"اسامی کشورها"
الف
آذربایجان (Azerbaijan):آذرپادگان
نام ملی Azərbaycan، از عربی «آذِربایجان». یونانی و لاتین Atropatene، ارمنی Atrpatakan که منطقهای در
ماد بود. ایرانیان منطقه
جمهوری آذربایجان را به نام های "اران"، آلبانیای
قفقاز و ایبریای قفقاز میخواندند. البته ایبریا بیشتر به
گرجستان اطلاق میشد و آذربایجان ماد در منطقه ی جنوبی
رود ارس بود. نام «اران» احتمالاً با نام "ایران" از یک ریشهاند. نام آذربایجان از نام
ساتراپ ایرانی این منطقه در زمان
هخامنشیان و
سلوکیان آمده: Atropates به معنای «نگهبان آتش» در
فارسی میانه. البته برخی گویند از "آذر" (آتش)+ "بای" (بغ، خدا)+ "گان" (مکان، جایگاه) و در کل به معنای "جایگاه آتش ایزدی" است. این نام را ترکان
عثمانی و روسها برای جدا کردن آذربایجان ایران به اران دادند.
آرژانتین (Argentina)
نام فارسی آن دخیل از
فرانسوی Argentine است. از
لاتین argentum، به معنای "
نقره". نامی که بازرگانان
پرتغالی و
اسپانیایی برای سرزمین رود Rio de la Plata (رود نقره) به کار بردند؛ و به معنای «سرزمین نقره».
آروبا (Aruba در اختیار
هلند)
نام فارسی آن دخیل از
انگلیسی Aruba است. دو امکان برای نامگذاری آن وجود دارد: اولی از کاشف اسپانیایی Alonso de Ojeda در سال ۱۴۹۹ این جزیره را به نام Oro Hubo که در اسپانیایی به معنای «آنجا
طلا بود» و دومی را که Arawak بیان می دارد از واژه ی سرخپوستی oibubai به معنای «راهنما».
آلبانی (Albania)
نام فارسی آن دخیل از فرانسوی Albanie است. واژه Alb از
زبانهای هندواروپایی و به معنای «
سفید» یا «
کوهستان» است.
• آلبانیایی: Shqipëria «سرزمین بزرگ»، سرزمینی که احتمالاً زیباترین مکان بود.
• ترکی: Arnavutluk
آلمان (Germany)
این نام در فارسی احتمالاً دخیل از فرانسوی است:Allemagne (فرانسوی)، Alemania (اسپانایی)، Alemanha (پرتغالی)، Almanya (ترکی): «سرزمین همه مردمان» یا «همه قومهای ما» و شاید از Alamanni قوم ژرمنی جنوبی با همان معانی. ژرمنی نو: Alle Männer.
- ژرمن: از لاتین Germania در سده سوم پیش از میلاد، و با ریشه ناشناخته. لغتنامه آکسفورد نظریات زیر را با ریشه سلتی بیان داشته: gair «همسایه» (از محقق Zeuß)، و gairm «بانگ جنگ» (از محققان Wachter و Grimm). Partridge ، gar «نیزه» و gar «فریاد زدن» را پیشنهاد میدهد. بریتانیاییها، ایتالیاییها و دیگر زبانها واژه لاتین آن را به کار میبرند. ایرلندیان آنرا An Ghearmáin با همان ریشه مینامند.
- Deutschland (آلمانی)، Duitsland (هلندی): از آلمانی باستان علیا و واژه diutisc به معنای «از آنِ مردم» (از آلمانی باستان thiudaیا theoda «مردم». مقایسه کنید با واژه «توده» فارسی). در کل به معنی «سرزمین مردمان».
- Niemcy (لهستانی)، Německo (چکی)، Nemecko (اسلواکیایی)، Nemčija (اسلوونیایی)، немецкий (nemetski روسی. البته الان کاربرد ندارد)، Németország (مجاری): از اسلاوی "گنگ/لال" و اشاره به کسانی که با زبان ما تکلم نمی کنند.شاید از قوم ژرمنی Nemetes.
- Saksa (استونی، فنلاندی): از نام قوم ژرمنیِ ساکسون (احتمالاً از ژرمنی باستان علیا sahs، «چاقو».)
آنتیگوا و باربودا (Antigua & Barbuda)
نام فارسی آن دخیل از
زبان انگلیسی است.
کریستف کلمب آنتیگوا را به احترام نام کلیسای جامع شهر
سویل Santa María La Antigua (سنت ماری پیر) نامید. باربودا نیز در
زبان پرتغالی به معنای «ریشو» است؛ این نام از آنجا آمده که درختان
انجیری که در این جزیره بودند ابتدا مانند ریش در نظر ظاهر شدند البته شاید هم اشاره به ریش بومیان دارد.
آنتیل هلند (Netherlands Antilles در اختیار
هلند)
نام فارسی آن دخیل از
زبان فرانسوی Antill است. نام آنتیل از نام سرزمین/جزیره اسطورهای "Antillia" که در غرب
اروپا قرار داشته؛ از دو واژه
پرتغالی ante/ anti و ilha و به معنای «جزیره». و نیز بنگرید به
هلند.
آندورا (Andorra)
نام فارسی آن دخیل از
فرانسوی Andorra است. بر سر ریشه این واژه اختلاف وجود دارد. از پیش لاتینی، احتمالاً با ریشهٔ
باسکی یا ایبریایی. شاید این نام از واژهٔ
عربی "ال دره" به معنای بیشه و دره آمده باشد. این نام به خاطر حمله اعراب مور به
اسپانیا و در دره بودن آندورا داده شده. برخی نیز ادعا میکنند که از واژه
اسپانیایی andar به معنای «پیاده روی کردن» و از قبایل چادر نشین آندورایی Andorrisoe آمده است. شاید هم از ریشه Navarrese واژهای آندورایی به معنای «سرزمین پوشیده از بوته (
توت فرنگی)». برخی گویند از نام افسانه ای Endor، به معنای «دره ی وحشی
جهنمی» که Louis le Debonnaire پس از شکست مورها و بیرون کردن آنها بدانجا اطلاق کرد.
آنگولا (Angola)
نام فارسی آن دخیل از
فرانسوی Angola است. از Ngola، عنوانی که برای نامیدن
پادشاهی Ndongo استفاده میشد؛ و نام پرتغالی (آنگولا) به احترام آن گذاشته شد.
آنگوییلا ( Anguilla در اختیار
بریتانیا)
نام فارسی آن دخیل از
انگلیسی است. نامی که در برخی زبان های لاتینی (
اسپانیاییanguila،
فرانسوی anguille،
ایتالیایی anguilla) با eel نامگذاری شده. نامگذاری نامطمئنی که کاشفان اروپایی همچون
کریستف کلمب (۱۴۹۳) کردند.
آولند ( Ålandاستانی خودمختار در
فنلاند)
نام فارسی آن دخیل از
انگلیسی است. به معنای «سرزمین (در) آب». از ریشه
آلمانی ahw-، همریشه با لاتین aqua به معنای «آب». نام فنلاندی Ahvenanmaa نسبتاً از ترجمه ی آن در آلمانی است.
اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (Soviet Union)
کشوری که از اتحاد شوراها و جمهوریها پدید آمده بود و امروزه شامل
روسیه،
آسیای میانه،
قفقاز و
اروپای شرقی است و با مرکزیت
روسیه. نام اروپایی آن از کلمه
روسی совет (یا soviet) به معنای «شورا» است.