در روش های نوین تهیه نقشه تکنیک های کامپیوتری نقش مهمی را ایفا می کنند. بسیاری از سازمانهای تهیه نقشه در راه اندازی سیستم اطلاعات جغرافیایی ، سیستم های نوین تهیه نقشه با استفاده از کامپیوتر را بکار می گیرند با بکارگیری چنین سیستم هایی ، اولین و مهمترین مرحله عبارت است از تبدیل اطلاعات نقشه از حالت خطی و غیر رقومی به شکل رقومی و سازگار با کامپیوتر تکنیک تبدیل نقشه های سنتی کاغذی یا سایر مدارک گرافیکی به داده های رقومی سازگار با کامپیوتر را رقومی سازی ( DIGITIZING ) می نامند.
چرا DIGITIZE می کنیم:
تبدیل اطلاعات نقشه های موجود به شکل رقومی و سازگار منطقی تر و کم هزینه تر در صرف زمان و هزینه برای تکرار برداشت داده ها می باشد به عبارتی دیگر با رقومی سازی نقشه های موجود از انجام دوباره کاری ها و صرف هزینه های گزاف جلوگیری خواهد شد حتی اگر اطلاعات نقشه ها بهنگام نباشند تکنیک رقومی سازی بمراتب اقتصادی تر است زیرا بهنگام سازی نقشه های رقومی که در محیط کامپیوتری ذخیره شده اند نسبت به بهنگام سازی نقشه های سنتی کاغذی کار آمدتر بوده و زمان بهنگام سازی و همچنین هزینه ها را کاهش خواهد داد.
بسیاری از نقشه های خطی موجود در سیستم انگلیسی تهیه شده اند برای استفاده از این نقشه ها در سیستم متریک لازم است سیستم اندازه گیری انگلیسی به سیستم متریک تبدیل شود. در مرحله رقومی سازی این تبدیل را می توان به سادگی انجام داد.
انواع رقومی سازی:
با توجه به اینکه داده اولیه یک نقشه خطی کاغذی و یا یک تصویر هوایی باشد ، انواع رقومی سازی را می توان به دو دسته تقسیم کرد.
رقومی سازی نقشه های خطی موجود می باشد.
رقومی سازی تصاویر هوایی یا روش فتوگرامتری است.
خصوصیات کارتوگرافی عارضه:
هر عارضه در روی نقشه دارای دو خصوصیت است.
هماهنگونه که عوارض در روی نقشه های خطی کاغذی دارای دو خاصیت موقعیت و مفهوم می باشند این خصوصیات با دو نوع داده نمایش داده می شود.
نوع اول داده ها داده های موقعیتی است داده های موقعیتی یا داده های گرافیکی نمایانگر مکان عارضه بر روی سطح زمین ، سطح نقشه و تصویر باشد داده های موقعیتی ، همچنین شکل و اندازه عارضه را نشان میدهند.
نوع دوم داده ها ، داده های توصیفی است داده های توصیفی شامل اطلاعاتی در رابطه با سایر خصوصیات عارضه غیر از موقعیت آن است اطلاعات توصیفی می توانند خود بر دو نوع تقسیم بندی شوند که عبارتند از : داده های توصیفی عددی مانند مساحت ، تعداد، جمعیت ، میزان ، درجه حرارت و غیره
داده های توصیفی مفهومی مانند نام نوع ، کیفیت ، طبقه و غیره
داده های جغرافیایی از لحاظ خصوصیات ابعادی می توانند در سه گروه عمده طبقه بندی شوند در حقیقت این نوع طبقه بندی وابسته به مقیاس نقشه ای است که تهیه خواهد شد دسته اول اطلاعات نقطه ای است این نوع اطلاعات به یک نقطه مشخص و معین که دارای هیچ بعد و کشیدگی نمی باشد نسبت داده می شود دسته دوم اطلاعات خطی است این نوع اطلاعات در یک جهت دارای بعد و کشیدگی هستند و دسته سوم اطلاعات سطحی است . این دسته از اطلاعات در دو جهت دارای کشیدگی یا بعد می باشد.
انواع علائم و نمادها :
بر اساس خصوصیات ابعادی اطلاعات جغرافیائی علائم و نمادها را می توان به سه گروه تقسیم بندی نمود .
انواع دستگاه های DIGITIZER :
چرا DIGITIZE می کنیم:
تبدیل اطلاعات نقشه های موجود به شکل رقومی و سازگار منطقی تر و کم هزینه تر در صرف زمان و هزینه برای تکرار برداشت داده ها می باشد به عبارتی دیگر با رقومی سازی نقشه های موجود از انجام دوباره کاری ها و صرف هزینه های گزاف جلوگیری خواهد شد حتی اگر اطلاعات نقشه ها بهنگام نباشند تکنیک رقومی سازی بمراتب اقتصادی تر است زیرا بهنگام سازی نقشه های رقومی که در محیط کامپیوتری ذخیره شده اند نسبت به بهنگام سازی نقشه های سنتی کاغذی کار آمدتر بوده و زمان بهنگام سازی و همچنین هزینه ها را کاهش خواهد داد.
بسیاری از نقشه های خطی موجود در سیستم انگلیسی تهیه شده اند برای استفاده از این نقشه ها در سیستم متریک لازم است سیستم اندازه گیری انگلیسی به سیستم متریک تبدیل شود. در مرحله رقومی سازی این تبدیل را می توان به سادگی انجام داد.
انواع رقومی سازی:
با توجه به اینکه داده اولیه یک نقشه خطی کاغذی و یا یک تصویر هوایی باشد ، انواع رقومی سازی را می توان به دو دسته تقسیم کرد.
رقومی سازی نقشه های خطی موجود می باشد.
رقومی سازی تصاویر هوایی یا روش فتوگرامتری است.
خصوصیات کارتوگرافی عارضه:
هر عارضه در روی نقشه دارای دو خصوصیت است.
● موقعیت عارضه( کجاست ) که مشخص کننده این است که عارضه در کجا واقع شده است.
● معنا و مفهوم عارضه است ( چیست ) که با یک نماد نمایش داده می شود. و مشخص کننده این است که این عارضه چیست ؟
● معنا و مفهوم عارضه است ( چیست ) که با یک نماد نمایش داده می شود. و مشخص کننده این است که این عارضه چیست ؟
هماهنگونه که عوارض در روی نقشه های خطی کاغذی دارای دو خاصیت موقعیت و مفهوم می باشند این خصوصیات با دو نوع داده نمایش داده می شود.
نوع اول داده ها داده های موقعیتی است داده های موقعیتی یا داده های گرافیکی نمایانگر مکان عارضه بر روی سطح زمین ، سطح نقشه و تصویر باشد داده های موقعیتی ، همچنین شکل و اندازه عارضه را نشان میدهند.
نوع دوم داده ها ، داده های توصیفی است داده های توصیفی شامل اطلاعاتی در رابطه با سایر خصوصیات عارضه غیر از موقعیت آن است اطلاعات توصیفی می توانند خود بر دو نوع تقسیم بندی شوند که عبارتند از : داده های توصیفی عددی مانند مساحت ، تعداد، جمعیت ، میزان ، درجه حرارت و غیره
داده های توصیفی مفهومی مانند نام نوع ، کیفیت ، طبقه و غیره
داده های جغرافیایی از لحاظ خصوصیات ابعادی می توانند در سه گروه عمده طبقه بندی شوند در حقیقت این نوع طبقه بندی وابسته به مقیاس نقشه ای است که تهیه خواهد شد دسته اول اطلاعات نقطه ای است این نوع اطلاعات به یک نقطه مشخص و معین که دارای هیچ بعد و کشیدگی نمی باشد نسبت داده می شود دسته دوم اطلاعات خطی است این نوع اطلاعات در یک جهت دارای بعد و کشیدگی هستند و دسته سوم اطلاعات سطحی است . این دسته از اطلاعات در دو جهت دارای کشیدگی یا بعد می باشد.
انواع علائم و نمادها :
بر اساس خصوصیات ابعادی اطلاعات جغرافیائی علائم و نمادها را می توان به سه گروه تقسیم بندی نمود .
● علائم نقطه ای
● علائم خطی
● علائم سطحی
● علائم خطی
● علائم سطحی
انواع دستگاه های DIGITIZER :
● میزهای دیجیتایزر که شامل یک صفحه و یک CURSOR دستی هستند
● اسکنرها با آرایه های خطی می باشند جزء اصلی SCANNER یک SEN SOR است که بصورت منظم تمام سطح تصویری را نقطه به نقطه و در راستای خطوط موازی SCAN می کند.
● دستگاههایی می باشند که از روی صفحه مانیتور عوارض را DIGITIZE می نمایند.
● اسکنرها با آرایه های خطی می باشند جزء اصلی SCANNER یک SEN SOR است که بصورت منظم تمام سطح تصویری را نقطه به نقطه و در راستای خطوط موازی SCAN می کند.
● دستگاههایی می باشند که از روی صفحه مانیتور عوارض را DIGITIZE می نمایند.
