تعریف مجسمه سازی:
مجسمهسازی، تندیسگری یا پیکرتراشی هنر همگذاری یا ریخت دادن به اشیا است و ممکن است در هر اندازه یا با هر سازمایهای (مصالحی) انجام گیرد.
از جمله هنر های تجسمی است که با ماتریال های مختلف از جمله سنگ.چوب. خمیر چوب. عاج فیل و ... ساخته میشود.
به فراوردههای این هنر تندیس، پیکره یا مجسمه گفته میشود. هر پیکر سه بعدی که به منظور دارا بودن یک بیان هنری آفریده شده را میتوان تندیس نامید.
البته باید توجه داشت که هر شکل دادنی را مجسمه سازی نمیگویند بلکه باید در ورای ان یک فکر، خلاقیت یا یک نوآوری وجود داشته باشد.
تاریخچه :
یونانیان، خدایان متعدد خود را بصورت مجسمه در معابد خود قرار میدادند و آنها را پرستش مینمودند. مجسمههای سنگی و برنزی بیشماری نیز از قهرمانان خود در میدانها و معابر عمومی میگذاشتند.
مصریان عقیده داشتند که روح هر انسانی پس از مرگ به این جهان بر میگردد و برای اینکه آن روح سرگردان نشود مجسمههایی از سنگ یا برنز یا چوب یا گچ میساختند و در مکانهای امنی قرار میدادند و چون آن مجسمهها کاملاً شبیه اشخاصی که مرده بودند ساخته میشد به عقیده آنان روح به آسانی میتوانست در آنها جای گیرد. افزون برآن مصریان نیز خدایان خود را بصورت موجوداتی در سنگ یا برنز مجسم میکردند و در معابدشان قرار میدادند. ایرانیان پیش از اسلام،دارای مذهبی بودند که به توحید خیلی نزدیک بود.
دگرگونیهایی که در دوره مسیحیت آغازین در معماری به وقوع می پیوندند – و از آن طریق باسیلیکای چند کاره ماقبل مسیحی به خدمت مراسم دینی مسیحیان در می آید و مادیت سنگین ساختمانهای رومی در لطافت و سبکی تور مانند ساختمان مسیحی «مادیت زدایی» می شود – به موازات دگرگونیهای هنر پیکرتراشی همان زمان صورت می گیرد. پیش درآمدهای این تغییر را در اوایل سده دوم در ستون ترایانوس دیده ایم و خود این تغییر را تقریباً به طور کامل در نقشهای برجسته اوایل سده پنجم از طاق کنستانتین دیده ایم.
یک نقش برجسته متعلق به سده سوم از قاب تزیینی موسوم به تابوت نبرد لود و ویزی باید در نقطه ای میان این دو گنجانده شود. این شبیه سازی از جنگ میان رومیان و بربرها گویاترین نمونه «نقش برجسته تخت شده» و پرسپکتیو «برهم انباشته» متمایز کننده ناتورالیسم طبیعت زدای یونانی – رومی و ظهور سبک مختص سده های میانه است. با آنکه رئالیسم توصیفی نیرومندی در نمایش جزییات بدن، لباس، عمل، حرکات و وسایل و ابزارها به کار بسته شده، الگوی کار از ترکیب بندی پیکره ای جلوتر است.
پیکره های درهم پیچیده، جملگی در یک سطح قرار دارند در همان حال، پیکره های «پس زمینه» در بالای تصویر از همه بزرگترند. این پرسپکتیو معکوس، سطح اثر را تقویت و به انبوه فشرده ای مبدل می کند که وجود هیچگونه فضایی در ورای (پشت) آن را نمی شود تصور کرد. نقش کنده کاری بسیار بسیار ناچیز است و جلوه های شتابان روشنی و تاریکی با کندن، کوبیدن و سوراخ کردن سطح اثر ایجاد شده اند.
تاکنون، محل صوری پیکره هایی که در طاق کنستانتین می بینیم بر ما روشن نشده است، البته موضوع نیز چنین ایجاب نکرده است و ترکیب بندی تابوت، بیشتر بازتابی است از فروپاشی سبک نقشهای برجسته به شیوه ستون ترایانوس تا ظهور فرمالیسم کنستانتینی. ولی الگوبندی سطح، فداکردن رئالیسم در نمایش فضا و تناسب، جملگی به چشم می خورند و به عنوان عناصر سبک سده های میانه پیشین قابل تشخیص اند.
در اواخر سده چهارم، ما شاهد پیشرفت هرچه بیشتر روند «تخت گردانی» و الگوسازی یا طرح دار کردن آثار هنری هستیم، قاب تزیینی دیگری به نام تابوت چوپان نیکوکار سطح ضخیم و بی فضایی دارد که به جای کنده کاری، سوراخ سوراخ شده و گونه ای شبکه سخت از سایه ها و نورهای تخت پدید آورده است.
این تابوت نیز به دلیل چیزی که از اقتباس موضوعات غیرمسیحی توسط مسیحیان بر ما روشن می گرداند جالب توجه است. دیده ایم که موضوع چوپان نیکوکار، بارها در دوره پیش از مسیح ظاهر می شود و مسیحیان آن را نشانه مسیح تلقی می کنند. در اینجا موضوع مزبور سه بار ظاهر می شود که احتمالاً اشاره ای است به تثلیث.
دورتادور چوپان نیکوکار را یک تاک پربار گرفته، که پسرکان بالدار زیبا رو یا کوپیدها از شاخه هایش بالا رفته اند و محصولش را می چینند و پایین می آورند. سه تا از آنها انگورها را به دستگاه شرابگیری می ریزند و شراب آنها که یک زمانی برای باکوس مقدس بود این بار نماد خون مسیح شده است؛ خود کوپیدها که یک زمانی با عشق و شهوات جنسی مربوط می شدند (کوپید، پسر ونوس است) پیشگامان کروبیان مسیحی اند.
بدین ترتیب، موضوعی صرفاً ماقبل مسیحی با مایه های عیاشانه، با نیتی مسیحی به نماد رهایی به کمک خون مسیح استحاله یافته است. سبک پیکره، با تناسبهای کوتاه و کنده وارش، نمای روبرو و کلیشه سازیش از عمل، نمونه کهنتری در نقشهای برجسته طاق کنستانتین داشت و (با تنوعات بسیار) در بسیاری از تابوتهای به دست آمده از سده های چهارم، پنجم و ششم دیده می شود.
زوال پیکرتراشی ساختمانی در سده چهارم آغاز می شود و تا سده دوازدهم دیگر مقام پیشینش را در تاریخ هنر به دست نمی آورد. مسیحیان به پیکره آزاد ایستاده بدگمان بودند و آن را به خدایان دروغین پیروان دین روم نسبت می دادند.
ژوستین شهید واعظ کلیسایی سده دوم با توجه به حکم اول در باب اخطار برای پرهیز از ساختن تندیسهای کنده کاری شده، در کتاب مدافعات خود رومیان را به پرستیدن تندیسها به جای خدایان متهم می کند. لیکن تجربه یونانی – رومی، همچنان بخش زنده ای از ذهنیت مدیترانه ای به شمار می رفت و دست کم در دنیای غرب، نهی سامی نصب تندیس در مکانهای مقدس، نمی توانست پذیرفته شود.
استدلال آباء کلیسای کهن – استفاده از عکس و تندیس در صورتی مجاز است که اسرار و داستانهای دین جدید را به بی سوادان بیاموزند – بعدها با این استدلال دینی تکمیل شد که چون مسیح نیز «گوشت و خونی چون ما دارد و در میان ما زندگی می کند» طبیعتی انسانی و شباهتی انسانی دارد که می توان با استفاده از هنر، شبیه سازیش کرد.
به هر حال و شاید به دلایل گوناگون، پیکرتراشی رفته رفته به صنایع دستی و کارهای کوچک – نقشهای برجسته روی تابوتها، لوحه های یادبود یا قابهای تزیینی از جنس عاج، میز و صندلی و نیمکت چوبی برای کلیسا، جلد کتاب، و مانند اینها – استحاله پیدا کرد. نمونه بسیار ظریف کیفیتی که عاج تراشان امپراتوری روم شرقی می توانستند
در اواخر سده چهارم، ما شاهد پیشرفت هرچه بیشتر روند «تخت گردانی» و الگوسازی یا طرح دار کردن آثار هنری هستیم، قاب تزیینی دیگری به نام تابوت چوپان نیکوکار سطح ضخیم و بی فضایی دارد که به جای کنده کاری، سوراخ سوراخ شده و گونه ای شبکه سخت از سایه ها و نورهای تخت پدید آورده است. این تابوت نیز به دلیل چیزی که از اقتباس موضوعات غیرمسیحی توسط مسیحیان بر ما روشن می گرداند جالب توجه است.
دیده ایم که موضوع چوپان نیکوکار، بارها در دوره پیش از مسیح ظاهر می شود و مسیحیان آن را نشانه مسیح تلقی می کنند. در اینجا موضوع مزبور سه بار ظاهر می شود که احتمالاً اشاره ای است به تثلیث. دورتادور چوپان نیکوکار را یک تاک پربار گرفته، که پسرکان بالدار زیبا رو یا کوپیدها از شاخه هایش بالا رفته اند و محصولش را می چینند و پایین می آورند. سه تا از آنها انگورها را به دستگاه شرابگیری می ریزند و شراب آنها که یک زمانی برای باکوس مقدس بود این بار نماد خون مسیح شده است؛ خود کوپیدها که یک زمانی با عشق و شهوات جنسی مربوط می شدند (کوپید، پسر ونوس است) پیشگامان کروبیان مسیحی اند.
بدین ترتیب، موضوعی صرفاً ماقبل مسیحی با مایه های عیاشانه، با نیتی مسیحی به نماد رهایی به کمک خون مسیح استحاله یافته است. سبک پیکره، با تناسبهای کوتاه و کنده وارش، نمای روبرو و کلیشه سازیش از عمل، نمونه کهنتری در نقشهای برجسته طاق کنستانتین داشت و (با تنوعات بسیار) در بسیاری از تابوتهای به دست آمده از سده های چهارم، پنجم و ششم دیده می شود.
زوال پیکرتراشی ساختمانی در سده چهارم آغاز می شود و تا سده دوازدهم دیگر مقام پیشینش را در تاریخ هنر به دست نمی آورد. مسیحیان به پیکره آزاد ایستاده بدگمان بودند و آن را به خدایان دروغین پیروان دین روم نسبت می دادند. ژوستین شهید واعظ کلیسایی سده دوم با توجه به حکم اول در باب اخطار برای پرهیز از ساختن تندیسهای کنده کاری شده، در کتاب مدافعات خود رومیان را به پرستیدن تندیسها به جای خدایان متهم می کند. لیکن تجربه یونانی – رومی، همچنان بخش زنده ای از ذهنیت مدیترانه ای به شمار می رفت و دست کم در دنیای غرب، نهی سامی نصب تندیس در مکانهای مقدس، نمی توانست پذیرفته شود.
استدلال آباء کلیسای کهن – استفاده از عکس و تندیس در صورتی مجاز است که اسرار و داستانهای دین جدید را به بی سوادان بیاموزند – بعدها با این استدلال دینی تکمیل شد که چون مسیح نیز «گوشت و خونی چون ما دارد و در میان ما زندگی می کند» طبیعتی انسانی و شباهتی انسانی دارد که می توان با استفاده از هنر، شبیه سازیش کرد.
به هر حال و شاید به دلایل گوناگون، پیکرتراشی رفته رفته به صنایع دستی و کارهای کوچک – نقشهای برجسته روی تابوتها، لوحه های یادبود یا قابهای تزیینی از جنس عاج، میز و صندلی و نیمکت چوبی برای کلیسا، جلد کتاب، و مانند اینها – استحاله پیدا کرد. نمونه بسیار ظریف کیفیتی که عاج تراشان امپراتوری روم شرقی می توانستند بدان دست یابند، لوحه ای از یک قاب دو لوحی متعلق به اوایل سده ششم میلادی است که میکائیل ملک مقرب بر روی آن کنده کاری شده است.
این مدرک نشان می دهد که روحیه و شکل کلاسیک به هیچ وجه نابود نشده یا تماماً قلب ماهیت پیدا کرده بودند. الگوی اولیه میکائیل احتمالاً یکی از پیروزیهای رومیان پیش از مسیحیت بوده است؛ جامه ژولیده کلاسیک و در عین حال ناتورالیستی، بالهای کنده کاری شده ظریف، نوع چهره و آرایش موی سر به سنتهای ماقبل مسیحی مربوط می شوند؛ ولی گسستها یا انحرافهای چشمگیری از سنت مزبور نیز به چشم می خورد – تفسیرهای نادرست یا درک نادرست قواعد شبیه سازی ناتورالیستی، ابهامات ظریف در رابطه پیکره با محیط معماریش در جزییاتی چون طرز جایگزینی بالها (یکی جلوی ستون سمت چپ، دیگری پشت ستون سمت راست)، طرز جایگزینی عصای اقتدار و حرکت پاها بر روی پلکان بی آنکه واقعاً با آن ارتباط داشته باشد، ظاهر می شوند. البته این موضوعات ارتباط چندانی با زیبایی چمشگیرشکل پیکره ندارند؛ بلکه فقط مسیری را که تغییر سبک در پیش گرفته است، همزمن با پیوستن دنیای یونانی – رومی به گذشته تاریخی و آغاز عصر سده های میانه، نشان می دهد.
این تغییر را تقریباً به شکلی تکمیل شده در قاب دولوحی آناستاسیوس می بینیم که امپراتور آناستاسیوس را در مقام کنسولی نشان می دهد که چیزی نمانده است دستمال را به نشان اجازه آغاز مسابقات پرتاب کند. با این قاب دو لوحی که در سال ۵۱۷ میلادی ساخته شده و با لوحه عاجی میکائیل تقریباً همزمان است، ناتورالیسم کلاسیک گام بزرگی به پیش نهاده است (و حکایت از آن دارد که روند مزبور به طور موزون در یک جبهه تاریخی یا با آهنگی ثابت ادامه نمی یابد) پیکره امپراتور در هر دو قاب تزیینی، بر روی صحنه های زنده ای که در میدان اجرا می شود قرار داده شده است.
او از نمای روبرو بر تخت سلطنت نشسته و حالتی ایستا و معلق گونه به خود گرفته است که تماماً نماد انتزاعی اقتدار وی در مقام کنسولی است. اندامهای چهره اش نقاب گونه اند و هاله گرد سرش مقام شبه خدایی او را اعلام می کند. این هاله که به شکل صدف ساخته شده، در اصل یک عنصر معماری و بخشی از سنتوری بالای تورفتگی دیوار بوده است؛ اینجا – در نمونه درخشانی از درک نادرست یک نمونه اولیه – پوسته صدف به جای خودش در پشت سر امپراتور مهاجرت کرده است.
