درخت آکاسیا آلبیدا

خیال شیشه ای

مدیر بازنشسته
کاربر ممتاز


آکاسیا آلبیدا یا درخت حلقه سیبی


Acacia albida Del

اسم جدید:Faidherbia albida(Del) A. chev
تیره( Leguminosae (Mimosoideae
نام انگلیسی: Apple ring treeف6هععتاتتتننhghhhh
نام فارسی و علمی:آکاسیا آلبیدا یا درخت حلقه سیبی



چکیده

كاسيا آلبيدا( Acacia albida Del.) يا آكاسياي حلقه سيبي با داشتن گل آ ذين هاي سنبله از بقيه آكاسياها كه داراي گل آذين سرسان مانند (كلاپرك) مي باشند منفك مي شود. زيستگاه اين گونه از آكاسيا در جهان از ساواناهاي خشك و بسترهاي رودخانه اي شمال آفريقا، سنگال، گامبيا، سودان، اتيوپي و سومالي تا آنگولا و نامبيا ادامه مي يابد. تنها منطقه رويشگاه طبيعي اين گونه در ايران قطعه 30 هكتاري در مجاورت روستاي رزم آباد دشتي واقع در شمال شرقي شهر خورموج در استان بوشهر مي باشد . اين گونه در سال1376 به عنوان زيرگونه (Acacia albida Del. Subsp. Surculosa Djavanshir، Emtehani & Djazirei) در ايران معرفي شده است . درختان اين گونه در اسفندماه گل مي دهند ولي بر روي اين درختان ميوه تشكيل نمي شود. آفات يكي از عواملي هستند كه مي توانند در تشكيل نشدن ميوه در گياهان مؤثر باشند، اگرچه در خصوص آفات و بيماريهاي درخت آكاسيا آلبيدا گزارشهايي موجود است، ولي هيچ گزارشي در خصوص آفات گل و ميزان خسارتهاي ناشي از آن در ايران وجود ندارد.



ویژگی گیاشناختی

معمولاً درختانی به ارتفاع 4 تا 30 متر در بعضی موارد درختچه مانند، خارها به صورت جفت به طول 2/0 تا 2/3 سانتی متر، با منشاء گوشوارکها، وقتی جوان است اغلب به رنگ نارنجی یا قهوه ای تمایل دارد. برگها دوشانه ای، دمبرگها بدون غده، شانه ها 12– 2 جفت، با یک غده منفرد آشکار که روی محور برگ در محل اتصال جفت شانه وجود دارد. برگچه ها 6 تا 22 جفت در هر شانه، بدون کرک تا کرکدار، با 5/2 تا 12 میلیمتر طول و 5 تا 7 میلیمتر پهنا، گلها در یک گل آذین سنبله ای به طول 5/3 تا 7/15 سانتی متر به توسط دمگل آذین به طول 8/0 تا 3/6 سانتی متر به شاخه متصل می شوند. گلها کرم(زرد شیری) رنگ با بوی مطبوع، میله های پرچم در قاعده لوله ای است. نیامها نارنجی روشن تا قهوه ای مایل به قرمز، داسی شکل، هلالی، مارپیچی، وقتی راست باشد 6 تا 35 سانتی متر طول و 1 تا 6/4 سانتی متر عرض دارد و ناشکوفا است. در هر نیام 11 تا 29 دانه وجود دارد و به طور عرضی در محور طولی نیام قرار گرفته اند.


زیستگاه در جهان و ایران

ساواناهای خشک و بسترهای رودخانه ای آفریقا، شمال آفریقا از سنگال، گامبیا در غرب مصر،
سودان، اتیوپی و سومالی. این گونه از طریق غرب آفریقا به لِسوتو، ناتال و به طرف جنوب غربی خط استوا به طرف آنگولا و نامیبیا ادامه می یابد.

