مشاوره ي گياه پزشکي
- شروع کننده موضوع Phyto
- تاریخ شروع
دید کلی
کودهای شیمیایی ، از مواد اصلی مانند فسفر ، ازت ، پتاسیم و عناصر فرعی از قبیل کلسیم ، منیزیم و سولفورو و مواد جزئی نظیر آهن ، بور ، مس ، منگنز ، روی ، مولیبدن و کلر تشکیل شده‌اند. عیار کودهای شیمیایی به صورت سه عدد گزارش میشود. عدد نخست نشانگر درصد نیتروژن ، عدد دوم نماینده درصد P2O5 و عدد سوم نشان دهنده درصد K2O است و به صورت (N , P2O5 , K2O) یا (N , P , K) نمایش داده میشود.
کودهای ازت‌دار
پیش از این ، بخش اعظم ازت مورد نیاز گیاهان از کودهای حیوانی فراهم شده می‌شد و اکنون ازت ، بزرگترین بخش از کودهای شیمیایی را تشکیل می‌دهد. از این ماده به صورتهای آلی و معدنی استفاده میشود. مهمترین منابع ازت تجارتی شامل نیترات آمونیوم ، سولفات آمونیوم ، نیترات کلسیم ، نیترات پتاسیم و اوره است. بیش از 75 درصد ازت تولیدی به مصرف تهیه کودهای شیمیایی میرسد.
مواد اولیه‌ای که در تهیه آمونیاک بکار می‌روند، شامل چوب ، زغال سنگ ، کک ، گاز و نفت خام است. استفاده از اوره در سالهای 1970 متداول گردید. میزان ازت اوره از سایر ترکیبات ازت‌دار بیشتر است. مقدار کودهای ازت‌دار مصرف شده در سطح جهانی در سال 1955 به میزان 6.51 میلیون تن بود که در سال 1980 به 57.28 میلیون تن افزایش یافته است.
کودهای فسفات‌دار
فسفر از عناصر اصلی در تغذیه گیاهان محسوب میشود. بیش از 90 درصد مواد معدنی فسفاته به مصرف تهیه کودهای شیمیایی میرسد. فسفات در طبیعت در سنگهای رسوبی و آذرین یافت میشود. آپاتیت و فرانکولیت مهمترین کانیهای فسفاته به شمار می‌روند. بیش از 80 درصد فسفات جهان از کانسارهای رسوبی و کمتر از 20 درصد آن از کانسارهای آذرین بدست می‌آید. کربناتیتها و کمپلکسهای آذرین آلکالی مهمترین خاستگاه کانسارهای آذرین محسوب میشوند.
کانسارهای فسفات رسوبی به دو صورت فسفرین و گوانو یافت میشوند. گوانو عبارت از تجمع فضولات پرندگان دریایی است.میزان P2O5 سنگهای آذرین غالبا کمتر از 0.2 درصد است. حدود 200 کانی حاوی بیش از 1 درصد P2O5 می‌باشند. فلوئور آپاتیت مهمترین کانی سنگهای آذرین است که میزان P2O5 آن در حدود 42 درصد است. کربنات آپاتیت و فرانکولیت مهمترین کانیهای کاسنارهای فسفات دار رسوبی هستند. عناصر مزاحم کانسنگ فسفات به شرح زیرند.
آهن و آلومینیوم
مجموع آهن و آلومینیوم کانسنگ تغلیظ شده ، باید بین 2.5 تا 4.5 درصد باشد.
اکسید کلسیم
نسبت P2O5 : CaO باید کمتر از 1 : 1.6 باشد و بالا بودن میزان CaO موجب افزایش اسید سولفوریک مصرفی و در نتیجه غیر اقتصادی بودن محصول میگردد.
اکسید منیزیم
میزان MgO باید کمتر از 0.25 در کانسنگ تغلیظ شده باشد.
میزان فلوئور
نسبت F2 : P2O5 باید در محدوده 1 : 8 تا 1 : 11 باشد و در صورتی که این نسبت از 1 : 8 کمتر شود، فلوئور ایجاد شکاف خواهد کرد.
کلرورها
میزان کلرور ، باید کمتر از 0.13 درصد باشد. افزون بودن کلروها موجب فرسودگی کارخانه میشود.
پیریت
در روش مرطوب ، وجود پیریت با آپاتیت موجب خطر میگردد.
مواد آلی
میزان ترکیبات آلی باید در کانسنگ حداقل باشد.
کودهای پتاسیم‌دار
پتاسیم از عناصر اصلی تغذیه گیاهان به شمار می‌رود. مهمترین کانیهای پتاسیم‌دار قابل جذب (که به سرعت توسط گیاهان جذب میشود) کلرور پتاسیم است. کلرور پتاسیم در رسوبات تبخیری یافت میشود. از کانیهای دیگر ، سیلیکاتهای پتاسیم‌دار و سولفات پتاسیم - منیزیم را میتوان نام برد. میزان کودهای پتاسیم تولیدی جهان در سال 1955 در حدود 5.33 میلیون تن بود، که در سال 1970 به 12.59 میلیون تن و در سال 1980 به 19.89 میلیون تن افزایش یافته است.
منیزیم
منیزیم به مقدار کم و به صورت یونی توسط گیاهان جذب میشود و به مصرف میرسد. کانیهای منیزیم‌دار که توانایی حل و جذب سریع توسط گیاهان را دارند، شامل سولفات پتاسیم و منیزیم (K2SO4.2MgSO4) ، سولفات منیزیم آبدار (MgSO4.H2O) و سولفات منیزیم آبدار دیگر به فرمول (MgSO4.7H2O) است. کانیهای منیزیم‌دار که دارای قدرت حلالیت کم و قابلیت جذب طولانی بوسیله گیاهان هستند، شامل دولومیت ، بروسیت ، منیزیم و پریکلاز است. از سیلیکاتهای منیزیم‌دار به‌ندرت استفاده میشود.
کلسیم
کلسیم نظیر منیزیم در مقایسه با پتاسیم ، فسفر و نیتروژن در تغذیه گیاهان از اهمیت کمتری برخوردار است. کلسیم به حالت یونی قابل جذب توسط گیاه است. مهمترین منبع کلسیم ، کربنات کلسیم است که به صورت ماده پُرکننده به کودهای شیمیایی افزوده میشود.
گوگرد
یکی دیگر از موادی که در تغذیه گیاهان اهمیت دارد، گوگرد است. همراه با سوپر فسفات ، مقداری ژیپس وجود دارد که به عنوان ماده اولیه گوگرد محسوب میشود. در صورتی که ترکیبات فسفاته فاقد ترکیبات گوگرد دار باشند، به منظور تامین گوگرد آنها میتوان از سولفات پتاسیم - منیزیم و یا از ژیپس استفاده نمود.
آهن
این عنصر همراه با ترکیبات فسفاته و سولفاته به خاک افزوده میشود. خاکهای اسیدی به مقدار بیشتری آهن نیاز دارند.
بور
در رژیم غذایی بعضی از گیاهان نظیر ذرت ، پنبه و یونجه ، وجود عنصر بور ضرورت دارد. مهمترین کانیهای بور دار شامل بوراکسی (Na2B4O7.10H2O) دکولمانیت (Ca2B,sub>6O11.5H2O) است.
سایر عناصر
مس به مقدار کم و به صورت کالکوپیریت ، کالکوزین و یا اکسیدهای مس به کود افزوده میگردد. منگنز به مقدار کم در رژیم غذایی بعضی از گیاهان مورد نیاز است که به صورت اکسید به خاک اضافه میشود. روی و مولیبدن به میزان کم به صورت سولفید به خاک افزوده میشود.
کانسارهای رسوبی فسفات دار
مهمترین منابع فسفات دنیا را کانسارهای رسوبی تشکیل می‌دهند. حدود 85 درصد فسفات دنیا از کانسارهای رسوبی و 15 درصد آن از کانسارهای آذرین بدست می‌آید. آپاتیت همراه با کمپلکسهای آذرین آلکالی و کربناتیت در ریفتهای داخل قاره تشکیل شده است. فلورو آپاتیت ، مهمترین کانی فسفاته سنگهای آذرین است که مقدار قابل توجهی عناصر کمیاب نیز دارد. سنگهای رسوبی حاوی کانیهای فسفاته را به دو گروه فسفریت و فسفاتی تقسیم می‌نمایند.
فسفریتها به آن دسته از سنگهای رسوبی اطلاق میشود که حاوی بیش از ده درصد کانی فسفاته باشند و سنگهای فسفاتی کمتر از ده درصد کانی فسفاته دارند. مهمترین کانیهای فسفاته سنگهای رسوبی شامل کربناتوفلور آپاتیت ، کلرورآپاتیت ، هیدروکسی آپاتیت و فلورآپاتیت است. منشاء فسفات از سنگهای آذرین غنی از آپاتیت ، بویژه سنگهای آذرین آلکالن و کربناتیت است.
این سنگها در ریفتهای داخل قاره‌ای تشکیل میشوند. فسفریتها در عمق کم و یا در عمق زیاد تشکیل میشوند. فسفریتها از نوع کربنات ، دولومیت ، مارن و یا چرت هستند. بافت فسفریتهای کم‌عمق از نوع نودولی و الیتی است. در صورتی که بافت فسفریتهای عمق زیاد از نوع توده‌ای و لایه‌ای است. عیار P2O5 کانسارهای فسفریت 15 تا 30 درصد و میزان ذخیره‌ای 5 تا 4000 میلیون تن است.
کودهای شیمیایی ، از مواد اصلی مانند فسفر ، ازت ، پتاسیم و عناصر فرعی از قبیل کلسیم ، منیزیم و سولفورو و مواد جزئی نظیر آهن ، بور ، مس ، منگنز ، روی ، مولیبدن و کلر تشکیل شده‌اند. عیار کودهای شیمیایی به صورت سه عدد گزارش میشود. عدد نخست نشانگر درصد نیتروژن ، عدد دوم نماینده درصد P2O5 و عدد سوم نشان دهنده درصد K2O است و به صورت (N , P2O5 , K2O) یا (N , P , K) نمایش داده میشود.
کودهای ازت‌دار
پیش از این ، بخش اعظم ازت مورد نیاز گیاهان از کودهای حیوانی فراهم شده می‌شد و اکنون ازت ، بزرگترین بخش از کودهای شیمیایی را تشکیل می‌دهد. از این ماده به صورتهای آلی و معدنی استفاده میشود. مهمترین منابع ازت تجارتی شامل نیترات آمونیوم ، سولفات آمونیوم ، نیترات کلسیم ، نیترات پتاسیم و اوره است. بیش از 75 درصد ازت تولیدی به مصرف تهیه کودهای شیمیایی میرسد.
مواد اولیه‌ای که در تهیه آمونیاک بکار می‌روند، شامل چوب ، زغال سنگ ، کک ، گاز و نفت خام است. استفاده از اوره در سالهای 1970 متداول گردید. میزان ازت اوره از سایر ترکیبات ازت‌دار بیشتر است. مقدار کودهای ازت‌دار مصرف شده در سطح جهانی در سال 1955 به میزان 6.51 میلیون تن بود که در سال 1980 به 57.28 میلیون تن افزایش یافته است.
کودهای فسفات‌دار
فسفر از عناصر اصلی در تغذیه گیاهان محسوب میشود. بیش از 90 درصد مواد معدنی فسفاته به مصرف تهیه کودهای شیمیایی میرسد. فسفات در طبیعت در سنگهای رسوبی و آذرین یافت میشود. آپاتیت و فرانکولیت مهمترین کانیهای فسفاته به شمار می‌روند. بیش از 80 درصد فسفات جهان از کانسارهای رسوبی و کمتر از 20 درصد آن از کانسارهای آذرین بدست می‌آید. کربناتیتها و کمپلکسهای آذرین آلکالی مهمترین خاستگاه کانسارهای آذرین محسوب میشوند.
کانسارهای فسفات رسوبی به دو صورت فسفرین و گوانو یافت میشوند. گوانو عبارت از تجمع فضولات پرندگان دریایی است.میزان P2O5 سنگهای آذرین غالبا کمتر از 0.2 درصد است. حدود 200 کانی حاوی بیش از 1 درصد P2O5 می‌باشند. فلوئور آپاتیت مهمترین کانی سنگهای آذرین است که میزان P2O5 آن در حدود 42 درصد است. کربنات آپاتیت و فرانکولیت مهمترین کانیهای کاسنارهای فسفات دار رسوبی هستند. عناصر مزاحم کانسنگ فسفات به شرح زیرند.
آهن و آلومینیوم
مجموع آهن و آلومینیوم کانسنگ تغلیظ شده ، باید بین 2.5 تا 4.5 درصد باشد.
اکسید کلسیم
نسبت P2O5 : CaO باید کمتر از 1 : 1.6 باشد و بالا بودن میزان CaO موجب افزایش اسید سولفوریک مصرفی و در نتیجه غیر اقتصادی بودن محصول میگردد.
اکسید منیزیم
میزان MgO باید کمتر از 0.25 در کانسنگ تغلیظ شده باشد.
میزان فلوئور
نسبت F2 : P2O5 باید در محدوده 1 : 8 تا 1 : 11 باشد و در صورتی که این نسبت از 1 : 8 کمتر شود، فلوئور ایجاد شکاف خواهد کرد.
کلرورها
میزان کلرور ، باید کمتر از 0.13 درصد باشد. افزون بودن کلروها موجب فرسودگی کارخانه میشود.
پیریت
در روش مرطوب ، وجود پیریت با آپاتیت موجب خطر میگردد.
مواد آلی
میزان ترکیبات آلی باید در کانسنگ حداقل باشد.
کودهای پتاسیم‌دار
پتاسیم از عناصر اصلی تغذیه گیاهان به شمار می‌رود. مهمترین کانیهای پتاسیم‌دار قابل جذب (که به سرعت توسط گیاهان جذب میشود) کلرور پتاسیم است. کلرور پتاسیم در رسوبات تبخیری یافت میشود. از کانیهای دیگر ، سیلیکاتهای پتاسیم‌دار و سولفات پتاسیم - منیزیم را میتوان نام برد. میزان کودهای پتاسیم تولیدی جهان در سال 1955 در حدود 5.33 میلیون تن بود، که در سال 1970 به 12.59 میلیون تن و در سال 1980 به 19.89 میلیون تن افزایش یافته است.
منیزیم
منیزیم به مقدار کم و به صورت یونی توسط گیاهان جذب میشود و به مصرف میرسد. کانیهای منیزیم‌دار که توانایی حل و جذب سریع توسط گیاهان را دارند، شامل سولفات پتاسیم و منیزیم (K2SO4.2MgSO4) ، سولفات منیزیم آبدار (MgSO4.H2O) و سولفات منیزیم آبدار دیگر به فرمول (MgSO4.7H2O) است. کانیهای منیزیم‌دار که دارای قدرت حلالیت کم و قابلیت جذب طولانی بوسیله گیاهان هستند، شامل دولومیت ، بروسیت ، منیزیم و پریکلاز است. از سیلیکاتهای منیزیم‌دار به‌ندرت استفاده میشود.
کلسیم
کلسیم نظیر منیزیم در مقایسه با پتاسیم ، فسفر و نیتروژن در تغذیه گیاهان از اهمیت کمتری برخوردار است. کلسیم به حالت یونی قابل جذب توسط گیاه است. مهمترین منبع کلسیم ، کربنات کلسیم است که به صورت ماده پُرکننده به کودهای شیمیایی افزوده میشود.
گوگرد
یکی دیگر از موادی که در تغذیه گیاهان اهمیت دارد، گوگرد است. همراه با سوپر فسفات ، مقداری ژیپس وجود دارد که به عنوان ماده اولیه گوگرد محسوب میشود. در صورتی که ترکیبات فسفاته فاقد ترکیبات گوگرد دار باشند، به منظور تامین گوگرد آنها میتوان از سولفات پتاسیم - منیزیم و یا از ژیپس استفاده نمود.