جزییات معماری درهم آمیخته شده و معنی یا ارزش معماری اصلی خود را از دست داده اند و تخت نمایی و تزیین سطح همانگونه است که پیشتر با مراحل تکاملش آشنا شدیم. این قاب دو لوحی، تماماً تزیینی و نمادین است؛ انسان زنده، در میان مفهوم – در این مورد مفهوم قدرت متعال و فوق انسانی – گم شده است.
یکصد سال پس از ساخته شدن قاب دولوحی آناستاسیوس، اثری به نام تابوت اسقف اعظم تئودور ساخته می شود که نه فقط با آن شکلهای نمادینش تزیینی است بلکه پیکره انسان نیز به طور کلی از آن رخت بربسته است. طاووسها که نماد ابدیت اند در دو سوی رمز حرفی XP (در الفبای یونانی دو حرف اول واژه «مسیح» است) ظاهر شده اند.
دو حرف XP در این رمز حرفی با دو حرف آلفا (A) و امگا &#۹۳۷ یعنی نخستین و آخرین حروف الفبای یونانی به نشانه سخن مسیح که گفته بود «من آغاز و پایانم» تکمیل شده اند. تاکهای پربار در پشست سر طاووسها، همچنان که پیشتر دیدیم، معرف سرچشمه خون رهایی بخش مسیح هستند. رمز حرفی XP که در داخل حلقه های گل بر روی سرپوش تابوت قرار گرفته، سه بار ظاهر می شود و نشانی از لاباروم یا پرچم نظامی کنستانتین کبیر است که بر فراز پرچمهای ارتش مسیحی امپراتوری روم حمل می شد.
بدین ترتیب امید اسقف اعظم متوفی و تضمین رستگاریش تماماً به شیوه ای نمادین بیان شده اند: ابدیت؛ رهایی به کمک خون مسیح که در آغاز و پایان زمان قرار دارد؛ و پیروزی مسیحیت، حوادث و بی نظمینهای شبیه سازی پیکری و شلوغی روایت، جای خود را به نشانه های جاودانی رستگاری و فنا ناپذیری داده اند.
دوره هخامنشیان :
هرودت که ایرانیان دوره هخامنشی را به هم میهنان خود در کتابی با عنوان «تاریخ» معرفی نموده تعجب میکند از اینکه ایرانیان برای خدایان خود معبد و مجسمهای نمیسازند و میگوید آنها برای انجام آیینهای مذهبی خودشان روی بلندیها میروند و خداوند خود را به این طریق پرستش میکنند.
ایرانیان که در تمام رشتههای هنری تزئینی مانند نقاشی، سنگتراشی، منبتکاری و غیره مهارت فوق العاده بخرج دادهاند در فن مجسمه سازی علاقه زیاد از خود نشان ندادهاند و این عدم علاقه به ایجاد مجسمه، در تمام ادوار تاریخی پیش از اسلام و در دوران اسلامی همچنان ادامه داشتهاست.
مجسمه مکشوفی آیاپیر در شمی (از نواحی ایذه) بزرگترین مجسمهای است که تا کنون در خاک ایران پیدا شده، و تنها مجسمه برنزی بزرگی است که از دورانهای قدیم ایرانیان به یادگار باقیماندهاست. ولی مجسمههای کوچک خصوصاً از عهد اشکانیان و ساسانیان در کشور ما زیاد ساخته شده و تمام خصوصیات پیکر تراشی ایران نیز در این مجسمههای کوچک دیده میشود. با این حال مجسمه بزرگی از «اوتان» پادشاه «الحضر» از مرمر تراشیدهاند و اکنون در موزه موصل محفوظ است و۲۲۰ سانتیمتر ارتفاع دارد و حال اینکه ارتفاع مجسمه آیاپیر از ۱۹۰ سانتیمتر تجاوز نمیکند.
دوره اشکانیان
میگویند یکی از خصایص پیکر تراشی ایرانیان در عهد اشکانیان این بود که مجسمه را از مقابل میتراشیدند و به آن حرکت نمیدادند. مثلاً اگر مجسمهٔ مرمری را که از دوره اشکانیان است و امروز در موزه موصل محفوظ میباشد با مجسمه دیسک انداز، کار «میرون» مجسمه ساز معروف یونان در قرن چهارم پیش از میلاد مقایسه کنیم اختلاف زیاد میان آن دو مجسمه مشاهده مینمائیم. در مجسمه دیسک انداز یک پا عقبتر از پای دیگر قرار داده شده و کمر بطرف جلو خم شده و دست یکی بطرف عقب و یکی بطرف جلو به حرکت درآمده.
در مجسمه «اوتال» پادشاه الحضر پای چپ فقط کمی جلوتر از پای راست قرار داده شده و کفشها کاملاً شبیه به کفشهای مجسمه آیاپیر است. پادشاه الحضر نیز مانند امیر شمی شلوار بلندی بر تن کرده که تا زانویش میرسد و روی قبا کمربندی بسته تا شمشیر خود را به آن آویزان کند ولی کمربند کمی پایین تر از حد معمول بسته شده. شاید شمشیر سنگینی کرده و آن را پایین آورده.
«اوتال» دست چپ خود را روی قبضه شمشیر گذاشته و این عادتی است که حتی در عصر حاضر نیز دیده میشود. ولی دست راست خود را کاملاً بلند کرده مانند اینکه صحبتی میکند و با این حال دهان او بستهاست.روی قبا لباده بلندی بر تن پادشاه الحضر دیده میشود که آستینهای بلندی دارد کلاه وی شباهتی به کلاه درویشان در عصر حاضر دارد. این کلاه نیز با کمال سلیقه و مهارت با نقوش زیبایی برجسته مزین گردیده.
«اوتال» سبیلهای پرپشت و ریش نسبتاً بلندی دارد و موهای بلندش از زیر کلاه بیرون آمدهاست. میان این مجسمه با مجسمه آیاپیر شباهت زیاد وجود و فقط لباس آن متفاوت است.
در موزه بغداد نیز سر مجسمهای از سنگ آهکی به اندازه طبیعی تراشیده شده که تمام خصوصیات پیکر تراشی عهد اشکانی را که در مجسمه «اوتال» دیده میشود در بر دارد. در این مجسمه حرکت دیده نمیشود ولی احساسات او را میتوان حدس زد ریش و سبیل او بسیار منظم تراشیده شده و شانه زدهاست. موهای سرش مانند موهای نقوش برجسته عهد هخامنشی مجعد است و مثل این است که از زیر دست آرایشگری بیرون آمده باشد.
این دومین مجسمهای است که از الحضر بدست آمده ولی مجسمه دیگری نیز در همین محل پیدا شدهاست که امروز در موزه بغداد است و سر یکی از پادشاهان اشکانی را نشان میدهد کلاه این پادشاه همان است که روی سکههای اشکانی دیده میشود و از سوی دیگر شباهت زیاد به کلاه «اوتال» پادشاه الحضر دارد ریش و سبیل وی نیز با کمال دقت تراشیده شده.
این سه مجسمه که خارج از ایران هستند بانضمام مجسمه بزرگ آیاپیر کاملاً خصوصیات هنر پیکر تراشی ایرانیان در عهد اشکانی را بما نشان میدهند و آن را از دورههای دیگر متمایز مینمایند ولی برای تکمیل این خصوصیات مجسمه دیگری را که آن نیز در موزه بغداد است و در الحضر پیدا شده نشان میدهیم.
این مجسمه نیز ۲۰/۲ متر ارتفاع دارد و از مرمر ساخته شده و صاحب آن «سناترک» پادشاه الحضر است. موهای این شخص مانند موهای آیاپیر شمی با نواری بسته شده و در طرفین صورت آویزان است. وی نیز مانند «اوتال» پادشاه الحضر دست راست خود را بلند کرده و در دست چپ بجای شمشیر، یک برگ زیتون یا خرما که علامت صلح است بر دست دارد. لباس و کمر او که دارای تزئینات فراوان است شباهت زیاد به لباس سفرای کبار کشورهای کنونی دارد. شلوار او بلند است و چین دارد بدون شک شلوار بلند چین دار که چیزی شبیه به شلوار مردم امروزی در آذربایجان غربی میباشد در زمان اشکانیان بسیار معمول بودهاست. «سناترک» نیز مانند امیر شمی گردن بندی بر گردن و گوشوارهای بر گوش دارد. در بالای سر او پیکر عقابی دیده میشود که بالهایش را گسترده و این عقاب ما را درباره کلاه که بر سر بعضی از صاحب منصبان عالیمقام عهد ساسانی دیده میشود روشن مینماید.
از همه این مجسمهها عجیبتر مجسمه دو متری است که در سنگ آهکی تراشیده شده و از الحضر بدست آمده و امروز در موزه موصل محفوظ است. این مجسمه یکی از افسران عالی رتبه اشکانیان را نشان میدهد که دست چپ را روی قبضه شمشیر قرار داده و دست راست را بلند کردهاست و از این جهت شباهت به «اوتال» پادشاه الحضر پیدا میکند. دست راست تمام مجسمهها بالا است و شاید به علامت احترام یا سلام باشد. شلوار این افسر کاملاً شبیه به شلوار آیاپیر شمی است و چین فراوان دارد ولی شنلی که بر دوش خود انداخته و در سمت راست سینه بوسیله تکمه آن را بسته شباهت به لباس رومیها دارد. تنها نقصی که این مجسمه دارد این است که ریش او کوتاه است.
صدر اعظم خشایارشا در حال عرض گزارش به حضور شاهنشاه _ نقش نیم برجسته از سنگ که در تخت جمشید پیدا شده و اکنون در موزه ایران باستان نگهداری میشود مجسمه دو متری که در «الحضر» پیدا شده و در موزه موصل محفوظ است. این مجسمه یکی از افسران عالیرتبه اشکانیان را نشان میدهد
ه تمام این مجسمهها از الحضر بدست آمده و الحضر یکی از پایتختهای قدیم ایران در عهد اشکانیان است که روی فرات قرار گرفته و چون در سر حد ایران و روم بود چندین بار بوسیله رومیها خراب شده و اکنون خرابههای آن برپا است.
دوره ساسانیان
در دوره ساسانیان نیز مانند دو دوره تاریخی اشکانی و هخامنشی علاقه به پیکر تراشی در کشور ما چندان زیاد نبود. با اینکه نمونههای کوچکی از مجسمههای ساخته شده در آن زمان وجود دارد که، نشان میدهد استعداد پیکر تراشی در نهاد هنرمندان ایرانی خفته بود، ولی به دلایلی که در گفتار پیش ذکر شد علاقه به ایجاد آن نداشتهاند.
تمام خصایص مجسمه آیاپیر در نیم تنه یکی از پادشاهان ساسانی که در یک مجموعه خصوصی حفظ شده دیده میشود.
هنگامی که این پیکر نیم تنه، ساخته شد (اواخر دوره ساسانی) هنوز مانند عهد اشکانی داشتن موهای زیاد که از طرفین روی شانه میافتاده معمول بوده و حتی به حجم آن اضافه شدهاست. آیا باید تصور کنیم که امرا و بزرگان عهد ساسانی موهای بلند داشته و آنرا روی شانههای خود میانداختند؟ احتمالاً میان بعضی از امرای ساسانی ریش کوسج (ریش بزی) معمول بوده. بزرگان کشور گردنبندهای مروارید بر گردن میانداختند و این کار در عهد اشکانیان معمول بودهاست.
تاج سلاطین ساسانی شکلهای عجیب و غریب به خود میگرفت طرفین آن بصورت بال پرندگان یا شاخ حیوانات درمیآمد و در بالای پیشانی ماه و ستارهای قرار داشت و گوی بزرگی در بالای آن جای میگرفت
معروفترین مجسمه عهد ساسانیان پیکر شاپور دوم واقع در غار معروف در دره شاپور است. این مجسمه از اندازه معمولی بزرگتر است. و در قرنهای اخیر بر زمین افتاده بود. اخیراً آنرا روی پاهای بتونی قراردادند ولی اینطور بهنظر میرسد که وقتی بر زمین افتاده بود زیبایی بیشتری داشت چون ساق پاهای آهنی و بتونی با قامت شاپور تناسب زیاد ندارد.
گفت وگو با استاد غره باغیان
موج اندیشه را می توان دید در پیکره های تراشیده شده که گاه قدمتی چند هزار ساله دارند و از دیرباز تا هنوز هستند دستان هنرمندی که این راه را پیموده اند و جان می بخشند به شیء بی جان ، گویی که خود در آثارشان جریان دارند .
پیکره تراشی و مجسمه سازی با چوب ، عشق و علاقه به این هنر ، استعداد و اندیشه را در قره خانیان بارور ساخت . باتوجه به اینکه در این رشته هیچ استادی نداشته و تنها دیدن عکسی مربوط به این کار باعث علاقه مندی او به این هنر شده است اما تجربه 24 سال در این راه دلیل آفرینش آثاری است که جلوه گری می کند در مقابل دیدگاه هر انسان صاحب ذوقی نمایان است.کنده کاری روی چوب در همه نقاط جهان انجام می شود ، اما شاخه ای از آن به عنوان منبت که شامل سبک آباده ، کنده کاری فوق العاده ظریف روی چوب و کنده کاری دیگری به نام استیل که برای مبلمان و وسایل کاربردی مورد استفاده قرار می گیرد رواج بیشتری دارد و مجسمه سازی که هر طرح سه بعدی را شامل می شود و به صورت رئال (طبیعی) و گاه به سبک مدرن (انتزاعی) انجام می شود که سبک انتزاعی الهام گرفته از طبیعت و آمیخته با خلاقیت است .
بیشتر طرح ها شامل حیوانات بوده و در روند کار ابتدا طراحی انجام می شود و سپس کشیدن طرح بر روی چوب و فرم دادن چوب آغاز می شود . چوب و پوشش آن شامل :رنگ سیلر ، لاک الکل و روغن برزک از مواد اولیه کار به شمار می رود .
ابزار کار
ابزار کار نیز : چکش ، چاقوی منبت و اره برقی و مغار و سوهان سمباده است . این کار بیشتر جنبه تزئینی داشته و گاه کارهای کاربردی مانند : پایه میز ، آباژور و آینه ، جاکلیدی را نیز شامل می شود .
