از سنجش از دور (Remote Sensing)
از سنجش از دور (Remote Sensing)
تعريف علم سنجش از دور
بطورکلی از زمانهای گذشته تا کنون روشهای مختلفی برای جمع آوری داده های مبتنی بر مکان وجود دارد که از آن جمله می توان به مشاهدات نجومی، فتوگرامتری، نقشه برداری و سنجش از دور اشاره نمود. سنجش از دور از زمره روشهای جمع آوری داده محسوب می گردد که در آن کمترين ميزان تماس مستقيم با اشياء و عوارض مورد اندازه گيری را داشته و برخلاف ساير روشها که عوامل انسانی در گردآوری و تفسير داده های زمينی نقش دارند، در روش سنجش از دور اين وظيفه بر عهده سنجنده ها خواهد بود.
در ادامه تعاريف متعددی از سنجش از دور (Remote Sensing) ارائه می گردد:
·سنجش از دور دانش پردازش و تفسير تصاويری است که حاصل ثبت تعامل انرژی الکترومغناطيس
و اشياء می باشند (Sabins 1997).·سنجش از دور علم و هنر به دست آوردن اطلاعات درباره يک شیء منطقه يا پديده، از طريق پردازش
و آناليز داده های اخذ شده بوسيله يک دستگاه (بدون تماس مستقيم با شیء منطقه يا پديده
مورد مطالعه) است(ASP, 1983).·سنجش از دور بر سنجيدن اشياء از مسافتی خاص، يعنی تشخيص و اندازه گيری ويژگيهای يک جسم
بدون تماس بالفعل با آن جسم، دلالت دارد(Harper و Dorothy nv1983). سنجش از دور علم و هنر كسب اطلاعات از پديده ها يا اجسام بدون تماس فيزيكي با آنها است.
RS « سنجش از دور- REMOTESENSING»:عبارت است ازعلم و هنرکسب اطلاعات در مورد اجسام ،اراضی یا پدیده ای مختلف ،به کمک جمع آوری اطلاعات از آنها بدون تماس با آنها .
سنجش از دور : سنجش سطح زمین از فضا با استفاده از بازتاب امواج الکترومغناطیس
سنجنده : وسیله ای که انرژی الکترومغناطیس بازتاب داده شده از اشیا را شناسایی می کند .
plat form : وسیله ای که سنجنده را با خود حمل می کند .
pixel size : کوچکترین منطقه ای از زمین که در هر لحظه توسط سنجنده برداشت می شود .
revisit cycle: مدت زمانی که طول می کشد تا ماهواره از یک منطقه تصویر مجدد تهیه کندتوان تفکیک زمانی گویند .
توان تفکیک رادیومتریک : تعداد نقاط روشنایی سطوح خاکستری pixelها
توان تفکیک طیفی : حساسیت محدوده معینی از طول موج ها
swath width : پهنای باندی که ماهواره عمود بر مسیر حرکت خود از سطح زمین تصویربرداری می کند عرض گذر می گویندمنبع انرژی :منبع انرژی که خود توليد کننده حجم وسيعی از موج الکترومغناطيس است، سبب پراکنش اين امواج به اشياء و پديده های روی زمين شده که باز تابش آن به سنجنده ها می رسد. بزرگترين منبع انرژی خورشيد محسوب می گردد. در بعضی از موارد سنجنده ها خود امواج الکترومغناطيس را توليد و به سمت عوارض گسيل می دهند.اتمسفر:هنگاميکه انرژی الکترومغناطيس از منبع خورشيد منتشر شد در را رسيدن به اشياء و پديده های روی زمين از محيطی بنام اتمسفر عبور می کند. اتمسفر از لايه های مختلفی تشکيل يافته که روی عبور امواج الکترومغناطيس تاثير می گذارد. اين تاثير بصورت جذب و تفرق انرژی ظاهر می گردد. يکی از پديده های متداول که در تصاوير مشاهده می گردد، ابرها بوده که از ملکولهای بخار آب تشکيل شده اند. اين ملکولها سبب جذب بخش بزرگی از امواج الکترومغناطيس می گردند. لذا برای رهايي از اين پديده، سنجنده ها به گونه ای طراحی می گردند تا برای دريافت امواج کمتر در محدوده جذب اتمسفر قرار گيرند. معمولا طول موجهای بلند (در محدوده ماکرويو) کمتر از لايه های اتمسفر تاثير می پذيرند. بهمين دليل در مناطقی که در بيشتر روزهای سال آسمان ابری است، از سنجنده های راداری استفاده می گردد. اشياء و عوارض:امواج الکترومغناطيس پس از عبور از لايه های اتمسفر به اشياء و پديده های روی زمين رسيده و دست خوش تغييرات جديدی خواهد شد. بدين صورت که قسمتی از امواج به پديده ها برخورد کرده و جذب آنان می گردد. قسمتی از آنها عبور نموده و قسمتی منعکس می شوند. بخش انعکاس يافته امواج که در فضا منتشر می گردد، توسط سنجنده ها دريافت می گردد.سنجنده :جمع آوری امواج الکترومغناطيس جهت اندازه گيری و ثبت، از وظايف سنجنده ها محسوب می شوند. بطور کلی سنجنده ها از لحاظ منبع انرژی به دو دسته سنجنده های فعال (Active) و سنجنده های غير فعال(Passive) تقسيم می گردند. سنجنده های غير فعال از آن دسته سنجنده هايي هستند که به منبع نور خورشيد و ساير پارامترهای مرتبط با آن وابستگی شدت دارند. در مقابل سنجنده های فعال قرار داشته که از لحاظ تامين انرژی الکترومغناطيس و ساير عوامل جوی و اتمسفری کاملا مستقل عمل می نمايند. بعنوان مثال سنجنده های راداری از اين نوع می باشند.
يكي از منابع تامين كننده داده هاي مكاني، تصاوير اخذ شده به وسيله ماهواره ، موسوم به فن سنجش از دور مي باشد . براساس تعريف هارپر سنجش از دور ، سنجيدن اشياء از يك فاصله ، يعني تشخيص و اندازه گيري ويژگي هاي يك جسم بدون تماس بالفعل با آن جسم است .
به طور كلي سنجش از دور معروف به RS علم و هنر به دست آوردن اطلاعات درباره يك شي ء ، منطقه يا پديده از طريق تجزيه و تحليل داده ها ي حاصله به وسيله ابزاري است كه در تماس فيزيكي با شي ء ، منطقه يا پديده تحت بررسي نباشد
به طور مثال خواندن كلمات نوعي كاربرد علم سنجش از دور مي باشد كه در آن چشم به عنوان سنجنده عمل مي كند. سنجش از دور می تواند تغییرات دوره ای پدیده های زمین را نشان دهد و در مواردی چون بررسی تغییر مسیر رودخانه ها، تغییر حد ومرز پیکر ههای آبی چون دریاچه ها، دریاهاواقیانوسها، تغییرمورفولوژی سطح زمین وغیره بسیار کارساز است.
سنجش از دور در بسياري از زمينه هاي علمي و تحقيقاتي كاربردهاي گسترده اي دارد. از جمله كاربردهاي فن سنجش از دور مي توان به استفاده از آن در زمين شناسي، آب شناسي، معدن، شيلات، كارتوگرافي، جغرافيا، مطالعات زيست شناسي، مطالعات زيست محيطي، سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي، هواشناسي، كشاورزي، جنگلداري، توسعه اراضي و به طوركلي مديريت منابع زميني و غيره اشاره كرد.
