نیشابور شهر قلمدانهای مرصع

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
سلام سلام سلام
این تایپیک رو ایجاد کردم تا ایشاا... با بچه های نیشابوری باشگاه آشنا بشیم پس معطل نکنید نیشابوری های عزیز
بیایید توی تایپیک خودتون و ضمن معرفی خودتون بگید که چند سالتونه،چه رشته ای درس می خونید یا خوندید و الان چه کاره هستید و از همین چیزا که خودتون بهتر از من می دونید
قصد دارم که بتونیم با آداب و رسوم و اماکن دیدنی و خلاصه خیلی چیزا توی این تایپیک با هم بحث و گفتگو بکنیم
منتظر همه شما عزیزان هستم
شاد و موفق باشیدhttp://www.www.www.iran-eng.ir/showthread.php/images/smilies/icon_gol.gif

 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
نیشابور
ادیب سرشناس ایران نیشابور نماد ایران و تاریخ و فرهنگ آن است گفت: نیشابور مانند سرزمین مهین نیاکانی ایران جاودانه بارها از خاکستر خود برخاسته است.

میرجلال‌الدین کزازی ظهر سه‌شنبه در همایش "نیشابور، شهر پایدار ایرانی" در فرهنگسرای سیمرغ نیشابور افزود: راز ماندگاری ایران و نیشابور را می‌توان در تازش‌ها و ستم‌های سیاه و نامردمی‌هایی دانست که بر ایران و نیشابور رفته است.
وی با بیان اینکه نیشابور نماد ایران و تاریخ و فرهنگ آن است، خاطرنشان کرد: ما در خاکستر نمانده‌ایم مانند بسیاری از مردمان و کشورهای جهان که از پهنه تاریخ زدوده شده‌اند.

استاد ادبیات دانشگاه تهران ادامه داد: نیشابور شهری است که ناهید در آن به دریوزه فیروزه در می‌آید؛ شهر ریواس، شهر باور و اسطوره است.

کزازی افزود: ریوند یکی از سه آتشکده بزرگ ایران در روزگار ساسانی در نزدیکی نیشابور جای داشته است که آتش کشاورزان در آن می‌افروخته است.

وی اظهار داشت:


من ایران را در نوشتاری به ققنوس تشبیه کرده‌ام چرا که چندین‌بار ایران از درون خاکستر خود برخاسته است و همچنان پرشور و شرار جهان را افروخته است که البته داستان ایران همان داستان نیشابور است.


 

PESARE IRAN

عضو جدید
کاربر ممتاز
یادش بخیر 2 سال نیشابور بودم‏،بعدا رفتم نوک برج ایفل
شهر بدی نیس خیلی خاطره دارم ازش
 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
بیاین دیگه


نکنه اینجام تنهام:(:(:cry:
 
آخرین ویرایش:

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
تاریخچه
بنای این شهر را از شاهپور اول دانسته‌اند و آن را یکی از چهار شهر بزرگ خراسان قدیم شمرده‌اند. در دوره یزدگرد دوم (۴۳۸ - ۴۵۷ م.) نیشابور مدتی محل اقامت او بوده‌است. در دوره آخر حکومت ساسانیان ظاهراً نیشابور اهمیت اولین را از دست داده‌است، زیرا نام آن شهر به ندرت دیده می‌شود. مسلمانان در حکومت عثمان بن عفان (۲۶-۳۵ ه'.ق.) به صلح بدانجا درآمدند. در دوره طاهریان و سامانیان نیشابور از نو موقعیت دیرین خود را به دست آورد. در اواخر حکومت مسعودغزنوی که سلجوقیان به مشرق ایران هجوم آوردند طغرل این شهر را مقر خود ساخت. در دوره حکومت سلطان سنجر نیشابور مورد هجوم غزان واقع شد (۵۴۸ ه'.ق). یاقوت حموی نویسد: غزان هر که را در این شهر یافتند کشتند و مال او راگرفتند و شهر را آتش زدند. سپس یکی از غلامان سنجر به نام موید به نیشابور درآمد و مردم را در یکی از محلات آن که شادیاخ نام داشت سکونت داد و شهر را آبادان کرد و باروئی بر گرد آن برآورد. اندک اندک نیشابور آبادان می‌شد که دیگر بار با هجوم مغولان (۶۱۸ ه'.ق.)ویران گردید. یاقوت که خود معاصر با مغولان بوده‌است چنین آرد: در حمله مغول مردمی که از شهرهای خراسان گریخته بودند در نیشابور گرد آمدند و این شهر را برای سکونت خود استوار ساختند. مغولان شهر را محاصره کردند. یکی از مردم نیشابور تیری افکند و داماد چنگیزخان را بکشت. چنگیزخان خود عازم تسخیر نیشابور شد و این شهر را بگرفت و مغولان هر موجود زنده که یافتند بکشتند و شهر را با خاک یکسان کردند. درباره جمعیت نیشابور در این عهد سخن را به مبالغت کشانده‌اند چنانکه عده‌ای مردم شهر را دوهزارهزار نوشته‌اند که پیداست براساسی نیست ولی هرگاه شمار مردم مقیم آن را در عصر پس از غزان با مردمی که از شهرهای مختلف خراسان بدانجا گریخته بودند در نظر گیریم عددی بزرگ خواهد شد.
پس از حمله مغول دیگر هیچ گاه نیشابور نتوانست مقام گذشته خود را به دست آورد. گذشته از قبر خیام و شیخ عطار که در نزدیکی این شهر واقع است، بنای امامزاده محروق را باید نام برد. این بنا از آثار قرن هشتم هجری است و گنبدی عالی و کاشی کاری‌های بسیار زیبا دارد.
موقعیت جغرافیایی

موقعیت امروزین . نیشابور یکی از شهرهای مهم استان چهارم ایران است و از طرف شمال به کوه بینالود، از غرب به شهرستان سبزوار، از شرق به بخش فریمان از شهرستان مشهد و بخش کدکن از شهرستان تربت حیدریه و از جنوب به شهرستان کاشمر محدود است.
 

ایران86

کاربر فعال
سلام

سلام

سلام...دستتون درد نکنه بااین تاپیک....من تازه دیدم.......:smile::gol:
 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
حیدر یغما ، شاعر خشتمال نیشابوری

حیدر یغما ، شاعر خشتمال نیشابوری در سال 1302 هجری شمسی در روستای صومعه واقع در شمال نیشابور به دنیا آمد و در شب دوم اسفند ماه سال 1366 سر بر بالین خواب گذاشت و هم آغوش مرگ شد:
مرا خوابآن زمان آید که در زیر لحد باشم
سر پر شور اندر نرمی بستر نمی گنجد
یغما در سال 1349 شمسی اولین دفتر شعر خود را با عنوان (اشک عاشورا) چاپ کرد.در همان سال دفتری دیگر که شامل انبوهی (رباعی ) بود از ایشان به چاپ رسید.(گلچینی از غزلیات حیدر یغما ) عنوان دفتر بعدی او بود که در سال 1359 چاپ شد و شامل 150 غزل بود.
در سال 1365 یک بار دیگر گزیده اشعار خود را با عنوان(سیری در غزلیات حیدر یغما) چاپ کرد که این دفتر شامل 129 غزل ،یک مسمط مخمس،یک مثنوی 86 بیتی و یک قصیده 47 بیتیست .
علاوه بر آثار چاپ شده یغما 130 غزل ، 18 مثنوی کوتاه،6 قصیده و یک ترکیب بند چاپ نشده هم از وی به جا مانده .
یغما در اشعار خویش ، در حقیقت ، تنها از خود سخن نمی گوید . او از کارگران پینه بدستی سخن می گوید که هیچکس آنها را جدی نگرفته است و قشر فراموش شده تاریخند.او نمی خواهد از زمره شاعرانی باشد که از زرو سیم بهره ورند . شعر او شعر فریادی است از پس قرنها رنج که از مرز انفجار گذشته است و نفی مال دوستی و مقام پرستی می کند ، علمی است که از فقر بلند شده است تا به همه بفهماند که بی زرو سیم، بی کتاب و کتابت ، بی مدرس و مکتب ، بی کرنش و تعظیم می توان شگفتی آفرید. او می خواهد ثابت کند که فقیر، سر شکسته نیست و مناعت طبع فقیران را با غروری شکوهمند فریاد می کند. شعر او از این جهت رساترین و ماناترین فریاد در دفاع از محرومان است .

حیدر یغما شاعر خشتمال نیشابوری
حیدر یغما، شاعر خشتمال نیشابوری سال ۱۳۰۲ هجری شمسی دریکی از روستاهای شمال نیشابور به نام صومعه، دیده به جهان گشود وشب دوم اسفند سال۱۳۶۶ سر بر بالین خواب گذاشت و هم آغوش مرگ شد. یغما در شادیاخ، میان راه آرامگاه خیام وعطار به خاک سپرده شد و آرامگاهی در آن جا برای او ساختند.
***
یغما، در بستر تهیدستی زاده شد ، با نداری زندگی کرد و با نداری سر بر بالین خاک گذاشت. با این که میهن نیاکان یغما خور و بیابانک یزد بود؛ در خردسالی پدر و مادرش به روستاهای دوروبر نیشابور کوچ کردند وبا تنگ دستی می‌زیستند. یغما نیز در چنین خانواده‌ای، ناگزیر به کار سخت برای به دست آوردن روزی بود، تا جایی که از رفتن به آموزشگاه(مدرسه) بازماند و تا میانسالی از خواندن و نوشتن بی بهره بود. یغما با این که خواندن ونوشتن نمی‌دانست ولی ازدوران کودکی دلبستگی فراوانی به شعر و شعر گویی داشت او شعر ها(شعر) و چکامه های(غزل و قصیده) شعر سرایانی هم چون فردوسی و امیر ارسلان نامدار را، که شب‌های بلند زمستان خوانده می‌شد، در کودکی شنیده بود و به خوبی بیاد داشت. وی در جوانی به شهر کوچ کرد و در ۳۰ سالگی همسر گرفت و یکی دو سال دیگر روخوانی قرآن و سپس فارسی را آموخت. او به انجمن‌های روخوانی قرآن می‌رفت ودر آن جا با ادب پیشگان و شعر شناسان آشنایی پیدا کرد. ادب پیشگان و شعر شناسان با شنیدن شعر‌های او که برخاسته از ذوق او و پر از بیت‌های زیبا و پرمایه بود او را به شعر سرایی دلگرم کرده و در این راه راهنماییش نمودند. او تا میانسالی سواد نداشت و پس از فراگرفتن خواندن و نوشتن هم دست نوشته‌ای بسیار بد وپر از غلط های املایی داشت. پیشهٔ او در بیشتر دوران زندگی اش خشتمالی و بیل زدن بود و در سال‌های واپسین نیز به کشاورزی و کارگری اشتغال داشت. چون از وزن و قافیه چیزی نمی‌دانست شعر‌هایش ایرادهای بسیاری داشت . هر چند که شعر سرایان دانش آموخته هم از پاره‌ای از این ایرادها به دور نبوده‌اند.
شعرها
او در چهل سالگی برای نخستین بار شعر‌های خود را بر روی کاغذ آورد و اولین گردآورد(مجموعه) شعر‌های خود را در سال ۱۳۴۶ با نام «اشک عاشورا» به چاپ رساند؛ پس از سه سال گرد آوردی از رباعیاتش و در سال ۱۳۵۵ نخستین گردآورد چکامه هایش(غزل)را به چاپ رساند. همچنین اونسک (کتاب) دیگر خود را در سال ۱۳۶۵ به نام «سیری در غزلیات یغما» به چاپ رساند. این شعر سرا نزدیک ۴۵۰۰ بیت شعر دارد که گزیده‌ای از آن‌ها در نسک(کتاب) شاعر خشتمال نوشتهٔ جواد محقق نیشابوری برای اولین بار در سال ۱۳۷۳ به چاپ رسید. شعر‌های این شعر سرا رامی توان در سه جستار گنجاند:
- سخن عشق
- سخن باخود
- جهان بینی و باورها
۸۰ درصد شعر‌های یغما سخن عشق می‌باشد. او در این زمینه شعر‌هایی برابر با شعر سرایان هم ردیف خود ندارد ولی در دیگر جستارها ابیات برجسته ودر خور ستایشی با درون مایهٔ آزادگی ، بسندگی(قناعت) ،والا منشی(مناعت طبع) ، فرازهای تهیدستی ، سرکشی و غرور دارد. شعر‌های یغما پر از آرایه‌های ادبی معنوی و ظاهری است. آرایه‌های شعر‌های یغما ساختگی نیستند و از درون او جوشیده‌اند. او در شعر‌های خود کار و کارگری را ستوده و خود را بی نیاز از آستان استاد دانسته واین از آن جا بوده که می‌پنداشته آن‌ها سخنی برای گفتن ندارند. شعر‌های زیر برای نمونه آورده شده‌اند:
خوردن نان ز شانهٔ دگران فخر بی جاست ای برادر جان
به جزاز کردار و از پینهٔ دست جهل محض است هرچه دانش هست
بیل در دست داشتن دانش دانه در خاک کاشتن دانش
گر به بال ملک سوار شوی سوی کیوان ستاره وار شوی
شانه خالی اگر کنی از کار پیش مردان روزگاری خوار
صد هزار افتخار کشور جم صد هزارن هزار نیش قلم
کار یک بیل کارگر نکند به پشیزی است کار اگر نکند
چون یغما سواد چندانی نداشت شیوهٔ نوشتن پاره‌ای از واژگان را نمی‌دانست و آن‌ها را به گونه‌ای دیگر به کار برده‌است. برای نمونه به جای حشم و بن از حشام و بان در شعر‌های خود به کار برده‌است:
کی زیغما می‌کند پرواجوی آنکس که خود ده سکندر با سپه برد و صد سلیمان با حشام
و نمونه‌ای دیگر:
عشق رویت که بود آفت جان همچو دندان کرم خورده ز بان
بکشیدم که جاش پیدا نیست اثرش در دهان یغما نیست
***
اشک چشمان من امشب چه شتابی دارد
عجبم آمد از این چشمه ،چه آبی دارد
هر که را اشک بصر موج بلاآسا گشت
دل پر آتشی و جان کبابی دارد
دلم اندر پی خورشید نقابی است که باز
به رخ خویش زخورشید نقابی دارد
همت فرقت او بود که یغما از شعر
به نهانخانه هر سینه کتابی دارد
 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
جاذبه هاي نيشابور

جاذبه هاي نيشابور

از جاذبه هاي نيشابور مي توان به آثار باستاني ، اماكن فرهنگي تاريخي ، امام زاده ها ، آرامگاه بزرگان ، ديدني هاي طبيعي ومجموعه هاي تفريحي اشاره كرد.

 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
آثار باستاني



آتشكده نيشابور "آذر برزين مهر"
اين آتشكده در دوره پيش از اسلام ، عهد ساساني در ناحيه ريوند نيشابور قرار داشته و يكي از سه آتشكده مهم زرتشتيان به شمار مي آيد . وجود آتشكده برزين مهر حاكي از اين است كه اين شهر قبل از اسلام از جايگاه ويژه اي بر خوردار بوده است .



بقاياي شهر كهن




آنچه از نيشابور باستاني بر جا مانده ، منطقه اي است در حاشيه جنوب شرقي شهر فعلي نيشابور كه از
تپه ها و محوطه هاي گوناگون تاريخي تشكيل شده است . قسمت اعظم نيشابور قديم هم اكنون در دل خاك نهفته است و آثار بر جاي مانده موجود محدود است به چند تپه اصلي از قبيل : تپه تاكستان، تپه آهنگران ، تپه آلب ارسلان ، تپه سبز پوشان ، مدرسه ، بازار ، قنات يا قنات تپه و تپه شادياخ يا محله كه در سطح اين منطقه وسيع پراكنده شده اند .
وسيع ترين اين تپه ها ، تپه آلب ارسلان است كه در جنوب روستاي ترباباد واقع شده و به تپه هاي
طرب آباد يا ترباباد مشهور است.
تپه ترباباد
در اطراف نيشابور كنوني ، دو تپه وجود دارد كه مدفن هنر و تمدن دير سال اين شهر است . از اين تپه ها در لفظ عوام با نام هاي تل هلاكو ، تپه آلب ارسلان و تپه سبز پوشان ياد مي شود .اين محل در حقيقت مزار تمدني است كه ريشه اش به روزگار ساسانيان پيوند مي خورد.

تپه هاي شادياخ
محوطه شادياخ ، در جهت غربي نيشابور كهن و سمت جنوب شرقي نيشابور كنوني ، در فاصله حدود 3 كيلومتري شهر نيشابور واقع شده است .
شادياخ تا اوايل قرن سوم هجري باغي بود واقع در مغرب شهر كهن و خارج از آن قرار داشت . در سال 205 هجري كه عبدا لله بن طاهر شهر نيشابور را به پايتختي برگزيد ، بنا به درخواست اهالي ، سپاهيان خود را از درون شهر ، به باغ انتقال داد و عمارتي براي خود در آنجا ساخت . پس از آن ، شادياخ دارالحكومه و دارالاماره بود .در اواخر قرن هفتم هجري كه نيشابور كهن به كلي متروك گرديد ، اهالي به محل امروزي كوچ كردند وشهر را در اين مكان ساختند.
حفاري هاي شادياخ
در مركز شادياخ و در محدوده اي به مساحت 1000 متر مربع ، مجموعه معماري بسيار گسترده اي وجود دارد كه در دوره هاي مختلف مورد استفاده و بازسازي قرار گرفته است . در اين مجموعه ، فضاهايي وجود داشته كه كاربري بسيار طولاني داشته اند. وجود پايه هاي افتاده با تزيينات آجري و سنگ فرش هاي وسيع ، استقرار ستون هاي چوبي ، آجرهاي افتاده از ستون هاي آجري و قطعات كاشي دايره اي شكل جهت ترصيع ديوارها ، حكايت از وجود ابنيه ي ديرپا ، باشكوه، زيبا و اشرافي دارد.
بالا
مزار مهروا يا مزار شه مير
در حاشيه شرقي جاده نيشابور- كاشمر به فاصله 3 كيلومتر از جنوب شهر ، دو بناي آجري تاريخي به فاصله كمي از هم قرار دارند كه به نام هاي مهروا ، مهرآباد ، شه مير و يا شادمهر از آنها ياد ميشود.
مهروا ساختماني است با طراحي كاملا اختصاصي . پسوند مهر حاكي از پيوند اين سرزمين با آيين مهرپرستي ايران باستان دارد.اين بنا با توجه به نظريه انجمن آثار ملي در نوع خود يكي از شاهكارهاي معماري به شمار مي آيد كه بر اساس نحوه آجر چيني و ابعاد آجر ها و تزيين دايره گنبد و عدم استفاده از ملاط جهت بند كشي و نحوه اجراي پلان از آثار قرن ششم هجري ، مربوط به دوره سلجوقيان محسوب مي شود. گروهي كه اين نظريه را دارند معتقدند كه بنا در اصل رصد خانه بوده و اشاره به نقب هاي شگفت آور چهار طرف ساختمان مي نمايند .
روستاي مهروا
اين روستا قلعه شكل بوده چندين محله داشته و ساكنان آن به صورت دسته جمعي در محله ها زندگي مي كرده اند آب مصرفي نيز از قنات تهيه مي شده است.
محوطه باستاني خسرو آباد
اين محوطه مهم باستاني در حدود 20 كيلومتر جاده نيشابور – مشهد و در دهستان اردوغش از بخش زبر خان نيشابور قرار دارد . اين تپه از مهمترين محوطه هاي دوران پيش از تاريخ در نيشابور مي باشد كه بر اساس سفال هاي جمع آوري شده از سطح تپه داراي تنوع سفال از هزاره ي چهارم قبل از ميلاد تا هزاره ي اول قبل از ميلاد مسيح است . همچنين سفال هاي منقوش دوره برنز آن ، مشابه آثار تپه ي آفو و نمازگاه مي باشد.
دژ باستاني بازه چنار
اين دژ زيرزميني در داخل تپه اي ، در مجاورت يكي از روستاهاي بخش زبرخان احداث شده است . ارتفاع اين تپه از سطح زمين اطراف حدود 20 متر است و از رسوبات آبرفتي تشكيل مي شود . ورودي اين دژ فعلا نامعلوم است و از طريق روزنه اي كه در بالاي تپه ايجاد شده ، امكان ورود به داخل تونل هاي دژ ميسر گرديده است .
بناي گنبد كليدر
اين اثر تاريخي در داخل روستاي كليدر در بخش سرولايت نيشابور قرار دارد و به صورت يك چهار طاقي زيبا
مي باشد كه ضلع شرقي آن داراي جلو آمدگي به صورت ايوان ورودي است . پلان بنا ، چهار طاقي است و از تخته سنگ هاي صاف جهت مصالح آن استفاده شده است . در زير گنبد ، دو سنگ قبر بزرگ وجود داشته كه يكي از آنها به موزه ي نيشابور منتقل گرديده است . تاريخ يكي از سنگ قبر ها ، 902 هجري و ديگري 913 هجري مي باشد كه هر دو داراي تزيينات زيبايي هستند.
مقبره كرد وخان
اين بناي سنگي به فاصله 3 كيلومتري روستاي كلاته اسداله خان بخش سرولايت قرار دارد .اين بنا مدفن يكي از شخصيت هاي محلي به نام كرد وخان بوده است.

قلعه دختر دهنه ي حيدري
اين محوطه باستاني در فاصله 2 كيلومتري شمال شرقي روستاي دهنه حيدري قرار دارد . اين قلعه در بين اهالي منطقه به تيز قلعه سي يا قلعه دختر مشهور است . آثار يك حوض انبار بر دامنه جنوب شرقي تپه مشاهده مي شود كه در اثر ريزش كوه تخريب شده است . اين حوض و احتمالا حوض هاي ديگر، آب ساكنين قلعه را تامين مي كرده است . قدمت اين قلعه احتمالا مربوط به دوره ساساني بوده كه تا اواخر دوره سلجوقي مورد استفاده قرار داشته و
جنبه ي دفاعي داشته است. كوه هاي اين منطقه از لحاظ زمين شناسي نيز حائز هميت بوده و در سطح تپه، فسيل هايي از خانواده ي سفال پودها به خصوص pnphintes مربوط به دوره ژوراسيك به تعداد زياد موجود است.
بالا
قلعه دمير خان
اين قلعه به فاصله 3 كيلومتري شمال شرق روستاي ينگجه در كنار جاده ي شوسه ي ينگجه به عبدالله گيو قرار دارد. اتاق هاي متعدد دارد و ظاهرا درب اصلي آن در سمت غربي بوده است . احتمالا اين قلعه از دوره ي تيموري به بعد مسكوني بوده است .
برج آسياب
اين برج بزرگ مدور با قدمتي بالغ بر 400 سال در فاصله 1500 متري جنوب شرقي روستاي اسحاق آباد و بر
كناره ي نهر آب خشكيده اي ، ساخته شده و از زيباترين برج هاي ديده باني موجود در منطقه است . 4 طبقه دارد ، در وسط دشت وسيعي احداث شده و بر مزارع و زمين هاي مزروعي اطراف ، احاطه كامل دارد. تزيينات زيبايي نيز در بدنه خارجي آن ايجاد شده است . در مجاورت اين برج ، ساختمان مخروبه ي يك آسياب آبي قديمي نيز قرار دارد كه علت نام گذاري برج نيز همين است.
سردابه ي ماروسك
در مجاورت روستاي ماروسك سرولايت ، تپه اي به وسعت بيش از 100 متر و ارتفاع 5/3 تا 4 متر قرار دارد كه بر روي آن قبرستان قديمي روستا مي باشد . در داخل اين تپه ، سردابه اي قرار دارد كه از دو اتاق به موازات يكديگر و يك راهرو تشيل شده است . در اتاق غربي تعداد زيادي اسكلت انساني به صورت آشفته قرار دارد. قدمت اين سردابه به اواخر قرن هفتم و اوايل هشتم هجري مي رسد .
اماكن فرهنگي تاريخي
بعد از تخريب شهر نيشابور به دست سپاهيان مغول براي مدت ها اثري از نيشابور بر جاي نمانده و آن عده از ساكنان نيشابور كه جان سالم به در بردند به طور پراكنده در اين جا و آن جا و با نا اميدي تمام زندگاني مي كردند ، تا اين كه شهر فعلي نيشابور در دوره تيموري در قسمت شمال غربي شهر قديم و به فاصله حدود 5 كيلومتر خرابه هاي شهر قديم ساخته شد .
اين شهر داراي 4دروازه بود كه معروف به دروازه هاي عراق ، مشهد ، باغات يا پاچنار و دروازه ارگ بودند .


 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
مسجد جامع تاريخي







يگانه اثر كامل باقي مانده از آثار باستاني شهر نو بنياد نيشابور ، مسجد جامع آن است كه در سال 899 هجري قمري ، همزمان با فرمانروايي سلطان حسين بايقرا ، توسط پهلوان علي كرخي فرزند بايزيد ساخته شده و از بناهاي قرن نهم هجري قمي است .
اين بناي تاريخي، در مركز شهر نيشابور و در حاشيه جنوبي خيابان امام خميني ره ، در ضلع غربي چهار راه اصلي شهر ، چهار راه انقلاب قرار دارد . در كنارذ مسجد مدرسه اي نيز توسط پهلوان كرخي ساخته شده كه در دوران پهلوي با عبور خيابان امام اين مدرسه خراب شده است ، مدفن پهلوان علي كرخي نيز در داخل اين مدرسه بوده كه اكنون در زاويه ي شمال شرقي بيرون مسجد جامع واقع شده است.
مدرسه گلشن " حوزه ي علميه"
بناي حوزه ي علميه ي نيشابور ، در حاشيه شمالي خيابان امام خميني كمي بالاتر از مسجد جامع شهر ، قرار دارد. تزيينات آجري در دوطرف ايوان ، زيبايي خاصي به بنا داده است.
بالا
(
بازار سرپوشيده و تاريخي نيشابور
بازار تاريخي نيشابور ، از جمله بازار هاي سرپوشيده منحصر به فرد در استان خراسان است كه قدمت آن به دوره صفويه مي رسد . در داخل اين بازار تعدادي سرا ، كاروان سرا ، تيمچه ،و حمام وجود دارد .
كاروان سراي مستوفي ، يكي از تيمچه هايي است كه درون اين بازار تاريخي وجوددارد كه دو دهنه ورودي آن يكي در حاشيه جنوبي خيابان امام خميني و ورودي ديگر با در بزرگ چوبي به بازار مي شود .
حمام مرمر ، يكي ديگر از جاذبه هاي اين بازار تاريخي است كه قدمت بسيار دارد اما امروز خرابه اي بيش نيست .
آب انبار
در مقابل بازار سرپوش ، بازار نو قرار دارد كه در گذشته ، سقف اين بازار نيز به صورت گنبدي ، پوشيده بوده ، با عبور خيابان امام خميني از اين مكان ، سرپوش ها خراب شده است.
آب انبار در زير زمين واقع شده است و 20 تا 23 پله تا سطح زمين فاصله دارد ، و امروز قهوه خانه اي است كه داراي سقف هاي گنبدي شكل باد گير است . محيطي زيبا ، خنك ، آرام و ياد آور روزگاران گذشته است .
بعد از اين آب انبار ، تيمچه اي است كه مدتي در اختيار ژاندارمري بوده، مدتي تجارت خانه شده ، كم كم از رونق افتاده است .

كاروان سراي شاه عباسي عباسي


http://www.iau-neyshabur.ac.ir/about_neyshabour/image/کاروانسراي%20شاه%20عباسي.gif



اين كاروان سرا در دوره صفويه ودر خارج از دروازه شهر يعني دروازه مشهد احداث شده است .
اين كاروان سرا در اواخر دوره ي قاجاريه و اوايل عصر پهلوي ، جهت اسكان و نگهداري ايتام و مستمندان و سپس مدتي به عنوان پادگان ژاندارمري مورد استفاده قرار گرفت .
هدف از احياي اين اين كاروان سرا ، حمايت از صنايع دستي و هنرهاي سنتي و بومي منطقه است . ضلع شرقي كاروان سرا شامل سه بخش زير است :
بخش باستاني: در اين بخش اشياي تاريخي ؛ از قبيل سكه هاي متعلق به قبل از اسلام تا دوره تيموري ، انواع ظروف سفالي دوران تاريخي و اسلامي ، ظروف فلزي و شيشه اي ، و اشياي سنگي به نمايش گذاشته شده است .
بخش مردم شناسي: جلوه هايي از زندگي روزمره ي مردم منطقه و اشياي مربوط به آن در معرض ديد قرار داده شده است .
بالا
بخش ويژه: نمايش اشيايي چون مجسمه هاي دوران تاريخي و ماقبل آن ، ماكت شهر قديمنيشابور در دوره تيموري ، لوحه ي استوانه اي بدلي متعلق به كوروش هخامنشي به خط ميخي ، تعدادي سنگ قبر تاريخي ، مجموعه اهدايي مدال ها و احكام شادروان پهلوان يعقوب علي شورورزي ، تعدادي ضريح چوبي منبت كاري شده تاريخي ، تعدادي اسناد خطي و احكام ...
ضلع غربي به سالن اجتماعات و محل دائمي نمايشگاه ، و هشتي جنوب غربي به رشته هاي كار و دانش براي آموزش سفالگري ، كاشي كاري و سراميك اختصاص يافته است.
علاوه بر اين كاروان سرا ، در محدوده ي شهرستان نيشابور كاروان سراهاي [رباط] مهم ديگري نظير: كاروان سراي شورياب واقع در روستاي شورياب در فاصله حدود 50 كيلومتري جنوب غربي شهر نيشابور ، متعلق به دوره قاجار ، كاروان سراي چاه سالار در جنوب شهر ، كاروان سراي قدمگاه و رباط قلعه وزير ، در 24 و 30 كيلومتري غرب شهر در مسير جاده مشهد ، نيز وجود دارند .
موزه خيام
همزمان با برگزاري كنگره جهاني خيام ، در 28 ارديبهشت ماه 1379 ، با عنايت به شان و مرتبه ي علمي حكيم عمر خيام وآثار ارزشمند باقي مانده از وي ، در رابطه با دانش ستاره شناسي، تقويم ، رياضيات و اشارات مكرر خيام به خاك ، كوزه و كوزه گري ، اهميت سفال نيشابور و نيز فقدان موزه اي در استان كه به نوعي معرف مراتب علمي و بيانگر
ويژگي هاي دوران حكيم عمر خيام باشد ، سازمان ميراث فرهنگي اقدام به تاسيس موزه ي خيام در كنار آرامگاه وي نمود .
موزه خيام شامل چهار بخش است :
بخش اول: آثار مربوط به نجوم ، شامل ابزار آلات رصد و ستاره شناسي ، اسطر لاب ، انواع قطب نما ها و صور فلكي
بخش دوم: ظروف مفرغي و فلزي معاصر با خيام از قرن پنجم تا هفتم هجري .
بخش سوم: شامل ظروف سفالين لعابدارمربوط به قرون سوم تا هفتم هجري قمري.
بخش چهارم: شامل نسخ خطي ، نسخ خطي نجوم و تابلو هاي مربوط به حكيم عمر خيام .


 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
بقعه قدمگاه



http://www.iau-neyshabur.ac.ir/about_neyshabour/image/گنبد%20قدمگاه%20در%20باغي%20ديرپاي.jpg


بقعه ي زيبايي است از قرن 11 هجري به صورت هشت گوش با ايوان هاي بلند و طاق نماهاي دو طبقه ، مزين به كاشي هاي خشت هفت رنگ و گچ بري هايي كه در وسط باغ بزرگي قرار دارد ، از كتيبه ي تاريخي آن چنين مستفاد مي شود كه بنا به امر شاه سليمان صفوي در سال 1091 هجري ساخته شده است و علت وجه تسميه آن به قدمگاه به واسطه وجود يك پارچه سنگ است كه بر روي آن اثر دو قدم بزرگ منسوب به جاي پاي حضرت رضا ، ثامن الائمه[ ع] ديده مي شود .


مسجد چوبي



http://www.iau-neyshabur.ac.ir/about_neyshabour/image/مسجد%20چوبي.jpg


بالا
اين مسجد كه در ايران و جهان منحصر به فرد است ، 200 مترمربع زير بنا دارد . در ساختمان اين بنا ، حدودا سيزده تن از انواع چوب هاي صنعتي به كار رفته است .
از امكانات اين مسجد مي توان به آشپزخانه ، كتاب خانه ، وضو خانه و ... كه همگي از چوب ساخته شده است ، اشاره نمود .
اين مسجد در جنوب شرق نيشابور ، روستاي محمد آباد ، قرار دارد و توسط مهندس مجتهدي ساخته شده است .
فرهنگسراي سيمرغ
اين فرهنگسرا ، بزرگ ترين ساختمان فرهنگي استان خراسان مي باشد .
افلاك نماي خيام : كه در دست احداث مي باشد .



امام زادگان محمد محروق و ابراهيم




بقعه امام زاده محروق و ابراهيم در باغ مصفايي در فاصله 3 كيلومتري شرق نيشابور واقع شده است . محمد بن محروق از نوادگان امام موسي بن جعفر [ع] مي باشد .
در كنار بقعه امام زاده محروق ، بقعه امام زاده ابراهيم نيز هست كه به وسيله ي دري به امام زاده محروق راه دارد .



فضل بن شاذان




مقبره ي اين عالم جليل القدر در يك فرسنگي جنوب شرقي نيشابور ، در روستايي به همين نامم [فضل] قرار دارد .



بانو بي بي شطيطه




بانو بي بي شطيطه يكي از زنان فاضل نيشابور و مورد عنايت خاص امام موسي كاظم [ع] در قرن دوم هجري بوده است . بناي فعلي آرامگاه ، دارايطرح شش ضلعي با دوازده غرفه كوچك در طرفين آن است .
بالا
امام زاده غريب
مقبره بي بي صالحه


آرامگاه بزرگان




حكيم عمر خيام نيشابوري





خواجه ، امام ، حجة الحق ، حكيم ابوالفتح عمربن ابراهيم الخيامي [خيام] نيشابوري، از حكما ، رياضي دانان و شاعران بزرگ ايران ، در اواخر قرن پنجم و اوايل قرن ششم مي زيست . معلومات و مطالعات حكيم بيش تر در فلسفه و حكمت و رياضيات بوده ، گاه از سر تفنن شعر نيز مي گفته است . اما بيش تر به شاعري ورباعي سرايي معروف است .
آرامگاه اين فيلسوف و رياضي دان بزرگ در جنوب شرقي شهر نيشابور رو به روي امام زاده محمد محروق و امام زاده ابراهيم قرار دارد .




شيخ عطار نيشابوري





فريد الدين ابوحامد بن ابوبكر ابراهيم ابن اسحاق عطار نيشابوري ، شاعر و عارف نامي ايران زمين است كه با آفريدن آثاري بديع مقام خود را جاودان ساخته .
آرامگاه عطار در فاصله 6 كيلومتري شرق نيشابور ، در نزديكي امام زاده محروق و آرامگاه خيام واقع گرديده است .




كمال الملك







بالا
محمد غفاري ، معروف به استاد و كمال الملك ، از مفاخر هنر نقاشي ايران امروز ، فرزند ميرزا بزرگ كاشاني است . وي در سال 1264 هجري قمري در قريه كاشان ، متولد شد و به سال 1359 هجري قمري در نيشابور ، بدرود حيات گفت .
مقبره ي كمال الملك ، در باغ شيخ عطار نيشابوري ، قرار گرفته ، به عنوان زيارتگاه فرهنگ دوستان و عاشقان هنر ايراني ، هر ساله مشتاقان بسياري را به سوي خود جلب مي كند . بناي آرامگاه داراي حياط و باغچه ي سرسبزي است كه مقبره كمال الملك در آن قرار دارد .



يغماي نيشابوري





حيدر يغما يكي از شاعران معاصر نيشابوري است . وي در سال 1302 هجري شمسي در قريه صومعه از روستاهاي نيشابور به دنيا آمد .
الهام و ايمان اصلي در طرح مربع شكل بناي آرامگاه يغما ، از شغل شاعر ؛ يعني خشت مالي نشات گرفته است .اين بنا در فاصله ميان باغ خيام و باغ عطار ، در ميان قبرستان عمومي ، محل دفن شاعر ، ساخته شده است .
ديدني هاي طبيعي
شامل :
ييلاقات: برفريز – رود – دربهشت – بوژان – خرو – درود – ديزباد – قدمگاه – گرينه – بار – چگنه بز – طاغان – درخت جوز – بقيع و ...
-غار ابراهيم ادهم
-چشمه علي
قله ها ي معروف : بينالود و شيرباد
معدن فيروزه نيشابور
فيروزه سنگى آبى‏رنگ و گرانبها است كه از جواهرات معروف جهان شمرده مى‏شود و معدن آن در دنيا در چند كشور بيشتر وجود ندارد. از آن جمله در تركستان و آسياى صغير و همچنين در جنوب غربى ايالات متحده امريكا در نيومكزيكو، آريزونا، كلرادو و نوادا، يافت مى‏شود.
اما از بين تمام معادن فيروزه جهان، فيروزه معادن نيشابور از همه مرغوب تر و پربهاتر مى‏باشد .
معادن فيروزه نيشابور در شش دره از كوههاى موسوم به بار معدن در 50 كيلومترى شمال غربى نيشابور در بلوك ريوند واقع است و تاكنون به منظور به دست آوردن فيروزه، بيش از صد غار در اين دره‏ها ايجاد شده است.
شهرت فيروزه نيشابور از روزگاران قديم بر سر زبانها بوده و گويندگان و نويسندگان در وصف آن سخن ها گفته‏اند.

محوطه تاريخي تپه سلطان ميدان
جنگل انبوه و نادر درختان ارس در دهنه ي حيدري از دهستان بينالود
باغ ها و عمارت هاي زيبا در داخل و خارج از نيشابور
باغ ملي ، باغ سعيدي ، باغ گنجي ، باغ قوامي ، امين الا سلامي ، جمشيد شادياخي

اردوگاه شهيد رجايي باغرود
اردوگاه بين المللي باغرود به فاصله 12 كيلومتري شمال نيشابور ، با مساحت چندين هكتار ، روزانه پذيراي بيش از 5000 نفر بازديد كننده مي باشد و مقام دوم اردوگاه هاي كشور را احراز نموده است.
مشاهير و نام آوران نيشابور
حكيم عمر خيام نيشابوري ، شيخ عطار نيشابوري ، كمال الملك ، يغماي نيشابوري ، دكتر محمد رضا شفيعي كدكني، محمد بي رياي گيلاني [شيدا] ، دكتر رجبعلي مظلومي ، آيت الله العظمي وحيد خراساني ، استاد پرويز مشكاتيان ، خسرو شاهاني ، پرفسور حسين صادقي ، مرحوم فريدون گرايلي ، مرحوم پهلوان يعقوب علي شورورزي و ...

منابع :
-نيشابور شهر فيروزه (فريدون گرايلي )
-نيشابور و استراتژي توسعه (عباسعلي مديح)
- درآمدي بر جغرافيا و تاريخ نيشابور علي طاهري)
 

EHSAN.E

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
بی بی شطیطه
بی بی شطیطه؛ پیرزنی از تبار خوبیها
«شطيطه زني از قبيله قديسان و هم تبار با پرواپيشگان كه به پايمردي خلوص و ناب انديشي و دينمندانه زيستن در نيشابور قرن دوم هجري، به عنايت و كرامت ويژه هفتمين خورشيد امامت حضرت امام موسي كاظم جاودان ياد شد. از ميان انبوه وجوه و كالاي سنگين و رنگين كه به عنوان سهم امام به مدينه فرستاده شد، تنها نقدينه يك درهمي و دسترشت چهار درهمي شطيطه نيشابوري شرف قبول يافت و نيكنامي و خوش فرجامي او را كه هم اينك در زير سقف اين بقعه در شمال غرب نيشابور آرميده است در تاريخ روزگار رقم زد».(www.irvani.com)


بقعه و بناي آرامگاه بي بي (بانو) شطيطه
«بانو شطيطه، يكي از زنان فاضل نيشابوري و مورد عنايت خاص امام موسي كاظم (ع) در قرن دوم هجري بوده كه اكنون بناي آرامگاهش در ميداني به نام همين بانو، در انتهاي غربي خيابان امام خميني در غرب شهر نيشابور واقع شده است.
از تاريخ اولين بنا يا آرامگاه ساخته شده بر مزار بانو اطلاع دقيقي در دست نيست، ولي احتمال مي رود پس از تجديد حيات شهر در بعد از زلزله ي ويرانگر سال 808 هـ .ق، بناي يادبود ديگري بر مزار بانو احداث گرديده و آن نيز در طي سال هاي بعد مسلما بارها تعمير و بازسازي شده است.
آخرين بنا، بنايي چهار گوش، مسقف (خانه) و كوچك از خشت و گل بوده كه در گوشه ي يك قبرستان قديمي واقع شده و قدمتي حدود 200 تا 300سال داشته است. در قسمت مركزي آن بنا، يك سنگ لوح كوچك، كه احتمالا نام بانو برآن حك بوده ـ و بر بالاي آن يك ديوار (احتمالي) عمودي سفيد رنگ به شكل طاق نما وجود داشته است.
آن بناي چهار گوش تا سال 1359 هـ . ش باقي بود تا اين كه بقعه ي كنوني بانو شطيطه، در همان سال به همت مرحوم حاج عباس ترقي و جمعي از خيرين منطقه و شهرستان ساخته شد. قبرستان قديمي اطراف بقعه نيز در سال 1372 با اجراي طرح ساماندهي شهري (در محله ي رسولي ـ سرآب كوشك) به يك فضاي سبز عمومي يا ميدان شهري تبديل شد. كه با توجه به قرار گرفتن آرامگاه بانو در مركز آن، به ميدان بي بي شطيطه معروف گرديد.
بناي فعلي آرامگاه شطيطه داراي پلان (طرح) 6 ضلعي با 12 غرفه ي كوچك در طرفين آن است، در ورودي اصلي، با اتصال دو غرفه، به آرامگاه از جانب جنوب غربي و مصالح به كار رفته در آن شامل آجر، خشت قالبي تراش، گچ، سيمان و آهن و روكار نماي بيروني بنا از سنگ مرمر و آجر سفال مي باشد. مهم ترين تزئينات آرامگاه نيز شامل آينه كاري نماي داخلي گنبد و دو كتيبه ي كاشيكاري شده در دو طر در ورودي اصلي، در جنوب غربي، به آرامگاه است. در كتيبه ي جانب شرقي، سمت راست، تاريخ تولد و در كتيبه جانب غربي، تاريخ وفات يا شهادت چهارده معصوم (ع) به تاريخ هجري قمري نوشته شده است».

بانو پسندیده
«... در فاصله ي حدود 70 متري شمال آرامگاه بانو شطيطه، آرامگاه يكي ديگر از زنان فاضل و رستگار نيشابور به نام بانو پسنديده واقع شده است.
براساس برخي روايات، در سفر تاريخي حضرت ثامن الحجج، امام رضا (ع)، به جانب مرو، زماني كه قدوم مبارك آن حضرت به نيشابور رسيد، سعادت ميزباني توقف كوتاه آن امام همام، نصيب بانويي شد كه از آن پس به جهت آن انتخاب يا پسند خوش يمن، به بانو پسنديده يا پسنده معروف گرديد. آرامگاه اين بانوي رستگار، در بنايي چهار گوش، مسقف و كوچك قرار گرفته و بارگاه، گنبد و يا تزئينات خاصي در آن وجود ندارد».(www.neyshabour.org)

امانت شطيطه
«خلاصه شده قضاياي بي بي شطيطه»، به استناد متن صفحه 260 جلد 2 منتهي الآمال
«شيعيان نيشابور، محمد بن علي نيشابوري را كه عازم مدينه منوره بود 30 هزار دينار و پنجاه هزار درهم و 3 هزار پاره جامه دادند كه به نزد امام زمانشان حضرت موسي الكاظم (ع) تقديم كند و شطيطه كه زن مومنه اي بود يك درهم صحيح و پاره اي از خام كه خود رشته بود و 4 درهم ارزش داشت آورد و گفت «ان الله لا يستحيي من الحق» از دادن حق امام اگر كم هم باشد نبايد حيا كرد. و علماء شهر هم جزوه اي مشتمل بر 70 صفحه، كه 70 سوال علمي بر صدر هر صفحه نوشته بودند تا در ذيل آن پاسخ نوشته شود به حامل دادند و به او گفتند امام برحق آن است كه اين سوالات بسته و لاك و مهر شده را بدون اينكه باز شود پاسخ نويسند.
محمد نيشابوري با وسائل نقليه آن زمان كه كجاوه يا شتر بوده طي طريق كرد و پس از ماهها با محموله ها وارد مدينه شد و با خود زمزمه مي كرد «رب اهدني الي سواء الصراط» ناگاه پسري را پيش روي خود ديد كه مي گويد اجابت كن كسي را كه مي خواهي، و هدايت نمود او را به خانه حضرت موسي ابن جعفر (ع)، محمد نيشابوري با عرض سلام وارد شد. حضرت ضمن پاسخ سلام و اكرام فرمود: اي محمد بن علي نيشابوري جواب سوالات 70 جزوه اي كه نزد تو است نوشته ايم پس بياور امانت شطيطه را كه وزن آن يك درهم و دو دانق است و بياور پاره خام او را كه در پشتواره 2 برادري است كه اهل بلخ اند، محمد نيشابوري گفت از شنيدن فرمايشات امام، عقل از سرم پريد و امر حضرت را فوراً اطاعت كردم، پس حضرت امانات شطيطه را قبول و فرمودند: « ان الله يستحيي من الحق»، و امر فرمود برسان به شطيطه سلام مرا او بده به او اين امانات و هميان را كه در آن 40 درهم است و بگو براي تو شقه اي از گفته هاي خودم را كه پنبه اش از قريه صيداء متعلق به بي بي فاطمه زهرا (س) است و خواهرم حليمه دختر حضرت صادق (ع) آنرا رشته است و بگو به شطيطه كه تو زنده مي باشي 19روز پس وصول شقه و دراهم، پس 16 درهم آنرا خرج خودت كن و 24 درهم آنرا صدقه خودت و آنچه لازم شود و من نماز تو را خواهم خواند بر جنازه تو، و به محمد نيشابوري فرمود در آن هنگام كه مرا به نماز ديدي كتمان كن كه بهتر نگاه مي دارد ترا.
حضرت فرمودند: برگردان بقيه مالها را به صاحبان آن و مرا رخصت دادند، محمد نيشابوري كه خود را تنها يافت فوراً حواسش متوجه سوالات لاك و مهر شده شد، ديد لاك و مهر آنها سالم است يكي را براي نمونه باز كرد و جواب آنرا نوشته يافت، خواند: نوشته بود مردي نبش قبر كرده و سر مرده را بريد و كفن و بدزديد حكم چيست ج. دست آن مرد به جهت دزدي بريده شود سپس لازم مي شود او را صد اشرفي براي بريدن سر ميت زيرا كه ما قرار داديم مرده را به منزله بچه در شكم مادر قبل از دميدن روح. محمد نيشابوري در بازگشت نيشابور، هنگام پس دادن اموال به صاحبان آن دريافت كه آنها فتحي مذهب شده اند؟ لذا امانات شطيطه را به او رسانيد و در فاصله 19روز رخ داد آنچه حضرت فرموده بودند».
(www.neyshabour.org)

منابع
«آرامگاه بی بی شطیطه»، سایت اطلاع رسانی نیشابور (نسخه اصلی در دسترس نیست،
نسخه ذخیره شده در گوگل)
«آرامگاه های نیشابور»، ایروانی دات کام
 

Similar threads

بالا