استقبال کم از این هنر به دلیل عدم آشنایی و پایین بودن قدرت خرید و عدم حمایت و تنها صحبت در حد تشویق از سوی ارگانهای مربوط ، باعث شده تنها دلیل ماندگاری و ادامه ی این هنر ، عشق و علاقه و پشتکار باشد چرا که بستر مناسبی برای رشد اقتصادی در این حرفه وجود ندارد . شرگت در نمایشگاه های استان های گلستان ، تهران ، تبریز و بوشهر از طرف صنایع دستی و نمایشگاه های خصوصی در نگارخانه سعداباد و نگارخانه سبز و کاخ موزه سعدآباد و نیاوران نشانگر تلاش و پشتکار هنرمند قره خانیان است که در این راه تنها به ارزش هنر می اندیشد . برای گام نهادن در این راه باید مثل استاد شیفته ی این کار بوده و قطعا هر هنرجویی در کنار استاد قرار بگیرد پس از حدود یک سال می تواند در حد مطلوبی به خلق آثار هنری بپردازد . هنر روح را صیقل می دهد و جلوه هنرمند در اثر اوست .موج اندیشه را می توان دید در پیکره های تراشیده شده که گاه قدمتی چند هزار ساله دارند و از دیرباز تا هنوز هستند دستان هنرمندی که این راه را پیموده اند و جان می بخشند به شیء بی جان ، گویی که خود در آثارشان جریان دارند .
پیکره تراشی و مجسمه سازی با چوب ، عشق و علاقه به این هنر ، استعداد و اندیشه را در قره خانیان بارور ساخت .
باتوجه به اینکه در این رشته هیچ استادی نداشته و تنها دیدن عکسی مربوط به این کار باعث علاقه مندی او به این هنر شده است اما تجربه 24 سال در این راه دلیل آفرینش آثاری است که جلوه گری می کند در مقابل دیدگاه هر انسان صاحب ذوقی نمایان است.
کنده کاری روی چوب در همه نقاط جهان انجام می شود ، اما شاخه ای از آن به عنوان منبت که شامل سبک آباده ، کنده کاری فوق العاده ظریف روی چوب و کنده کاری دیگری به نام استیل که برای مبلمان و وسایل کاربردی مورد استفاده قرار می گیرد رواج بیشتری دارد و مجسمه سازی که هر طرح سه بعدی را شامل می شود و به صورت رئال (طبیعی) و گاه به سبک مدرن (انتزاعی) انجام می شود که سبک انتزاعی الهام گرفته از طبیعت و آمیخته با خلاقیت است .
بیشتر طرح ها شامل حیوانات بوده و در روند کار ابتدا طراحی انجام می شود و سپس کشیدن طرح بر روی چوب و فرم دادن چوب آغاز می شود . چوب و پوشش آن شامل :رنگ سیلر ، لاک الکل و روغن برزک از مواد اولیه کار به شمار می رود .
ابزار کار نیز : چکش ، چاقوی منبت و اره برقی و مغار و سوهان سمباده است . این کار بیشتر جنبه تزئینی داشته و گاه کارهای کاربردی مانند : پایه میز ، آباژور و آینه ، جاکلیدی را نیز شامل می شود .
استقبال کم از این هنر به دلیل عدم آشنایی و پایین بودن قدرت خرید و عدم حمایت و تنها صحبت در حد تشویق از سوی ارگانهای مربوط ، باعث شده تنها دلیل ماندگاری و ادامه ی این هنر ، عشق و علاقه و پشتکار باشد چرا که بستر مناسبی برای رشد اقتصادی در این حرفه وجود ندارد .
شرگت در نمایشگاه های استان های گلستان ، تهران ، تبریز و بوشهر از طرف صنایع دستی و نمایشگاه های خصوصی در نگارخانه سعداباد و نگارخانه سبز و کاخ موزه سعدآباد و نیاوران نشانگر تلاش و پشتکار هنرمند قره خانیان است که در این راه تنها به ارزش هنر می اندیشد .
برای گام نهادن در این راه باید مثل استاد شیفته ی این کار بوده و قطعا هر هنرجویی در کنار استاد قرار بگیرد پس از حدود یک سال می تواند در حد مطلوبی به خلق آثار هنری بپردازد . هنر روح را صیقل می دهد و جلوه هنرمند در اثر اوست .موج اندیشه را می توان دید در پیکره های تراشیده شده که گاه قدمتی چند هزار ساله دارند و از دیرباز تا هنوز هستند دستان هنرمندی که این راه را پیموده اند و جان می بخشند به شیء بی جان ، گویی که خود در آثارشان جریان دارند .
پیکره تراشی و مجسمه سازی با چوب ، عشق و علاقه به این هنر ، استعداد و اندیشه را در قره خانیان بارور ساخت .
باتوجه به اینکه در این رشته هیچ استادی نداشته و تنها دیدن عکسی مربوط به این کار باعث علاقه مندی او به این هنر شده است اما تجربه 24 سال در این راه دلیل آفرینش آثاری است که جلوه گری می کند در مقابل دیدگاه هر انسان صاحب ذوقی نمایان است.
کنده کاری روی چوب در همه نقاط جهان انجام می شود ، اما شاخه ای از آن به عنوان منبت که شامل سبک آباده ، کنده کاری فوق العاده ظریف روی چوب و کنده کاری دیگری به نام استیل که برای مبلمان و وسایل کاربردی مورد استفاده قرار می گیرد رواج بیشتری دارد و مجسمه سازی که هر طرح سه بعدی را شامل می شود و به صورت رئال (طبیعی) و گاه به سبک مدرن (انتزاعی) انجام می شود که سبک انتزاعی الهام گرفته از طبیعت و آمیخته با خلاقیت است .
طرح های رایج این هنر :
بیشتر طرح ها شامل حیوانات بوده و در روند کار ابتدا طراحی انجام می شود و سپس کشیدن طرح بر روی چوب و فرم دادن چوب آغاز می شود . چوب و پوشش آن شامل :رنگ سیلر ، لاک الکل و روغن برزک از مواد اولیه کار به شمار می رود .
ابزار کار نیز : چکش ، چاقوی منبت و اره برقی و مغار و سوهان سمباده است . این کار بیشتر جنبه تزئینی داشته و گاه کارهای کاربردی مانند : پایه میز ، آباژور و آینه ، جاکلیدی را نیز شامل می شود .
استقبال کم از این هنر به دلیل عدم آشنایی و پایین بودن قدرت خرید و عدم حمایت و تنها صحبت در حد تشویق از سوی ارگانهای مربوط ، باعث شده تنها دلیل ماندگاری و ادامه ی این هنر ، عشق و علاقه و پشتکار باشد چرا که بستر مناسبی برای رشد اقتصادی در این حرفه وجود ندارد .
شرگت در نمایشگاه های استان های گلستان ، تهران ، تبریز و بوشهر از طرف صنایع دستی و نمایشگاه های خصوصی در نگارخانه سعداباد و نگارخانه سبز و کاخ موزه سعدآباد و نیاوران نشانگر تلاش و پشتکار هنرمند قره خانیان است که در این راه تنها به ارزش هنر می اندیشد .
برای گام نهادن در این راه باید مثل استاد شیفته ی این کار بوده و قطعا هر هنرجویی در کنار استاد قرار بگیرد پس از حدود یک سال می تواند در حد مطلوبی به خلق آثار هنری بپردازد . هنر روح را صیقل می دهد و جلوه هنرمند در اثر اوست .
http://www.www.www.iran-eng.ir/image/jpeg;base64,/9j/4AAQSkZJRgABAQAAAQABAAD/2wCEAAkGBxITEhMUExQWFhUWGBQaGRYYGBgXGhsYHRcbFxcYGhsaHSggGR0nHBcXITEjJiorLi4uGB8zODMsNygtLisBCgoKDg0OGxAQGzAkICQsLCwsLDQsLCwsLCwsLyw1LDQsNCwsLyw0LywsLCwsLCwsLCwsLCwsLCwsLCwsLCwsLP/AABEIAOEA4QMBIgACEQEDEQH/xAAcAAEAAQUBAQAAAAAAAAAAAAAABwIDBAUGAQj/xABHEAABAwIDBAcECAQDBgcAAAABAAIRAyEEEjEFQVFhBgcTInGBkTKhsfAjQlJicoLB0RSSsuEzU3MIFWOis/EWNDVDdMLS/8QAGQEBAAMBAQAAAAAAAAAAAAAAAAIDBAEF/8QAKhEAAgIBAwMDBAIDAAAAAAAAAAECEQMSITEEQVEiMmETcYHwFMEjM0T/2gAMAwEAAhEDEQA/AJvREXDgREQBERAEREAREQBERAEREAREQBERAEREARR51pbbeH0cHTcW5wX1Y1LJhrPAkOJ/DGhWR1ZdIKuJDqZaG0qNKm1sXJOZzQ4nmGGyq+qtegt+k9Gs7tERWlQXO7J6UtrYvFYcsDW0JIqZpzBpyvkQMsHmfJbTbm0m4ehVrO+o0kDi42a3zcQPNQBWc9zmd4h1Rzi4gkZgbEGNQTmKozZtDRow4daZOnRzpLRxna9iHjsyAS4ABwObK5sEyDlOsHSy3K5jq82Z2OEDjrWPaeDYDWD+UA/mK6dW423FN8lWRJSaXAREUiAREQBERAEREAREQBERAEREAREQBERAEREAXjnACTYDevVxnWTtwMoOw1N30tYQ6NWUj7ZPAkS0eJO5clJRVslGLk6RHW39pNxFfFYuTldLaX+m1uUR+KC7xeuw6mcKWMxB/wBFvmA8n+pRzi6zTDG6CLeBDvLvBvoVMXVjhQ3BNfEGq97jO+DkB8IYFhwNyyW/l/0jbmWnHX2R1iIuF6d9NhRBw+FIfXcILgQW0hvM6Z43btTuB3Skoq2YoxcnSNL1m9IO1rNwtIyykZqOGmfQCRrlBPmeIXN9G9i/xWKpsvB14NpAy93IkWB4vC14pCBTBJJk1X68CB4+O481LfV3sHsKLqrhFStBj7NMDuN89fMcF5sLzZbfB6MmsOKlydY1oAAAgCwA3DgvURemeYEREAREQBERAEREAREQBEXj3gAkkADUmwQHqLn8b00wNMkdsHuG6mC/3i3vWpxHWXhmiRSq+eRv/wBioPLBOmyxY5vdI7ZFHGJ60pH0WFJ+894a33CStPiusHHONn0GDg1hcfVxVcupxx7k49Nkl2JfRQ1/4sx7hP8AFEeDKY1/KtVj+luNzQ7FVY4tLWf0gKK6uD4JPpZonlxi5sFqdp9KMHQ/xK7AfstOd38rZKgnHYlzyC576kjVzi74rDdJY51xHMjjzUX1V8Imul8slPa/WaLtwtIn/iVLAcwwXPmR4KPsXiXvquqveXPeZLyI5HX5stZs8OcHOcTwuTwTC0WZyTwAvELPknKfuZohjhDgyWim57QajaeYtDnXMNnvGBc2vA1UnVesvBUKbaeGpVKoY0NaI7NsAQLuv7lGWLdS0lp0sL7uSsdpwb62H7ruKTgtjmRRnV9jsNqdPMZiQWiKLHA2Zc+Gb9lytbFhncpQXnfqBzdxPJW30XEEOJDQNG90eBOvFMFQdVeylQaMxsOBJ0HP+yjOTm93ZOEFFbbHb9AejBrua916NN0ucR/iPFy0cb6/3UvLG2Zheyo06cNGVrQcoytmLkDcCZKyVvw4ljj89zzsuV5JWERFaVBERAEREAREQBERAERaHpr0lZs/CvruAc6zabJjPUPsjwsSTwBQFrpd0sp4IBoHaV3iWUhw0zPP1Wz6wY0JEfYrEYrEnPXc+oBfK0htNp/DIuOd+awNlYoVHnE4p+apV7xBhv4QJsGiIAlZfSeoKeGNZry17ogMcS2TYTuN5JIXkZuolllpjsj1sXTxxR1Pk1OPrhrsjWfSybRoDeSRv81r8VWaw2BqVN51Atp4rIwjDTw7qpMveAb3Pe9m/C8rzCYJ2WaYGcj2je958DKlGCjsJSbLVHCVDd5EHQAbvneqMVSpMIl5afT5usgYmzRLoFgCRA4gayOatYouOgB11LgPh4rkqUqJLU0AXvykaRe8TeQY3WhUYt5gQ1sOtG+YJkHyVzDhwbEAgTuc4NBkgWExffwWNTLQ6WunMTmNz6EyR4KUYrkjJvg8bWO8bo1CxMc4yMzsjHbjlOkEjTmsvE4pjYEHfw+eCs0arnGRTDgLXcPA6+CLbehVnjalE2BJNrd4yfDzVQwkAd0Sb+XCfDerD31CYgMEboJP6LKZRE96XWHtEm9p3+Kl2I0UNrMZvB5AZv6VaNao+7Wgfi19B5b1l1ajGiHED7o1iOAurFE1Kj2tptiTDREuPg0SSVwklZ62mfaquLuUW8Q0a+hU29BOjNGhTbXBFSrUaCH5XNDWm+VjXAEDmQCeQstL0N6ushFXGd526kbj8/H8PrOikdacGJp6pL7GTqMya0xYREWoyBERAEREAREQBERAEREAUP8A+0Jny4L7E1vDPDY88ub3qYFg7a2RRxVF1GuwPpu1B3Hc5p3OG4hDqIP6K7bpvLKcDvZcw5tWR07ax2Ee9oyntWvygkAtBAmNNDOi6DEdSVAmaeKqs4Sxrv1BWj6edXVTCYSpiP42pWDMgLHtiQ5wbrnOk6QvP/hOM1KL2uz0P5ilHTJbmrqd/CUy2/dZaZktiRysChxrzRIY/I3UuESBJFrarnNl4VobLqtVkjRhHtRaxsUxryMobUcZPezBo3SDYa7vNKTlSJ6XptnSVXE025nzYHSBpDbXIt8VgV68tgy6OBP6XVOxXS11J5aAZOa03t56LxuADXHvFwb9kjUX38j62Vc472WwaqmXiwNpgyIIkMJdpE6iZN/hdWMEWxnaQzdlJ1PhuV3alZhDeyLgYuZmR4f3VGHaWw497MAJAi/BSXBCRRUrU47xbexBKxxUaJdTrBgJ0t7gd/JXK+V8QO9mE21umMJJAFIACeGs30SuxxPuU4Sk8S5pn7zgSTv03LILIIzPJG/6oHp5b1ae+qdwaBbiZ03+Czdi9H62LflpU3VXA3JsxvNzjYfHgCpaWRvyYNCsHPy02k5i1stEm5A7rbZ3XsLSTqp+6LdFcNg2A02HtCBmqPg1LjTg3hA4b1h9D+hNLB/SOIqVvtRDWWiGD1GY3PLRdWtWLHp3fJkzZdWy4CIiuM4REQBERAEREAREQBERAEREARFxvTrpyzBg06cPrwLatZOhdxdFw3zNonkpKKtkoxcnSOn2ltOjh2561RtNvFxifAak8gor6f8ATajjaJw1JrhTLml1R/dzBpzABusSBcxpEXXDbS2pVxFXtKz3PdaSTeOA0A8BbkmGwhdwM2kxYyNeKyZM7rbY34ulivduWnUxqN8xF54qxXwUGYkmBewE2mN62lXCBnca6Xu1mBfQquvg8jO+4Xi8GQBym4mN0+OioU5PdGhwXDMOrgqbGNBPem8EwRormGim9rd0GJ4frvWZhcLVfRdWIblgNIO8biCNIMQfHcmNwLjTFQDNl1A3Dd8feq5W3TJqkjURLoLcpMkGPGVcfUc0NOWQIu249NZW22fhqdWCWyYFxN5Gq1lbDOFQ0WmQ6q1jTxJs0epAKtg72KJqhhdnuxBijTqPeXaMDiRJ5eyL6my7LZfVnjTBfkpz7RdUL3jyb3fQqV9g7HpYWiyjSaAGgSYu50AF7jvJjVbBbFhXcxSzvscHsXqxw9O+IqPrn7HsU+Vh3j5mOS7TA4GlRYKdGm2mwaNYA0DyCyEVqilwUyk5chERdIhERAEREAREQBERAEREAWj6RbYfRq4SnTyk1qoDs3+XIa6L2OZ7Pet4uB6bVHHaWAaDGXI4mJ1rs/8AwozdInjVyo75FqNqdJKFCq2k8uL3OpANaJ/xC8NMkxAyOny4rO2nj2UKVStUMMptLnHkP13KVojTOZ6wembcCwMpwcRUEtBuGN07R3nYDeeQKg+pVdUeXvl7nSXTO86k7yT8VVtTaT8XWqYipd9V05dzW3DWDk1seZ4rKwFANY99UQ4WEOE6WJG/fYrJkeqX2N+GOiP3MrCYdklzYMAw1wi0cNJ324JiHZXbg1wOmnkrdSr7ILbAHf7/AAWPUqG2pF+7dZpU3SNCbW5nNwpquLSWgNaDJ3gERHM/osbahdmy5i4MyCTwO746ybaqgVQWAZQIBvM23rzEtzWp2DgBDu6CW6EGNbldrajsZW7OzoYcDCOBIAdTI8CRA94HqtLsnGGHgg5cjhP3hw4/2VFGq9zezxBHZgbiYJ3BxtoAI8fXVYoOD3ZS405gaEm0CeIsoU7O2t0Y7MQ9pJaCGmdRG+TfTcreEdkxdF2YGKtJ+aZE9o1xndpMhZeJEhoaZP2bcL31HgVqsQ8ZwTuIkct/nHxU8XuI5KcT6pRUUXAtaRoQCPCLKtemeOEREAREQBERAEREAREQBERAEREBzfWFjH0sC99Nxa4PoXaYMdsyfUSPNc506xGXHMd9nD0nR4VnkfD3Lo+sJk4Gp+PD/wDWYP1XG9MqofisK+IFbB/0Pkjx+lKqycMvxdvya/pRjnnbb5Pcp9k4D8OT4Z3/AMy2vXvtYsoUMM0kds9z382MgAH8z2n8q5TbmJL8dTebOqYdjj45KQI8ZaV7104/tMXh4MgYam4fnc4/oFGD9Uv3ySyL0x/fBy+BEFu/2YHjYx6ldHtFoa2o1gLRYw45tWgm8mfnRc9s43HDeYkBp0PrC2m05FNxF9Bxvb2d+g3LLLmjYjHosc8xTa+o4j2WNLjA1NrxJhaWrtFxeQQWxYjeIO+dLr6O6EdGWYHDtaADVcGmq/eXR7IP2WyQB4nUlRZ14bANLFMxbGdysAHkC3aN3nm5sfyrTHAkt+TJLqG5bcHF4fHZToDbcB8FsHV2kfSZnMI3QYO4SbxpzstE1me7dPnUcVep15n6trt3GBFuapcfBpUjosPWLWta21MyJ35Tcz71dxVMzFOHNjTS/LkLWWiwOOi82EwNdRz9Fs27Ra0DIb6m0DifnwVTTLC7XDTepYxE7/EcfDktLj7XifDXXfzutodoufrEWtutp46a/urVa4s1v1pNoPMeilFVucb7E7dX+124nAUHjVrRTeODmANPqId+YLol889EumVbZzoaM9F5l1E2vYZmn6ro8jAHAietkbTpYmiytRdmY8SOI4gjcQbELdCaktjzsmNwe5mIiKZUEREAREQBERAEREAREQBERAa/pBgjWw9WmPaLZb+NpD2f8zQou21U7XZ4qtM1cC7tMvHDvtUb5a8soUwqM+lODdgcUarWB+HxGZrmHQl89rSPAOEuHMu4KE/JbjfYjfaeInE0nt9mHifuuIcDyufctf0pxb6tRjnfVptptP3Wl2Uf8xW/x2xBQcGNeXYWrJw9V14H1qTzue02PEQeMaOtSElj/Cfnes16ZbmrTrhsV7GIc4CHQQdDGpgT5rcYYTiMLTd9bE4VruYNZrTE74+IWo2I1rBLu8GhwMbhAga/aIC2eOpvGSqyC+jUY+DMteC14kbxmaP0Ki4+qyeraj6KWDtvZNLFUH0KrZY8R4Hc4cwtT0U6a4THCGPDKw9qi4w8Hfln228x5xoukW485qj5Y29sWts7EuoVpy6teBZwg5XDjzHisaowOhzDNhN/mf3lfTHSnYmFxVFzcU0ZGgnObFltQV807JwrO2eQ8BjXnLOpAdYxvMKjLFL1GnBNv0leE2fWkd2AQYm087rIruawDvFxafqAObfnF9N0q86uXBxcTlzDMBqb39QdyoxG0SQWsYBDic0XOgjwEe8rLqbfBtpJclxrgW5SwgyLwdBvEeW9XW0ToAHCDB9g8gZsbc1ZwlR+TM0iZ0y2uIuc3AncrlTF1mjKct5O/wCEKLUuBcTG2hROUTzvbWOSk3qIxlRzMUwyabTSc08HuD2vHoxh/wC6ifGYt7/aIjl6cFNHU/t6g7DjCZWMrU5MNAHaD7Z4v0n14xowKnuZ+odxZIqIi1mAIiIAiIgCIiAIiIAiIgCIiALE2rs+niKT6VQS1w8wdQ4cCDBHgstEOkI9IMDicCyvhajW1KVeTTcZyh49mqw/VeN7d44i6511CYz3HHf6r6F2ps2liKbqVVocx27eDuIO4jcVDPS7opiME1xvUo7qwGg4VAPZP3vZ8NFlzYn24NeHKu/JyMNpOIn6N4Ik+JBv5D1W3xcZRaxAALxmdpMgi4i99Vo9pUmtY0gkuBNvqgEXI4H4rHpbWe0ZTuAvJnX3bkT2LGr3PcdhY74tBgWNiIv906Fd90L616lAGljQ+swexVbBqDk7MQHj70zprqI/djAWOlxMXg3vxPE3WLEtc8m40HE79EhJxIzipckqdNesejjMHWoUaVZmfKO0cWACHA3AcTeIUV0S6i63eGptEcx5LedHOi+MxxDaNN3Zugmo4FlIeL4ObwaCfipUd0Ow2zNl417oq1Th6zXVSI9ppaGMF8ozEb5NuQE0pT93BGWjH7eSFm46Mr4HtASbA8Sd8j0Cuds5rBA4kuEjX9Oaq2Rh8wY2NT8/r7ltsbs+qXNZSGd77ZQJLuHuBWZyWrSjUl6dT8GlwONgZCDG7kfH50Wz7TM0ExaJE3PP0XP0rzYTcEHdvtw0/RZWDxW4kgaTrHJWTgUxlZfdSDnCLa+XHzv71dwOKfQqtq0zD2GQRr5ep/Y77lINJBsY1PEK1WEEQRA+f1UL3LNmj6M6MdKMNjqeai/vAS6mbPZ4jeOYst0vlelWqUajalNzmuB9ppLXAzYgjjvClXo71stFMNxdN5cLGowNvzc0kAHw9AtUcyfJkn07XtJTRcgzrIwBiDUk7shPwMKzU6x6Bc1tKhXqFzg2IY0knQAF1z6eK682Nd0VrBkfCO1REVhUEREAREQBERAEREAREQBazpJtelhcO+rVu32QyxL3OsGAHWfhJ0C2a5Tp3sKtjDhKdM5Wiq51R5AORvZluYA6u7xA5mdy4+NiUUm9yHNnbEr4iaOHpB9QlxflgMpyZjMbNA0AndYFVHqs2qS+aDe6CR9KyHxoGX14ZsotuU/7H2VRw1JtKiwNYPUne5x+s47yVmqEcaXJbLM3sj5fo9BtqZ8owdbfq1obz705T6rvuh/U6Q5lTHuaWgA/w7CTJ1y1H7xpIbrGsazEilpRD6kqo8Y0AAAAAWAFgBwC5brTn/dWMj7DfTtGz7pXVLgeuraXZ7P7EGH4ioxg/CD2jz4Q2PzKT4ILdkP9H6l2WiAYPPf7oXcdCcK920cOSLNNRx5AU3D4uC5nBbNqPpsZRp1KlQEHKxhOXdJO4GOWhUsdAOilfDOdWxLmGq5gaGMJIYCQ50uMSSWt04b152KDnPVW1np55xhDTe9Eedb/AESOGxH8ZRZ9DVP0gAsyoTeeAdr4zyUeyLEf3+f2X1jtHA069J9Kq0OY8EOad4UI9Muqith81XCF1amLln/uNHl7Q8FulCzBjyaeThcNVGbLf+/h86LMBBpi0Tp+x/daak+C6ZmxHlr+q2mBdLS30+KzSjTNkZakV1iBlJEgxx03q3WoRBFuRNjyK9FXM3LzkXuPtA+BK9LM7CJ0HoRoo1TJp7FvC1i06n9Qul2Nt+thanaMZTqOiGve0uyjfABEHcSRNvXmKYGQEjW4IHqq6WYg5XHXj5KEruyyNNUd5jesfaLmkZqdMGe+xg87uJj0lSJ1bUcUMJnxTqjn1Xl7RUJLmsgAC92zBdG6VFHVvj6NHHNGJa17Xw1rniezqH2HibCTLSdRI0vP0EtOBN+puzF1LUfTFV8hERaDIEREAREQBERAEREAREQBERAERCUAUG9P9rsxe1Ms/Q4UGmL2NSZqx5gM/IpK6c9K2YPDPLHNdXdLKbAQYcfrOG4N1PgBvUK7NeadCrvc/KJNy4lxzGeMgeqz9ROo0u5q6XFqlbJr6vMAKeEFSO9XJqH8OlMeGUA+LiunVnB0Qymxg0a1rR4AAK8roR0xSRnnLVJsIiKREhnri6EspzjqDQ1pIFZgFszjAqDgCTB8Z4qKsNULSb8I8vn4L60xuEZWpvpVGhzHtLXNO8EQQvlnpPsn+FxWKw/+U8gTvYRmYf5S1QnGy3HKmWn1ZAcDBm/7qptaCHcdR8QsKjX0BGg14hXXm5CocTVqsz6PeYYPsuMHzn0gwsl1BhaHCWnQxpPMLTUnOaLGNJ89FkjaLZh9gdeDt08j+yqnB3sWwkktzKyEuIItABM+/wB6+ger7bpxeDY5xmpT+jqHi5oEO8XNLXeJK+fc+Rw3gjU6+cfHhKk7qKxBzYymeFF/9bT+ilgbUvhkOpSlC/BLKIi2nnBERAEREAREQBERAEREAREQHN9POkpwOGztAdVqOFOmDpmIJzHiAATG+wUQ7TxlWq4vrVX1qhMAycot7LGCw03AKVesno47GYZppiatB/aMZ9vulrm+MGRzAUT7d2S/Bfw9Sq930tHtmsyFjqb7B1OHSSRmAvzsFk6hTfHBt6VwS35NRiXtAaDAgmRlGbWblU0caD3QSQNBzH6rXsrCs4EmcxJOmvzwWZQpNDjlEACY5ib38lm0Lhm3X3RNvVZtjFYnD1HYh2fI8Na8hoJ7oLmnKADEi/Mjcu1XK9WGGczZ1HNq81Hjwc8lvug+a6pelC9Ks8nLWt0EVFWq1oLnENA1JIA9SuV2t1lbLoa4ltQ/ZozVv4slo8yFIrOtUR9eXRVzgzH0Wy6mAysALlk91/lJB5EcFZ2x14tEjC4Ung6s4NHjlZM+oXCba6z9qYgFprikwggspMa0QdZLpd70aOo5hz4ixE6A2txWYTInfb+607wSZLiTxJJKuis/7XLRVyh4Lo5fJsKwhs8r+RBCuF7cpBNiPO/wWtZWMQTNoV/AgF4k2AIUJQpWyyOW5Uu5Xhaps0zYx+yl7qMH0+Lj/Loz/M6P1UQYa9TxlTZ1EYM9niqx0c6nTH5QXO/rCJetBy/xMlRERXmQIiIAiIgCIiAIiIAiIgCIiALT9KujtHHUH0arQSQ7I+LseRZzT4x4wtZ1jdMP92YdlUUu1fUqCm1pdlaDlc4lxgnRug4qH8X1wbUeZa6jTEzDaU+RL3EnyhDqObZs8szGcr2lzXNuRmByuHK8rcdGcbghWzY4ubRY1xysDnOqOkANGUSBqd3itdgcc6s+q+oRNR1So4AQMznFxgbhcrVbTHet86D9Fjiry6WejJ1g1Il7aPXdRYMmFwjnBoAaaj202wLCGtDjEeC5LavW5tOrIa+nQaf8pgzR+KoXe6FwgahatlnnGTtHadfEOzVqtSqf+I9zvQEwPJYi8JRAUmV5KrDV6gLYCqDVUAvQUADArjBGitkoCuHS/THeB+R8ypT6qOsClhmtweIDadImo4YgugBxJdFQGwG4OnUAReVFLcQRMb9V6HKKW9k3JaVFH1zs7aNGuztKFVlVhtmpua8TvEtOqyl8l7D29iMHV7XDVDTfod7XDg9ps4X36boUxdD+uOhVinjgKFSwFUT2LvGb0vORzCmVkpIqabw4AtIIIkEGQRxBGqqQ4EREAREQBERAEREAREQEUf7RX/ksL/8AJH/SeoNREZ02uxPbb+f+krH2lqiLKv8Ad+/Jv/53+DCXpRFqMJ4iIuAIiIAiIgCIiAIiIAvCiLoPofqG/wDSKX+pW/rUhoi6RCIi4D//2Q==
منابع:
http://fars.farhang.gov.ir
wikipedia.org
مجسمهسازی، تندیسگری یا پیکرتراشی هنر همگذاری یا ریخت دادن به اشیا است و ممکن است در هر اندازه یا با هر سازمایهای (مصالحی) انجام گیرد.