عامل اصلي و مهم در انتخاب نوع تصوير ماهواره اي، حدتشخيص مکاني و همچنين محدوده پوشش هر فريم تصوير مي باشد و مشابه با دوربين عکس برداري که شما امکان Zoom داريد و در صورت استفاده از اين امکان محدوده کمتري پوشش مي يابد, در مورد تصاوير ماهواره اي نيز مصداق دارد و تصاوير با حد تشخيص بالاي مکاني 60 سانتيمتري, جزييات بيشترو محدوه کمتري را پوشش مي دهند(حجم فايل بالاتري دارند) و تصاوير با حد تشخيص پايين مکاني, جزييات کمتر و محدوده بيشتري را در بر مي گيرند
مراحل مختلف بررسی اطلاعات حاصل از فناوری سنجش از دور
الف) جمع آوری داده ها
این مرحله شامل جمع آوری داده هایی مربوط به زمینشناسی و سیماشناسی منطقه، اطلاعات پایه توپوگرافی بر اساس نقشه های موجود و گردآوری داده های ماهوارهای لندست، اسپات و … میباشد.
ب) موزائیک، تصحیح هندسی و قطعه بندی داده ها
داده های ماهوارهای در مرحله تصحیح هندسی(Geometric Correction) با توجه به نقشههای توپوگرافی ۱۰ و ۲۰ متری تصحیح شده و در قالب شبکه UTM (مختصات) قرار میگیرند.این تصحیحات بر اساس انتخاب تعدادی نقطه کنترل زمینی(GCP) بر روی نقشه توپوگرافی و مشابه یابی آن بر روی دادههای ماهوارهای مورد نظر انجام میشود. در این عملیات با استفاده از روش های آماری لازم، خطاهای موجود بین مختصات تصویر و مختصات زمینی پدیده ها به حداقل میرسد.دادههای موجود دیگر نیز بر اساس دادههای ماهواره ای تصحیح شده، با روش مشابه یابی تصویر به تصویر تصحیح گردیده و بر اساس محدوده های مورد نیاز بریده و قطعه بندی میشوند.
ج) تلفیق اطلاعات ماهوارهای
در این مرحله به عنوان مثال، تصاویر تصحیح شده Spot(تک باند) و MS(سه باندی) برای بدست آوردن تصویر رنگی با قدرت تفکیک زمینی ۱۰ متر یا به عبارتی داشتن پیکسلهای ۱۰متری ضمن حفظ کردن سطح رنگی، ترکیب و در سه کانال قرار داده میشوند.
د) تجزیه و تحلیل اطلاعات تصویری و اطلاعات رقومی
همانطور که میدانیم فن دورسنجی دارای دو جزء اساسی یعنی جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها میباشد. بطورکلی تجزیه و تحلیل اطلاعات تصویری عبارت است از بررسی پدیده های موجود در تصویر و استخراج اطلاعات مورد نظر از آن طبق یک روال منطقی. عمل تجزیه و تحلیل اطلاعات تصویری توسط شخص متخصص را تعبیر و تفسیر یا Interpretation گویند که ممکن است به وسیله چشم مسلح یا به کمک ابزارهای ویژه و همچنین با استفاده از سایر مراجع اطلاعاتی صورت گیرد.برای اینکه تعبیر و تفسیر اطلاعات تصویری به نحو مطلوبی صورت گیرد، مفسر تصویر باید واجد شرایط آشنایی با تکنیکهای دورسنجی، آزمودگی در فن تعبیر و تفسیر تصاویر و آگاهی از دانش زمینشناسی باشد.
