محمدعلی فروغی معروف به ذکاءالملک

Alborz Rad

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
محمدعلی فروغی (۱۲۵۴-۱۳۲۱ هجری شمسی) معروف به ذکاءالملک، ادیب و سیاست‍مرد و چند دوره نخست‌وزیر ایران.

در ۱۲۵۴ هجری خورشیدی زاده شد. پدرش محمدحسین فروغی (ذکاءالملک) از ادیبان و مترجمان دوره قاجار بود. پس از مرگ پدر لقب او را به محمدعلی دادند. تحصیلات خود را در رشته پزشکی در دارالفنون شروع کرد ولی بعد به ادبیات رو آورد. در سال ۱۹۱۹ میلادی عضو هیئت اعزامی ایران به کنفرانس صلح پاریس بود.

در مدرسه علوم سیاسی تدریس می‌کرد و سپس مدیر آن‌جا شد. معلم خصوصی احمدشاه بود. چند بار وزیر و یک بار رئیس دیوان عالی تمیز (دیوان کشور) شد. در ۱۳۰۴ پس از تصویب انقراض دودمان قاجار کفیل نخست‌وزیری شد و با شروع سلطنت پهلوی اولین نخست‌وزیر رضاشاه شد. از ۱۲۱۲ تا ۱۳۱۴ باز هم نخست‌وزیر شد.

به‌خاطر وساطت برای اسدی، نایب‌التولیه آستان قدس رضوی مغضوب رضاشاه و خانه نشین شد و به‌کارهای ادبی و فرهنگی پرداخت. با اشغال ایران در سوم شهریور ۱۳۲۰ باز نخست‌وزیر شد و در انتقال سلطنت از رضاشاه به پسرش محمدرضا پهلوی نقش مهمی داشت.


آثار

* تاریخ مختصر ایران
* تاریخ مختصر دولت قدیم روم
* دوره مختصر از علم فیزیک
* اصول علم ثروت ملل
* حقوق اساسی یا آداب مشروطیت دول
* تاریخ ملل قدیمه مشرق (ترجمه)
* حکمت سقراط و افلاطون
* اندیشه‌های دور و دراز
* پیام به فرهنگستان
* فن سماع طبیعی
* سیر حکمت در اروپا
* آئین سخنوری

همچنین برخی متن‌های فارسی را تصحیح و منتشر کرد:

* کلیات سعدی
* زبده دیوان حافظ
* رباعیات خیام
* خلاصه شاهنامه
* مواعظ سعدی
 
بالا