از جمله هنر های تجسمی است که با ماتریال های مختلف از جمله سنگ.چوب. خمیر چوب. عاج فیل و ... ساخته میشود.
به فراوردههای این هنر تندیس، پیکره یا مجسمه گفته میشود. هر پیکر سه بعدی که به منظور دارا بودن یک بیان هنری آفریده شده را میتوان تندیس نامید.
البته باید توجه داشت که هر شکل دادنی را مجسمه سازی نمیگویند بلکه باید در ورای ان یک فکر، خلاقیت یا یک نوآوری وجود داشته باشد.
تاریخچه :
یونانیان، خدایان متعدد خود را بصورت مجسمه در معابد خود قرار میدادند و آنها را پرستش مینمودند. مجسمههای سنگی و برنزی بیشماری نیز از قهرمانان خود در میدانها و معابر عمومی میگذاشتند.
مصریان عقیده داشتند که روح هر انسانی پس از مرگ به این جهان بر میگردد و برای اینکه آن روح سرگردان نشود مجسمههایی از سنگ یا برنز یا چوب یا گچ میساختند و در مکانهای امنی قرار میدادند و چون آن مجسمهها کاملاً شبیه اشخاصی که مرده بودند ساخته میشد به عقیده آنان روح به آسانی میتوانست در آنها جای گیرد. افزون برآن مصریان نیز خدایان خود را بصورت موجوداتی در سنگ یا برنز مجسم میکردند و در معابدشان قرار میدادند. ایرانیان پیش از اسلام،دارای مذهبی بودند که به توحید خیلی نزدیک بود.
دگرگونیهایی که در دوره مسیحیت آغازین در معماری به وقوع می پیوندند – و از آن طریق باسیلیکای چند کاره ماقبل مسیحی به خدمت مراسم دینی مسیحیان در می آید و مادیت سنگین ساختمانهای رومی در لطافت و سبکی تور مانند ساختمان مسیحی «مادیت زدایی» می شود – به موازات دگرگونیهای هنر پیکرتراشی همان زمان صورت می گیرد. پیش درآمدهای این تغییر را در اوایل سده دوم در ستون ترایانوس دیده ایم و خود این تغییر را تقریباً به طور کامل در نقشهای برجسته اوایل سده پنجم از طاق کنستانتین دیده ایم.
یک نقش برجسته متعلق به سده سوم از قاب تزیینی موسوم به تابوت نبرد لود و ویزی باید در نقطه ای میان این دو گنجانده شود. این شبیه سازی از جنگ میان رومیان و بربرها گویاترین نمونه «نقش برجسته تخت شده» و پرسپکتیو «برهم انباشته» متمایز کننده ناتورالیسم طبیعت زدای یونانی – رومی و ظهور سبک مختص سده های میانه است. با آنکه رئالیسم توصیفی نیرومندی در نمایش جزییات بدن، لباس، عمل، حرکات و وسایل و ابزارها به کار بسته شده، الگوی کار از ترکیب بندی پیکره ای جلوتر است.
پیکره های درهم پیچیده، جملگی در یک سطح قرار دارند در همان حال، پیکره های «پس زمینه» در بالای تصویر از همه بزرگترند. این پرسپکتیو معکوس، سطح اثر را تقویت و به انبوه فشرده ای مبدل می کند که وجود هیچگونه فضایی در ورای (پشت) آن را نمی شود تصور کرد. نقش کنده کاری بسیار بسیار ناچیز است و جلوه های شتابان روشنی و تاریکی با کندن، کوبیدن و سوراخ کردن سطح اثر ایجاد شده اند.
تاکنون، محل صوری پیکره هایی که در طاق کنستانتین می بینیم بر ما روشن نشده است، البته موضوع نیز چنین ایجاب نکرده است و ترکیب بندی تابوت، بیشتر بازتابی است از فروپاشی سبک نقشهای برجسته به شیوه ستون ترایانوس تا ظهور فرمالیسم کنستانتینی. ولی الگوبندی سطح، فداکردن رئالیسم در نمایش فضا و تناسب، جملگی به چشم می خورند و به عنوان عناصر سبک سده های میانه پیشین قابل تشخیص اند.
در اواخر سده چهارم، ما شاهد پیشرفت هرچه بیشتر روند «تخت گردانی» و الگوسازی یا طرح دار کردن آثار هنری هستیم، قاب تزیینی دیگری به نام تابوت چوپان نیکوکار سطح ضخیم و بی فضایی دارد که به جای کنده کاری، سوراخ سوراخ شده و گونه ای شبکه سخت از سایه ها و نورهای تخت پدید آورده است.
این تابوت نیز به دلیل چیزی که از اقتباس موضوعات غیرمسیحی توسط مسیحیان بر ما روشن می گرداند جالب توجه است. دیده ایم که موضوع چوپان نیکوکار، بارها در دوره پیش از مسیح ظاهر می شود و مسیحیان آن را نشانه مسیح تلقی می کنند. در اینجا موضوع مزبور سه بار ظاهر می شود که احتمالاً اشاره ای است به تثلیث.
دورتادور چوپان نیکوکار را یک تاک پربار گرفته، که پسرکان بالدار زیبا رو یا کوپیدها از شاخه هایش بالا رفته اند و محصولش را می چینند و پایین می آورند. سه تا از آنها انگورها را به دستگاه شرابگیری می ریزند و شراب آنها که یک زمانی برای باکوس مقدس بود این بار نماد خون مسیح شده است؛ خود کوپیدها که یک زمانی با عشق و شهوات جنسی مربوط می شدند (کوپید، پسر ونوس است) پیشگامان کروبیان مسیحی اند.
بدین ترتیب، موضوعی صرفاً ماقبل مسیحی با مایه های عیاشانه، با نیتی مسیحی به نماد رهایی به کمک خون مسیح استحاله یافته است. سبک پیکره، با تناسبهای کوتاه و کنده وارش، نمای روبرو و کلیشه سازیش از عمل، نمونه کهنتری در نقشهای برجسته طاق کنستانتین داشت و (با تنوعات بسیار) در بسیاری از تابوتهای به دست آمده از سده های چهارم، پنجم و ششم دیده می شود.
زوال پیکرتراشی ساختمانی در سده چهارم آغاز می شود و تا سده دوازدهم دیگر مقام پیشینش را در تاریخ هنر به دست نمی آورد. مسیحیان به پیکره آزاد ایستاده بدگمان بودند و آن را به خدایان دروغین پیروان دین روم نسبت می دادند.
ژوستین شهید واعظ کلیسایی سده دوم با توجه به حکم اول در باب اخطار برای پرهیز از ساختن تندیسهای کنده کاری شده، در کتاب مدافعات خود رومیان را به پرستیدن تندیسها به جای خدایان متهم می کند. لیکن تجربه یونانی – رومی، همچنان بخش زنده ای از ذهنیت مدیترانه ای به شمار می رفت و دست کم در دنیای غرب، نهی سامی نصب تندیس در مکانهای مقدس، نمی توانست پذیرفته شود.
استدلال آباء کلیسای کهن – استفاده از عکس و تندیس در صورتی مجاز است که اسرار و داستانهای دین جدید را به بی سوادان بیاموزند – بعدها با این استدلال دینی تکمیل شد که چون مسیح نیز «گوشت و خونی چون ما دارد و در میان ما زندگی می کند» طبیعتی انسانی و شباهتی انسانی دارد که می توان با استفاده از هنر، شبیه سازیش کرد.
به هر حال و شاید به دلایل گوناگون، پیکرتراشی رفته رفته به صنایع دستی و کارهای کوچک – نقشهای برجسته روی تابوتها، لوحه های یادبود یا قابهای تزیینی از جنس عاج، میز و صندلی و نیمکت چوبی برای کلیسا، جلد کتاب، و مانند اینها – استحاله پیدا کرد. نمونه بسیار ظریف کیفیتی که عاج تراشان امپراتوری روم شرقی می توانستند
در اواخر سده چهارم، ما شاهد پیشرفت هرچه بیشتر روند «تخت گردانی» و الگوسازی یا طرح دار کردن آثار هنری هستیم، قاب تزیینی دیگری به نام تابوت چوپان نیکوکار سطح ضخیم و بی فضایی دارد که به جای کنده کاری، سوراخ سوراخ شده و گونه ای شبکه سخت از سایه ها و نورهای تخت پدید آورده است. این تابوت نیز به دلیل چیزی که از اقتباس موضوعات غیرمسیحی توسط مسیحیان بر ما روشن می گرداند جالب توجه است.
دیده ایم که موضوع چوپان نیکوکار، بارها در دوره پیش از مسیح ظاهر می شود و مسیحیان آن را نشانه مسیح تلقی می کنند. در اینجا موضوع مزبور سه بار ظاهر می شود که احتمالاً اشاره ای است به تثلیث. دورتادور چوپان نیکوکار را یک تاک پربار گرفته، که پسرکان بالدار زیبا رو یا کوپیدها از شاخه هایش بالا رفته اند و محصولش را می چینند و پایین می آورند. سه تا از آنها انگورها را به دستگاه شرابگیری می ریزند و شراب آنها که یک زمانی برای باکوس مقدس بود این بار نماد خون مسیح شده است؛ خود کوپیدها که یک زمانی با عشق و شهوات جنسی مربوط می شدند (کوپید، پسر ونوس است) پیشگامان کروبیان مسیحی اند.
بدین ترتیب، موضوعی صرفاً ماقبل مسیحی با مایه های عیاشانه، با نیتی مسیحی به نماد رهایی به کمک خون مسیح استحاله یافته است. سبک پیکره، با تناسبهای کوتاه و کنده وارش، نمای روبرو و کلیشه سازیش از عمل، نمونه کهنتری در نقشهای برجسته طاق کنستانتین داشت و (با تنوعات بسیار) در بسیاری از تابوتهای به دست آمده از سده های چهارم، پنجم و ششم دیده می شود.
زوال پیکرتراشی ساختمانی در سده چهارم آغاز می شود و تا سده دوازدهم دیگر مقام پیشینش را در تاریخ هنر به دست نمی آورد. مسیحیان به پیکره آزاد ایستاده بدگمان بودند و آن را به خدایان دروغین پیروان دین روم نسبت می دادند. ژوستین شهید واعظ کلیسایی سده دوم با توجه به حکم اول در باب اخطار برای پرهیز از ساختن تندیسهای کنده کاری شده، در کتاب مدافعات خود رومیان را به پرستیدن تندیسها به جای خدایان متهم می کند. لیکن تجربه یونانی – رومی، همچنان بخش زنده ای از ذهنیت مدیترانه ای به شمار می رفت و دست کم در دنیای غرب، نهی سامی نصب تندیس در مکانهای مقدس، نمی توانست پذیرفته شود.
استدلال آباء کلیسای کهن – استفاده از عکس و تندیس در صورتی مجاز است که اسرار و داستانهای دین جدید را به بی سوادان بیاموزند – بعدها با این استدلال دینی تکمیل شد که چون مسیح نیز «گوشت و خونی چون ما دارد و در میان ما زندگی می کند» طبیعتی انسانی و شباهتی انسانی دارد که می توان با استفاده از هنر، شبیه سازیش کرد.
به هر حال و شاید به دلایل گوناگون، پیکرتراشی رفته رفته به صنایع دستی و کارهای کوچک – نقشهای برجسته روی تابوتها، لوحه های یادبود یا قابهای تزیینی از جنس عاج، میز و صندلی و نیمکت چوبی برای کلیسا، جلد کتاب، و مانند اینها – استحاله پیدا کرد. نمونه بسیار ظریف کیفیتی که عاج تراشان امپراتوری روم شرقی می توانستند بدان دست یابند، لوحه ای از یک قاب دو لوحی متعلق به اوایل سده ششم میلادی است که میکائیل ملک مقرب بر روی آن کنده کاری شده است.
این مدرک نشان می دهد که روحیه و شکل کلاسیک به هیچ وجه نابود نشده یا تماماً قلب ماهیت پیدا کرده بودند. الگوی اولیه میکائیل احتمالاً یکی از پیروزیهای رومیان پیش از مسیحیت بوده است؛ جامه ژولیده کلاسیک و در عین حال ناتورالیستی، بالهای کنده کاری شده ظریف، نوع چهره و آرایش موی سر به سنتهای ماقبل مسیحی مربوط می شوند؛ ولی گسستها یا انحرافهای چشمگیری از سنت مزبور نیز به چشم می خورد – تفسیرهای نادرست یا درک نادرست قواعد شبیه سازی ناتورالیستی، ابهامات ظریف در رابطه پیکره با محیط معماریش در جزییاتی چون طرز جایگزینی بالها (یکی جلوی ستون سمت چپ، دیگری پشت ستون سمت راست)، طرز جایگزینی عصای اقتدار و حرکت پاها بر روی پلکان بی آنکه واقعاً با آن ارتباط داشته باشد، ظاهر می شوند. البته این موضوعات ارتباط چندانی با زیبایی چمشگیرشکل پیکره ندارند؛ بلکه فقط مسیری را که تغییر سبک در پیش گرفته است، همزمن با پیوستن دنیای یونانی – رومی به گذشته تاریخی و آغاز عصر سده های میانه، نشان می دهد.
این تغییر را تقریباً به شکلی تکمیل شده در قاب دولوحی آناستاسیوس می بینیم که امپراتور آناستاسیوس را در مقام کنسولی نشان می دهد که چیزی نمانده است دستمال را به نشان اجازه آغاز مسابقات پرتاب کند. با این قاب دو لوحی که در سال ۵۱۷ میلادی ساخته شده و با لوحه عاجی میکائیل تقریباً همزمان است، ناتورالیسم کلاسیک گام بزرگی به پیش نهاده است (و حکایت از آن دارد که روند مزبور به طور موزون در یک جبهه تاریخی یا با آهنگی ثابت ادامه نمی یابد) پیکره امپراتور در هر دو قاب تزیینی، بر روی صحنه های زنده ای که در میدان اجرا می شود قرار داده شده است.
او از نمای روبرو بر تخت سلطنت نشسته و حالتی ایستا و معلق گونه به خود گرفته است که تماماً نماد انتزاعی اقتدار وی در مقام کنسولی است. اندامهای چهره اش نقاب گونه اند و هاله گرد سرش مقام شبه خدایی او را اعلام می کند. این هاله که به شکل صدف ساخته شده، در اصل یک عنصر معماری و بخشی از سنتوری بالای تورفتگی دیوار بوده است؛ اینجا – در نمونه درخشانی از درک نادرست یک نمونه اولیه – پوسته صدف به جای خودش در پشت سر امپراتور مهاجرت کرده است.
