شهر الکترونیک

[همراهی]

شهر الکترونیک​

مقدمه
حرکت به سمت شهرهای الکترونیک با توجه به افزایش جمعیت و تغییر ساختار روابط بین افراد امری اجتناب ناپذبر است. شهر الکترونیک و شهروندالکترونیک با توجه به اینکه بخشی از پروژه دولت الکترونیک می باشد و از منظر برخی صاحب نظران نقطه آغاز دولت الکترونبک می باشد بسبار مهم و بکی از ارکان اصلی دولت الکترونیک است. به دلیل اینکه جهان به سمت الکترونیکی شدن پیش می رود ما نیز برای تعاملات و ادامه حیات اجتماعی ،اقتصادی، سیاسی و...خویش ناگزیر به پیوستن به این جریان می باشیم و این امر بدون داشتن شهر الکترونیک و شهروند الکترونیک تقریبا" محال و غیرممکن است.

شهر الکترونیکی چگونه شهری است؟
برای درک بهتر و پاسخ به این سئوال به ارائه چند نمونه می‌پردازیم: برای مثال فردی که به دنبال ساخت ساختمان و متقاضی دریافت مجوز از شهرداری است پس از ورود به شبکه اطلاع‌رسانی شهرداری، خدمات مورد نیاز خود به همراه مشخصات زمین تحت مالکیت و ساختمان دلخواه خود را وارد شبکه می‌کند، سپس شهرداری الکترونیک بر اساس استانداردهای موجود، میزان مساحت قابل ساخت و طبقات ساختمان را به متقاضی اعلام می‌کند و در نهایت فرد متقاضی بر اساس مجوز شهرداری با ورود به شبکه مهندسان مشاور با یکی از شرکت‌های مشاور بر اساس طرح و قیمت مناسب به توافق می‌رسد.در این مرحله متقاضی حتی قادر است طرح ارائه شده از سوی مهندس مشاور را به صورت سه بعدی روی صفحه مانیتور مشاهده و اصلاحات دلخواه خود را اعمال کند.این طرح پس از تایید از سوی شهرداری الکترونیک و صدور مجوز با ورود به شبکه امور پیمانکاران و با انتخاب بهترین پیشنهاد از لحاظ قیمت به مرحله عقد قرارداد رسیده و سپس به اجرا درمی‌آید.​

حتی ارائه گزارش کار از سوی پیمانکار به کارفرما نیز می‌تواند از طریق شبکه صورت پذیرد. کل این پروسه در شبکه هوشمند می‌تواند در کمتر از 2 ساعت به پایان رسد، در حالی که در شرایط عادی مراحل یاد شده به 1 تا 2 سال زمان نیاز دارد.​

همچنین در زمینه حمل و نقل شهری یکی دیگر از امکانات شهر الکترونیک این است که اگر تمام خودروها به سیستم موقعیت‌یاب محلی مجهز شوند در تمام طول مسیر از قدرت تشخیص موقعیت جغرافیایی خود برخوردار خواهند بود و پلیس نیز به این ترتیب توان مدیریت ترافیک را به راحتی در دست خواهد داشت.علاوه بر این در چنین سیستمی اصولا تصادفی رخ نمی‌دهد، چرا که در صورت احتمال بروز برخورد میان دو متحرک با اعلام خطر به موقع در یک کیلومتر قبل از محل پیش‌بینی تصادف از بروز حادثه جلوگیری می‌شود.در حقیقت با این روش حوادث رانندگی تحت کنترل درآمده و حتی در صورت وقوع روی مانیتور پلیس ثبت می‌شود و نیازی به اطلاع‌رسانی مجدد نیست.

​

بنابراین علاوه بر افزایش سرعت رسیدن پلیس به محل حادثه، دیگر نیازی به کشیدن کروکی نخواهد بود و همین امر کار شرکت‌های بیمه را سهل‌تر از گذشته می‌کند.همچنین تصور کنید در یک شهر دیجیتالی وجود سیستم هوشمند تا چه حد قادر خواهد بود خدمات اورژانسی را گسترش دهد.برای مثال فردی را در نظر بگیرید که از یک طرف دچار عارضه قلبی شده و هر ثانیه برای او حکم مرگ و زندگی دارد و از طرف دیگر مرکز اورژانس هم نمی‌تواند در مورد صحت هر تماس تلفنی اطمینان حاصل کند، در این شرایط سیستم هوشمند به مرکز اورژانس این امکان را می‌دهد که به مجرد برقراری تماس تلفنی، محل سکونت تماس گیرنده و حتی نام مالک آن روی مانیتور مرکز اورژانس حک شود.از سوی دیگر محل حادثه روی مانیتور آمبولانس قرار می‌گیرد و سیستم اطلاع‌رسانی جغرافیایی (GIS) نیز به مرکز اورژانس اطلاع می‌دهد که نزدیک‌ترین آمبولانس به شخص حادثه دیده کدام است و کوتاه‌ترین مسیر تا مقصد و نزدیک‌ترین مرکز فوریت‌های پزشکی و بیمارستان هم مشخص می‌شود.بنابراین با استفاده از سیستم ناوبری هوشمند در لوای طرح شهر الکترونیک، اطلاعات مکانی، مسیر حرکت، سرعت و موقعیت مربوط به وسایل نقلیه از جمله وسایل نقلیه عمومی، پلیس، آتش نشانی، آمبولانس‌ها، اتوبوس‌ها و دیگر وسایل قابل دریافت است.اهمیت این موضوع وقتی بیشتر روشن می‌شود که توجه داشته باشیم سیستم‌های ناوبری مطلوب آن دسته از سیستم‌هایی هستند که امکان تغییر نقشه و استفاده از نقشه‌های موجود و به روز کشور، قابلیت حمل و نقل و قیمت قابل قبول و مناسب داشته و در بازار نیز به راحتی در دسترس باشند.