آهن
این عنصر همراه با ترکیبات فسفاته و سولفاته به خاک افزوده میشود. خاکهای اسیدی به مقدار بیشتری آهن نیاز دارند.
بور
در رژیم غذایی بعضی از گیاهان نظیر ذرت ، پنبه و یونجه ، وجود عنصر بور ضرورت دارد. مهمترین کانیهای بور دار شامل بوراکسی (Na2B4O7.10H2O) دکولمانیت (Ca2B,sub>6O11.5H2O) است.
سایر عناصر
مس به مقدار کم و به صورت کالکوپیریت ، کالکوزین و یا اکسیدهای مس به کود افزوده میگردد. منگنز به مقدار کم در رژیم غذایی بعضی از گیاهان مورد نیاز است که به صورت اکسید به خاک اضافه میشود. روی و مولیبدن به میزان کم به صورت سولفید به خاک افزوده میشود.
کانسارهای رسوبی فسفات دار
مهمترین منابع فسفات دنیا را کانسارهای رسوبی تشکیل می‌دهند. حدود 85 درصد فسفات دنیا از کانسارهای رسوبی و 15 درصد آن از کانسارهای آذرین بدست می‌آید. آپاتیت همراه با کمپلکسهای آذرین آلکالی و کربناتیت در ریفتهای داخل قاره تشکیل شده است. فلورو آپاتیت ، مهمترین کانی فسفاته سنگهای آذرین است که مقدار قابل توجهی عناصر کمیاب نیز دارد. سنگهای رسوبی حاوی کانیهای فسفاته را به دو گروه فسفریت و فسفاتی تقسیم می‌نمایند.
فسفریتها به آن دسته از سنگهای رسوبی اطلاق میشود که حاوی بیش از ده درصد کانی فسفاته باشند و سنگهای فسفاتی کمتر از ده درصد کانی فسفاته دارند. مهمترین کانیهای فسفاته سنگهای رسوبی شامل کربناتوفلور آپاتیت ، کلرورآپاتیت ، هیدروکسی آپاتیت و فلورآپاتیت است. منشاء فسفات از سنگهای آذرین غنی از آپاتیت ، بویژه سنگهای آذرین آلکالن و کربناتیت است.
این سنگها در ریفتهای داخل قاره‌ای تشکیل میشوند. فسفریتها در عمق کم و یا در عمق زیاد تشکیل میشوند. فسفریتها از نوع کربنات ، دولومیت ، مارن و یا چرت هستند. بافت فسفریتهای کم‌عمق از نوع نودولی و الیتی است. در صورتی که بافت فسفریتهای عمق زیاد از نوع توده‌ای و لایه‌ای است. عیار P2O5 کانسارهای فسفریت 15 تا 30 درصد و میزان ذخیره‌ای 5 تا 4000 میلیون تن است.
کمبود پتاسیم بیشتر در خاکهای اسیدی و خاکهای شنی دیده می شود، اما کمبود آن در سایر خاکها تحت شرایط آبیاری و برداشت مقدار زیادی محصول (بخصوص یونجه) نیز مشاهده می گردد. اغلب کودهای پتاسیم در آب محلول هستند و نحوه اضافه آنها به خاک نقش زیادی در اثر بخشی کود ندارد کلرورپتاسیم فراوانترین ترکیب پتاسیم در طبیعت است. کلرورپتاسیم دارای مقدار زیادی (60 تا 62 درصد) می باشد با این حال مصرف کلرورپتاسیم در مواردی که به مقدار زیادی پتاسیم نیاز است چندان مطلوب نیست، زیرا احتمال مسمومیت ناشی از فراوانی کلر پیش می آید با این که مقدار کمی کلر برای محصولاتی مانند توتون و پنبه لازم است، اما زیادی کلر در خاک موجب آبدار شدن غده سیب زمینی و نقصان کیفیت توتون می گردد. نیترات پتاسیم دارای 44% اکسید پتاسیم است، اما کودی گران قیمت می باشد. سولفات پتاسیم معمولترین کود پتاسیم است که در زراعت مصرف می شود پتاسیم از تجزیه اولیه بقایای گیاهی نیز به خاک اضافه می شود، اما هوموس خاک بعنوان منبع قابل توجه پتاسیم بشمار نمی رود، زیرا پتاسیم بوسیله مواد آلی تثبیت نمی گردد. خاکهائی که مقدار زیادی رس از نوع ورمی کولایت و ایلیت دارند پتاسیم را تثبیت می کنند. پتاسیم واقع در محلول خاک در حال تعادل است و بعنوان ذخیره پتاسیم خاک محسوب می شود در صورتی که شدت تثبیت زیاد است می بایستی پتاسیم را بصورت نواری و قبل از کاشت در خاک قرار داد.
گلرخ جان نمی دونم به دردت خورد یا نه
ببخشید اگه بد بود
اگه چیزه دیگه خواستی بگو
ببخشید اگه بد بود
اگه چیزه دیگه خواستی بگو
راجه به چال کود میتونی به یک ی از تاپیک هایی که زدم مراجعه کنی اونجا بهتر توضیح دادم.http://www.www.www.iran-eng.ir/showthread.php?t=20853
سلام گلی جون
اینگه گفتی جمع شدگی برگ سبزی ممکنه از تغذیه حشرات باشه و یا ممکنه عامل بیماریزا باشه.
چون خیلی از این عوامل باعث به هم خوردگی شکل اولیه برگ میشن.
اگه سبزی خاصی در نظرت هست با علائمش بگو تا اگه تونستم کمکت کنم.
علائم منظورم شکل برگها و یا وجود نقطه های کمرنگ روی برگ هست.
امیدوارم بتونم کمکت کنم.
اینگه گفتی جمع شدگی برگ سبزی ممکنه از تغذیه حشرات باشه و یا ممکنه عامل بیماریزا باشه.
چون خیلی از این عوامل باعث به هم خوردگی شکل اولیه برگ میشن.
اگه سبزی خاصی در نظرت هست با علائمش بگو تا اگه تونستم کمکت کنم.
علائم منظورم شکل برگها و یا وجود نقطه های کمرنگ روی برگ هست.
امیدوارم بتونم کمکت کنم.
گلابتون
مدیر بازنشسته
سلام افسونم ....خانم گل 
ميدوني بيشتر روي ريحون ها حالت جمع شدگي رو داره اما نه هيچ موجود زنده و نه حتي يه پشه هم اون دور و برها پرررررر نميزنه ...روي برگ هم هيچ اثر ديگه ايي ديده نميشه ....توي كتابهام هم هرچي دنبال علتش گشتم چيزي پيدا نكردم ......
روي گلهاي سرخ هم اين جمع شدگي در غنچه هاي باز نشده و برگهاي جوانش ظهور كرده ....خيلي عجيبه اما روي برگهاي درخت هلو هم همينطور شده و حالت لوله ايي پيدا كرده اما هرچي لابلاي برگها دنبال يه موجود زنده گشتم چيزي نديدم ...........
ميدوني بيشتر روي ريحون ها حالت جمع شدگي رو داره اما نه هيچ موجود زنده و نه حتي يه پشه هم اون دور و برها پرررررر نميزنه ...روي برگ هم هيچ اثر ديگه ايي ديده نميشه ....توي كتابهام هم هرچي دنبال علتش گشتم چيزي پيدا نكردم ......
روي گلهاي سرخ هم اين جمع شدگي در غنچه هاي باز نشده و برگهاي جوانش ظهور كرده ....خيلي عجيبه اما روي برگهاي درخت هلو هم همينطور شده و حالت لوله ايي پيدا كرده اما هرچي لابلاي برگها دنبال يه موجود زنده گشتم چيزي نديدم ...........
گلی جون این جور که میگی حشره ای دیده نمیشه به احتمال زیاد یه عامل بیماریزا این جوریش کرده.
ببین چیزی تو برگ و گلها دیده میشه؟
همه اینارو که گفتی(هلو و گل رز و ریحون) یه جا هستن؟
ببین چیزی تو برگ و گلها دیده میشه؟
همه اینارو که گفتی(هلو و گل رز و ریحون) یه جا هستن؟
سلام
به احتمال زیاد این بیماری پیچیدگی برگ هلو هست که البته چون بیشتر روی هلو دیده میشود به این نام نامیده میشود اما بر روی گیاهان دیگر هم دیده شده است.
عامل این بیماری قارچ هست که میسلیوم هاش در زیر کوتیکول بشره رشد میکنند و باعث رشد نامتعادل رگبرگ ها و در نتیجه پیچیدگی یا جمع شدگی یا حالت تاول زدگی برگها میشوند.
برای مبارزه هم روش های مکانیکی هست و هم سمپاشی.مبارزه زراعیش اینه که برگهای آلوده را جمع اوری و معدوم کنید. که البته چون اسپورهای این قارچ در لابلای فلس های پوسته درخت هم قایم میشن این کار به تنهایی خیلی موئثر نیست و باید با سمپاشی همراه بشه.میتونید در فصل پاییز و پس از ریزش برگها با یک قارچ‌کش و یا محلول برد و یا کاپتان 3 در هزار درختان آلوده را سمپاشی کنید.و همینطور در بهار قارچ کش محلول برد و به نسبت 2 درصد و نیز کاپتان که در خوش‌رنگ کردن میوه هم نقش دارد. از قارچ کشهای دیگر مانند کوپراویت 2 در هزار و یا از زیرام و فربام به نسبت 4-2 در هزار میتوان بهره برد.یک قارچ کشی بود به تام پروپیکونازول از شرکت سینجنتا(سیبا گایگی قدیم یا همون نوارتیس قدیم)که من برای همه نوع قارچ ازش استفاده میکردم و حتی بر روی چمن هم ازش استفاده کردم و جواب داد و وقتی به خود شرکتشون گفتم حتی خودشون هم تعجب کرده بودند!
امید وارم که کمک کرده باشم.ولی بهر حال به اینها بسنده نکنید و سایر دوستان هم که نظرشون رو خواهند داد.
موفق باشید. امین رخ
به احتمال زیاد این بیماری پیچیدگی برگ هلو هست که البته چون بیشتر روی هلو دیده میشود به این نام نامیده میشود اما بر روی گیاهان دیگر هم دیده شده است.
عامل این بیماری قارچ هست که میسلیوم هاش در زیر کوتیکول بشره رشد میکنند و باعث رشد نامتعادل رگبرگ ها و در نتیجه پیچیدگی یا جمع شدگی یا حالت تاول زدگی برگها میشوند.
برای مبارزه هم روش های مکانیکی هست و هم سمپاشی.مبارزه زراعیش اینه که برگهای آلوده را جمع اوری و معدوم کنید. که البته چون اسپورهای این قارچ در لابلای فلس های پوسته درخت هم قایم میشن این کار به تنهایی خیلی موئثر نیست و باید با سمپاشی همراه بشه.میتونید در فصل پاییز و پس از ریزش برگها با یک قارچ‌کش و یا محلول برد و یا کاپتان 3 در هزار درختان آلوده را سمپاشی کنید.و همینطور در بهار قارچ کش محلول برد و به نسبت 2 درصد و نیز کاپتان که در خوش‌رنگ کردن میوه هم نقش دارد. از قارچ کشهای دیگر مانند کوپراویت 2 در هزار و یا از زیرام و فربام به نسبت 4-2 در هزار میتوان بهره برد.یک قارچ کشی بود به تام پروپیکونازول از شرکت سینجنتا(سیبا گایگی قدیم یا همون نوارتیس قدیم)که من برای همه نوع قارچ ازش استفاده میکردم و حتی بر روی چمن هم ازش استفاده کردم و جواب داد و وقتی به خود شرکتشون گفتم حتی خودشون هم تعجب کرده بودند!
امید وارم که کمک کرده باشم.ولی بهر حال به اینها بسنده نکنید و سایر دوستان هم که نظرشون رو خواهند داد.
موفق باشید. امین رخ
گلی جون من یه چی بگم شرمنده فقط
چون کرم(لارو)نشون دادی پس باید بگی آفتشو تشخیص بدین.(ناراحت نشیا.برای خودت گفتم)
من توی جزوه هام نگاه کردم.فقط یه آفته رز داشتیم اون هم زنبور چوبخوار رز هست.مشخصاتشو برات میزارم ببین همینه یا نه؟
چون کرم(لارو)نشون دادی پس باید بگی آفتشو تشخیص بدین.(ناراحت نشیا.برای خودت گفتم)
من توی جزوه هام نگاه کردم.فقط یه آفته رز داشتیم اون هم زنبور چوبخوار رز هست.مشخصاتشو برات میزارم ببین همینه یا نه؟
زنبور چوبخوار رز یا زنبور ساقه خوار گل سرخ با آنکه از سالهای خیلی دور در ایران وجود داشته است ولی گزارش کتبی درباره آن احتمالا توسط عبائی در ساله 62 می باشد.این آفت فقط روی رز و نسترن به سر برده و در تمام مناطق کشور با درجه اهمیت اقتصادی متوسط انتشار دارد.شاخه های رزی که مورد حمله لارو این چوبخوار قرار می گیرند ناگهان پژمرده و خشک می شوند و اگر زیر قسمت پژمرده را قطع نماییم کانال تغذیه لارو دیده می شود.
در پایین این کانال یک لارو سفید رنگ و به طول 1.5 سانتیمتر ملاحظه می گردد.طول کانال تغذیه ای لارو از بالا به پایین تا 4 سانتیمتر نیز میرسد.لارو کامل زنبور سپس از داخل ساقه خارج شده و وارد خاک شده و در آنجا بدین ترتیب زمستانگذرانی نموده و در بهار آینده تبدیل به شفیره می گردد.
حشره کامل سیاهرنگ و 8-6 میلیمتر طول دارد.و در اواخر فروردین یا اردیبهشت ماه ظاهر می گردد.حشره ماده پس از جفتگیری تخمهای خود را به صورت انفرادی روی سرشاخه های جوان رز داخل شکافی به شکل v قرار می دهند.و سپس از آن لارو جوانی خارج می شود که بلافاصله وارد شاخه می گردد.و دالانی گاهی تا کف خاک درست می کند.
این زنبور در سال فقط یک نسل دارد. برای مبارزه بایستی در اولین فرصت شاخه های آلوده را برید و سوزانید.
در پایین این کانال یک لارو سفید رنگ و به طول 1.5 سانتیمتر ملاحظه می گردد.طول کانال تغذیه ای لارو از بالا به پایین تا 4 سانتیمتر نیز میرسد.لارو کامل زنبور سپس از داخل ساقه خارج شده و وارد خاک شده و در آنجا بدین ترتیب زمستانگذرانی نموده و در بهار آینده تبدیل به شفیره می گردد.
حشره کامل سیاهرنگ و 8-6 میلیمتر طول دارد.و در اواخر فروردین یا اردیبهشت ماه ظاهر می گردد.حشره ماده پس از جفتگیری تخمهای خود را به صورت انفرادی روی سرشاخه های جوان رز داخل شکافی به شکل v قرار می دهند.و سپس از آن لارو جوانی خارج می شود که بلافاصله وارد شاخه می گردد.و دالانی گاهی تا کف خاک درست می کند.
این زنبور در سال فقط یک نسل دارد. برای مبارزه بایستی در اولین فرصت شاخه های آلوده را برید و سوزانید.
گلی جون امیدوارم به دردت خورده باشه.
اگه دیدی این نیست علائمه دیگه ای رو که دیدی بگو شاید یه چیزه دیگه باشه.
اگه دیدی این نیست علائمه دیگه ای رو که دیدی بگو شاید یه چیزه دیگه باشه.