جزییات معماری درهم آمیخته شده و معنی یا ارزش معماری اصلی خود را از دست داده اند و تخت نمایی و تزیین سطح همانگونه است که پیشتر با مراحل تکاملش آشنا شدیم. این قاب دو لوحی، تماماً تزیینی و نمادین است؛ انسان زنده، در میان مفهوم – در این مورد مفهوم قدرت متعال و فوق انسانی – گم شده است.
یکصد سال پس از ساخته شدن قاب دولوحی آناستاسیوس، اثری به نام تابوت اسقف اعظم تئودور ساخته می شود که نه فقط با آن شکلهای نمادینش تزیینی است بلکه پیکره انسان نیز به طور کلی از آن رخت بربسته است. طاووسها که نماد ابدیت اند در دو سوی رمز حرفی XP (در الفبای یونانی دو حرف اول واژه «مسیح» است) ظاهر شده اند.
دو حرف XP در این رمز حرفی با دو حرف آلفا (A) و امگا &#۹۳۷ یعنی نخستین و آخرین حروف الفبای یونانی به نشانه سخن مسیح که گفته بود «من آغاز و پایانم» تکمیل شده اند. تاکهای پربار در پشست سر طاووسها، همچنان که پیشتر دیدیم، معرف سرچشمه خون رهایی بخش مسیح هستند. رمز حرفی XP که در داخل حلقه های گل بر روی سرپوش تابوت قرار گرفته، سه بار ظاهر می شود و نشانی از لاباروم یا پرچم نظامی کنستانتین کبیر است که بر فراز پرچمهای ارتش مسیحی امپراتوری روم حمل می شد.
بدین ترتیب امید اسقف اعظم متوفی و تضمین رستگاریش تماماً به شیوه ای نمادین بیان شده اند: ابدیت؛ رهایی به کمک خون مسیح که در آغاز و پایان زمان قرار دارد؛ و پیروزی مسیحیت، حوادث و بی نظمینهای شبیه سازی پیکری و شلوغی روایت، جای خود را به نشانه های جاودانی رستگاری و فنا ناپذیری داده اند.
دوره هخامنشیان :
هرودت که ایرانیان دوره هخامنشی را به هم میهنان خود در کتابی با عنوان «تاریخ» معرفی نموده تعجب میکند از اینکه ایرانیان برای خدایان خود معبد و مجسمهای نمیسازند و میگوید آنها برای انجام آیینهای مذهبی خودشان روی بلندیها میروند و خداوند خود را به این طریق پرستش میکنند.
ایرانیان که در تمام رشتههای هنری تزئینی مانند نقاشی، سنگتراشی، منبتکاری و غیره مهارت فوق العاده بخرج دادهاند در فن مجسمه سازی علاقه زیاد از خود نشان ندادهاند و این عدم علاقه به ایجاد مجسمه، در تمام ادوار تاریخی پیش از اسلام و در دوران اسلامی همچنان ادامه داشتهاست.
مجسمه مکشوفی آیاپیر در شمی (از نواحی ایذه) بزرگترین مجسمهای است که تا کنون در خاک ایران پیدا شده، و تنها مجسمه برنزی بزرگی است که از دورانهای قدیم ایرانیان به یادگار باقیماندهاست. ولی مجسمههای کوچک خصوصاً از عهد اشکانیان و ساسانیان در کشور ما زیاد ساخته شده و تمام خصوصیات پیکر تراشی ایران نیز در این مجسمههای کوچک دیده میشود. با این حال مجسمه بزرگی از «اوتان» پادشاه «الحضر» از مرمر تراشیدهاند و اکنون در موزه موصل محفوظ است و۲۲۰ سانتیمتر ارتفاع دارد و حال اینکه ارتفاع مجسمه آیاپیر از ۱۹۰ سانتیمتر تجاوز نمیکند.
دوره اشکانیان
میگویند یکی از خصایص پیکر تراشی ایرانیان در عهد اشکانیان این بود که مجسمه را از مقابل میتراشیدند و به آن حرکت نمیدادند. مثلاً اگر مجسمهٔ مرمری را که از دوره اشکانیان است و امروز در موزه موصل محفوظ میباشد با مجسمه دیسک انداز، کار «میرون» مجسمه ساز معروف یونان در قرن چهارم پیش از میلاد مقایسه کنیم اختلاف زیاد میان آن دو مجسمه مشاهده مینمائیم. در مجسمه دیسک انداز یک پا عقبتر از پای دیگر قرار داده شده و کمر بطرف جلو خم شده و دست یکی بطرف عقب و یکی بطرف جلو به حرکت درآمده.
در مجسمه «اوتال» پادشاه الحضر پای چپ فقط کمی جلوتر از پای راست قرار داده شده و کفشها کاملاً شبیه به کفشهای مجسمه آیاپیر است. پادشاه الحضر نیز مانند امیر شمی شلوار بلندی بر تن کرده که تا زانویش میرسد و روی قبا کمربندی بسته تا شمشیر خود را به آن آویزان کند ولی کمربند کمی پایین تر از حد معمول بسته شده. شاید شمشیر سنگینی کرده و آن را پایین آورده.
«اوتال» دست چپ خود را روی قبضه شمشیر گذاشته و این عادتی است که حتی در عصر حاضر نیز دیده میشود. ولی دست راست خود را کاملاً بلند کرده مانند اینکه صحبتی میکند و با این حال دهان او بستهاست.روی قبا لباده بلندی بر تن پادشاه الحضر دیده میشود که آستینهای بلندی دارد کلاه وی شباهتی به کلاه درویشان در عصر حاضر دارد. این کلاه نیز با کمال سلیقه و مهارت با نقوش زیبایی برجسته مزین گردیده.
«اوتال» سبیلهای پرپشت و ریش نسبتاً بلندی دارد و موهای بلندش از زیر کلاه بیرون آمدهاست. میان این مجسمه با مجسمه آیاپیر شباهت زیاد وجود و فقط لباس آن متفاوت است.
در موزه بغداد نیز سر مجسمهای از سنگ آهکی به اندازه طبیعی تراشیده شده که تمام خصوصیات پیکر تراشی عهد اشکانی را که در مجسمه «اوتال» دیده میشود در بر دارد. در این مجسمه حرکت دیده نمیشود ولی احساسات او را میتوان حدس زد ریش و سبیل او بسیار منظم تراشیده شده و شانه زدهاست. موهای سرش مانند موهای نقوش برجسته عهد هخامنشی مجعد است و مثل این است که از زیر دست آرایشگری بیرون آمده باشد.
این دومین مجسمهای است که از الحضر بدست آمده ولی مجسمه دیگری نیز در همین محل پیدا شدهاست که امروز در موزه بغداد است و سر یکی از پادشاهان اشکانی را نشان میدهد کلاه این پادشاه همان است که روی سکههای اشکانی دیده میشود و از سوی دیگر شباهت زیاد به کلاه «اوتال» پادشاه الحضر دارد ریش و سبیل وی نیز با کمال دقت تراشیده شده.
این سه مجسمه که خارج از ایران هستند بانضمام مجسمه بزرگ آیاپیر کاملاً خصوصیات هنر پیکر تراشی ایرانیان در عهد اشکانی را بما نشان میدهند و آن را از دورههای دیگر متمایز مینمایند ولی برای تکمیل این خصوصیات مجسمه دیگری را که آن نیز در موزه بغداد است و در الحضر پیدا شده نشان میدهیم.
این مجسمه نیز ۲۰/۲ متر ارتفاع دارد و از مرمر ساخته شده و صاحب آن «سناترک» پادشاه الحضر است. موهای این شخص مانند موهای آیاپیر شمی با نواری بسته شده و در طرفین صورت آویزان است. وی نیز مانند «اوتال» پادشاه الحضر دست راست خود را بلند کرده و در دست چپ بجای شمشیر، یک برگ زیتون یا خرما که علامت صلح است بر دست دارد. لباس و کمر او که دارای تزئینات فراوان است شباهت زیاد به لباس سفرای کبار کشورهای کنونی دارد. شلوار او بلند است و چین دارد بدون شک شلوار بلند چین دار که چیزی شبیه به شلوار مردم امروزی در آذربایجان غربی میباشد در زمان اشکانیان بسیار معمول بودهاست. «سناترک» نیز مانند امیر شمی گردن بندی بر گردن و گوشوارهای بر گوش دارد. در بالای سر او پیکر عقابی دیده میشود که بالهایش را گسترده و این عقاب ما را درباره کلاه که بر سر بعضی از صاحب منصبان عالیمقام عهد ساسانی دیده میشود روشن مینماید.
از همه این مجسمهها عجیبتر مجسمه دو متری است که در سنگ آهکی تراشیده شده و از الحضر بدست آمده و امروز در موزه موصل محفوظ است. این مجسمه یکی از افسران عالی رتبه اشکانیان را نشان میدهد که دست چپ را روی قبضه شمشیر قرار داده و دست راست را بلند کردهاست و از این جهت شباهت به «اوتال» پادشاه الحضر پیدا میکند. دست راست تمام مجسمهها بالا است و شاید به علامت احترام یا سلام باشد. شلوار این افسر کاملاً شبیه به شلوار آیاپیر شمی است و چین فراوان دارد ولی شنلی که بر دوش خود انداخته و در سمت راست سینه بوسیله تکمه آن را بسته شباهت به لباس رومیها دارد. تنها نقصی که این مجسمه دارد این است که ریش او کوتاه است.
صدر اعظم خشایارشا در حال عرض گزارش به حضور شاهنشاه _ نقش نیم برجسته از سنگ که در تخت جمشید پیدا شده و اکنون در موزه ایران باستان نگهداری میشود مجسمه دو متری که در «الحضر» پیدا شده و در موزه موصل محفوظ است. این مجسمه یکی از افسران عالیرتبه اشکانیان را نشان میدهد
ه تمام این مجسمهها از الحضر بدست آمده و الحضر یکی از پایتختهای قدیم ایران در عهد اشکانیان است که روی فرات قرار گرفته و چون در سر حد ایران و روم بود چندین بار بوسیله رومیها خراب شده و اکنون خرابههای آن برپا است.
دوره ساسانیان
در دوره ساسانیان نیز مانند دو دوره تاریخی اشکانی و هخامنشی علاقه به پیکر تراشی در کشور ما چندان زیاد نبود. با اینکه نمونههای کوچکی از مجسمههای ساخته شده در آن زمان وجود دارد که، نشان میدهد استعداد پیکر تراشی در نهاد هنرمندان ایرانی خفته بود، ولی به دلایلی که در گفتار پیش ذکر شد علاقه به ایجاد آن نداشتهاند.
تمام خصایص مجسمه آیاپیر در نیم تنه یکی از پادشاهان ساسانی که در یک مجموعه خصوصی حفظ شده دیده میشود.
هنگامی که این پیکر نیم تنه، ساخته شد (اواخر دوره ساسانی) هنوز مانند عهد اشکانی داشتن موهای زیاد که از طرفین روی شانه میافتاده معمول بوده و حتی به حجم آن اضافه شدهاست. آیا باید تصور کنیم که امرا و بزرگان عهد ساسانی موهای بلند داشته و آنرا روی شانههای خود میانداختند؟ احتمالاً میان بعضی از امرای ساسانی ریش کوسج (ریش بزی) معمول بوده. بزرگان کشور گردنبندهای مروارید بر گردن میانداختند و این کار در عهد اشکانیان معمول بودهاست.
تاج سلاطین ساسانی شکلهای عجیب و غریب به خود میگرفت طرفین آن بصورت بال پرندگان یا شاخ حیوانات درمیآمد و در بالای پیشانی ماه و ستارهای قرار داشت و گوی بزرگی در بالای آن جای میگرفت
معروفترین مجسمه عهد ساسانیان پیکر شاپور دوم واقع در غار معروف در دره شاپور است. این مجسمه از اندازه معمولی بزرگتر است. و در قرنهای اخیر بر زمین افتاده بود. اخیراً آنرا روی پاهای بتونی قراردادند ولی اینطور بهنظر میرسد که وقتی بر زمین افتاده بود زیبایی بیشتری داشت چون ساق پاهای آهنی و بتونی با قامت شاپور تناسب زیاد ندارد.
گفت وگو با استاد غره باغیان
موج اندیشه را می توان دید در پیکره های تراشیده شده که گاه قدمتی چند هزار ساله دارند و از دیرباز تا هنوز هستند دستان هنرمندی که این راه را پیموده اند و جان می بخشند به شیء بی جان ، گویی که خود در آثارشان جریان دارند .
پیکره تراشی و مجسمه سازی با چوب ، عشق و علاقه به این هنر ، استعداد و اندیشه را در قره خانیان بارور ساخت . باتوجه به اینکه در این رشته هیچ استادی نداشته و تنها دیدن عکسی مربوط به این کار باعث علاقه مندی او به این هنر شده است اما تجربه 24 سال در این راه دلیل آفرینش آثاری است که جلوه گری می کند در مقابل دیدگاه هر انسان صاحب ذوقی نمایان است.کنده کاری روی چوب در همه نقاط جهان انجام می شود ، اما شاخه ای از آن به عنوان منبت که شامل سبک آباده ، کنده کاری فوق العاده ظریف روی چوب و کنده کاری دیگری به نام استیل که برای مبلمان و وسایل کاربردی مورد استفاده قرار می گیرد رواج بیشتری دارد و مجسمه سازی که هر طرح سه بعدی را شامل می شود و به صورت رئال (طبیعی) و گاه به سبک مدرن (انتزاعی) انجام می شود که سبک انتزاعی الهام گرفته از طبیعت و آمیخته با خلاقیت است .
بیشتر طرح ها شامل حیوانات بوده و در روند کار ابتدا طراحی انجام می شود و سپس کشیدن طرح بر روی چوب و فرم دادن چوب آغاز می شود . چوب و پوشش آن شامل :رنگ سیلر ، لاک الکل و روغن برزک از مواد اولیه کار به شمار می رود .
ابزار کار
ابزار کار نیز : چکش ، چاقوی منبت و اره برقی و مغار و سوهان سمباده است . این کار بیشتر جنبه تزئینی داشته و گاه کارهای کاربردی مانند : پایه میز ، آباژور و آینه ، جاکلیدی را نیز شامل می شود .