تفسیر و تحلیل تصاویر ماهواره ای:
تفسیر و تحلیل تصاویر ماهوارهای فرآیندی است که طی آن اطلاعات ارزشمند نهفته در تصاویر به منظور استفاده در کاربردهای خاص استخراج میگردد. برای این منظور باید مفاهیم مورد نظر به خوبی توسط فرد خبره یا کامپیوتر به کارگرفته شود که به آن پایگاه معرفت میگویند. تفسیر تصویر به دو روش قابل انجام است: حالت اول، تفسیر چشمی و حالت دوم تفسیر رقومی نامیده میشود. تفسیر چشمی عوارض موجود در تصویر ماهوارهای بستگی به عوامل تن، شکل، ابعاد، الگو، بافت، سایه و همسایگی دارد. مزایای تفسیر رقومی از یک سو و توسعه ابزارهای هوش مصنوعی از سوی دیگر باعث شده است که تفسیر رقومی تصاویر ماهوارهای موضوعی مورد توجه در تحقیقات امروزی سنجش از دور باشد. مزایای تفسیر رقومی به جنبه کمی تفسیر تصاویر تکیه دارد که عبارتند از :سرعت بالا در پردازش اطلاعات،تهیه خروجی رقومی با ساختار مناسب برای ورود به GIS، امکان بکارگیری اطلاعات موجود GIS در تفسیر تصویر، امکان پردازش تصاویر چند طیفی، چند سنجندهای و چند مقیاسی با هم و به این ترتیب تفسیر رقومی مکملی بسیار قوی برای تفسیر چشمی بوده و متخصصان کاربردهای مختلف باید با این ابزار جهت انجام تفسیر تصویر آشنا شوند.
تفسیر اتوماتیک تصاویر رقومی نیازمند طی مراحل مقدماتی است که این بخش سعی در تفهیم مبانی کلی آنها دارد. بطور کلی میتوان فرآیند پردازش تصویر را مستقل از نوع و محتوی تصویر مورد بررسی، می توان در شش مرحله خلاصه نمود. البته تمامی این مراحل تحت نظارت فردی خبره بوده و ممکن است هر مرحله چندین بار پس از نظارت فرد خبره که میتواند یک انسان یا یک سیستم هوشمند باشد، اجرا گردد.
۱- اخذ تصویر ( Image acquisition):
جهت اخذ تصویر از شیء مورد نظر باید از اصول تصویربرداری مانند تنظیم پارامترهای داخلی سنجنده و بکارگیری *****های مختلف آگاهی داشت. البته تصویربرداری میتواند در طیفهای مختلف امواج الکترومغناطیسی توسط سنجنده خاص مربوطه صورت گیرد اما به هرحال تصویر نهایی باید بصورت رقومی ذخیره گردد.نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد مسأله فشردهسازی تصویر جهت ذخیره سازی کاراکتر تصاویر حجیم است. روش های فشرده سازی به حذف اطلاعات تکراری یا کم اهمیت در تصویر پرداخته و با تکنیک های کدبندی مناسب به کاهش حجم فایل تصویر می پردازند. روش های فشردهسازی به دو گروه بااتلاف (Lossy) و بدون اتلاف اطلاعات (Lossless) تقسیم بندی میشوند که در گروه اول تصویر بازسازی شده با تصویر اولیه کمی متفاوت است اما در گروه دوم بازسازی کامل است.
۲-بهبود تصویر ( ImageEnhancement:
در این مرحله تصویر خام اولیه مورد پیش پردازش قرار گرفته و تصویر با کیفیت بصری نسبتاً مناسبتری حاصل میآید. برش محدوده مورد نظر تصویر، ***** کردن تصویر جهت حذف یا کاهش نویز، برجسته سازی لبهها یا هموارسازی نواحی تصویری، تلفیق تصاویر مختلف با هم نمونه هایی از پردازش های معمول میباشد. بایستی توجه داشت که بهبود تصویر امری است که علاوه بر محتوی تصویری به سیستم بینایی و نحوه پردازش اطلاعات در مغز بستگی داشته و امری است پیچیده که عموماً غیر قابل مدلسازی کامل بوده و بایستی بصورت تعاملی با دخالت کاربر صورت گیرد.
