرم افزارهای فتوگرامتری روشهای گوناگونی نظیر Shutter Screen و Split Screen برای نمایش سه بعدی تصاویر وجود دارد. یکی از روشهای ساده و قدیمی روش آناگلیف است.
آناگلیف (Anaglyph)، استریوگرام قابل تشخيص با عينك دو رنگ
آناگليف ها تصاويري مسطح هستند که در صورتي که با عينک ويژه با شيشه هاي رنگين از دو رنگ متفاوت (مثلا سبز و سرخ، يا سرخ و آبي يا …)به آنها نگريسته شود، کاملا سه بعدي و برجسته به نظر مي رسند اما رنگ آنها وابسته به رنگ اين شيشه ها خواهد بود؛ بنابراين موضوع يك ژرفارنگ رنگ هاي حقيقي خود را از دست مي دهد.
آناگليف ها عضوي نسبتا قديمي و کلاسيک از خانواده ي بزرگ استريوگرام ها هستند. اين تصاوير در دهه ي پنجاه ميلادي پديد آمده اند و با تغييرات جزيي تا کنون ادامه ي حيات داده اند. اگر آناگليف ها را بدون عينک ويژه مشاهده کنيد، سوژه را به صورت سياه و سفيد در متن و حاشيه هايي رنگي را در لبه هاي آن مي بينيد، گويي اشتباه چاپي رخ داده باشد. اما همين جابه جايي رنگ ها است که از پس عينک درک سه بعدي را باعث مي شود.
آناگليف ها چگونه کار مي کنند؟
با قدري اختصار قانون عبور انتخابي در فيزيک اپتيک مي گويد: يک شيء شفاف نور هاي همرنگ خود را عبور داده و نورهايي از رنگ ديگر را جذب مي کند. آناگليف ها بر اساس همين قانون ساخته شده اند.
عينک هاي آناگليف که براي مشاهده ي اين تصاوير به صورت سه بعدي به کار مي روند داراي شيشه هايي از دو رنگ مکمل هستند. شيشه ي چشم چپ انواع استاندارد اين عينک ها به رنگ سرخ و شيشه ي راست به رنگ سبز، آبي يا فيروزه اي است. عينکي با اين ويژگي توانايي جداسازي دو تصوير مستقل که با يکديگر ترکيب شده اند را دارا است. اگر با اين عينک به تصوير نمادين شکل مقابل نگريسته شود، چشم از پشت شيشه ي سبز رنگ سطوح سرخ و سياه را به رنگ سياه و سطوح سبز و سفيد را به رنگ سبز مي بيند، يعني در پس شيشه ي سبز رنگ حرف R به رنگ سياه در زمينه ي سبز ديده مي شود. به همين ترتيب نيز چشم از پشت تلق سرخ رنگ حرف L رابه رنگ سياه در زمينه ي سرخ مي بيند. در تصاوير آناگليف اين توانايي جداسازي تصاوير ترکيب شده براي بازسازي نماهايي که از دو زاويه ي متفاوت از شيء واحد برداشته شده اند به کار مي رود.
چگونه فن آوري جديد عکاسي آناگليف را ساده مي سازد؟
پيش از ظهور امکانات گرافيکي گسترده ي رايانه هاي شخصي امروزي، عکاسان آناگليف ناچار بودند براي توليد يک فريم عکس آناگليف فرآيند عکاسي و ظهور و ثبوت و چاپ رنگي و ترکيب عکس ها را به طريق شيميايي و در تاريکخانه انجام دهند. دست کم ساعت ها کار و انتظار لازم بود تا عکاس نتيجه ي کار خود را با عينک مشاهده کرده و نخستين بازخورد را براي اصلاح پرهزينه ي کارش دريافت کند.
امروز بر خلاف گذشته عکاسي آناگليف يک فعاليت حرفه اي محسوب نمي شود. همان گونه که يک رايانه ي شخصي متوسط با نرم افزارهاي ويژه مي تواند يک آزمايشگاه طراحي مدارات الکترونيک، لابراتوار تدوين فيلم و يا يک ارکستر سمفونيک را به خانه ي ما بياورد، ما را قادر مي سازد تا در کمتر از چند ثانيه از سوژه هاي دلخواه عکس هاي سه بعدي آناگليف توليد کنيم.
از اين پس اتکا به قابليت هاي ريزپردازنده ما را به سرعت به پيش خواهد برد. اما هنوز هستند کساني که به روش هاي سنتي دل بسته اند. آنها نيز پيش از آنکه قدرت نرم افزارها جايگزين بخشي از مهارت هاي آنان شود در اين سو خواهند بود.
چگونه عکس آناگليف تهيه کنيم؟
در صورتي که سوژه ثابت باشد، تنها به يک رايانه ي شخصي متوسط و يک دوربين عکاسي (ترجيحا دوربين ديجيتال با سه پايه) نياز داريد. در اينجا حاصل تجربيات شخصي نگارنده براي توليد عكس هاي آناگليف ارائه شده است. شما مي توانيد روش هاي ابتكاري خود را در پيش بگيريد. در هر صورت براي عکسبرداري از نماهاي متحرک بايد عکسبرداري از دو نما به طور همزمان صورت گيرد. در اين صورت ما به دوربين هاي گرانقيمت دولنزي آناگليف يا دو دوربين با کنترل واحد نيازمنديم. اگر مي توانيد سوژه را ثابت نگاه داريد، مراحل زير را دنبال کنيد:
۱. از دوزاويه ي متفاوت و نزديک به هم، از سوژه عکسبرداري کنيد. يعني پس از ثبت فريم نخست در نقطه ي R، دوربين را قدري به موازات افق به سمت چپ جابجا کنيد و فريم دوم را در نقطه ي L برداريد. موارد زير را رعايت کنيد:
* فاصله ي بين اين دو نقطه به دوري يا نزديکي سوژه وابسته است، اما قاعده اي دقيق ندارد و مي توان آن را به روش تجربي آزمون و خطا تعيين کرد. در هر صورت کوشش کنيد اين فاصله نه آن قدر کم باشد که تفاوت هاي دو فريم پس از انطباق احساس نشود و نه آن قدر زياد که انطباق تفاوت هاي اغراق آميز بين دو نما توسط دو چشم ممکن نباشد.
