تقريباً اكثر ما مي دانيم كه صداها تأثيراتي مطلوب و مخرب بر زندگي ما بخصوص بر سلامتي مان مي گذارند. اگر به تاريخ نگاهي بياندازيم، مي ببينيم كه درتمام دوران، صوت و موسيقي با طبابت پيوند داشته اند و در برخي اديان و فرهنگ هاي كهن از ريتم طبل ها، نواختن زنگ ها، خواندن ذكرها و سرودهاي مذهبي يا آييني براي دفع بيماري و ارواح ناپاك از كالبد بيماران استفاده مي شده است. حتي بعضي از بزرگان و پيامبران هم اصوات و يا موسيقي خاصي را براي درمان بيماري ها بكار مي گرفتند. مثلاً داود (ع) در نواختن چنگ ماهر بود. بنابراين وقتي يكي از سلاطين وقت مضطرب و بيمار شد، خدمتكاران او، مأموريني را به دنبال داود فرستادند. بعد از آن، وقتي او مضطرب مي شد، داود چنگ را مي نواخت و اضطراب و بي قراري از وي دور مي شد و آرامش و سلامتي اش برمي گشت. به هرحال نواهايي اين چنين ، تأثيرات بسيار قدرتمند و شفابخشي بر حال بيماران مي گذاشت و باعث صحت و سلامتي آنها مي شد.
اين نكته، يعني استفاده از برخي اصوات و موسيقي يكي از توصيه هايي است كه در روش هاي درماني طب مكمل وجود دارد.
به طور كلي در اين روش هاي درماني از امواج صوتي براي معالجه بيماري ها استفاده مي شود. مثلاً يكي از آنها استفاده از اصوات آغازين است كه ريشه در طب كهن هند دارد. اين روش اعتقاد دارد كه اصوات بخصوصى تأثيرات مثبتي را بر بدن و ذهن ما مى گذارند. اين الگوهاى صوتى بازتاب ارتعاشات آغازين طبيعت هستند. اگر ما به اين اصوات گوش بدهيم و يا آن را تكرار كنيم، فركانسهاى بنياديني را در درون آگاهي مان احياء مي كنيم و هوشيارى مان را با نخستين نوسانات قوانين طبيعت هماهنگ و همنوا مىسازيم، در نتيجه تعادلى در سيستم روانى - فيزيولوژيكى خود ايجاد مىكنيم. درمان از طريق اصوات آغازين بر اين پايه استوار است كه ذهن ما مىتواند به سطح كوانتوم برگردد و اصوات معينى را كه احتمالاً در مقطعى از مسير تغيير شكل دادهاند، بكار گيرد و به اين ترتيب تأثير عميق شفابخشى را در بدن ما برجاى بگذارد.
اصواتي هم وجود دارند كه از دهان ما خارج مي شوند و مي توانند بر جريان انرژي بدن مان تأثير بگذارند. به اين دليل كه ما در حالت ناراحتي يا بيماري و شرايط استرس از خود صداهايي خارج مي كنيم. اين اصوات باعث مي شوند كه فشارهاي وارده بر اندام هاي داخلي از طريق شش ها كاهش پيدا كنند.
در بررسي هاي بعمل آمده مشخص شده كه اصوات مختلف بر روي ارگان هاي مختلف بدن تأثير مي گذارند. مثلاً اصوات معيني در طب چيني وجود دارند كه اين كار را انجام مي دهند. به طور نمونه در سرماى شديد هوا، صوت «شي» همراه با جمع كردن اعضاى بدن به داخل و تنفس عميق، باعث گرم شدن بدن ما مىشود. يا درد ناشى از بريدگى، با صوت «شوو» و دميدن در ناحيه بريده شده تخفيف پيدا مي كند، همچنين اين صوت باعث آرامش كبد شده و آرامش اين عضو به نوبه خود باعث كاهش خونريزى مىشود. صداى «هاي» باعث مىشود كه نيروى بدنى ما افزايش پيدا كند و «ها» تب را كاهش مىدهد .از تمام اين مشاهدات نتيجهگيرى شده كه اصوات مختلف بر روى اعضاى گوناگون بدن تأثير مىگذارد و از آنجايى كه ارگانهاى مختلف به كانالهاى انرژى مربوط هستند، جريان انرژى از اين اصوات تأثير مىپذيرد. دراين شيوه از شش صوت براى هدايت نيروى حياتى «چى» استفاده مي شود. هر كدام از اين شش صوت با بعضي ازاندام هاي بدن ما در ارتباط است و اختلالات خاصي را برطرف مي كند.
در بررسي هاي بعمل آمده مشخص شده كه اصوات مختلف بر روي ارگان هاي مختلف بدن تأثير مي گذارند. مثلاً اصوات معيني در طب چيني وجود دارند كه اين كار را انجام مي دهند. به طور نمونه در سرماى شديد هوا، صوت «شي» همراه با جمع كردن اعضاى بدن به داخل و تنفس عميق، باعث گرم شدن بدن ما مىشود. يا درد ناشى از بريدگى، با صوت «شوو» و دميدن در ناحيه بريده شده تخفيف پيدا مي كند، همچنين اين صوت باعث آرامش كبد شده و آرامش اين عضو به نوبه خود باعث كاهش خونريزى مىشود. صداى «هاي» باعث مىشود كه نيروى بدنى ما افزايش پيدا كند و «ها» تب را كاهش مىدهد .از تمام اين مشاهدات نتيجهگيرى شده كه اصوات مختلف بر روى اعضاى گوناگون بدن تأثير مىگذارد و از آنجايى كه ارگانهاى مختلف به كانالهاى انرژى مربوط هستند، جريان انرژى از اين اصوات تأثير مىپذيرد. دراين شيوه از شش صوت براى هدايت نيروى حياتى «چى» استفاده مي شود. هر كدام از اين شش صوت با بعضي ازاندام هاي بدن ما در ارتباط است و اختلالات خاصي را برطرف مي كند.
يك روانشناس انگليسي به نام «پال نيوهام» كه در زمينه روانشناسي صداي انسان تخصص دارد، سيستمي به نام صداهاي شفابخش را بنيانگذاري كرده است. اوعقيده دارد كه ما با رها كردن صداي خودمان مي توانيم روح خود را نيز آزاد كنيم و خود را از محدوديت و قفل هايي كه براي خود ساخته ايم، آزاد نمائيم. پال نيوهام با ابداع روشي جديد با استفاده از تركيب آواز و صدا، به معالجه و درمان ناراحتي هاي مراجعين دركلينيكي كه مديريت آن را به عهده دارد، مي پردازد. مراجعين روح و روان خود را به وسيله عمق صداي وجود خود كه ازطريق تحقيرشدن ها، مصائب، درگيري ها و شكست هاي زندگي به فراموشي سپرده شده اند، احياء مي كنند.
نوع ديگري ازبكارگيري صوت براي درمان، موسيقي درماني است و يكي ازموسيقي هاي شفابخش به موسيقي ودايي يا «گاندارواودا» شهرت دارد كه اين موسيقي هم ريشه در طب كهن هند دارد. موسيقى ودايى يا گاندارواودا شاخهاى از ادبيات گسترده ودايى است كه مفهوم آن «دانش الحان موسيقى» است.
موسيقى گانداروا به گونهاى دقيق و حساب شده تنظيم شده است كه مىتواند تأثيرات مثبت و قابل توجهى را بر بدن و سلامتى آن بگذارد. همانطور كه مىدانيم بدنهاى ما نسبت به دگرگونىهايى كه بازتاب ريتم متغير طبيعت هستند، واكنش نشان مىدهند. تنها ضربان نبض ما نيست كه در شب آرام مىشود، بلكه تمامى گياهان و جانوران نيز در هماهنگى با چرخه ويژه خود واكنش نشان مىدهند. موسيقى گانداروا، آن ارتعاشات بنيادى را در برمىگيرد كه در هر لحظه زمانى در طبيعت به تپش درمىآيند. در واقع در متون كلاسيك ودايى، فهرستى از مواقع معين براى اجراى راگاهاى (ملودىهاى) مختلف ذكر شده است. به طور مثال، اجراى يك راگا در طول روز به توليد انرژى و ايجاد تحرك براى فعاليت كمك مىكند و راگاى ديگر موجب آرامش پس از صرف غذاى عصرانه مىشود. موسيقى ودايى بر اهميت اين دورههاى طبيعى شبانهروز تأكيد دارد. اين روش مدعي است كه اگر موسيقى ودايى را در ساعات مناسب گوش دهيم، نحوه فعل و انفعالات طبيعى را هموار و آسان مىكنيم و اجازه مىدهيم كه ذهن و بدن مان، بدون تلاش در هم نوايى با قانون طبيعت عمل كند. براى نواختن موسيقى گانداروا از سازهاى «سىتار» و «طبلا» همچنين فلوت هندى يا يك ساز سه سيمى به نام «وينا» استفاده مىشود.
گاندارواودا را مىتوانيم در محيط خانه و حتى هنگامى كه كسى در منزل نيست، بكار گيريم. به استناد عقايد سنتى و علمى، اين موسيقى مىتواند حتى بدون حضور ما داراى تأثير احياءكننده و تعادلبخش در محيط خانه باشد. گاندارواودا ابزارى نيرومند براى ايجاد هماهنگى و آرامش تلقى مىگردد كه گفته مىشود، اگر به شيوهاى درست نواخته شود، تأثيراتي جهانى به جا مي گذارد.
به هر صورت در حال حاضر روش هاي كهن و جديد بسياري در زمينه اثرات درماني صوت و موسيقي وجود دارد. بخصوص در سالهاى اخير، در بسياري كشورها از موسيقى براى پيشگيرى و درمان بيمارىها، آرامش، تمركز ذهن و تقويت خودآگاهي استفاده مىشود. مؤسساتى مانند «موزاك» به تهيه موسيقى متن براى تأثير بر خُلق و خو و رفتار افرادى كه در دفاتر، صنايع و محيطهاى عمومى و تجارى كار مىكنند، اقدام كرده است.
آخرین ویرایش توسط مدیر:
