[صنایع دستی ] - مراحل تبديل پشم به خامه قالي بافي(نخ پشمي)

دانشجوي كامپيوتر

دستیار مدیر تالار هنر
کاربر ممتاز

مرحله سرت كردن: مشخصات پشم به محل پرورش، نژاد و طرز تغذيه گوسفند بستگي دارد و همچنين پشمهاي قسمتهاي مختلف بدن گوسفند از لحاظ كيفيت و ظرافت يكسان نيست و آنجه در جنوب خراسان متداول مي باشد به شرح ذيل مي باشد: الف) پشم سفيد درجه يك: اين نوع پشم شامل كل پشمهاي سفيد بدن گوسفند و بدون در نظر گرفتن پشمهاي دست و پاي حيوان مي شود.
ب) پشم سفيد درجه دو: اين نوع پشم شامل پشمهاي سفيد دست و پاي حيوان و پشمهاي سفيد الياف كوتاه مي باشد.
ج) پشم الوان: مخلوطي از پشم هاي سياه و قهوه اي شتري و خاكستري و ساير رنگها مي باشد.
د) پشم شكري «كبود»: پشمهايي كه كمي تيره از پشمهاي سفيد باشند در اين رده قرار مي گيرند.
هـ) پشم مشكي:چنانچه درصدبيشترپشمهاي موردسرت مشكي باشندآنهارا در اين طبقه قرار ميدهند. مرحله حلاجي و شستشو:پس از طبقه بندي پشم هر قسمت از پشم تفكيك شده و با دست و يا ماشين حلاجي مي شود. و بعد شسته مي شوند و بعد خشك مي كنند و شستشوي پشم در روي بدن حيوان به صورت ابتدايي با آب ساده و يا با آب و صابون در داخل رودخانه و يا حوضچه هاي معمولي صورت مي گيرد و به اصطلاح به آن گرده شور مي گويند. مرحله ريسندگي: بعد از اينكه پشم تميز شد و براي اينكه الياف حلاجي شده به صورت هاي محكمي تابيده و جهت مصرف در قاليبافي و يا جاجيم و گليم و غيره در آيد نياز به رسيدن دارد و در قديم و حالا كمتر ريسندگي به وسيله دست صورت مي گرفت. بدين صورت بود كه پشم آماده شده را بوسيله ابزار چوبي به نام دوك مي ريسيدند و نحوه عمل بدين ترتيب بوده است كه پشم به صورت كلافهاي روي مچ دست قرار داده در اين حالت شخص ريسنده پشم را به تدريج از مچ دست به سمت دوك به مقدار زياد باز نموده و به صورت نخ نيم تاب در آورده و با چرخ دادن دوك و با شيوه خاصي به تدريج پشم نيم تاب را به سر دوك هدايت كرده و در اثر گردش دوك پشم تاب لازم را يافته و به نخ تبديل شده و به دور دوك پيچانده مي شود. پشم ريسي ماشيني: پشم شسته و خشك شده را كه ابتدا به نسبتهاي لازم مخلوط آب و روغن روي آن پاشيده اند پس از حدو 12 ساعت توسط دستگاه حلاجي زده شده و در دستگاه كاردنيك(كرميل) كه كار به نظم كشيدن الياف پشم و تبديل پشم طي مراحل به صورت اتوماتيك به نخ تبديل مي شود.نمره پشم با يكي از عوامل درجه بندي، نمره پشم است. نمره پشم به ظرافت و طول الياف آن بستگي دارد.
پشم يا كرك بره: ظريف ترين پشم از بره جوان هشت ماه چيده مي شود كه كيفيت بسيار لطيف و عالي دارد و شش ماه بعد در 14 ماهگي پشم گوسفند قويتر و ضخيم تر مي شود و بدين ترتيب هرچه گوسفند مسن تر شود كيفيت پشم آن نا مرغوب تر خواهدشد.
پشم قوچ: پشمي است كه ضخامت و كلفتي آن از حد معمولي بيشتر است.
پشم ميش: پشمي كه در آن تارها يا يكدست يا مخلوط است. خصوصيات فيزيكي پشم:
استحكام كشش تا حد پارگي پشم در شرايط خشك 7/1-1 گرم بر دينر و اين استحكام در حالت خيس6/1-8/0 گرم دينر مي باشد. تأثير حرارت:
اگر پشم براي مدت زيادي در صد درجه سانتي گراد حرارت داده شود از استحكام آن كاسته شده و حالت نرمي و لطافت خود را از دست مي دهد و. در حرارت 130 درجه سانتي گراد تجزيه شده و به زردي مي گرايد.و در 300 درجه سانتي گراد سوخته و كز مي كند. پشم در مجاورت با شعله سوخته و از خود بوي پر يا موي سوخته مي دهد و در اثر دور كردن شعله سوختن پشم متوقف مي گردد. تأثير نور آفتاب:
كراتين پشم تحت تأثير نور آفتاب تجزيه شده و گوگرد پشم نيز به اسيد سولفوريك تبديل گرديده و سبب تغيير رنگ پشم و خشن شدن آن در زير دست شده و از استحكام آن كاسته مي شود. تأثير اسيدها:
پشم در اسيد سولفوريك داغ به طور كامل تجزيه مي گردد، در اسيد نيتريك نيز پشم را اكسيد كرده و به آن صدمه مي زند ولي پشم در مقابل ساير اسيدها مقاوم است. تأثير قليايي ها:
كراتين پشم در مقابل مواد قليايي حسا بوده و در سود سوز آور حل مي شود.
شستشو و عمليات تحميكي پشم در محيط قليايي بايد ملايم و با دقت انجام گيرد و حتي اگر سود غليظ و داغ باشد باعث صدمه ديدن پشم و زردي ان مي شود. مواد قليايي ضعيف مثل آمونياك، بوراكس و فسفات سديم تأثير سوء زيادي روي پشم ندارند. تأثير مواد احياء كننده:
مواد احياءكننده باندهاي دي سولفيد موجود در ليف پشم را مي شكنند. تأثير رطوبت: پشم بيش از هر چيز ديگري به آساني رطوبت را جذب نموده و به راحتي نيز آن داغ و بخار در مدت كوتاهتري روي ليف پشم اثر گذاشته و از استحكام آن مي كاهد.
الياف پشم داراي شفافيت و درخشش طبيعي است كه با توجه به نوع و خصوصيات آن متفاوت مي باشد. شفافيت ليف بستگي به فرم و طبيعت ليف و ميزان انعكاس نور از سطح ليف دارد به طور مثال پشم گوسفندان نژاد انگليسي لينكن وليستر به نسبت منعكس نمودن نور حالت شفافيت و باقي ابريشم را دارد و رنگ پشم گوسفنداني كه معمولاً براي توليد پشم پرورش داده مي شوند سفيد مي باشد.منبع:pnu-club.com
www.beytoote.com/
 

Similar threads

بالا