M.Deylamian
مدیر بازنشسته
سبک های بافت فرش در چین
تحول در تکنیک و شیوه طراحی فرش به قرن دوازدهم هجری بر می گردد و از آن تاریخ تا کنون قالی بافی در چین روند تکاملی داشته است. مراکز اصلی بافت قالی چین شهرهای پاتو، پکن، کالگان، شانگهای و تین تسین می باشد. استان شان تنگ به عنوان مهم ترین مرکز پرورش ابریشم عمده ترین محل بافت فرش های ابریشمی چینی است.
طرح های مورد استفاده در فرشبافی چین از نظر سبک طراحی بسیار سنتی بوده و البته استفاده از این طرح ها مختص قالی بافی نمی باشد. بافندگان فرش در این کشور از اشیایی مانند ظروف چینی، وسایل برنزی، عاج و دندان فیل الهام گرفته و در طرح های قالی این اشیا را مورد استقاده قرار می دهند طرح هایی که در فرش های اصیل چینی دیده می شوند اغلب بیانگر نمادهای مختلف مردم چین می باشند که این نقش مایه ها را میتوان به سه گروه عمده تقسیم کرد :
1- نمادهای چین باستان
2- نمادهای بودا
3- نمادهای تائو
بخش عمده ای از فرش های چینی با طرح های هندسی تولید می شود. در میانکار فرش طرحی وجود دارد که اغلب از تزئینات پیچ پیچ ، گلها و یا حروفی که اغلب بیانگر شادی هستند تشکیل شده است. لچک این فرش ها عمدتا دارای تزئینات سه ضلعی است که متناسب با طرح میانکار است.
الگوی ساراستیکا که در قالی های چینی بافته میشود مربوط به هیتلر نیست بلکه نمادهای باستانی است که به طور گسترده ای در هند و یونان و حتی در اروپا در طول عصر برنز دیده شده است. نشانه های کوچک وگردی که در حواشی فرش می باشد نمادهایی است که همانند (shou) بیانگر خوشبختی می باشد.
بودایی ها و تائوییها همواره تمایل داشته اند تا انسان ها و حیوانات را به تجسم و نمایش در آورند. چینی ها علاوه بر استفاده از اشیا و وسایل پیرامون زندگی در طرح ها، از قدرت سرشار اندیشه نگاری استفاده نموده اند. برخی از نمادها و طرح های این کشور بسیار عزیز و محبوب می با شند.
نمادهای هشت گانه بودایی همانند چرخ، سایبان، چترآفتابی، گل لاله، صدف حلزونی، گلدانی با آب زندگی، دو ماهی و گره جاودانی می باشد که در طرح های قالی چین مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از نمادهایی همانند عود، کتاب، صفحه شطرنج و مینیاتور که بیانگر چهار هنر عالی در چین می باشد در نقوش فرش این کشور استفاده می گردد.
هشت نماد تائویی ها که عبارتند از شمشیر، کدو و عصا، گل لاله، فلوت، نی ساخته شده از بامبو، عصای جادو، باد بزن دستی، قاشقک وسبد گل، نیز در طرح ها و نقوش فرش استفاده می شود .
از اشیای مختلفی که در چین به عنوان یکصد شئ قیمتی شناخته شده است همانند گلدان ، کوزه ، نقاشی ، قوری و.....نیز در طرح فرش ها استفاده می شود. موجودی که در اکثر طرح های فرش چینی دیده می شود اژدهاست که نمادی از قدرت خیرخواهانه است. هم در اروپا و هم در آسیا همواره اژدها نقش بر جسته ای در خرافات عامیانه داشته است به عقیده چینی ها اژدها هیولایی ضعیف و بد خو نیست، بلکه موجودیست که بر نیروهای طبیعی جهان حاکم بوده و به همین دلیل مورد احترام است.
این اژدهاست که به عقیده چینی ها بعد از یک سال خشکسالی از ژرفای دریا و یا رودخانه سر برون می آورد تا برای خاک تفتیده باران را مهیا کند. در چین باستان اژدها سمبل قدرت سلطان بود. سیمرغ پرنده ای افسانه ای است که در طرح فرش چین رایج است و نمادی از امپراطوری و نشانی از نامیرایی است.
