spow
اخراجی موقت
مطلب مختصری در مورد پمپها
پُمپ يا تُلُمبه وسيلهاي مکانيکي براي انتقال مايعات است که با افزايش فشار جريان آن، امکان جابجايي مايعات را به ارتفاعي بالاتر (با افزايش هد) يا حتي پايين دست (معمولا حوضچه يا مخزن) فراهم ميآورد.
پمپ کاربردهاي فراوان در صنعت و حتي در وسايل نقليه دارد. مانند پمپ بنزين يا پمپ آب خودرو تا پمپهاي بزرگ براي پر کردن حوضچههاي تعمير کشتي.
*تعريف پمپ: به طور کلي پمپ به دستگاهي گفته مي شود که انرژي مکانيکي را از يک منبع خارجي اخذ و به سيال مايعي که از آن عبور مي کند، انتقال مي دهد. در نتيجه انرژي سيال پس از خروج از اين دستگاه (پمپ) افزايش مي يابد. در پمپ ها تغييرات انرژي سيال همواره به صورت تغيير فشار سيال مشاهده مي گردد. از پمپها براي انتقال سيال به يک ارتفاع معين و يا جا به جايي آن در يک سيستم لوله کشي و يا هيدروليک استفاده مي نمايند. به عبارت کلي تر از پمپ براي انتقال سيال از يک نقطه به نقطه ديگر استفاده مي کنند. پمپها داراي انواع مختلفي هستند که هرکدام داراي کاربرد خاصي مي باشند. مهمترين پمپهايي که در اين واحد استفاده شده اند عبارتند از:
1. پمپهاي سانتريفوژ. 2. پمپهاي رفت و برگشتي. 3. پمپهاي چرخ دنده اي.
*پمپهاي سانتريفوژ: اين پمپها از نوعي مي باشند که انتقال انرژي از آنها به سيال به طور دائمي انجام مي پذيرد. پمپهاي سانتريفوژ معمولا نيروي محرکه خود را از طريق يک الکترو موتور (موتور الکتريکي) دريافت مي کنند. انتقال نيروي محرکه از موتور به پمپ از طريق يک محور به نام شَفت منتقل مي شود. شَفت موتور به وسيله نوعي تجهيزات مکانيکي به نام کوپلينگ به شَفت پمپ متصل شده است. به اين ترتيب انتقال نيرو به راحتي از طريق شفت موتور الکتريکي به شفت پمپ منتقل مي گردد.
پمپ هاي سانتريفوژ داراي يک محفظه هستند که حلزوني شکل است و پوسته يا کِيسينگ ناميده مي شود و درون آن يک يا چند چرخ قرار دارند که روي يک محور (شفت) نصب شده اند. هر چرخ مجهز به تعدادي پره مي باشد. انتقال انرژي به سيال در اين قسمت انجام مي شود. براي اينکه از محل خروج شفت از کِيسينگ پمپ سيالي خارج نشود و اصطلاحا نشتي به خارج نداشته باشيم از ابزاري به نام مکانيکال سيل استفاده شده است. نکته بسيار مهم در مورد اين نوع پمپها هواگيري يا پرايم کردن پمپ پيش از روشن کردن آنها مي باشد. يعني پس از لاين آپ نمودن پمپ و اطمينان از ورود سيال به داخل پمپ، بايد از خروج کامل هوا يا گاز حبس شده در داخل پمپ نيز اطمينان حاصل نمود. از اين نوع پمپها در ابعاد و اندازه هاي مختلف براي مصارف گوناگون ساخته مي شوند.
