روغن موتور و توضيحات مربوطه

[mahdi.adelinasab]

مطلبی که می خوانید شما را با باورهای نادرستی که بیشتر توسط تولیدکنندگان روغن موتور و صاحبان مراکز تعمیرات بوجود آمده و گسترش یافته است، آشنا می کند و می تواند کمک مهمی به نگهداری بهتر از اتومبیل شما بنماید.

تاریخچه
از زمانی که سازندگان خودروهای شخصی و مسافربری دارای موتور درونسوز مجبور به تولید موتورهایی کوچکتر، با کاربرد بهتر سوخت، آلایندگی کمتر و بادوام تر شده اند، نیاز موتورها به روغنکاری نیز به طور چشمگیری تغییر کرده است. این تغییرات در موتور موجب تولید روغن موتورهایی شد که برای موتورهایی با پیچیدگی بیشتر، دمای بالاتر و دور موتور سریعتر مناسب باشند.
این نوع روغنها دارای مواد افزودنی هستند که به خصوص هنگام روشن کردن موتور از فرسودگی آن جلوگیری میکند، چسبندگی بین قطعات را حفظ کرده و با معلق نگهداشتن دوده و مواد آلاینده حاصل از احتراق، به عبور و شسته شدن آنها از بخشهای داخلی موتور کمک میکند. این خواص موجب میشوند که فاصله بین دو تعویض روغن افزایش یابد.

کثیف شدن
مهمترین دلیل برای تعویض روغن، جلوگیری از ایجاد لجن در آن است. دانستن دلیل و چگونگی شکل گیری این لجن یا رسوبات گل و لای مانند در روغن و جلوگیری از آن بسیار مهم است.
چگونه از ایجاد لجن جلوگیری کنیم
مواد افزوده شده به روغنهای پاک کننده در واقع تمام ذرات آلاینده را از بخشهای داخلی موتور "میشوید" و این ذرات را تا زمان تعویض شدن روغن به صورت معلق درون خود نگه میدارد. دانستن این نکته بسیار مهم است که این ذرات ریزتر از آن هستند که موتور را فرسوده کنند اما موجب تیره شدن رنگ روغن میشوند. پس در عین اینکه تیرگی رنگ روغن دلیل کثیفی فراوان آن نیست، اما راه ساده جلوگیری از لجنی شدن روغن در اثر اشباع شدن از این ریزه های دوده و مواد آلاینده، تعویض به موقع آن است.
تنها راه تشخیص اشباع شدگی روغن، تجزیه آن است، پس مطمئن ترین کار، رعایت برنامه تعمیرکار یا تعویض روغنی است. به یاد داشته باشید که مواد آلاینده حاصل ترکیب سوخت با هواست و روغنهای ترکیبی یا Synthetic از تولید آن جلوگیری نمیکند. این نوع روغنها شاید از نظر ظرفیت بیشتر نگهداری ذرات معلق بر روغنهای معمولی ارجحیت داشته باشد اما فاصله زمانی دو تعویض روغن را آنقدرها هم طولانی نمیکند.
از چه روغنی استفاده کنیم
روغن موتور به انواع مختلف تقسیم میشود که رایج ترین آن روغنی است که از نفت خام گرفته شده و روغن معدنی یا مینرال mineral oil نام دارد. علاوه بر این روغن، انواع دیگری از روغنهای موتور وجود دارند که در اینجا به معرفی کوتاه آنها میپردازیم.
روغنهای پاک کننده - Detergent oil
درواقع تمام روغنهای جدیدی که عنوان روغن چند وزنه یا Multi-weight عرضه میشوند (روغنهایی که افزودن پلیمر میتوانند در دماهای مختلف، وزن متفاوتی داشته باشند و در نتیجه در مقابل تغییرات دما مشکلی نخواهند داشت) نوعی روغن پاک کننده هستند، این روغنها دوده را از بخشهای داخلی موتور پاک میکنند و آنها را به صورت معلق در درون خود نگه میدارند.
این ذرات به قدری ریز هستند که توسط ***** روغن گرفته نمیشوند و تا زمات تعویض روغن در آن باقی میمانند. این ذرات هرچند موجب تیره شدن روغن میشوند، اما به موتور آسیبی نمیرسانند. اما اگر روغن از آنها اشباع شود، ذرات اضافه در قسمتهای داخلی موتور باقی میمانند.
درجه غلظت ، چسبندگی یا Viscosity روغن
درجه غلظت با دو شماره مشخص میشوند، یک شماره نمایانگر غلظت روغن در سرماست و با حرف W نشانه winter (زمستان) مشخص شده است، شماره بعدی نشانه درجه غلظت روغن در دمای عملیاتی است. هرچه این رقم بزرگتر باشد، غلظت روغن بیشتر خواهد بود.
مواد تعدیل کننده غلظت
برای محافظت از موتور در زمان روشن کردن موتور، روغن باید در زمان خنک بودن رقیقتر بوده و به سادگی روان شود. به همین منظور هنگام ساخت روغن مواد تعدیل کننده غلظت هم به آن می افزایند تا روغن در زمان خنکی روانتر شود و در عین حال با داغ شدن بیش از حد رقیق نشود.
در نظر گرفتن آب و هوا
به طوری که در کتابچه راهنمای خودرو و همچنین راهنماهای مراکز خدمات اتوموبیل آمده است، در هر آب و هوا، روغن خاصی به کار میرود. در نقاط گرم، روغنی با غلظت 10W30 میتواند جانشین قابل قبولی برای روغن 5W30 باشد و بدون هیچ تاثیر نامطلوبی مورد مصرف قرار گیرد.
در گذشته و قبل از تولید روغنهای چند وزنه، چنین معمول بود که روغنی مخصوص تابستان و روغنی برای زمستان مصرف شود. اما درحال حاضر دیگر چنین ضرورتی وجود ندارد. با وجود این، اگر شما به دلیل اینکه در مکانی گرم زندگی میکنید، از روغن 10W30 استفاده میکنید و تصمیم دارید به مکانی بسیار سرد سفر کنید، حتما روغن موتور را با نوع 5W30 جایگزین کنید.
آیا غلیظتر بودن روغن به معنای بهتر بودن آن است؟
این روزها دیگر غلظت روغن دلیل کیفیت بهتر آن نیست زیرا روغنهای جدید به علت کم شدن فاصله بین دو قطعه، رقیقتر ساخته میشوند. استفاده از روغن غلیظ موجب کند شدن حرکت روغن شده و در نتیجه فشار روغن افزایش میابد. البته در یک موتور کهنه، استفاده از روغن غلیظ مشکلی به وجود نمی آورد زیرا قطعات در اثر کار زیاد فاصله بیشتری پیدا کرده اند.


افزودنیهای روغن
در این مورد تحت تاثیر تبلیغات قرار نگیرید و هرگز مواد افزودنی به روغن اضافه نکنید. این مواد هیچ سودی ندارند اما از طرفی موجب اختلال در کار افزودنیهایی که از ابتدا در روغن وجود داشته اند میشوند.

 

[mahdi.adelinasab]

ادامه

ادامه

روغنهای سینتتیک - Synthetic
این نوع روغن از ترکیبات شیمیایی هیدروکربنها ساخته میشود و بر خلاف روغنهای طبیعی، از نفت خام به دست نمی آید. از آنجایی که این روغنها از مواد مختلفی ساخته میشوند، طبعا دارای خواص متفاوتی هم هستند و هر یک از آنها دارای محسنات و ایرادهای خاص خود است. اما در کل نوعی كه برپایه Poly alpha olefins(PAO) ساخته شده و دارای كمی نمک آلی Ester است، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.
مزایای روغن سینتتیک
روغن سینتتیک در اصل برای موتورهای کارآمد ماشینهای مسابقه و موتور جت ساخته شد. کمپانی موبیل Mobil (دومین کمپانی نفتی بزرگ جهان که اکنون با کمپانی اکسون Exxon ادغام شده است) در سالهای 1970 کوشش کرد که این مصرف این نوع روغن را برای استفاده در اتوموبیلهای معمولی هم رواج دهد.
در صورتی که شما خودرویی با موتور کارآمد و قوی داشته باشید یا از وسیله نقلیه خود در آب و هوای بسیار سرد استفاده میکنید، روغن سینتتیک انتخاب مناسبی خواهد بود. این نوع روغن در مقابل تجزیه بر اثر حرارت مقاوم بوده و در هوای بسیار سرد بهتر روان میشود. اما استفاده از روغن سینتتیک در هوای معتدل و برای موتورهای معمولی، هیچ مزیت خاصی ندارد.
به طور خلاصه، استفاده از روغن سینتتیک موجب میشود که شما از به کار بردن روغنی که از سر موتورتان هم زیاد است بسیار شاد باشید، اما بدانید که اینکار از فرسودگی موتور جلوگیری نکرده و عمر آنرا طولانی نخواهد کرد. نکته دیگر اینکه، فاصله زمانی تعویض روغن سینتتیک کمی بیشتر از روغنخای دیگر است، اما فراموش نکنید که این روغنها هم آلوده میشوند و این تفاوت زمان آنقدرها هم چشمگیر نیست. در این زمینه بیشتر از اینکه به گفته تبلیغات توجه کنید، با تعمیر کار خود برنامه ریزی کنید.
روغنهای نیمه سینتتیک
این روغن از ترکیب روغن مینرال و سینتتیک تهیه میشود و با وجود اینکه فاقد بعضی از مزایای روغن سینتتیک است، اما در عوض نسبت به روغن معدنی کارایی بهتری دارد. بیشترین استفاده آن در خودروهایی نظیر وانت و انواع خودروهای سنگین مانند پاترول به کار میروند.
توجه کنید که در دفترچه راهنمای بعضی خودروها، نوع روغن مناسب آن نوشته شده است. اگر خودرویی برای روغن سینتتیک طراحی شده باشد، به هیچ وجه نباید از روغن نیمه سینتتیک در آن بریزید.
*****ها
***** روغن نیز در زمانهایی که در دفترچه راهنما توصیه شده یا بنا به تشخیص تعمیرکار، به تعویض نیاز دارد و در انواع مختلفی عرضه میشود :
*****های اصل (یا به قول خودمان فابریک) : لازم به توضیح نیست که این *****ها معمولا بهترین انتخاب هستند
*****های یدک سازان : این *****ها که توسط کارخانه های مختلف سازنده قطعات یدکی ساخته میشوند، از کیفیتهای متفاوتی برخوردارند. در بسیاری از موارد، سازندگان خودرو هم قطعات خود را از این کارخانه ها تهیه میکنند.
*****های تولید شده در بخش جنبی : اینها *****هایی هستند که توسط سازندگان روغن موتور و به عنوان تولیدات جنبی، ساخته میشوند و در واقع کیفیت بدی ندارند. این *****ها به عنوان کالای همراه به تعویض روغنیها داده میشود و معمولا شما آنها را در مغازه لوازم یدکی نمیبینید، اما در ایستگاههای تعمیراتی و تعویض روغنیها فراوانند.
خلاصه مطلب اینکه ...
1. لزوما نباید روغن را پس از 5000 کیلومتر یا هنگام سیاه شدن تعویض کنید.
2. از برنامه تعویض روغن که در دفترچه راهنمای خودرو آمده یا محل خدمات خودرو خود پیروی کنید.
3. اگر خودتان کار تعویض روغن را انجام میدهید، روغن و ***** را زمانی که قصد تعویض دارید تهیه کنید. کارت روش نگهداری از خودرو را همواره نگه دارید و طبق دستور آن عمل کنید.
4. روغنی که تهیه میکنید استاندارد باشد و همان نوع روغنی باشد که برای خودروی شما و آب و هوای محل سکونتتان مناسب است. از تعویض روغنیهایی که قصد دارند نوع خاصی از روغن را به شما تحمیل کنند، بپرهیزید.
5. از افزودنیهای روغن استفاده نکنید.
6. از *****های اصل یا انواع یدک معتبر استفاده کنید. مراقب باشید که در این مورد، شنیدن یک نام آشنا برای ***** به معنای این است که ***** از نوع تولیدات جانبی است!
7. روغن سینتتیک برای موتورهای قوی و کارآمد یا آب و هوای بسیار سرد مناسب است، در غیر این صورت فایده خاصی دربر ندارد.
8. از مواد شوینده موتور استفاده نکنید.

منبع : فريا

 

[mahdi.adelinasab]

دوستان!!!!

دوستان!!!!

****** رو هم میشناسید دیگه!!!
همون ***** هستن.
خطرناکه حسن!
یا علی

 

[mahdi.adelinasab]

نکاتی که در رابطه با روغن موتور باید بدانیم

نکاتی که در رابطه با روغن موتور باید بدانیم

۱. کار روغن موتور چیست؟

وظایف اصلی روغن موتور عبارت است: روان سازی قسمت‌های متحرک موتور، به حداقل رساندن اصطکاک و فرسایش، کمک به کاهش حرارت و جذب ذرات معلق و رسوبات لجنی حاصل از احتراق. از آنجا که روغن موتور باید این چند کار را به طور همزمان انجام دهد، فرمولاسیون شیمیایی پیچیده‌ای را می‌طلبد اما برای آگاهی از عملکرد روغن موتور چگونگی رده‌بندی آن و انتخاب نوع صحیح روغن موتور برای خودرویتان، نیازی نیست شیمیدان یا مهندس شیمی باشید بلکه کافی است با انواع مختلف روغن موتور، رده‌بندی و علائم و اختصارات آن آشنا شوید.

۲. انواع روغن‌ها
در حال حاضر روغن‌های موتور به سه نوع کلی تقسیم می‌شوند:
الف: مینرال (ارگانیک)
ب: سنتتیک
چ: نیمه سنتتیک (Premium)
الف ـ مینرال: روغنی است که برپایه نفت خام ساخته می‌شود و سال‌هاست در خودروها به کار می‌رود و همه ما با آن آشنایی داریم.
ب ـ سنتتیک: روغنی است که از ترکیبات شیمیایی یا پولیمراسیون هیدروکربن‌ها (Olefins) تولید می‌شود نه از تصفیه نفت خام. این نوع روغن اولین بار در موتورهای جت به کار گرفته شد و به دلیل مزایایی که نسبت به نوع مینرال داراست، در سالیان اخیر مصرف آن در خودروها نیز فزونی یافته است. روغن‌های سنتتیک انواع مختلف با مواد تشکیل دهنده متفاوت دارند که این موضوع آنها را از لحاظ کیفیت و نوع مصرف نیز با یکدیگر متمایز می‌کند. از بین صدها نوع روغن سنتتیک با فرمولاسیون‌های مختلف که هر یک محاسن و معایبی دارند، نوعی که برپایه Poly alpha olefins یا به اختصار (PAO) ساخته می‌شود و مقادیر کمی هم Ester دارد، دارای کارایی و مقبولیت بیشتری است.
بیشتر روغن‌های سنتتیک از مزایای زیر برخوردارند:
۱. کاهش مصرف روغن به دلیل عمر بیشتر آن ۲. غیرخورنده و غیرسمی بودن ۳. تبخیر شوندگی پایین ۴. دمای سوختن بال ۵. مقاومت در برابر اکسیداسیون بالا ۶. دارا بودن شاخص ویسکوزیته بالا به صورت طبیعی (عکس‌العمل سریع در مقابل تغییرات دما) ۷. کاهش مصرف سوخت تا ۴/۲ درصد ۸. نقطه روان شدن پایین ۹. قابلیت استفاده از روغن‌های با گستره ویسکوزیته زیاد بدون نگرانی از شکست پلیمرها (در ادامه توضیح داده خواهد شد.) عیب این نوع روغن‌ها نیز قیمت بالای آنها و عدم تطابق کامل با موتورهای دارای تکنولوژی قدیمی است.
ج ـ نیمه سنتتیک: مخلوطی است از روغن سنتتیک و مینرال (ارگانیک). این نوع روغن کیفیت روغن‌های سنتتیک را ندارد اما در شرایط سخت نظیر دماهای بالا و یا بار زیاد عملکرد بهتری نسبت به نوع مینرال از خود نشان می‌دهد و بیشتر در وانت‌ها و SUVها مصرف می‌شود و قیمت آن نیز کمی بیشتر از مینرال‌هاست. برای آگاهی از این که کدام روغن برای خودروی شما مناسب است، بهترین منبع و مأخذ دفترچه راهنمای خودرو یا برچسب‌های داخل محفظه موتور (در صورتی که نوع روغن مشخص نشده، معنای آن استفاده از همان نوع قدیمی مینرال است). استفاده از روغن مینرال یا نیمه سنتتیک برای موتوری که تنها استفاده از روغن سنتتیک در آن توصیه شده، می‌تواند برای موتور خطرآفرین باشد اما در مقابل استفاده از روغن‌های سنتتیک یا نیمه سنتتیک برای موتورهایی که برای استفاده از نوع مینرال طراحی شده‌اند (موتورهای قدیمی) با تمهیدات خاصی، از نظر تولیدکنندگان روغن‌های سنتتیک بلامانع است، اما بسیاری از متخصصان به دلایل زیر این کار را نیز اشتباه و مضر می‌دانند: ۱. هر یک از انواع مختلف روغن‌های سنتتیک با توجه به فرمول شیمیایی، قابلیت تطابق با برخی انواع لاستیک‌ها و الاستومرها را ندارد و در نتیجه اگر از روغن سنتتیکی با فرمول خاصی برای موتورهای با واشرها و درزبندهایی که با آن فرمول روغن سازگار نباشد، استفاده شود باعث نشتی روغن و مسائلی از این قبیل خواهد شد (روغن‌های مینرال سبب تورم واشرها و جلوگیری از نشتی آنها می‌شوند اما روغن‌های سنتتیک در مورد برخی انواع واشرها فاقد این خاصیت هستند و حتی بعضی از آنها باعث خورده شدن برخی از انواع واشرها می‌شوند. حتی استفاده از روغن سنتتیک با مواد تشکیل دهنده‌ای متفاوت با مندرجات دفترچه راهنمای خودرو، برای خودروهایی که با این نوع روغن کار می‌کنند نیز می‌تواند خطرساز باشد، چه رسد به استفاده از این نوع روغن‌ها در موتورهایی که برپایه استفاده از روغن مینرال طراحی شده‌اند. به عنوان مثال روغن سنتتیک برپایه Poly glycol با پلی استرها، پلی کربنیک‌ها، ABS، پلی ونیل کلرین‌ها Poly phenylene Oxide (همگی پلاستیک هستند) و Buna S، بوتیل، Neoprene و لاستیک طبیعی (همگی الاستومر هستند) سازگاری خوبی ندارد و یا روغن سنتتیک برپایه PAO نیز که بیشتر روغن‌های سنتتیک موجود در بازار بر این پایه هستند، سازگاری ضعیفی دارد. مزیت برخی از انواع روغن‌های سنتتیک و قابلیت تطابق آنها با انواع الاستومرها و لاستیک‌ها، همچنین حلالیت هر کدام در افزودنی‌ها و لجن موتور به همراه خواص و عدد VI (در ادامه بررسی خواهد شد) هر کدام را در نمودار می‌بینید. ۲. روغن‌های سنتتیک در مقایسه با روغن‌های مینرال با لایه نازکتری روی قطعات موتور می‌نشیند (به همین دلیل فاصله قطعات ثابت و متحرک موتورهایی که با روغن سنتتیک کار می‌کنند، کمتر است) لذا استفاده از این نوع روغن برای موتورهایی که براساس تکنولوژی قدیمی مینرال طراحی شده‌اند باعث نشتی پیستون خواهد شد. البته این مورد از طرف سازندگان روغن‌های سنتتیک با دلایل قابل قبولی رد می‌شود اما در عمل این مشکل در خودروهای قدیمی دیده شده است. اگر سال‌هاست از روغن مینرال استفاده می‌کنید و خودرویتان دارای تکنولوژی قدیمی است، از این نوع روغن‌ها استفاده نکنید اما در صورتی که خودرویی با تکنولوژی نسبتاً جدید دارید و از بی‌خطر بودن تعویض روغن از مینرال به سنتتیک یا نیمه سنتتیک مطمئن هستید، از نوعی که برپایه PAO ساخته شده است استفاده کنید و این موضوع را نیز از یاد نبرید که با تعویض روغن از مینرال به سنتتیک، رسوبات پخته شده روغن‌های مینرال از روی قطعات موتور کنده و در موتور غوطه‌ور می‌شوند و پس از مدتی موتور از کار می‌افتد. به همین علت قبل از این تعویض باید موتور را یا به طور کامل رسوب زدایی و یا از روغن‌های فلاشینگ (Flush Oil) استفاده کنید (این نوع روغن فقط مخصوص تمیزکردن موتور است)؛ به این ترتیب که روغن مینرال را بدون تعویض ***** تخلیه و روغن فلاشینگ را جایگزین کنید و اجازه دهید موتور ۲۰ دقیقه در جا کار کند، پس از آن می‌توانید روغن فلاشینگ را تخلیه، ***** را تعویض و روغن سنتتیک یا نیمه سنتتیک را جایگزین کنید.

 

[mahdi.adelinasab]

●چند نکته

●چند نکته

ـ روغن‌های نیمه سنتتیک ـ همان گونه که ذکر شد ـ مخلوطی از روغن مینرال و سنتتیک هستند و می‌توانند همان مشکلات روغن سنتتیک را برای موتورهای ساخته شده براساس روغن‌های مینرال پدید آورند. ـ در خودروهایی که استفاده از روغن سنتتیک در آنها توصیه شده، حتما از همان نوع استفاده کنید و در صورتی که بنا به قرارداد شرکت تولیدکننده با شرکت نفتی خاصی، تنها نام روغن مربوطه در دفترچه راهنما ذکر و از توضیح بیشتر در مورد آن خودداری شده و روی ظرف هم اسمی از نوع مواد تشکیل دهنده برده نشده است، تنها از همان نوع روغن استفاده کنید. ـ در صورتی که به تعویض نوع روغن از مینرال به سنتتیک در خودرویتان اصرار دارید، نوعی از روغن‌های سنتتیک رایج در بازار یعنی PAO را انتخاب کنید زیرا بیش از دیگر انواع روغن‌های سنتتیک به نوع مینرال شبیه است. ۳. ویسکوزیته روغن‌ها ویسکوزیته یا گرانروی یکی از مختصات فیزیکی سیالات است که به مقاومت آنها در برابر جریان یافتن بستگی دارد. به طور مثال آب دارای ویسکوزیته پایین و عسل دارای ویسکوزیته بالاست. ویسکوزیته مایعات تابعی از دماست، به این معنا که با افزایش دما ویسکوزیته کم و با کاهش دما ویسکوزیته افزایش می‌یابد. ویسکوزیته در مورد روغن، به طور عامیانه، با نام وزن نیز شناخته می‌شود. روغن‌ها با ویسکوزیته‌های مختلف برای شرایط آب و هوایی گوناگون تولید می‌شوند. استفاده از روغن با ویسکوزیته بالا در زمستان، روانکاری موتور را تا زمان گرم شدن به تأخیر می‌اندازد و در این مدت روغن به تمامی قسمت‌های موتور نخواهد رسید، همچنین استفاده از روغن با ویسکوزیته پایین در تابستان باعث سایش قطعات موتور می‌شود. پس انتخاب ویسکوزیته مناسب برای روغن موتور یک خودرو، کاملا تابع شرایط آب و هوایی است. البته به تازگی روغن‌های چهارفصل (Multi Grade) یا همان چند ویسکوزیته، نیاز به تغییر روغن، به نسبت تغییر فصل یا شرایط آب و هوایی را تا حدودی برطرف کرده‌اند اما استفاده از تنها یک نوع روغن چهارفصل از نوع مینرال برای تمامی فصول نیز با توجه به دلایلی که در ادامه توضیح داده خواهد شد، پیشنهاد نمی‌شود.

انجمن مهندسین خودرو (SAE) برای راحتی کار، میزان ویسکوزیته روغن‌ها را با اعدادی طبقه‌بندی کرده است. این طبقه‌بندی برای روغن موتور بین ۰ تا ۶۰ است. روغن‌های تابستانی که در دماهای بالا از غلظت کافی برخوردارند، اعداد ویسکوزیته‌ای در حد ۳۰ تا ۶۰ دارند (هرچه هوا گرمتر باشد باید از روغن با عدد ویسکوزیته بالاتر استفاده شود) و روغن موتور‌های زمستانی که در دماهای پایین به راحتی جریان می‌یابند، اعداد ویسکوزیته‌ای مابین ۰ تا ۲۵ دارند (هرچه هوا سردتر باشد باید از روغن با عدد ویسکوزیته پایین‌تر استفاده شود). برای تشخیص راحت‌تر، بعد از عدد ویسکوزیته روغن‌های زمستانی حرف W درجه می‌شود که مخفف Winter است، همچنین به دلیل آن که این طبقه‌بندی توسط Society of Automotive Engineers ابداع شده است، همیشه قبل از درج عدد ویسکوزیته مخفف نام این انجمن (SAE) نیز نوشته می‌شود. روغن‌هایی که تنها دارای یک ویسکوزیته‌اند، تک ویسکوزیته نام دارند اما روغن‌هایی که در سال‌های اخیر با کمک علم شیمی و با افزودن پلیمر به روغن پایه تولید می‌شوند، توانایی داشتن ویسکوزیته‌های مختلف در دماهای مختلف را دارند. این موضوع باعث می‌شود روغن در تمامی شرایط آب و هوایی از غلظت لازم برخوردار باشد که این نکته علاوه بر افزایش عمر موتور، تا حدی باعث کاهش مصرف سوخت نیز خواهد شد. از این رو روغن‌های تک ویسکوزیته کم کم از رده خارج می‌شوند و تنها کاربرد این نوع روغن‌ها در خودروهای سواری، برای موتور خودروهای Race است که Heater یا گرم کن روغن دارند. کد SAE در روغن‌های چهار فصل دو جزئی است: عدد اول همراه حرف W مربوط به پایین‌ترین ویسکوزیته و عدد دوم بالاترین ویسکوزیته روغن است. همان طور که گفته شد، روغن‌های چند ویسکوزیته به واسطه افزودن پلیمر به روغن ساخته می‌شوند. این پلیمرها به روغن اجازه می‌دهند در دماهای مختلف ویسکوزیته‌های مختلفی داشته باشد. در هوای سرد پلیمرها در خود جمع و باعث جریان یافتن راحت‌تر روغن می‌شوند و در گرما شروع به باز شدن به صورت زنجیره‌های بلند می‌کنند و روغن غلیظ می‌شود اما این افزایش و کاهش ویسکوزیته تنها تا حد مشخص شده برای همان روغن است، مثلا یک روغن ۱۰W-۳۰ روغنی است با ویسکوزیته ۱۰ که در زمان گرم شدن ویسکوزیته آن بیش از ۳۰ نخواهد شد یعنی اگر این روغن در دمای ۱۰۰ درجه به ویسکوزیته ۳۰ برسد، در دماهای بالاتر نیز ویسکوزیته‌ای بیش از ۳۰ نخواهد یافت که این موضوع به دلیل مقدار پلیمر افزوده شده برای دستیابی به عدد حداکثر ۳۰ برای روغن ۱۰W-۳۰ است.

آنچه باید در استفاده از این نوع روغن‌ها به خصوص در مناطق سردسیر مد نظر قرار گیرد، انتخاب روغن با کمترین فاصله ویسکوزیته است به این معنا که در زمستان با توجه به کمترین دمای منطقه سکونت خود و در تابستان با توجه به بالاترین دما، روغن مطلوب را انتخاب کنید و از روغن‌هایی که از دماهای بسیار بالا تا دماهای بسیار پایین را پوشش می‌دهند، استفاده نکنید زیرا پلیمرهای موجود در این نوع روغن‌ها بسیار زیاد است و این پلیمرها پس از مدتی شکسته و با رسوبات موجود در روغن ترکیب می‌شوند و می‌توانند باعث چسبیدن رینگ و یا مشکلاتی از این قبیل شوند (ضرر استفاده از این روغن‌ها در موتورهای دیزلی بیشتر است). روغن‌های ۵W-۳۰, ۵W-۵۰ و ۱۰W-۴۰ با گستره ۲۵ تا ۴۵تایی از این گونه‌اند. (روغن‌های سنتتیک و نیمه سنتتیک از این قاعده مستثنی هستند). شاید بگویید روغن ۲۰W-۵۰ هم روغنی است با گستره ۳۰تایی، مشابه ۱۰W-۴۰، اما چنین نیست زیرا ۲۰W-۵۰ از پایه سنگین‌تر ۲۰ شروع می‌شود و برای ویسکوز شدن رسیدن به عدد ۵۰ به پلیمر بسیار کمتری نیاز دارد تا روغن ۱۰W-۴۰ که دارای پایه ۱۰ است و باید توانایی رسیدن به عدد ۴۰ را داشته باشد. از این رو روغن‌های ۱۰W-۴۰ مینرال از سوی کمتر خودروسازی توصیه می‌شود و حتی برخی کارخانه‌ها استفاده از آن را مساوی با خارج شدن خودرو از گارانتی می‌دانند.

پس تا آنجا که ممکن است در مورد روغن‌های مینرال سعی کنید به نسبت شرایط آب و هوایی محل سکونت خود، فاصله کمتری را بین دو عدد SAE انتخاب کنید و این را بدانید که هر چه ویسکوزیته زمستانی عدد کمتری باشد، برای ویسکوزیته شدن و رسیدن به اعداد ویسکوزیته بالاتر به پلیمر بیشتری نیاز دارد و پلیمر زیاد نیز برای موتور خودروی شما مضر است. با توجه به شرایط آب و هوایی بیشتر نقاط ایران، در بین روغن‌های موجود در کشور (از نظر ویسکوزیته) روغن‌های ۲۰W-۵۰ برای دماهای بین ۱۰- تا ۴۰+ و ۲۵W-۵۰ برای دماهای بین ۵- تا ۴۰+ دارای عملکرد مناسبی هستند. (روغن‌های ۲۵W-۵۰ و ۲۰W-۵۰ در گرمای تابستان شرایط یکسانی دارند و فقط در شرایط سرد، بین ۱۰- و حدود ۲۰W-۵۰ بهتر جریان می‌یابد اما ۲۵W-۵۰ پلیمر کمتری دارد). البته بنا به دلایل بالا روغن ۲۰W-۴۰ برای زمستان انتخاب مناسب‌تری است اما متأسفانه این نوع روغن در کشورمان کمتر یافت می‌شود. همچنین اگر در نقاط سردسیر کشور، مانند آذربایجان یا چهار محال و بختیاری زندگی می‌کنید (دماهای زیر ۱۰- درجه سانتی گراد) و ناچار به استفاده از روغن‌های با پایه زمستانی ۱۰ یا ۵ هستید، حتما سعی کنید از روغن‌های چند ویسکوزیته‌ای استفاده کنید که عدد سومشان بیشتر از ۳۰ نباشد. ۴. کدهای API با پیشرفت روزافزون تکنولوژی ساخت موتورها، روغن‌های موتور نیز همگام با آنها دستخوش تغییر در سطح کیفیت و نوع مواد افزودنی شده‌اند. انستیتو مواد نفتی امریکا (API) برای طبقه‌بندی و جداسازی روغن‌ها برحسب کیفیت و فناوری ساخت آنها، به کدبندی خاصی اقدام کرده است. این کدها دو حرفی‌اند. حرف اول نشان دهنده این است که روغن مربوطه برای استفاده در خودروهای دیزلی است یا بنزینی. اگر کد با حرف C شروع شود (مخفف Commercial) روغن برای استفاده در خودروهای دیزلی و اگر با حرف S شروع شود (مخفف Service) برای استفاده در خودروهای بنزینی طراحی شده است. اما حرف دوم که نشان دهند کیفیت و فناوری ساخت روغن است، برحسب الفبای انگلیسی از حرف A شروع شده و تاکنون در مورد خودروهای بنزینی تا حرف M (سال ۲۰۰۵) و در مورد خودروهای دیزلی تا حرف I ارتقا یافته است. درباره خودروهای دیزلی بعد از حروف مذکور در مواردی اعداد ۲یا ۴ نیز دیده می‌شود که نشان می‌دهد روغن برای موتورهای ۲ زمانه ساخته شده یا ۴ زمانه. همیشه نوع ارتقا یافته روغن (با کد بالاتر)، خواص انواع قبلی را نیز داراست یعنی می‌توان از آن در خودروهایی که انواع قدیمی‌تر روغن در دفترچه راهنمایشان پیشنهاد شده است نیز استفاده کرد اما استفاده از روغن قدیمی‌تر (با کد پایین‌تر) برای موتوری که روغنی با کد جدیدتر برای آن توصیه شده، بسیار مضر است. برخی روغن‌ها قابلیت تأمین نیازهای هر دو نوع موتور دیزلی و بنزینی را دارند و کد این نوع روغن‌ها نیز به صورت ۲ تایی نوشته می‌شود که همیشه کد اول مربوط به خودروهای دیزلی و کد دوم مربوط به خودروهای بنزینی است مانند CD/SHAPI. لازم به ذکر است، علاوه بر API انواع دیگری از استانداردهای روغن از جمله ILSAC و CCMC نیز وجود دارند که به دلیل رواج کمترشان، از پرداختن به آنها خودداری می‌کنیم. ۵. سمبل API به دلیل استاندارد بودن اعداد API در جهان، تمامی تولیدکنندگان روغن برای معرفی فناوری ساخت روغن‌هایشان از این کدها استفاده می‌کنند اما اگر روغن موتور شرکتی از سوی خود API تأیید شده باشد، سمبل API روی آن درج می‌شود. این سمبل معرف مطالب زیر است: نیمه بالایی بیانگر API است. قسمت وسط نشان دهنده ویسکوزیته روغن است. قسمت پایینی نشان می‌دهد که آیا روغن مصرفی باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود یا نه. در صورتی که عبارت Energy Conserving در این قسمت نوشته شده باشد، به این معناست که این روغن با کاهش اصطکاک در موتور میزان مصرف سوخت را تا ۵/۱ درصد کاهش می‌دهد، همچنین اگر روغنی بتواند مصرف سوخت را تا ۷/۲ درصد کاهش دهد، آن را Energy Conseving ۲ می‌نامند. ۶. زمان تعویض روغن روغن‌های جدید با کمک تکنولوژی‌های پیشرفته و افزودنی‌های مختلف کارکردهای بلندمدتی دارند اما همیشه تنها میزان کارکرد نوشته شده (برحسب کیلومتر یا زمان) روی ظرف روغن ملاک زمان تعویض نیست بلکه با افزایش هر یک از موارد ذیل، باید زمان تعویض روغن را تسریع بخشید: ۱. کارکرد در شرایط سخت مانند دورهای بالای موتور یا بار زیا ۲. میزان در جا کارکردن خودرو (در ترافیک‌های سنگین) ۳. تعداد استارت‌ها در هوای سرد ۴. تنظیم نبودن موتور افزودنی‌ها


●Zinc (روی)
روی به عنوان افزودنی برای جلوگیری از سایش فلز با فلز به روغن اضافه می‌شود. در شرایط طبیعی که روغن کار خود را به خوبی انجام دهد، چنین اتفاقی به ندرت روی می‌دهد اما در صورت بروز آن، روی با فلز واکنش می‌دهد و از خراشیده شدن فلز جلوگیری می‌کند ۱۱ درصد روی (از ۱۰۰ درصد مواد افزودنی) برای مصارف عادی کافی است. در موتورهایی که در دورهای بالا کار می‌کنند یا دارای توربوشارژر هستند، به روی بیشتری نیاز است ولی روی بیشتر به معنای محافظت بیشتر نیست بلکه محافظت از نظر زمانی طولانی‌تر است و در صورتی که میزان تماس فلز با فلز بسیار زیاد باشد، میزان بالای روی می‌تواند باعث ایجاد رسوب شود.

●Detergent
یا همان شوینده باعث می‌شود رسوبات اسیدی که از مخلوط سوخت و آب تولید می‌شوند، جذب روغن شوند و از رسوب دادن و چسبیدن آنها روی قطعات جلوگیری می‌کند. البته در مورد خودروهایی که مدت‌ها با روغن‌های بدون شوینده قدیمی (یا با شوینده‌های ضعیف قدیمی) کار کرده‌اند، استفاده از روغن‌های دارای شوینده‌های قوی و جدید باعث می‌شود رسوبات چسبیده به قطعات موتور کنده شود و خرابی در موتور به بار آید از این رو به رغم توصیه API و تولیدکنندگان روغن مبنی بر امکان استفاده از روغن‌های با کد API بالا در خودروهای قدیمی، سعی کنید از روغنی که دارای کد API بسیار بالاتر از نوع پیشنهاد شده برای خودرویتان است، استفاده نکنید. علاوه بر Detergent و Zinc که امروزه رکن اصلی افزودنی‌های روغن محسوب می‌شوند، مواد دیگری نیز برای جلوگیری از ایجاد کف، اکسیداسیون، خوردگی، زنگ زدگی و غیره به روغن افزوده می‌شود.

. اطلاعاتی تخصصی درباره روغن‌ها ▪Viscosity Index: VI یا شاخص ویسکوزیته، میزان حساسیت ویسکوزیته روغن در مقابل تغییرات دماست و هرچه عدد بالاتری داشته باشد، روغن عملکرد بهتری خواهد داشت. ▪Flash Point: به دمایی که در آن روغن بخار می‌شود. گفته می‌شود و برحسب درجه سانتی گراد با پسوند F روی برخی قوطی‌های روغن دیده می‌شود. ۴۰۰F حداقل قابل قبول Flash Point و F بیشتر معرف روغن بهتر است. ▪Sulfated Ash: خاکستر سولفاته، مقدار ماده جامدی است که هنگام سوخته شدن روغن برجای می‌ماند. مقدار زیاد این ماده باعث برجای ماندن رسوبات روی قطعات موتور می‌شود و کمبود آن هم به افزایش عمر سوپاپ‌ها می‌انجامد.

چند نکته رعایت نکات زیر باعث افزایش عمر موتور و عملکرد بهتر آن خواهد شد:
۱. با هر بار تعویض روغن، ***** را نیز حتما تعویض کنید (بدون توجه به میزان کارکرد آن). ۲. از ترکیب چند روغن با یکدیگر بپرهیزید. ۳. پس از استارت زدن اجازه دهید موتور حداقل ۱۵ ثانیه در جا کار کند و سپس تا مدتی با دور پایین برانید. ۴. هیچ گاه از افزودنی‌ها استفاده نکنید زیرا ممکن است با افزودنی‌های موجود در روغن سازگار نباشد، این را نیز بدانید که مواد لازم در خود روغن موجود است. ۵. از روغنی که بیش از سه سال از تاریخ تولید آن گذشته است، استفاده نکنید. ۶. سیاه نشدن روغن، نشانه مرغوبیت آن نیست بلکه به این معناست که روغن قابلیت جذب ذرات اسیدی و ناخالصی‌ها را نداشته است. ۷. در صورتی که سال‌هاست از روغن مینرال استفاده می‌کنید، آن را با نوع سنتتیک یا نیمه سنتتیک عوض نکنید (حتی با استفاده از روغن Flush).

منبع:
ماهنامه اندیشه گستر سایپا

 

[پیرجو]

کار روغن موتور چیست؟

کار روغن موتور چیست؟

وظایف اصلی روغن موتور عبارت است: روان سازی قسمت‌های متحرک موتور، به حداقل رساندن اصطکاک و فرسایش، کمک به کاهش حرارت و جذب ذرات معلق و رسوبات لجنی حاصل از احتراق. از آنجا که روغن موتور باید این چند کار را به طور همزمان انجام دهد، فرمولاسیون شیمیایی پیچیده‌ای را می‌طلبد اما برای آگاهی از عملکرد روغن موتور چگونگی رده‌بندی آن و انتخاب نوع صحیح روغن موتور برای خودرویتان، نیازی نیست شیمیدان یا مهندس شیمی باشید بلکه کافی است با انواع مختلف روغن موتور، رده‌بندی و علائم و اختصارات آن آشنا شوید.

۲. انواع روغن‌ها
در حال حاضر روغن‌های موتور به سه نوع کلی تقسیم می‌شوند:
الف: مینرال
ب: سنتتیک
چ: نیمه سنتتیک (Premium)
الف ـ مینرال: روغنی است که برپایه نفت خام ساخته می‌شود و سال‌هاست در خودروها به کار می‌رود و همه ما با آن آشنایی داریم.
ب ـ سنتتیک: روغنی است که از ترکیبات شیمیایی یا پولیمراسیون هیدروکربن‌ها (Olefins) تولید می‌شود نه از تصفیه نفت خام. این نوع روغن اولین بار در موتورهای جت به کار گرفته شد و به دلیل مزایایی که نسبت به نوع مینرال داراست، در سالیان اخیر مصرف آن در خودروها نیز فزونی یافته است. روغن‌های سنتتیک انواع مختلف با مواد تشکیل دهنده متفاوت دارند که این موضوع آنها را از لحاظ کیفیت و نوع مصرف نیز با یکدیگر متمایز می‌کند. از بین صدها نوع روغن سنتتیک با فرمولاسیون‌های مختلف که هر یک محاسن و معایبی دارند، نوعی که برپایه Poly alpha olefins یا به اختصار (PAO) ساخته می‌شود و مقادیر کمی هم Ester دارد، دارای کارایی و مقبولیت بیشتری است.
بیشتر روغن‌های سنتتیک از مزایای زیر برخوردارند:
۱. کاهش مصرف روغن به دلیل عمر بیشتر آن ۲. غیرخورنده و غیرسمی بودن ۳. تبخیر شوندگی پایین ۴. دمای سوختن بال ۵. مقاومت در برابر اکسیداسیون بالا ۶. دارا بودن شاخص ویسکوزیته بالا به صورت طبیعی (عکس‌العمل سریع در مقابل تغییرات دما) ۷. کاهش مصرف سوخت تا ۴/۲ درصد ۸. نقطه روان شدن پایین ۹. قابلیت استفاده از روغن‌های با گستره ویسکوزیته زیاد بدون نگرانی از شکست پلیمرها (در ادامه توضیح داده خواهد شد.) عیب این نوع روغن‌ها نیز قیمت بالای آنها و عدم تطابق کامل با موتورهای دارای تکنولوژی قدیمی است.
ج ـ نیمه سنتتیک: مخلوطی است از روغن سنتتیک و مینرال (ارگانیک). این نوع روغن کیفیت روغن‌های سنتتیک را ندارد اما در شرایط سخت نظیر دماهای بالا و یا بار زیاد عملکرد بهتری نسبت به نوع مینرال از خود نشان می‌دهد و بیشتر در وانت‌ها و SUVها مصرف می‌شود و قیمت آن نیز کمی بیشتر از مینرال‌هاست. برای آگاهی از این که کدام روغن برای خودروی شما مناسب است، بهترین منبع و مأخذ دفترچه راهنمای خودرو یا برچسب‌های داخل محفظه موتور (در صورتی که نوع روغن مشخص نشده، معنای آن استفاده از همان نوع قدیمی مینرال است). استفاده از روغن مینرال یا نیمه سنتتیک برای موتوری که تنها استفاده از روغن سنتتیک در آن توصیه شده، می‌تواند برای موتور خطرآفرین باشد اما در مقابل استفاده از روغن‌های سنتتیک یا نیمه سنتتیک برای موتورهایی که برای استفاده از نوع مینرال طراحی شده‌اند (موتورهای قدیمی) با تمهیدات خاصی، از نظر تولیدکنندگان روغن‌های سنتتیک بلامانع است، اما بسیاری از متخصصان به دلایل زیر این کار را نیز اشتباه و مضر می‌دانند: ۱. هر یک از انواع مختلف روغن‌های سنتتیک با توجه به فرمول شیمیایی، قابلیت تطابق با برخی انواع لاستیک‌ها و الاستومرها را ندارد و در نتیجه اگر از روغن سنتتیکی با فرمول خاصی برای موتورهای با واشرها و درزبندهایی که با آن فرمول روغن سازگار نباشد، استفاده شود باعث نشتی روغن و مسائلی از این قبیل خواهد شد (روغن‌های مینرال سبب تورم واشرها و جلوگیری از نشتی آنها می‌شوند اما روغن‌های سنتتیک در مورد برخی انواع واشرها فاقد این خاصیت هستند و حتی بعضی از آنها باعث خورده شدن برخی از انواع واشرها می‌شوند. حتی استفاده از روغن سنتتیک با مواد تشکیل دهنده‌ای متفاوت با مندرجات دفترچه راهنمای خودرو، برای خودروهایی که با این نوع روغن کار می‌کنند نیز می‌تواند خطرساز باشد، چه رسد به استفاده از این نوع روغن‌ها در موتورهایی که برپایه استفاده از روغن مینرال طراحی شده‌اند. به عنوان مثال روغن سنتتیک برپایه Poly glycol با پلی استرها، پلی کربنیک‌ها، ABS، پلی ونیل کلرین‌ها Poly phenylene Oxide (همگی پلاستیک هستند) و Buna S، بوتیل، Neoprene و لاستیک طبیعی (همگی الاستومر هستند) سازگاری خوبی ندارد و یا روغن سنتتیک برپایه PAO نیز که بیشتر روغن‌های سنتتیک موجود در بازار بر این پایه هستند، سازگاری ضعیفی دارد. مزیت برخی از انواع روغن‌های سنتتیک و قابلیت تطابق آنها با انواع الاستومرها و لاستیک‌ها، همچنین حلالیت هر کدام در افزودنی‌ها و لجن موتور به همراه خواص و عدد VI (در ادامه بررسی خواهد شد) هر کدام را در نمودار می‌بینید. ۲. روغن‌های سنتتیک در مقایسه با روغن‌های مینرال با لایه نازکتری روی قطعات موتور می‌نشیند (به همین دلیل فاصله قطعات ثابت و متحرک موتورهایی که با روغن سنتتیک کار می‌کنند، کمتر است) لذا استفاده از این نوع روغن برای موتورهایی که براساس تکنولوژی قدیمی مینرال طراحی شده‌اند باعث نشتی پیستون خواهد شد. البته این مورد از طرف سازندگان روغن‌های سنتتیک با دلایل قابل قبولی رد می‌شود اما در عمل این مشکل در خودروهای قدیمی دیده شده است. اگر سال‌هاست از روغن مینرال استفاده می‌کنید و خودرویتان دارای تکنولوژی قدیمی است، از این نوع روغن‌ها استفاده نکنید اما در صورتی که خودرویی با تکنولوژی نسبتاً جدید دارید و از بی‌خطر بودن تعویض روغن از مینرال به سنتتیک یا نیمه سنتتیک مطمئن هستید، از نوعی که برپایه PAO ساخته شده است استفاده کنید و این موضوع را نیز از یاد نبرید که با تعویض روغن از مینرال به سنتتیک، رسوبات پخته شده روغن‌های مینرال از روی قطعات موتور کنده و در موتور غوطه‌ور می‌شوند و پس از مدتی موتور از کار می‌افتد. به همین علت قبل از این تعویض باید موتور را یا به طور کامل رسوب زدایی و یا از روغن‌های فلاشینگ (Flush Oil) استفاده کنید (این نوع روغن فقط مخصوص تمیزکردن موتور است)؛ به این ترتیب که روغن مینرال را بدون تعویض ف ی ل ت ر تخلیه و روغن فلاشینگ را جایگزین کنید و اجازه دهید موتور ۲۰ دقیقه در جا کار کند، پس از آن می‌توانید روغن فلاشینگ را تخلیه، ف ی ل ت ر را تعویض و روغن سنتتیک یا نیمه سنتتیک را جایگزین کنید.

