استاندارد فضای سبز
استاندارد نشانگر وضعیت بهینه ای است که نظریه ها و سلیقه های گوناگونی در آن دخالت دارد. استاندارد فضای سبز دارای ابعاد اقتصادی –اجتماعی--فرهنگی و مهمتر از آنها ارزشهای اجتماعی محل رقم می خورد و نمی توان انتظار داشت که برای سراسر ایران سطح یا حجم استاندارد دارای واحد معین و یکسانی باشد.چرا که علاوه بر موارد فوق شرایط آب و هوایی و اقلیم هر منطقه –انتخاب ارقام گیاهی مختلف و خصوصیات بیو کلیماتیک منطقه متفاوت بوده و در مقدار این استاندارد حتی در بین کشورهای مختلف متفاوت است. لیکن اطلاع از استانداردهای فضای سبزرا می توان بعنوان یک سطح هدایتگر وراهنمای ما در انجام پروژهها –برنامه هاو خط مشی ها دانست.
تعیین سطح و سرانه ی فضای سبز در ایران تا کنون بر اساس استانداردهای مورد استفاده در کشورهای دیگر بوده است. بر اساس مطالعات و بررسی های وزارت مسکن و شهر سازی سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین 7 تا 12 متر مربع برای هر نفر در نظر گرفته اند.در حالیکه شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد (20—25) متر مربع اعلام شده است.
طبق گزارش مطالعات و برنامه ریزی وزارت کشور زندگی سالم درجایی امکان پذیر است که سهم سرانه هر فرد از فضای سبز در منطقه مسکونی از (30—50) متر کمتر نبوده و برای رسیدن به پارک نیز بیش از (15-20) دقیقه وقت لازم نباشد.
تعدادی از شهر سازان پیشنهاد می کنند که (1/0 تا 06/0 ) در صد کل شهر صرف نظر از تراکم جمعیتی به فضا ی سبز اختصاص یابد .
سرانه فضای سبز کشورهای مختلف نیز متفاوت است مثلا انگلستان و ایتالیا 10 متر ---فرانسه 18 متر—آمریکا 50 متر— آلمان (30 تا 60 ) متر--- سوئیس و سوئد(50—60 )متر وسازمان ملل (20 –25 )متر در نظر گرفته اند.
سطوح پیشنهادی سرانه فضای سبز توسط سازمانها و ارگانهای داخلی کشور ( منبع از سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور سال 1380) بقرار زیر می باشد.
وزارت مسکن و شهر سازی...............................7 تا 12 متر
کارشناسان سازمان محیط زیست.....................30 تا 50 متر
مطالعات پارک داری (طرح جامع پارکهای سرخه حصار )..15 تا 50 متر
مهندسین مشاور در رده های مختلف.................10 تا 30 متر
سازمان پارکها و فضای سبز شهر داری تهران........25تا 50 متر
متاسفانه وضعیت سرانه فضای سبز شهرها با جمعیت شهری در کشورمان از رابطه معکوسی برخوردار است زیرا هر اندازه که جمعیت شهرها بیشتر می شود سرانه فضای سبز کاهش می یابد. لذا توصیه ها و ساز و کارهای زیر می تواند در این رابطه کار ساز باشد.
در هر زمین پیش بینی شده برای ایجاد فضای سبز و تاسیسات آن باید حد اکثر 30 درصد زیر پوشش ابنیه و آسفالت و 70 درصد زیر پوشش گیاه باشد.
در هر حال برای شهر نشینان بایستی در این امر مهم نیاز به اکسیژن –بالا بردن رطوبت –کم کردن صدا و گرد و غبار و آلودگی و تفریح و گذران اوقات فراغت را به بهترین شکل موجود فراهم نمود.
تعیین سطح و سرانه ی فضای سبز در ایران تا کنون بر اساس استانداردهای مورد استفاده در کشورهای دیگر بوده است. بر اساس مطالعات و بررسی های وزارت مسکن و شهر سازی سرانه متعارف و قابل قبول فضاهای سبز شهری در شهرهای ایران بین 7 تا 12 متر مربع برای هر نفر در نظر گرفته اند.در حالیکه شاخص تعیین شده از سوی محیط زیست سازمان ملل متحد (20—25) متر مربع اعلام شده است.
طبق گزارش مطالعات و برنامه ریزی وزارت کشور زندگی سالم درجایی امکان پذیر است که سهم سرانه هر فرد از فضای سبز در منطقه مسکونی از (30—50) متر کمتر نبوده و برای رسیدن به پارک نیز بیش از (15-20) دقیقه وقت لازم نباشد.
تعدادی از شهر سازان پیشنهاد می کنند که (1/0 تا 06/0 ) در صد کل شهر صرف نظر از تراکم جمعیتی به فضا ی سبز اختصاص یابد .
سرانه فضای سبز کشورهای مختلف نیز متفاوت است مثلا انگلستان و ایتالیا 10 متر ---فرانسه 18 متر—آمریکا 50 متر— آلمان (30 تا 60 ) متر--- سوئیس و سوئد(50—60 )متر وسازمان ملل (20 –25 )متر در نظر گرفته اند.
سطوح پیشنهادی سرانه فضای سبز توسط سازمانها و ارگانهای داخلی کشور ( منبع از سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور سال 1380) بقرار زیر می باشد.
وزارت مسکن و شهر سازی...............................7 تا 12 متر
کارشناسان سازمان محیط زیست.....................30 تا 50 متر
مطالعات پارک داری (طرح جامع پارکهای سرخه حصار )..15 تا 50 متر
مهندسین مشاور در رده های مختلف.................10 تا 30 متر
سازمان پارکها و فضای سبز شهر داری تهران........25تا 50 متر
متاسفانه وضعیت سرانه فضای سبز شهرها با جمعیت شهری در کشورمان از رابطه معکوسی برخوردار است زیرا هر اندازه که جمعیت شهرها بیشتر می شود سرانه فضای سبز کاهش می یابد. لذا توصیه ها و ساز و کارهای زیر می تواند در این رابطه کار ساز باشد.
- جمعیت و سطح شهر بایستی دو پارامترمهم برای تعیین ضابطه سرانه در نظر گرفته شود.
- توزیع فضای سبزدر مرکز شهر و مناطق جمعیتی با حد اقل فاصله باشد.
- کمیت آب نیز در تعیین سرانه دخالت داده شود.
- مجموع آثار آلاینده های منابع آب و خاک و هوا در تعیین میزان سرانه دخالت داده شود.
- در نظر گرفتن وضعیت موجود زمینهای سطح شهر
در هر زمین پیش بینی شده برای ایجاد فضای سبز و تاسیسات آن باید حد اکثر 30 درصد زیر پوشش ابنیه و آسفالت و 70 درصد زیر پوشش گیاه باشد.
در هر حال برای شهر نشینان بایستی در این امر مهم نیاز به اکسیژن –بالا بردن رطوبت –کم کردن صدا و گرد و غبار و آلودگی و تفریح و گذران اوقات فراغت را به بهترین شکل موجود فراهم نمود.
