کلیاتی در خصوص خاموش کننده های دستی
کلیاتی در خصوص خاموش کننده های دستی
تعریف خاموش كننده
خاموش كننده وسیله ای میباشد كه جهت اطفاء حریق در لحظات اولیه آتش سوزی مورد استفاده قرار می گیرد .
وزن خاموش كننده
وزن خاموش كننده های دستی متفاوت می باشد ، از یك كیلو گرمی تا 14 كیلو گرمی یا 14 لیتری آن وجود دارد به طوری كه یك نفر به راحتی بتواند آن را حمل نماید . انواع بزرگ تر این وسیله به دلیل وزن زیادبر روی چرخ قرار گرفته و گاهی اوقات بعضی از آنها در جای مشخصی به صورت ثابت نصب می گردند . از انواع خاموش كننده های دستی با توجه به ظرفیت و نوع مواد داخل آن می توان در حریق های كوچك و مختلف استفاده نمود .
انواع مواد اطفاء حریق خاموش كننده ها
با توجه به كاربرد متفاوت خاموش كننده ها و از طرفی با توجه به متفاوت بودن مواد در حال احتراق ، مواد اطفاء كننده نیز متفاوت می باشند ، به طوری كه پنج نوع مواد اطفاء كننده با كار برد متفاوت در خاموش كننده های ذیل وجود دارد :
1- خاموش كننده های محتوی آب WATER FIRE EEXTINGUISHER
2- خاموش كننده های محتوی پودر POWDER FIRE EEXTINGUISHER
3- خاموش كننده های محتوی گاز CARBON DIOXIDE FIRE EEXTINGUISHER
4- خاموش كننده های محتوی كف EEXTINGUISHER FOAM FIRE
5- خاموش كننده های محتوی مواد هالوژنه HALOGENATED FIRE EEXTINGUISHER
تامین فشار در خاموش كننده ها
در گذشته جهت اطفاء حریق از سطل شن یا قوطی های محتوی پودر استفاده می كردند ، بدین صورت كه عامل فشار جهت تخلیه این مواد وجود نداشت و شخص مجبور بود كه با دست آن را بر روی آتش بپاشد ، اما امروز جهت پرتاب مواد اطفاء كننده از عوامل فشار كه در درون سیلندرها وجود دارد استفاده می كنند كه آن عوامل به شرح زیر می باشند :
1- فشار هوا از طریق فشردن هوای خشك به داخل سیلندر
2- فشار یك گاز بی اثر مانند N2 و یا CO2 كه در داخل كارتریج قرار دارد (CARTRIDGE)
3- فشار درونی ماده خاموش كننده مانند CO2
طرز عمل سیلندرهای خاموش كننده
خاموش كننده ها به دو طریق عمل می كنند یكی به صورت مستقیم و دیگری به صورت واژگون ، البته روش واژگون مربوط به خاموش كننده های قدیمی تر سودا اسید و یا فوم شیمیایی می باشد .
الف) روش واژگون :
در این روش برای خارج شدن ماده اطفائیه از خاموش كننده باید آن را به صورت واژگون (سر و ته ) گرفت در غیر اینصورت ماده اطفائیه خارج نمی شود و فقط عامل فشار آن تخلیه می گردد . جهت شناسایی این نوع خاموش كننده ها یك دستگیره تا شونده در ته سیلندر وجود دارد .
ب) روش مستقیم :
در این نوع خاموش كننده ها احتیاج به واژگون كردن خاموش كننده نمی باشد و بایستی از دستگاه به صورت مستقیم استفاده كرد. توجه گردد كه در صورتی كه خاموش كننده ای را كه عملكرد آن مستقیم است واژگون كنیم عامل فشار آن از نازل NOZZLE خارج می شود و اگر خاموش كننده نوع واژگون را مستقیم نگه داریم همین عمل انجام می شود .
قدرت پرتاب
برای اینكه بتوان با رعایت فاصله مناسب با آتش مواد اطفائیه را بر روی آتش پاشید ، خاموش كننده باید قدرت پرتاب داشته باشد كه معمولاً این فاصله طبق استاندارد در خاموش كننده ها با یكدیگر متفاوت می باشد . به طوری كه حد اقل آن 2 متر و حد اكثر آن 7 متر می باشد .