استقبال کم از این هنر به دلیل عدم آشنایی و پایین بودن قدرت خرید و عدم حمایت و تنها صحبت در حد تشویق از سوی ارگانهای مربوط ، باعث شده تنها دلیل ماندگاری و ادامه ی این هنر ، عشق و علاقه و پشتکار باشد چرا که بستر مناسبی برای رشد اقتصادی در این حرفه وجود ندارد . شرگت در نمایشگاه های استان های گلستان ، تهران ، تبریز و بوشهر از طرف صنایع دستی و نمایشگاه های خصوصی در نگارخانه سعداباد و نگارخانه سبز و کاخ موزه سعدآباد و نیاوران نشانگر تلاش و پشتکار هنرمند قره خانیان است که در این راه تنها به ارزش هنر می اندیشد . برای گام نهادن در این راه باید مثل استاد شیفته ی این کار بوده و قطعا هر هنرجویی در کنار استاد قرار بگیرد پس از حدود یک سال می تواند در حد مطلوبی به خلق آثار هنری بپردازد . هنر روح را صیقل می دهد و جلوه هنرمند در اثر اوست .موج اندیشه را می توان دید در پیکره های تراشیده شده که گاه قدمتی چند هزار ساله دارند و از دیرباز تا هنوز هستند دستان هنرمندی که این راه را پیموده اند و جان می بخشند به شیء بی جان ، گویی که خود در آثارشان جریان دارند .
پیکره تراشی و مجسمه سازی با چوب ، عشق و علاقه به این هنر ، استعداد و اندیشه را در قره خانیان بارور ساخت .
باتوجه به اینکه در این رشته هیچ استادی نداشته و تنها دیدن عکسی مربوط به این کار باعث علاقه مندی او به این هنر شده است اما تجربه 24 سال در این راه دلیل آفرینش آثاری است که جلوه گری می کند در مقابل دیدگاه هر انسان صاحب ذوقی نمایان است.
کنده کاری روی چوب در همه نقاط جهان انجام می شود ، اما شاخه ای از آن به عنوان منبت که شامل سبک آباده ، کنده کاری فوق العاده ظریف روی چوب و کنده کاری دیگری به نام استیل که برای مبلمان و وسایل کاربردی مورد استفاده قرار می گیرد رواج بیشتری دارد و مجسمه سازی که هر طرح سه بعدی را شامل می شود و به صورت رئال (طبیعی) و گاه به سبک مدرن (انتزاعی) انجام می شود که سبک انتزاعی الهام گرفته از طبیعت و آمیخته با خلاقیت است .
بیشتر طرح ها شامل حیوانات بوده و در روند کار ابتدا طراحی انجام می شود و سپس کشیدن طرح بر روی چوب و فرم دادن چوب آغاز می شود . چوب و پوشش آن شامل :رنگ سیلر ، لاک الکل و روغن برزک از مواد اولیه کار به شمار می رود .
ابزار کار نیز : چکش ، چاقوی منبت و اره برقی و مغار و سوهان سمباده است . این کار بیشتر جنبه تزئینی داشته و گاه کارهای کاربردی مانند : پایه میز ، آباژور و آینه ، جاکلیدی را نیز شامل می شود .
استقبال کم از این هنر به دلیل عدم آشنایی و پایین بودن قدرت خرید و عدم حمایت و تنها صحبت در حد تشویق از سوی ارگانهای مربوط ، باعث شده تنها دلیل ماندگاری و ادامه ی این هنر ، عشق و علاقه و پشتکار باشد چرا که بستر مناسبی برای رشد اقتصادی در این حرفه وجود ندارد .
شرگت در نمایشگاه های استان های گلستان ، تهران ، تبریز و بوشهر از طرف صنایع دستی و نمایشگاه های خصوصی در نگارخانه سعداباد و نگارخانه سبز و کاخ موزه سعدآباد و نیاوران نشانگر تلاش و پشتکار هنرمند قره خانیان است که در این راه تنها به ارزش هنر می اندیشد .
برای گام نهادن در این راه باید مثل استاد شیفته ی این کار بوده و قطعا هر هنرجویی در کنار استاد قرار بگیرد پس از حدود یک سال می تواند در حد مطلوبی به خلق آثار هنری بپردازد . هنر روح را صیقل می دهد و جلوه هنرمند در اثر اوست .موج اندیشه را می توان دید در پیکره های تراشیده شده که گاه قدمتی چند هزار ساله دارند و از دیرباز تا هنوز هستند دستان هنرمندی که این راه را پیموده اند و جان می بخشند به شیء بی جان ، گویی که خود در آثارشان جریان دارند .
پیکره تراشی و مجسمه سازی با چوب ، عشق و علاقه به این هنر ، استعداد و اندیشه را در قره خانیان بارور ساخت .
باتوجه به اینکه در این رشته هیچ استادی نداشته و تنها دیدن عکسی مربوط به این کار باعث علاقه مندی او به این هنر شده است اما تجربه 24 سال در این راه دلیل آفرینش آثاری است که جلوه گری می کند در مقابل دیدگاه هر انسان صاحب ذوقی نمایان است.
کنده کاری روی چوب در همه نقاط جهان انجام می شود ، اما شاخه ای از آن به عنوان منبت که شامل سبک آباده ، کنده کاری فوق العاده ظریف روی چوب و کنده کاری دیگری به نام استیل که برای مبلمان و وسایل کاربردی مورد استفاده قرار می گیرد رواج بیشتری دارد و مجسمه سازی که هر طرح سه بعدی را شامل می شود و به صورت رئال (طبیعی) و گاه به سبک مدرن (انتزاعی) انجام می شود که سبک انتزاعی الهام گرفته از طبیعت و آمیخته با خلاقیت است .
طرح های رایج این هنر :
بیشتر طرح ها شامل حیوانات بوده و در روند کار ابتدا طراحی انجام می شود و سپس کشیدن طرح بر روی چوب و فرم دادن چوب آغاز می شود . چوب و پوشش آن شامل :رنگ سیلر ، لاک الکل و روغن برزک از مواد اولیه کار به شمار می رود .
ابزار کار نیز : چکش ، چاقوی منبت و اره برقی و مغار و سوهان سمباده است . این کار بیشتر جنبه تزئینی داشته و گاه کارهای کاربردی مانند : پایه میز ، آباژور و آینه ، جاکلیدی را نیز شامل می شود .
استقبال کم از این هنر به دلیل عدم آشنایی و پایین بودن قدرت خرید و عدم حمایت و تنها صحبت در حد تشویق از سوی ارگانهای مربوط ، باعث شده تنها دلیل ماندگاری و ادامه ی این هنر ، عشق و علاقه و پشتکار باشد چرا که بستر مناسبی برای رشد اقتصادی در این حرفه وجود ندارد .
شرگت در نمایشگاه های استان های گلستان ، تهران ، تبریز و بوشهر از طرف صنایع دستی و نمایشگاه های خصوصی در نگارخانه سعداباد و نگارخانه سبز و کاخ موزه سعدآباد و نیاوران نشانگر تلاش و پشتکار هنرمند قره خانیان است که در این راه تنها به ارزش هنر می اندیشد .
برای گام نهادن در این راه باید مثل استاد شیفته ی این کار بوده و قطعا هر هنرجویی در کنار استاد قرار بگیرد پس از حدود یک سال می تواند در حد مطلوبی به خلق آثار هنری بپردازد . هنر روح را صیقل می دهد و جلوه هنرمند در اثر اوست .
http://www.www.www.iran-eng.ir/image/jpeg;base64,/9j/4AAQSkZJRgABAQAAAQABAAD/2wCEAAkGBxITEhMUExQWFhUWGBQaGRYYGBgXGhsYHRcbFxcYGhsaHSggGR0nHBcXITEjJiorLi4uGB8zODMsNygtLisBCgoKDg0OGxAQGzAkICQsLCwsLDQsLCwsLCwsLyw1LDQsNCwsLyw0LywsLCwsLCwsLCwsLCwsLCwsLCwsLCwsLP/AABEIAOEA4QMBIgACEQEDEQH/xAAcAAEAAQUBAQAAAAAAAAAAAAAABwIDBAUGAQj/xABHEAABAwIDBAcECAQDBgcAAAABAAIRAyEEEjEFQVFhBgcTInGBkTKhsfAjQlJicoLB0RSSsuEzU3MIFWOis/EWNDVDdMLS/8QAGQEBAAMBAQAAAAAAAAAAAAAAAAIDBAEF/8QAKhEAAgIBAwMDBAIDAAAAAAAAAAECEQMSITEEQVEiMmETcYHwFMEjM0T/2gAMAwEAAhEDEQA/AJvREXDgREQBERAEREAREQBERAEREAREQBERAEREARR51pbbeH0cHTcW5wX1Y1LJhrPAkOJ/DGhWR1ZdIKuJDqZaG0qNKm1sXJOZzQ4nmGGyq+qtegt+k9Gs7tERWlQXO7J6UtrYvFYcsDW0JIqZpzBpyvkQMsHmfJbTbm0m4ehVrO+o0kDi42a3zcQPNQBWc9zmd4h1Rzi4gkZgbEGNQTmKozZtDRow4daZOnRzpLRxna9iHjsyAS4ABwObK5sEyDlOsHSy3K5jq82Z2OEDjrWPaeDYDWD+UA/mK6dW423FN8lWRJSaXAREUiAREQBERAEREAREQBERAEREAREQBERAEREAXjnACTYDevVxnWTtwMoOw1N30tYQ6NWUj7ZPAkS0eJO5clJRVslGLk6RHW39pNxFfFYuTldLaX+m1uUR+KC7xeuw6mcKWMxB/wBFvmA8n+pRzi6zTDG6CLeBDvLvBvoVMXVjhQ3BNfEGq97jO+DkB8IYFhwNyyW/l/0jbmWnHX2R1iIuF6d9NhRBw+FIfXcILgQW0hvM6Z43btTuB3Skoq2YoxcnSNL1m9IO1rNwtIyykZqOGmfQCRrlBPmeIXN9G9i/xWKpsvB14NpAy93IkWB4vC14pCBTBJJk1X68CB4+O481LfV3sHsKLqrhFStBj7NMDuN89fMcF5sLzZbfB6MmsOKlydY1oAAAgCwA3DgvURemeYEREAREQBERAEREAREQBEXj3gAkkADUmwQHqLn8b00wNMkdsHuG6mC/3i3vWpxHWXhmiRSq+eRv/wBioPLBOmyxY5vdI7ZFHGJ60pH0WFJ+894a33CStPiusHHONn0GDg1hcfVxVcupxx7k49Nkl2JfRQ1/4sx7hP8AFEeDKY1/KtVj+luNzQ7FVY4tLWf0gKK6uD4JPpZonlxi5sFqdp9KMHQ/xK7AfstOd38rZKgnHYlzyC576kjVzi74rDdJY51xHMjjzUX1V8Imul8slPa/WaLtwtIn/iVLAcwwXPmR4KPsXiXvquqveXPeZLyI5HX5stZs8OcHOcTwuTwTC0WZyTwAvELPknKfuZohjhDgyWim57QajaeYtDnXMNnvGBc2vA1UnVesvBUKbaeGpVKoY0NaI7NsAQLuv7lGWLdS0lp0sL7uSsdpwb62H7ruKTgtjmRRnV9jsNqdPMZiQWiKLHA2Zc+Gb9lytbFhncpQXnfqBzdxPJW30XEEOJDQNG90eBOvFMFQdVeylQaMxsOBJ0HP+yjOTm93ZOEFFbbHb9AejBrua916NN0ucR/iPFy0cb6/3UvLG2Zheyo06cNGVrQcoytmLkDcCZKyVvw4ljj89zzsuV5JWERFaVBERAEREAREQBERAERaHpr0lZs/CvruAc6zabJjPUPsjwsSTwBQFrpd0sp4IBoHaV3iWUhw0zPP1Wz6wY0JEfYrEYrEnPXc+oBfK0htNp/DIuOd+awNlYoVHnE4p+apV7xBhv4QJsGiIAlZfSeoKeGNZry17ogMcS2TYTuN5JIXkZuolllpjsj1sXTxxR1Pk1OPrhrsjWfSybRoDeSRv81r8VWaw2BqVN51Atp4rIwjDTw7qpMveAb3Pe9m/C8rzCYJ2WaYGcj2je958DKlGCjsJSbLVHCVDd5EHQAbvneqMVSpMIl5afT5usgYmzRLoFgCRA4gayOatYouOgB11LgPh4rkqUqJLU0AXvykaRe8TeQY3WhUYt5gQ1sOtG+YJkHyVzDhwbEAgTuc4NBkgWExffwWNTLQ6WunMTmNz6EyR4KUYrkjJvg8bWO8bo1CxMc4yMzsjHbjlOkEjTmsvE4pjYEHfw+eCs0arnGRTDgLXcPA6+CLbehVnjalE2BJNrd4yfDzVQwkAd0Sb+XCfDerD31CYgMEboJP6LKZRE96XWHtEm9p3+Kl2I0UNrMZvB5AZv6VaNao