*پمپهاي رفت وبرگشتي: اين نوع پمپها وسايلي هستند که انتقال انرژي از آنها به سيال به صورت پريوديک و دوره اي مي باشد. نيروي محرکه اين نوع پمپها نيز غالبا توسط موتورهاي الکتريکي تامين مي گردد. در اين نوع پمپها حرکت چرخشي ميل لنگ تبديل به حرکت رفت و آمدي پيستوني در يک سيلندر مي شود. با عقب رفتن پيستون در سيلندر ايجاد مکش شده و در نتيجه مايع از طريق يک شير ورودي داخل سيلندر مي گردد. با حرکت پيستون به طرف جلو دريچه ورودي بسته و مايع از طريق شير خروجي به خارج هدايت مي گردد. شيرهاي ورودي و خروجي يکطرفه بوده و طوري ساخته شده اند که در مراحل رفت و آمد پيستون، از ورود مايع داخل سيلندر به قسمت کم فشار و بالعکس ممانعت شود. اگر بجاي پيستون، پلانجري در داخل سيلندر رفت و آمد کند در اين حالت به آن پمپ پلانجري مي گويند. در ضمن چنانچه پلانجر ديافراگمي را حرکت دهد پمپ از نوع ديافراگمي است. فرق ميان پيستون وپلانجر در اين است که طول سر پيستون کوتاه تر از مسافتي است که پيستون درون سيلندر طي مي نمايد، در حالي که طول پلانجر بيشتر از طول مسافت طي شده توسط آن در داخل سيلندر مي باشد. از طرفي در پمپهاي پيستون از حلقه يا رينگي جهت آب بندي پيستون و سيلندر استفاده شده است که روي بدنه پيستون قرار گرفته و همراه آن حرکت مي کند، در حاليکه در پمپهاي پلانجري اين رينگ روي سيلندر قرار دارد و ثابت است. اين پمپها معمولا کم ظرفيت هستند ولي فشار خروجي سيال را مي توانند تا مقدار زيادي افزايش دهند. بنابراين از اين پمپها در جاهايي که نياز به جا به جا کردن سيالي با حجم کم ولي فشار بالا مي باشد استفاده مي کتتد. در ضمن بايد به اين نکته نيز توجه داشت که جريان سيال در اين پمپها به صورت غير يکنواخت مي باشد. نکته بسيار مهم در مورد اين پمپ ها آن است که هرگز نبايد آنها را در حاليکه شير خروجي پمپ (ديسچارج پمپ) بسته است روشن نمود
*پمپهاي چرخ دنده اي يا گي يِر پمپ: اين پمپها نوعي از پمپهاي گردشي يا روتاري مي باشند. پمپ هاي چرخ دنده اي از دو قسمت متمايز تشکيل شده اند، يکي قسمت جداره ثابت و ديگري قسمت دوار که شامل يک محور گردان با چرخ دنده مي باشد. در پمپ هاي چرخ دنده اي مقداري مايع بين دنده هاي چرخ دنده پمپ به اصطلاح به تله مي افتد و در اثر چرخيدن چرخ دنده ها اين مايع به قسمت خروجي پمپ رانده مي شود. اين پمپ ها به گونه اي ساخته مي شوند که در آنها فاصله ميان اجزاء گردنده و جداره ثابت بسيار کم مي باشد. کار برد اين پمپها براي جا به جايي مايع با حجم کم و فشار متوسط مي باشد. نکته مهم در مورد اين پمپها آن است که هرگز نبايد آنها را در حاليکه شير خروجي پمپ (ديسچارج پمپ) بسته است روشن نمود؛ چرا که در اين حالت، اگر هيچ شير اطميناني (سِيفتي وَلو) در مسير ديسچارج پمپ وجود نداشته باشد، يا خود پمپ از بين مي رود و يا اينکه لوله ديسچارج مي شکند.
*کاويتاسيون : اين پديده يکي از خطرناکترين حالتهايي است که ممکن است براي يک پمپ به وجود آيد. آب يا هر مايع ديگري، در هر درجه حرارتي به ازاي فشار معيني تبخير مي شود. هرگاه در حين جريان مايع در داخل چرخ يک پمپ، فشار مايع در نقطه اي از فشار تبخير مايع در درجه حرارت مربوطه کمتر شود، حبابهاي بخار يا گازي در فاز مايع به وجود مي آيند که به همراه مايع به نقطه اي ديگر با فشار بالاتر حرکت مي نمايند. اگر در محل جديد فشار مايع به اندازه کافي زياد باشد، حبابهاي بخار در اين محل تقطير شده و در نتيجه ذراتي از مايع از مسير اصلي خود منحرف شده و با سرعتهاي فوق العاده زياد به اطراف و از جمله پره ها برخورد مي نمايند. در چنين مکاني بسته به شدت برخورد، سطح پره ها خورده شده و متخلخل مي گردد. اين پديده مخرب در پمپ ها را کاويتاسيون مي نامند. پديده کاويتاسيون براي پمپ بسيار خطرناک بوده و ممکن است پس از مدت کوتاهي پره هاي پمپ را از بين ببرد. بنابراين بايد از وجود چنين پديده اي در پمپ جلو گيري گردد. کاويتاسيون همواره با صدا هاي منقطع شروع شده و سپس در صورت ادامه کاهش فشار در دهانه ورودي پمپ، بر شدت اين صدا ها افزوده مي گردد. صداي کاويتاسيون مخصوص ومشخص بوده وشبيه برخورد گلوله هايي به يک سطح فلزي است. همزمان با توليد اين صدا پمپ نيز به ارتعاش در مي آيد. در انتها اين صداهاي منقطع به صداهايي شديد ودائم تبديل مي گردد و در همين حال نيز راندمان پمپ به شدت کاهش مي يابد.


پُمپ يا تُلُمبه وسيلهاي مکانيکي براي انتقال مايعات است که با افزايش فشار جريان آن، امکان جابجايي مايعات را به ارتفاعي بالاتر (با افزايش هد) يا حتي پايين دست (معمولا حوضچه يا مخزن) فراهم ميآورد.
پمپ کاربردهاي فراوان در صنعت و حتي در وسايل نقليه دارد. مانند پمپ بنزين يا پمپ آب خودرو تا پمپهاي بزرگ براي پر کردن حوضچههاي تعمير کشتي.
*تعريف پمپ: به طور کلي پمپ به دستگاهي گفته مي شود که انرژي مکانيکي را از يک منبع خارجي اخذ و به سيال مايعي که از آن عبور مي کند، انتقال مي دهد. در نتيجه انرژي سيال پس از خروج از اين دستگاه (پمپ) افزايش مي يابد. در پمپ ها تغييرات انرژي سيال همواره به صورت تغيير فشار سيال مشاهده مي گردد. از پمپها براي انتقال سيال به يک ارتفاع معين و يا جا به جايي آن در يک سيستم لوله کشي و يا هيدروليک استفاده مي نمايند. به عبارت کلي تر از پمپ براي انتقال سيال از يک نقطه به نقطه ديگر استفاده مي کنند. پمپها داراي انواع مختلفي هستند که هرکدام داراي کاربرد خاصي مي باشند. مهمترين پمپهايي که در اين واحد استفاده شده اند عبارتند از:
1. پمپهاي سانتريفوژ. 2. پمپهاي رفت و برگشتي. 3. پمپهاي چرخ دنده اي.
*پمپهاي سانتريفوژ: اين پمپها از نوعي مي باشند که انتقال انرژي از آنها به سيال به طور دائمي انجام مي پذيرد. پمپهاي سانتريفوژ معمولا نيروي محرکه خود را از طريق يک الکترو موتور (موتور الکتريکي) دريافت مي کنند. انتقال نيروي محرکه از موتور به پمپ از طريق يک محور به نام شَفت منتقل مي شود. شَفت موتور به وسيله نوعي تجهيزات مکانيکي به نام کوپلينگ به شَفت پمپ متصل شده است. به اين ترتيب انتقال نيرو به راحتي از طريق شفت موتور الکتريکي به شفت پمپ منتقل مي گردد.
پمپ هاي سانتريفوژ داراي يک محفظه هستند که حلزوني شکل است و پوسته يا کِيسينگ ناميده مي شود و درون آن يک يا چند چرخ قرار دارند که روي يک محور (شفت) نصب شده اند. هر چرخ مجهز به تعدادي پره مي باشد. انتقال انرژي به سيال در اين قسمت انجام مي شود. براي اينکه از محل خروج شفت از کِيسينگ پمپ سيالي خارج نشود و اصطلاحا نشتي به خارج نداشته باشيم از ابزاري به نام مکانيکال سيل استفاده شده است. نکته بسيار مهم در مورد اين نوع پمپها هواگيري يا پرايم کردن پمپ پيش از روشن کردن آنها مي باشد. يعني پس از لاين آپ نمودن پمپ و اطمينان از ورود سيال به داخل پمپ، بايد از خروج کامل هوا يا گاز حبس شده در داخل پمپ نيز اطمينان حاصل نمود. از اين نوع پمپها در ابعاد و اندازه هاي مختلف براي مصارف گوناگون ساخته مي شوند.
*پمپهاي رفت وبرگشتي: اين نوع پمپها وسايلي هستند که انتقال انرژي از آنها به سيال به صورت پريوديک و دوره اي مي باشد. نيروي محرکه اين نوع پمپها نيز غالبا توسط موتورهاي الکتريکي تامين مي گردد. در اين نوع پمپها حرکت چرخشي ميل لنگ تبديل به حرکت رفت و آمدي پيستوني در يک سيلندر مي شود. با عقب رفتن پيستون در سيلندر ايجاد مکش شده و در نتيجه مايع از طريق يک شير ورودي داخل سيلندر مي گردد. با حرکت پيستون به طرف جلو دريچه ورودي بسته و مايع از طريق شير خروجي به خارج هدايت مي گردد. شيرهاي ورودي و خروجي يکطرفه بوده و طوري ساخته شده اند که در مراحل رفت و آمد پيستون، از ورود مايع داخل سيلندر به قسمت کم فشار و بالعکس ممانعت شود. اگر بجاي پيستون، پلانجري در داخل سيلندر رفت و آمد کند در اين حالت به آن پمپ پلانجري مي گويند. در ضمن چنانچه پلانجر ديافراگمي را حرکت دهد پمپ از نوع ديافراگمي است. فرق ميان پيستون وپلانجر در اين است که طول سر پيستون کوتاه تر از مسافتي است که پيستون درون سيلندر طي مي نمايد، در حالي که طول پلانجر بيشتر از طول مسافت طي شده توسط آن در داخل سيلندر مي باشد. از طرفي در پمپهاي پيستون از حلقه يا رينگي جهت آب بندي پيستون و سيلندر استفاده شده است که روي بدنه پيستون قرار گرفته و همراه آن حرکت مي کند، در حاليکه در پمپهاي پلانجري اين رينگ روي سيلندر قرار دارد و ثابت است. اين پمپها معمولا کم ظرفيت هستند ولي فشار خروجي سيال را مي توانند تا مقدار زيادي افزايش دهند. بنابراين از اين پمپها در جاهايي که نياز به جا به جا کردن سيالي با حجم کم ولي فشار بالا مي باشد استفاده مي کتتد. در ضمن بايد به اين نکته نيز توجه داشت که جريان سيال در اين پمپها به صورت غير يکنواخت مي باشد. نکته بسيار مهم در مورد اين پمپ ها آن است که هرگز نبايد آنها را در حاليکه شير خروجي پمپ (ديسچارج پمپ) بسته است روشن نمود
*پمپهاي چرخ دنده اي يا گي يِر پمپ: اين پمپها نوعي از پمپهاي گردشي يا روتاري مي باشند. پمپ هاي چرخ دنده اي از دو قسمت متمايز تشکيل شده اند، يکي قسمت جداره ثابت و ديگري قسمت دوار که شامل يک محور گردان با چرخ دنده مي باشد. در پمپ هاي چرخ دنده اي مقداري مايع بين دنده هاي چرخ دنده پمپ به اصطلاح به تله مي افتد و در اثر چرخيدن چرخ دنده ها اين مايع به قسمت خروجي پمپ رانده مي شود. اين پمپ ها به گونه اي ساخته مي شوند که در آنها فاصله ميان اجزاء گردنده و جداره ثابت بسيار کم مي باشد. کار برد اين پمپها براي جا به جايي مايع با حجم کم و فشار متوسط مي باشد. نکته مهم در مورد اين پمپها آن است که هرگز نبايد آنها را در حاليکه شير خروجي پمپ (ديسچارج پمپ) بسته است روشن نمود؛ چرا که در اين حالت، اگر هيچ شير اطميناني (سِيفتي وَلو) در مسير ديسچارج پمپ وجود نداشته باشد، يا خود پمپ از بين مي رود و يا اينکه لوله ديسچارج مي شکند.
*کاويتاسيون : اين پديده يکي از خطرناکترين حالتهايي است که ممکن است براي يک پمپ به وجود آيد. آب يا هر مايع ديگري، در هر درجه حرارتي به ازاي فشار معيني تبخير مي شود. هرگاه در حين جريان مايع در داخل چرخ يک پمپ، فشار مايع در نقطه اي از فشار تبخير مايع در درجه حرارت مربوطه کمتر شود، حبابهاي بخار يا گازي در فاز مايع به وجود مي آيند که به همراه مايع به نقطه اي ديگر با فشار بالاتر حرکت مي نمايند. اگر در محل جديد فشار مايع به اندازه کافي زياد باشد، حبابهاي بخار در اين محل تقطير شده و در نتيجه ذراتي از مايع از مسير اصلي خود منحرف شده و با سرعتهاي فوق العاده زياد به اطراف و از جمله پره ها برخورد مي نمايند. در چنين مکاني بسته به شدت برخورد، سطح پره ها خورده شده و متخلخل مي گردد. اين پديده مخرب در پمپ ها را کاويتاسيون مي نامند. پديده کاويتاسيون براي پمپ بسيار خطرناک بوده و ممکن است پس از مدت کوتاهي پره هاي پمپ را از بين ببرد. بنابراين بايد از وجود چنين پديده اي در پمپ جلو گيري گردد. کاويتاسيون همواره با صدا هاي منقطع شروع شده و سپس در صورت ادامه کاهش فشار در دهانه ورودي پمپ، بر شدت اين صدا ها افزوده مي گردد. صداي کاويتاسيون مخصوص ومشخص بوده وشبيه برخورد گلوله هايي به يک سطح فلزي است. همزمان با توليد اين صدا پمپ نيز به ارتعاش در مي آيد. در انتها اين صداهاي منقطع به صداهايي شديد ودائم تبديل مي گردد و در همين حال نيز راندمان پمپ به شدت کاهش مي يابد.