درصد تخلیه
یكی از مواردی كه در طراحی و ساخت خاموش كننده ها مورد نظر می باشد درصد تخلیه مواد خاموش كننده در شرایط عادی و شارژ كامل دستگاه می باشد . این درصد برای خاموش كننده های آب ، كف ، دی اكسید كربن و مواد هالوژنه 95% و برای خاموش كننده های پودری 85% می باشد .
زمان تخلیه
این زمان در خاموش كننده ها با توجه به مواد اطفائیه و وزن یا حجم آنها متفاوت است . بطور كلی می توان گفت حداقل زمان تخلیه 8 ثانیه و حداكثر آن 60 ثانیه می باشد .
آزمایش فشار در خاموش كننده ها
برای اطمینان از وجود فشار كافی در درون خاموش كننده جهت به خارج فرستادن مواد اطفائیه معمولاٌ آزمایشهایی به شرح زیر انجام می گیرد :
الف ) وزن كردن : كارتریج را از خاموش كننده جدا كرده و وزن می كنیم در صورتی كه بیش از 10% از وزن گاز محتوی آن كم شده باشد بایستی مجدداٌ شارژ گردد .
ب) فشار سنج : خاموش كننده هایی كه به وسیله هوای فشرده كار می كنند ،فشار درون سیلندر به وسیله فشار سنج موجود بر روی آن نشان داده می شود .
ج) آزمایش محلولها : خاموش كننده هایی كه فشار آنها از طریق تولید گاز در اثر واكنش شیمیایی دو ماده تأمین می شود ، سنجش گاز تولیدی بدین صورت انجام میگردد كه مقداری از مواد شیمیایی موجود در سیلندر را با هم تركیب كرده و مقدار گاز تولید شده را محاسبه می كنند .
حفاظت از خورندگی بدنه سیلندر خاموش كننده
در خاموش كننده ها خطری كه وجود دارد ضعیف شدن ضخامت بدنه كارتریج در اثر زنگ زدن و خورده شدن فلز از داخل و یا خارج می باشد . برای جلوگیری از زنگ زدگی معمولاٌ به طریق ذیل بدنه كارتریج را محافظت می كنند .
الف) استفاده از فلز ضدزنگ
ب) پوشاندن سطح داخل و خارج با یك ماده ضد زنگ
ج) كشیدن روكش پلاستیك از درون بدنه یا روی كارتریج
آزمایش بدنه
در زمان ساخت بدنه خاموش كننده ها را مورد آزمایش قرار می دهند تا از مقاومت آنها در برابر فشار تا حدی كه استاندارد برای آنها تعیین كرده اطمینان حاصل گردد .
الف) آزمایش مكانیكی نشت كردن ب) آزمایش در رابطه با حداقل ضخامت بدنه
ج) آزمایش از هم پاشیدگی ( از هم گسیختگی ) د) آزمایش فشار كاركرد
فشار كاركرد
حداكثر فشاری است كه بدنه خاموش كننده در حالت عادی كار تحمل می كند و مقدار آن حدوداٌ نصف فشاری است كه بدنه با آن آزمایش می شود .
آزمایش های مقرر شده
كلیه خاموش كننده ها می بایست به وسیله مصرف كننده یا كارخانه سازنده مورد آزمایش قرار گیرند .
الف) بازدید ماهیانه :
این بازدید با توجه به شرایط آب و هوای هر منطقه متفاوت می باشد و از یك ماه تا سه ماه یك بار انجام میگردد كه در این حالت خاموش كننده به صورت ظاهری و از نظر سالم بودن پلمپ ، قرار داشتن در محل خود ،كم نشدن فشار ، سالم بودن نازل و ضربه نخوردن مورد بازدید قرار می گیرد .
ب) بازدید سالیانه :
برای اطمینان از عملكرد مواد اطفائیه درون خاموش كننده بر روی حریق بایستی بعضی از آنها در حریقهای تمرینی و آموزشی مصرف كرده و سپس خاموش كننده را شارژ و جهت استفاده آماده نمود .
ج) آزمایش بدنه در مقابل فشار :
با توجه به استاندارد یا توصیه كارخانه سازنده هر چند سال یك بار ( معمولاٌ 5 سال )بدنه خاموش كننده در مقابل فشار از نظر میزان مقاومت آزمایش هیدرواستاتیك میگردد . در این آزمایش بدنه های فاقد مقاومت كافی از رده خارج شده و بقیه برای چند سال بعد مورد استفاده قرار می گیرد .
کلیاتی در خصوص خاموش کننده های دستی
تعریف خاموش كننده
خاموش كننده وسیله ای میباشد كه جهت اطفاء حریق در لحظات اولیه آتش سوزی مورد استفاده قرار می گیرد .
وزن خاموش كننده
وزن خاموش كننده های دستی متفاوت می باشد ، از یك كیلو گرمی تا 14 كیلو گرمی یا 14 لیتری آن وجود دارد به طوری كه یك نفر به راحتی بتواند آن را حمل نماید . انواع بزرگ تر این وسیله به دلیل وزن زیادبر روی چرخ قرار گرفته و گاهی اوقات بعضی از آنها در جای مشخصی به صورت ثابت نصب می گردند . از انواع خاموش كننده های دستی با توجه به ظرفیت و نوع مواد داخل آن می توان در حریق های كوچك و مختلف استفاده نمود .
انواع مواد اطفاء حریق خاموش كننده ها
با توجه به كاربرد متفاوت خاموش كننده ها و از طرفی با توجه به متفاوت بودن مواد در حال احتراق ، مواد اطفاء كننده نیز متفاوت می باشند ، به طوری كه پنج نوع مواد اطفاء كننده با كار برد متفاوت در خاموش كننده های ذیل وجود دارد :
1- خاموش كننده های محتوی آب WATER FIRE EEXTINGUISHER
2- خاموش كننده های محتوی پودر POWDER FIRE EEXTINGUISHER
3- خاموش كننده های محتوی گاز CARBON DIOXIDE FIRE EEXTINGUISHER
4- خاموش كننده های محتوی كف EEXTINGUISHER FOAM FIRE
5- خاموش كننده های محتوی مواد هالوژنه HALOGENATED FIRE EEXTINGUISHER
تامین فشار در خاموش كننده ها
در گذشته جهت اطفاء حریق از سطل شن یا قوطی های محتوی پودر استفاده می كردند ، بدین صورت كه عامل فشار جهت تخلیه این مواد وجود نداشت و شخص مجبور بود كه با دست آن را بر روی آتش بپاشد ، اما امروز جهت پرتاب مواد اطفاء كننده از عوامل فشار كه در درون سیلندرها وجود دارد استفاده می كنند كه آن عوامل به شرح زیر می باشند :
1- فشار هوا از طریق فشردن هوای خشك به داخل سیلندر
2- فشار یك گاز بی اثر مانند N2 و یا CO2 كه در داخل كارتریج قرار دارد (CARTRIDGE)
3- فشار درونی ماده خاموش كننده مانند CO2
طرز عمل سیلندرهای خاموش كننده
خاموش كننده ها به دو طریق عمل می كنند یكی به صورت مستقیم و دیگری به صورت واژگون ، البته روش واژگون مربوط به خاموش كننده های قدیمی تر سودا اسید و یا فوم شیمیایی می باشد .
الف) روش واژگون :
در این روش برای خارج شدن ماده اطفائیه از خاموش كننده باید آن را به صورت واژگون (سر و ته ) گرفت در غیر اینصورت ماده اطفائیه خارج نمی شود و فقط عامل فشار آن تخلیه می گردد . جهت شناسایی این نوع خاموش كننده ها یك دستگیره تا شونده در ته سیلندر وجود دارد .
ب) روش مستقیم :
در این نوع خاموش كننده ها احتیاج به واژگون كردن خاموش كننده نمی باشد و بایستی از دستگاه به صورت مستقیم استفاده كرد. توجه گردد كه در صورتی كه خاموش كننده ای را كه عملكرد آن مستقیم است واژگون كنیم عامل فشار آن از نازل NOZZLE خارج می شود و اگر خاموش كننده نوع واژگون را مستقیم نگه داریم همین عمل انجام می شود .
قدرت پرتاب
برای اینكه بتوان با رعایت فاصله مناسب با آتش مواد اطفائیه را بر روی آتش پاشید ، خاموش كننده باید قدرت پرتاب داشته باشد كه معمولاً این فاصله طبق استاندارد در خاموش كننده ها با یكدیگر متفاوت می باشد . به طوری كه حد اقل آن 2 متر و حد اكثر آن 7 متر می باشد .