​

نتیجه گیری:
عوامل متعددی وجود دارد که سیاستگذاران را تشویق می کند تا جوامع خود را به سمت الکترونیکی شدن سوق داده و موجب توسعه فناوری اطلاعات را در کشورهای خود فراهم آورند. و این جز با ایجاد و راه اندازی شهرهای الکترونیکی که منتهی به دولت الکترونیکی شود میسر نخواهد شد. به چند مورد از این عوامل اشاره می کنیم:
ـ با ایجاد شهر الکترونیکی و نقش فناوری بسیاری از مشکلات اقتصادی و سیاسی و اجتماعی کشور رفع خواهد شد.
ـ بیشتر موسسات و نهادهای برای اجرای برنامه های خود از نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات بهره خواهند برد.
ـ باعث خواهد شد که بین کشورها شکاف دیجیتالی ایجاد نگردد


منبع :وبسایت تخصصی مدیریت شهری+همشهری انلاین+وبلاگ شهر الکترونیکی

 

[همراهی]

ويژگي هاي شهر الكترونيك:

▪ حقوق شهروندان در شهرهای الکترونیکی
در عصر اطلاعات و متناسب با اهداف سند چشم‌انداز بیست‌ساله و با تلاش روزافزون دولت و تمامی آحاد جامعه برای شکل‌گیری جامعه اطلاعاتی و جامعه دانش پایه، به سمت کشوری حرکت می‌کنیم که در آن، مفهوم شهروندان به افرادی اطلاق می‌گردد که مسئولیت‌پذیر، پاسخگو و فعال، کمک‌دهنده و دارای نقشی مؤثر در فرآیند توسعه ملی بوده و منفعل، ساکن و مددجو نباشند. از این رو حصول اطمینان از کاربرد فناوری اطلاعات در همه ابعاد زندگی و سیستم‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی موجب تحولی بزرگ در شیوه زندگی، کار و فعالیت آنها و از حقوق اساسی هر شهروندی به حساب می‌آید.
در چنین جامعه‌ای، توانمندی شهروندان در پردازش، ذخیره، انتقال، تولید و به‌کارگیری داده، اطلاعات و دانش از اهمیت به‌سزایی برخوردار است. در سایه تحقق حقوق ملت در چنین جامعه‌ای، افراد شایسته، با مهارت، دارای شوق و انگیزش، پاسخگو و نوآور می‌تواند در ارتقاء سطح کیفیت زندگی فردی و اجتماعی یک شهر و حتی کشور وظایف بزرگی را به عهده می‌گیرد. این‌گونه شهروندان قادرند در بازار جهانی فعالیت نموده و به مبادله ثروت و دانش خود به دور از هر‌گونه محدودیت جغرافیایی، فیزیکی و اقتصادی در کوتاه‌ترین زمان و در هر مکانی مشغول شده و شکل‌دهنده اقتصادی متنوع، توأم با افزایش قدرت رقابت باشند. جامعه‌ای که در آن با رعایت حقوق و قوانین الکترونیکی حاکم بر فضای دیجیتال، قدرت جذب دانش و استعداد از اقصی نقاط جهان نیز امکان پذیر می‌گردد. از این رو دسترسی به جامعه اطلاعاتی در سطح ملی و منطقه‌ای و توسعه دولت الکترونیکی با ایجاد شهر های الکترونیک و کاهش زمان و هزینه ارائه خدمات به شهروندان نیازمند فراهم آوردن فرصت‌های برابر، عادلانه و امن اطلاعاتی برای همه شهروندان توام با رعایت حقوق فردی و اجتماعی آنان است.

▪ تعامل خانواده و شهر الکترونیکی
زندگی در شهر الکترونیکی، مطالعه و افزایش اطلاعات و مهارت‌های تک تک شهروندان و به خصوص والدین و خانواده‌ها را می‌طلبد، چرا که این خانواده‌ها هستند که نهایتا به عنوان کاربران سیستم در جهت تامین نیازهای خدماتی خود به سایتها و پورتال‌های شهر الکترونیک مراجعه می‌کنند.
▪ تدوین و اجرای قوانین و مقررات شهرهای الکترونیکی
جهت برپایی و ایجاد شهر الکترونیک، علاوه بر تدوین و اجرای قوانینی مناسب در جهت تحقق دولت الکترونیک، لازم است قوانین ویژه‌ای خصوصا در جهت رعایت استاندارهای امنیتی تدوین و تنظیم گردد. به طوری که متناسب با نیازها و ویژگی‌های هر شهر الکترونیک ارائه شده باشد. این قوانین و مقررات از سوی دولت در بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی قابل بررسی است.
رفاه اجتماعی و امنیت اجتماعات در شهرهای الکترونیکی چگونه است؟
مزایای الکترونیکی شدن از جمله سرعت و دقت بالاتر و کاهش هزینه‌های سربار، باعث گسترش شهرهای الکترونیک شده است. در مقایسه با زندگی کنونی، یک شهروند الکترونیک از سطح رفاه اجتماعی بالاتری برخوردار است.

▪ مقوله امنیت در شهر الکترونیک
همان‌گونه که می‌دانیم در یک شهر الکترونیک که ثمره توسعه دنیای اطلاعات است، کلیه مراکز دولتی و خصوصی با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات و از طریق شبکه‌های متعدد با هم در ارتباط می‌باشند تا بدین وسیله امکان انجام فعالیتهای بانکی، تبادلات مالی و تجاری، بهداشتی، آموزشی و خدماتی را به صورت الکترونیک و برخط برای تمامی شهروندان در کلیه اوقات شبانه‌روز فراهم آورند. این مهم زمانی تحقق مییابد که اطلاعات به صورت مطمئن، با صحت و سقم کامل و با حفظ امنیت و محرمانگی منتقل، نگهداری و یا در دسترس افراد قرار گیرد. از آنجا که مسئولیت بخش عمده‌ای از زیرساخت‌ها و سیاست‌ها و بررسی مسائل امنیتی در شهر الکترونیک، وابسته به دولت‌ها است، لذا این امر در جهت تحقق دولت الکترونیک نیاز به توجه و تدابیر ویژه‌ای دارد.
خوشبختانه اهمیت مقوله امنیت در فضای الکترونیکی تا جایی است که در سند راهبردی پیشنهادی نظام جامع فناوری اطلاعات کشور نیز به عنوان یکی از عوامل بسیار مهم، بدان پرداخته شده است.

 

[همراهی]

شهرداري الکترونيک چيست ؟​

شهرداري الکترونيک ، سازماني است که با بهره گيري از فناوري اطلاعات ، خدمات خود را در حوزه وظايف شهرداري به صورت سريع ، قابل دسترس و امن به شهروندان ارائه مي کند .خدمات اين شهرداري به صورت 24 ساعته و فارغ از محدوديت هاي زماني و مکاني در شهر واقعي است.


ويژگي هاي شهرداري الکترونيک {mosimage}
حذف پرونده هاي کاغذي و تبديل آن به اطلاعات ديجيتالي .
حذف بخش هاي مربوط به پاسخگويي تلفني در سازمان.
توجه به ارتباطات الکترونيک و لزوم به کارگيري آن در بخش هاي پاسخگويي.
ايجاد محلي براي تبادل نظرات شهروندان درباره عملکرد شهردار و سازمان شهرداري.
پرداخت عوارض هاي مربوط به نوسازي و ... از طريق اينترنت.
حذف روند هاي مربوط به پرونده هاي شهرداري و کاهش افزايش رفت وآمد فيزيکي به سازمان.
اطلاع رساني روزبه روز فعاليت هاي شهرسازي وامور مربوط به شهر.

ضرورت ايجاد شهرداري الکترونيک

در دنياي امروز که هر بيشتر به سمت ماشيني شدن قدم مي گذاريم ديگر روابط چهره به چهره و مستقيم نمي تواند پاسخگوي مشکلات ما باشد در شهرهاي امروز ما با افزايش جمعيت ودر نتيجه آن افزايش ترافيک شهري رو به رو هستيم . هم چنين روش هاي بروکتراتيک گذشته و کاغذ بازي هاي پيشين نمي تواند روشي مناسب در جهت رسيدگي به کارهاي اداري شهروندان باشد از اين سازمان هاي مهم نظير شهرداري ها در شهرهاي بزرگ که به نوعي قلب تپنده شهر محسوب مي شوند بايد دست از روش هاي پيشين برداشته و وارد دنياي الکترونيک و مجازي شوند . دنياي که در آن فعاليت ها بسيار سريعتر و مطمئن تر انجام مي گيرد و نيازي به تراکم جمعيت در دنياي فيزيکي نيز نيست. بايد براي کاهش ترافيک شهري ، هزينه هاي انجام کار ، برخوردها و ناراحتي هاي رواني ، فساد اداري و دهها مشکلي که همه روزه درادارات و سازمان هاي بزرگ با آن روبرو هستيم چاره اي انديشيد وبهترين راه حل ايجاد سازمان هاي مجازي است که از مشکلات ياد شده مي کاهند و حتي به بهبود روند کاري نيز منجر مي شوند .
براي کاهش بسياري از معضلات شهري از جمله ترافيک، آلودگي‌هاي زيست محيطي و هزينه‌هاي سنگين ناشي از ترددهاي غير ضروري شهروندان کشور در آينده‌اي نه چندان دور بايد خدمات شهرداري از طريق شبکه اينترنت و پايگاه‌هاي الکترونيکي اين نهاد دريافت گردند .اين اقدام خود يکي از گام هايي است که در مسير ايجاد دولت الکترونيک نيز مي تواند بسيار موثر باشد .

شهروند الکترونیک کیست ؟​

شهروند الکترونیک، کسی است که توانایی انجام وظایف روزمره‌ای که ایفای نقش‌های متفاوت درطول زندگی برای وی بوجود می‌آورد را با کمک ابزارهای الکترونیکی داشته باشد.
تمامی انسان‌ها در طول زندگی خود، نقش‌های متفاوتی را ایفا می نمایند. برای هر یک از ما، در نقش فرزند، والدین، خویشاوندان دور و نزدیک، کاسب، تاجر، کارمند، مدیر، تولید کننده، دانش آموز، دانشجو، معلم ، استاد، رئیس دانشگاه و ده‌ها نقش کوچک و بزرگ دیگر وظایفی متصور است که به صورت روزمره به آنها می‌پردازیم. ما تا به امروز این وظایف را به کمک روش‌های فعلی انجام می‌دادیم، اما امروزه ابزار الکترونیکی، انجام امور و ایفای وظایف شهروندی را بسیار ساده‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر نموده است.
به عنوان مثال، یک زن در یک خانواده نقش یک همسر و مادر را بر عهده دارد. بخش عمده‌ای از خریدهای خانه بر عهده مادر است، پرداخت قبوض، پیگیری وضعیت تحصیلی فرزندان و ده‌ها وظیفه ریز و درشت دیگر بر عهده وی گذاشته شده است. چنانچه این مادر بتواند برخی از این وظایف را با استفاده از ابزارهای الکترونیکی مانند وب سایت‌ها، پست الکترونیک و ...به انجام رساند، طبعا صرفه‌جویی بسیاری در وقت و هزینه خانواده خواهد شد و این وقت و هزینه اضافه را صرف امور مهم دیگری خواهد نمود. این مادر در محل کار خود در نقش یک معلم، کارمند، مدیر و غیره است؛ در این نقش‌ها نیز وی می‌تواند با استفاده از ابزارهای الکترونیکی انجام امور را تسریع و کم هزینه‌تر نماید. این مادر/ کارمند نقش‌های اجتماعی متفاوتدیگری را نیز ایفا می‌نماید که در هر کدام از آنها ابزار الکترونیکی به نحوی می تواند به وی کمک نماید. وی وقتی یک شهروند الکترونیکی خواهد بود که بتواند این وظایف مختلف را با کمک ابزار الکترونیکی و با کیفیت و کمیت بسیار بهتری به انجام رساند.
مقوله های جدیدی چون تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، آموزش الکترونیک، سلامت الکترونیک، انتشارات الکترونیک، انتخابات الکترونیک و ... هر یک در برگیرنده قسمتی از زندگی و فعالیت‌های روزمره ما هستند. شهروند الکترونیک باید بتواند در قالب آن‌ها به انجام وظایف خویش بپردازد.
شهروند الکترونیک به شهروندی گفته می شود که توانایی استفاده از خدمات برخط دولتها را در حد مطلوب داشته باشد. در واقع شهروندان الکترونیک همان کاربران جوامع اطلاعاتی هستند.

