توضیح کامل کروماتوگرافی و انواع آن...

[اشکان فروتن]

کروماتوگرافی

[FONT=times new roman, times, serif]کروماتوگرافی روش جزء به جزء کردن یک مخلوط براساس قطبیت مولکول ها می باشد.کروماتوگرافی شامل یک فاز متحرک(مخلوط) می باشد که می خواهیم جداسازی نماییم واین مخلوط دریک مایع ویا گاز حل شده است و ازروی یک فاز ساکن عبور می نماید اجسام موجود در مخلوط به علت قطبیت متفاوت با سرعت های مختلف ازروی فاز ساکن می گذرند .[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]سرعت حرکت هر جزء درمخلوط به چند عامل قطبیت بستگی دارد که مهمترین آنها یک جسم قطبی هم به حلال وهم به فازساکن جاذبه دارد جسمی که کندتر حرکت می کند بیشترین جاذبه رانسبت به فاز ساکن دارد.[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]کروماتوگرافی انواع گوناگون دارد ازجمله :[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif] 1- کروماتوگرافی ستونی :که برای جداسازی های فوق العاده حساس مانند جداسازی ویتامین ها ٬ پروتئین ها ٬ وهورمون هابه کار می رود. که باروش های دیگربه آسانی جدا سازی نمی شوند. در این روش فاز ساکن شامل یک ستون شیشه ای یاپلاستیکی است. که باماده ای نظیر آلومینیم اکسید ٬ کلسیم کربنات٬ منیزیم کربنات٬ زغال فعال شده٬ خاک رس٬ ژل ها و یا بسیاری ازترکیبات آلی دیگر پر شده است. اندازه ذرات فازساکن درگستره( 150 تا 200μm ) می باشد. فاز متحرک شامل مخلوط همراه بایک حلال مناسب است که ازبالای ستون اضافه می شود .[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]2-کروماتوگرافی یونی : دراین مورد ستون رااز رزین تبادل یون پر می کنند. بابه کاربردن رزین مناسب می توان یون های مثبت ویون های منفی راازهم جدانمود .[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]3- کروماتوگرافی کاغذی : دراین روش به جای ستون شیشه ای از نوارهای کاغذی درظرف سربسته استفاده می شود قطره ای ازمخلوط رابرروی کاغذ گذاشته وانتهای کاغذرادرحلال مناسب قرار می دهند حلال براساس خاصیت موئینگی درکاغذ نفوذ نموده وباعث جداسازی اجزاء مخلوط می شود بردیدن چگونگی این نوع کروماتوگرافی در[/FONT][FONT=times new roman, times, serif]اینجا[/FONT][FONT=times new roman, times, serif] کلیک نمایید.[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]۴- کروماتوگرافی لایه نازک: این تکنیک که غالبا درجداسازی مخلوطهای مواد زیست شناختی مختلف به کار می رود بعضی ازتکنیک واصول به کاررفته درکروماتوگرافی ستونی وکاغذی باهم تلفیق شده است .[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]5- کروماتوگرافی گازی : یک تکنیک کروماتوگرافی برای تجزیه مایعات فرارومخلوط هایی ازگازهاو بخارات می باشد .گازهای که باید تفکیک شوند همراه با یک گاز بی اثر نظیر هلیم درفاز متحرک حمل می شود.[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]منابع:[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]شیمی عمومی دکتر غلام رضا قاضی مقدم [/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]شیمی عمومی بانگرش کاربردی (۲) اسمیت اسموت پرایس[/FONT]
[FONT=times new roman, times, serif]فرهنگ شیمی دیوید ویلیام آرتور شارپ[/FONT]

 

[اشکان فروتن]

کروماتوگرافی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.


پرش به: ناوبری, جستجو

در متن این مقاله از هیچ منبعی نام برده نشده‌است. شما می‌توانید با افزودن منابع بر طبق شیوه‌نامهٔ ارجاع به منابع، به ویکی‌پدیا کمک کنید.
مطالب بی‌منبع احتمالاً در آینده حذف خواهند‌ شد.​

کروماتوگرافی روشی است در شیمی برای جداکردن اجزای یک مخلوط. در این روش معمولا مخلوط که به صورت مایع یا گاز است از یک لوله یا شبکه گذرانده میشود؛ سرعت حرکت اجزای تشکیل دهنده مخلوط در لوله یا شبکه مختلف است (با توجه به عناصر دیواره داخلی لوله یاشبکه) در نتبجه مخلوط به اجزای تشکیل دهنده تجزیه شده و هر جز جداگانه خارج میشود. در کروماتوگرافی دو فاز وجود دارد فاز ثابت وفاز متحرک، فاز ثابت در واقع اجزای درون لوله یا شبکه جداسازی را تشکیل می دهند و فاز متحرک مربوط به ماده ای است که می خواهد مورد تجزیه و تخلیص قرار بگیرد.فاز ثابت می تواند مایع یا گاز باشد که بر اساس اینکه گاز یا مایع باشد به گاز کروماتوگرافی و کروماتوگرافی مایع تقسیم می شوند.اساس جداسازی در کروماتوگرافی متفاوت می باشد جداسازی براساس وزن مولکولی و جداسازی بر اساس میل اتصال به فاز ثابت از اعم این اصول می باشد.
این نوشتار دربارهٔ شیمی خُرد است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

برگرفته از «http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C»

 

[اشکان فروتن]

این هم یه آزمایش جالب که نشد از سایتش بدزدمش
http://www.aftab.ir/lifestyle/view.php?id=4722

 

[S H i M A]

من واقعا نمیدونم با چه زبونی از شماها تشکر کنم...

وای بچه ها نمیدونید چه چیزی شد! دیشب تا صبح نشستم همرو درست کردم و از هر چیزی که بهم گفته بودین استفاده کردم و تمام راهنماییهاتونم انجام دادم.

یک دنیا ممنونم...

انقدر دعاتون کردم که حد نداره...

امیدوارم همیشه موفق باشید...


میام بعدا "توضیح مفصل کروماتوگرافی" رو اینجا میذارم!

 

[S H i M A]

توضیح کامل کروماتوگرافی و انواع آن...

مقدمه​

هدف از جداسازی ، حذف مزاحمت‌ها ، غلیظ کردنمحلولمورد نظر و یا سایر موارد است. برایجداسازی از اختلاف در خصوصیات فیزیکی استفاده می‌شود، مثلفراریت،حلالیتوضریب تقسیم مواد و ....
در آنالیز و جداسازی مواد مختلف از تکنیک‌های ویژه‌ای برحسب نوع و ساختار مواد ومخلوط‌ها استفاده می‌شود که یکی از آنها کروماتوگرافی است.​

ریشه لغوی:
کروماتوگرافی (chromatography) ، در زبان یونانی chroma یعنیرنگ و grophein یعنی نوشتناست. ​

اطلاعات اولیه: ​

پر کاربردترین شیوه جداسازی مواد تجزیه‌ایکروماتوگرافی است که در تمام شاخه‌های علوم کاربردهایی دارد. کروماتوگرافی گروهگوناگون و مهمی از روش‌های جداسازی مواد را شامل می‌شود و امکان می‌دهد تا اجزایسازنده نزدیک به هممخلوط‌های کمپلکسرا جدا ،منزویو شناسایی کند

​

بسیاری از این جداسازی‌ها به روش‌های دیگر ناممکن است. ​

سیر تحولی رشد:


- اولین روش‌های کروماتوگرافی در سال 1903 بوسیله میخائیل سوئت ابداع ونامگذاری شد. او از این روش برایجداسازی مواد رنگیاستفاده کرد.


- مارتین و سینجدر سال 1952 به پاس اکتشافاتشان در زمینهکروماتوگرافیجایزه نوبلدریافت کردند. ​

توصیف کروماتوگرافی: ​

کروماتوگرافی را به دلیل اینکه در برگیرنده سیستمها و تکنیکهای مختلفی است نمی‌توان بطور مشخص تعریف کرد. اغلب جداسازی‌ها بر مبنای کروماتوگرافی بر روی مخلوطهایی از مواد بی‌رنگ از جمله گازها صورت می‌گیرد. کروماتوگرافی متکی بر حرکت نسبی دو فاز است. یکی از فازها بدون حرکت است و فاز ساکن نامیده می‌شود و دیگری را فاز متحرک می‌نامند. اجزای یک مخلوط به وسیله جریانی از یک فاز متحرک از داخل فاز ساکن عبور داده می‌شود. ​

جداسازی‌ها بر اساس اختلاف در سرعت مهاجرت اجزای مختلف نمونه استوارند.​

روش‌های کروماتوگرافی​

روش‌های کروماتوگرافی را می‌توان ابتدا بر حسب ماهیت فاز متحرک و سپس بر حسب ماهیت فاز ساکن طبقه بندی کرد. فاز متحرک ممکن است گاز یا مایع و فاز ساکن ممکن است جامد یا مایع باشد. کروماتوگرافی به چهار بخش اصلی تقسیم می شود:​

اگر فاز ثابت ، جامد و فاز متحرک ، مایع باشد، به آن کروماتوگرافی مایع-جامد گویند.​

اگر فاز متحرک ، گاز و فاز ثابت ، جامد باشد، به آن کروماتوگرافی گاز-جامد گویند.​

اگر فاز متحرک ، مایع و فاز ثابت نیز مایع باشد به آن کروماتوگرافی مایع-مایع گویند.​

اگر فاز متحرک ، گاز و فاز ثابت ، مایع باشد، به آن کروماتوگرافی گاز-مایع گویند.​

انواع کروماتوگرافی​

هر یک از 4 نوع کروماتوگرافی انواع مختلف دارد:​

A- کروماتوگرافی مایع – جامد:​

1-کروماتوگرافی جذب سطحی​

کروماتوگرافی جذب سطحی (Adsorption Chromatography) ، نمونه‌ای ازکروماتوگرافی مایع – جامداست که در آن عملجداسازیمواد بعلت متفاوت بودن جذب سطحی اجزای مختلف مخلوط و فاز ساکن (جامد) انجاممی‌گیرد.​