تحول در تکنیک و شیوه طراحی فرش به قرن دوازدهم هجری بر می گردد و از آن تاریخ تا کنون قالی بافی در چین روند تکاملی داشته است. مراکز اصلی بافت قالی چین شهرهای پاتو، پکن، کالگان، شانگهای و تین تسین می باشد. استان شان تنگ به عنوان مهم ترین مرکز پرورش ابریشم عمده ترین محل بافت فرش های ابریشمی چینی است.
طرح های مورد استفاده در فرشبافی چین از نظر سبک طراحی بسیار سنتی بوده و البته استفاده از این طرح ها مختص قالی بافی نمی باشد. بافندگان فرش در این کشور از اشیایی مانند ظروف چینی، وسایل برنزی، عاج و دندان فیل الهام گرفته و در طرح های قالی این اشیا را مورد استقاده قرار می دهند طرح هایی که در فرش های اصیل چینی دیده می شوند اغلب بیانگر نمادهای مختلف مردم چین می باشند که این نقش مایه ها را میتوان به سه گروه عمده تقسیم کرد :
1- نمادهای چین باستان
2- نمادهای بودا
3- نمادهای تائو
بخش عمده ای از فرش های چینی با طرح های هندسی تولید می شود. در میانکار فرش طرحی وجود دارد که اغلب از تزئینات پیچ پیچ ، گلها و یا حروفی که اغلب بیانگر شادی هستند تشکیل شده است. لچک این فرش ها عمدتا دارای تزئینات سه ضلعی است که متناسب با طرح میانکار است.
الگوی ساراستیکا که در قالی های چینی بافته میشود مربوط به هیتلر نیست بلکه نمادهای باستانی است که به طور گسترده ای در هند و یونان و حتی در اروپا در طول عصر برنز دیده شده است. نشانه های کوچک وگردی که در حواشی فرش می باشد نمادهایی است که همانند (shou) بیانگر خوشبختی می باشد.
بودایی ها و تائوییها همواره تمایل داشته اند تا انسان ها و حیوانات را به تجسم و نمایش در آورند. چینی ها علاوه بر استفاده از اشیا و وسایل پیرامون زندگی در طرح ها، از قدرت سرشار اندیشه نگاری استفاده نموده اند. برخی از نمادها و طرح های این کشور بسیار عزیز و محبوب می با شند.
نمادهای هشت گانه بودایی همانند چرخ، سایبان، چترآفتابی، گل لاله، صدف حلزونی، گلدانی با آب زندگی، دو ماهی و گره جاودانی می باشد که در طرح های قالی چین مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از نمادهایی همانند عود، کتاب، صفحه شطرنج و مینیاتور که بیانگر چهار هنر عالی در چین می باشد در نقوش فرش این کشور استفاده می گردد.
هشت نماد تائویی ها که عبارتند از شمشیر، کدو و عصا، گل لاله، فلوت، نی ساخته شده از بامبو، عصای جادو، باد بزن دستی، قاشقک وسبد گل، نیز در طرح ها و نقوش فرش استفاده می شود .
از اشیای مختلفی که در چین به عنوان یکصد شئ قیمتی شناخته شده است همانند گلدان ، کوزه ، نقاشی ، قوری و.....نیز در طرح فرش ها استفاده می شود. موجودی که در اکثر طرح های فرش چینی دیده می شود اژدهاست که نمادی از قدرت خیرخواهانه است. هم در اروپا و هم در آسیا همواره اژدها نقش بر جسته ای در خرافات عامیانه داشته است به عقیده چینی ها اژدها هیولایی ضعیف و بد خو نیست، بلکه موجودیست که بر نیروهای طبیعی جهان حاکم بوده و به همین دلیل مورد احترام است.
این اژدهاست که به عقیده چینی ها بعد از یک سال خشکسالی از ژرفای دریا و یا رودخانه سر برون می آورد تا برای خاک تفتیده باران را مهیا کند. در چین باستان اژدها سمبل قدرت سلطان بود. سیمرغ پرنده ای افسانه ای است که در طرح فرش چین رایج است و نمادی از امپراطوری و نشانی از نامیرایی است.
آخرین ویرایش:
