
31 شهریور روز دوستی ها و دوست داشتن ها مبارک تک تکتون باشه دوستای عزیزم : )
رسمي اسطوره اي و افسانه وار كه حتي قبل از ظهور اسلام تا به امروز پاس داشته شده است. گرچه به مرور زمان كم رنگ تر شده اما هنوز هم حداقل روستاهايي هستند كه اين رسم را برپا مي دارند. همانطور كه از اسمش برمي ايد بايد ربط كاملي به ماه داشته باشد. معمولا اغلب افسانه ها و اسطوره ها در فرهنگ آذربايجاني ها و كلا تورك ها به ماه مربوط است. ماه در اسامي، اعياد، و رسومات ما به طور كامل رخنه كرده و زيبايي افسانه وي به آنها داده است.
سوناي شبي از سال است كه به اصطلاح به آن اعتدال پاييزي گفته مي شود. شبي كه روز و شب برابر مي شوند و ماه كامل مي شود. اين شب تقريبا شب آخر تابستان است. البته ممكن است جند روز زودتر يا ديرتر باشد همه اينها بستگي به كامل شدن ماه دارد. اما به هر حال مي توان شب آخر تابستان را سوناي ناميد كه روز عشق در آذربايجان محسوب مي شود. در اصل اين شب مشابهات زيادي با جشن برداشت محصول در كشورهاي غربي دارد و در روستاها نيز به نوعي براي برداشت محصول استفاده مي شود اما همانگونه كه در ايران معمولا جشن هاي باستاني محكوم به فنا شده اند اين روزن يز هرساله بيشتر و بيشتر به سوي نابودي رفته است. در روستاها در اين شب بازيهاي خاصي انجام مي شود معمولا جوانان روستا با صدايي خاص كه به (آواوا) مشهور است همه را به ميدان روستا و براي شروع بازي دعوت مي كردند. در اين شب خاص ماه و خورشيد در زاويه ي 180 درجه قرار گرفته و هنگام غروب دقيقا برروي هم قرار مي گيرند.البته اين ديدار خيلي به سرعت اتفاق مي افتد و زياد به طول نمي انجامد. اين موضوع تا ابد ادامه دارد. از قديم اين اتفاق به يك نوع عشق تشبيه شده است. عشق ماه به خورشيد. عشقي كه تمامي ندارد و ابدي محسوب مي شود درست مانند عشق هايي كه در داستانهاي فولكلور آذربايجان همانند اصلي-كرم وجود دارد. عشقي كه حتي با سوخته شدن نيز تمامي نمي پذيرد.طبق اين افسانه عشق اين دو عاشق تمامي ندارد و تا ابد تكرار مي شود و ادامه مي يابد. همه اين موارد و عناصر در داستانهاي ديگر ما همانند كوراوغلي نيز صادق هستند.
یایین سون ای خیرمن لر ییغیشار. گئجه لر آی چیخار. هئچ زامان آیین باخیشی
یایین سون چاغی کیمین سئودالی اولا بیلمز…

همان كارهايي كه در والنتاين انجام مي دهيم مي توان در سوناي نيز انجام گيرد. نبايد انتظار داشته باشيم كه فعلا بازي هاي مخصوص آن روز همان طور كه در گذشته بوده، انجام گيرد. هر هديه ايي باشد كه رنگ بوي عشق نيز داشته باشد. اين هدايا مي تواند از شمع، گل، عروسك و صنايع دستي گرفته تا يك كتاب متغيير باشد. اگر بتوانيد چيزي پيدا كنيد كه نشاني از ماه كامل داشته باشد كه سنگ تمام گذاشته ايد. كلا چيزهايي كه رنگ و بويي از ماه داشته باشند متناسب تر هستند. هديه بهانه اي براي گرامي داشت اين روز و معرفي آن به ديگران از طريق ارسال اس ام اس و غيره.
براي اطلاعات بيشتر
رمان(آواوا) نوشته استاد ناصر منظوري كاملترين و شيرين ترين نوشته در مورد سونآي است. در مقدمه و بخش اول كتاب توضيحات كاملي در مورد اسطوره ها و سوناي و كلمات كليدي داده شده و در بخش اصلي مي توانيد رماني جذاب بر اساس اين موضوع بخوانيد. با خواندن اين رمان از تمام جنبه هاي سوناي آگاه خواهيد شد. كتاب توسط انتشارات انديشه نو منتشر شده است. اين مقاله توسط علي فرهاد در نشريه ي شماره 46ام (شهريور سال89)ماهنامه آفتاب آذربايجان منتشر شده است.