 

[پیرجو]

چند نکته

چند نکته

روغن‌های نیمه سنتتیک ـ همان گونه که ذکر شد ـ مخلوطی از روغن مینرال و سنتتیک هستند و می‌توانند همان مشکلات روغن سنتتیک را برای موتورهای ساخته شده براساس روغن‌های مینرال پدید آورند. ـ در خودروهایی که استفاده از روغن سنتتیک در آنها توصیه شده، حتما از همان نوع استفاده کنید و در صورتی که بنا به قرارداد شرکت تولیدکننده با شرکت نفتی خاصی، تنها نام روغن مربوطه در دفترچه راهنما ذکر و از توضیح بیشتر در مورد آن خودداری شده و روی ظرف هم اسمی از نوع مواد تشکیل دهنده برده نشده است، تنها از همان نوع روغن استفاده کنید. ـ در صورتی که به تعویض نوع روغن از مینرال به سنتتیک در خودرویتان اصرار دارید، نوعی از روغن‌های سنتتیک رایج در بازار یعنی PAO را انتخاب کنید زیرا بیش از دیگر انواع روغن‌های سنتتیک به نوع مینرال شبیه است. ۳. ویسکوزیته روغن‌ها ویسکوزیته یا گرانروی یکی از مختصات فیزیکی سیالات است که به مقاومت آنها در برابر جریان یافتن بستگی دارد. به طور مثال آب دارای ویسکوزیته پایین و عسل دارای ویسکوزیته بالاست. ویسکوزیته مایعات تابعی از دماست، به این معنا که با افزایش دما ویسکوزیته کم و با کاهش دما ویسکوزیته افزایش می‌یابد. ویسکوزیته در مورد روغن، به طور عامیانه، با نام وزن نیز شناخته می‌شود. روغن‌ها با ویسکوزیته‌های مختلف برای شرایط آب و هوایی گوناگون تولید می‌شوند. استفاده از روغن با ویسکوزیته بالا در زمستان، روانکاری موتور را تا زمان گرم شدن به تأخیر می‌اندازد و در این مدت روغن به تمامی قسمت‌های موتور نخواهد رسید، همچنین استفاده از روغن با ویسکوزیته پایین در تابستان باعث سایش قطعات موتور می‌شود. پس انتخاب ویسکوزیته مناسب برای روغن موتور یک خودرو، کاملا تابع شرایط آب و هوایی است. البته به تازگی روغن‌های چهارفصل (Multi Grade) یا همان چند ویسکوزیته، نیاز به تغییر روغن، به نسبت تغییر فصل یا شرایط آب و هوایی را تا حدودی برطرف کرده‌اند اما استفاده از تنها یک نوع روغن چهارفصل از نوع مینرال برای تمامی فصول نیز با توجه به دلایلی که در ادامه توضیح داده خواهد شد، پیشنهاد نمی‌شود.

 

[اشکان فروتن]

بسیار خوب و عالی بود . ممنون
راستی آیا میدونید ویسکوزیته عسل چنده؟

 

[اشکان فروتن]

روغن موتور به عنوان يك تركيب چند منظوره، نقش بسيار مهم و اساسي در كاركرد مطمئن موتور خودرو ايفا مي كند . اهميت وجود روغن موتور به حدي است كه جزء ملزومات هر خودرويي محسوب مي شود و بدون روغن، عملاً امكان حركت از اتومبيل سلب مي شود . با توجه به تغييرات در طراحي هاي موتور و متناسب با آن، تغييراتي نيز بر روي روغن و در جهت هماهنگي با موتور به منظور افزايش كارآيي و حداكثر اطمينان از كاركرد بهينه آن، اعمال شده است .
به طور كلي، هر روغن موتوري حاصل تركيب مواد اصلي شامل روغن پايه و مواد افزوني مي باشد .
روغن پايه كه بر حسب نوع، بين 80 تا 95 درصد روغن موتور را تشكيل مي دهد، غالباً از منابع معدني يا نفت خام تهيه مي شود . البته فرآيند توليد روغن پايه از نفت خام، پيچيده بوده و در ايران تنها سه شركت عمده از جمله پالايشگاه نفت پارس قادر به توليد روغن پايه هستند. در سال هاي اخير، روغن هاي پايه سنتزي نيز، حضور پررنگ تري يافته و برخي از توليد كنندگان روانساز، از تركيبات سينتتيك به جاي روغن پايه معدني استفاده مي كنند. در حال حاضر به علت نوع و ساختار تركيبات سنتزي، امكان توليد آنها در داخل كشور وجود ندارد .
نقش روغن موتور
روانكاري و كاهش اصطكاك، اصلي ترين و مهم ترين وظيفه روغن است كه باعث بهبود راندمان موتور مي شود . تشكيل فيلم روغن با ضخامت مناسب، موجب كاهش سائيدگي قطعات مختلف تا حد ممكن مي گردد .
روغن موتور هم چنين منتقل كننده حرارت است و به سيستم خنك كننده در خارج ساختن بخشي از حرارت ايجاد شده در اثر كار موتور كمك مي كند .
جلوگيري از زنگ زدگي و خوردگي، حفاظت از سطوح قطعات فلزي درمقابل زنگ زدن و خورده شدن به علت فعل و انفعالات شيميايي، پاك كنندگي و معلق سازي ذرات حاصل از سايش قطعات و تركيبات ناشي از احتراق سوخت و تجزيه روغن و پاك كردن سطوحِ در تماس، كمك به عمل آب بندي كردن با قرار گرفتن در فضاي بين رينگ، پيستون و سيلندر كه موجب افزايش كارآيي موتور خواهد شد و كاهش اثرات منفي ضربه هاي قطعات متحرك در حين كار، از وظايفي است كه روغن موتور انجام مي دهد .
علاوه بر اين، استفاده از روغن با ويسكوزيته كم و در حد مناسب، فاصله بين استارت و رسيدن موتور به درجه حرارت عادي را كاهش مي دهد كه اين امر در پايين آوردن ميزان مصرف سوخت تاثير به سزايي دارد .
استفاده از روغن مناسب و مواد افزودني متناسب تشكيل دهنده يك روغن مرغوب است . مواد افزودني كه به روغن موتور اضافه مي شوند عبارتند از : ماده بالا برنده شاخص گرانروي، پاك كننده ها و معلق كننده ها، تركيبات ضد اكسيداسيون، بازدارنده هاي خوردگي و زنگ زدگي، مواد پايين آورنده اصطكاك و مواد ضد سايش، تركيبات پايين آورنده نقطه ريزش و ضد كف.
ويسكوزيته يا گرانروي مقاومت سيال در مقابل جاري شدن است كه اصطلاح غلط آن يعني “ غلظت” رايج تر مي باشد . اين خاصيت، با اهميت ترين و مهم ترين مشخصه هر روغن است كه آزمايش ها، معمولاً در دماهاي 40 و 100 درجه سانتي گراد اندازه گيري مي شود .
شاخص گرانروي (VI) ، معيار سنجش تغييرات گرانروي با تغييرات دما مي باشد كه هر چه رقم آن بزرگتر باشد تغيير گرانروي روغن نسبت به دما كمتر خواهد بود .
نقطه ريزش، پايين ترين دمايي است كه در آن، روغن كما كان توانايي جاري شدن دارد و خاصيت سيال بودن خود را حفظ مي كند . هم چنين نقطه اشتعال، حداقل درجه حرارتي است كه بخار هاي روغن با هوا، در اثر تماس شعله آتش، اشتعال لحظه اي بوجود مي آورد .
علاوه بر مشخصات ذكر شده،دانسيته يا چگالي، نقطه احتراق، نقطه ابري شدن و عدد TBN نيز از جمله خصوصيات روغن موتور محسوب مي شود كه بعضاً توسط برخي توليد كنندگان ذكر مي شود .

انتخاب روغن موتور
براي انتخاب يك روغن موتورخوب، عوامل و پارامترهاي گوناگوني بايد مدنظر قرار گيرد . يك روغن موتور مرغوب داراي گرانروي مناسب و ضريب اصطكاك بسيار پايين بوده و توانايي روانكاري بخش هاي مختلف موتور را داراست . هم چنين دوده و تركيبات حاصل از تجزيه روغن و نيز سايش و به طور كلي رسوبات بين قطعات بايد توسط روغن پاك شود. ضمناً روغن علاوه بر سازگاري با تركيبات پليمري موجود بايد داراي اثرات بازدارندگي خوبي در مقابل زنگ زدگي، خوردگي، اكسيداسيون و سايش باشد .
طبيعي است همه موارد ياد شده از طريق آزمايش هاي گوناگون و پيچيده، مشخص مي شود و آن چيزي كه براي مصرف كننده نهايي اهميت دارد، بايستي به صورت ملموس بيان شود؛ به گونه اي كه در عين جامعيت، با زبان بسيار ساده به انتخاب روغن موتور توسط مصرف كننده، عينيت پيدا كند . به اين منظور سازندگان روغن موتور، دو پارامتر اساسي را با اصطلاحات نام و نام خانوادگي مطرح ساخته و تاكيد مي كنند كه اين دو لازم و ملزوم يك ديگرند و هر انتخا بي ، بايد با لحا ظ داشتن اين عوا مل انجام گيرد. اين دو اصطلاح گرانروي و سطح كارآيي مي باشند.
اهميت گرانروي در روغن موتور به قدري است كه انجمن مهندسين خودرو (SAE) اساس طبقه بندي ويژه يي را بنا نهاده و يكي از دو معيار گزينش روغن موتور را گريد SAE مي داند . از لحاظ گرانروي، روغن ها به دو بخش تقسيم مي شوند، تك درجه اي (Monograde) و چند درجه اي يا چهار فصل (Multi grade) .
روغن هاي تك درجه اي مانند 20، 30 يا 40 در موتورهاي جديد منسوخ شده است و روغن هاي مالتي گريد، امروزه كاربردي غالب دارند . روغن هاي چند درجه اي كه با حرف W (نشانه زمستان) و دو عدد واقع در چپ و راست مشخص مي شوند، مانند 15W40 ، 20W50 از لحاظ كاري مناسب تمام فصول هستند.
عدد سمت چپW ، معياري از ويسكوزيته روغن در دماي پايين و عدد سمت راست، گرانروي در درجه حرارت بالا را نشان مي دهند . ثابت شده است كه مهم ترين و با اهميت ترين خاصيت روغن، حضور آن از لحظه استارت تا خاموش كردن موتور به صورت بي وقفه است كه با تمامي قطعات متحرك و ثابت در تماس است . براي نيل به اين هدف، گرانروي پايين روغن در لحظه استارت، اهميت بالايي دارد . به همين علت استفاده از روغن هاي چند درجه اي كه در سرما، ويسكوزيته پايين دارند و با روانكاري به موقع قطعات، تا حد زيادي از سايش جلوگيري مي كنند، توصيه اول توليد كنندگان روغن است.
انجمن نفت آمريكا (API) روغن هاي موتور را برحسب كيفيت به دو گروه تقسيم كرده است . خودروهاي بنزيني در گروه Station Service)Sيا محل تعويض روغن) و خودروهاي ديزلي در گروه Commercial) C يا خودروهاي) تجاري طبقه بندي مي شوند. حروف انگليسي كه پس از هر يك از اين دو حرف قرار مي گيرند، نشان دهنده سطح كيفيت روغن خواهد بود . به اين مفهوم كه حرف A پايين ترين سطح كارآيي را نشان مي دهد و با بالا رفتن حروف، سطح كارآيي نيز افزايش خواهد يافت.
سطوح كارآيي بالاتر، نشان از ميزان ادتيوهاي بيشتر در روغن است و در آزمايش ها و تست هاي آزمايشگاهي و موتوري، شرايط حادتري را تحمل مي كنند . براي انتخاب يك روغن موتور مناسب، رجوع به راهنماي خودرو، سطح كارآيي و ويسكوزيته روغن موتور را مشخص مي كند و مصرف كننده كافيست با مراجعه به محل هاي تعويض روغن و گزينش روغن موتوري با سطح كيفي و گرانروي مشابه كه در ظروف و بسته بندي استاندارد ارائه مي شود، حداكثر اطمينان از بابت كاركرد بهينه روغن در موتور را حاصل كند . در اين رابطه، “ راهنماي روانكاري خودرو” شركت نفت پارس نوع روغن موتور براي خودروهاي مختلف را مشخص كرده است .

مايع ترمز
به جرات مي توان گفت، مهم ترين قسمت هر وسيله نقيله موتوري، سيستم ترمز آن است . كليه مواد و قطعاتي كه با اين سيستم مرتبط هستند، بايد با حداكثر دقت، توليد و به دور از هر گونه ملاحظات اقتصادي مصرف شوند . مايع ترمز، مهم ترين نقش را در سيستم ترمز اتومبيل ها ايفا مي كند . اين ماده كه به نام روغن ترمز مصطلح شده، تركيبي سنتزي (مصنوعي) است كه قسمت اعظم آن را تركيبات پلي گليكول اتري تشكيل مي دهد . مواد افزودني مختلفي نيز به منظور بالا بردن خواص و كاركرد مايع ترمز به آن اضافه مي شود .
مايع ترمز هاي توليدي شركت نفت پارس، نوعي از سيالات هيدروليكي با كارآيي بالا هستند كه در سيستم هاي ترمز و كلاچ انواع خودرو ها استفاده مي شوند . از آنجايي كه اين محصولات به شدت جاذب رطوبت هستند، بايد از تماس آنها با آب و محيط هاي مرطوب جلوگيري كرد . اين مايعات در سيستم هاي ترمز ديسك يا كاسه ايي و كلاچ و سيستم هاي هيدروليك خودرو كه در آن استفاده از مايع ترمز توصيه شده، قابل كاربرد مي باشند . مايع ترمزهاي توليدي شركت نفت پارس، بر اساس سطوح كارآيي مورد نياز و پيشنهادي از طرف شركت سازنده خودرو در دو سطح كارآيي DOT3 و DOT4 توليد مي شوند .
مايع ترمز مرغوب، حداكثر داراي دو سال كاركرد مفيد است كه پس از سپري شدن اين مدت به طور حتم بايد تعويض شود . مايع ترمز مناسب و مرغوب خواص زير را دارا مي باشد :
داشتن گرانروي مناسب در دماي پايين، امكان تبخير بسيار كم، عدم ايجاد حباب، سازگاري با فلزات و قطعات لاستيكي مختلفي كه با آنها در تماس است و سازگاري با كاسه نمدها .
هنگام استفاده از مايع ترمز، رعايت نكات زير در ارتباط با اين محصول، ضريب ايمني را افزايش مي دهد :
هرگز براي صرفه جويي در مصرف سوخت، موتور اتومبيل را در سرازيري ها خاموش نكنيد زيرا بر اثر خاموش بودن موتور، در بوستر ترمز خلاء حاصل نمي شود و در نتيجه خودرو در اين لحظه بدون ترمز خواهد شد.
- مخزن اصلي مايع ترمز بايد تا بالاترين سطح، پر نگه داشته شود . اگر سطح مايع پايين باشد، باعث هوا گرفتن سيستم خواهد شد .
- از مخلوط كردن مايع ترمز هاي مختلف جداً اجتناب شود .
- استفاده مجدد از مايع ترمز كاركرده، به هيچ وجه توصيه نمي شود .
- براي تعيين زمان دقيق تعويض مايع ترمز، ضمن مراجعه به دفترچه راهنماي خودرو، شرايط محيطي كاركرد را نيز بايد مدنظر قرار داد .

مايع خنك كننده (ضد جوش)
هدف استفاده از سيستم خنك كننده در خودروها، خارج ساختن حرارت اضافي ايجاد شده در اثر فعاليت موتور است تا دماي بدنه فلزي موتور در محدوده مطلوبي، كنترل شود . مايعي كه عموماً در اين سيستم استفاده مي شود، آب است . اما برخي محدوديت ها موجب مي شود كه آب، به تنهايي قادر به ايفاي كامل وظايف يك سيال خنك كننده نباشد . به طور مثال وجود آلياژهاي آلومينيومي در مناطقي نظير سرسيلندر و بدنه موتور كه حرارت زيادي ايجاد مي كنند، باعث خوردگي حرارتي مي شود . بنابراين وجود مواد شيميايي بازدارنده خوردگي در سيال خنك كننده الزامي است .
از طرف ديگر تغييرات دمايي در فصول مختلف سال، سبب مي شود آب در دماهاي پايين تر از 5 درجه سانتي گراد و بالاي 80 درجه سانتي گراد كاربرد نداشته باشد . به همين علت لزوم افزودن يك ماده كمكي به سيال خنك كننده احساس مي شود . شركت نفت پارس توليد كننده ضد جوش نيز مي باشد كه اين محصول تحت عنوان «پارس سهند»، به بازار عرضه مي شود . «پارس سهند» با كاهش نقطه انجماد آب در فصل زمستان و افزايش نقطه جوش آن در فصل تابستان به عنوان ضد يخ ضد جوش در سيستم خنك كننده موتور به كار گرفته مي شود . از خواص بارز اين محصول مقاومت در برابر خوردگي، زنگ زدگي و سازگاري با تمامي قطعات پلاستيكي موجود در مسير سيال خنك كننده است .
مهم ترين مشخصه مايع ضد يخ- ضد جوش، كاهش نقطه انجماد و افزايش نقطه جوش آب است، ولي در عين حال خواص زير را نيز دارا مي باشد :
- محافظت قطعات در برابر خوردگي و زنگ زدگي
- ظرفيت بالاي انتقال حرارت
- محلول در آب و غير قابل اشتعال
- خاصيت ضد كف به ميزان بسيار زياد
پس از انتخاب سيال خنك كننده مناسب، دقت در رعايت نكات ذيل، موجب افزايش كارآيي سيستم خنك كننده خودرو مي شود .
سيال ضد يخ ضد جوش، طبق جدول توصيه شده از سوي سازنده خودرو معمولاً با نسبت يك، يك يا 50 درصد با آب مخلوط مي شود . ثابت شده است كه اين نسبت، بهترين بازده و كارآيي را دارا مي باشد . زمان تعويض سيال خنك كننده، حداكثر پس از 2 سال كاركرد تعيين شده است .