۳-بازسازی تصویر ( Image Restoration):
برخلاف پردازش های بهبود تصویر در اینجا میتوان یک مدل ریاضی برای اصلاح تصویر پیدا نمود و به آن اعمال کرد تا اعوجاجات هندسی و رادیومتریکی تصویر حذف یا کاهش یابد. جهت بهبود اعوجاجات هندسی تصویر که ناشی از عملکرد سنجنده (مانند کشیدگی تصویر، اعوجاجات عدسی و دوران آینه های بازتابنده نور) یا روابط هندسی بین سنجنده و شیء مورد نظر (مانند کرویت زمین، حرکت نسبی سنجنده و زمین در حین تصویربرداری و تغییر سیستم تصویر جهت انطباق با نقشه) می باشد، باید مدل ریاضی سنجنده را دانست و پارمترهای مجهول آنرا از طریق نقاط کنترل محاسبه نمود. سپس مدل ریاضی را به تصویر اعمال نمود تا تصویر تصحیح شده نهایی حاصل شود. این عمل طی فرآیندی به نام بازنمونه برداری (Resampling) صورت می گیرد که در آن نحوه تعیین درجه روشنایی هر پیکسل تصویر بازسازی شده از روی پیکسل های همسایه در تصویر اولیه مشخص می گردد.
علاوه بر تصحیح اعوجاجات هندسی، انحرافات رادیومتریکی نیز در این مرحله تصحیح می شود. این امر بصورت مستقیم یا از طریق انتقال های دوبعدی تصویری مختلف مانند انتقال فوریه صورت میگیرد. برای مثال اعمال تصحیحات کالیبراسیون طیفی سنجنده یا حذف اثر انکسارات جوی بر تصویر را می توان نام برد. بعد از بهبود و بازسازی تصویر، پیش پردازشهای لازم بر روی تصویر صورت گرفته و تصویر آماده پردازشهای میانی میباشد.
۴-بخش بندی تصویر ( Image Segmentation):
در این مرحله عناصر اولیه تصویری برای پردازش های سطح بالاتر استخراج میشود (Feature Extraction). عناصر اولیه می تواند خود پیکسل ها، مجموعهای از پیکسلهای همسایه یا عوارض دیگر مانند نقاط، لبههای تصویری یا خطوط مستقیم باشد. نحوه استخراج این عوارض تصویری خود موضوع گستردهای است. روشهای بخش بندی تصویر به دو گروه کلی بخش بندی مبتنی بر لبه و مبتنی بر ناحیه تقسیم بندی می شود. در حالت اول لبههای تصویری که امتدادهای با تغییرات روشنایی شدید می باشند شناسایی شده و نواحی تصویری از آن ها استخراج می گردد اما در حالت دوم از الگوریتم های استخراج ناحیه مانند رشد ناحیه استفاده می شود.
۵-بازنمایی و توصیف تصویر ( Image Representation andDescription
پس از تعیین عناصر اولیه تصویری که عموماً پیکسلها یا نواحی حاصل از آن ها می باشند بایستی تعدادی توصیفگر (Descriptor) برای آنها تعریف و تعیین شود. توصیف گرها به گونه ای انتخاب میشوند که بتوانند خصوصیات هر ناحیه را بازشناسند و معیاری برای تفکیک نواحی از هم باشند. انواع توصیف گرها عبارتند از توصیف گرهای طیفی مانند درجات روشنایی پیکسلها، توصیف گرهای بافتی مانند انحراف معیار تغییرات شدت روشنایی، ضرائب انتقال فوریه یا گشتاورهای موضعی در ناحیه و توصیف گرهایی هندسی مانند مساحت، محیط و کشیدگی ناحیه. بعد از تعریف توصیف گرهای مختلف، بردار توصیف گرها تعریف شده و برای هریک از عناصر استخراجی محاسبه می شود. ساده ترین حالت، بردار درجات روشنایی طیف های مختلف برای هر پیکسل می باشد. گاهی نیز تعیین توصیف گرها منوط به تغییر ساختار نمایش عناصر سازنده تصویری است که تحت فرآیند بازنمایی تصویر انجام میگیرد.