* در عکسبرداري هاي نزديک نماي دوم را با قدري چرخش حول سوژه بگيريد، طوري که قابي که دوربين در دو نما مي بيند تا جاي امکان يکسان باشد. در اين حالت فرض کنيد سوژه در نوک يک مثلث متساوي الساقين تيز قرار دارد که شما از دو رأس مجاور به قاعده آن را عکاسي مي کنيد.
۲. دو فريم را به رايانه منتقل کنيد. نيازي به توضيح نيست که اگر دوربين شما ديجيتال باشد اين کار آسان تر خواهد بود. اکنون شما دو تصوير هم اندازه در اختيار داريد که يکي از نماي راست (R) و ديگري از نماي چپ (L) برداشته شده اند.
۳. با استفاده از نرم افزارهاي ويرايشگر تصاوير نقشه بيتي هر دو نما را به تصاوير سياه و سفيد تبديل کند. از آنجا كه در كشور ما Photoshop بيش از ديگران طرفدار دارد، شما هم ترجيحا از اين نرم افزار استفاده كنيد.
۴. دو تصوير را با دو رنگ مکمل خالص و با الگوي Screen ترکيب کنيد. اين الگو يكي از الگوهاي تركيب يك لايه با لايه ي زيرين در نرم افزار فتوشاپ است كه طي آن از تركيب دو لايه با رنگ هاي (R۱, G۱, B۱) و (R۲, G۲, B۲) رنگ (۱۰۰%-R۱.R۲, ۱۰۰%-G۱.G۲, ۱۰۰%- B۱.B۲) حاصل مي شود. در اينجا اگر مي خواهيد از استانداردها پيروي کنيد تصوير R را با رنگ سرخ و تصوير L را با رنگ سبز يا فيروزه اي (بسته به رنگ شيشه ي عينک) ترکيب کنيد. اكنون شما به جاي دو عکس سياه و سفيد، يک عکس قرمز و سفيد و يک عکس سبز و سفيد خواهيد داشت.
۵. دو عکس به دست آمده را با الگوي multiply ترکيب کنيد. در اين الگو دو لايه در هم ضرب مي شوند، يعني اگر دو لايه با سه رنگ اصلي (R۱, G۱, B۱) و (R۲, G۲, B۲) با هم تركيب شوند، رنگ (R۱.R۲, G۱.G۲, B۱.B۲) به دست مي آيد.
۶. با عينک استاندارد آناگليف (چشمي چپ سرخ رنگ، چشم راست سبز رنگ) به تصوير نگاه کنيد. اگر عينك مخصوص نداريد از فيلتر هاي ژلاتيني عكاسي و در نبود آنها از طلق هاي رنگي استفاده كنيد. در صورتي كه از کيفيت برجستگي و فرورفتگي ها راضي نيستيد، دو لايه ي رنگي را دوران دهيد يا روي هم بلغزانيد تا در بهترين نقطه روي هم منطبق شوند. در صورت نياز براي کسب نتيجه ي بهتر روشنايي و کنتراست را تغيير دهيد. اگر نتيجه باز هم رضايت بخش نبود عکاسي را تکرار کنيد.
قطعا براي کسب مهارت تمرين مورد نياز است. از اين پس راه هاي بسياري در پيش روي شما است. از هيچ ابتکاري کوتاهي نکنيد. مي توانيد با ترتيب فريم هاي کافي انيميشن آناگليف توليد کنيد. در اين صورت شبيه سازي سه بعدي آسان تر از ثبت سوژه هاي حقيقي خواهد بود. عکاسي پانوراما را از ياد نبريد. بيشتر دوربين هاي ديجيتال امروزي به ياري نرم افزارها امکان تهيه ي عکس هايي با زاويه ي گسترده (panorama) تا ۳۶۰ درجه را دارا هستند. کوشش کنيد عکس هاي پانوراما را به صورت آناگليف تهيه کنيد. اين گونه عکس ها با ثبت سه بعدي زاويه هاي فضايي گسترده مناظر را به طور بسيار به ياد ماندني ثبت مي کنند.
تصاویر نمونه:
یک عينک استاندارد آناگليف (چشمي چپ سرخ رنگ، چشم راست سبز رنگ) به چشم بزنید. اگر چنین عینکی در اختیار ندارید کافی است دو طلق از این دو رنگ را در پیش چشمان خود نگاه دارید. به هر یک از تصاویر زیر نگاه کنید تا به راحتی حجم نهفته در آن را ببینید. هر یک از این تصاویر را در فتوشاپ باز کنید و کانال های سبز و قرمز آن را ببینید تا هر یک از دو عکس بر هم نهاده شده به صورت جداگانه مشاهده شود.