روغن هاي دنده
سيستم انتقال قدرت در خودروها، توان ايجاد شده توسط موتور رابه چرخ ها منتقل مي كند،تا اتومبيل به حركت در آيد . انتقال دهنده هاي اتوماتيك و مكانيكي دو نوع متداول مورد استفاده در خودرو ها مي باشند . همانند ساير قسمت هايي كه در آنها تماس فلز با فلز وجود دارد، اين بخش ازاتومبيل نيز، نياز به روانكاري مخصوص به خود را دارد.
روغن هاي دنده كه با عنوان هاي رايجِ واسكازين شناخته شده اند بايد به اندازه كافي سيال بوده تابه راحتي در سيستم ـ حتي زماني كه هوا سرد است ـ توانايي گردش داشته باشد . در روغن هاي دنده نيز مانند روغن هاي موتوري، چند درجه اي بودن روانكار دامنه وسيعي از درجه حرارت عملياتي را پوشش مي دهد. ازطرف ديگر روغن دنده بايد سازگاري مناسب با فلزات در تماس نظير فولاد، برنز و يا ديگر آلياژ هاي مس را دارا بوده، مقاومت شيميايي بالايي در برابر اكسيداسيون و سفت شدن از خود نشان دهد و نيز بر روي قطعات، لايه روانكاري پايدار ايجاد كند .
يكي از مهم ترين خصوصيات عملكرد يك روان كننده دنده، ظرفيت تحمل بار آنها و يا به عبارت ديگر توانايي آن جهت جلوگيري كردن و يا به حد اقل رساندن سائيدگي دندانه دنده ها است . اين ظرفيت تحمل بار بيشتر با استفاده از مواد افزودني در روانكار تامين مي شود . به اين نوع روان كننده ها، روانكارهاي فشار پذير (EP) گفته مي شود .
به منظور تفكيك بين روغن هاي دنده خودرو با سطوح مختلف از خواص فشار پذيري (EP) ، انجمن نفت امريكا (API) ، پنج سري روانكار براي سيستم هاي انتقال دهنده قدرت غير اتوماتيك تهيه كرده است كه نامگذاري آنها به ترتيب خصوصيت فشار پذيري عبارتند از APIGL-1،2،3،4،5 . در مورد روانكارهاي مختلفي كه در سيستم انتقال دهنده مكانيكي خودرو وجود دارد ، روان كننده بايد داراي سطوح كيفي حداقل API GL - 1 باشد . اتومبيل هاي مدرن سطوح كيفي بالاتر نظير API GL 4، GL 5 را نياز دارند . سطوح كيفي مذكور، بر روي ظروف روغن هاي دنده توليد شده توسط سازندگان معتبر، درج مي شود .
در صورتي كه سيستم انتقال قدرت از نوع اتوماتيك باشد، حتماً بايد از سيال انتقال قدرت اتوماتيك يا A.T.F استفاده كرد . از روغن هاي دنده براي قسمت هايي نظير جعبه فرمان و ديفرانسيل نيز مي توان استفاده كرد، كه در اين موارد بايد به توصيه سازنده خودرو توجه داشته باشيم .
گريس
گريس محصولي نيمه مايع تا جامد است كه از اختلاط يك عامل تغليظ كننده در مايعي روان كننده حاصل مي شود . اين تعريف نشانگر آن است كه گريس، روانكاري است كه به مقدار مشخصي سفت شده باشد و داراي خواص ويژه اي است كه روغن روانكار به تنهايي آن خواص را دارا نيست .
در مواردي كه نياز است تا ماده روان كننده دريك مكانيزم در وضعيت اوليه اش باقي بماند (مثلاً ياتاقان چرخ ها)، خصوصاً در جاهايي كه امكان روانكاري مجدد، محدود بوده ويا از لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه نباشد، روانكاري با گريس برتري دارد . هم چنين در مواردي كه نياز به آب بندي در سيستم وجود دارد، بايد بجاي روغن، از گريس استفاده كرد .
به دليل ماهيت ساختاري، گريس مانند روغن وظايف خنك كنندگي و پاك كنندگي را در سيستم به عهده ندارد . اما انتظار مي رود به غير از اين دو مورد، گريس ها ديگر خواص روغن هاي روانكار، نظير كاهش اصطكاك، ايجاد لايه روانكاري، جلوگيري از ساييدگي، محافظت قطعات در برابر خوردگي، سازگاري با مواد موجود در قسمت هاي روانكاري را به طور كامل داشته باشند. متداول ترين تغليظ كننده ها، صابون هاي فلزي عناصري نظير ليتيم، كلسيم، آلومينيوم، باريوم، مس و سرب هستند و مايع روان كننده نيز غالباً داراي پايه معدني مي باشد . به منظور بالا بردن خواص گريس و بهبود كارآيي آن، مواد افزودني مختلفي نظير دي سولفيد موليبدن (به منظور كاهش سايش و اصطكاك) به آن اضافه مي شود .
بخش هاي مختلف اتومبيل كه نياز به گريس دارند عبارتند از : جلوبندي يا سيستم تعليق، سيبك ها، ياتاقان هاي چرخ، محورها و چهار شاخ گاردان .
براي بهره مندي هر چه بيشتر و بهتر از گريس، رعايت نكات زير ضروري به نظر مي رسد :
- گريس را بايد به توصيه كارشناسان مربوطه و طبق كتابچه راهنماي اتومبيل، انتخاب و مصرف كرد.
- از اختلاط دو يا چند نوع گريس مختلف بايد خودداري شود .
معمولاً براي سيستم جلوبندي از گريس هاي با پايه ليتيوم يا كلسيم، در سيبك ها از گريس هاي پايه ليتيومي، در ياتاقان هاي چرخ، گريس هاي با پايه سديمي و در محورها و چهار شاخ گاردان نيز از گريس هاي پايه ليتيومي استفاده شود . شركت نفت پارس، انواع گريس هاي مختلف با پايه هاي صابوني متنوع از جمله كلسيم، ليتيوم و سديم را توليد مي كند كه در همه قطعات وسايط نقليه كه نياز به گريس كاري دارند، كاربرد دارد .

منبع : http://aet.blogfa.com/post-166.aspx

 

[اشکان فروتن]

احیاء مجدد روغن موتور مصرف شده

احیاء مجدد روغن موتور مصرف شده

مقدمه: در سالهای اخیر،استفاده از روغن ماشین دوباره تصفیه و پالایش شده امتیاز و اهمیت ویژ ه ای از نقطه نظر حفظ و نگهداری محصول و صرفه جوئی در هزینه پیدا کرده است.تجزیه روغن ماشین مصرف شده ، نشان می دهد که اغلب حدود 15 تا 20 درصد آلودگی و ناخالصی دربردارد لذا باید روغن ماشین مصرف شده را به عنوان یک ماده خام که جزء چرب و نرم کنندگی(فاقد چسبندگی)آن خیلی زیاد می باشد ،در نظر داشت.هرچند،جداسازی و برداشت این محصولات آلوده کننده از روغن مصرف شده یک مسئله ساده ای نیست ،مخصو صا هنگامی که هدف ما تولید محصول استانداری باشد که همان خصوصیات روغن تازه تهیه شده را ، بوسیله عملیات تصفیه و پالایش متنوع بدست آورد. ***روغن پايــــــه و مواد افزودنی مورد نياز*** روغن پايه(base oil): روغنی که به طور عمده از نفت خام بدست می آيد. مواد افزودنی (additive): شرايط کار موتورهای امروزی طوری است که ديگر روغن پايه به تنهايی برای آنها کافی نيست...بلکه بايد از روغن پايه به علاوه مواد شيميايی خاصی که ؛مواد افزودنی، ناميده می شوند، استفاده شود!اين مواد (additive) باعث ميشوند تا روغن کف نکند، قطعات را اکسيد نکند و در آنها خوردگی ايجاد نکند و خاصيت ته نشينی مواد معلق را داشته باشد. انواع افزودنی ها: متداولترين افزودنی ها عبارتند از: ۱- پاک کننده ها(دتر جنتها) ۲- آنتی اکسيدانها ۳- پايين آورنده های نقطه ريزش ۴- ضد کف ها ۵- بهبود دهنده های ضريب ويسکوزيته چند افزودنی: Hitec 8448 ، ويسکو پلکس ۳۱۶-۱ ،مواد پليمری ، Hitec 1656 ، VII(Viscosity improve index ***تعاریف ويژگی های فيزيکی روغن موتور *** گرانروی:گرانروی يا ويسکوزيته مقدار مقاومت است که يک روغن نسبت به جاری شدن از خود نشان ميدهد. گرانروی تابعی از درجه حرارت است و با تغييرات درجه حرارت ، تغيير ميکند بطوری که هر چه ميزان درجه حرارت بالاتر باشد، عدد گرانروی پايين تر است.به اين ترتيب قيد درجه حرارت اندازه گيری گرانروی هر سيال، در کنار عدد گرانروی که در آن درجه حرارت بدست آمده است، الزامی ميباشد. واحد های اندازه گيری گرانروی متعدد است. در صنعت ، گرانروی بر حسب ميليمتر مربع بر ثانيه اندازه گيری ميشود. شاخص (نمايه) گرانروی:نسبت تغييرات گرانروی با تغييرات دما را با شاخص (نمايه) گرانروی نشان ميدهند.هرچه عدد شاخص گرانروی روغن بزرگتر باشد، در اثر تغيير دما گرانروی روعن کمتر تغيير ميکند. روغن های چند درجه ای (Multi grade) دارای شاخص گرانروی بسيار بالاتر از ۱۰۰ هستند زيرا درفرمولاسيون ساخت آنها از مواد پليمری استفاده شده که اثر رقيق شدن روغن در درجه حرارت بالا از بين ميرود. اين روغن به گونه ای ساخته مي شود که ضمن دارا بودن غلظت مناسب در درجه حرارت بالا، روانی مناسب در درجه خرارت پايين از خود نشان ميدهد. نقطه ريزش:نقطه ريزش ، پايينترين درجه حرارتی است که در آن روغن سرد شده تحت شرايط استاندارد جريان می يابد و يا به عبارت ديگر پايينترين دمايی است که روغن در آن هنوز سيال است. نقطه اشتعال:نقطه اشتعال پايين ترين درجه حرارتی است که در آن روغن به اندازه کافی به بخار تبديل شده به زوری که با نزديک شدن شعله آتش، در يک لحظه مشتغل و سپس خاموش شود. اين آزمايش اساسا برای اندازه گيری ميزان آتش گيری و فرار بودن روغن صورت می پذيرد. نقطه اشتعال به دو روش ظرف باز و ظرف بسته اندازه گيری ميشود. ***خصوصیات روغن ماشین مصرف شده*** ترکیب میانگین روغن ماشین مصرف شده در زمان زهکشی روغن(ریزش روغن مصرف شده از ماشین)یک نماینده حقیقی از ترکیب روغن های جمع آوری شده برای احیاء و بازسازی نمی باشد،زیرا مخلوط روغنها از منابع مختلف(جعبه دنده،محوراصلی و واحدهای دیگر)با روغن کارتل ماشین به همراه آلودگی و ناخالصی های احتمالی جمع آوری می شود بنابراین ترکیب روغن مصرف شده ای که جمع آوری می شود بطور قابل ملاحظه ای متنوع بوده بطوری که مسئله ای را برای احیاء و بازسازی مجدد بوجود می آورد. بنابراین ،(تکنیک و روش جمع آوری)را باید یک عامل مهم و اساسی در تصفیه و احیاء مجدد روغن ماشین مصرف شده دانست.اگر چه تا حدودی پیچیدگی در وظایف اصلی روغن های مصرف شده که جمع آوری گردیده است ، وجود دارد لذا در صورتی که بتوانند روعن های همنوع را با روغنهای نوع دیگر مخلوط و جمع آوری نکنند،عملیات احیاء و بازسازی خیلی آسانتر و محصول نهائی با کیفیت بهتر خواهد بود.­­دانش دقیق و بیشتر از محصولات نامطلوب در روغنهای مصرف شده و واکنش آنها با مولفه های مختلف به منظور تعیین بهترین روش احیاء مجدد هر گونه روغن مخصوص ، بسیار لازم وضروری است .مواد آلوده کننده و ناخالص موجود در روغن ماشین مصرف شده را می توان به سه دسته اصلی تقسیم بندی نمود: 1-محصولات فرار.(معمولی ترین آنها آب و مواد سوخت می باشد) 2-ترکیبات محلول در روغن.(اصلاح کننده های گرانروی روغن و ترکیبات آلی فلزی ) 3-ترکیبات نامحلول در روغن.(گرد وغبار هوا ، ذرات فلزی، اکسید های فلزی و اکسید های سرب ) ***خط تولید روغن پایه در کاخانجات تصفیه روغن موتور*** واحد تقطیر اول: در تصفیه روغن سوخته، پس از جمع آوری آن از مراکز تعویض روغن و کنترل کیفیت آن به لحاظ اینکه گازوئیل به آن اضافه نکرده باشند؛ آن را در حوضچه هایی که دارای جدارهای درونی است تخلیه میکنند. دهانه این حوضچه دارای توری فلزی برای جداسازی اجسام درشت احتمالی می باشد. مدتی اجازه می دهند تا مواد خارجی سنگین حتی آشغال و قسمت بیشتر آب موجود در میان جدارها ته نشین شده و فقط روغن سیاه که دارای مواد فرار است و هنوز مقدار کمی هم آب دارد باقی بماند.این روغن را از طرف دیگر مخازن به کوره های آبگیری منتقل می کنند.در " کوره آبگیری " یا "تقطیر اول" با اندکی فشار، تمامی آب و مواد فرار روغن که قسمت اعظمش "گازوئیل" است ؛خارج و جمع آوری شده تا به عنوان سوخت اصلی کارخانه مورد استفاده قرار گیرد. بدین روش روغن سیاه بدونمواد خارجی و آب بدست می آید که بعدها از آن برای تهیه روغن پایه و سایر محصولات تصفیه دوم استفاده میکنند. واحد اسید زنی: دمای روغن تا این مرحله 350درجه سانتیگراد است.این روغن را به تانکهای ذخیره منتقل می کنند تا افت دما پیدا کنند. ( زمان ماند حدود 1 روز)سپس این روغن را به تانکها " دکانتاسیون" منتقل میکنند تا قیر و مواد آسفالتی آن با عمل " اسیدزنی" گرفته شود. اسید مورد استفاده در این قسمت اسید سولفوریک 98% است که 15% وزنی مقدار روغن سوخته را شامل می شود. 9 تانک در این قسمت قرار دارند که مجهز به میکسر و میباشند و روغن و اسید را هم میزنیم تا مواد قیری آن که در اصطلاح "اسلاج اسید" میگویند از ته مخازن خارج شود تا مایع آلبالویی رنگ عاری از مواد سیاه قیری در داخل تانک ها باقی بماند. واحد تقطیر دوم:روغن موجود در این مرحله که شامل اسید سولفونیک و آثار کمی اسید سولفوریک میباشددقایقی قبل از افزایش خاک رس فعال "خاک رنگ بر" و مخلوط کردن با فشار هوا به کمک سود اسید(1 در صد آهک) آن را خنثی کرده و در کوره های خلاء در دمای 250-270 درجه سانتیگراد حرارت میدهند تا روغن رنگ خود را از دست داده و روشن شود. واحد *****اسیون: برای اینکه خاک رنگبر را از روغن جدا کنیم باید عمل *****اسیون انجام شود. ولی لازم است که به مدت 1 روز روغن پخته شده در تقطیر دوم در تانکهای پیش ***** باقی بمانند تا دمایشان به 170 درجه سانیگراد برسد. برای ***** سازی روغن از پارچه های سلولوزی و پنبه ای و دستگاههای مخصوص این کار استفاده میشود و خاک رنگبر را از روغن شفاف و زرد رنگ جدا میکنند.این روغن شفاف که روغن پایه نام دارد ماده اولیه تهیه انواع روغن موتورها می باشد.و برای اینکه روغن مطلوب را با خواص دلخواهمان رو بدست بیاوریم از " افزودنی" ها استفاده می کنیم که در قسمت اول تو ضیحات لازم رو دادیم. *** مشخصات و ضروریات روغن *** پایداری اکسایش و عدم خوردگی یاتاقان توسط روغن:روغن باید به اندازه کافی در مقابل اکسایش پایدار باشد و ایجاد خوردگی در یاتاقان و قسمت های فلزی و غیر فلزی موتور را ننماید. پاک کنندگی، چسبندگی رینگ ، سایش اجزاء موتور و جمع شدن لای و ته نشینی:روغن باید از چسباندن پیستون ، رینگها و مسدود شدن مجاری روغن جلوگیری نماید و سایش سیلندرها،رینگها و همه اجزاء موتور را به حداقل برساند. پایین بودن درجه حررات ته نشست روغن:روغن هنگام آزمایشات موتور طبق تستهائی که برای موتور مقرر داشته اند، بایستی پیدایش نامطلوب که در اثر نور متناوب و کار در درجه حررات پایین بوجود می آید را،به حداقل خود برساند. ***پایداری و سازگاری روغن موتور کامل*** روغن کامل و نهایی که از تصفیه مجدد روغن به دست آمده است و حاوی مخلوطی از اضافه شونده ها می باشد باید مواد اضافه شونده بطور یکنواخت در سر تا سر روغن پخش شده باشد و نباید هیچگونه آثاری از عدم ثبات و پایداری در درجه حررات مشخص از خود نشان دهد. *** مشخصات فیزیکی و شیمیائی روغن مجددا تصفیه شده و آماده فروش*** الف-شکل ظاهری هنگامی که آن را در لوله شیشه ای بی رنگ مخصوص تست روغن با قطر داخلی 25 میلی متر،بریزند و نور از آن عبور کند ، بایستی روغن شفاف ، روشن و عاری ازتیرگی ، لای و ته نشینی باشد. ب-گرانروی و چسبندگی آن باید 90 باشد. ج-نقطه اشتعال آن 190 درجه سانتیگراد باشد. د-پسمانده کربن آن 0.4 درصد باشد. هـ-خاکستر سولفوناته (درصد جرمی) 0.01 باشد. و- عدد اسیدی کل ، میلی گرم KOH بر گرم ، حداکثر 0.05 باشد. ز- عدد ته نشینی (درصد جرمی)حداکثر 0.03 باشد. ن-ارزش صابونی شدن ،میلی گرم KOH بر گرم ، حداکثر 1 باشد.

منبع : http://chemistry-boy.blogfa.com/post-100.aspx

 

[پیرجو]

بسیار خوب و عالی بود . ممنون
راستی آیا میدونید ویسکوزیته عسل چنده؟

بابا بی خیال. حالا چرا عسل؟

 

[پیرجو]

مطلب شما که خیلی جالب تر از مال من هست. دستت تون درد نکنه. امتیاز براتون رد کرد.
یک چیز دیگه: بعضی از کلمات را نمی توان در سایت نوشت به همین خاطر با فاصله بنویسید.
این طوری: ف ی ل ت ر

 

[اشکان فروتن]

بابا بی خیال. حالا چرا عسل؟

خوب میخوام بدونم ، هر جا گشتم پیدا نکردم.

 

[پیرجو]

کاری نداره. از یک زنبور عسل بپرس. مثلا هاچ زنبور عسل

 

[اشکان فروتن]

کاری نداره. از یک زنبور عسل بپرس. مثلا هاچ زنبور عسل

آدرسشو بیزحمت بده

 

[پیرجو]

آدرس و عکسش

آدرس و عکسش

بفرما این هم عکسش
می تونید به روزنامه ها بدهید تا براتون پیداشن کنند.

 

[mahdi.adelinasab]

توليد برش روغني از نفت خام

توليد برش روغني از نفت خام



تعداد اتم هاي كربن موجود در يك هيدروكربن بسيار با اهميت است و تغيير در تعداد اتم هاي كربن موجب تغييرات شديد در خواص هيدروكربن و در نتيجه كاربرد آن مي شود. به همين دليل است كه از پالايش نفت خام كه حاوي هيدوركربن هايي متفاوت - از يك گزينه تا بيش از صد گزينه- است، فرآورده هايي با ظاهر، خواص و كاربرد كاملاً متفاوت بدست مي آيد.
تركيبات گازي كه پس از مايع كردن تحت فشار(LPG ) در كپسول ها پر مي شوند و در شهرها و روستاهاي فاقد گاز شهري به عنوان سوخت مورد استفاده قرار مي گيرند، و مايعات كاملاً فرّار مانند بنزين و تركيبات كاملاً ويسكوز و نيمه جامد مانند قير، همگي فرآورده هاي حاصل از تقطير نفت خام هستند.
در شكل زير تعداد اتم هاي كربن تقريبي موجود در فرآورده هاي مختلف حاصل از نفت خام را مشاهده مي كنيد.
با انجام فرآيند پالايش علاوه بر جداسازي تركيبات غير هيدروكربني، تركيبات هيدروكربني نيز با توجه به نقطه جوششان كه ناشي از تعداد اتم هاي كربن موجود در ملكول آنهاست از هم جدا مي شوند. به طور معمول با انجام پالايش بر روي نفت خام، تنها چند درصد مواد هيدروكربني با تعداد اتم هاي بين20 تا50 بدست مي آيد كه مناسب براي استفاده به عنوان روانكار هستند. اين برش مناسب براي مصارف روانكاري در اصطلاح، برش روغني يا Lube Cut ناميده مي شود.

بقيه مواد حاصل از پالايش نفت خام را مواد سبك تر تشكيل مي دهند كه براي مصارف سوختي مناسب هستند. هيدروكربن هايي كه كمتر از15 اتم كربن دارند به دليل ويسكوزيته پايين، نقطه اشتعال پايين وفرّاريت زياد، براي استفاده به عنوان روانكار مناسب نيستند.

نفت خام موردنياز
بايد توجه داشت همه نفت هاي خام براي توليد روغن پايه مناسب نيستند. در انتخاب يك نفت خام به منظور توليد روغن پايه بايد عوامل متعددي مانند تركيب شيميايي نفت خام، هزينه پالايش، درصد برش روغني موجود در نفت خام، نياز بازار و بسياري عوامل ديگر مد نظر قرار گيرد. به همين دليل، درصد روغن پايه پالايش شده از نفت هاي خام در نقاط مختلف جهان متفاوت است و از5 تا حدود20 درصد در منابع مختلف ذكر شده است.
همه انواع هيدروكربن هاي موجود در يك برش روغني، مطلوب نيست و بايد تا حد ممكن جدا شده و يا به انواع مفيدتري تبديل شوند. دسته اول، تركيبات آروماتيك هستند كه به دلايل زير براي مصارف روانكاري مناسب نيستند:
- پايداري اكسيداسيون پايين كه موجب تغيير رنگ روغن و ايجاد تركيبات صمغي و چسبنده و ايجاد مواد ته نشين(Deposits)، در اثر كاركرد روغن در دماهاي بالا مي شود.
- داشتن شاخص گرانروي پايين(Viscosity Index ياVI) كه اين شاخص به ثبات گرانروي در مقابل دما اشاره مي كند. روغن هاي داراي شاخص گرانروي بالا، حساسيت كمتري نسبت به تغييرات دما دارند و در دماهاي بالاتر كمتر افت ويسكوزيته داشته و خاصيت روانكاري خود را از دست مي دهند.
- امكان تأثير نامطلوب بر روي لاستيك ها و آب بندها دسته دوم، تركيبات پارافينيك خطي درشت ملكول هستند كه علي رغم داشتن شاخص گرانروي بسيار بالا، وجود آنها باعث از بين رفتن و يا كم شدن جريان و حركت روغن در اثر سرما مي شود. در فرآيندهاي قديمي، جداسازي هر دو دسته اين تركيبات يعني آروماتيك ها و پارافينيك هاي خطي با استفاده از حلال صورت مي گيرد اما در فرآيندهاي جديد معمولاً بر تغيير و تبديل تركيبات نامناسب به مناسب تاكيد مي شود.

 

[اشکان فروتن]

بفرما این هم عکسش
می تونید به روزنامه ها بدهید تا براتون پیداشن کنند.

خداییش من که از رو رفتم

 

[پیرجو]

خداییش من که از رو رفتم

ناراحت نشو داداش. همش که نمیشه بحث علمی کرد. کمی تنوع هم بد نیست.

 

[mahdi.adelinasab]

بله گهگاهی باید تنوع رو در کار ایجاد کرد
مثلا باید با بهتاش کشتی گرفت
یا یه گل تقدیم شیما کرد
ولی خوب دلیل نمیشه که وقتی من یه گل به شیما میدم ، بهتاش بگه من هم می خوام
چون باعث میشه که اونوقت یه مشت قشنگ و آبدار پا چشه کی بخوابه؟!!
آفرین باز هم بهتاش
به هر حال مردی گفتن ؛ زنی گفتن
بهتاش!!!!!!!!! نری یه دفعه ای این کارو با خودت بکنی
اِ اِاِ ببخشید یاذم رفت
یا علی

 

[پیرجو]

اِ اِاِ ببخشید یاذم رفت

مجید کوچولو یاذم نه.
یادم رفت.
مسواکم کجاست.........


ایناهاش

 

[mahdi.adelinasab]

چشم داشی!
درستش می کنم
یا علی

 

[پیرجو]

روغنهای پايه

ازمهمترين اقدامات انجام شده درخصوص توليد روغن های پايه دردهه90 توليد روغن های باانديس ويسکوزيته بسياربالا (VHVI)ازروغنهای پايه نفتی بود. روغن های VHVI دربازار مصرف روان کننده
توانسته اند دربرخی زمينه های کاربردی باروغن های سنتزی رقابت نمايند. باتوجه به وجود ذخائر عظيم هيدروکربنی و صنايع ارزشمند نفت وتوليد روغن اهتمام به پژوهش درخصوص توليد روغن های پايه نفتیبااستفاده ازفرآيندهای جديد پالايشگاه که منجربه محصولاتی باسطحکيفيت بالاترشده و اقتصاد صنعت رابهبود بخشند به عنوان يک وظيفهملی پيش روی ماست.ازطرفی رشدفن آوری و ساخت تجهيزات پيشرفته وظائف جديدی برایترکيبات روان کننده مطرح نموده است که انجام آنها توسط روغنهایپايه نفتی حتی باسطوح کيفی بالا و يا افزايش مواد افزودنی ممکن
نبوده واستفاده ازانواع سنتزی دراين موارد اجتناب ناپذير میباشد. علاوه براين ملاحظات زيست محيطی نيز درمواردی کاربرد صرفروغنهای سنتزی راايجاب می نماید. هدف ازاين محور پژوهشی ،تحقيقدرخصوص توليد انواع روغن پايه مصرفی درکاربردهای حوزه روغن وروان کننده می باشد.

روغنهای موتور

فعاليت های اين محور علاوه بربخش مطالعاتی دردوقسمت روغن موتور
پايه سنتزی و نيمه سنتزی برنامه ريزی شده است.
الف - روغن موتور باپايه معدنی
درشاخه روغن موتور باپايه معدنی زير مجموعه های ذيل موردبررسی و ارزيابی قرارخواهد گرفت.
الف) تدوين مداوم فرمولاسيون روغن های موتور توليدی پالايشگاههای کشور
ب) تجهيز آزمايشگاه موتوری
ج)تدوين مداوم فرمولاسيون ماده افزودنی مجموعه (Package additive)
ب) روغن موتورباپايه سنتزی و نيمه سنتزیمعمولا استفاده ازنوع روغن موتورهای نيمه سنتزی ويا سنتزی به
يکی ازدلايل ذيل صورت می گيرد:
1- اين نوع روغن ها يک مشکل فنی رابرطرف نمايند.
2-استفاده ازاين نوع روغن ها منجربه بهينه سازی اقتصادی می شود.
3-مقررات دولتی و فشارهای زيست محيطی
مهمترين روغن های سنتزی مورد استفاده درتهيه روغن های موتور
ازگروه پلی آلفااولفين و استرها (شامل دی استرها،پلی اول استرهاو
استرهای کمپلکس) می باشند. اين روغن ها به همراه روغن های نفتی
به عنوان روغن پايه درتوليد روغن موتور استفاده می شوند.
روغن های موتور تمام سنتزی عمدتا برپايه پلی آلفا اولفين ها و
يا مخلوط پلی الفا اولفين و استرتهيه می شوند.

محور روغن های صنعتی

- فرمولاسيون روغن های صنعتی -روغن های کمپرسور - سيالات هيدروليک - روغن های دنده - روغن های توربين - روغن های عمليات فلزکاری - روغن های ترانس - روغن صنعتی مورد نياز صنايع مختلف براساس مراجعه ودرخواست متقاضی - تدوين فرمولاسيون روغن های صنعتی توليدی پالايشگاههای کشور - پروژه مطالعاتی - ارائه مشاوره به صنايع مختلف درزمينه روغن های صنعتی - روزآوری فرآورده های مصرفی صنايع مختلف - توليد و يا تعيين معادل صحيح روان کننده های نامرغوب صنايع مختلف - برنامه ريزی و همکاری درجهت پايش شرايط عملکرد روغن و ارائه آموزش درصورت نياز - بازيابی روغن های خارج ازسرويس

گريس

براساس تعاريف استاندارد عبارت گريس های روان کننده چنين تعريف می شود: گريس محصول جامد تانيمه مايع يک عامل سفت کننده متفرق شده درمايع روان کننده می باشد، و ممکن است دارای مواد ديگری که خواص ويژه ای به آن می بخشد، نيز باشد. اهداف اين محور برپايه بالابردن دانش فنی ساخت گريس ، ارتقاء سطح مرغوبيت فرآورده های داخلی ، خدمات علمی و مشاوره ای موثرتر جهت بالابردن دانش توليد کنندگان و مصرف کنندگان اين نوع فرآورده ، تجهيز آزمايشگاهها، ْآموزش نيروی انسانی استوار می باشد که جهت حصول اين منظور فعاليت ها درقالب سه گروه زير برنامه ريزی شده است: بررسی و شناسايی افزودنی ها و پرکننده های مصرفی درساختار گريس فرمولاسيون گريس های خاص طراحی و ساخت پايلوت گريس سازی

واکس

بطور کلی واکس ماده ای است که دردمای معمولی جامد و دارای درجات مختلفی ازجلاء، شکل پذيری و نرمی است و به سهولت ذوب می گردد. واکس ها در حلال های آلی حل شده و درآب نامحلول و دافع آن می باشند. مهمترين مصارف آنها عبارت است از صنايع کاغذسازی، چرم سازی ، شمع سازی، چسب ها ، مواد آرايشی و ... نظر به اينکه نفت خام ايران ، نفت خام پايه پارافينی بوده و ميران واکس موجود درآن نسبتا بالا می باشد،ضرورت انجام اين محور منطقی بنظر می رسد. باانجام اين محور می توان برش های جانبی پالايشگاهها رابه محصولات مرغوب تبديل نمود. اين امرسبب می شود علاوه برجلوگيری ازخروج مقدارهنگفتی ارز از کشور و تامين مصارف داخلی به صادرات واکس به خارج ازکشور بيانديشيم. اهداف اين محور برپايه بالابردن دانش فنی ساخت واکس های مخصوص وارداتی ، حفظ محيط زيست ، خدمات علمی و مشاوره ای موثرتر به متقاضيان، تجهيز آزمايشگاه، آموزش نيروی انسانی استوار می باشد فعاليت های اين محور علاوه برپروژه مطالعاتی درقالب سه گروه زير طبقه بندی می شوند. تصفيه برش های نامرغوب واکس های پايه نفتی فرمولاسيون واکس های مخصوص بررسی و مطالعه درمورد واکس های سنتزی

مطالعات مربوط به پديده های روان کاری و مکانيزم عملکرد روان کننده ها

اهم مباحث درنظر گرفته شده دراين محوربه قرار ذيل می باشد: الف- بررسی درزمينه تريبولوژی و تريبوتکنولوژی انواع روان کارهای روغن و گريس ب - مطالعه و تحقيق درزمينه مکانيزم عملکرد مواد افزودنی مورد استفاده درانواع روان کننده ها ج - مطالعه درزمينه عوامل تخريب محصولات روان کننده درحال سرويس و چاره انديشی درجهت افزايش طول عمر آنها د- مطالعه درزمينه جوانب زيست محيطی کاربرد روان کننده ها

تجديد نظر درفرمولاسيون روان کننده های ويژه مرکز تحقيقات روغن

شامل: 1- تغيير درفرمولاسيون به دليل ارتقاء کيفيت 2- عدم توليد مواد افزودنی قديمی و تغيير فرمولاسيون به جهت افزودنی های جديد 3- تغيير احتمالی در روغن های پايه توليدی پالايشگاهها 4- مسائل زيست محيطی و اجبار درعدم استفاده ازترکيبات مضر بديهی است که پژوهشهای اين محور مستمر و مداوم بوده و تازمانی که توليد فرآورده و فرمولاسيون های جديد مطرح می باشد، ضرورت خواهد داشت.