گلابتون
مدیر بازنشسته
گلی جون من یه چی بگم شرمنده فقط
چون کرم(لارو)نشون دادی پس باید بگی آفتشو تشخیص بدین.(ناراحت نشیا.برای خودت گفتم)
من توی جزوه هام نگاه کردم.فقط یه آفته رز داشتیم اون هم زنبور چوبخوار رز هست.مشخصاتشو برات میزارم ببین همینه یا نه؟
دقيقا حق باشماست افسون جونم ...ببخشيد اينقد ناراحت بودم كه اشتباه نوشتم ...لطف كردي كه تذكر دادي ممنونم ...جبران محبتت رو هرگز نميتونم بكنم .
نه افسون جان فكر نكنم با مشخصاتي كه دادي جور دربياد اين كردم فقط نيم سانت شايد هم كمتر طول داره ...همشون هم ( حدود 7 - 6 ) روي سرشاخه رز بودند كه بين شاخها و برگها خودشون رو به صورت حلقه اي در آورده بودند و به زور يكشون رو جدا كردم وازش عكس گرفتم . همانطور كه گفتي شاخه هارو قطع كردم اما كانالي داخل شاخه ها نبود....در يه عكس اون نقطه هاي سفيد كه روي برگها ميبيني تخمهاشونه ....ديگه نميدونم بايد چه مشخصاتي رو بگم ....راهنماييم كني ممنون ميشم ...
گلابتون
مدیر بازنشسته
همه این خراب کاریا کار این کرمست؟
اره تقصير خود ورپريده اشه ....به اين ريزي اما اشتهاش خيلي خوبه ...دم بريده يه شب تا صبح اينجوري كرده ......باورت ميشه...اما تعدادشون زياد بوده شبيخون زدن ...نامردا
eng.saeedsgk
عضو جدید
زنبور پارازیتوئید سن گندم
زنبور پارازیتوئید سن گندم
از مهندسین عزیز خواهش دارم اگه اطلاعاتی راجع به پرورش زنبور های پارازیت کننده سن گندم مثل asolcus و یا مگس Phasia coleopterata اطلاعاتی دارن ارائه کنن.ارادتمند شما
سعید خسروشاهی
زنبور پارازیتوئید سن گندم
از مهندسین عزیز خواهش دارم اگه اطلاعاتی راجع به پرورش زنبور های پارازیت کننده سن گندم مثل asolcus و یا مگس Phasia coleopterata اطلاعاتی دارن ارائه کنن.ارادتمند شما
سعید خسروشاهی
1- مبارزه بیولوژیک:
7 گونه زنبور پارازیتوئید تخم از خانواده Hym:Scelionidae :
basalis Asolcus=Trissolcus
T.grandis
T.rufiventris
T.semistriatus
T.vassilievi
T.festiva
T.tumidus
5 گونه مگس از خانواده ( DIp:Tachinidae ) که در مرحله لاروی پارازیت داخلی حشرات کامل سن گندم هستند:
Phasia oblango
Phasia subcoleoptera
Ectophasia rubra
Chryseria helluo
Helomyia lateralis
7 گونه زنبور پارازیتوئید تخم از خانواده Hym:Scelionidae :
basalis Asolcus=Trissolcus
T.grandis
T.rufiventris
T.semistriatus
T.vassilievi
T.festiva
T.tumidus
5 گونه مگس از خانواده ( DIp:Tachinidae ) که در مرحله لاروی پارازیت داخلی حشرات کامل سن گندم هستند:
Phasia oblango
Phasia subcoleoptera
Ectophasia rubra
Chryseria helluo
Helomyia lateralis
زنبور تریکوگراما حشره ریز و ظریفی است که حدود یک میلیمتر طول داشته و متعلق به خانواده ای از زنبورها تحت نام Trichogrammatidae می باشد . این خانواده از زنبور ها به طور کلی پارازیتوئید ( انگل ) تخم بویژه پروانه ها می باشند که تعدادی از این پروانه ها جزء آفات مهم و اصلی محصولات کشاورزی هستند و هر ساله کشاورزان و باغداران را وادار به مبارزه بر علیه آنها می نمایند . این زنبورها به واسطه پنجه پای سه بندی به راحتی قابل تشخیص بوده و به واسطه اینکه تخمهای انگلی شده ( پارازیت شده ) توسط این زنبور ها پس از چند روز سیاهرنگ می شوند ، در شرایط صحرایی براحتی قابل تشخیص و جمع آوری می باشند . این زنبورها بسته به حجم تخم میزبان از یک تا چند عدد تخم داخل میزبان قرار می دهند و این تخمها حدودا پس از ۲۴ ساعت تفریخ شده و لاروهای زنبور از محتویات تخم میزبان تغذیه نموده و پس از چند روز سیاهرنگ می شوند ، در شرایط صحرایی براحتی قابل تشخیص و جمع آوری می باشند .
این زنبورها بسته به حجم تخم میزبان از یک تا چند عدد تخم داخل تخم میزبان قرار می دهند و این تخمها حدودا پس از ۲۴ ساعت تفریخ شده و لاروهای زنبور از محتویات تخم میزبان تغذیه نموده و پس از گذراندن سنین لار وی در داخل تخم میزبان تبدیل به شفیره می شوند . حشره کامل زنبور با سوراخ کردن پوسته تخم میزبان که به صورت تقریبا مدور می باشد از تخم خارج می شوند.لذا تخمی که می توانست لارو آفت خارج شده و به محصول خسارت بزند زنبور خارج شده و جلوی خسارت آفت در همان مراحل اولیه سد می شود و این یکی از محاسن انگلهای تخم آفت می باشد .
زنبورهای ماده خارج شده از تخم میزبان بلافاصله جفت گیری کرده و شروع به جستجو برای یافتن تخمهای میزبان بر روی گیاه می نمایند . یافتن تخم میزبان توسط زنبورها بیشتر با قدم زدن زنبورها صورت می گیرد ولی زنبورها قادر به پروازهای کوتاه بوده و در مواردی توسط باد نیز به مسافتهای طولانی منتقل می شوند .
این زنبورها به طور گسترده در فلات ایران حضور داشته و به طور طبیعی فعالیت قابل توجهی را روی آفات مختلف نشان می دهند . عمده حضور این زنبورها در باغات و مزارع اغلب به آخر فصل محدود می شود که در این زمان آفت عموما خسارت خود را به محصول وارد نموده اند . به همین دلیل و برای پر کردن خلا حضور به موقع زنبورها در زمان بروز آفت ، نیاز است تا زنبورها به تعداد لازم پس از تکثیر روی سایر میزبانهای آزمایشگاهی از قبیل بید غلات و بید آرد ، در مزارع رهاسازی شوند . زمان ، تعداد و دفعات رهاسازی زنبورها از موارد مهم در موفقیت رهاسازی زنبورهاست و در هنگام تکثیر و پرورش انبوه آزمایشگاهی نیز رعایت نکات و مسائل کنترل کیفیت و انتخاب اکوتیپ و گونه مناسب زنبورها از جمله موارد ضروری است که ضریب موفقیت را افزایش خواهد داد .
چنانچه مجموعه مسائل ذکر شده در انتخاب ، پرورش و رهاسازی زنبورها لحاظ شود نتایج بسیار مناسبی را میتوان از برنامه های کاربرد زنبورهای تریکوگراما بدست آورد و کاربرد سموم کشاورزی که اثرات مخرب زیست محیطی فراوانی را به همراه دارد را برای برخی از آفات مهم کشاورزی حذف و یا اینکه به حداقل رساند . در حال حاظر از این زنبورها به طور گسترده در مناطق شمالی کشور در مبارزه با کرم ساقه خوار برنج ، آفت کلیدی محصول برنج ، استفاده می شود . از آفات دیگری که در سطح کشور از این زنبور ها در جهت کنترل آنها در سطوح نسبتا محدود تری استفاده می شود ، می توان به کرم قوزه پنبه ، کرم ساقه خوار اروپایی ذرت ، کرم گلوگاه انار و کرم سیب اشاره نمود . نکته مهم در کاربرد زنبورها این است که انها به شرایط نامساعد محیط در هنگام رهاسازی ( همانند بارندگی و دماهای بالا ) و سمپاشی و یا بادبردگی سم از مزارع مجاور بسیار حساس بوده و در چنین شرایطی از بین رفته و نمی توان از رهاسازی انتظار موفقیت داشت.
این زنبورها بسته به حجم تخم میزبان از یک تا چند عدد تخم داخل تخم میزبان قرار می دهند و این تخمها حدودا پس از ۲۴ ساعت تفریخ شده و لاروهای زنبور از محتویات تخم میزبان تغذیه نموده و پس از گذراندن سنین لار وی در داخل تخم میزبان تبدیل به شفیره می شوند . حشره کامل زنبور با سوراخ کردن پوسته تخم میزبان که به صورت تقریبا مدور می باشد از تخم خارج می شوند.لذا تخمی که می توانست لارو آفت خارج شده و به محصول خسارت بزند زنبور خارج شده و جلوی خسارت آفت در همان مراحل اولیه سد می شود و این یکی از محاسن انگلهای تخم آفت می باشد .
زنبورهای ماده خارج شده از تخم میزبان بلافاصله جفت گیری کرده و شروع به جستجو برای یافتن تخمهای میزبان بر روی گیاه می نمایند . یافتن تخم میزبان توسط زنبورها بیشتر با قدم زدن زنبورها صورت می گیرد ولی زنبورها قادر به پروازهای کوتاه بوده و در مواردی توسط باد نیز به مسافتهای طولانی منتقل می شوند .
این زنبورها به طور گسترده در فلات ایران حضور داشته و به طور طبیعی فعالیت قابل توجهی را روی آفات مختلف نشان می دهند . عمده حضور این زنبورها در باغات و مزارع اغلب به آخر فصل محدود می شود که در این زمان آفت عموما خسارت خود را به محصول وارد نموده اند . به همین دلیل و برای پر کردن خلا حضور به موقع زنبورها در زمان بروز آفت ، نیاز است تا زنبورها به تعداد لازم پس از تکثیر روی سایر میزبانهای آزمایشگاهی از قبیل بید غلات و بید آرد ، در مزارع رهاسازی شوند . زمان ، تعداد و دفعات رهاسازی زنبورها از موارد مهم در موفقیت رهاسازی زنبورهاست و در هنگام تکثیر و پرورش انبوه آزمایشگاهی نیز رعایت نکات و مسائل کنترل کیفیت و انتخاب اکوتیپ و گونه مناسب زنبورها از جمله موارد ضروری است که ضریب موفقیت را افزایش خواهد داد .
چنانچه مجموعه مسائل ذکر شده در انتخاب ، پرورش و رهاسازی زنبورها لحاظ شود نتایج بسیار مناسبی را میتوان از برنامه های کاربرد زنبورهای تریکوگراما بدست آورد و کاربرد سموم کشاورزی که اثرات مخرب زیست محیطی فراوانی را به همراه دارد را برای برخی از آفات مهم کشاورزی حذف و یا اینکه به حداقل رساند . در حال حاظر از این زنبورها به طور گسترده در مناطق شمالی کشور در مبارزه با کرم ساقه خوار برنج ، آفت کلیدی محصول برنج ، استفاده می شود . از آفات دیگری که در سطح کشور از این زنبور ها در جهت کنترل آنها در سطوح نسبتا محدود تری استفاده می شود ، می توان به کرم قوزه پنبه ، کرم ساقه خوار اروپایی ذرت ، کرم گلوگاه انار و کرم سیب اشاره نمود . نکته مهم در کاربرد زنبورها این است که انها به شرایط نامساعد محیط در هنگام رهاسازی ( همانند بارندگی و دماهای بالا ) و سمپاشی و یا بادبردگی سم از مزارع مجاور بسیار حساس بوده و در چنین شرایطی از بین رفته و نمی توان از رهاسازی انتظار موفقیت داشت.
مقدمه:
حدود۴۰سال از شروع مبارزه بیولوژیک در جهان می گذرد،اما مبارزه بیولوژیک در ایران بجز در چند مورد محدود ،هنوز از چهار چوب برنامه تحقیقاتی فراتر نرفته وحتی برنامه تدوین شده ای نیز برای استفاده عملی از نتایج بدست آمده از تحقیقات انجام شده در دست نمی باشد.یکی از محدود مبارزه بیولوژیکی که در سالهای اخیر در کشور ما بصورت گسترده صورت می گیرد استفاده از زنبورهای تریکوگراما است.(۱)
در برنامه های مبارزه بیولوژیک با افات مختلف، زنبورهای گونهTrichogramma از شهرت جهانی برخوردار است.این زنبور تخم تعداد زیادی از آفات مهم از راسته پروانگان را پارازیت می نماید.
در تریکوگراما بعلت ویژگیهای خاص زندگی ونیز کوتاه بودن دوره تکاملی یک نسل وامکان تکثیر انبوه آزمایشگاهی روی تخم آفات انباری می توان برای تکثیر انبوه وکاربرد آنها مشابه یک کالا صنعتی برنامه ریزی کرد. گونه های زنبور تریکوگراما علاوه برتخصص میزبانی، در طبیعت میتوانند برای بقای نسل خودازمیزبان های متعدد دیگر استفاده نمایند. همچنین می توان آنها را در شرایط خاص برای دوره های طولانی ذخیره کرد.(۳) حفظ کیفیت زنبورهای تولیدی بسیار ضروری و حیاتی است یکی از عواملی که می تواند در کارآیی زنبور تریکوگراما مهم باشد،تحمل زنبور به شرایط نامساعد محیطی ،مانند درجه حرارت می باشد. بنابراین می توان با توجه به شرایط آب وهوایی وتغییرات درجه حرارتی موجود در اکوتیپ های غالب هر منطقه که دارای فعالیت تخم ریزی بالا و از یک جامعه حشرات ماده فعال می باشند در درجه حرارت پایین در دوره هایی از هوای سرد ، انتخاب نمود.(۱)
از نکات دیگر اینکه سمپاشی ها می تواند بر این دشمنان طبیعی اثرات سوء بگذارد همینطور زمان ونحوه شخم ،از بین بردن بقایای محصول،کاشت محصول در اراضی یکپارچه و از بین بردن مکانهای زمستانگذرانی دشمنان طبیعی مانند پرچینها ورستنیها اطراف مزرعه سبب کاهش آنها و اثرات منفی بر جمیعت آنها میشود.(۵)
با توجه به منابع وسیع علمی ،بازدید از مراکز عمده تولید و کاربرد تریکوگراما در دنیا و تحقیقات منسجم ومداوم گروه مبارزه بیولوژیک که در شرایط آزمایشگاهی و صحرائی انجام گردیده است،بهترین روش تولید انبوه وکاربرد زنبورهای تریکوگراما و میزبان واسطه آن، پروانه بید غلات متناسب با شرایط وامکانات موجود و نیازهای کشور انجام و وسایل مربوطه طراحی و ساخته شده است که در سطوح وسیع مورد بررسی و کاربرد قرار گرفته اند.(۳)
تریکو گراما:
زنبورتریکوگراما ازبالا خانواده Chalcidoidae ،خانواده Trichogrammatidae و جنس Trichgramma می باشد. این پارازیتوئید تخم تعداد زیادی از پروانه های زیان آ ور را پارازیته می نماید. در شرایط طبیعی گونه های تریکوگراما دارای ویژگیهای بیولوژیکی خاص بوده و ترجیحا میزبان در آنها مشاهده می شود. بطوریکه گونه T.minutum روی تخمهای آفت آگروتیس که تخم هایش را روی گیاهانی مانند توتون وپنبه قرار می دهد فعالیت کرده وارتفاع پرواز این گونه تریکوگراما در ارتفاع کم ونزدیک سطح خاک است.در صورتیکه گونه T.embryophagum روی تخم آفاتی نظیر کرم سیب وکرم گلوگاه انار در میکروکلیمای خاص قارچ درختان میوه فعالیت می کند.
علیرغم تنوع وتخصص میزبان، گونه های زنبور تریکوگراما در شرایط خاص می توانند تخم اکثر پروانه ها را پارازیته نمایند.
تریکوگراماها انگل تخم پروانه های دیگرمانند کرم ساقه خوار برنج، کرم ساقه خوار ذرت، کرم سبز برگ خواربرنج، کرم غوزه پنبه را قبل از بروز خسارت آفت روی گیاه، تخم ها را مورد حمله قرار داده وفاسد می نماید.(۳)
از ویژگی های زنبور تریکوگراما کوتاه بودن دوره رشد ونمو در حرارت ورطوبت مناسب است.تکثیر انبوه زنبور تریکوگراما در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد با میانگین میزان تخم ریزی ۳۸/۴۶ عدد برای هر زنبور ودرصد خروج۷/۹۸در صد در مقایسه با درجه حرارت ها از راندمان بالایی برخوردار است . تنها مشکل تولید انبوه در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد ، دوره ی طولانی چرخه ی رشدی که۱۷روز می باشد که خود فاکتور مفیدی است زیرا می توان برای مدت طولانی زنبور را نگهداری کرد وبرای رفع مسئله می توان تخم پارازیت شده را بعد از سه روز به محیطی در دمای ۲۵ و ۳۰ درجه سانتیگراد انتقال داد که در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد دوره رشدی۱۲ تا۱۰ روز ودر دمای ۳۰سانتیگراد دوره رشدی به ۹ تا۷روز می رسد.
پرورش زنبور تریکوگراما با میانگین طول عمر ۸۲/۱۳ روز در ۱۵درجه سانتیگراد بالاترین میانگین طول عمر است ولی چون در این دما تلفات زنبور بالاست برای تخم ریزی زنبور ماده توصیه نمی شود.(۱)
در طبیعت هنگامی که درجه حرارت کاهش می یابد زنبورها به پشت برگ رفته ودر سایه تخم ریزی می کنند.
در دمای ۳۵درجه سانتیگراد هر چند دوره رشدی زنبور تریکوگراما به مقدار۸ تا۶ روز می رسد اما دمای مناسبی نیست چون از پایین ترین طول عمر (یک روز) وپایین ترین تخم ریزی ودر صد خروج بر خوردار است.تعداد تخم تریکو گراما که در داخل میزبان خود می گذارند متناسب با اندازه میزبان متغییر است به طوریکه در تخم بید غلات فقط یک تخم وتخم کرم غوزه پنبه بین ۴-۲ عدد تخم در یک تخم می گذارد. حداقل درجه حرارت قابل تحمل برای گونه های مختلف متفاوت است. شدت فعالیت وباروری زنبورها با بالا رفتن درجه حرارت افزایش می یابد وحرارت مناسب برای گونه ها متفاوت است.
شرایط وتغییرات فصلی آب و هوایی هر منطقه بر توانایی گونه های تریکوگراما بسیار موثر است به ویژه این شرایط بر تعداد نسل های زنبور در سال تاثیر مستقیم دارد.برای مثال در اروپا گونهT.cacaecia دو نسل در سال دارد در حالی که تعداد نسل گونه های تریکوگراما در نواحی تروپیک به ۵۰ نسل در سال می رسد.
درجه حرارت روی نسبت جنسی با تاثیر منفی روی خاصیت حیاتی اسپرم موثر است وبه طور کلی فعالیت جنسی زنبورهای تریکوگراما در حرارت بالای ۳۵ درجه سانتیگراد کاهش می یابد واز ۱۴درجه سانتیگراد نیز تخم ریزی کاهش یافته ودر۱۰ درجه سانتیگراد به کلی متوقف می شود.( ۳)
جمع آوری زنبور تریکوگراما از طبیعت :
هر سال در ماههای تابستان و پاییز مناسب با نوع محصول و شرایط آب وهوایی هر منطقه از کانون طبیعی زنبورهای تریکوگراما که شناسائی شده اند ،زنبورهای طبیعی روی تخم میزبان اصلی جمع آوری و به ا نسکتاریوم منتقل میشوند.
کلیه زنبورهای تولید هر سال را که بیش از ۱۰ الی ۱۲ نسل از آن گذشته باشد باید پس از جمع آوری زنبورهای طبیعی حذف نماییم .مراحل اولیه، تکثیر زنبورهای جمع آوری شده از طبیعت بعلت محدودیت تعداد آنها با ذکر کلیه مشخصات فنی (تاریخ جمع آوری،محل جمع آوری،گیاه میزبان وغیره) در داخل لوله های آزمایش انجام می گردد.
در مراحل بعد در جمعیت های بالاتر تکثیر در لوله های بزرگتر و سپس در جعبه های مخصوص تکثیر (روش آمریکایی) صورت می گیرد.پس از تکثیر زنبور به اندازه کافی می توان آنها را به اطاق های تکثیر انبوه که به روش چینی آماده شده اند منتقل نمود.در کلیه مراحل باید تعداد نسل های زنبور که تکثیر می شوند دقیقا تعیین و ثبت گردند. هم چنین ضمن فراهم نمودن شرایط مناسب تکثیر از نظر حرارت،رطوبت،نور و آب قند ۲۰ در صد
برای تغذیه زنبورها، در صد افراد نر و ماده و در صد افراد بی بال در هر مرحله پرورش باید مشخص گردد ونتایج در دفاتر مخصوص ثبت شود.
این مرحله از جمع آوری زنبور برای تولید انبوه زنبور تریکوگراما وذخیره سازی آنها برای مصرف سال بعد صورت می گیرد.
روش تکثیر انبوه زنبورهای تریکوگراما:
در تولید انبوه زنبورتریکو گراما می توان از تخم حشرات میزبان آزمایشگاهی مختلف استفاده کرد. مهمترین میزبان آزمایشگاهی برای تولید انبوه عبارتند از:
Sitotrga cerealella بید غلات
Ephestria kuhniella پروانه آرد
Corcyra cephalonica پروانه آرد برنج
Galleri melonella پروانه بزرگ موم
در دنیا از تخم بید غلات بعلت تولید آسان،کیفیت تخم هم چنین ارزان بودن هزینه های تولید در اکثر مراکز تولید انبوه زنبور تریکوگراما استفاده می شود.
بید غلات:
این حشره پروانه کوچکی است برنگ طلائی،اندازه بالهای آن درصورت باز ۱۱ تا ۱۹ میلیمتر می باشد. تخم های آن تخم مرغی شکل وبرنگ شیری است.وبا رشد جنین تدریجا قرمز آجری می شود. در یک گرم تخم بید غلات حدود ۵۰ هزار تخم وجود دارد.
تکثیرازمایشگاهی بیدغلات:
برای تکثیر آزمایشگاهی بید غلات مراحل اجرای عملیات شامل:آماده کردن تخم بید غلات،آماده کردن جو،آلوده سازی جو،مراحل تکامل لاروی درون دانه،پروانه گیری ومراحل تخم گیری میباشد.
آماده کردن تخم بید غلات:
برای آلوده سازی وتکثیر آزمایشگاهی بید غلات از تخم های جنین دار که۲۴ تا۴۸ ساعت از عمرشان می گذرد ودر صورت در دسترس نبودن تخم تازه می توان از تخم ذخیره شده در۹ درجه سانتیگراد ورطوبت۸۵در صد که حداکثر ۴ هفته از عمر آنها می گذرد استفاده نمود. نکته ی مهم این که ذخیره سازی تخم بید غلات در درجات کمتر از ۹ درجه سانتیگراد و رطوبت کمتر از ۸۵در صد موجب تلفات جنین تخم می گردد.
به منظور پیشگیری از آلودگی کنه های مختلف،ضد عفونی تخم های بید غلات با محلول فرمالین ۱۰در صد به مدت ۴ دقیقه کاملا ضروریست.سپس به مدت ۱۰دقیقه تخمها را کاملا با اب شستشومی دهیم. تخمهای ضد عفونی شده را پهن کرده وپس از خشک کردن جهت آلوده سازی استفاده می کنیم. در صورتیکه تخمها روی کاغذ چسبیده باشند همراه با کاغذ ضد عفونی می کنیم.
آماده ساختن جو جهت آلوده سازی :
در پرورش بیدغلات نوع غله مورد استفاده اهمیت زیادی دارد.براي اقتصادی بودن تولید باید نوع غله ارزان،دارای دانه های درشت با کیفیت غذایی بویژه پروتئین بالا باشد.
انواع غلات موجودمناسب پرورش بید غلات گندم،جو، ذرت،تریتیکاله می باشد.ذرت با داشتن در صد پروتئین بالا برای تکثیر انبوه بسیار مناسب است ولی بعلت مصارف مختلف آن در تغذیه انسان و دام وهم چنین گران بودن استفاده ازآن توصیه نمی شود.
تریتیکاله بعلت داشتن پروتئین بالاتر نسبت به گندم و جو میزان بالای تولید در هکتار، عدم کاربرد در تغذیه انسان ،خاصیت آردی بالا که موجب نفوذ سریع لاروهای سن اول در دانه می گرددوهم چنین داشتن دانه های درشت که هر دانه می تواند نیاز غذایی دوره لاروی راتامین نمایددر شرایط موجود مناسبترین غله جهت پرورش بید غلات می باشد ولی چون تا تکثیر تریتیکاله در سطح وسیع از جو استفاده می شود لذا در این نشریه از جو نام برده می شود.در آماده سازی جو برای شروع آلوده سازی باید توجه داشت که جو مصرفی کاملا از هر گونه عوامل بیماریزا،آفات و مواد خارجی مانند بذر علفهای هرز و گردوغبار عاری باشد.همینطور در کلیه مراحل نگاهداری جو در انبار قبل از مصرف وقبل از شروع به آلوده سازی باید سعی شود گه از آلودگی غلات جلوگیری گردد.
آفات انباری علاوه بر از بین بردن مقدار زیادی از دانه ورقابت با بید غلات در مراحل تولید انبوه آن، موجب انتقال عوامل بیماریزا وکنه های پرداتور به مراحل مختلف پرورش در تولید انبوه بید غلات می شوند.این امر بدلیل شرایط مناسب انسکتاریوم از نظر حرارت ورطوبت میباشد که خسارت جبران ناپذیری به تولید انبوه وارد خواهد کرد.
بنابراین در مراحل مختلف نگهداری غلات در انبار بوسیله فستوکسین(قرص فسفر آلومینیم)برای هر صد کیلو گرم جو با یک قرص ضد عفونی میگردد.
قرص فستوکسین علاوه بر آفات انباری، پوره و کنه های بالغ را نیز از بین میبرد ولی گاز PH3بر روی تخم کنه ها وسایر آفات انباری موثر نیست پس باید به منظور از بین بردن تخم کنه ها و سایر آفات در کنار ضد عفونی ازحرارت دادن استفاده نمائیم.
البته از نکات مثبت حرارت دادن، موجب از بین رفتن قوه نامیه بذر دانه ها شده وخطر جوانه زدن دانه ها طی مراحل پرورش از بین میبرد.
برای ضد عفونی با حرارت، جو را به مدت ۲۴ ساعت در آون ۶۵-۶۷درجه سانتیگراد قرار می دهیم.سپس شستشوبا آب وبعد به مدت چند دقیقه در محلول ۳تا۴ در هزار پر منگنات قرار داده وسپس در سبد جهت خروج آب اضافی می ریزیم.
همچنین میتوان جو را در درون کیسه های کنفی ۵-۱۰کیلو گرمی ریخته و در آب جوش به مدت ۴۰ تا ۶۰ ثانیه قرارداد.
جو ضد عفونی شده آماده آلوده سازی باید رطوبتی حدود ۱۵در صد داشته باشد.رطوبت بالاتر موجب پوسیدگی و احتمالا جوانه زدن بذر می گرددودر رطوبت پایین تر نفوذ لاروهای سن اول بداخل بذر با مشکل مواجه شده ودر نتیجه تلفات لاروهای سن اول درصد آلودگی بذر شدیدا کاهش می یابد.
آماده کردن اطاق پرورش بید غلات:
کلیه وسایل موجود درمجموع اطاقهای پرورش بید غلات و انبارذخیره سازی جوباید قبل از شروع هر دوره پرورش باترکیبات زیر:آب ۱۰لیتر +ماده سفید کننده ۵۰سانتیمتر مکعب +صابون(پودر شوینده) ۴۰گرم +نفت ۵۰– ۴۰ سانتیمتر مکعب ضد عفونی شود.
حدود۴۰سال از شروع مبارزه بیولوژیک در جهان می گذرد،اما مبارزه بیولوژیک در ایران بجز در چند مورد محدود ،هنوز از چهار چوب برنامه تحقیقاتی فراتر نرفته وحتی برنامه تدوین شده ای نیز برای استفاده عملی از نتایج بدست آمده از تحقیقات انجام شده در دست نمی باشد.یکی از محدود مبارزه بیولوژیکی که در سالهای اخیر در کشور ما بصورت گسترده صورت می گیرد استفاده از زنبورهای تریکوگراما است.(۱)
در برنامه های مبارزه بیولوژیک با افات مختلف، زنبورهای گونهTrichogramma از شهرت جهانی برخوردار است.این زنبور تخم تعداد زیادی از آفات مهم از راسته پروانگان را پارازیت می نماید.
در تریکوگراما بعلت ویژگیهای خاص زندگی ونیز کوتاه بودن دوره تکاملی یک نسل وامکان تکثیر انبوه آزمایشگاهی روی تخم آفات انباری می توان برای تکثیر انبوه وکاربرد آنها مشابه یک کالا صنعتی برنامه ریزی کرد. گونه های زنبور تریکوگراما علاوه برتخصص میزبانی، در طبیعت میتوانند برای بقای نسل خودازمیزبان های متعدد دیگر استفاده نمایند. همچنین می توان آنها را در شرایط خاص برای دوره های طولانی ذخیره کرد.(۳) حفظ کیفیت زنبورهای تولیدی بسیار ضروری و حیاتی است یکی از عواملی که می تواند در کارآیی زنبور تریکوگراما مهم باشد،تحمل زنبور به شرایط نامساعد محیطی ،مانند درجه حرارت می باشد. بنابراین می توان با توجه به شرایط آب وهوایی وتغییرات درجه حرارتی موجود در اکوتیپ های غالب هر منطقه که دارای فعالیت تخم ریزی بالا و از یک جامعه حشرات ماده فعال می باشند در درجه حرارت پایین در دوره هایی از هوای سرد ، انتخاب نمود.(۱)
از نکات دیگر اینکه سمپاشی ها می تواند بر این دشمنان طبیعی اثرات سوء بگذارد همینطور زمان ونحوه شخم ،از بین بردن بقایای محصول،کاشت محصول در اراضی یکپارچه و از بین بردن مکانهای زمستانگذرانی دشمنان طبیعی مانند پرچینها ورستنیها اطراف مزرعه سبب کاهش آنها و اثرات منفی بر جمیعت آنها میشود.(۵)
با توجه به منابع وسیع علمی ،بازدید از مراکز عمده تولید و کاربرد تریکوگراما در دنیا و تحقیقات منسجم ومداوم گروه مبارزه بیولوژیک که در شرایط آزمایشگاهی و صحرائی انجام گردیده است،بهترین روش تولید انبوه وکاربرد زنبورهای تریکوگراما و میزبان واسطه آن، پروانه بید غلات متناسب با شرایط وامکانات موجود و نیازهای کشور انجام و وسایل مربوطه طراحی و ساخته شده است که در سطوح وسیع مورد بررسی و کاربرد قرار گرفته اند.(۳)
تریکو گراما:
زنبورتریکوگراما ازبالا خانواده Chalcidoidae ،خانواده Trichogrammatidae و جنس Trichgramma می باشد. این پارازیتوئید تخم تعداد زیادی از پروانه های زیان آ ور را پارازیته می نماید. در شرایط طبیعی گونه های تریکوگراما دارای ویژگیهای بیولوژیکی خاص بوده و ترجیحا میزبان در آنها مشاهده می شود. بطوریکه گونه T.minutum روی تخمهای آفت آگروتیس که تخم هایش را روی گیاهانی مانند توتون وپنبه قرار می دهد فعالیت کرده وارتفاع پرواز این گونه تریکوگراما در ارتفاع کم ونزدیک سطح خاک است.در صورتیکه گونه T.embryophagum روی تخم آفاتی نظیر کرم سیب وکرم گلوگاه انار در میکروکلیمای خاص قارچ درختان میوه فعالیت می کند.
علیرغم تنوع وتخصص میزبان، گونه های زنبور تریکوگراما در شرایط خاص می توانند تخم اکثر پروانه ها را پارازیته نمایند.
تریکوگراماها انگل تخم پروانه های دیگرمانند کرم ساقه خوار برنج، کرم ساقه خوار ذرت، کرم سبز برگ خواربرنج، کرم غوزه پنبه را قبل از بروز خسارت آفت روی گیاه، تخم ها را مورد حمله قرار داده وفاسد می نماید.(۳)
از ویژگی های زنبور تریکوگراما کوتاه بودن دوره رشد ونمو در حرارت ورطوبت مناسب است.تکثیر انبوه زنبور تریکوگراما در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد با میانگین میزان تخم ریزی ۳۸/۴۶ عدد برای هر زنبور ودرصد خروج۷/۹۸در صد در مقایسه با درجه حرارت ها از راندمان بالایی برخوردار است . تنها مشکل تولید انبوه در دمای ۲۰ درجه سانتیگراد ، دوره ی طولانی چرخه ی رشدی که۱۷روز می باشد که خود فاکتور مفیدی است زیرا می توان برای مدت طولانی زنبور را نگهداری کرد وبرای رفع مسئله می توان تخم پارازیت شده را بعد از سه روز به محیطی در دمای ۲۵ و ۳۰ درجه سانتیگراد انتقال داد که در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد دوره رشدی۱۲ تا۱۰ روز ودر دمای ۳۰سانتیگراد دوره رشدی به ۹ تا۷روز می رسد.
پرورش زنبور تریکوگراما با میانگین طول عمر ۸۲/۱۳ روز در ۱۵درجه سانتیگراد بالاترین میانگین طول عمر است ولی چون در این دما تلفات زنبور بالاست برای تخم ریزی زنبور ماده توصیه نمی شود.(۱)
در طبیعت هنگامی که درجه حرارت کاهش می یابد زنبورها به پشت برگ رفته ودر سایه تخم ریزی می کنند.
در دمای ۳۵درجه سانتیگراد هر چند دوره رشدی زنبور تریکوگراما به مقدار۸ تا۶ روز می رسد اما دمای مناسبی نیست چون از پایین ترین طول عمر (یک روز) وپایین ترین تخم ریزی ودر صد خروج بر خوردار است.تعداد تخم تریکو گراما که در داخل میزبان خود می گذارند متناسب با اندازه میزبان متغییر است به طوریکه در تخم بید غلات فقط یک تخم وتخم کرم غوزه پنبه بین ۴-۲ عدد تخم در یک تخم می گذارد. حداقل درجه حرارت قابل تحمل برای گونه های مختلف متفاوت است. شدت فعالیت وباروری زنبورها با بالا رفتن درجه حرارت افزایش می یابد وحرارت مناسب برای گونه ها متفاوت است.
شرایط وتغییرات فصلی آب و هوایی هر منطقه بر توانایی گونه های تریکوگراما بسیار موثر است به ویژه این شرایط بر تعداد نسل های زنبور در سال تاثیر مستقیم دارد.برای مثال در اروپا گونهT.cacaecia دو نسل در سال دارد در حالی که تعداد نسل گونه های تریکوگراما در نواحی تروپیک به ۵۰ نسل در سال می رسد.
جمع آوری زنبور تریکوگراما از طبیعت :
هر سال در ماههای تابستان و پاییز مناسب با نوع محصول و شرایط آب وهوایی هر منطقه از کانون طبیعی زنبورهای تریکوگراما که شناسائی شده اند ،زنبورهای طبیعی روی تخم میزبان اصلی جمع آوری و به ا نسکتاریوم منتقل میشوند.
کلیه زنبورهای تولید هر سال را که بیش از ۱۰ الی ۱۲ نسل از آن گذشته باشد باید پس از جمع آوری زنبورهای طبیعی حذف نماییم .مراحل اولیه، تکثیر زنبورهای جمع آوری شده از طبیعت بعلت محدودیت تعداد آنها با ذکر کلیه مشخصات فنی (تاریخ جمع آوری،محل جمع آوری،گیاه میزبان وغیره) در داخل لوله های آزمایش انجام می گردد.
در مراحل بعد در جمعیت های بالاتر تکثیر در لوله های بزرگتر و سپس در جعبه های مخصوص تکثیر (روش آمریکایی) صورت می گیرد.پس از تکثیر زنبور به اندازه کافی می توان آنها را به اطاق های تکثیر انبوه که به روش چینی آماده شده اند منتقل نمود.در کلیه مراحل باید تعداد نسل های زنبور که تکثیر می شوند دقیقا تعیین و ثبت گردند. هم چنین ضمن فراهم نمودن شرایط مناسب تکثیر از نظر حرارت،رطوبت،نور و آب قند ۲۰ در صد
برای تغذیه زنبورها، در صد افراد نر و ماده و در صد افراد بی بال در هر مرحله پرورش باید مشخص گردد ونتایج در دفاتر مخصوص ثبت شود.
این مرحله از جمع آوری زنبور برای تولید انبوه زنبور تریکوگراما وذخیره سازی آنها برای مصرف سال بعد صورت می گیرد.
روش تکثیر انبوه زنبورهای تریکوگراما:
در تولید انبوه زنبورتریکو گراما می توان از تخم حشرات میزبان آزمایشگاهی مختلف استفاده کرد. مهمترین میزبان آزمایشگاهی برای تولید انبوه عبارتند از:
Sitotrga cerealella بید غلات
Ephestria kuhniella پروانه آرد
Corcyra cephalonica پروانه آرد برنج
Galleri melonella پروانه بزرگ موم
در دنیا از تخم بید غلات بعلت تولید آسان،کیفیت تخم هم چنین ارزان بودن هزینه های تولید در اکثر مراکز تولید انبوه زنبور تریکوگراما استفاده می شود.
بید غلات:
این حشره پروانه کوچکی است برنگ طلائی،اندازه بالهای آن درصورت باز ۱۱ تا ۱۹ میلیمتر می باشد. تخم های آن تخم مرغی شکل وبرنگ شیری است.وبا رشد جنین تدریجا قرمز آجری می شود. در یک گرم تخم بید غلات حدود ۵۰ هزار تخم وجود دارد.
تکثیرازمایشگاهی بیدغلات:
برای تکثیر آزمایشگاهی بید غلات مراحل اجرای عملیات شامل:آماده کردن تخم بید غلات،آماده کردن جو،آلوده سازی جو،مراحل تکامل لاروی درون دانه،پروانه گیری ومراحل تخم گیری میباشد.
آماده کردن تخم بید غلات:
برای آلوده سازی وتکثیر آزمایشگاهی بید غلات از تخم های جنین دار که۲۴ تا۴۸ ساعت از عمرشان می گذرد ودر صورت در دسترس نبودن تخم تازه می توان از تخم ذخیره شده در۹ درجه سانتیگراد ورطوبت۸۵در صد که حداکثر ۴ هفته از عمر آنها می گذرد استفاده نمود. نکته ی مهم این که ذخیره سازی تخم بید غلات در درجات کمتر از ۹ درجه سانتیگراد و رطوبت کمتر از ۸۵در صد موجب تلفات جنین تخم می گردد.
به منظور پیشگیری از آلودگی کنه های مختلف،ضد عفونی تخم های بید غلات با محلول فرمالین ۱۰در صد به مدت ۴ دقیقه کاملا ضروریست.سپس به مدت ۱۰دقیقه تخمها را کاملا با اب شستشومی دهیم. تخمهای ضد عفونی شده را پهن کرده وپس از خشک کردن جهت آلوده سازی استفاده می کنیم. در صورتیکه تخمها روی کاغذ چسبیده باشند همراه با کاغذ ضد عفونی می کنیم.
آماده ساختن جو جهت آلوده سازی :
در پرورش بیدغلات نوع غله مورد استفاده اهمیت زیادی دارد.براي اقتصادی بودن تولید باید نوع غله ارزان،دارای دانه های درشت با کیفیت غذایی بویژه پروتئین بالا باشد.
انواع غلات موجودمناسب پرورش بید غلات گندم،جو، ذرت،تریتیکاله می باشد.ذرت با داشتن در صد پروتئین بالا برای تکثیر انبوه بسیار مناسب است ولی بعلت مصارف مختلف آن در تغذیه انسان و دام وهم چنین گران بودن استفاده ازآن توصیه نمی شود.
تریتیکاله بعلت داشتن پروتئین بالاتر نسبت به گندم و جو میزان بالای تولید در هکتار، عدم کاربرد در تغذیه انسان ،خاصیت آردی بالا که موجب نفوذ سریع لاروهای سن اول در دانه می گرددوهم چنین داشتن دانه های درشت که هر دانه می تواند نیاز غذایی دوره لاروی راتامین نمایددر شرایط موجود مناسبترین غله جهت پرورش بید غلات می باشد ولی چون تا تکثیر تریتیکاله در سطح وسیع از جو استفاده می شود لذا در این نشریه از جو نام برده می شود.در آماده سازی جو برای شروع آلوده سازی باید توجه داشت که جو مصرفی کاملا از هر گونه عوامل بیماریزا،آفات و مواد خارجی مانند بذر علفهای هرز و گردوغبار عاری باشد.همینطور در کلیه مراحل نگاهداری جو در انبار قبل از مصرف وقبل از شروع به آلوده سازی باید سعی شود گه از آلودگی غلات جلوگیری گردد.
آفات انباری علاوه بر از بین بردن مقدار زیادی از دانه ورقابت با بید غلات در مراحل تولید انبوه آن، موجب انتقال عوامل بیماریزا وکنه های پرداتور به مراحل مختلف پرورش در تولید انبوه بید غلات می شوند.این امر بدلیل شرایط مناسب انسکتاریوم از نظر حرارت ورطوبت میباشد که خسارت جبران ناپذیری به تولید انبوه وارد خواهد کرد.
بنابراین در مراحل مختلف نگهداری غلات در انبار بوسیله فستوکسین(قرص فسفر آلومینیم)برای هر صد کیلو گرم جو با یک قرص ضد عفونی میگردد.
قرص فستوکسین علاوه بر آفات انباری، پوره و کنه های بالغ را نیز از بین میبرد ولی گاز PH3بر روی تخم کنه ها وسایر آفات انباری موثر نیست پس باید به منظور از بین بردن تخم کنه ها و سایر آفات در کنار ضد عفونی ازحرارت دادن استفاده نمائیم.
البته از نکات مثبت حرارت دادن، موجب از بین رفتن قوه نامیه بذر دانه ها شده وخطر جوانه زدن دانه ها طی مراحل پرورش از بین میبرد.
برای ضد عفونی با حرارت، جو را به مدت ۲۴ ساعت در آون ۶۵-۶۷درجه سانتیگراد قرار می دهیم.سپس شستشوبا آب وبعد به مدت چند دقیقه در محلول ۳تا۴ در هزار پر منگنات قرار داده وسپس در سبد جهت خروج آب اضافی می ریزیم.
همچنین میتوان جو را در درون کیسه های کنفی ۵-۱۰کیلو گرمی ریخته و در آب جوش به مدت ۴۰ تا ۶۰ ثانیه قرارداد.
جو ضد عفونی شده آماده آلوده سازی باید رطوبتی حدود ۱۵در صد داشته باشد.رطوبت بالاتر موجب پوسیدگی و احتمالا جوانه زدن بذر می گرددودر رطوبت پایین تر نفوذ لاروهای سن اول بداخل بذر با مشکل مواجه شده ودر نتیجه تلفات لاروهای سن اول درصد آلودگی بذر شدیدا کاهش می یابد.
آماده کردن اطاق پرورش بید غلات:
کلیه وسایل موجود درمجموع اطاقهای پرورش بید غلات و انبارذخیره سازی جوباید قبل از شروع هر دوره پرورش باترکیبات زیر:آب ۱۰لیتر +ماده سفید کننده ۵۰سانتیمتر مکعب +صابون(پودر شوینده) ۴۰گرم +نفت ۵۰– ۴۰ سانتیمتر مکعب ضد عفونی شود.
ادامه:
آلوده سازی جو:
جو را پس از ضد عفونی با رطوبت ۱۵ در صد بوسیله تخم های بیدغلات که ضد عفونی شده اند در سبدهای پلاستیکی یا در سینی های گالوانیزه با ظرفیت ۴ کیلو گرم و ارتفاع ۴-۵ سانتیمتر میریزیم.در صورت ارتفاع بیشتر بعلت تراکم رطوبت و عدم تهویه نفوذ لاروهای سن اول به عمق جو مشکل بوده و هم چنین دانه ها سریعا می پوسند.در ارتفاع کمتر،دانه ها سریعا رطوبت خود را از دست می دهند ونفوذ لاروها مشکل می شود و یا لاروهای داخل دانه بدلیل رطوبت کم از بین می روند. در آلوده سازی باید توجه داشت که تخمها در کل سطح یکنواخت پاشیده شوند تا نفوذ لاروهای جوان به دانه بسهولت انجام گردد.مقدار تخم بید غلات برای هر کیلو جو با توجه به تعداد دانه در هر گرم بین ۵/۱-۱ گرم تغییر می کند.بطور کلی برای هر دانه جو دو تا سه عدد تخم در نظر گرفته می شود.شرایط مناسب برای پرورش لارو در اطاق آلوده سازی ۲۵ تا ۲۳ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی ۹۰ تا ۸۰ درصد است. درجه حرارت ورطوبت نسبی اطاق پرورش نباید طی مراحل پرورش تغییر نماید.زیرا سبب تلفات در لاروها میشود.
البته لازم بذکر است که در این مرحله هم باید کلیه وسایل کاررا با محلول ذکرشده کاملا شسته وحتی برای از بین بردن تخم آفات بویژه کنه ها آنها را به مدت ۲۴ ساعت در حرارت ۶۷-۶۵ درجه سانتیگراد قرار داده باشیم.
به منظور تسریع در تفریخ تخمها و کوتاه نمودن مرحله پاشیدن تخم تا خروج و نفوذ لاروها می توان تخمهای ضد عفونی شده را در حرارت ۲۵ تا۲۳ درجه سانتیگراد و رطوبت۵ ۹ تا ۵ ۸ % قرار دادو تخمها را قبل از تفریخ لاروها روی جو پاشید.
جو آلوده سازی شده به مدت ۱۰ روز بدون هیچ گونه تغییر باقی می ماند واز روز یازدهم با بهم زدن ملایم توده جو آلوده سازی شده می توان تهویه لازم را درآن انجام داد.
در صور تیکه رطوبت جو تا روز پانزدهم کاهش یابد می توان با پاشیدن آب مقطر روی آن رطوبت لازم را تامین نمود.
در اثر فعالیت حیاتی لاروها از شروع آلوده سازی درجه حرارت در توده جو آلوده شده افزایش یافته و معمولا ۸-۷ روز بعد ازآلوده سازی دمای آن ۱۰- ۸ درجه سانتیگراد افزایش یافته و برای تعیین درجه حرارت باید داخل جو آلوده شده میزان الحراره قرار داد. هم چنین می توان با ایجاد یک سیستم کنترل کننده درجه حرارت بطور خودکار در زمان افزایش درجه ازی شده در حد ۱۵در صد حرارت با روشن شدن دستگاه تهویه گازهای سمی وحرارت اضافی را خارج کرد.
پس ضروریست با بررسی منظم تغییرات درجه حرارت نسبت به تنظیم آن در ۲۵ تا۳ ۲ درجه سانتیگراد و رطوبت . ۹ تا. ۸ درصد ورطوبت جو آلوده سازی اقدام گردد.
بالا رفتن درجه حرارت داخل توده جو آلوده شده موجب ایجاد شرایط مناسب جهت تکثیر کنه های شکاری می شود.
کنه های شکاری در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی جمعیت آنها افزایش یافته وتولید را شدیدا به مخاطره می اندازد.مهمترین کنه های شکاری Ventriecasus و Pediculoides می باشد.شکم افراد ماده این کنه ها پس ازتغذیه از مراحل مختلف بید غلات متورم گردیده بطوریکه به سختی حرکت می کند. در پرورش بید غلات به ویژه در مرحله پروانه گیری و آلوده سازی که درجه حرارت جو بعلت فعالیت های حیاتی شدیدا افزایش می یابد تکثیر کنه ها افزایش یافته و میزان تولید بعلت تلفات شدیدا کاهش می یابد. تغذیه کنه ها از کلیه مراحل رشدی بید غلات (تخم،لارو،پروانه)می باشد. همینطور سبب غیر فعال شدن پروانه ها وتلف شدن انها می شود.در شدت آلودگی به کنه بعلت نیش زدن کنه به بدن انسان سبب خارش پوستی می شودکه نشانگر افزایش جمعیت کنه هاست وباید سریعا این جوهای آلوده را حذف کرد.
انتقال جو آلوده سازی شده به اطاق پروانه گیری:
از روز هیجدهم تا بیستم خروج اولین پروانه ها از جو آلوده سازی شده آغاز می گردد، جوهای داخل سینی وسبد را به درون قابهای فلزی از آلومینیم انتقال می دهیم ضخامت جو درون قابها نباید از ۲ سانتیمتر تجاوز کند.وبعد این قابها را دردرون اطاقکهای فلزی(کاور) آویزان نموده ، در درون این کاورها ۱۰ عدد از این قابها جای می گیرد. انتهای این کاورها مخروطی شکل بوده ودر زیر آن ظرفی پلاستیکی نصب می گرددوپروانه ها در آن انباشته شده و سپس روزی سه بار صبح ساعت۶،ظهرساعت ۱۲ وغروب ساعت ۶ بعداز ظهر پروانه های حاصل را جمع آوری می کنیم.مناسبترین درجه حرارت اطاق پروانه گیری طی دوره استفاده از پروانه های در حال تولید ۲۵ تا۲۴ درجه سانتیگراد و رطوبت ۸۵ تا ۷۵ در صد است.در صورتیکه این شرایط محیطی حفظ شود هر دوره پروانه گیری ۳۰-۲۵ روز است.وبه دلیل خطر گسترش کنه های شکارگر دوره پروانه گیری از ۴۵ روز تجاوز ننماید.
در هر کاور حدود ۱۳۰-۱۰۰ کیلو جو آلوده سازی شده قرار دارد و فعالیت حیاتی لاروها باعث افزایش حرارت و گازهای سمی در محیط می شود پس استفاده از تهویه بسیار ضروری است.عدم تهویه موجب تلفات شدید لاروها،شفیره ها، پروانه ها و عقیم شدن پروانه ها وتشدیدکردن فعالیت کنه های شکاری می گردد.همه این موارد خسارت جبران ناپذیری به تولید پروانه ها می زند.
شستشوی اطاقهای پروانه گیری هرصبح وبعدازظهر برای کاهش آلودگی پرزها وفلس ها و کاهش کنه ها ضروری است.
بطور کلی اولین کار روزانه در انسکتاریوم عملیات پروانه گیری است وروزی دوبار در روز صورت می گیرد وعلت آن بدلیل حجم بالای تولید ،سبب مرگ پروانه های طبقه زیرین می شود.
تخم گیری از پروانه بید غلات :
برای تخم گیری از بید غلات آنها را در قیف پلاستیکی میریزند.کف قیف را با توری دانه ریز بطوری که پروانه بتواند براحتی تخم ریز خود را از آن عبور بدهد و تخم ریز خود را روی سطح مقوا و یا کاغذ بگذارد.مناسبترین توری ۸ -۶/۷ نخ در سانتیمتر است.متناسب با ظرفیت هر ظرف باید جمعیت پروانه های بیدغلات طوری تنظیم گردد که با توجه به نسبت پروانه های نر وماده که معمولا ۱ به ۱است در هر سانتیمتر مربع بیش از ۶تا۸ عدد پروانه قرار نگیرد. معمولا هر گرم پروانه بید غلات شامل ۲۵۰ عدد پروانه نر و ماده است.در انتخاب قیف برای تخم ریزی به سخت بودن آن وعدم خم شدن هنگام نصب توری کف آن باید توجه گردد.
اطاق تخم گیری:
اطاق تخم گیری را باید قبل از شروع انبوه با محلول آب ونفت و... کاملا ضدعفونی کرد.برای دوره تخم گیری روزانه هم باید هر روز تجمع پرز و فلس پروانه ها را با آب شستشو داد.
قیف های حاوی پروانه ها را در شرایط مناسب برای تخم گیری در قفسه های اطاق تخم گیری قرار می دهند.مناسبترین درجه حرارت این اطاق ۲۷ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و رطو بت ۸۰ تا ۷۰در صد است. تهویه اطاق تخم گیری و جلوگیری از افزایش درجه حرارت در طول عمر پروانه ها و میزان تخم ریزی آنها بسیار موثر است.
تخم گیری:
از پروانه های بید غلات می توان به مدت ۵ – ۳ روز تخم گیری نمود. برای هر ظرف تخم گیری باید تاریخ ان ذکر شود. بطور معمول میزان تخم ریزی پروانه ها در روز اول کم ودر روز دوم حداکثر می با شد. در موقع انجام عملیات تخم گیری باید زیر هود واز ماسک استفلده شود. .در اطاق تخم گیری فقط زمان انجام کار نیاز به نور است. در بقیه زمانها تاریک بودن اطاق تو صیه می شود
تخمها بر روی کاغذ 4A گذاشته میشود و بطور مستقیم در اختیار زنبور قرار می گیرد و در موقع تراشیدن تخم از روی توری ته قیف بوسیله برس نقاشی با دقت صورت می گیرد تا تلفات و له شدن تخم به حداقل برسد.
معملا تخمهایی که روی کاغذ گذاشته می شوند بهترین شرایط را برای استفاده در تکثیر زنبور دارند وتخمهای تراشیده شده بعلت آسیب دیدگی برای آلوده سازی مناسبترند.
در صورتیکه تخمهای تولیدی بیش از نیاز روزانه باشد می توان آنها را در دمای ۹ درجه سانتیگراد و در رطوبت ۸۵ در صد به مدت یک ماه بدون تلفات ذخیره سازی کرد.
در صورتیکه تخم های بید غلات را در یخچال با رطوبت ۸۵ تا ۹۰ در صد و دمای ۱-۳ درجه سانتیگراد قرار دهیم آنها تا ۱۰ روز زنده مانده و بعد از ۱۵ روز قدرت حیاتی خود را از دست می دهد. در صورتیکه تخمها را در دمای ۱۰- الی ۱۵- درجه سانتیگراد ویا بوسیله اشعه ماورا بنفش عقیم کنیم در شرایط ۸۵در صد رطوبت می توانیم تا حدود یک ماه آنها را برای تکثیر زنبور تریکو گراما استفاده کرد.
بطور کلی باید روی بسته های حاوی تخم های بید غلات تاریخ تولید را ثبت کرد.
تکثیرانبوه زنبور تریکوگراما:
با توجه نور گرائی شدید زنبور تریکو گراما از روش چینی برای تولید انبوه استفاده می شود. در اطاق پرورش انبوه زنبور تریکو گراما یک قاب چوبی که متناسب با ظرفیت تولید باشد تهیه می کنیم وروی آن را بوسیله پلا ستیک شفاف می پوشانیم . پلاستیک بایستی کاملا کشیده و بدون موج و چین خوردگی باشد ومنابع نور در پشت این قاب باید با فاصله حدود ۵۰ سانتیمتر نصب گردد که شامل لامپهای فلورسنت ۱۲۰سانتیمتر نور روزمی باشند. تعداد لامپها بین ۱۲ – ۸ عدد که با فاصله مساوی از یکدیگر پشت قاب قرار می گیرند.باید توجه داشت که حرارت ایجاد شده توسط لامپ ها موجب گرم شدن صفحه پلاستیکی نگردد در غیر این صورت تلفات شدید در زنبورها خواهیم داشت ودر بالای لامپها فضای تهویه وخارج شدن گرما وجود داشته باشد.در تامین منابع نور جلب کننده زنبورها باید دقت شود که نور پشت قاب متمرکز بوده ویکنواخت کل سطح را روشن نمایدوهیچگونه انعکاس نور در اطاق ایجادنشودچون سبب پراکنده شدن زنبورها به سمت منابع نوری خواهد شد. برای فراهم نمودن این شرایط معمولا اطراف قاب پلاستیکی را با پارچه سیاه می پو شانند.
روی قاب ایجاد کرده درچند ردیف به فاصله ۴۰ – ۳۰ سانتیمتر ردیفهای سیمی جهت نصب صفحات حاوی تخم تازه بید غلات کشیده می شود. همینطور میزی جهت قرار دادن صفحات کاغذ حاوی تخهای پارازیته با تاریخ های مختلف از مرحله پارازیت تخم تا مرحله آماده شدن زنبور برای خروج متناسب با اندازه اطاق با فاصله۱-۵/. متر از دیواره پلاستیکی قرار داده می شود. کاغذهای حاوی تخم بید غلات را بطور یکنواخت روی سیمهای جلوی نور قرار می دهیم ودروسط صفحات قطرات عسل ویا آب قند ۲۰در صد جهت تغذیه زنبور قرارداده می شود در ضمن صفحه تخمها باید به سمت پلاستیک باشد.
نسبت زنبور به مقدار تخم به مدت زمان مجاورت زنبور و تخم بستگی دارد. در صورتیکه این صفحات حدود ۲۴ ساعت روی تابلو قرار داده شود نسبت یک زنبور ماده به ۵ عدد تخم مناسب می باشد.در صورت کاهش این زمان به۱۲ ساعت نسبت فوق باید به ۲ عدد زنبور برای ۵ عدد تخم تغییر نماید.پس از زمان مزبور تخمهای پارازیته راکه روی آن تاریخ،نسل زنبور ثبت شده است به روی میز منتقل مکنیمتا کلیه زنبورهائی که روی تخم باقی مانده اند به روی پلاستیک بر گردند.
درصورتیکه نسبت زنبور به تخم رعایت گرددمی توان حتی با فواصل ۲ ساعت یکبار عمل پارازیته کردن تخمهای جدید را تجدید نمود همچنین در این روش بعلت فاصله صفحات حاوی زنبور با منابع نور واجبار پرواز آنها از روی میز به سمت منبع نور کلیه زنبورهای ضعیف،بیمار،بی بال حذف می گردند وبا انتخاب زنبورهای قوی در این روش کیفیت تولید دائما بهبود می یابد.
آلوده سازی جو:
جو را پس از ضد عفونی با رطوبت ۱۵ در صد بوسیله تخم های بیدغلات که ضد عفونی شده اند در سبدهای پلاستیکی یا در سینی های گالوانیزه با ظرفیت ۴ کیلو گرم و ارتفاع ۴-۵ سانتیمتر میریزیم.در صورت ارتفاع بیشتر بعلت تراکم رطوبت و عدم تهویه نفوذ لاروهای سن اول به عمق جو مشکل بوده و هم چنین دانه ها سریعا می پوسند.در ارتفاع کمتر،دانه ها سریعا رطوبت خود را از دست می دهند ونفوذ لاروها مشکل می شود و یا لاروهای داخل دانه بدلیل رطوبت کم از بین می روند. در آلوده سازی باید توجه داشت که تخمها در کل سطح یکنواخت پاشیده شوند تا نفوذ لاروهای جوان به دانه بسهولت انجام گردد.مقدار تخم بید غلات برای هر کیلو جو با توجه به تعداد دانه در هر گرم بین ۵/۱-۱ گرم تغییر می کند.بطور کلی برای هر دانه جو دو تا سه عدد تخم در نظر گرفته می شود.شرایط مناسب برای پرورش لارو در اطاق آلوده سازی ۲۵ تا ۲۳ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی ۹۰ تا ۸۰ درصد است. درجه حرارت ورطوبت نسبی اطاق پرورش نباید طی مراحل پرورش تغییر نماید.زیرا سبب تلفات در لاروها میشود.
البته لازم بذکر است که در این مرحله هم باید کلیه وسایل کاررا با محلول ذکرشده کاملا شسته وحتی برای از بین بردن تخم آفات بویژه کنه ها آنها را به مدت ۲۴ ساعت در حرارت ۶۷-۶۵ درجه سانتیگراد قرار داده باشیم.
به منظور تسریع در تفریخ تخمها و کوتاه نمودن مرحله پاشیدن تخم تا خروج و نفوذ لاروها می توان تخمهای ضد عفونی شده را در حرارت ۲۵ تا۲۳ درجه سانتیگراد و رطوبت۵ ۹ تا ۵ ۸ % قرار دادو تخمها را قبل از تفریخ لاروها روی جو پاشید.
جو آلوده سازی شده به مدت ۱۰ روز بدون هیچ گونه تغییر باقی می ماند واز روز یازدهم با بهم زدن ملایم توده جو آلوده سازی شده می توان تهویه لازم را درآن انجام داد.
در صور تیکه رطوبت جو تا روز پانزدهم کاهش یابد می توان با پاشیدن آب مقطر روی آن رطوبت لازم را تامین نمود.
در اثر فعالیت حیاتی لاروها از شروع آلوده سازی درجه حرارت در توده جو آلوده شده افزایش یافته و معمولا ۸-۷ روز بعد ازآلوده سازی دمای آن ۱۰- ۸ درجه سانتیگراد افزایش یافته و برای تعیین درجه حرارت باید داخل جو آلوده شده میزان الحراره قرار داد. هم چنین می توان با ایجاد یک سیستم کنترل کننده درجه حرارت بطور خودکار در زمان افزایش درجه ازی شده در حد ۱۵در صد حرارت با روشن شدن دستگاه تهویه گازهای سمی وحرارت اضافی را خارج کرد.
پس ضروریست با بررسی منظم تغییرات درجه حرارت نسبت به تنظیم آن در ۲۵ تا۳ ۲ درجه سانتیگراد و رطوبت . ۹ تا. ۸ درصد ورطوبت جو آلوده سازی اقدام گردد.
بالا رفتن درجه حرارت داخل توده جو آلوده شده موجب ایجاد شرایط مناسب جهت تکثیر کنه های شکاری می شود.
کنه های شکاری در صورت عدم رعایت نکات بهداشتی جمعیت آنها افزایش یافته وتولید را شدیدا به مخاطره می اندازد.مهمترین کنه های شکاری Ventriecasus و Pediculoides می باشد.شکم افراد ماده این کنه ها پس ازتغذیه از مراحل مختلف بید غلات متورم گردیده بطوریکه به سختی حرکت می کند. در پرورش بید غلات به ویژه در مرحله پروانه گیری و آلوده سازی که درجه حرارت جو بعلت فعالیت های حیاتی شدیدا افزایش می یابد تکثیر کنه ها افزایش یافته و میزان تولید بعلت تلفات شدیدا کاهش می یابد. تغذیه کنه ها از کلیه مراحل رشدی بید غلات (تخم،لارو،پروانه)می باشد. همینطور سبب غیر فعال شدن پروانه ها وتلف شدن انها می شود.در شدت آلودگی به کنه بعلت نیش زدن کنه به بدن انسان سبب خارش پوستی می شودکه نشانگر افزایش جمعیت کنه هاست وباید سریعا این جوهای آلوده را حذف کرد.
انتقال جو آلوده سازی شده به اطاق پروانه گیری:
از روز هیجدهم تا بیستم خروج اولین پروانه ها از جو آلوده سازی شده آغاز می گردد، جوهای داخل سینی وسبد را به درون قابهای فلزی از آلومینیم انتقال می دهیم ضخامت جو درون قابها نباید از ۲ سانتیمتر تجاوز کند.وبعد این قابها را دردرون اطاقکهای فلزی(کاور) آویزان نموده ، در درون این کاورها ۱۰ عدد از این قابها جای می گیرد. انتهای این کاورها مخروطی شکل بوده ودر زیر آن ظرفی پلاستیکی نصب می گرددوپروانه ها در آن انباشته شده و سپس روزی سه بار صبح ساعت۶،ظهرساعت ۱۲ وغروب ساعت ۶ بعداز ظهر پروانه های حاصل را جمع آوری می کنیم.مناسبترین درجه حرارت اطاق پروانه گیری طی دوره استفاده از پروانه های در حال تولید ۲۵ تا۲۴ درجه سانتیگراد و رطوبت ۸۵ تا ۷۵ در صد است.در صورتیکه این شرایط محیطی حفظ شود هر دوره پروانه گیری ۳۰-۲۵ روز است.وبه دلیل خطر گسترش کنه های شکارگر دوره پروانه گیری از ۴۵ روز تجاوز ننماید.
در هر کاور حدود ۱۳۰-۱۰۰ کیلو جو آلوده سازی شده قرار دارد و فعالیت حیاتی لاروها باعث افزایش حرارت و گازهای سمی در محیط می شود پس استفاده از تهویه بسیار ضروری است.عدم تهویه موجب تلفات شدید لاروها،شفیره ها، پروانه ها و عقیم شدن پروانه ها وتشدیدکردن فعالیت کنه های شکاری می گردد.همه این موارد خسارت جبران ناپذیری به تولید پروانه ها می زند.
شستشوی اطاقهای پروانه گیری هرصبح وبعدازظهر برای کاهش آلودگی پرزها وفلس ها و کاهش کنه ها ضروری است.
بطور کلی اولین کار روزانه در انسکتاریوم عملیات پروانه گیری است وروزی دوبار در روز صورت می گیرد وعلت آن بدلیل حجم بالای تولید ،سبب مرگ پروانه های طبقه زیرین می شود.
تخم گیری از پروانه بید غلات :
برای تخم گیری از بید غلات آنها را در قیف پلاستیکی میریزند.کف قیف را با توری دانه ریز بطوری که پروانه بتواند براحتی تخم ریز خود را از آن عبور بدهد و تخم ریز خود را روی سطح مقوا و یا کاغذ بگذارد.مناسبترین توری ۸ -۶/۷ نخ در سانتیمتر است.متناسب با ظرفیت هر ظرف باید جمعیت پروانه های بیدغلات طوری تنظیم گردد که با توجه به نسبت پروانه های نر وماده که معمولا ۱ به ۱است در هر سانتیمتر مربع بیش از ۶تا۸ عدد پروانه قرار نگیرد. معمولا هر گرم پروانه بید غلات شامل ۲۵۰ عدد پروانه نر و ماده است.در انتخاب قیف برای تخم ریزی به سخت بودن آن وعدم خم شدن هنگام نصب توری کف آن باید توجه گردد.
اطاق تخم گیری:
اطاق تخم گیری را باید قبل از شروع انبوه با محلول آب ونفت و... کاملا ضدعفونی کرد.برای دوره تخم گیری روزانه هم باید هر روز تجمع پرز و فلس پروانه ها را با آب شستشو داد.
قیف های حاوی پروانه ها را در شرایط مناسب برای تخم گیری در قفسه های اطاق تخم گیری قرار می دهند.مناسبترین درجه حرارت این اطاق ۲۷ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و رطو بت ۸۰ تا ۷۰در صد است. تهویه اطاق تخم گیری و جلوگیری از افزایش درجه حرارت در طول عمر پروانه ها و میزان تخم ریزی آنها بسیار موثر است.
تخم گیری:
از پروانه های بید غلات می توان به مدت ۵ – ۳ روز تخم گیری نمود. برای هر ظرف تخم گیری باید تاریخ ان ذکر شود. بطور معمول میزان تخم ریزی پروانه ها در روز اول کم ودر روز دوم حداکثر می با شد. در موقع انجام عملیات تخم گیری باید زیر هود واز ماسک استفلده شود. .در اطاق تخم گیری فقط زمان انجام کار نیاز به نور است. در بقیه زمانها تاریک بودن اطاق تو صیه می شود
تخمها بر روی کاغذ 4A گذاشته میشود و بطور مستقیم در اختیار زنبور قرار می گیرد و در موقع تراشیدن تخم از روی توری ته قیف بوسیله برس نقاشی با دقت صورت می گیرد تا تلفات و له شدن تخم به حداقل برسد.
معملا تخمهایی که روی کاغذ گذاشته می شوند بهترین شرایط را برای استفاده در تکثیر زنبور دارند وتخمهای تراشیده شده بعلت آسیب دیدگی برای آلوده سازی مناسبترند.
در صورتیکه تخمهای تولیدی بیش از نیاز روزانه باشد می توان آنها را در دمای ۹ درجه سانتیگراد و در رطوبت ۸۵ در صد به مدت یک ماه بدون تلفات ذخیره سازی کرد.
در صورتیکه تخم های بید غلات را در یخچال با رطوبت ۸۵ تا ۹۰ در صد و دمای ۱-۳ درجه سانتیگراد قرار دهیم آنها تا ۱۰ روز زنده مانده و بعد از ۱۵ روز قدرت حیاتی خود را از دست می دهد. در صورتیکه تخمها را در دمای ۱۰- الی ۱۵- درجه سانتیگراد ویا بوسیله اشعه ماورا بنفش عقیم کنیم در شرایط ۸۵در صد رطوبت می توانیم تا حدود یک ماه آنها را برای تکثیر زنبور تریکو گراما استفاده کرد.
بطور کلی باید روی بسته های حاوی تخم های بید غلات تاریخ تولید را ثبت کرد.
تکثیرانبوه زنبور تریکوگراما:
با توجه نور گرائی شدید زنبور تریکو گراما از روش چینی برای تولید انبوه استفاده می شود. در اطاق پرورش انبوه زنبور تریکو گراما یک قاب چوبی که متناسب با ظرفیت تولید باشد تهیه می کنیم وروی آن را بوسیله پلا ستیک شفاف می پوشانیم . پلاستیک بایستی کاملا کشیده و بدون موج و چین خوردگی باشد ومنابع نور در پشت این قاب باید با فاصله حدود ۵۰ سانتیمتر نصب گردد که شامل لامپهای فلورسنت ۱۲۰سانتیمتر نور روزمی باشند. تعداد لامپها بین ۱۲ – ۸ عدد که با فاصله مساوی از یکدیگر پشت قاب قرار می گیرند.باید توجه داشت که حرارت ایجاد شده توسط لامپ ها موجب گرم شدن صفحه پلاستیکی نگردد در غیر این صورت تلفات شدید در زنبورها خواهیم داشت ودر بالای لامپها فضای تهویه وخارج شدن گرما وجود داشته باشد.در تامین منابع نور جلب کننده زنبورها باید دقت شود که نور پشت قاب متمرکز بوده ویکنواخت کل سطح را روشن نمایدوهیچگونه انعکاس نور در اطاق ایجادنشودچون سبب پراکنده شدن زنبورها به سمت منابع نوری خواهد شد. برای فراهم نمودن این شرایط معمولا اطراف قاب پلاستیکی را با پارچه سیاه می پو شانند.
روی قاب ایجاد کرده درچند ردیف به فاصله ۴۰ – ۳۰ سانتیمتر ردیفهای سیمی جهت نصب صفحات حاوی تخم تازه بید غلات کشیده می شود. همینطور میزی جهت قرار دادن صفحات کاغذ حاوی تخهای پارازیته با تاریخ های مختلف از مرحله پارازیت تخم تا مرحله آماده شدن زنبور برای خروج متناسب با اندازه اطاق با فاصله۱-۵/. متر از دیواره پلاستیکی قرار داده می شود. کاغذهای حاوی تخم بید غلات را بطور یکنواخت روی سیمهای جلوی نور قرار می دهیم ودروسط صفحات قطرات عسل ویا آب قند ۲۰در صد جهت تغذیه زنبور قرارداده می شود در ضمن صفحه تخمها باید به سمت پلاستیک باشد.
نسبت زنبور به مقدار تخم به مدت زمان مجاورت زنبور و تخم بستگی دارد. در صورتیکه این صفحات حدود ۲۴ ساعت روی تابلو قرار داده شود نسبت یک زنبور ماده به ۵ عدد تخم مناسب می باشد.در صورت کاهش این زمان به۱۲ ساعت نسبت فوق باید به ۲ عدد زنبور برای ۵ عدد تخم تغییر نماید.پس از زمان مزبور تخمهای پارازیته راکه روی آن تاریخ،نسل زنبور ثبت شده است به روی میز منتقل مکنیمتا کلیه زنبورهائی که روی تخم باقی مانده اند به روی پلاستیک بر گردند.
درصورتیکه نسبت زنبور به تخم رعایت گرددمی توان حتی با فواصل ۲ ساعت یکبار عمل پارازیته کردن تخمهای جدید را تجدید نمود همچنین در این روش بعلت فاصله صفحات حاوی زنبور با منابع نور واجبار پرواز آنها از روی میز به سمت منبع نور کلیه زنبورهای ضعیف،بیمار،بی بال حذف می گردند وبا انتخاب زنبورهای قوی در این روش کیفیت تولید دائما بهبود می یابد.
ادامه:
شرایط تولید زنبور تریکو گراما:
مناسبترین درجه حرارت برای تکثیر انبوه زنبور ۲۸ تا ۲۶ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی۰ ۸ تا ۷۰ است،ولی به منظور تکثیر زنبورهایی با پتانسیل بالا که بتوانند شرایط نا مساعد طبیعت را تحمل نمایند باید شرایط اطاقهای پرورش رادر فواصل معین تغییراتی مناسب با شرایط طبیعت ایجاد نمائیم. مثلا برای افزایش تحمل زنبورها به درجات حرارت بالا در روزهای گرم ویا افزایش تحمل آنها به درجات پائین طی شب باید به مدت ۱۰ دقیقه در ساعت ۱۲ هر روز درجه حرارت اطاق پرورش را به ۳۲ درجه سانتیگراد افزایش دهیم و در ساعات شب نیز به مدت ۱۰ دقیقه درجه حرارت رابه ۱۶ درجه سانتیگراد کاهش دهیم. این تغییرات را می توان متناسب با حداکثر و حداقل درجه حرارت شبانه روزی هر منطقه در زمانهای رها سازی زنبور تنظیم نمائیم.برای افزایش کیفیت زنبور تولید شده توصیه می گردد زمان روشنائی و تاریکی در هر ساعت متناسب با طبیعت تنظیم گردد. معمولا این زمان شامل ۱۶ ساعت روشنائی و۸ ساعت تاریکی است.
تعیین جنسیت زنبورهای تریکوگراما:
زنبورهای نر و ماده تریکو گراما را می توان از ساختمان شاخک آنها مشخص نمود. شاخکهای زنبور ماده کوتاه ،خمیده ودر انتها متورم و حالت گرز مانند است،موهای روی بندهای شاخک ظریف و به مقدار کم می با شد. ولی در زنبورهای نر شاخک بلند ودر انتهای شاخک دارای موهای بلند و زیادی می باشد. این اختلاف ساختمانی را می توان به سهولت با بزرگ نمائی ۲۰-۱۰ برابر مشاهده کرد.
آماده سازی زنبور تریکو گراما برای خروج همزمان بعد از رها سازی:
تخمهای پارازیته شده تا مرحله شفیرگی در شرایط ۲۶تا ۲۸ درجه سانتیگراد و رطوبت . ۸ تا.۷ درصد با ۱۶ ساعت روشنائی و۸ ساعت تاریکی نگهداری می شوند. بعد برای خروج همزمان زنبورها آنها را به دمای ۱۷ درجه سانتیگراد انکباتور و شرایط تاریک منتقل می کنیم.
بطور کلی زنبورهای تریکو گراما به نور حساس هستند.در صورتیکه محرک نوری وجود نداشته باشد می توان زمان خروج زنبورها را ۳-۱ روز به تاخیر انداخت.اگر بعد از این زمان شفیره ها را در شرایط ۲۶تا ۸ ۲ درجه سانتیگراد وروشنایی قرار دهیم ۹۳در صد زنبورهای بالغ پس از۴ ساعت خارج می شوند.
درهر دوره پرورش برای کنترل کیفی تولید از تخمهای پارازیته شده در مرحله شفیرگی نمونه برداری می شود و در صد خروج، در صد زنبورهای بی بال،درصد زنبورهای نر و ماده تعیین و ثبت می شود. (۳)
ذخیره سازی زنبورهای تریکو گراما:
زنبورهای تریکو گراما براساس خصوصیات بیوفابریک منحصر به فرد خود در شرایط سرما دارای سازگاری و استعدادزیاد نسبت به متوقف ساختن فعالیتهای حیاتی ونشوو نمای فردی می باشد. لذا از این ویژگی در واحدهای تولید انبوه زنبور تریکوگراما برای نگهدا ری و ذخیره سازی آن در حرارتهای پایین استفاده می شو د.
نکنه قابل ذکر اینست که : دیاپوز(خواب) طولانی بر روی در صد خروج، درصد کارآیی زنبور بر روی نسل بعد و طول عمر زنبور تاثیر سوء دارد.در واحدهای تولید انبوه برای نگاهداری آن در کوتاه مدت از حرارتهای پایین استفاده می شود،تعیین مناسبترین زمان رشدی برای زنده نگهداشتن وسالم ماندن زنبور وجلوگیری از مرگ ومیر و ظهور زنبورهای ناقص و رسیدن به کارایی بهتر زنبور بسیار ضروری است.
زنبورهایی که مدت طولانی تری در سرما نگهداری می شوند بعد از خروج طول عمر کمتری دارند واین ناشی از اثرات سوء سرما بر روی کیفیت می باشد.(۲)
نگهداری کوتاه مدت:
طولانی کردن دوران تکاملی زنبور در حرارت های پایین روشی است که می تواند مانع تکرار نسلهای زنبورتریکوگراما گردد. در این روش در صورت پرورش زنبور در حرارت ۲۰ -۱۵ درجه سانتیگراد ورطوبت ۷۵در صد دوره تکاملی زنبور به حدود. ۳ روز افزایش می یابد.می توانیم تخم های پارازیته بید غلات را در مرحله پیش شفیره گی زنبور در سرمای ۳ -۱ درجه سانتیگراد ورطوبت ۹۰ -۸۵ درصد به مدت ۴۰ -۳۰ روز نگهداری نماییم ، در مرحله زنبورهای بالغ نیز می توان به مدت ۱۰ روز بدون تلفات نگاهداری کنیم.
نگهداری طولانی زنبور تریکو گراما:
برای نگهداری طولانی مدت باید از طبیعت الهام گرفت.زنبورهای تریکو گراما در طبیعت با شروع سرما معمولا در مرحله لاروی، در حالیکه هنوز فعالیت تغذیه را دارند برای حالت دیاپوز آماده می شوند و قبل از اینکه به مرحله شفیره گی برسند به دیاپوز می روند.در آزمایشگاه برای این منظور تخمهای تازه بید غلات را در مجاورت زنبور در شرایط حرارتی 23 درجه سانتیگراد در روز و۱۰ درجه شب با رطوبت نسبی ۸۰ درصد قرار می دهیم.در این پرورش مدت روشنایی ۱۶ ساعت و مدت تاریکی ۸ ساعت می باشد.
در مرحله دوم که همزمان با شروع فعالیت لاروی زنبور (سن اول) است پرورش در درجه حرارت ۱۰ درجه سانتیگراد ادامه می یابد، مدت زمان روشنایی و تاریکی و رطوبت تغییر نمی کند.در این شرایط زنبور بعد از ۳ الی ۴ هفته از مرحله لاروی به مرحله پیش شفیره گی منتقل می شود. پس از مرحله شفیره گی زنبورها را در حرارت ۳ -۲ درجه سانتیگراد با رطوبت ۸۵ تا ۷۵ درصد می توانیم به مدت ۷ -۶ ماه بدون هیچ گونه اثرات منفی روی کیفیت زنبورهای تولیدی ذخیره نماییم.
زمانیکه زنبورها را جهت رها سازی از سرد خانه خارج می کنیم نباید آنها را از ۳ -۲ درجه به درجه حرارت اپتیمم منتقل نماییم بلکه تدریجا درجه حرارت را بالا می بریم. در این روش مدت دیاپوز نباید از دو ماه کمتر باشد.در مرحله خروج از دیاپوز که ۹ -۷ روز طول می کشد زنبورهای ذخیره شده را در درجه حرارتهای مختلف قرار می دهیم و در چهار روز اول ۹۵ – ۷۰ در صد زنبورها حرکتشان در تخم مشخص می شود.
پس از خروج زنبورها از تخم همگی به خوبی پرواز کرده و تغذیه می نمایند و با رغبت جفتگیری می کنند.
در ذخیره سازی زنبورهای تریکو گراما از پاکت،لوله های آزمایشگاهی و ظروف مختلف می توان استفاده کرد. در هنگام ذخیره سازی باید بطور منظم از محل ذخیره سازی بازدید بعمل آید و در بازدیدهای منظم روزانه درجه حرارت و رطوبت نسبی محل یادداشت گردند.
پس از خروج از دیاپوز باید از هر تاریخ تولید، نمونه برداری انجام شود ودر صد خروج، در صد زنبورهای بی بال، در صد نر وماده و قدرت تخم ریزی افراد ماده تعیین ویادداشت گردد.
رها سازی زنبور تریکوگراما:
روش رها سازی،مقدار زنبور ودفعات رها سازی زنبور تریکو گراما در محصولات مختلف متناسب با تراکم آفات متفاوت می باشد.رها سازی زنبور تریکوگراما اکثرا در مرحله پیش شفیره گی وزنبور آماده خروج صورت می گیرد که به صورت کارتهای تریکوکارت ، کپسول حاوی زنبور و خاک اره و ... انجام می شود.
بطور کلی رها سازی صبح زود یا غروب انجام می گیرد ودر مزارع ذرت و پنبه وباغات قبل از رها سازی بهتر است آبیاری انجام شود. رها سازیها می تواند از طریق هوائی ویا زمینی ویا دست ویا تراکتورانجام شود.
محل نصب کارتهای حاوی زنبور تریکوگراما از نظر کارائی وحفاظت زنبور در مقابل دشمن طبیعی و شرایط محیطی اهمیت ویژه ای دارد در پنبه و ذرت و برنج، کارتهای تریکوگراما را باید در۳ /۱ فوقانی قرار داد.
در درختان سیب وانار محل نصب کارت متناسب با رشد تاج درخت و جهت تابش نور آفتاب و وزش باد می باشد.
انتخاب گونه های بومی :
در هر منطقه شناسائی کانونهای دائمی فعالیت زنبورهای تریکو گراما از اهمیت ویژهای برخوردار است.باید توجه داشت حتی الامکان از رها سازی زنبورهای تکثیری در انسکتاریوم ، در این مناطق خود داری شود،تا خلوص زنبورهای منطقه حفظ گردد.
جهت جمع آوری زنبورهای طبیعی همه ساله در آخر پاییز ارجح است زنبورهای مورد نیاز از این کانون جمع آوری شوند.
تریکو کارتها:
انتقال تخمهای پارازیت بوسیله انواع کارتها به مزارع و باغات صورت می گیرد. این تریکو کارتها به ابعاد متفاوت و اشکال مختلف می باشندوبوسیله قسمت برش روی کارت بر روی گیاه نصب می گردد. نکته مهم در تهیه این تریکو کارتها رعایت نحوه چسباندن قطعات پارازیته روی کارت ،به طریقی که هیچ گونه فشار به این تخم ها که بسیار آسیب پذیر هستند وارد نشود.(۳)
طبق منابع علمی وتوصیه کارشناسان درموقع استفاده از تریکوکارتها، می توان ۱۰۰ عدد از این کارتها را که هر کدام دارای ۰۱/۰ گرم تخم زنبور در حال شفیره است، برای ۳۰۰-۲۵۰ متر مربع خزانه و در زمین اصلی هم ۱۰۰ عددکارت برای یک هکتار استفاده کرد.
طریقه نصب کارتهای حاوی تریکو کارت در مزارع و باغات
شرایط تولید زنبور تریکو گراما:
مناسبترین درجه حرارت برای تکثیر انبوه زنبور ۲۸ تا ۲۶ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی۰ ۸ تا ۷۰ است،ولی به منظور تکثیر زنبورهایی با پتانسیل بالا که بتوانند شرایط نا مساعد طبیعت را تحمل نمایند باید شرایط اطاقهای پرورش رادر فواصل معین تغییراتی مناسب با شرایط طبیعت ایجاد نمائیم. مثلا برای افزایش تحمل زنبورها به درجات حرارت بالا در روزهای گرم ویا افزایش تحمل آنها به درجات پائین طی شب باید به مدت ۱۰ دقیقه در ساعت ۱۲ هر روز درجه حرارت اطاق پرورش را به ۳۲ درجه سانتیگراد افزایش دهیم و در ساعات شب نیز به مدت ۱۰ دقیقه درجه حرارت رابه ۱۶ درجه سانتیگراد کاهش دهیم. این تغییرات را می توان متناسب با حداکثر و حداقل درجه حرارت شبانه روزی هر منطقه در زمانهای رها سازی زنبور تنظیم نمائیم.برای افزایش کیفیت زنبور تولید شده توصیه می گردد زمان روشنائی و تاریکی در هر ساعت متناسب با طبیعت تنظیم گردد. معمولا این زمان شامل ۱۶ ساعت روشنائی و۸ ساعت تاریکی است.
تعیین جنسیت زنبورهای تریکوگراما:
زنبورهای نر و ماده تریکو گراما را می توان از ساختمان شاخک آنها مشخص نمود. شاخکهای زنبور ماده کوتاه ،خمیده ودر انتها متورم و حالت گرز مانند است،موهای روی بندهای شاخک ظریف و به مقدار کم می با شد. ولی در زنبورهای نر شاخک بلند ودر انتهای شاخک دارای موهای بلند و زیادی می باشد. این اختلاف ساختمانی را می توان به سهولت با بزرگ نمائی ۲۰-۱۰ برابر مشاهده کرد.
آماده سازی زنبور تریکو گراما برای خروج همزمان بعد از رها سازی:
تخمهای پارازیته شده تا مرحله شفیرگی در شرایط ۲۶تا ۲۸ درجه سانتیگراد و رطوبت . ۸ تا.۷ درصد با ۱۶ ساعت روشنائی و۸ ساعت تاریکی نگهداری می شوند. بعد برای خروج همزمان زنبورها آنها را به دمای ۱۷ درجه سانتیگراد انکباتور و شرایط تاریک منتقل می کنیم.
بطور کلی زنبورهای تریکو گراما به نور حساس هستند.در صورتیکه محرک نوری وجود نداشته باشد می توان زمان خروج زنبورها را ۳-۱ روز به تاخیر انداخت.اگر بعد از این زمان شفیره ها را در شرایط ۲۶تا ۸ ۲ درجه سانتیگراد وروشنایی قرار دهیم ۹۳در صد زنبورهای بالغ پس از۴ ساعت خارج می شوند.
درهر دوره پرورش برای کنترل کیفی تولید از تخمهای پارازیته شده در مرحله شفیرگی نمونه برداری می شود و در صد خروج، در صد زنبورهای بی بال،درصد زنبورهای نر و ماده تعیین و ثبت می شود. (۳)
ذخیره سازی زنبورهای تریکو گراما:
زنبورهای تریکو گراما براساس خصوصیات بیوفابریک منحصر به فرد خود در شرایط سرما دارای سازگاری و استعدادزیاد نسبت به متوقف ساختن فعالیتهای حیاتی ونشوو نمای فردی می باشد. لذا از این ویژگی در واحدهای تولید انبوه زنبور تریکوگراما برای نگهدا ری و ذخیره سازی آن در حرارتهای پایین استفاده می شو د.
نکنه قابل ذکر اینست که : دیاپوز(خواب) طولانی بر روی در صد خروج، درصد کارآیی زنبور بر روی نسل بعد و طول عمر زنبور تاثیر سوء دارد.در واحدهای تولید انبوه برای نگاهداری آن در کوتاه مدت از حرارتهای پایین استفاده می شود،تعیین مناسبترین زمان رشدی برای زنده نگهداشتن وسالم ماندن زنبور وجلوگیری از مرگ ومیر و ظهور زنبورهای ناقص و رسیدن به کارایی بهتر زنبور بسیار ضروری است.
زنبورهایی که مدت طولانی تری در سرما نگهداری می شوند بعد از خروج طول عمر کمتری دارند واین ناشی از اثرات سوء سرما بر روی کیفیت می باشد.(۲)
نگهداری کوتاه مدت:
طولانی کردن دوران تکاملی زنبور در حرارت های پایین روشی است که می تواند مانع تکرار نسلهای زنبورتریکوگراما گردد. در این روش در صورت پرورش زنبور در حرارت ۲۰ -۱۵ درجه سانتیگراد ورطوبت ۷۵در صد دوره تکاملی زنبور به حدود. ۳ روز افزایش می یابد.می توانیم تخم های پارازیته بید غلات را در مرحله پیش شفیره گی زنبور در سرمای ۳ -۱ درجه سانتیگراد ورطوبت ۹۰ -۸۵ درصد به مدت ۴۰ -۳۰ روز نگهداری نماییم ، در مرحله زنبورهای بالغ نیز می توان به مدت ۱۰ روز بدون تلفات نگاهداری کنیم.
نگهداری طولانی زنبور تریکو گراما:
برای نگهداری طولانی مدت باید از طبیعت الهام گرفت.زنبورهای تریکو گراما در طبیعت با شروع سرما معمولا در مرحله لاروی، در حالیکه هنوز فعالیت تغذیه را دارند برای حالت دیاپوز آماده می شوند و قبل از اینکه به مرحله شفیره گی برسند به دیاپوز می روند.در آزمایشگاه برای این منظور تخمهای تازه بید غلات را در مجاورت زنبور در شرایط حرارتی 23 درجه سانتیگراد در روز و۱۰ درجه شب با رطوبت نسبی ۸۰ درصد قرار می دهیم.در این پرورش مدت روشنایی ۱۶ ساعت و مدت تاریکی ۸ ساعت می باشد.
در مرحله دوم که همزمان با شروع فعالیت لاروی زنبور (سن اول) است پرورش در درجه حرارت ۱۰ درجه سانتیگراد ادامه می یابد، مدت زمان روشنایی و تاریکی و رطوبت تغییر نمی کند.در این شرایط زنبور بعد از ۳ الی ۴ هفته از مرحله لاروی به مرحله پیش شفیره گی منتقل می شود. پس از مرحله شفیره گی زنبورها را در حرارت ۳ -۲ درجه سانتیگراد با رطوبت ۸۵ تا ۷۵ درصد می توانیم به مدت ۷ -۶ ماه بدون هیچ گونه اثرات منفی روی کیفیت زنبورهای تولیدی ذخیره نماییم.
زمانیکه زنبورها را جهت رها سازی از سرد خانه خارج می کنیم نباید آنها را از ۳ -۲ درجه به درجه حرارت اپتیمم منتقل نماییم بلکه تدریجا درجه حرارت را بالا می بریم. در این روش مدت دیاپوز نباید از دو ماه کمتر باشد.در مرحله خروج از دیاپوز که ۹ -۷ روز طول می کشد زنبورهای ذخیره شده را در درجه حرارتهای مختلف قرار می دهیم و در چهار روز اول ۹۵ – ۷۰ در صد زنبورها حرکتشان در تخم مشخص می شود.
پس از خروج زنبورها از تخم همگی به خوبی پرواز کرده و تغذیه می نمایند و با رغبت جفتگیری می کنند.
در ذخیره سازی زنبورهای تریکو گراما از پاکت،لوله های آزمایشگاهی و ظروف مختلف می توان استفاده کرد. در هنگام ذخیره سازی باید بطور منظم از محل ذخیره سازی بازدید بعمل آید و در بازدیدهای منظم روزانه درجه حرارت و رطوبت نسبی محل یادداشت گردند.
پس از خروج از دیاپوز باید از هر تاریخ تولید، نمونه برداری انجام شود ودر صد خروج، در صد زنبورهای بی بال، در صد نر وماده و قدرت تخم ریزی افراد ماده تعیین ویادداشت گردد.
رها سازی زنبور تریکوگراما:
روش رها سازی،مقدار زنبور ودفعات رها سازی زنبور تریکو گراما در محصولات مختلف متناسب با تراکم آفات متفاوت می باشد.رها سازی زنبور تریکوگراما اکثرا در مرحله پیش شفیره گی وزنبور آماده خروج صورت می گیرد که به صورت کارتهای تریکوکارت ، کپسول حاوی زنبور و خاک اره و ... انجام می شود.
بطور کلی رها سازی صبح زود یا غروب انجام می گیرد ودر مزارع ذرت و پنبه وباغات قبل از رها سازی بهتر است آبیاری انجام شود. رها سازیها می تواند از طریق هوائی ویا زمینی ویا دست ویا تراکتورانجام شود.
محل نصب کارتهای حاوی زنبور تریکوگراما از نظر کارائی وحفاظت زنبور در مقابل دشمن طبیعی و شرایط محیطی اهمیت ویژه ای دارد در پنبه و ذرت و برنج، کارتهای تریکوگراما را باید در۳ /۱ فوقانی قرار داد.
در درختان سیب وانار محل نصب کارت متناسب با رشد تاج درخت و جهت تابش نور آفتاب و وزش باد می باشد.
انتخاب گونه های بومی :
در هر منطقه شناسائی کانونهای دائمی فعالیت زنبورهای تریکو گراما از اهمیت ویژهای برخوردار است.باید توجه داشت حتی الامکان از رها سازی زنبورهای تکثیری در انسکتاریوم ، در این مناطق خود داری شود،تا خلوص زنبورهای منطقه حفظ گردد.
جهت جمع آوری زنبورهای طبیعی همه ساله در آخر پاییز ارجح است زنبورهای مورد نیاز از این کانون جمع آوری شوند.
تریکو کارتها:
انتقال تخمهای پارازیت بوسیله انواع کارتها به مزارع و باغات صورت می گیرد. این تریکو کارتها به ابعاد متفاوت و اشکال مختلف می باشندوبوسیله قسمت برش روی کارت بر روی گیاه نصب می گردد. نکته مهم در تهیه این تریکو کارتها رعایت نحوه چسباندن قطعات پارازیته روی کارت ،به طریقی که هیچ گونه فشار به این تخم ها که بسیار آسیب پذیر هستند وارد نشود.(۳)
طبق منابع علمی وتوصیه کارشناسان درموقع استفاده از تریکوکارتها، می توان ۱۰۰ عدد از این کارتها را که هر کدام دارای ۰۱/۰ گرم تخم زنبور در حال شفیره است، برای ۳۰۰-۲۵۰ متر مربع خزانه و در زمین اصلی هم ۱۰۰ عددکارت برای یک هکتار استفاده کرد.
طریقه نصب کارتهای حاوی تریکو کارت در مزارع و باغات