تنها منطقه ای که در ایران رویشگاه طبیعی Acacia albidaمی باشد. قطعه 30 هکتاری در مجاورت روستای رزم آباد دشتی واقع
در شمال شرقی شهر خورموج از استان بوشهر می باشد که 35 متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
این جنگل در فاصله ۱۱۰كیلومتری بوشهر واقع شده‌است.​



چکیده

كاسيا آلبيدا( Acacia albida Del.) يا آكاسياي حلقه سيبي با داشتن گل آ ذين هاي سنبله از بقيه آكاسياها كه داراي گل آذين سرسان مانند (كلاپرك) مي باشند منفك مي شود. زيستگاه اين گونه از آكاسيا در جهان از ساواناهاي خشك و بسترهاي رودخانه اي شمال آفريقا، سنگال، گامبيا، سودان، اتيوپي و سومالي تا آنگولا و نامبيا ادامه مي يابد. تنها منطقه رويشگاه طبيعي اين گونه در ايران قطعه 30 هكتاري در مجاورت روستاي رزم آباد دشتي واقع در شمال شرقي شهر خورموج در استان بوشهر مي باشد . اين گونه در سال1376 به عنوان زيرگونه (Acacia albida Del. Subsp. Surculosa Djavanshir، Emtehani & Djazirei) در ايران معرفي شده است . درختان اين گونه در اسفندماه گل مي دهند ولي بر روي اين درختان ميوه تشكيل نمي شود. آفات يكي از عواملي هستند كه مي توانند در تشكيل نشدن ميوه در گياهان مؤثر باشند، اگرچه در خصوص آفات و بيماريهاي درخت آكاسيا آلبيدا گزارشهايي موجود است، ولي هيچ گزارشي در خصوص آفات گل و ميزان خسارتهاي ناشي از آن در ايران وجود ندارد.
این جنگل در فاصله ۱۱۰كیلومتری بوشهر واقع شده‌است.


ارزش های آن

رویشگاه این گیاه بسیار وسیع است، از روی خاکهای رسوبی رودخانه های فصلی یا دائمی گرفته تا جنگلهای باز ساوانا و اراضی کشاورزی گسترش دارد. این درختان ممکن است به صورت تک پایه و یا گروهی و غالب باشد. در آنگولا این درخت در کناره های رودخانه کونن Cunene و رودخانه های فصلی و مناطق مردابی ناحیه Huila و Mossameds دیده می شود این درخت همچنین در جاهایی که انسان زندگی می کند به صورت دست کاشت دیده می شود. در مناطقی که درختان آکاسیا آلبیدا به وفور یافت می شود دامها از سرشاخه ها، برگ و میوه آن تغذیه می نمایند و یکی از منابع مهم تأمین علوفه محسوب می شود.در مقایسه با ارزش علوفه ای یونجه درصد پروتئین یونجه بیشتر از برگ آکاسیا آلبیدا می باشد. درصد پروتئین برگ آکاسیا آلبیدا 2/13 و TDN آن 28/60 درصد می باشد و بالاتر ازیونجه می باشد.

تکثیر
درخت حلقه سیبی از 5 سالگی به بعد بذر تولید می کند. در هر کیلوگرم بذر این درخت 11000 تا 19000 دانه وجود دارد. دانه ها برای رشد سریع و جوانه زنی کامل 14 تا 8 روز نیاز به تیمار دارند. تیمارها شامل ایجاد خراش یا خیساندن در آب داغ(نه جوش) یا جمع آوری دانه ها پس از گذشتن از دستگاه هاضمه یک گیاهخوار است.
جوشاندن بذرها حتی به صورت مختصر هم باعث مرگ جنین می شود و بذرهای جمع شده از کود گیاهخواران معمولاً تا 50 درصد صدمه دیده هستند. نهالها در قلمستان سریع رشد می کنند. بذرها در آوریل جمع آوری می شود. چون بذرها بعضاً مورد حمله سوسکها واقع می شوند لذا قبل از کاشت بایستی بذرها را ضد عفونی نمود. بذرها را معمولاً در گلدانهای پلی اتیلن می کارند. ارتفاع نهالها بعد از چهار ماه حدود 15 تا 20 سانتی متر می رسد البته رشد اولیه آهسته ولی نهالهای جوان را بایستی به خوبی محافظت نمود.
برای تولید نهال کیسه هایی پلاستیک به بلندی 30 و قطر دهانه 8 سانتی متر تهیه کرده و با ماسه و خاک برگ پر می کنند(استفاده از خاک رس ضرورتی ندارد) و در هر کیسه فقط یک دانه بذر می کارند. در ماه اول نهالها را از گرمای شدید در طول روز حفظ می نمایند و آبیاری منظم صورت می گیرد پس از سه تا چهار ماه که نهالها به 15 تا 30 سانتی متر بلندی رسیدند می توان از آنها برای جنگلکاری استفاده کرد. معمولاً فاصله نهال کاری را 10 متر در نظر می گیرند و در خاکهای سبک و شنی بهترین بازدهی را دارد. در برابر جوندگان و حشرات بایستی از نهالها حفاظت نمود تا افت کمتری داشته باشد.

پراکنش

نتايج نشان داد كه آفت گل در درخت آكاسيا آلبيدا در استان بوشهر حشره اي بنام Pandesma robusta از راستهLepidoptera، تيره Noctuidae، زير تيره Catocalinae و قبيلهOphiusini مي باشد. اين حشره گونه ايست كه بيشتر در مناطق حاره اي به ويژه از جزاير قناري و آفريقاي شمالي گزارش شده است. لاروهاي اين حشره روي گونه هاي Acacia spp.و Prosopis spp. گزارش شده اند. البته پراكنش اين گونه كم و حتي بر روي گياهان فوق الذكر به ندرت يافت شده است. تحقيق حاضر اولين گزارش از اين حشره در ايران و بر روي گياه آكاسيا آلبيدا است. نتايج ميزان خسارت اين آفت بر روي ده پايه از درخت آكاسيا آلبيدا نشان داد كه متوسط ميزان آفت زدگي گل در اين گياه توسط لاروهاي اين حشره حدود 9/25 مي باشد و درصد آفت زدگي در بين پايه هاي مطالعه شده از 10 تا 38 درصد متغير بود.


فواید

چوب این درخت برای ساختن قایق، بلم، کاسه، وسایل آشپزخانه، زین شتر و مبلمان به کار می رود.
روستاییان از خاکشتر چوب این درخت برای تهیه صابونهای محلی استفاده می نمایند.
پوست تنه اصلی 28 درصد تانن دارد و از مصارف عمده آن استفاده در سوخت روستایی است.

از سرشاخه های خشک و خاردار درخت حلقه سیبی برای احداث حصار دام و اطاقک نگهبانی استفاده می شود.
به علت خوشبو بودن گلها درخت حلقه سیبی زنبور عسل را به خود جذب می نماید که موجب تسریع در عمل گرده افشانیمی شوند.
در مناطقی که درختان آکاسیا آلبیدا به وفور وجود دارد دامها و حیوانات وحشی از سرشاخه ها، برگ و نیام تغذیه می نمایند و یکی از منابع تأمین علوفه می باشد. علوفه سرشاخه های درخت حلقه سیبی به مذاق احشام بسیار خوش می آید و متأسفانه بزهای رها شده و سایر حیوانات بر اثر چرا نهالهای جوان را از بین می برند.
چوب این درخت برای تولیدات سلولزی نامناسب و خمیر کاغذ آن نامرغوب است. آکاسیاها در داروسازی، خراطی، تهیه ابزارهای روستایی و ماهیگیری, سوخت به ویژه لنج سازی کاربرد دارند.




 
آخرین ویرایش:

Similar threads

بالا