کنترل کيفيت

کنترل کيفيت که درحقيقت همان تعيين مشخصات شيميائی و فيزيکی نمونه است. می بايست دقيقا طبق استانداردهای معتبر- مانند DIN,BS,IP,ASTM و غيره انجام گردد.صحت و دقت آزمايش های انجام شده ، رابطه بسيار تنگاتنگ و مستقيمی باانجام صحيح و دقيق خدمات و پروژه ها خواهد داشت. پژوهشهای اين محور درقالب پروژه های ذيل برنامه ريزی شده است: الف - کنترل کيفيت مواد افزودنی جديد توليد کنندگان داخلی و خارجی ب - کنترل کيفيت نمونه های ارجاعی ج - تهيه نرم افزارهای کامپيوتری جهت معادل يابی انواع محصولات روغن ، گريس و واکس د - دريافت گواهينامه کيفيت ارمجامع بين المللی نظير ASTM ه - کنترل کيفيت روغن های موتور توليدی درداخل کشور و - روزآوری کليه اطلاعات ، مشخصات و استانداردهای موجود و جمع آوری کليه استانداردها و مشخصات جديد ز - روزآوری دانش پرسنل و دستگاههای مورد استفاده دررابطه باآزمايش ها و راه اندازی روش های استاندارد جدي.
منبع: پژوهشکده نفت

 

[mahdi.adelinasab]

قابلیت پمپ شدن روغن در مدت عملكرد

قابلیت پمپ شدن روغن در مدت عملكرد

قابلیت پمپ شدن روغن در دمای پایین به هنگام تخلیه از دستگاه به واسطه اهمیت، درصنعت روانكاری، موجب تدوین استانداردهای لازم برای روغن های موتور شده است. كارشناسان توصیه می كنند، به علت تغییر در كیفیت روغن پایه،صاحبان صنایع باید توجه بیشتری به آسیب ها و مشكلات ناشی از پمپ شدن ضعیف روانكارها داشته باشند. علت آسیب های یاد شده، كاهش اندازه اجزای موتورهای مدرن و در عین حال خواست مصرف كنندگان مبنی بر افزایش فاصله زمان تعویض روانكارها است. مشكلات كاركرد روانكارها در صنایع كه در اوایل دههٔ هشتاد(۱۹۸۰) میلادی به سبب ضعف ناشی از قابلیت پمپ شدن آنها بوجود آمد، منجر به تعریف تست MRV-TP۱ توسط صنایع شد. مزیت این تست، حفاظت از موتور از طریق تخلیه روغنی است كه در دماهای پایین به راحتی از داخل كارتل روغن پمپ نمی شود و به این ترتیب در صورت استفاده از روغن با قابلیت پمپ شدن مناسب در دماهای پایین، می توان از وجود فشار و سیالیت مناسب روغن كه برای حفاظت از اجزای متحرك موتور ضروری است، اطمینان حاصل كرد.
MRV-TP۱ مینیمم تنشِ تسلیم(yield stress) وارده برروغن را اندازه گیری می كند تا توسط آن بتوان ارزیابی كردكه آیا ساختار روغن به گونه ای تغییر یافته است كه مانع از پمپ شدن آن از داخل كارتل در هنگام استارت می شود یا خیر؟ این تست همچنین با تعیین ویسكوزیته روغن مشخص می كند كه آیا روغن همچنان به میزان كافی از سیالیت لازم برای پمپ شدن به قسمتهای مختلف موتور برخوردار است یا خیر؟ تست MRV-TP۱ ثابت كرده است كه برای سنجش میزان قابلیت پمپ شدن روغن كارنكرده بسیار مؤثر و كارآمد می باشد، اما تحقیقات مختلف نشان می دهد كه قابلیت پمپ شدن مطلوب یك روغن كارنكرده و نو در ابتدای استفاده از آن، لزوماً به معنای حفظ سطح مطلوب این خاصیت در طول مدت عمر روغن در موتور نیست. فاكتورهایی چون اكسیداسیون، تبخیر و تنشهای حرارتی كه در طول عملكرد روغن اتفاق می افتد، می توانند باعث تغییرات نامطلوب در خواص تركیبات روغن و كاهش كیفیت و كارایی آن شوند. معرفی مشخصات سطح كیفی ILSAC GF-4درسال۲۰۰۵ در آمریكای شمالی، اولین قدم جدی در تبیین اهمیت قابلیت پمپ شدن »روغن كاركرده« در دماهای پایین بود. البته ارزیابی اینكه آیا این موضوع به اندازه كافی مورد توجه واقع شده است یا خیر، زود است. در حال حاضر در اروپا، هیچ استاندارد صنعتی بخصوصی كه در مورد قابلیت پمپ شدن روغن كاركرده بحث كند، وجود ندارد.


● آزمونهای Infineum
شركتInfineum خاصیت قابلیت پمپ شدن روانكارها را برای مدت۳ تا۴ سال مورد بررسی قرار داده است. در استانداردهای صنعتی قدیمی از قبیل IIIGA و Tu۵ و OM۶۰۲ ، بطور مصنوعی روغن را به حالت كاركرده در می آورند تا بتوان قابلیت پمپ شدن آنرا در شرایطی شبیه به شرایط عملیاتی واقعی مورد ارزیابی قرار داد، البته و به طور معمول در این آزمونها، روغنها را تحت شرایطِ به نسبت سختِ سرویس عملیاتی به حالت كاركرده در می آورند. به این ترتیب متخصصان قادر به ارزیابی این موضوع خواهند شد كه آیا روغنی كه به طور مصنوعی مورد استفاده قرار گرفته همان نتایج آزمون را كه از روغن كاركرده واقعی در موتور گرفته می شود، دارد یا خیر؟ این آزمونها توسط دستگاه
(Mileage Accumulation Dynamometer) ، MAD در »مؤسسه تحقیقات جنوب غربیِ« شركت در منطقه آمریكای شمالی انجام می شود. آزمون به این صورت است كه دو خودرو كرایسلر هر یك با یك موتور بنزینی۲/۷ لیتری با سرعت ۶۵ الی۷۵ مایل برساعت با استفاده از۵۰ درصد توان موتور و در طی مسافت۱۰ هزار مایل مورد بررسی قرار می گیرند. روغنهای مخصوص آزمون با سطوح كیفی GF-3و GF-4كه دارای VM های (Viscosity Modifier) مختلف است، به همراه تعدادی از روغنهای آماده شده نهایی برای فروش در بازار مصرف بوسیله MAD به حالت كاركرده در می آیند و سپس قابلیت پمپ شدن در دماهای پایین این روغنها در دماهای استاندارد اندازه گیری می شود. دو نمونه روغن B و A با سطح كیفی GF-3كه با VM های متفاوت فرموله شده اند، مورد آزمون واقع می شوند. هر دو روغن نو، رفتار ایده آل در تستMRV-TP۱ داشته ولی در هنگام آزمونِ قابلیت پمپ شدن روغنها، در حالیكه یكی از روغنها قابلیت پمپ شدن مناسبی در طول فرایند كاركرد از خود نشان داد، روغن دیگر با افت عملكرد مطلوب، بعد از۶۵۰۰ مایل مواجه شد. دریك آزمون ساده جاری شدن روغن از درون ظرف (Beaker Pour Test) ، تفاوت فاحش میان سیالیت روانكارهای مختلف در دماهای پایین را به وضوح آشكار می سازد. یك روغن با سطوح كیفی GF-4) پا VM نوع(B در میزان پیمایش مایل برابر با روغن GF-3، با افت در عملكرد در دمای پایین مواجه می شود كه این مورد نشان می دهد كه تمامی روغنهایGF-4 لزوماً دارای قابلیت مطلوب پمپ شدن در دمای پایین در طول عمر كاركرد خود در موتور نیست.


● آزمون فرآورده های نهایی
برای ارزیابی وسعت این پدیده در بازار فروشِ روانكارها، چهار برند تجاری با سطوح كیفیGF-4از خرده فروشهاخریداری و به طریق ذكر شده، تست شده است. دو روغن از نمونه های تجاری خیلی زود كارایی سیالیت خود را از دست دادند، در حالیكه دو نمونه دیگر قابلیت پمپ شدن را در زمان تست حفظ كردند. این موضوع بخوبی نشان می دهد كه تنها وجود برچسب GF-4نشان دهنده سیالیت خوب روغن كاركرده در دماهای پایین نیست.


● آزمونهای اروپایی
بعد از تست یاد شده در آمریكا، اروپایی ها نیز برای آزمون روانكارها، دو خودرو گلف ۱/۸، GTI لیتری مجهز به توربو شارژ را در نظر گرفتند. این خودروها در سیكلهای ۵ دقیقه ای با سرعت۷۰ و۷۵ مایل برساعت همراه با باری برابر با وزن راننده و یك سرنشین برای۱۰هزار مایل تست شدند. دو روغن ۵W۴۰ مورد استفاده در آزمون با دو Viscosity Modifier) VM) متفاوت B و A شناخته شد.

 

[پیرجو]

تعويض فیلـتر و روغن موتور خودرو(تعویض روغنی بچه های شیمی)

تعويض فیلـتر و روغن موتور خودرو(تعویض روغنی بچه های شیمی)

مترجم: آميتيس آسايي


اگر روغن هاي كاركرده اي كه به طور نادرست در محيط زيست رها مي شوند، با روشي مناسب و صحيح مديريت شود، توانايي ذخيره روغن در حدود هزاران بشكه در روز افزايش مي يابد. روغن كاركرده مي تواند با استفاده از روش مناسب تصفيه شود و با روان كننده ها و روغن هاي سوختي مختلف فرآوري شده و در صنايع پالايش و پتروشيمي مصرف شود.
اين عمل علاوه بر منافع اقتصادي در حفاظت از محيط زيست و صرفه جويي در مصرف انرژي تاثير بسزايي دارد.

نكاتي در مورد تعويض روغن موتور
قبل از شروع اين بحث لازم به يادآوري است كه انتخاب روغن موتور و زمان تعويض آن مي بايست براساس توصيه هاي سازنده خودرو و اطلاعات ارايه شده در دفترچه راهنماي خودرو صورت گيرد.
اگر تمايل داريد روغن موتور خود را تعويض كنيد، به موارد زير توجه كنيد:
1- قبل از اقدام به تعويض روغن خودرو، موتور آن را خاموش و چرخ ها را قفل و ترمز دستي را بكشيد. براي جلوگيري از بروز هر گونه سوختگي مطمئن شويد كه موتور خيلي داغ نيست. سپس به توصيه هاي دفترچه راهنماي خودرو توجه كنيد.
2- پيچ تخليه انتهاي ظرف روغن موتور (كارتر) خودرو را باز كنيد و اجازه دهيد روغن كاركرده از كارتر به داخل ظرف مناسبي مانند يك تشتك تخليه روغن تخليه شود.
3- اگر مي خواهيد فیلـتر روغن را نيز عوض كنيد اين كار را بعد از تعويض روغن انجام دهيد و به توصيه هاي زير توجه كنيد. پيچ تخليه كارتر را ببنديد و مطمئن شويد كه محكم است.
4- روغن موتور جديد را با دقت اضافه كنيد. اگر چه بيشتر خودروها داراي ظرفيتي معادل4 تا5 كوارت روغن است. با اين وجود در مورد مقدار روغن مورد نياز و نوع آن مي بايست به دفترچه راهنماي خودرو مراجعه كرد. كارتر خودرو را بيش از اندازه پر نكنيد.
5- در حالي كه ترمز دستي را كشيده ايد در محلي كه تخليه هوا به خوبي انجام مي شود موتور خودرو را روشن كنيد. در ابتدا ممكن است لامپ فشار روغن روشن باشد اما بايد پس از چند ثانيه خاموش شود. زماني كه لامپ خاموش شد اجازه دهيد موتور چند دقيقه كار كند.
6- موتور را خاموش كنيد و سطح روغن را بررسي كنيد. نشت روغن را در اطراف فیلـتر روغن و پيچ تخليه بررسي كنيد.
7- زمان تعويض بعدي روغن خودروي خود را به خاطر داشته باشيد. زمان تعويض روغن، كيلومتر خودرو، درجه و نوع روغن مورد استفاده را يادداشت كنيد.
8- با استفاده از يك قيف و با دقت روغن كاركرده را از تشتك تخليه روغن به يك ظرف مناسب منتقل كنيد.
مي توانيد روغن باقي مانده در تشتك را نشوييد چون مي توانيد در تعويض بعدي دوباره از آن استفاده كنيد.

تعويض فیلـتر روغن
فیلـتر روغن خودرو، وسيله اي است كه روغن روان كننده را تصفيه مي كند. عملكرد اصلي فیلـت در سيستم روغنكاري موتور، جلوگيري از آسيب رساندن ذرات ساينده به ياتاقان ها و قسمت هاي در معرض اصطكاك است. فیلـت بايد به طور دايمي در مدار روغنكاري بوده و بتواند تمام جريان را از خود عبور دهد. اين مسئله در مورد فیلـترهايي كه در موتورهاي نو نصب مي شود از اهميت بيشتري برخوردار است، چون در موتورهاي نو مقادير زيادي ذرات فلزي يا ذرات ساينده ناشي از عمليات ساخت وجود دارد.
فیلـتر روغن در كنار روغن نقش مهمي در سلامت موتور خودرو ايفا مي كند بي ترديد استفاده از انواع روغن مناسب و فیلـتر روغن با استاندارد در كنار يكديگر باعث افزايش بازدهي هر دو محصول كاهش استهلاك و افزايش بازدهي موتور خواهد شد.
پس از تعويض فیلـتر، روغن كاركرده آن بايد تخليه شود. براي اين منظور به توصيه هاي زير توجه كنيد:
1- براي شل شدن فیلـتر روغن در صورت لزوم از آچار فیلـتر استفاده كنيد. فیلـتر كاركرده را با دقت برداريد.
2- فیلـتر را از روغن تخليه كنيد. با استفاده از يك وسيله تيز، يك حفره در انتهاي داخلي (گنبدي) فیلـتر يا سوپاپ مانع برگشت روغن كه بر روي انتهاي صاف آن قرار دارد ايجاد كنيد. موثرترين روش براي تخليه مناسب فیلـتر، سوراخ كردن سوپاپ مانع برگشت روغن يا داخل فیلـتر و جريان يافتن به يك ظرف مناسب براي بازيافت آن است سوپاپ مانع برگشت روغن، شامل دريچه لاستيكي است كه براي جلوگيري از تخليه روغن به موتور، در زمان خاموشي، خلاء ايجاد مي كند. سوراخ كردن فیلـتر موجب از بين رفتن خلاء شده و اجازه مي دهد روغن حبس شده بازيابي شود.
3- انتهاي صاف فیلـتر سوراخ شده را به روي ظرف جمع آوري قرار دهيد و روغن كاركرده را تا حد امكان از فیلـتر تخليه كنيد. مهم است كه تخليه فیلـتر هاي كاركرده روغن در12 ساعت (حداقل زمان) و دمايي نزديك به دماي عملكرد موتور و بيش از دماي محيط (تقريباً60 درجه فارنهايت) صورت گيرد.
4- فیلـتر جديد روغن را طبق توصيه هاي سازنده فیلـتر نصب كنيد. آب بند لاستيكي را با مقدار كمي روغن بر روي آن بپوشانيد و سپس آن را جايگزين كنيد. از آچار فیلـتر براي محكم كردن فیلـتر جديد استفاده نكنيد چون ممكن است به فیلـتر آسيب برساند. اين را به راحتي با انگشتان محكم كنيد و به توصيه هاي سازنده فیلـتر توجه كنيد.
فیلـترهاي كاركرده روغن نيز مانند روغن كاركرده به عنوان ضايعات محسوب مي شوند و بايد به طور مناسب بازيافت شوند. در مواردي كه عملي است و صرفه اقتصادي وجود دارد فیلـترهاي خالي كاركرده روغن براي بازيافت روغن جمع آوري مي شوند. از مراكز جمع آوري روغن كاركرده سئوال كنيد كه آيا پذيراي فیلـتر كاركرده روغن نيز هستند يا خير. اگر هيچگونه امكاني براي بازيابي روغن فیلـتر كاركرده روغن وجود ندارد، فیلـت كاركرده خالي روغن را در روزنامه بپيچيد و به همراه زباله هاي خانگي دفع كنيد.
در فیلـترهاي كاركرده روغن خرده فلزهايي وجود دارد كه دوباره قابل استفاده هستند و توليدكنندگان فولاد مي توانند به عنوان خوراك اوليه از آنها استفاده كنند.

جمع آوري روغن كاركرده
پس از تخليه روغن از كارتر خودرو يا فیلـتر روغن، روغن را داخل يك ظرف تميز و عاري از نشت با درپوش پيچي بريزيد. ظرف اصلي روغن موتور و بسياري از ظروف خانگي براي اين منظور مناسب هستند. هرگز از ظروف خانگي حاوي مواد شيميايي مانند سفيدكننده ها استفاده نكنيد و مطمئن شويد كه ظرف مورد استفاده داراي درپوش غيرقابل نشت است.
در برخي فروشگاه هاي عرضه خدمات خودرو نيز ممكن است ظروفي كه براي انتقال روغن موتور كاركرده طراحي شده است فروخته شود. اگر روغن كاركرده را نمي خواهيد فوراً به مركز بازيافت انتقال بدهيد، هرگز به طور موقت آن را در ظروف نگهداري غذا، آشاميدني، يا مواد شيميايي جمع آوري نكنيد. صرف نظر از نوع ظرف مورد استفاده براي انتقال روغن كاركرده، از تميزي ظرف مطمئن شويد. به آن برچسب روغن كاركرده نصب كرده و دور از دسترس كودكان و حيوانات خانگي نگهداري كنيد.
ظرف روغن كاركرده را به نزديك ترين مركز عمومي جمع آوري روغن كاركرده مانند نزديكترين تعميرگاه خودرو و يا يك مركز روانكاري ببريد. بدين ترتيب با دفع مناسب روغن كاركرده از محيط زيست و منابع طبيعي محافظت مي كنيد.
بازيافت ضايعات ضمن محافظت از محيط زيست داراي مزاياي اقتصادي است و شما مي توانيد در كنار دفع نادرست زباله هاي كاغذي، شيشه اي، فلزي، پلاستيكي و ديگر مواد و تفكيك آنها، روغن و فیلـتر كاركرده موتور را با روش مناسبي دفع كنيد.

جمع آوري روغن هاي كاركرده در كشور امريكا
در امريكا علاوه بر جمع آوري روغن هاي كاركرده از مراكز بزرگ و تعويض روغني ها، براي جمع آوري روغن ها از منازل نيز برنامه هايي تدوين شده است. اين عمل به دو صورت انجام مي گيرد.
1- ساكنين محل تحت پوشش اين طرح، گالن هاي محتوي روغن هاي كاركرده را مانند ساير ضايعات دور ريختي (شيشه، پلاستيك و كاغذ كه بازيابي مي شوند) در محل مخصوص زباله قرار داده و هر هفته يكبار ماموران مربوط، گالن روغن هاي كاركرده را جمع آوري و گالن ديگري جايگزين مي كنند تا ساكنين محل بتوانند براي تعويض روغن خودروي خود از آن استفاده كنند.
2- روش ديگر جمع آوري بدين صورت است كه گالن هاي محتوي روغن هاي كاركرده، توسط ماموران جمع آوري روغن ها به داخل تانكرهاي مخصوص تخليه شده و گالن براي استفاده مجدد ساكنين در محل مخصوص زباله قرار مي گيرد.
لازم به يادآوري است كه كل هزينه جمع آوري روغن هاي كاركرده و تمامي اقدامات آموزشي در اين زمينه مانند انتشار نشريات و مطالب آموزشي توسط شركت هاي توليد كننده روانكار پرداخت مي شود.

نتيجه گيري
بيشتر كشورهاي دنيا براي حفظ ذخاير نفتي و جلوگيري از آلودگي محيط زيست به جمع آوري روغن هاي كاركرده مي پردازند. با توجه به اين كه در ايران جمع آوري روغن هاي كاركرده با اصول صحيحي انجام نمي گيرد، لازم است سازمانهاي مربوط برنامه اي تنظيم كنند كه روش هاي درست جمع آوري روغن هاي كاركرده در ايران نيز در نظر گرفته شده باشد تا سرمايه هاي ملي كشورمان به بهترين شكل ممكن حفظ شود.

منابع
- كتاب مجموعه مقالات اولين سمينار روغن موتور، برگزار كننده: موسسه استاندارد، زمان: مهرماه1373
- اينترنت (سايت EPA )
Collecting used oil for recycling/reuse

Tips for consumers who change their own motor oil and filters

 

[S H i M A]

روغن موتور را بهتر بشناسیم

روغن موتور را بهتر بشناسیم

تاریخچه

از زمانی که سازندگان خودروهای شخصی و مسافربری دارای موتور درونسوز مجبور به تولید موتورهایی کوچکتر، با کاربرد بهتر سوخت، آلایندگی کمتر و بادوام تر شده اند، نیاز موتورها به روغنکاری نیز به طور چشمگیری تغییر کرده است. این تغییرات در موتور موجب تولید روغن موتورهایی شد که برای موتورهایی با پیچیدگی بیشتر، دمای بالاتر و دور موتور سریعتر مناسب باشند.

این نوع روغنها دارای مواد افزودنی هستند که به خصوص هنگام روشن کردن موتور از فرسودگی آن جلوگیری میکند، چسبندگی بین قطعات را حفظ کرده و با معلق نگهداشتن دوده و مواد آلاینده حاصل از احتراق، به عبور و شسته شدن آنها از بخشهای داخلی موتور کمک میکند. این خواص موجب میشوند که فاصله بین دو تعویض روغن افزایش یابد.

کثیف شدن
مهمترین دلیل برای تعویض روغن، جلوگیری از ایجاد لجن در آن است. دانستن دلیل و چگونگی شکل گیری این لجن یا رسوبات گل و لای مانند در روغن و جلوگیری از آن بسیار مهم است.

چگونه از ایجاد لجن جلوگیری کنیم

مواد افزوده شده به روغنهای پاک کننده در واقع تمام ذرات آلاینده را از بخشهای داخلی موتور "میشوید" و این ذرات را تا زمان تعویض شدن روغن به صورت معلق درون خود نگه میدارد. دانستن این نکته بسیار مهم است که این ذرات ریزتر از آن هستند که موتور را فرسوده کنند اما موجب تیره شدن رنگ روغن میشوند. پس در عین اینکه تیرگی رنگ روغن دلیل کثیفی فراوان آن نیست، اما راه ساده جلوگیری از لجنی شدن روغن در اثر اشباع شدن از این ریزه های دوده و مواد آلاینده، تعویض به موقع آن است.

تنها راه تشخیص اشباع شدگی روغن، تجزیه آن است، پس مطمئن ترین کار، رعایت برنامه تعمیرکار یا تعویض روغنی است. به یاد داشته باشید که مواد آلاینده حاصل ترکیب سوخت با هواست و روغنهای ترکیبی یا Synthetic از تولید آن جلوگیری نمیکند. این نوع روغنها شاید از نظر ظرفیت بیشتر نگهداری ذرات معلق بر روغنهای معمولی ارجحیت داشته باشد اما فاصله زمانی دو تعویض روغن را آنقدرها هم طولانی نمیکند.

از چه روغنی استفاده کنیم

روغن موتور به انواع مختلف تقسیم میشود که رایج ترین آن روغنی است که از نفت خام گرفته شده و روغن معدنی یا مینرال mineral oil نام دارد. علاوه بر این روغن، انواع دیگری از روغنهای موتور وجود دارند که در اینجا به معرفی کوتاه آنها میپردازیم.

روغنهای پاک کننده - Detergent oil

درواقع تمام روغنهای جدیدی که عنوان روغن چند وزنه یا Multi-weight عرضه میشوند (روغنهایی که افزودن پلیمر میتوانند در دماهای مختلف، وزن متفاوتی داشته باشند و در نتیجه در مقابل تغییرات دما مشکلی نخواهند داشت) نوعی روغن پاک کننده هستند، این روغنها دوده را از بخشهای داخلی موتور پاک میکنند و آنها را به صورت معلق در درون خود نگه میدارند.

این ذرات به قدری ریز هستند که توسط ***** روغن گرفته نمیشوند و تا زمات تعویض روغن در آن باقی میمانند. این ذرات هرچند موجب تیره شدن روغن میشوند، اما به موتور آسیبی نمیرسانند. اما اگر روغن از آنها اشباع شود، ذرات اضافه در قسمتهای داخلی موتور باقی میمانند.

درجه غلظت ، چسبندگی یا Viscosity روغن

درجه غلظت با دو شماره مشخص میشوند، یک شماره نمایانگر غلظت روغن در سرماست و با حرف W نشانه winter (زمستان) مشخص شده است، شماره بعدی نشانه درجه غلظت روغن در دمای عملیاتی است. هرچه این رقم بزرگتر باشد، غلظت روغن بیشتر خواهد بود.

مواد تعدیل کننده غلظت

برای محافظت از موتور در زمان روشن کردن موتور، روغن باید در زمان خنک بودن رقیقتر بوده و به سادگی روان شود. به همین منظور هنگام ساخت روغن مواد تعدیل کننده غلظت هم به آن می افزایند تا روغن در زمان خنکی روانتر شود و در عین حال با داغ شدن بیش از حد رقیق نشود.

در نظر گرفتن آب و هوا

به طوری که در کتابچه راهنمای خودرو و همچنین راهنماهای مراکز خدمات اتوموبیل آمده است، در هر آب و هوا، روغن خاصی به کار میرود. در نقاط گرم، روغنی با غلظت 10W30 میتواند جانشین قابل قبولی برای روغن 5W30 باشد و بدون هیچ تاثیر نامطلوبی مورد مصرف قرار گیرد.

در گذشته و قبل از تولید روغنهای چند وزنه، چنین معمول بود که روغنی مخصوص تابستان و روغنی برای زمستان مصرف شود. اما درحال حاضر دیگر چنین ضرورتی وجود ندارد. با وجود این، اگر شما به دلیل اینکه در مکانی گرم زندگی میکنید، از روغن 10W30 استفاده میکنید و تصمیم دارید به مکانی بسیار سرد سفر کنید، حتما روغن موتور را با نوع 5W30 جایگزین کنید.

آیا غلیظتر بودن روغن به معنای بهتر بودن آن است؟

این روزها دیگر غلظت روغن دلیل کیفیت بهتر آن نیست زیرا روغنهای جدید به علت کم شدن فاصله بین دو قطعه، رقیقتر ساخته میشوند. استفاده از روغن غلیظ موجب کند شدن حرکت روغن شده و در نتیجه فشار روغن افزایش میابد. البته در یک موتور کهنه، استفاده از روغن غلیظ مشکلی به وجود نمی آورد زیرا قطعات در اثر کار زیاد فاصله بیشتری پیدا کرده اند.


افزودنیهای روغن

در این مورد تحت تاثیر تبلیغات قرار نگیرید و هرگز مواد افزودنی به روغن اضافه نکنید. این مواد هیچ سودی ندارند اما از طرفی موجب اختلال در کار افزودنیهایی که از ابتدا در روغن وجود داشته اند میشوند.

روغنهای سینتتیک - Synthetic

این نوع روغن از ترکیبات شیمیایی هیدروکربنها ساخته میشود و بر خلاف روغنهای طبیعی، از نفت خام به دست نمی آید. از آنجایی که این روغنها از مواد مختلفی ساخته میشوند، طبعا دارای خواص متفاوتی هم هستند و هر یک از آنها دارای محسنات و ایرادهای خاص خود است. اما در کل نوعی كه برپایه Poly alpha olefins(PAO) ساخته شده و دارای كمی نمک آلی Ester است، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد.

مزایای روغن سینتتیک

روغن سینتتیک در اصل برای موتورهای کارآمد ماشینهای مسابقه و موتور جت ساخته شد. کمپانی موبیل Mobil (دومین کمپانی نفتی بزرگ جهان که اکنون با کمپانی اکسون Exxon ادغام شده است) در سالهای 1970 کوشش کرد که این مصرف این نوع روغن را برای استفاده در اتوموبیلهای معمولی هم رواج دهد.

در صورتی که شما خودرویی با موتور کارآمد و قوی داشته باشید یا از وسیله نقلیه خود در آب و هوای بسیار سرد استفاده میکنید، روغن سینتتیک انتخاب مناسبی خواهد بود. این نوع روغن در مقابل تجزیه بر اثر حرارت مقاوم بوده و در هوای بسیار سرد بهتر روان میشود. اما استفاده از روغن سینتتیک در هوای معتدل و برای موتورهای معمولی، هیچ مزیت خاصی ندارد.

به طور خلاصه، استفاده از روغن سینتتیک موجب میشود که شما از به کار بردن روغنی که از سر موتورتان هم زیاد است بسیار شاد باشید، اما بدانید که اینکار از فرسودگی موتور جلوگیری نکرده و عمر آنرا طولانی نخواهد کرد. نکته دیگر اینکه، فاصله زمانی تعویض روغن سینتتیک کمی بیشتر از روغنخای دیگر است، اما فراموش نکنید که این روغنها هم آلوده میشوند و این تفاوت زمان آنقدرها هم چشمگیر نیست. در این زمینه بیشتر از اینکه به گفته تبلیغات توجه کنید، با تعمیر کار خود برنامه ریزی کنید.

روغنهای نیمه سینتتیک

این روغن از ترکیب روغن مینرال و سینتتیک تهیه میشود و با وجود اینکه فاقد بعضی از مزایای روغن سینتتیک است، اما در عوض نسبت به روغن معدنی کارایی بهتری دارد. بیشترین استفاده آن در خودروهایی نظیر وانت و انواع خودروهای سنگین مانند پاترول به کار میروند.

توجه کنید که در دفترچه راهنمای بعضی خودروها، نوع روغن مناسب آن نوشته شده است. اگر خودرویی برای روغن سینتتیک طراحی شده باشد، به هیچ وجه نباید از روغن نیمه سینتتیک در آن بریزید.

*****ها

***** روغن نیز در زمانهایی که در دفترچه راهنما توصیه شده یا بنا به تشخیص تعمیرکار، به تعویض نیاز دارد و در انواع مختلفی عرضه میشود :

*****های اصل (یا به قول خودمان فابریک) : لازم به توضیح نیست که این *****ها معمولا بهترین انتخاب هستند

*****های یدک سازان : این *****ها که توسط کارخانه های مختلف سازنده قطعات یدکی ساخته میشوند، از کیفیتهای متفاوتی برخوردارند. در بسیاری از موارد، سازندگان خودرو هم قطعات خود را از این کارخانه ها تهیه میکنند.

*****های تولید شده در بخش جنبی : اینها *****هایی هستند که توسط سازندگان روغن موتور و به عنوان تولیدات جنبی، ساخته میشوند و در واقع کیفیت بدی ندارند. این *****ها به عنوان کالای همراه به تعویض روغنیها داده میشود و معمولا شما آنها را در مغازه لوازم یدکی نمیبینید، اما در ایستگاههای تعمیراتی و تعویض روغنیها فراوانند.

 

[اشکان فروتن]

شیما جان ، ممنون
بهتاش جان ، اگه صلاح میدونی این رو ببر توی تاپیک خودرو . . .

 

[aSong]

واقعا اطلاعات کاملی در اختیار ما قرار دادید.
متشکرم.