شهروند الکترونیک چه مهارت هایی دارد ؟​

استاندارد آموزشی شهروند الکترونیکی ( ECitizen ) که طراحی آن توسط بنیاد بین المللی ICDL انجام شده است ، تلاش جدیدی در راستای نیل به اهداف جامعه و دولت الکترونیکی در تمام کشورهای دنیا به شمار می رود.
مطابق این استاندارد شهروند الکترونیکی کسی است که از حداقل دانش لازم در رابطه با مفاهیم پایه ICT ، حداقل توانایی لازم در بکار گیری سیستم عامل ویندوز و واژه پرداز مایکروسافت ، توانایی کافی برای برقراری ارتباط با اینترنت و وب جهان گستر ، توانایی مبادله پیامهای الکترونیکی از طریق فناوری پست الکترونیک ، توانایی کافی برای یافتن اطلاعات مورد نیاز با انجام جستجوهای موثر در وب ، توانایی مقابله با پیامدهای منفی و آسیبهای احتمالی ناشی از استفاده ناصحیح از اینترنت و استفاده از کاربردهای مثبت این فناوری ، توانایی یافتن اطلاعات راجع به نحوه انجام کارهای مختلف از طریق اینترنت ، توانایی تکمیل فرمهای آنلاین اینترنتی و نجام کارهای روزمره مختلف از طریق شبکه برخوردار باشد.با توجه به تعریف ارائه شده ، امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان ، اغلب شهروندان در حال تبدیل شدن به شهروند الکترونیکی هستند و در کشورمان نیز تا چند سال دیگر شهروندان مجبورند که شهروند الکترونیکی باشند و دولت نیز ناچار به ارائه خدمات الکترونیکی مانند شهرداری الکترونیکی ، تجارت الکترونیکی ، بانکداری الکترونیکی ، تفریحات الکترونیکی ، مشاوره و بهداشت الکترونیکی و حتی بازیهای الکترونیکی و سایر خدمات می باشد.
در واقع کسب هر یک از مهارتهای فوق توسط کارکنان دولت و عموم مردم قدم بسیار مهمی برای دستیابی به یک جامعه الکترونیکی پویا و به تبع آن نیل به اهداف دولت الکترونیکی به شمار می رود. در صورت توجه دولتمردان و مسئولان ذیربط به مقوله شهروند الکترونیکی و تلاش آن ها به منظور نهادینه کردن آن در میان عموم مردم و کارکنان دولت ، دستاوردها و نتایج مثبت زیادی در کوتاه مدت و میان مدت حاصل خواهد شد.

​

شهروند الکترونیکی: حقوق الکترونیکی

فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی چهره سنتی جوامع را دگرگون ساخته است. عصری که در آن زندگی می کنیم را عصر اطلاعات مینامند. عصری که اساس ایجاد آن بر پایه اطلاعات است و مولفه اصلی آن دانش است.هر روز تعداد زیادی از مردم به شبکه های جهانی متصل واطلاعات مورد نیاز خود را ظرف کمتر از چند ثانیه بدست می آورند.
در این قسمت سعی شده ساختار شهروند الکترونیکی توضیح داده شود و حقوق، اخلاق و مهارت های لازم برای یک شهروند الکترونیکیتببین شود.شهروند الکترونیک کسی است که از حداقل دانش لازم درباره مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردار است ، تواناییبرقراری ارتباط با اینترنت و ارسال و دریافت پیام های الکترونیکی از طریق پست الکترونیک را دارد و همچنین اطلاعات ، خدمات ، کالاها و نرم افزارهای مورد نیاز خود را از طریق اینترنت جستجو می کند.
چالش جدیدی که شهروندان برای سازگاری و ادامه حیات در این جامعه پیش رو دارند را می توان در سه شاخه اصلی قرار داد:
- اداره حقوق فردی در عصر الکترونیک
- محافظت در برابر سو استفاده های الکترونیکی
- اطمنیان از ایمنی تعاملات از طریق زیر ساختار های اطلاعاتي مناسب
حقوق افراد در عصر الکترونیک لازمه زندگی و زیستن و یا فعالیت در هر یک جامعه اطلاعاتی مستلزم بهره مندی و برخورداری از ابزراهای مناسب و دسترسی به یک سری از امکانات لازم می باشد. در هردوره از زندگی بشر ما شاهد استیلا و برتری یک عامل یا عوامل که در واقع مولفه آن عصر و دوره بشری هستند می باشیم. در دوره اطلاعات همانطور که از اسم آن پیداست کانون توجه و محرکه اصلی تلاش هماناطلاعات است البته اطلاعات دقیق، موثق و به روز علمی.امروزه دستیبابی به این اطلاعات برتری و قدرت تمام توجه دولت ها و کشورها را به خود معطوف داشته است و برتری اطلاعاتی جای خود را به برتری نظامی و تسلیحاتی داده است. لذا دولتی برتر محسوب می شود که دارایاطلاعات بیشتر و کامل تر است.
جهان به دو قطب دارندگان اطلاعات و آنها که به اطلاعات دسترسی ندارند یا دسترسی کامل ندارند تقسیم شده است. فقیر کسی است که به اطلاعات دسترسی ندارد و غنی کسی است که دارای اطلاعات است .از طرفی ما شاهد انبوهی اطلاعات هسیتم این موج انبوه و سرگرداناطلاعات که معمولا حاوی اطللاعات مخدوش یا ناصحیح علمی است عرصه را بر تحقیق یا حتی عملکردهای ساده نیز تنگ کرده است. حال تکلیف فردی که می بایست بین این حجم اطلاعات تصمیم گیرد آنهم تصمیمی عاقلانه و عقلایی چیست؟ با این وجود برمی گردیم به مساله اصلی که همان شهروندی الکترونیکی است.
حقوق این شهروند چيست؟ حافظ این حقوق کیست؟
ما برای بقا و بهینه زیستن در این جامعه می بایست از حقوق خود مطلع باشیم تا قدرت مواجهه با مسایل و مشکلات را داشته باشیم.برخی از این فاکتورهای اساسی عبارت است از:
- حق دسترسی برابر و یکسان به ابزراهای جدید برای تمامی شهروندان.
- امکان فرصت های برابر یادگیری برای تمام شهروندان، تا قادر باشند از فناوری های نوین براحتی استفاده کنند و در جامعه زندگی کنند.
- توسعه مفهوم (سطح )سواد که شامل قدرت و توان تحلیل اطلاعات (از فرمت ها و اشکال مختلف) در موضوعات مورد نیاز.
- دسترسی برابر به اطلاعات درباره خدمات عمومی و دولتي.
آنچه مسلم است، این است که دستیابی به حقوق مناسب و دسترسی به اطلاعاتي که این حقوق را شامل می شوند، نیازمند داشتن اخلاق و مهارت های خاص مورد نیاز یک جامعه الکترونیکی است.

 

[همراهی]

شهر مجازی ضرورت بنیادین برای کلان شهرهای ایران

ازدحام و تراکم جمعیت های بزرگ و تفاوت جمعیت شب و روز در شهرهایی مثل تهران، نیویورک، لندن و توکیو همراه با آلودگی گسترده نور، صدا، هوا و فضا و مسئله ترافیک و زمان، منشاء یافتن چاره ای برای کاهش آلام ناشی از زندگی در اینگونه شهرها شده است. مهمترین مسئله در این شهر ها حرکت جمعیت است. حرکت جمعیت اعم از حرکت با وسیله نقلیه و یا ازدحام جمعیت در مراکز فروش و خدمات اداری و رفاهی شهر، علت اصلی بسیاری از "مسائل شهری" اعم از مسائل انسانی شهری و یا حوادث و سوانح شهری در شهرهای بزرگ می باشد. با ظهور صنعت همزمان ارتباطات (عاملی، 1383)، کامپیوتر و بدنبال آن ارتباطات شبکه ای از طریق آرپانت و سپس شکل فراگیر این ارتباط در قالب اینترنت فضای جدیدی برای شهر بوجود آمد که از آن تعبیر به "شهر مجازی" می شود. ظهور شهر مجازی در درجه اول موجب کاهش "حرکت جمعیت" در شهر واقعی و در درجه بعدی "فضاهای همزمان" را بدون فرسایش و اصطکاک با یک هندسه موازی امکان پذیر می سازد. در واقع دو فضائی شدن شهر در فضای واقعی و فضای مجازی، نوعی "مدیریت کنترل حرکت جمعیت شهری" محسوب می شود که تلاش می کند با عقلانی کردن روند حرکت جمعیت شهر آرامتر، کم هزینه تر و برخوردار از امنیت شهری و امنیت روانی شهروندان را فراهم کند. در فضای جدید معنای مکان بازسازی می شود و نگاه به شهر بعنوان "فضای مکانها" تبدیل به "فضای جریانها " (Space of Flows) (کستلز ، 1992) (Castells) می شود که از یک سو حرکت جمعیت و از سوی دیگر حرکت اطلاعات را اجتماعی می کند. این تغییر در واقع زمینه نگاه یکپارچه به شهر دو فضائی شده را فراهم می کند.

• ظهور شهر مجازی در درجه اول موجب کاهش "حرکت جمعیت" در شهر واقعی و در درجه بعدی "فضاهای همزمان" را بدون فرسایش و اصطکاک با یک هندسه موازی با شهر واقعی امکان پذیر می سازد.

• این فضای جدید از یک طرف محصول توسعه سخت افزار و نرم افزارهائی بود که خلق "واقعیت مجازی" را امکان پذیر می ساخت و از طرف دیگر متاثر از تمایل به رهیدن از "فرسایشهای انرژی" در جهان واقعی و اندیشه زندگی در "جهان دیگر" بود. پرهیز از فرسایش انرژی انسان، سوخت و فرسایش محیط زیست و دسترسی های آسانتر و فشرده تر به امکانات اداری و شهری، شرایط ظهور "شهر مجازی" را فراهم ساخت و نظام جدید "شهرسازی واقعی-مجازی " (عاملی، 2004) را محقق نمود.
  

• دو فضائی شدن شهر در فضای واقعی و فضای مجازی، نوعی "مدیریت کنترل حرکت جمعیت شهری" محسوب می شود که تلاش می کند با عقلانی کردن روند حرکت جمعیت شهر آرامتر، کم هزینه تر و برخوردار از امنیت شهری و امنیت روانی شهروندان را فراهم کند
• واقعیت مجازی یک ترکیب ذهنی از واقعیت و غیر واقعیت است که متکی بر سه بعد اساسی یعنی

شهر سازی واقعی- مجازی (Vireal City Planning) به ظرفیت های واقعی شهر در کنار ظرفیت های مجازی شهر توجه می کند و شهر را با توجه به این دو فضا می سازد. شهر های آینده ناگذیر از اساس با نگاه به این فضا ساخته خواهد شد و شهرهای موجود نیازمند بازسازی جدید و اضافه کردن "فضای شهر مجازی" به شهرهای واقعی است. در این روند با توسعه نرم افزارهای کامپیوتری، ساحت جدیدی از "رئالیسم شهری" که فضای شهر مجازی را به فضای شهر واقعی نزدیک می کند، تحقق پیدا می کند. این رئالیسم "درک شهودی " (Intuitive Perception) به واقعیت های مجازی می بخشد، که همه "امور مجازی" را بر مبنای واقعیت باید بنا نمود. به عبارتی شهر مجازی یک ایدئالیسم مبتنی بر اندیشه خیالی و یوتوپیائی نیست، بلکه یک شهر واقعی است که با ظرفیت های جهان مجازی ساخته می شود.

1)نگهداری مدار بودن،
2) برخورداری از فضاهای نمایشی خود راهبر و
3) مسیر های پیگرد مشخص،
می باشد که تعامل فرد را در محیط مجازی، بصورت طبیعی در جریان قرار می دهد. واقعیت مجازی عبارت از ساخت واقعیت با همه ظرفیت های ممکن آن در "فضای مجازی" است. این نگاه، مو جب ساختن ظرفیت های واقعی جهان مجازی، در یک سیر تکاملی شده است. به مرور همه کارکردهای فردی و اجتماعی، کنش های فعال و غیر فعال و حضور در تنهائی و جمع، و همچنین ساخت و پردازش های کنش گرانه در این فضا امکان پذیر شده است و دور نیست دورانی که "احساس مجازی" به سطحی از واقعیت و عینیت که منتقل کننده بو، طعم، انرژی و "حس منهای بدن" را با خود همراه کند.

اجرای شهر الکترونیک

اصولاً چهار مرحله برای اجرایی کردن الگوی شهر یا شهرداری الکترونیک توصیه می‌شود:

در مرحله اول که مرحله پیدایش نامیده می‌شود، لازم است سند راهبردی بر مبنای مطالعات میدانی از امکانات و پتانسیل‌های موجود تهیه شود.در این زمینه استفاده از تجربیات جهانی نیز مؤثر خواهد بود. توسعه زیرساخت‌ها و آموزش به کارکنان ادارات یا سازمان‌های وابسته به شهرداری صورت می‌گیرد.
در مرحله دوم که مرحله ارتقاء نام دارد، شهرداری یا شهر الکترونیکی فعالیت خود را با ارائه ابتدایی‌ترین خدمات بر روی شبکه اینترنت از طریق وب‌سایت‌های طراحی شده آغاز می‌کند.
در مرحله بعد، مرحله تعامل، فعالیت‌هایی برای آموزش به کاربران و شهروندان شهر الکترونیک انجام می‌شود و در مجموع تعاملی دو سویه میان مدیران شهری و شهروندان از طریق وب‌سایت‌ها ایجاد خواهد شد.
در مرحله یکپارچگی که آخرین حلقه ایجاد شهر الکترونیکی محسوب می‌شود، دامنه خدمات ارائه شده به شهروندان گسترش می‌یابد و خدمات متنوع‌تری عرضه می‌شود.در اجرای شهر الکترونیکی باید به ارائه سبک زندگی الکترونیک و در خور عصر توجه داشت و باید توجه کرد که سبک زندگی سنتی برای جامعه اطلاعاتی، تضادها و نابهنجاری‌های خاصی را به دنبال خواهد داشت.بنابراین یک الگوی مناسب زندگی با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه مورد نظر و مناسب در جامعه اطلاعاتی، یکی از برنامه‌های شهرهای الکترونیک است.
البته با توجه به اینکه توسعه شهرهای الکترونیک، دستاوردهای بسیاری را برای شهروندان، سازمان‌های شهری و دیگر ذینفعان شهر به همراه دارد، مطمئن هستم در صورتی که در کشور برنامه‌ریزی‌ها بر اساس اولویت‌های جهانی و واقعیت‌های موجود جهان که حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی است انجام شود، اجرای شهر الکترونیک در اولویت قرار می‌گیرد.​

 

[همراهی]

گام‌های دیجیتال یک شهر

ایران در حال حاضر 7/53‌درصد کل کاربران اینترنت خاورمیانه را به‌خود ا‌ختصاص داده است. این کاربران عمدتا در شهرهای کشور مستقرند و می‌توانند به‌عنوان کاربران تقریبا جدی اینترنت شناخته شوند؛ کاربرانی که بتوانند نیازهای خود را در جهان مجازی تامین کنند و از خدمات ارائه شده در دنیای مجازی بهره‌مند شوند. در واقع ایران با داشتن 18‌میلیون کاربر اینترنت از پتانسیل بالایی در ایجاد شهروندان الکترونیک بهره‌مند است؛ شهروندانی که اگرچه ممکن است از دانش روز در عرصه الکترونیک چندان بهره‌مند نباشند اما قادر خواهند بود با توجه به زیرساخت‌های موجود در کشور از خدمات الکترونیک بهره‌مند شوند.اگرچه هنوز تجارت در دنیای مجازی در کشور به‌صورت جدی شکل نگرفته است و عمده اقدامات در این عرصه وابسته به نهادهای خصوصی بوده و کمتر نهادها و دستگاه‌های دولتی در این امر حرکت کرده اند اما استقبال مردم از تجارت الکترونیک با توجه به زیرساخت‌های موجود قابل توجه است. در واقع اشتیاق شهروندان شهرهای بزرگ در گام اول برای ورود به جهان مجازی پتانسیلی مناسب برای تحقق شهر الکترونیک است.‌سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران در این راستا در 3 حوزه زیرساخت، ارائه سرویس‌های الکترونیکی، فرهنگ‌سازی‌ و ارتقای سطح آگاهی کارکنان در حوزه ICT طرح‌های متعددی را اجرا کرده است که تعدادی از آنها عبارتند از:
‌‌دفاتر خدمات الکترونیکی شهر:
در این دفاتر امور شهرسازی، درآمد و نوسازی، امور ترافیکی و هر‌آنچه شهروند به خاطر آن احتیاج به مراجعه به شهرداری دارد، ارائه می‌شود. در حال حاضر 70 دفتر در سطح شهر تهران ایجاد و مشغول به فعالیت هستند.
‌مدیریت و کنترل طرح‌ها:
از آنجایی‌که اغلب فعالیت‌های شهرداری به‌صورت طرح‌های کوچک و بزرگ و در قالب6 الی 7‌هزار قرارداد سالانه انجام می‌شود، کنترل و مدیریت مکانیزه این طرح‌ها از نظر پیشرفت فیزیکی و همچنین کنترل و مدیریت مالی طرح، یکی دیگر از طرح‌های تحول‌ساز بوده است که در شهرداری تهران برای نخستین‌بار انجام شد.
سامانه مدیریت فوریت‌ها:
هدف از سامانه 137 امکان ارتباط هر شهروند در هر زمان و از هر کجا به شهرداری و درخواست یا اعلام نیاز درخصوص خدمات شهری تحت مسئولیت شهرداری و ارجاع مکانیزه و بدون وقفه به عوامل اجرایی و همچنین کنترل و نظارت و اطلاع رسانی مجدد به شهروند است.‌‌
ممیزی مکانیزه شهر تهران:
برای جمع‌آوری و به‌روزرسانی اطلاعات وضع موجود املاک، نرم‌افزار مورد نیاز تهیه شد و کارشناسان ممیزی با تجهیزات کامل در حال انجام ماموریت هستند که با توجه به تدابیری که در سیستم شهرسازی اندیشیده‌شده است در آینده نیازی به انجام ممیزی نیست.
سامانه قوانین و مقررات شهری:
در راستای یکپارچه‌سازی‌ و تجمع قوانین و مقررات شهری،
اطلاع رسانی به شهروندان و تکریم ارباب‌رجوع، وحدت رویه در اجرای قوانین و مقررات توسط واحدهای اجرایی در شهرداری، تشخیص قوانین و مقررات منسوخ شده ایجاد شده است که نهایتا در سیستم یکپارچه شهرسازی به‌کارگیری خواهد شد.
کاوشگر شهر تهران:
برای ارائه سرویس و خدمات الکترونیکی به شهروندان و دسترسی آسان جهت جست‌وجو از طریق نرم‌افزار برپایه اطلاعات مکانی اماکن، معابر و نشانی در شهر تهران، این نرم‌افزار تهیه شده است که از طریق پورتال اینترنتی شهرداری تهران در اختیار عموم گذاشته شده است.‌
سامانه طرح ترافیک:
با توجه به محدودیت آمدوشد در محدوده ترافیکی شهر تهران و نیاز شهروندان به تهیه آرم طرح ترافیک این نرم‌افزار تهیه شد و شهروندان می‌توانند از طریق وب فرم درخواست خود را تکمیل کنند که پس از بررسی توسط سازمان حمل‌ونقل و ترافیک نسبت به صدور آرم طرح ترافیک اقدام کنند.
سامانه آرشیو الکترونیکی:
با توجه به حجم پرونده‌های شهرسازی و نوسازی نسبت به اسکن پرونده‌های شهرسازی و نوسازی اقدام شده است که در این حالت تمامی واحدهای اجرایی شهرداری می‌توانند از طریق شبکه شهرداری به مستندات مورد نیاز خود دسترسی داشته باشند و همچنین جهت انجام بازدید، مامورین بازدید می‌توانند با استفاده از تجهیزات سخت‌افزاری بدون حمل لاشه پرونده ماموریت خود را به‌طور کامل انجام دهند‌.
سامانه یکپارچه شهرسازی:
یکی از سرویس‌های این سامانه تشکیل پرونده است که توسط دفاتر خدمات الکترونیکی به کارگیری شده است. به نوعی اجرایی شدن فعالیت‌های دفاتر خدمات الکترونیکی منوط به این سرویس بوده و همچنین امکان مشاهده تمامی اطلاعات شهرسازی به‌صورت تجمیعی وجود دارد.‌

​