ستون کروماتوگرافی جذب سطحی:
برایجداسازیمواد یک مخلوط ‏‏‏‎، می‌توان از ستون استفاده کرد. داخل این ستون با جامد فعالیمانندآلومین(فاز ساکن) پر شده است و با حلالی مانندهگزان(فازمتحرک) پوشیده شده است. هرگاه نمونه کوچکی از مخلوط در بالای ستون قرار گیرد ،نواری از ماده جذب شده تشکیل می‌شود،حلال با عبور خود ازمیان ستون اجزای مخلوط را با خود حمل می‌کند. ​

جداسازی کامل:
سرعت حرکت هر جزء‏ ، به میزان جذب سطحی آن بر روی ماده داخلستون بستگی دارد. به این ترتیب ، ماده‌ای که کم جذب شده است، سریع‌تر از ماده‌ای کهزیاد جذب شده است، حرکتمی‌کند. واضح است که اگر اختلاف بین جذب‌های سطحی به حدکافی زیاد باشد، جداسازی مواد کامل انجام خواهد گرفت. اجزایی که قابلیت جذب بالاتریدارند، در قسمت بالای ستون و اجسامی که کمتر جذب می‌شوند در قسمت‌های پایین ستون ،جذب خواهند شد.​

نیروهای بین اجزا:
این نیروها ممکن است یا از نوعنیروهایواندروالسی ، مانند نیروهایی که در مورد آلومین است یا از نوعنیروهایالکترستاتیک باشند، مانندجداسازی یون‌هابوسیلهکروماتوگرافیتبادل یونی که در آن فاز ساکن یک ماده مبادله کننده یون است ، یا ممکن است ازیک ستون که ازماده مناسب متخلخلی پرشده، برای جدا کردن مواد حل‌شده بر اساس اندازهمولکول آنها استفاده کرد، مانند .ژلی کروماتوگرافی​

کروماتوگرافی لایه نازک ​

نمونه ویژه‌ای ازکروماتوگرافی جذب سطحی است که در این روش ، به جای اینکه جاذب را در یک ستوناستوانه‌ای پر کنیم، آن را بصورت لایه نازک روی یک صفحه شیشه‌ای یا لایهپلاستیکی یا ورقهفلزی قرار می‌دهیم. ​

مقایسه با کروماتوگرافی تقسیمی:
روش‌های جذب سطحی ، برای جداسازی موادانواع مختلفترکیبات شیمیاییبهتر هستند.
ظرفیت یک ستونجذب سطحی ، در واحد حجم ، غالبا بزرگتر از ظرفیت یک ستون تقسیمی بوده و گاهی ایناختلاف خیلی زیاد است.​

 

[S H i M A]

2- کروماتوگرافی لایه نازک​

کروماتوگرافی با لایه نازک نوعی ازکروماتوگرافیجذب سطحی است که در این روش از صفحات با ضخامت نازک استفاده می‌شود و موقعیتاجزای جدا شده روی صفحه مشخص می‌گردد. ذرات روی لایه باید تراکم زیادی داشته باشندو همسان و کوچک باشند. قائم ساکن اغلب از جنسسلولزاست کهبرای جدا سازی مولکول‌های هیدروفیلی مثلهیدرات‌های کربن،اسیدهای آمینه،مشتقاتاسید نوکلئیک وموادمعدنی استفاده می‌شود. در سال 1938ایزومیلووشرایبدهاستفاده ازیکجاذب کروماتوگرافیبه شکل یک لایه نازکتثبیت شده بر روی یک تکیه‌گاه محکم و بی‌اثر را پیشنهاد کرده‌اند و در سال 1951 کیرشنر ، میلر ، و کلر ، ترپن‌ها را بر روی یک «نوار کروماتوگرافی» جدا کردند. این نوار ازیک باریکه کوچک شیشه‌ای با جاذب مخلوط بانشاسته یاگچ شکسته‌بندی، که به عنوان چسباننده عملمی‌کند، پوشیده شده بود.
طرز به کار بردن باریکه‌ها مانند روش به کار بردن کاغذکروماتوگرافیکاغذی بود و در واقع هدف اولیه استفاده از روش لایه نازک به کار بردن روش‌هایکروماتوگرافیتقسیمی و کاغذی در یک سیستم جذب سطحی بوده است. در اواخر دهه 1950 استال ،روش‌های ساده‌ای را برای تهیه صفحات اختراع کرد و نشان داد که کروماتوگرافی لایهنازک می‌تواند برای بسیاری ازجداسازی‌هابه کار رود.

مکانیزم کار کروماتوگرافی لایه نازک:
در ابتدا لازم است که صفحاتکروماتوگرافی تهیه شوند، یعنی جاذبه به صورت لایه نازکی با ضخامت یکنواخت روی یکتکیه‌گاه سفت بی‌اثر پخش شود. معمولا از صفحات شیشه‌ای استفاده می‌شود، البتهروش‌های دیگری نیز وجود دارد. جاذب جامد بصورت پودر ریز را با آب وگاهی با یکمایع فرار، به صورت خمیر در می‌آورند، و آننرا به وسیله دستگاه‌های پخش کننده تجارتی یا یک پخش کننده خانگی ساده یا حتی تنهابا استفاده از دست روی صفحه پخش می‌کنند. تهیه لایه با استفاده از روش پاشیدن یافرو بردن نیز امکان‌پذیر است.صفحه پوشیده از خمیر را خشک و با گرم کردن درحدود 100 ، به مدت از قبل تعیین شده ، آن را فعال می‌کنند. محلولی از نمونه در یکحلال فراررا به وسیله یکپی‌پت یاسرنگروی صفحه قرار می‌دهند. وقتی که لکهخشک شده صفحه را بطور عمود در مخزن مناسب طوری قرار می‌دهند که لبه پایینی آن درفاز متحرک انتخاب شده فرو رود، بدین ترتیب جداسازی مواد با استفاده از روشکروماتوگرافی صعودی انجام می‌شود. اگر از یک دستگاه پیچیده‌تر استفاده شود،می‌توان کروماتوگرافی نزولی یا افقی را انجام داد، ولی این روش‌ها کمتر متداولهستند. در پایان عمل ، حلال را از صفحهتبخیر می‌کنند ولکه‌های جدا شده را به وسیله روش‌های فیزیکی یا شیمیایی ، به ترتیبی که درکروماتوگراف‌های کاغذی به کار می‌روند، آشکار و شناسایی می‌کنند. شیوه عملی لازم دراین روش ، بجز تهیه صفحات ، بسیار شبیه روشکروماتوگرافیکاغذی است.


مقایسه کروماتوگرافی لایه نازک با انواع کروماتوگرافی:

- مقایسهبا : کروماتوگرافی یستونی جذب سطحی کروماتوگرافی ستونی جذب سطحی متداول ، فرآیندی کند استو مقادیر نسبتا زیادی از جاذب و نمونه لازم دارد. پیشرفت‌های اخیر در سیستم‌های باکارایی بالا مطمئنا مشکلات سرعت ، مقیاس و شناسایی را از بین برده‌اند. ولی اینسیستم‌ها قیمت خیلی زیادی دارند و دستگاه مربوط به آنها بسیار پیچیده است. درکروماتوگرافی لایه نازک تنها مقادیر کمی از جاذب و نمونه لازم است، دستگاه ساده وارزان است. لکه‌های جدا شده در روی صفحه مانندکروماتوگرافیکاغذی آشکار می‌شوند بنابراین ، معمولا جمع‌آوری اجزا لازم نیست. با وجود اینهیچ اشکالی در انجام جدا سازی‌های مقدماتی وجود نداشته وجداسازیمواد با افزایش ضخامت لایه و یا به کار بردن مقدار زیادی از نمونه ، بیشترانجام می‌گیرد. بعد از جداسازی مواد ، به دست آوردن یک جسم بطور مجزا به طریقفراشیدن و جمع ‌آوری آن قسمت از لایه که جسم بر روی آن جذب شده ، ساده است. بعد ازاین عمل می‌توان جسم را در یک حلال مناسب استخراج کرد.​

- مقایسه با :کروماتوگرافیکاغذی روش لایه نازک دارای مزیت عمده سرعت بیشتر ، در اکثر موارد ،جداسازی مواد بهتر می‌باشد. زمان متوسط برای حرکت حلال به مقدار 10 در کروماتوگرافیلایه نازک رویسیلیکاژل 30 – 20 دقیقه است، در صورتی کههمان جداسازی مواد بر روی یک کاغذ سریع ممکن است 2 ساعت طول بکشد. جداسازی موادبهتر به این واقعیت مربوط می‌شود که جاذب در کروماتوگرافی لایه نازک دارای ظرفیتبیشتری نسبت به کاغذ در کروماتوگرافی کاغذی است. بنابراین لکه‌های جدا شده شکل واندازه کله اصلی را به طور نسبتا زیادی حفظ می‌کنند و پخش شدن وابسته بهکروماتوگرافیتقسیمیروی کاغذ در لایه نازک صورت نمی‌گیرد. ​

کاربرد کروماتوگرافی لایه نازک :
کروماتوگرافی لایه نازک پر کاربردترین روشدرصنایع داروسازیبرای تمام اندازه‌گیری‌هایمهم وتعیین درجه خلوص محصولاتاست. هم‌چنین ،کاربرد گسترده‌ای در آزمایشگاه‌های بالینی پیدا کرده است و ستون فقرات مطالعاتمتعددزیستشناسی وزیست شیمیاییشده است. بالاخره ، کاربردگسترده‌ای در آزمایشگاه‌های صنایع شیمیایی پیدا کرده است.​

 

[S H i M A]

3- کروماتوگرافی تبادل یونی​

کروماتوگرافی تبادل یونی در ستون‌ها ، بطور انحصاری ، کاربرد رزین‌های تبادل یونیمحدود می‌شود زیرا این مواد به طور عمده خواص مطلوبی ، مانند پایداری مکانیکی وشیمیایی و یکنواختی اندازه دانه‌ها ( ذرات ) دارند،پودر سلولز که آن گرده‌های تبادل یونی به طریق شیمیایی قرار داده شده باشند نیز برای جداسازی مواد در ستون‌ها به کار می‌رود. ورقه‌هایی از سلولز عمل شده فوق و ورقه‌های سلولز پر شدهبا رزین‌های تبادل یونی را در روش کروموتوگرافی کاغذیبرای جداسازی‌هایی کهشامل تبادل یونی هستند، می‌توان مورد استفاده قرار داد.در کروماتوگرافی تبادل یونی جداسازی مواد از نوعکروماتوگرافی که در آنها رزین به جای جاذب درکروماتوگرافیجذبیقرار می‌گیرد، است. مقادیر زیادی از رزین‌های تبادل یونی برای جدا کردنکامل یون‌ها از محلول در آزمایشگاه و نیز در مقیاس صنعتی به کار می‌روند. یعنی ازجداسازیهای فوق العاده جالب عبارتند از جداسازی موادلانتایندها،آکتینیدهاواسیدهای آمینه.رزین‌های متداول تبادل یونی که به طور مصنوعی ساخته می‌شوند، بر پایه قالب غیرمحلولی از یک بسپار بزرگ ، معمولاپلی استیرن، استوار هستند. ولی بعضی ازآنها متکی براسید متا اکریلیکهستند. نوع اول با بسپارکردن استیرن در حضور مقدار کمی ازدی وینیل بنزنساخته می‌شود. دی وینیل بنرنمیزان اتصالات عرضی را که عامل مهمی در کروماتوگرافی است کنترل می‌کند. اتصالاتعرضی ، بسپار را به حالت نامحلول در می‌آورد. اگر میزان اتصالات عرضی خیلی کم باشد رزین مستعد جذب مایع اضافی می‌شود و در نتیجه آماس زیادی می‌کند، در حالی کهاتصالات عرضی زیاده از حد ، ظرفیت تبادل رزین را ، احتمالا به علت ممانعت فضایی کممی‌کند.گرده‌های قطبی که باعث خواص تبادل یون در رزین می شوند به جز در مورد اسید پلی متااکریلیک، بعد از عمل بسپار شدن به رزین اضافه می‌شوند. با بسپار شدن در یکامولسیون آبیمی‌توان دانه‌هایی بااندازه‌های معین تهیه کرد و در این صورت است که رزین‌ها برایعمل یون زداییو اهداف کروماتوگرافی به کارمی‌روند. بعضی از رزین‌ها را به شکل ورقه می‌سازند که در این صورت غشاهای تبادلیونی به دست می‌آیند. این غشاها به این صورت کاربردی در کروماتوگرافی ندارند ولیمی‌توان از آنها برای نمک‌زدایی محلول‌ها ، که ممکن است یک عمل مقدماتی ضروری براییک جداسازی مواد کروماتوگرافی مورد نظر باشد، استفاده کرد.

مواد مبادله کننده یون:تبادل گرهای کاتیونی و آنیونی دو نوع عمده موادمبادله کننده یون هستند که آنها را به نوبه خود می‌توان بر حسب قدرتشان بهاسیدوبازتقسیم‌بندی کرد.

تبادل‌گر کاتیونی:گروه‌های قطبی در تبادل‌گرهای کاتیونی، که با HSo3می‌باشند،خاصیت اسیدیدارند این گروه‌‌ها بهمولکول‌های بسپار به طور قطعی متصل هستند و در معرض محلول‌ حاوی یون‌هایی که بایدحذف یا جدا شوند، قرار می‌گیرند.گروه‌های قطبی در تبادل گرهای آنیونی گروه‌های آمونیوم نوع سوم یا چهارم هستندو مثل هم عمل می‌کنند. تبادل‌گر آنیونی بیشتر به شکل کلرید هستند تا به شکلهیدروکسید زیرا کلریدها پایدارتر هستند. ​

خواص رزین‌ها:
باید دارای گروه‌های مبادله کننده تک عاملی باشد. برای رزین‌های جدید هیچ مشکلیدر این مورد وجود ندارد ولی محصولات اولیه که ازفنل ساخته می‌شدند چند عاملی بودند و خواص تبادل آنها بستگی به PH محلولی که در آن قرارمی‌‌گرفتند، داشت. از این نقطه نظر این رزین‌هابرای کروماتوگرافی مناسب نبودند.
- باید درجه اتصالات عرضی کنترل شده داشته باشد. 4 - 8 % بهترین درجه برایکروماتوگرافی است.
- گستره اندازه ذرات باید تا آنجایی که ممکن است کوچک باشد. ​

- اندازه ذرات باید، تا آنجایی که عملی است کوچک باشد.

 

[S H i M A]

مزیت اساسی کروماتوگرافی تبادل یونی:
در کروماتوگرافی ، محلول‌های بکاررفته اکثرا رقیق هستند و در نتیجه روش شستشو بیشتر به کار می‌رود و اغلبجداسازی‌های بسیار رضایت بخشی به دست می‌آید. در مورد رزین‌ها تجزیه جانشینی وتجزیه مرحله‌ای و شستشوی تدریجی همگی به کار می‌روند. ولی از تجزیه جبهه‌ای استفادهنمی‌شود. روش دیگر شستشو ، تحت عنوان گزینش پذیری ، نیز کارآیی مفیدی دارد. این روشبه تغییر فعالیت یون‌هایی بستگی دارد که باید بوسیله عامل شوینده‌ای که با یون‌هاتشکیل کمپلکس می‌دهد جدا شوند.تشکیل کمپکس بدون شک عامل مهمی در سایرروش‌های کروماتوگرافی ، مخصوصا در جداسازی‌های معدنی روی کاغذ است، ولی در هیچ یکاز سایر روش‌ها این موضوع به همان وسعت که در کروماتوگرافی تبادل یونی استفاده شده،مطالعه نشده است. یکی از قدیمیترین و جالب‌ترین موفقیت‌ها در کروماتوگرافی تبادلیونی جداسازی مواد لانتایندها در یک رزین اسید قوی و با استفاده از یکمحلول سیترات تامپونیبرای شستشو است. ​

کروماتوگرافی نمک زنی:
در روشکروماتوگرافی نمک‌زنی، از رزین‌های تبادلیونی برایجداسازیمواد غیر الکترولیت‌ها ، با شستن آنها از ستون به وسیله محلول‌های آبی یک نمک ،استفاده می‌شود. اجسام جدا شده بوسیله این روش ،اترها ،آلدئیدها ،کتون‌هاو آمین‌ها هستند.​

تبادل‌گرهای یون معدنی:
بعضی از نمک‌های معدنی برای پر کردنکاغذو آماده سازی آن به منظور استفاده درجداسازی‌ها که بر اثر تبادل یون صورت می‌گیرند، بکار می‌روند. یکی از دلایل توجه بهمواد معدنی این است که تبادل‌گرهای یونی رزینی بر اثر تابش مستعد خراب شدن هستند. بنابراین در حقیقت برای استفاده با محلول‌های خیلی فعال مناسب نیستند. اگر چه برایجداسازی مواد ، به عنوان مثال ، مخلوط‌های اکتیندها یا موفقیت به کاربرده شده‌اند. موادمعدنی دارای مزایای دیگری مانند گزینش پذیری خیلی زیاد برای بعضی از یون‌هامانندروبیدیموسزیم و توانایی در برابر محلو‌ل‌های با دمای بالا هستند. ​

به علاوهتبادل گرهای یونی معدنیوقتی که در آب قرارمی‌گیرند به مقدار قابل توجهیآماسنمی‌کنند و حجم آنها با تغییر قدرتیونی محلول در تماس با آنها تغییر نمی‌کند. از طرف دیگر ، بعضی از مواد معدنیمعایبی مانندانحلال پذیرییا والختی در بعضی از PHها کهدر آن معمولا رزین‌ها پایدارند، دارند یا ممکن است در محلول‌هایی که رزین‌ها غیرمحلول هستند، حل شوند. همچنین تبادل‌گرهای یونی معدنی ممکن است به شکل بلورهای ریزباشند که به علت ممانعت از عبور فاز متحرک ، برای پر کردن در ستون‌ها مناسب نیستند. اگر چه راههایی برای فائق آمدن به این مشکل وجود دارد.​

 

[S H i M A]

​

4- کروماتوگرافی ژلی

در مطالعات سطحی جذببر روی سیلیکاژل وکربن فعال، اثرات الک مولکولی با موادی کهجرم مولکولیبالایی دارند، مشاهده شده است. جداسازی‌های مبتنی بر الک کردن مولکولی را می‌توان بر روی اجسام بی‌بار در جریانمهاجرت الکترو اسمزی از داخل ژل‌ها انجام داد. این اساس جداسازی‌هایی را که مبتنیبر اندازه‌های نسبی مولکول‌ها هستند، تشکیل می‌دهند و از اصطلاح صاف کردن بوسیله ژلاستفادهمی‌شود. در سال 1954 ، "مولد وسینچ" نشان دادند کهجداسازی‌ها مبتنی بر الک کردن مولکولی را می‌توان بر روی اجسام بی‌بار از داخلژل‌ها انجام داد. در سال 1959 "پورات" و "فلودین" ، اصل معینی راارائه دادند و از اصطلاح ، صاف کردن بوسیله ژل برای شرح روش خودشان در مورد
جداسازیمواد مولکول‌هایی با منشاء زیستی در سیستم‌های آبی بوسیله ژل‌های پلی‌ساکاریداستفاده کردند.ولی "دترمان" در سال 1964 پیشنهاد کرد کهکروماتوگرافی ژلی ( Gel Cromatography ) ، عمومی‌ترین اسم برای این شیوه است.

نکات قابل توجه این روش:
در کروماتوگرافی ژلی ، فاز ساکن از یک قالب بسپار متخلخل تشکیل شده است که منفذهای آن بوسیلهحلالی که به عنوان فاز متحرک بکار می‌رود، کاملا پر شده است. اندازه سوراخ بسیار مهم است چون اساس جداییبر این است که مولکولی‌های بزرگتر از یک اندازه معین اصلا وارد سوراخ‌ها نشوند وتمام یا قسمتی از سوراخ‌ها برای ورود مولکول‌های کوچکتر آماده است. جریان فاز متحرکموجب می‌شود که مولکول‌های بزرگتر بدون برخورد با مانعی ، بدون نفوذ در قالب ژل ازستون عبور کنند، در حالی‌که مولکول‌های کوچک‌تر بر حسب شدت نفوذ آنها در ژل در ستوننگه داشته می‌شوند.

خروج اجزای مخلوط:
بدین ترتیب اجزای مخلوط به ترتیب جرم مولکولی نسبی ازستون خارج می‌شوند، ابتدا بزرگترینمولکولخارج می‌شود. ترکیباتی که اصلا وارد ژل نمی‌شوند از یکدیگر جدا نمی‌شوند و همچنینمولکول‌های کوچکی که کاملا در ژل نفوذ می‌کنند، از یکدیگر جدا نمی‌شوند. مولکول‌هایکوچکی که کاملا در ژل نفوذ می‌کنند از یکدیگر جدا نمی‌شوند. مولکول‌های با اندازهمتوسط بر حسب درجه نفوذ آنها در قالب در ستون نگه داشته می‌شوند. اگر موادترکیب شیمیایی مشابه داشته باشند، به ترتیبجرم مولکولی نسبی از ستون شسته می‌شوند.

مقایسه با کروماتوگرافی تقسیمی:
از اثرات جذب سطحی بر روی سطح ذرات ژلمعمولا می‌توان صرف نظر کرد و در نتیجه کروماتوگرافی ژلی را می‌توان به‌عنوان نوعیکروماتوگرافی تقسیمی در نظر گرفت. مایع موجود در داخل قالب ژل ، فاز ساکن و شویندهسیالی که بقیه ستون را پر می‌کند، فاز متحرک را تشکیل می‌دهند. به‌عبارت دیگر ، یکستون تقسیمی داریم که در آن دو فاز مایع ، متحرک و ساکن ، ترکیب یکسانی دارند.

ماهیت ژل کروماتوگرافی:
ژل باید تا حد ممکن از نظر شیمیایی بی‌اثر و از نظرمکانیکی تا حد امکان پایدار باشد. مواد ژلی بصورت دانه تهیه می‌شوند و لازم استهمانندرزین‌هایتبادل یونی ، اندازه ذرات نسبتا یکنواخت باشد و تخلخل یکنواختی داشته باشد.

نمونه:
گرانروینمونه مهم است و نباید از دو برابرگرانروی شوینده بیشتر باشد. حجم نمونه نیز مهم است. هر قدر حجم نمونه کمتر باشد،کاهش غلظت هر جزء در محلول خارج شده بیشتر خواهد بود. این اثر رقیق شدن درتصمیم‌گیری در مورد اندازه‌های ستون و نمونه باید مد نظر قرار گیرد.

کاربرد کروماتوگرافی ژلی:
با اینکه این روش بیشتر برای جداسازی‌هایی درمقیاس کوچک در کارهای تحقیقاتی و تجزیه‌های روزمره بکار می‌رود، ولی کاربردهایی نیزدر مقیاس بالاتر در تولیدات صنعتی دارد. کروماتوگرافی ژلی ابتدا برایجداسازیمواد مولکول‌های بزرگی که منشاء زیستی دارند، مانندپروتئین‌ها ،پلی‌ساکاریدها،اسیدهاینوکلئیک وآنریم‌هابکار رفت و هنوز هم بیشترین کاربرداین روش در همین زمینه‌ها است.اخیرا جداسازی مواد و بررسی بسپارهای مصنوعی، حدود کاربرد این روش را افزایش داده‌اند و این روش ، قسمت مهمی از تکنولوژیبسپارها شده است. نمک‌زدایی از محلول‌ها برای مثال از پروتئین‌ها، یکی ازکاربردها‌ی مهم محیط‌های ژلی است.​

 

[S H i M A]

B-کروماتوگرافی گاز - جامد:
سال‌های متمادی است که کروماتوگرافی گاز ـ جامد به عنوان یک روش مکملکروماتوگرافی گاز – مایعتایید شده است. ودلیل اصلی آن امکان استفاده از روش شستشو به طور موفقیت آمیز ، در بعضی مواقع بعداز تغییراتی در سطوح جاذب‌ها است. کاربرد عملی کروماتوگرافی گاز ـ جامد از نظر تاریخی بیشتراز کاربرد کروماتوگرافی گاز ـ مایع است که عمدتا به خاطر کوشش‌های دانشمندانی مانندترنر،کلای سون،فیلیپسوکرمردردهه 1952 ـ 1942 بوده است. ولی روش‌های بکار رفته بیشتر روش‌های تجزیه جبهه‌ای وتجزیهبه روش جایگزینی بودند که موارد استعمال آنها نسبت به روش تجزیه با شستشو محدودتر بود. در نتیجه وقتی مارتین و جیمز کاراییکروماتوگرافی گاز ـ مایع را با استفاده از روششستشو نشان دادند. این روش با جذبه خیلی بیشتری نسبت به کروماتوگرافی گاز ـ جامدمطرح شد. با وجود این دانشمندانی مانندریازکربن فعالبرای جداسازی مواد گازهای دائم وهیدروکربن‌های زود جوش استفاده کردند. جاناکاکسید نیتریک ، اکسید نیترو ،مونو اکسید کربنو کریپتون را بر رویذغال چوبو هیدروکربن‌های زود جوش را بر رویسیلیکاژلیاآلومینیا هر دو کار کردند.

جامدات فعال:
در روش شستشوی باکروماتوگرافی گاز ـ مایع تنها اختلافات موجود ماهیت فاز ساکن مواد پر شده در ستون وطول ستون مورد نیاز است. جامدات فعالی که در کروماتوگرافی گاز ـ جامد بکار می‌رودشاملکربن ، آلومین ،سیلیکاژل ،الک‌های مولکولیو بسپارهای مخلخل هستند.

مزایا و معایت در مقایسه با :گاز ـ مایع کروماتوگرافی
جامدات معمولا از نظر گرمایی پایدارتر از مایعات هستند وفشارهای بخار پایین‌تری دارند، از این رو ستون‌های پر شده از جامدات فعال در معرضجاری شدن در دماهای بالا قرار نمی‌گیرند. جاری شدن ، علاوه بر اینکه در حجم‌های بازداری تغییر ایجاد می‌کند، سیستم آشکارسازی را مختل می‌سازد، کار با بعضی از جامداتفعال به مدت طولانی در دماهای بالا ممکن است منجر به تغییراتی در خواص سطحی آنهاشود که احتمالا به علت از بین رفتنموادشیمیایی جذب شده ،
یا گداختن (کاهش مساحت سطح در دماهای زیر نقطه ذوب) است. ولی چنین تغییراتی در دماهایی که درکروماتوگرافی بکار می‌روند غیر معمول بوده یا به وسیله عمل مقدماتی مناسبی قابل جلوگیری هستند. یک ستون پر شده از یک جامد فعال ممکن است، زمان‌های بازداری خیلی بزرگتری نسبت بهزمان‌های بازداری حاصل در یک ستون با حجم برابر در کروماتوگرافی گاز ـ مایع تولیدکند. از این رو اجسام فرار‌تر را می‌توان به راحتی جدا کرد. حد جرم مولکولی درکروماتوگرافی گاز ـ جامد در واقع در حدود 150 است ( این نیز می‌تواند یک
عیب به شمار آید). آشکارترین عیب جاذب‌های جامد این است که در غلظت‌های پایین‌تر از جسم جذب شونده غالبا همدماهای به شدت انحنادار ، از نوع همدمای لانگموپر، تولید می‌کنند. اینمنحنی‌ها منجر به دنباله‌دار شدن و در نتیجه از بین رفتن کارایی در تجزیه به روششستشو می‌شوند. بسیاری از
جامدات فعالکاتالیزورهای موثری هستند، در صورتی که فعالیت کاتالیزوری در کروماتوگرافی گاز ـ مایع نادر است.

جدا سازی:
جدا سازی در دماهای بالاتر از نقطه جوش نمونه انجام می‌گیرد. بطوری که بسیاری از جداسازی‌های انجام شده بوسیله کروماتوگرافی گاز ـ جامد روی مواد زود جوش صورت می‌گیرد.​

 

[S H i M A]

-Cکروماتوگرافی مایع – مایع:

کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا ( (High Efficiency Liquid Cgromotography (HPLC ) بدون سؤال ، سریع‌ترین رشد را در بین تمامروش‌هایجداسازی تجزیه‌ای با فروش سالیانه در گستره بیلیون دلار داشته است.
دلایل اینرشد انفجارآمیز عبارتند از حساسیت روش ، سازگاری سریع آن برای انجام اندازه‌گیری‌های کمی صحیح ، شایستگی آن برای جداسازی مواد گونه‌های غیرفرار یاناپایدار در مقابلگرماو مهم‌تر از همه ، کاربرد گسترده آنبرای موادی است که در صنعت ، زمینه‌های مختلفی علوم و جامعه اهمیت درجه اول رادارند.

کارایی ستون HPLC :
کار این ستون نیز به اندازه ذرات داخل ستون بستگی دارد. هرچه اندازه ذرات کوچک‌تر باشد، کارایی HPLC پیشتر می‌شود.

فاز ساکن و فاز متحرک:
در مورد فاز‌های ساکن و متحرک یک قاعده کلی وجوددارد و آن ، این است که باید قطبیت حل‌شونده و فاز متحرک ، نزدیک به هم باشد، ولیبا فاز ساکن اختلاف داشته باشد. ترتیب قطبیت گروه‌های عاملی در ترکیبات به صورت زیراست:

هیدروکربن< اترها < استرها < کتن‌ها < آلدئیدها < آمیدها < آمین‌ها < الکل‌ها
به عنوان مثال ، فاز ساکن با قطبیت بالا مثل سیلیکات یا آلومین یا مایعات قطبی مثل تری‌اتیلن گلیگول که روی ذرات سیلیکات قرار گرفته‌اند و فاز متحرک ، حلال نسبتا غیر قطبی مثل هگزان یا ایزو پروپیل اتر را می‌توان نام برد.

خصوصیات فاز متحرک( HPLC ) :
خلوص بالا
نقطه جوشحدود 20 تا 50 بالاتر از دمای ستون
گرانروی پایین
واکنش پذیری کم
قابلیت تطابق با آشکارساز
سمیت و اشتعال پذیری کم
کاربرد HPLC برای مواد غیر فرار به قرار زیر می‌باشد:از ستون‌های طولانی کهسرعت حلال در تمام طول آنها نزدیک به مطلوب‌ترین سرعت باشد، می‌توان استفاده کرد و امکان تغییر دادن ماهیتفاز متحرک برای انجام شستشوی تدریجی و شستشوی مرحله‌ای یا هر دو وجود دارد.

آشکارساز:
آشکارسازهای مورد استفاده در کروماتوگرافی مایع - مایع تمام خصوصیات آشکارسازهای کروماتوگرافی گازی را دارند، بجز اینکه در آشکارساز کروماتوگرافی مایعنیازی به محدوده دمایی بالا نیست. این شناساگرها کلا دو دسته‌اند :یک نوع کلی که به فاز متحرک عکس‌العمل نشان می‌دهند ونوع خاصی که به حل شونده حساس هستند.

مقایسه با کروماتوگرافی گازی:
- آشکارسازهای کروماتوگرافی مایع معمولا خیلی گران‌تر و بعضی مواقع از نظر کاربرد محدودتر از آشکارسازهای کروماتوگرافی گازی می‌باشند. حدود آشکارسازی این آشکارسازها هنوز به حدود تشخیص حساس‌ترین آشکارسازهای یونش که در کروماتوگرافی گازی بکار می‌روند، نمی‌رسد.
- سرعت‌های نفوذ در سیستم‌های گازی است. بنابراین سرعت‌های انتقال جرم بین فازهای ساکن و متحرک آهسته‌تر است و سرعتی را که با آن ، ستون می‌تواند عمل نموده ، به شرایط تعادل برسد، محدود می‌کند.
- همچنین ماهیت فاز متحرک کهمعمولا می‌تواند بطور نسبتا قوی با فاز ساکن وارد عمل متقابل شود، برقراری تعادلبین فاز ساکن و متحرک را پیچیده‌ می‌سازد. با این حال این برهمکنش را می‌توان دربعضی از حالت‌ها مانند شستشوی تدریجی ، به عنوان مزیت تلقی کرد.

کاربردهای HPLC :
کاربرد گسترده آن برای موادی است که در صنعت ، زمینه‌هایمختلف علوم و جامعه اهمیت درجه اول را دارند. مثال‌هایی از این موارد عبارت‌انداز:
اسیدهایآمینه،پروتئین‌ها،اسیدهاینوکلئیک،هیدروکربنها، هیدراتهای کربن ، داروها ، ترپنوئیدها، حشره‌کش‌ها ، آنتی‌بیوتیکها ،استروئیدها، گونه‌های آلی و گروهی از مواد گوناگون معدنی.​

 

[S H i M A]

1-کروماتوگرافی تقسیمی​

کروماتوگرافی تقسیمی نمونه‌ای ازکروماتوگرافیمایع-مایع است که فاز جامد یک لایه از محلول ( مثل (آب است که روی سطح یک جامد ناصاف مثل سیلیکاژل و یا خاک سیلیسی قرار دارد و فازمتحرک مایعی است که غیر محلول در مایع اولی می‌باشد.درجداسازیمواد بوسیله کروماتوگرافی تقسیمی در ستون ، شیوه کار بسیار شبیه به شیوهکروماتوگرافیجذب سطحیاست. اختلاف اصلی دو روش در ماهیتماده پر شده در ستون است.​

اساس کار کروماتوگرافی تقسیمی:
سرعت حرکت یک جزء از مخلوط تابعانحلالپذیری آن در فاز ساکن است. به عبارت دیگر ، جدا شدن اجزا بر اساس تقسیم بین دومایع است. اجسامی که بیشتر حل می‌شوند، کندتر از اجسامی که کمتر حل می‌شوند به طرف پایینستون حرکت می‌کنند. در جریان عبور از ستون ، اجسام میان دو فاز تقسیم می‌شوند وجداسازی مواد بر اساس اختلاف میان ضرایب تقسیم آنها انجام می‌شوند.​

خصوصیات:
یکی از خصوصیات اساسی کروماتوگرافی این است که مخلوط اجسام ابتدابه صورت یک نوار در ستون که در نتیجه جذب سطحی یا جذب به وسیله فاز ساکن به وجودمی‌آید، ظاهر می‌شود.
برای جداسازی مواد اجزای باید عمل دیگر روی نوار انجام گیرد. تجزیه به روش‌های گوناگونی انجام می‌گیرد. ​

مقایسه با کروماتوگرافی جذب سطحی:
می‌توان گفت که روش‌های تقسیمی برایجداسازی ترکیبات شیمیایینزدیک به هم ،ماننداعضای سری‌های ترکیبات مشابه ، مناسب‌تر است. مزیت اصلی روش تقسیمی این استکه نوارهای کروماتوگرافی حاصل ، به علت وجود دنباله ، نسبتا باریک و در نتیجهاستفاده از ستون‌ها کارآمدتر است. ظرفیت یک ستون تقسیمی ، در واحد حجم ، غالباکوچک‌تر از ظرفیت یک ستون جذب سطحی بوده و گاهی این اختلاف خیلی زیاد است.​

 

[S H i M A]

2-کروماتوگرافی کاغذی​

انواع جداسازی‌های مختلف و ساده بر رویکاغذبه عنوان پیشروان کروماتوگرافی کاغذیتوصیف شده‌اند. این سیستم معمولا به عنوان نمونه بارزی ازسیستمتقسیمی در نظر گرفته می‌شود که در آن فاز ساکنآب است و به وسیلهجذب سطحیبر رویمولکول‌های سلولز قرار می‌گیرد و مولکول‌های سلولز نیز به نوبه خود به وسیلهساختار الیافی کاغذدر وضعیت‌های ثابت نگهداشته می‌شود. امروزه ، به هر حال ، مشخص شده است که جذب سطحی اجزای فاز متحرک و
حلشونده‌ها واثرات تبادل یوننیز نقش‌هایی را ایفامی‌کنند و کاغذ به هیچ عنوان تنها به صورتتکیه گاهبی اثر نیست.
روش پیشنهادیرانگدر سال 1850 و فرآیندی که آن راتجزیه موئینه‌ایمی‌نامند، از جمله آنهامی‌باشند. چنین روش‌هایی در واقع بیشتر شبیهکروماتوگرافیجذبسطحی بودند و کروماتوگرافی کاغذی به مفهوم فعلی ، گسترش سیستم تقسیمی استکه به وسیلهمارتینوسینجدر سال 1941 ارائه شد. در سال 1944کونسدن، گوردن و مارتیناسیدهای آمینهو پپتیدهای موجود در محصولآبکافت ،پروتئین پشمرا به وسیله روشی جدا کردند کهدر آن به جای ستون پودر از یک صفحه یا نوار کاغذی آویزان در داخل یک ظرف سرپوش‌داراستفاده شده
بود. در ابتدا کروماتوگرافی کاغذی برای جداسازی مخلوط‌هایمواد آلیبه کار رفت. ولی بعد از آن ، عمدتابه وسیله برستال و پولارد و همکاران آنها ، برای جداسازییون‌های معدنیبه سرعت به کار گرفته شد. همآنیون‌هاو همکاتیون‌هارا به وسیله این روش می‌توان جداکرد. یک خصوصیت ویژه روش کروماتوگرافی کاغذی این است که چیزی مربوطبهمحلولیا گاز خارج
شده از ستون که درسیستم‌های معمولمایع یاگاز با آن برخورد می‌کنیموجود ندارد. ترکیبات جدا شده روی کاغذ مکان‌یابی و شناسایی می‌شوند در نتیجه ،جداسازی به طور نسبتا دائم در رویکاغذثبت می‌شود. در این روش اجزای جدا شدهجمع آوری نمی‌شوند و احتیاجی به وسایل پیچیده کنترل پیوسته نیست. اندازه گیری کمیترکیبات جدا شده را می‌توان روی کاغذ انجام داد ولی اگر بخواهند اجرای را از کاغذخارج کنند. تنها کار لازم این است که قسمت مربوط به هر یک از اجسام را از کاغذببرند و هر یک را به طور جداگانه بشویند. ​

طرح کلی روش:
قطره‌ای از محلولحاوی مخلوطی که باید جدا شود را روی یک صفحهیا نوار کاغذ صافی در محل علامت گذاری شده قرار می‌دهند. در این محل ، قطره به صورتیک لکه حلقوی پخش می‌شود. وقتی که لکه خشک شده کاغذ را در یک ظرف مناسب سربسته طوریقرار دهند که یک سر آن
درحلال انتخاب شده بهعنوان فاز متحرک فرو رود. حلال از طریق الیاف کاغذ در نتیجهعمل موئینگینفوذ می‌کند و نکته مهم این استکه سطح کاغذ نباید کاملا به وسیله حلال پوشانده شود. زیرا در این صورت ، اصلاجدا سازیصورت نمی‌گیرد یا نواحی خیلی پخشمی‌شوند.وقتی که جبهه حلال مسافت مناسبی را طی کرد یا بعد از یک زمان ازقبل تعیین شده ، کاغذ را از طرف بیرون آورده ، جبهه حلال را با علامتی مشخص می‌کنندو می‌گذارند تا صفحه خشک شود. وقتی که محل‌های مناطق جدا شده آشکار شدند لازم استکه هر یک از اجسام به طور جداگانه شناسایی شوند. در موارد ایده‌آل ، هر جسم باواکنشگر مکان‌یاب ،رنگ مخصوصیمی‌دهد که در موردموادمعدنیبیشتر و در موردمواد آلیکمتر مشاهده می‌شود.​

خارج کردن جسم ازکاغذ:
روش‌های ارائه شده مستلزم بهکارگیری یک واکنشگر مکان یاب شیمیایی برای تعیین محللکههستند، و لکه‌های رنگی اساس ارزیابی راتشکیل می‌دهند. بعضی اوقات می‌توانکمپلکسرا شستشو داد و به وسیله روشرنگ سنجیتخمین زد، ولی اگرتغییرشیمیایی قابل قبول نباشد ماده تغییر نیافته را باید شستشو داد. عمل شستشو رامی‌توان با وارد کردن تکه کاغذ در یک
حلال ، به وسیله استخراج در یکدستگاه سوکسیله، یا با استفاده از آرایشخاصی ، که در کاغذ یک جریان نزولی کروماتوگرافی ایجاد می‌نماید، انجام داد. برایجداسازی‌های معدنی تکه‌های کاغذ را می‌توان به صورت خاکستر در آورده ، باقیمانده‌هارا دراسیدحل کرد. نتایج این روش به اندازه روششستشو خوب نیستند. از اینرو محلول‌های به دست آمده را می‌توان به وسیله هر روشمناسبیتجزیهکرد، روش‌هایی که اغلب به دنبالروش‌های کروماتوگرافی به کار
می‌روند عبارتند از رنگ سنجی وقطبش نگاری.
پیدا کردن یک روشکروماتوگرافی ، که بتواند به طور کمی تمامی اجزای یک مخلوط را جدا کند، مطلقا ضروری نیست. ارزیابی کمیفلزاتبا قطبش نگاری و ارزیابی کمی مواد آلیمشکل‌تر از فلزات است زیرا ، برایمواد آلی، روش‌های موجود برای آزمایش محلولحاصل از شستشو محدودتر هستند. ارزیابی مواد آلی معمولا بر روی کاغذ صورت می‌گیرند وبنابراین ، لازم است که هر جسمی از اجسام دیگر به طور کمی جدا شود. ​

 

[S H i M A]

نقایص کروماتوگرافی کاغذی:
لکه‌های چند تایی :در کروماتوگرافییون‌ها فلزی، اگر دارای آنیونی متفاوت ازآنیون موجود در محلول اولیه باشد، ممکن است رقابتی بین آنیون‌ها براییون فلزیوجود داشته باشد، که در نتیجه دولکه به دست می‌آید که هر یک از آنها مربوط به یکی ازنمکهای فلزیمی‌باشد. ممکن است یون فلزی دوکمپلکس متفاوت با حلال ایجاد کند. درجدا سازی‌های آلی، ممکن است جسم دو شکلمتفاوت وجود داشته باشد. به عنوان مثال یکآمینو اسیدمی‌تواند به صورت کاتیون و یوندو قطبی باشد.
دنباله دار شدن :اگر مخلوط یه مقدار زیاد از حد روی کاغذ قرار دادهشود، یا سرعت عبور حلال متفاوت باشد، جسم نمی‌تواند برای ایجاد یک لکه مجزا بهتعادل برسد. در این صورت این لکه ، در سطح بزرگی ازکاغذپخش شده و از حلال در حال پیشروی عقبمی‌ماند. دنباله‌دار شدن ممکن است به سبب اثرات جذبی سطحی تر ایجاد شود.
اثرات لبه یا کناره :لکه‌ها خیلی نزدیک به کنار نوار ، ممکن است درامتداد کنار کاغذ پخش شوند، عمل نفوذ ممکن است به علت بالا بودن غلظت موضعی فازمتحرک در آن ناحیه ، و یا به علت بالاتر بودنسرعت تبخیر حلال درکنار کاغذ ، که منجر به اثرات تقسیمی غیرعادی می‌شوند، باشد. ​

روش کمی کروماتوگرافی کاغذی:
کاربرد کمی این روش نه تنها احتیاج به یکجداسازی کمی، بلکه مکان‌یابی و ارزیابی کمیاجسام موجود نیز دارد. یک جداسازی کیفی رضایت بخش ، الزاما برای کار کمی مفید نیست.
اندازهگیری کمیرا می‌توان یا با سنجش مقدار جسم موجود در لکه روی کاغذ ، یا با خارجکردن جسم از کاغذ و تجزیه اجزای جدا شده به وسیله روش‌های کمی متداول انجام داد. لکه اولیه از نمونه مناسب روی کاغذ قرار می‌دهند، خشک کردن لکه باید تحت شرایطاستانداردزمانودما صورت گیرد.
درتهیه حلال باید دقت زیادی روی نسبت‌های اجزای صورت گیرد، برقرار ساختن تعادل بایدبه طور استاندارد انجام گیرد، طول عبورحلال در تمامی نوبت‌هایکسان باشد، در طول آزمایش ، دما باید ثابت بماند، و خشک کردن ورقه باید در یک زمانو دمای استاندارد انجام گیرد. واکنشگر مکان‌یاب (در صورت استفاده از لکه‌های رنگی(باید به طریق کاملا تکرارپذیر افزوده شود. و هر عمل بعدی ، مانند خشک کردن یاقراردادن در معرضبخارآمونیاک ، باید در مدت استاندارد انجام گیرد. مقدار
جسمی که در یکجداسازی کروماتوگرافیباید روی کاغذ قرارگیرد، متغیر است. ​

موارد استعمال کروماتوگرافی کاغذی:
- منابع علمی مربوط به روش‌های تجزیه‌ای و بررسی ترکیبات طبیعی نشان می‌دهد که کروماتوگرافی کاغذی در هر رشته‌ای کاربرد دارد. با این همه ، این روش هنوز هم در جداسازی‌های مواد با ماهیت زیستی وسیعترین کاربرد را دارد.​

- کروماتوگرافی کاغذی اکثرا به عنوان یک وسیله تحقیقاتی به کار می‌رود، و به طورگسترده‌ای در تجزیه‌های روزمره مخصوصا در جداسازی‌های جدیدی که هیچ روش کلاسیک برایآنها وجود ندارد، نیز مورد استفاده قرار می گیرد. روش اخیر در مسائل کلینیکی وزیست شیمیایی،جداسازی اسیدهای آمینه و پپتیدهادر بررسیساختارهایپروتئین کاربد دارد.​

- آزمایش روزمرهادرارو سایرمایعات بدنبرای اسید آمینه وقند، جداسازی بازهای پورین و نوکلئوتیدهادر آزمایش اسیدهای نوکلئیک ،جداسازی استرئیدها،تجزیه عمومی، تجزیه بسپارها ، تشخیص وارزیابی فلزات در خاک ها ونمونه های زمین شناسی، بررسیترکیبات فنلیدر عصاره های گیاهی ،جداسازی آلکالوئیدها، جداسازی ترکیباتعلامت دار به وسیلهرادیو ایزوتوپ‌ها، کروماتوگرافی کاغذی برایجداسازی مواد فرارغیر فعال مانندهیدروکربن‌هاو
دیگریجداسازی اسیدهای چرببا فراریت بیشتر مناسبنمی باشد. ​

 

[S H i M A]

مزیت روشهای کروماتوگرافی

با روشهای کروماتوگرافی می‌توان جداسازی‌هایی را که به روش‌های دیگر خیلی مشکلمی‌باشند انجام داد. زیرا اختلافات جزئی موجود در رفتار جزئی اجسام در جریان عبورآنها از یک سیستم کروماتوگرافی چندین برابر می‌شود‌. هر قدر این اختلاف بیشتر شودقدرت جداسازی مواد بیشتر و برای انجام جداسازی مواد نیاز کمتری به وجود اختلافاتدیگر خواهد بود.

مزیت کروماتوگرافی نسبت بهستون تقطیراین است که نسبتا آسان می‌توان بهآن دست یافت با وجود اینکه ممکن است چندین روز طول بکشد تا یک ستون تقطیر به حداکثربازده خود برسد ولی یک جداسازی مواد کروماتوگرافی می‌تواند در عرض چند دقیقه یا چندساعت انجام گیرد.

یکی از مزایای برجسته روش‌های کروماتوگرافی این است که آنها آرام هستند. به اینمعنی که احتمالتجزیه موادجداشونده به وسیله این روش‌ها در مقایسه با سایرروش‌ها کمتر است.

مزیت دیگر روش‌های کروماتوگرافی در این است که تنها مقدار بسیار کمی از مخلوطبرای تجزیه لازم است به این دلیل روش‌های تجزیه‌ای مربوط به جداسازی موادکروماتوگرافی می‌توانند درمقیاس میکروو نیمه میکرو انجام گیرند.

روش‌های کروماتوگرافی ساده سریع و وسایل مورد لزوم آنها ارزان هستند. مخلوط‌هایپیچیده را می‌توان نسبتا به آسانی به وسیله این روش‌ها به دست آورد. ​

​

​

انتخاب بهترین روش کروماتوگرافی

انتخاب نوع روش کروماتوگرافی بجز در موارد واضح مانند کروماتوگرافی گازی در جداسازی مواد گازها عموما تجربی میباشد. زیرا هنوز هیچ راهی جهت پیش بینی بهترین روش برای جداسازی مواد اجسام مگر در چند مورد ساده وجود ندارد. در ابتدا روش‌های ساده‌تر مانند کروماتوگرافی کاغذ و لایه نازک امتحان میشوند. زیرا این روش‌ها در صورتی که مستقیما قادر به جداسازی مواد نباشند نوع سیستم کروماتوگرافی را که جداسازی مواد توسط آن باید صورت بگیرد مشخص می‌کنند آنگاه در صورت لزوم از روش‌های پیچیده‌تر استفاده می‌شود. ​

​

در جداسازی‌های مشکل وقتی که روش‌های ساده فاقد کارایی لازم هستند میتوان از روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا استفاده کرد. ​

​

​

 

[S H i M A]

این تاپیک طولانی ترین و پرمحتوا ترین و برخلاف میلم کثیفترین تاپیک من هستش!

اصلا توقع نداشتم اینجوری دربیاد! فاصله ها همه به هم ریخت و سایز و فونتم تغییر کرده و از همه مهمتر اینکه کلماتم بهم چسبیدن!

دیگه اصلا حوصله ویرایشش رو ندارم!

تقدیم به شما با عذرخواهی فراوان بابت نامرتب بودنش!