۶-تشخیص و تفسیر تصویر ( Image Recognition andInterpretation):
اکنون به تعداد عناصر اولیه تصویری، بردار توصیفگر در دست است که باید مبنای طبقه بندی عناصر تصویری قرار گیرد. روشهای مختلف و متعدد تشخیص یا طبقه بندی تصویر موجود است که به دو گروه کلی تقسیمبندی می شوند: روشهای طبقه بندی با نظارت (Supervised Classification) و بدون نظارت (UnsupervisedClassification) که در اولی تفسیر قبل از تشخیص و در دومی تفسیر بعد از تشخیص تصویر صورت می گیرد. منظور از تشخیص تصویر طبقه بندی عناصر اولیه تصویری و گروه بندی عناصر مشابه در یک کلاس یا برچسبزنی به هریک می باشد. در حالیکه تفسیر تصویر در سطوح بالاتریی نیز قابل انجام است و آن ترکیب عناصر مختلف تصویری بمنظور استخراج عوارض با معنی شناخته شده در دنیای خارج می باشد. تفسیر تصویر به معنای اخیر موضوع پیچیده ای است که روشهای هوش مصنوعی امروزی سعی در حل آن دارند
سنجش از دورمي تواند تغييرات دوره اي پديده هاي سطح زمين را نشان دهد و در مواردي چون بررسي تغيير مسير رودخانه ها، تغيير حد و مرز پيكره هاي آبي چون درياچه ها، درياها و اقيانوسها، تغيير مورفولوژي سطح زمين و غيره بسيار كارساز است. افزون بر اين يك سيستم سنجش از دور با توجه به اين كه بر اساس ثبت تغييرات واختلافهاي بازتابش الكترومغناطيسي از پديده هاي مختلف كار مي كند، ميتواند حد و مرز پديده هاي زميني اعم از مرز انواع خاكها، سنگها، گياهان، محصولات كشاورزي گوناگون و ... را مشخص كند. سنجش از دور در پيش بيني وضع هوا و اندازه گيري ميزان خسارت ناشي ازبلاياي طبيعي،كشف آلودگي آبها و لكه هاي نفتي در سطح دريا، اكتشافات معدني نيز كاربرد دارد. بدون شك استفاده از اين فن در مطالعات اكتشافي و منابع طبيعي و ساير موارد پيش گفته نه تنها سرعت انجام مطالعات را بيشتر مي كند،بلكه از نظر دقت و هزينه و نيروي انساني نيز بسيار با صرفه تر است.
در زمينه كاربردهاي داده هاي ماهواره اي مي توان به طور اختصار به موارد زير اشاره كرد:
الف- مطالعه تغييرات دوره اي
برخي از پديده ها و عوارض سطح زمين در طي دوره زماني تغيير مي يابد. علت اين تغييرات مي تواند عوامل طبيعي مانند سيل، آتشفشان، زلزله، تغييرات آب و هوايي، يا عوامل مصنوعي مانند دخالت انسان در محيط زيست باشد. براي مثال تغيير سطح آب درياي خزر در طي يك دوره 10 تا 20 ساله، تغيير ميزان سطح پوشش و جنگلها درشمال كشور و تغيير پوشش گياهي نخل درجنوب كشور و ميزان آسيب آنها در دوران جنگ را مي توان با استفاده از داده هاي ماهواره اي با دقت بسيار زيادي مطالعه كرد.
ب- مطالعات زمين شناسي
با استفاده از داده هاي ماهواره اي مي توان مرزهاي بسياري از سازندهاي زمين شناسي را از يكديگر تفكيك كرد، گسله ها را مورد مطالعه قرار داد ونقشه هاي گوناگون زمين شناسي تهيه كرد. از جمله نقشه هاي زمين شناسي گوناگون كه با استفاده از داده هاي ماهواره اي مي توان تهيه كرد، نقشه گسله ها و شكستگي ها، نقشه سازندهاي سنگي مختلف، نقشه خاكشناسي و نقشه پتانسيل ذخاير تبخيري سطحي را ميتوان نام برد. افزون براين با توجه به گستره بسيار وسيع زير پوشش هر تصوير ماهواره اي، چنين تصاويري براي مطالعات كلان منطقه اي براي زمين شناسان بسيار مفيد است.
ج- مطالعات كشاورزي وجنگلي
تشخيص وتمايزگونه هاي گياهي مختلف، محاسبه سطح زير كشت محصولات كشاورزي،مطالعه مناطق آسيب ديده كشاورزي براثركم آبي يا حمله آفتهاي مختلف به آنها از جمله مهمترين كاربردهاي داده هاي ماهواره اي است. تهيه تقشه جامع پوشش گياهي هر منطقه، تهيه نقشه آبراهه ها و ارتباط آنها با مناطق مستعدكشت و برآورد ميزان محصول زير كشت از كاربردهاي ديگر چنين اطلاعاتي است. لازم به ذكر است كه وزارت بازرگاني و كشاورزي كشور ايالات متحده آمريكا از ابتداي تكوين تكنولوژي سنجش از دور همه ساله محصول كشاورزي كشور آمريكا وتمام كشورهاي جهان را با استفاده ازتصاوير ماهواره اي برآورد مي كند تا براي برنامه ريزي بازار و توليد اطلاعات مفيد و لازم را بدست آورد. افزون بر اين مطالعه ميزان انهدام جنگلها و يا ميزان پيشرفت جنگل كاري از كاربردهاي ديگر اين تصاوير است.
د- مطالعات منابع آب
مطالعه آبهاي سطحي منطقه و تهيه نقشه آبراهه ها، بررسي تغيير مسير رودخانه ها بر اثر عوامل طبيعي يا مصنوعي، تخمين ميزان آب سطحي هر منطقه از جمله جالبترين كاربرد داده هاي ماهواره اي است.كشور ما از جمله كشورهايي است كه با وجود داشتن منابع آبهاي سطحي در بسياري مناطق از مشكل كم آبي رنج مي برد، كه استفاده از تكنولوژي نوين وبه دست آوردن اطلاعات دقيق مي تواند راهگشاي استفاده بهتر ازمنابع آب كشور باشد.
ح- مطالعات دريايي
از تكنولوژي سنجش از دور بخصوص در چند زمينه مهم كاربردهاي دريايي مي توان استفاده كرد كه ازآن جمله مطالعات دوره هاي پيشروي و پسروي كرانه دريا؛ مطالعات عمومي ويژگيها و خصوصيات توده هاي آبي مثل نقشه دماي سطح و رنگ آب و نقشه تراكم ميزان كلروفيل و پلانكتون و مطالعات مربوط به تأثير ساير پديده ها بر دريا، از جمله وضعيت حركت وتندي امواج دريا و غيره هستند.
تابحال سنجنده ها و ماهواره هاي مخصوصي فقط براي مطالعات درياها و اقيانوسها طراحي وساخته شده است. مهمترين اين ماهواره هاعبارتند از ماهواره “ موس” ژاپن وماهواره “ سي ست” آمريكا.
و- مطالعه بلاياي طبيعي
امروزه برآورد ميزان خسارت ناشي از بلاياي طبيعي از قبيل سيل، زلزله، آتشفشان، طوفان وغيره با استفاده از داده هاي ماهواره اي بسيار متداول است. تعيين راهبرد مناسب براي جلوگيري وكاهش خسارت بلاياي طبيعي از جمله ديگر كاربردهاي داده هاي ماهواره اي است.
مهمترين قابليتهاي داده هاي سنجش از دور داده هاي سنجش از دور به دليل يكپارچه و وسيع بودن،تنوع طيفي، تهيه پوشش هاي تكراري و ارزان بودن، درمقايسه با ساير روشهاي گردآوري اطلاعات از قابليت هاي ويژه اي برخوردار است كه امروزه عامل نخستين در مطالعه سطح زمين و عوامل تشكيل دهنده آن محسوب مي شود. امكان رقومي بودن داده ها موجب شده است كه سيستم هاي كامپيوتري بتوانند از اين داده ها به طور مستقيم استفاده كنند وسيستم هاي داده ها جغرافيايي و سيستم هاي پردازش داده ها ماهواره اي با استفاده از اين قابليت طراحي و تهيه شده است. سهل الوصول بودن داده ها، دسترسي سريع به نقاط دور افتاده و دقت بالاي آنها از امتيازات خاص اين فن محسوب مي شود