درصد تخلیه
یكی از مواردی كه در طراحی و ساخت خاموش كننده ها مورد نظر می باشد درصد تخلیه مواد خاموش كننده در شرایط عادی و شارژ كامل دستگاه می باشد . این درصد برای خاموش كننده های آب ، كف ، دی اكسید كربن و مواد هالوژنه 95% و برای خاموش كننده های پودری 85% می باشد .
زمان تخلیه
این زمان در خاموش كننده ها با توجه به مواد اطفائیه و وزن یا حجم آنها متفاوت است . بطور كلی می توان گفت حداقل زمان تخلیه 8 ثانیه و حداكثر آن 60 ثانیه می باشد .
آزمایش فشار در خاموش كننده ها
برای اطمینان از وجود فشار كافی در درون خاموش كننده جهت به خارج فرستادن مواد اطفائیه معمولاٌ آزمایشهایی به شرح زیر انجام می گیرد :
الف ) وزن كردن : كارتریج را از خاموش كننده جدا كرده و وزن می كنیم در صورتی كه بیش از 10% از وزن گاز محتوی آن كم شده باشد بایستی مجدداٌ شارژ گردد .
ب) فشار سنج : خاموش كننده هایی كه به وسیله هوای فشرده كار می كنند ،فشار درون سیلندر به وسیله فشار سنج موجود بر روی آن نشان داده می شود .
ج) آزمایش محلولها : خاموش كننده هایی كه فشار آنها از طریق تولید گاز در اثر واكنش شیمیایی دو ماده تأمین می شود ، سنجش گاز تولیدی بدین صورت انجام میگردد كه مقداری از مواد شیمیایی موجود در سیلندر را با هم تركیب كرده و مقدار گاز تولید شده را محاسبه می كنند .
حفاظت از خورندگی بدنه سیلندر خاموش كننده
در خاموش كننده ها خطری كه وجود دارد ضعیف شدن ضخامت بدنه كارتریج در اثر زنگ زدن و خورده شدن فلز از داخل و یا خارج می باشد . برای جلوگیری از زنگ زدگی معمولاٌ به طریق ذیل بدنه كارتریج را محافظت می كنند .
الف) استفاده از فلز ضدزنگ
ب) پوشاندن سطح داخل و خارج با یك ماده ضد زنگ
ج) كشیدن روكش پلاستیك از درون بدنه یا روی كارتریج
آزمایش بدنه
در زمان ساخت بدنه خاموش كننده ها را مورد آزمایش قرار می دهند تا از مقاومت آنها در برابر فشار تا حدی كه استاندارد برای آنها تعیین كرده اطمینان حاصل گردد .
الف) آزمایش مكانیكی نشت كردن ب) آزمایش در رابطه با حداقل ضخامت بدنه
ج) آزمایش از هم پاشیدگی ( از هم گسیختگی ) د) آزمایش فشار كاركرد
فشار كاركرد
حداكثر فشاری است كه بدنه خاموش كننده در حالت عادی كار تحمل می كند و مقدار آن حدوداٌ نصف فشاری است كه بدنه با آن آزمایش می شود .
آزمایش های مقرر شده
كلیه خاموش كننده ها می بایست به وسیله مصرف كننده یا كارخانه سازنده مورد آزمایش قرار گیرند .
الف) بازدید ماهیانه :
این بازدید با توجه به شرایط آب و هوای هر منطقه متفاوت می باشد و از یك ماه تا سه ماه یك بار انجام میگردد كه در این حالت خاموش كننده به صورت ظاهری و از نظر سالم بودن پلمپ ، قرار داشتن در محل خود ،كم نشدن فشار ، سالم بودن نازل و ضربه نخوردن مورد بازدید قرار می گیرد .
ب) بازدید سالیانه :
برای اطمینان از عملكرد مواد اطفائیه درون خاموش كننده بر روی حریق بایستی بعضی از آنها در حریقهای تمرینی و آموزشی مصرف كرده و سپس خاموش كننده را شارژ و جهت استفاده آماده نمود .
ج) آزمایش بدنه در مقابل فشار :
با توجه به استاندارد یا توصیه كارخانه سازنده هر چند سال یك بار ( معمولاٌ 5 سال )بدنه خاموش كننده در مقابل فشار از نظر میزان مقاومت آزمایش هیدرواستاتیك میگردد . در این آزمایش بدنه های فاقد مقاومت كافی از رده خارج شده و بقیه برای چند سال بعد مورد استفاده قرار می گیرد .