 

[Niima]

زحمت کشیدی شیما خانوم . اتفاقا کارت حرف نداره . 20 ی

 

[javadaria61]

آب سخت و دستگاههاي سختي گير آب

آب سخت و دستگاههاي سختي گير آب

آب سخت آبي است که حاوي نمك‌هاي معدني از قبيل ترکيبات کربنات‌هاي هيدروژني٬ کلسيم ٬ منيزيم و ... است.
سختي آب بر دو نوع است: دايمي و موقت.
◄ تغييرات سختي آب:
بر حسب آنکه آب در موقع نفوذ در زمين از قشرهاي آهکي و منيزيمي و گچي گذشته و يا نگذشته باشد سختي آب کم يا زياد می‌شود. آبهاي نواحي آهکي سختي زيادتري تا آبهاي نواحي گرانيتي و يا شني دارند. سختي آب در عرض سال هم ممکن است تغيير نمايد. معمولاً سختي آبها در فصل باران کم و در فصل خشکي زياد می‌شود. و بعضي مواقع هم در فصول پر باران و مرطوب مثل غار ها ايجاد شود.
◄ مضرات آب سخت:
آب سخت براي مصرف در کارخانجات مناسب نيست. آب سخت ضرر رساندن به جداره ديگهاي بخار و ايجاد قشر آهکي بر روي جداره ديگ خوب کف نکردن صابون و موجب افزايش مصرف صابون مزاحمت در هنگام شستن نسوج و دستها رفع سختي آب در تجارت تعداد زيادي مواد شيميايي براي رفع سختي آب به فروش می‌رسد که داراي کربنات سديم هستند. اين مواد را قبل از ورود آب در ديگها سختي آنرا می‌گيرند و يا در ديگ بر اثر افزودن اين مواد آهک و گچ را رسوب می‌دهند و ديگر اين رسوب محکم به جدار ديگ نمی‌چسبد بطوري که می‌توان آنرا به آساني پاک نمود.
◄ درجه سختي آب:
درجه سختي آب را از روي مقدار کلسيم و منيزيم موجود در آن تعيين می‌کنند. در آلمان اگر آبي ده ميلي گرم CaO در يک ليتر داشته باشد می‌گويند درجه سختي آب يک است. در فرانسه اگر آبي در يک ليتر ده ميلي گرم کربنات کلسيم يا همسنگ آن کربنات منيزيم داشته باشد می‌گويند که يک درجه سختي دارد. در انگلستان اگر آبي ده ميلي گرم کربنات کلسيم و يا همسنگ آن کربنات منيزيم در ۰.۷ ليتر داشته باشد يک درجه سختي دارد.
براي تعيين سريع سختي آب کارخانه شيميايي واقع در آلمان قرصهايي ساخته است. در يک لوله آزمايش مخصوص و مدرج آب مورد آزمايش را تا خط نشان لوله پر می‌نمايند و به‌وسيله معرفي که همراه بسته قرصهاست رنگ اين آب را قرمز می‌کنند و آگاه آنقدر از اين قرصها در آن می‌اندازند تا رنگ آب سبز گردد. شماره قرصهاي ريخته شده در لوله آزمايش برابر درجه سختي آب می‌باشد. دقت اين روش تا نيم درجه است. در ايران معمولا از کيت هاي خاصي استفاده مي شود.
◄ سختي زدايي:
براي برطرف کردن سختي موقت آب با جوشاندن آن کربنات‌هاي هيدروژني محلول به کلسيم نامحلول تبديل شده و تشکيل رسوب می‌دهند. اين رسوب در مناطق داراي آب سخت درون ديگها ديده‌می‌شود. سختي دايمي آب را می‌توان با کمک نرم‌کننده‌هاي تبادل کننده يون مانند پرموتيت برطرف کرد. آبي که در طبيعت وجود دارد تقريباً هميشه ناخالص می‌باشد. زيرا که اغلب داراي گچ، آهک، نمک طعام، ترکيبات منيزيم، آهن، اکسيژن و ازت، انيدريد کربنيک، ترکيبات آلي و غيره است و مقدار اين اجسام در آبهاي مختلف متفاوت است.
يکي از اجسام گيرنده سختي آب تري ناتريم فسفات Na3PO می‌باشد که با اسم آلبرت‌تري بکار می‌رود. يون کلسيم موجود در آب بر اثر ناتريم فسفات تبديل به "تري کلسيم فسفات PO42Ca3 می‌گردد و رسوب می‌نمايد. بر اثر پختن بی‌کربنات، کلسيم آب تبديل به کربنات می‌شود و رسوب می‌نمايد: (Ca3H2Ca → CO3Ca + CO2 + H2O) و بي کربنات کلسيم آب بر اثر کربنات سديم هم گچ و هم بی‌کربنات کلسيم به کربنات کلسيم تبديل می‌شود و رسوب می‌گردد:

Ca3H2Ca + CO3Na2 → CO3Ca + 2CO3HNa​

SO4Ca + CO3Na2 → CO3Ca + SO4Na2​

اخيرا به مقدار زياد از رزينها که قادرند تعويض يون کنند براي رفع سختي آب استفاده می‌کنند. رزين لواتيت در آلمان و آمبرليت و دووکس در آمريکا استعمال می‌گردد.
◄ سختي گير:
سختي گيري براي جدا كردن دو عنصر كلسيم و منيزيم بكار ميرود. اگر اين دو عنصر از آب جدا نشوند همان اتفاقي در ديگ بخار مي‌افتد كه در كتري رخ مي‌دهد. در واقع رسوبات سطح بين لوله هاي آتش كار با آب را كاهش ميدهد و انرژي بيشتري براي توليد ميزان معيني فشار مصرف مي‌شود. همچنين پاكسازي اين لوله ها علاوه بر هزينه بر بودن خط توليد را نيز متوقف مي‌كند.
اين بخش از دو مخزن تشكيل مي‌شود مخزن اول شامل بافت رزين سه‌بعدي بوده كه با منيزيم تركيب شده RMg بوجود مي‌آورد در نتيجه سختي آب از بين مي‌رود ولي نمي‌توان آن را به فاضلاب هدايت كرد چون رزين از دست خواهيم رفت. پس از مخزن دوم به عنوان مخزن احيا استفاده مي كنيم در اين مخزن آب‌نمك وجود دارد. واكنشهاي به صورت زير انجام مي‌شود زير را با تركيب رزين و منيزيم انجام ميدهد.
واكنش اول : MgSo4 + R ---> RMg + So4

واكنش دوم : NaCl + RMg + So4 ---> RNa + MgCl2
اكنون وارد فاضلاب شده و RNa مجددا با سولفات منيزيم تر كيب شده و توليد RMg مي‌نمايد كه با انجام چرخه‌اي اين واكنش‌ها رزين مجددا احيا شده و از چرخه خارج مي‌شود.

اكنون سختي آب گرفته شده ولي براي وارد شدن به داخل ديگ باز مشکلاتي وجود دارد.
لازم به ذکر است همان گونه که بيان شد دستگاه سختي گير تنها قادر به جداسازي دو عنصر مضر کلسيم و منيزم است و جهت جدا سازي ديگر عنصر ها در آب ديگ بخار و تاسيسات از تدابير ديگري بايد در نظر گرفت.
لازم به يادآوري مي باشد در زمان توليد در کارخانه و کارکرد مداوم ديگ بخار ممکن است دستگاهاي سختي گير بيش از ظرفيت خود آب مصرفي از آنها عبور کند که مسلما تمامي املاح کلسيم و فسفر به قطع ***** و جداسازي نمي شود. در اين صورت تدبير ثمر بخش موادي است که املاح منيزم و کلسيمي که ***** نمي شوند را در آب ديگ بخارجوش به هنگام کار دائم ديگ بخار به صورت غير قابل رسوب در مي آمورد و مانع چسبيدن آنها به سطح فلز مخزن آب و روي لوله ها و کوره مي شود. که با قيمت بسيار ارزاني در دسترس مي باشند. و با اضافه نمودن آنها به آب مصرفي ديگ بخار و درين هاي (زيرآب زني) مرتب طبق آزمايش هاي لازم آب ورودي ديگ، اين املاح معلق و نچسب به هرزآب فرستاده مي شود.
◄ شهرهاي با آب سخت:
اکثر شهر هاي ايران و البته شهر هاي قم، زاهدان، دليجان، ساوه، سمنان و... از شهرهايي هستند که آب آنها از سختي بالايي برخوردار است. که صنعتگران محترم جهت رفع آن براي جلوگيري از صدمات مخربي و گاهي غير قابل جبران که به سيستم تاسيسات کارخانه وارد مي گردد تدابير لازم را با هزينه اي بسيار اندک تر جلوگيري کنند. جهت کسب اطلاعات بيشتر با مديريت يا واحد شيمي آب نگين بخار تماس حتصل فرماييد. اما لازم است که سختي آب در تمامي کارخانه جات سراسر کشور به صورت دوره اي و تحت نظارت متخصصان اين بخش کنترل گردد. تا از بروز هزينه هاي هنگفت اي موضوع در اينده اي بسيار نزديک جلوگيري شود

بخش مهندسي مکانيک​

سايت فدک​

 

[heva_23]

کروماتوگرافی سیال فوق بحرانی

کروماتوگرافی سیال فوق بحرانی

سلام
لطفآ در باره ی کروماتوگرافی سیال فوق بحرانی اگر مطلبی دارید برای من میل کنید

 

[farzad84]

گاز کروماتوگراف

گاز کروماتوگراف

گاز كروماتوگراف http://www.articles.ir/ShowImage/Real_Mode/Article_Image_Base/Article2552.jpg.aspx GC
کروماتوگرافی کاغذ gas chromatography
فاز ساکن یک مایع است که بر سطح مواد جامد بی اثر پوشش داده شده و درون یک ستون فرار دارد. فاز متحرک نیز یک گاز است.
این کروماتوگرافی به دستگاه نیاز دارد. این دستگاه شامل:
سیلندر گاز بی اثر (Ne _ He)/ ستون جداسازی(separation column) / محل تزریق نمونه(injection port) / اشکارساز (detector) / ثبات (recorder) / هیتر / ترموستات

ستون گاهی چند متر است بنابراین انرا مارپیچ می سازند. محل تزریق و ستون باید گرم شود تا نمونه نیز بخار شده همرا گاز حرکت کند برای از هیتر استفاده می شود. نمونه های جدا شده یکی یکی به اشکارساز میرسند که به صورت یک پیک یا قله در ثبات نشان داده می شود.
زمانی که طول میکشد تا max مقدار جسم از ستون خارج شود را زمان بازداری گویند. حجمی از فاز متحرک که باعث می شود max جسم خارج شود را نیز حجم بازداری می گویند.
V=FT
که F سرعت عبور است.

مقادیر V و T از خصوصیات یک ماده اند و در شرایط ثابت (گاز- دما- فشار-فاز ساکن-طول ستون- اشکارساز و...) ثابت هستند و ارتفاع پیک یا سطح زیر پیک به غلظت بستگی دارد, بنابراین می توان هم تجزیه ی کمی و هم کیفی را انجام داد.

 

[ارا]

سلام
از این مطالب(GC) توی پروژم استفاده کردم. ممنون

 

[اتانول]

تشكر از مقاله شما

 

[احمد رضا مطلق]

از سختي آب چه مي دانيد؟

از سختي آب چه مي دانيد؟

سيد مرتضي حسينيان - فـوق ليسانس مهندسي شيـمي مجله آب و محيط زيست / شماره 19

سختي آب كه معمولا، قابليت آب در فعل و انفعال با صابون را تداعي ميكند، به مجموعه املاح كلسيم و منيزيم موجود در آب كه بر حسب ميلي گرم در ليتر كربنات كلسيم بيان مي شود اطلاق ميگردد. تجربه نشان داده است كه آب هاي سخت در صورت حرارت ديدن، بر جداره تاسيسات حرارتي، رسوبات كربناتي از خود باقي مي گذارند. وجود اين رسوبات نه تنها باعث هدر رفتن گرما ميشود بلكه باعث خسارت ديدن جدار تاسيسات نيز خواهد شد. مطالعه نشان داده كه مصرف آب هاي سخت تر در اجتماعات، مرگ هاي ناشي از امراض قلبي و عروقي را به شدت كاهش مي دهد. در حال حاضر هيچگونه رابطه اي ميان پيدايش سنگ كليه و سختي آب گزارش نشده است.



سختي آب شاخص كليه عناصر تشكل دهنده املاح محلول در آب نبوده و فقط به برخي از آنيون ها و كاتيون هاي آب ارتباط دارد، سختي آب در درجه اول تركيبات كلسيم و منيزيم و به ميزان كمتري به ساير يون هاي فلزي با ظرفيت بالا مانند سرب، استرنسيم، باريم و غيره مربوط است. سختي آب در واحد متريك، بر حسب ميلي گرم در ليتر كربنات كلسيم بيان شده و در ساير سيستم هاي اندازه گيري واحدهاي ديگري دارد.
سختي آب، عملا شاخص ميزان فعل و انفعال آب با صابون است و براي شستشو با آب هاي سخت تر به صابون زيادتري نياز است. آب هاي سخت در درجه حرارت بالا در جداره ظروف و در صنعت در ديگ هاي بخار، رسوبات كربنات كلسيم ايجاد مي كنند. تماس آب با تركيبات آهكي موجود در سطح زمين يا تشكيل دهنده هاي قشر خاك باعث ورود عوامل سختي در آبها شده و معمولا آب هاي زيرزميني از سختي زيادتري نسبت به آب هاي سطحي برخوردارند. آب ها را از نظر سختي بر حسب ميلي گرم در ليتر كربنات كلسيم به ترتيب زير طبقه بندي كرده اند.

آب هاي سبك
60-0 ميلي گرم در ليتر
آب هاي با سختي متوسط
120-60 ميلي گرم در ليتر
آب هاي سخت
180-120 ميلي گرم در ليتر
آب هاي خيلي سخت
بيشتر از 180 ميلي گرم در ليتر
​

تركيبات كلسيم، عملا به ميزان كمي در آب حل مي شوند ولي حضور گازكربنيك در آب باعث افزايش حلاليت آنها مي شود. علاوه بر مصرف آب، مصرف بيشتر مواد غذايي، باعث ورود مقادير قابل توجهي عوامل كلسيم و منيزيم به بدن مي شود. روزانه تا 1000 ميلي گرم كلسيم و 200 تا 400 ميلي گرم منيزيم جذب بدن هر انسان بالغ مي شود. محصولات لبني، غني از كلسيم و منيزيم بوده و مواد گوشتي نيز يكي از مهم ترين مواد غذايي داراي كلسيم و منيزيم هستند.
تجربه نشان داده است كه روزانه 35 درصد كلسيم و منيزيم مورد نياز از طريق مصرف مواد غذايي، جذب بدن مي شود. عوارض مطلوب و نامطلوب مصرف آب هاي سخت و سبك به دو گروه آثار شيميايي و آثار فيزيولوژيكي تقسيم مي شوند. از مهم ترين آثار نامطلوب شيميايي مصرف آب هاي سخت، ايجاد رسوبات در تاسيسات حرارتي منازل كه با آب در تماس هستند.مانند كتري، سماور و ايجاد رسوبات سخت كربنات كلسيم در ديگ هاي بخار است كه هردو مورد باعث بروز خسارت در وسايل زندگي و تاسيسات صنعتي مي شود. از جمله آثار فيزيولوژيك آب هاي سخت مي توان به تركيب منيزيم با يون سولفات و تشكيل سولفات منيزيم اشاره كرد كه اثر مسهلي دارد. آب هاي نرم و با pHپايين تر تمايل زيادتري در انحلال املاح و فلزات موجود در شبكه هاي توزيع آب دارند، به همين دليل در اين گونه آب ها همواره فلزاتي نظير سرب، كادميوم، روي و مس ديده مي شود كه مصرف مداوم آنها هر كدام با اثرات فيزيولوژيك خاصي در مصرف كننده همراه است. تجربه نشان داده است كه وجود كلسيم در آب هاي آشاميدني در غلظت بالا مانع جذب اين فلزات در بدن مي شود. جانشين شدن كلسيم موجود در اعضاي بدن، به خصوص استخوان ها نيز به وسيله سرب گزارش شده است.
از مهم ترين اثرات مطلوب مصرف آب هاي با سختي قابل توجه نسب به آب هاي سبك تر، رابطه سختي و امراض قلبي و عروقي است. مطالعات اخير نشان داده است كه در نقاطي كه آب سخت مصرف مي شود امراض قلبي كمتر از نقاطي است كه ساكنين آنها آب هاي سبك تر مصرف مي كنند.به علاوه بروز سكته هاي قلبي در نقاط با آب هاي سخت تر به مراتب كمتر از نقاط با آب هاي سبك تر است. بايد اضافه كرد كه منيزيم نيز همانند كلسيم در جلوگيري از مرگ و ميرهاي ناشي از امراض قلبي و عروقي موثر است. در نقاطي كه از آب هاي نرم تر استفاده مي كنند حتي به فشار خون، وجود چربي و كلسترل در خون برخورده اند كه هر دوي اين عوامل مي تواند در مرگ هاي ناگهاني بسيار مؤثر باشد. در نقاطي از روسيه كه از آبهاي نسبتا سخت استفاده ميكنند به مواردي از پيدايش سنگ در مجاري ادرار برخورده اند، اين موضوع تقريبا در آب هاي با سختي 500 ميلي گرم در ليتر كربنات كلسيم به اثبات رسيده است. مضافا آزمايش در بعضي حيوانات كه از آب هاي با سختي بيش از 400 ميلي گرم استفاده كرده اند، پيدايش سنگ را در مجاري ادرار مثبت نشان داده است. گرچه در بعضي كشورها امراضي نظير نارسايي هاي سيستم اعصاب، Perinatal Anencefhaly, و بعضي انواع سرطان ها را به كلسيم و منيزيم و سختي آب نسبت داده اند ولي هنوز اين ارتباط به اثبات نرسيده است و شايد اثر آلودگي هوا و شرايط زيست محيطي در ابتلاي به اين امراض بيشتر از سختي آب مؤثر باشد.



* تماس آب با تركيبات آهكي موجود در سطح زمين يا تشكيل دهنده هاي قشر خاك باعث ورود عوامل سختي در آب ها شده و معمولاآب هاي زيرزميني از سختي زيادتري نسبت به آب هاي سطحي برخوردارند.

* مطالعات اخير نشان داده كه در نقاطي كه آب سخت مصرف ميشود امراض قلبي كمتر از نقاطي است كه ساكنين آنها آب هاي سبك تر مصرف مي كنند. به علاوه بروز سكته هاي قلبي در نقاط با آب هاي سخت تر به مراتب كمتر از نقاط با آب سبك تر است

 

[vfbabak]

این تاپیک طولانی ترین و پرمحتوا ترین و برخلاف میلم کثیفترین تاپیک من هستش!

اصلا توقع نداشتم اینجوری دربیاد! فاصله ها همه به هم ریخت و سایز و فونتم تغییر کرده و از همه مهمتر اینکه کلماتم بهم چسبیدن!

دیگه اصلا حوصله ویرایشش رو ندارم!

تقدیم به شما با عذرخواهی فراوان بابت نامرتب بودنش!

مرسی
ممنونم
اگه بدونید چه لطفی به من کردین
شیما خانوم واقعاً گلی
بازم ممنون
خیلی به این مطلب نیاز داشتم
من ترم 5 مهندسی شیمی هستم
نمیدونم چجوری تشکر کنم

 

[vfbabak]

اگه مطلب کاملی در مورد جذب سطحی،، شیمی سطوح،، چسبندگی،، کلوئیدها داشتین برام بذارین
ممنون میشم
مرسی از همگی

 

[khallagh]

اگر درباره کروماتوگرافی گازها رو هم خواستی بگو تا کتابش رو برات بزارم.

اگه بزارید ممنون می شم

 

[محمد نوروزي دندي]

مقاله اي درباره ي كروماتو گرافي ميخواستم.مرسي ممنون

 

[baby face]

گاز کروماتوگراف؟؟

گاز کروماتوگراف؟؟

سلام دوستان ..در مورد گاز کروماتوگراف؟؟مطلبی دارین؟؟؟ضروریییییییییییییهsepidjigili@yahoo.com

 

[MK264]

آقا اون فایل rapidshar پاک شده دوباره قرار میدید.

 

[metti99]

سلام به دوستاي گلم .
اينم يه مقاله درباره گاز كروماتوگرافي البته خودم تهيه كردم اميدوارم مورد رضايت شما عزيزان قرار بگيره .

DOWNLOAD