سئوال مهمي مطرح كرديد. پاسخ به اين سئوال، هم مي تواند نظر شناگران و متصديان مرتبط را به عنوان افراد در معرض خطر جلب نمايد و هم نظر پزشكان عمومي را كه اصولاً در خط اول مواجهه با كساني هستند كه با مشكلات خاص فصل شنا به آنها مراجعه مي نمايند.
1- Swimmer's Xerosis :
Swimmer's Xerosis يا پوست خشك كه در شناگران شايع است. علت اين پديده حل شدن و از بين رفتن تدريجي چربي محافظ پوست است كه منجر به كاهش رطوبت لايه ی شاخي شده و سبب ايجاد يك پوست خشك، پوسته پوسته و خارش دار مي گردد.
اين وضعيت با دوش گرفتن هاي داغ و طولاني كه شناگران به انجام آن شهرت دارند و نيز باقي ماندن به مدت طولاني در جكوزي هاي گرم بدتر مي شود.
براي رفع اين معضل مي توان با كاهش مدت دوش گرفتن و در واقع يك دوش سريع با آب ولرم، از خشكي بيش از حد پوست جلوگيري كرد و از صابون هاي ملايم تر استفاده نمود.
همچنين بايد بلافاصله پس از خشك كردن بدن با حوله، از يكhttp://www.tebyan.net/index.aspx?pid=27939نرم كننده چرب استفاده كرد. وازلين طبی يك مرطوب كننده خوب و ارزان قيمت است.
اگر خشكي پوست به اگزما تبدیل شود، باید از داروهاي تركيبي حاوي كورتون موضعي استفاده کرد و ميزان استروئيد بستگي به وضعيت بيماري دارد.
2- التهاب پوست در اثر پوشيدن لباس شنا (Bikini Bottom) :
ممكن است، پس از يك روز استفاده ی طولاني مدت از يك مايوي مرطوب و تنگ و چسبان، اين حالت اتفاق بيفتد كه در واقع يك التهاب عفوني عميق(فوليكوليت باكتريال عميق) با درگيري شايع ميكروب هايي مانند: استرپتوكوك و استافیلوکوک طلايي است که بيمار دچار توده هاي زير پوستي عميق ملتهب و سفت در طول ناحيه ی باسن می شود.
يك دوره ی آنتي بيوتيك درماني سيستميك (مثل سفالكسين براي ده روز) در اين موارد لازم است. كشت هاي پوستي براي شناسايي موارد استاف طلايي مقاوم به متي سيلين در 35 درصد مناطق جغرافيايي كمك كننده است. استفاده از آب گرم در مناطق درگير به تسريع درمان كمك مي كند.
3- التهاب فوليكول با لوله آب داغ (فوليكليت Hot- tube):
این عارضه توسط نوعي باكتري به نام سودومونا آئروژينازا ايجاد می شود و در افرادي كه از whirpool يا استخرهاي آب گردان و جكوزي با لوله هاي داغ استفاده مي كنند، ديده مي شود. نواحي تماس داده شده با آب داغ ضايعات پوستي به صورت دانه هاي برجسته ی قرمز رنگ يا چركي پيدا مي كند كه خود به خود در طول 7 تا 10 روز خوب مي شوند. ممكن است سندرم پاي داغ سودومونا(pseudomonas hot foot syndrome) به شكل برجستگي هاي زير پوستي حساس روي پاشنه ی پاي بچه ها پس از استفاده از جكوزي ديده شود.
درمان معمولا حمايتي و با استفاده از داروهاي ضد خارش خوراكي است. كمپرس اسيد استيك 5 درصد به مدت 20 دقيقه دو بار در روز نيز علائم را بهتر مي كند. در صورت وجود علائم عمومي (مثل تب و لرز و برجستگي هاي غدد لنفاوي)، يك دوره درمان با آنتي بيوتيك خوراكي با تجويز پزشك توصيه مي شود. رساندن كلرين كافي و كنترل PH لوله هاي آب مي تواند به جلوگيري از اين مشكل كمك كند.
اگر PH آب استخر شديداً قليايي يا اسيدي باشد مي تواند سبب گلو درد، تحريك و سوزش پوست و چشم ها شود. PH آب استخر بايد در حدود 4/7 نگه داشته شود.
گاهي ممكن است شنا در استخر سبب سبز شدن موهاي روشن شود. در اين صورت ميزان مس موجود در آب استخر زياد است و اين ممكن است به علت اسيدي بودن آب استخر باشد كه مس موجود در لوله هاي آب را حل كرده و سبب تغيير رنگ موهاي روشن و رنگ كرده مي شود.
4- حساسيت پوستي آلرژيك نسبت به وسايل شنا:
چند ضايعه ی پوستي، منحصراً توسط وسایل شنا ايجاد مي شود. سوداي (درماتيت) غواصي توسط يك حساسيت پوستي آلرژيك به عينك شنا يا ماسك غواصي ايجاد مي شود و علائم آن عبارتند از قرمزي، خارش و گاهي ضايعات ترشحي يا دلمه بستن در قسمت تحت تماس.
سوداي لباس غواصي، گردن، تنه و اندام ها را به علت آلرژي تماسي نسبت به مشتقات تيوره آ (thiourea) درگير مي كند و بايد آن را از جوش هاي ناشي از فشار، افتراق داد. حساسيت پوستي نسبت به گيره ی بيني، گوشي ها و وسايل ديگر شنا نيز ممكن است ديده شوند.
test (آزمایش) پوستي مي تواند در تاييد تشخيص درماتيت (التهاب پوستي) تماسي آلرژيك نسبت به وسايل شنا كمك كند. استروئيد موضعي يا خوراكي و آنتي هيستامين براي درمان موارد حاد و شديد استفاده مي شود. بايد به بيمار توصيه كرد كه از مواد ايجاد كننده ی آلرژي دوري كنند ( مثل استفاده از عينك هاي شناي بدون لاتكس).
5- برجستگي گره اي(گرانولوم) استخر شنا:
اين بيماري به علت نوعي ميكروب از خانواده ی ميكوباكتريوم به نام مارينوم (marinum) كه يک ميكوباكتريوم آتيپيك است، در آكواريم هاي خانگي و آب شور ايجاد مي شود. پوست، برجستگي هاي سطحي يا عمقي قرمز تا تيره داراي سفتي و دلمه روي زانوها، آرنج يا سطح پشتي دست ها و پاها پيدا مي كند كه ممكن است بعد زخمي شوند. علائم اغلب مختصرند، ولي ممكن است درد و خارش موضعي ديده شود.
براي درمان آنتي بيوتيك خوراكي لازم است و درمان 4 تا 6 هفته پس از فروكش علائم كلينيكي ضايعات ادامه پيدا كند.
6- خارش شناگران يا درماتيت لاروي (cercarial dermatitis ):
يك واكنش آلرژيك نسبت به لارو نوعي كرم است كه با خارش و دانه هاي قرمز موقتي همراه است كه پس از شنا به صورت لكه و دانه هاي برجسته ی قرمز ظاهر شده و در عرض چند روز ناپديد مي شوند. اگر مناطق درگيري بزرگ نباشد، نيازي به درمان ندارد. آنتي هيستامين خوراكي و كمپرس سرد همراه با كورتون موضعي با قدرت متوسط ممكن است مفيد باشد.
7- قارچ تينه آپديس يا قارچ كف پا:
اين قارچ پوستي روي كف پا و كناره هاي پاشنه و پنجه ی پا رشد مي كند و به علت اينكه معمولا شناگران با پاهاي برهنه در محوطه ی استخر راه مي روند، به آساني قابل انتقال به ديگران مي باشد.
علائم مي تواند شامل لكه هاي قرمز يا قهوه اي همراه با پوسته پوسته شدن و گاهي ايجاد تاول باشد.
براي رفع اين مشكل از درمان هاي رايج موضعي ضد قارچ مي توان بهره گرفت.
......
تبيان/دکتر محمد علی نیلفروش زاده- متخصص پوست، مو و زیبایی