+7Wgfi19B5b1l1ajGiHED7o1iOAurFE1Kj2tptiTDREuPg0SSVwklZ62mfaquLuUW8Q0a+hU29BOjNGhTbXBFSrUaCH5XNDWm+VjXAEDmQCeQstL0N6ushFXGd526kbj8/H8PrOikdacGJp6pL7GTqMya0xYREWoyBERAEREAREQBERAEREAUP8A+0Jny4L7E1vDPDY88ub3qYFg7a2RRxVF1GuwPpu1B3Hc5p3OG4hDqIP6K7bpvLKcDvZcw5tWR07ax2Ee9oyntWvygkAtBAmNNDOi6DEdSVAmaeKqs4Sxrv1BWj6edXVTCYSpiP42pWDMgLHtiQ5wbrnOk6QvP/hOM1KL2uz0P5ilHTJbmrqd/CUy2/dZaZktiRysChxrzRIY/I3UuESBJFrarnNl4VobLqtVkjRhHtRaxsUxryMobUcZPezBo3SDYa7vNKTlSJ6XptnSVXE025nzYHSBpDbXIt8VgV68tgy6OBP6XVOxXS11J5aAZOa03t56LxuADXHvFwb9kjUX38j62Vc472WwaqmXiwNpgyIIkMJdpE6iZN/hdWMEWxnaQzdlJ1PhuV3alZhDeyLgYuZmR4f3VGHaWw497MAJAi/BSXBCRRUrU47xbexBKxxUaJdTrBgJ0t7gd/JXK+V8QO9mE21umMJJAFIACeGs30SuxxPuU4Sk8S5pn7zgSTv03LILIIzPJG/6oHp5b1ae+qdwaBbiZ03+Czdi9H62LflpU3VXA3JsxvNzjYfHgCpaWRvyYNCsHPy02k5i1stEm5A7rbZ3XsLSTqp+6LdFcNg2A02HtCBmqPg1LjTg3hA4b1h9D+hNLB/SOIqVvtRDWWiGD1GY3PLRdWtWLHp3fJkzZdWy4CIiuM4REQBERAEREAREQBERAEREARFxvTrpyzBg06cPrwLatZOhdxdFw3zNonkpKKtkoxcnSOn2ltOjh2561RtNvFxifAak8gor6f8ATajjaJw1JrhTLml1R/dzBpzABusSBcxpEXXDbS2pVxFXtKz3PdaSTeOA0A8BbkmGwhdwM2kxYyNeKyZM7rbY34ulivduWnUxqN8xF54qxXwUGYkmBewE2mN62lXCBnca6Xu1mBfQquvg8jO+4Xi8GQBym4mN0+OioU5PdGhwXDMOrgqbGNBPem8EwRormGim9rd0GJ4frvWZhcLVfRdWIblgNIO8biCNIMQfHcmNwLjTFQDNl1A3Dd8feq5W3TJqkjURLoLcpMkGPGVcfUc0NOWQIu249NZW22fhqdWCWyYFxN5Gq1lbDOFQ0WmQ6q1jTxJs0epAKtg72KJqhhdnuxBijTqPeXaMDiRJ5eyL6my7LZfVnjTBfkpz7RdUL3jyb3fQqV9g7HpYWiyjSaAGgSYu50AF7jvJjVbBbFhXcxSzvscHsXqxw9O+IqPrn7HsU+Vh3j5mOS7TA4GlRYKdGm2mwaNYA0DyCyEVqilwUyk5chERdIhERAEREAREQBERAEREAWj6RbYfRq4SnTyk1qoDs3+XIa6L2OZ7Pet4uB6bVHHaWAaDGXI4mJ1rs/8AwozdInjVyo75FqNqdJKFCq2k8uL3OpANaJ/xC8NMkxAyOny4rO2nj2UKVStUMMptLnHkP13KVojTOZ6wembcCwMpwcRUEtBuGN07R3nYDeeQKg+pVdUeXvl7nSXTO86k7yT8VVtTaT8XWqYipd9V05dzW3DWDk1seZ4rKwFANY99UQ4WEOE6WJG/fYrJkeqX2N+GOiP3MrCYdklzYMAw1wi0cNJ324JiHZXbg1wOmnkrdSr7ILbAHf7/AAWPUqG2pF+7dZpU3SNCbW5nNwpquLSWgNaDJ3gERHM/osbahdmy5i4MyCTwO746ybaqgVQWAZQIBvM23rzEtzWp2DgBDu6CW6EGNbldrajsZW7OzoYcDCOBIAdTI8CRA94HqtLsnGGHgg5cjhP3hw4/2VFGq9zezxBHZgbiYJ3BxtoAI8fXVYoOD3ZS405gaEm0CeIsoU7O2t0Y7MQ9pJaCGmdRG+TfTcreEdkxdF2YGKtJ+aZE9o1xndpMhZeJEhoaZP2bcL31HgVqsQ8ZwTuIkct/nHxU8XuI5KcT6pRUUXAtaRoQCPCLKtemeOEREAREQBERAEREAREQBERAEREBzfWFjH0sC99Nxa4PoXaYMdsyfUSPNc506xGXHMd9nD0nR4VnkfD3Lo+sJk4Gp+PD/wDWYP1XG9MqofisK+IFbB/0Pkjx+lKqycMvxdvya/pRjnnbb5Pcp9k4D8OT4Z3/AMy2vXvtYsoUMM0kds9z382MgAH8z2n8q5TbmJL8dTebOqYdjj45KQI8ZaV7104/tMXh4MgYam4fnc4/oFGD9Uv3ySyL0x/fBy+BEFu/2YHjYx6ldHtFoa2o1gLRYw45tWgm8mfnRc9s43HDeYkBp0PrC2m05FNxF9Bxvb2d+g3LLLmjYjHosc8xTa+o4j2WNLjA1NrxJhaWrtFxeQQWxYjeIO+dLr6O6EdGWYHDtaADVcGmq/eXR7IP2WyQB4nUlRZ14bANLFMxbGdysAHkC3aN3nm5sfyrTHAkt+TJLqG5bcHF4fHZToDbcB8FsHV2kfSZnMI3QYO4SbxpzstE1me7dPnUcVep15n6trt3GBFuapcfBpUjosPWLWta21MyJ35Tcz71dxVMzFOHNjTS/LkLWWiwOOi82EwNdRz9Fs27Ra0DIb6m0DifnwVTTLC7XDTepYxE7/EcfDktLj7XifDXXfzutodoufrEWtutp46a/urVa4s1v1pNoPMeilFVucb7E7dX+124nAUHjVrRTeODmANPqId+YLol889EumVbZzoaM9F5l1E2vYZmn6ro8jAHAietkbTpYmiytRdmY8SOI4gjcQbELdCaktjzsmNwe5mIiKZUEREAREQBERAEREAREQBERAa/pBgjWw9WmPaLZb+NpD2f8zQou21U7XZ4qtM1cC7tMvHDvtUb5a8soUwqM+lODdgcUarWB+HxGZrmHQl89rSPAOEuHMu4KE/JbjfYjfaeInE0nt9mHifuuIcDyufctf0pxb6tRjnfVptptP3Wl2Uf8xW/x2xBQcGNeXYWrJw9V14H1qTzue02PEQeMaOtSElj/Cfnes16ZbmrTrhsV7GIc4CHQQdDGpgT5rcYYTiMLTd9bE4VruYNZrTE74+IWo2I1rBLu8GhwMbhAga/aIC2eOpvGSqyC+jUY+DMteC14kbxmaP0Ki4+qyeraj6KWDtvZNLFUH0KrZY8R4Hc4cwtT0U6a4THCGPDKw9qi4w8Hfln228x5xoukW485qj5Y29sWts7EuoVpy6teBZwg5XDjzHisaowOhzDNhN/mf3lfTHSnYmFxVFzcU0ZGgnObFltQV807JwrO2eQ8BjXnLOpAdYxvMKjLFL1GnBNv0leE2fWkd2AQYm087rIruawDvFxafqAObfnF9N0q86uXBxcTlzDMBqb39QdyoxG0SQWsYBDic0XOgjwEe8rLqbfBtpJclxrgW5SwgyLwdBvEeW9XW0ToAHCDB9g8gZsbc1ZwlR+TM0iZ0y2uIuc3AncrlTF1mjKct5O/wCEKLUuBcTG2hROUTzvbWOSk3qIxlRzMUwyabTSc08HuD2vHoxh/wC6ifGYt7/aIjl6cFNHU/t6g7DjCZWMrU5MNAHaD7Z4v0n14xowKnuZ+odxZIqIi1mAIiIAiIgCIiAIiIAiIgCIiALE2rs+niKT6VQS1w8wdQ4cCDBHgstEOkI9IMDicCyvhajW1KVeTTcZyh49mqw/VeN7d44i6511CYz3HHf6r6F2ps2liKbqVVocx27eDuIO4jcVDPS7opiME1xvUo7qwGg4VAPZP3vZ8NFlzYn24NeHKu/JyMNpOIn6N4Ik+JBv5D1W3xcZRaxAALxmdpMgi4i99Vo9pUmtY0gkuBNvqgEXI4H4rHpbWe0ZTuAvJnX3bkT2LGr3PcdhY74tBgWNiIv906Fd90L616lAGljQ+swexVbBqDk7MQHj70zprqI/djAWOlxMXg3vxPE3WLEtc8m40HE79EhJxIzipckqdNesejjMHWoUaVZmfKO0cWACHA3AcTeIUV0S6i63eGptEcx5LedHOi+MxxDaNN3Zugmo4FlIeL4ObwaCfipUd0Ow2zNl417oq1Th6zXVSI9ppaGMF8ozEb5NuQE0pT93BGWjH7eSFm46Mr4HtASbA8Sd8j0Cuds5rBA4kuEjX9Oaq2Rh8wY2NT8/r7ltsbs+qXNZSGd77ZQJLuHuBWZyWrSjUl6dT8GlwONgZCDG7kfH50Wz7TM0ExaJE3PP0XP0rzYTcEHdvtw0/RZWDxW4kgaTrHJWTgUxlZfdSDnCLa+XHzv71dwOKfQqtq0zD2GQRr5ep/Y77lINJBsY1PEK1WEEQRA+f1UL3LNmj6M6MdKMNjqeai/vAS6mbPZ4jeOYst0vlelWqUajalNzmuB9ppLXAzYgjjvClXo71stFMNxdN5cLGowNvzc0kAHw9AtUcyfJkn07XtJTRcgzrIwBiDUk7shPwMKzU6x6Bc1tKhXqFzg2IY0knQAF1z6eK682Nd0VrBkfCO1REVhUEREAREQBERAEREAREQBazpJtelhcO+rVu32QyxL3OsGAHWfhJ0C2a5Tp3sKtjDhKdM5Wiq51R5AORvZluYA6u7xA5mdy4+NiUUm9yHNnbEr4iaOHpB9QlxflgMpyZjMbNA0AndYFVHqs2qS+aDe6CR9KyHxoGX14ZsotuU/7H2VRw1JtKiwNYPUne5x+s47yVmqEcaXJbLM3sj5fo9BtqZ8owdbfq1obz705T6rvuh/U6Q5lTHuaWgA/w7CTJ1y1H7xpIbrGsazEilpRD6kqo8Y0AAAAAWAFgBwC5brTn/dWMj7DfTtGz7pXVLgeuraXZ7P7EGH4ioxg/CD2jz4Q2PzKT4ILdkP9H6l2WiAYPPf7oXcdCcK920cOSLNNRx5AU3D4uC5nBbNqPpsZRp1KlQEHKxhOXdJO4GOWhUsdAOilfDOdWxLmGq5gaGMJIYCQ50uMSSWt04b152KDnPVW1np55xhDTe9Eedb/AESOGxH8ZRZ9DVP0gAsyoTeeAdr4zyUeyLEf3+f2X1jtHA069J9Kq0OY8EOad4UI9Muqith81XCF1amLln/uNHl7Q8FulCzBjyaeThcNVGbLf+/h86LMBBpi0Tp+x/daak+C6ZmxHlr+q2mBdLS30+KzSjTNkZakV1iBlJEgxx03q3WoRBFuRNjyK9FXM3LzkXuPtA+BK9LM7CJ0HoRoo1TJp7FvC1i06n9Qul2Nt+thanaMZTqOiGve0uyjfABEHcSRNvXmKYGQEjW4IHqq6WYg5XHXj5KEruyyNNUd5jesfaLmkZqdMGe+xg87uJj0lSJ1bUcUMJnxTqjn1Xl7RUJLmsgAC92zBdG6VFHVvj6NHHNGJa17Xw1rniezqH2HibCTLSdRI0vP0EtOBN+puzF1LUfTFV8hERaDIEREAREQBERAEREAREQBERAERCUAUG9P9rsxe1Ms/Q4UGmL2NSZqx5gM/IpK6c9K2YPDPLHNdXdLKbAQYcfrOG4N1PgBvUK7NeadCrvc/KJNy4lxzGeMgeqz9ROo0u5q6XFqlbJr6vMAKeEFSO9XJqH8OlMeGUA+LiunVnB0Qymxg0a1rR4AAK8roR0xSRnnLVJsIiKREhnri6EspzjqDQ1pIFZgFszjAqDgCTB8Z4qKsNULSb8I8vn4L60xuEZWpvpVGhzHtLXNO8EQQvlnpPsn+FxWKw/+U8gTvYRmYf5S1QnGy3HKmWn1ZAcDBm/7qptaCHcdR8QsKjX0BGg14hXXm5CocTVqsz6PeYYPsuMHzn0gwsl1BhaHCWnQxpPMLTUnOaLGNJ89FkjaLZh9gdeDt08j+yqnB3sWwkktzKyEuIItABM+/wB6+ger7bpxeDY5xmpT+jqHi5oEO8XNLXeJK+fc+Rw3gjU6+cfHhKk7qKxBzYymeFF/9bT+ilgbUvhkOpSlC/BLKIi2nnBERAEREAREQBERAEREAREQHN9POkpwOGztAdVqOFOmDpmIJzHiAATG+wUQ7TxlWq4vrVX1qhMAycot7LGCw03AKVesno47GYZppiatB/aMZ9vulrm+MGRzAUT7d2S/Bfw9Sq930tHtmsyFjqb7B1OHSSRmAvzsFk6hTfHBt6VwS35NRiXtAaDAgmRlGbWblU0caD3QSQNBzH6rXsrCs4EmcxJOmvzwWZQpNDjlEACY5ib38lm0Lhm3X3RNvVZtjFYnD1HYh2fI8Na8hoJ7oLmnKADEi/Mjcu1XK9WGGczZ1HNq81Hjwc8lvug+a6pelC9Ks8nLWt0EVFWq1oLnENA1JIA9SuV2t1lbLoa4ltQ/ZozVv4slo8yFIrOtUR9eXRVzgzH0Wy6mAysALlk91/lJB5EcFZ2x14tEjC4Ung6s4NHjlZM+oXCba6z9qYgFprikwggspMa0QdZLpd70aOo5hz4ixE6A2txWYTInfb+607wSZLiTxJJKuis/7XLRVyh4Lo5fJsKwhs8r+RBCuF7cpBNiPO/wWtZWMQTNoV/AgF4k2AIUJQpWyyOW5Uu5Xhaps0zYx+yl7qMH0+Lj/Loz/M6P1UQYa9TxlTZ1EYM9niqx0c6nTH5QXO/rCJetBy/xMlRERXmQIiIAiIgCIiAIiIAiIgCIiALT9KujtHHUH0arQSQ7I+LseRZzT4x4wtZ1jdMP92YdlUUu1fUqCm1pdlaDlc4lxgnRug4qH8X1wbUeZa6jTEzDaU+RL3EnyhDqObZs8szGcr2lzXNuRmByuHK8rcdGcbghWzY4ubRY1xysDnOqOkANGUSBqd3itdgcc6s+q+oRNR1So4AQMznFxgbhcrVbTHet86D9Fjiry6WejJ1g1Il7aPXdRYMmFwjnBoAaaj202wLCGtDjEeC5LavW5tOrIa+nQaf8pgzR+KoXe6FwgahatlnnGTtHadfEOzVqtSqf+I9zvQEwPJYi8JRAUmV5KrDV6gLYCqDVUAvQUADArjBGitkoCuHS/THeB+R8ypT6qOsClhmtweIDadImo4YgugBxJdFQGwG4OnUAReVFLcQRMb9V6HKKW9k3JaVFH1zs7aNGuztKFVlVhtmpua8TvEtOqyl8l7D29iMHV7XDVDTfod7XDg9ps4X36boUxdD+uOhVinjgKFSwFUT2LvGb0vORzCmVkpIqabw4AtIIIkEGQRxBGqqQ4EREAREQBERAEREAREQEUf7RX/ksL/8AJH/SeoNREZ02uxPbb+f+krH2lqiLKv8Ad+/Jv/53+DCXpRFqMJ4iIuAIiIAiIgCIiAIiIAvCiLoPofqG/wDSKX+pW/rUhoi6RCIi4D//2Q==
منابع:
http://fars.farhang.gov.ir
wikipedia.org
آخرین ویرایش:
