افزایش محبوبیت پایگاه های مجازی
فضای مجازی مجال شکل گیری اجتماعات جدید کاربران را فراهم کرده است. هر چند روابط کاربران فضای مجازی رابطه ای باواسطه است و به صورت رودررو انجام نمی شود، اما بسیاری از کارشناسان این روزها از واژه «اجتماع» برای اشاره به جمع کاربران اینترنتی استفاده می کنند.
در این میان، تلاش های متعددی در حال انجام است تا حوزه و دامنه معنایی کاربردهای جدید این واژه برای اشاره به تجمعات کاربران فضای مجازی روشن شود. امروزه شبکه های اجتماعی اینترنتی مانند Facebook.com و MySpace.com در بین جوانان محبوبیت فراوانی دارد. این شبکه های اجتماعی درعین حال که فضای مناسب برای پیدا کردن دوستان جدید را فراهم می کنند و ارتباط با دوستان قدیمی را تحکم می بخشند، اماکنی برای تبادل نظر محسوب می شوند که در آنها جوانان عقاید و نظرات خود را با یکدیگر به اشتراک می گذارند.
این قابلیت که یک جوان بتواند با امثال خود در دیگر کشورهای جهان ارتباط برقرار کند، باعث می شود این شبکه ها به مکانی تبدیل شوند که در آنها ایده های جدید معرفی می شوند و مورد بحث قرار می گیرند.
استفاده از خدمات شبکه های اجتماعی، روزبه روز محبوبیت بیشتری پیدا می کند. هم اکنون شبکه های اجتماعی بعد از پورتال های بزرگی مثل یاهو یا MSN و موتورهای جست وجوگری نظیر گوگل، تبدیل به پرکاربردترین سرویس اینترنتی شده اند.
بسیاری از نهادهای دولتی و غیردولتی جهانی و اینترنتی با اهداف گوناگون که مهم ترین آنها تجاری و تبلیغاتی است، دست به راه اندازی شبکه های اجتماعی زده اند یا درصدد خرید سهام مهم ترین شبکه های اجتماعی دنیا هستند که از جمله آنها می توان به رقابت گوگل و مایکروسافت برای سایت های ما ی اسپیس و فیس بوک اشاره کرد. در این میان ناسا هم برای جذب جوانان علاقه مند به موضوعات هوا و فضا، یک شبکه اجتماعی را بر پایه استانداردهای نسل آینده وب و تنظیمات سایت خود راه اندازی کرده است.
این شبکه اجتماعی جدید که MyNasa نام دارد، شامل بخش های بسیار پیشرفته ای می شود که کاربران می توانند از طریق آنها تصاویر و تفکرات خود را درباره موضوعات فضایی با سایر کاربران به اشتراک بگذارند. سایت MyNasa یک نمونه بسیار اصلی از شبکه های اجتماعی است و یک محیط مجازی را می سازد که در آن کاربران می توانند تمام موضوعات و مقولات مورد نظر و شخصی خود را جمع آوری کنند.
شبکه های اجتماعی، به خصوص آنهایی که کاربردهای معمولی و غیرتجاری دارند، مکان هایی در دنیای مجازی هستند که مردم خود را به طور خلاصه معرفی می کنند و امکان برقراری ارتباط بین خود و همفکران شان را در زمینه های مختلف مورد علاقه فراهم می کنند.
در حالی که تعداد زیادی شبکه اجتماعی در اینترنت ارائه شده است و هر کدام از آنها خدمات مختلفی را در اختیار کاربران می گذارند، فیس بوک هم اکنون عنوان بزرگ ترین شبکه اجتماعی جهان را به خود اختصاص داده است. طبق آمارها، مشترکان شبکه اجتماعی فیس بوک طی آوریل 2009 بیش از 13/9 میلیارد دقیقه را در این سایت سپری کردند که در مدت مشابه سال قبل، حضور آنها در این سایت 1/7 میلیارد دقیقه برآورد شده بود.
میزان مراجعه به سایت فیس بوک و استفاده از خدمات آن در ماه آوریل نسبت به سال قبل 700 درصد رشد کرد و این نکته، برتری قاطع فیس بوک بر دیگر شبکه های اجتماعی را به اثبات می رساند. سایت مای اسپیس با اختلاف زیاد عنوان دومین شبکه اجتماعی برتر جهان را به خود اختصاص داده است و در ماه آوریل، مشترکان تنها پنج میلیارد دقیقه را در آن سپری کردند.
میزان مراجعه به سایت مای اسپیس در آوریل 2009 نسبت به مدت مشابه سال قبل 31 درصد کاهش یافت. سایت توییتر نیز هم اکنون عنوان پنجمین شبکه اجتماعی محبوب در جهان را به خود اختصاص داده است و در حالی که طی ماه آوریل کاربران 300 میلیون دقیقه در آن حضور داشتند، محبوبیت آن نسبت به مدت مشابه سال قبل 3712 درصد بیشتر شده است. البته در عین محبوبیت، اخباری مبنی بر مضرات شبکه های اجتماعی نیز منتشر شده است. برای مثال، نتایج بررسی های جدید دانشگاه اهایو روی 219 دانشجوی این مرکز نشان داد، میزان استفاده از شبکه اجتماعی فیس بوک و مطالعه رابطه عکس دارد و هرچه افراد بیشتر از فیس بوک استفاده می کنند، کمتر سراغ مطالعه می روند و نمره کمتری را در امتحانات دریافت می کنند. کارشناسانی که این تحقیق را انجام داده اند بر این باورند که اگر کاربران از فیس بوک استفاده کنند، روزانه درگیر به روز کردن صفحات خود در این شبکه اجتماعی باشند و ارتباطات خود را در این خانه مجازی حفظ کنند، با سرعت بیشتری به سمت کند ذهن شدن پیش می روند.
طبق مطالعات صورت گرفته، 65 درصد دانشجویان دانشگاه اهایو روزانه یک بار به فیس بوک سر می زنند که در این میان برخی از افراد بیش از یک بار سراغ این سایت اینترنتی می روند. این افراد دست کم روزانه یک ساعت را در این سایت سپری می کنند.
همچنین 79 درصد مشترکان سایت فیس بوک بر این باورند که استفاده از این سایت هیچ تاثیری در روند کاری آنها نداشته است.
به جز این، بررسی دیگر نیز نشان داده است که شبکه های اجتماعی می توانند حس حسادت را در روابط رمانتیک کاربران تقویت کنند. بر پایه این مطالعه، هر چه کاربران زمان بیشتری را برای حضور در فیس بوک سپری کنند، حس حسادت در آنها تقویت می شود.
به عقیده کارشناسان، فیس بوک امکان دسترسی به اطلاعاتی از شریک و طرف مقابل افراد را فراهم می کند که از روش های دیگر امکان دسترسی به این اطلاعات نیست. این اطلاعات می تواند شامل جزئیاتی در مورد روابط دوستانه افراد و تبادلات اجتماعی آنها شود. در این مطالعه 308 مشترک شبکه اجتماعی فیس بوک بین سنین 17 تا 24 سال حضور داشتند و بیشتر آنها اعلام کردند که دسترسی آنها به اطلاعات دوستان خود که در صفحات این سایت منتشر شده، حسادت را در آنها افزایش داده است.
اما در ایران از حدود چهار سال قبل، مفهوم شبکه های اجتماعی به طور گسترده با حضور اورکات میان کاربران ایرانی رواج پیدا کرد و در مدت کوتاهی آنقدر محبوب شد که پس از برزیل و آمریکا، ایران سومین کشور حاضر در اورکات بود. اما در همان زمان شایعاتی رواج پیدا کرد که نسبت به عضویت در این انجمن به کاربران هشدار می داد. در آن زمان گفته می شد گوگل مدیر سایت اورکات از این طریق به اطلاعات شخصی، علایق و نظرات و ارتباطات خصوصی افراد دسترسی پیدا می کند و ممکن است این کار باعث از بین رفتن امنیت شخصی افراد شود. این شایعات موجب شد سرانجام دادگاهی در برزیل، از گوگل تقاضای اجرای محدودیت هایی در سرویس اورکات کند تا گروه های نژادپرستانه از اورکات حذف شوند.
با ادامه یافتن این محبوبیت ها، در آذرماه سال 1387 شبکه اجتماعی آرین بکس که از پایه توسط برنامه نویسان ایرانی نوشته شده بود، شروع به فعالیت کرد. این شبکه اجتماعی از نظر ظاهری شباهت زیادی به360 Yahoo داشت. با تعطیل شدن360 Yahoo در تیرماه سال 1388، تعداد زیادی از استفاده کنندگان ایرانی این شبکه اجتماعی به آرین بکس روی آوردند و این مساله باعث افزایش محبوبیت نخستین شبکه اجتماعی ایرانی شد.
به نظر می رسد شبکه های اجتماعی در اینترنت، در آینده بیش از این اهمیت پیدا کنند. این شبکه ها روزبه روز محبوب تر می شوند.
با شبکه های اجتماعی، افراد برای پیداکردن همفکران خود در موارد گوناگون تنها نیستند؛ یک دوست آرژانتینی برای تحلیل بازی های بوکاجونیورز، یک دوست سوئدی برای صحبت در مورد فناوری اطلاعات، یک دوست فرانسوی برای صحبت در مورد فیلم های سینمای مستقل یا یک دوست مصری برای بحث در مورد مسائل خاورمیانه می تواند با شما ارتباط برقرار کند.
مسلماً در دنیای حقیقی هیچ گاه افراد موضوعات مورد علاقه خود را به این گستردگی نمی یابند. این دلیل و شاید دلایل مشابه سرویس های شبکه های اجتماعی را به یکی از مهم ترین ارکان اینترنت در دو، سه سال اخیر تبدیل کرده است.
منبع
