h_moraki
عضو جدید
سرریز جانبی عبارتست از سریز جداگانه ای كه در كنار سد در دره ساخته می شود . جریان آب پس از عبور از سرریز جانبی وارد كانالی می شود كه موازی تاج سرریز است و كانال جانبی نامیده می شود .
معمولاً این نوع سرریز در قسمت باریك دره ساخته می شود . جریان آب پس از عبور از روی سرریز وارد كانال جانبی می شود و حدود 90 درجه تغییر جهت می دهد . سپس جریان وارد شوت یا تونل می گردد . انرژی جنبشی جریان ناشی از پایین آمدن جریان آب ، از روی سرریز توسط تلاطم داخل كانال جانبی مستهلك شده و سرعت دیگری در جهت موازی سرریز بوجود می آید . كانال جانبی باید آنقدر گود باشد كه ارتفاع آب كافی جهت حركت در آن بوجود آید. معمولاً سطح مقطع كانال متناسب با افزایش بده در جهت پایین دست جریان زیاد می گردد . جریان از شوت یا تونل معمولاً بصورت فواره به رودخانه وارد می شود . پرتاپ كننده جامی یكی از راههای مناسب هدایت جریان و مستهلك كردن انرژی آن می باشد .
خصوصیات هیدرولیكی تاج سرریز جانبی نیز شبیه خصوصیات سرریز آبریز معمولی است و از پروفیل تاج لبریزتبعیّت می كند . البته برای حداكثر جریان ممكن است خصوصیّات هیدرولیكی سرریز جانبی با سرریز آبریز تفاوت نماید. علت امر این است كه امكان وجود محدودیت در كانال جانبی كه به سهم خود سبب استغراق نسبی تاج سرریز می شود ، وجود دارد. در اینصورت كنترل دبی جریان توسط عامل محدود كننده ای كه در پایین بخش كانال جانبی وجود دارد ، انجام خواهدگرفت .
سرریزهای جانبی ، نه تنها از نظر هیدرولیكی كارآیی خوبی ندارند ، بلكه از نظر اقتصادی نیز ارزان تمام نمی شود . البته دارای محاسنی نیز می باشند كه كاربرد آنها را توجیه پذیر می‌كند. در مواردی كه محدود كردن ارتفاع طراحی سرریز با طولانی تر شدن تاج سرریز همراه باشد و تكیه گاه ها دارای شیب تند و بصورت پرتگاه باشند ، انتخاب سریزها ی جانبی می تواند بهترین گزینه باشد . همچنین در مواردی كه لازم است تأسیسات كنترل به كانال یا تونل تخلیه باریكی وصل شود، سرریز جانبی می تواند مورد توجه قرار گیرد.
معمولاً این نوع سرریز در قسمت باریك دره ساخته می شود . جریان آب پس از عبور از روی سرریز وارد كانال جانبی می شود و حدود 90 درجه تغییر جهت می دهد . سپس جریان وارد شوت یا تونل می گردد . انرژی جنبشی جریان ناشی از پایین آمدن جریان آب ، از روی سرریز توسط تلاطم داخل كانال جانبی مستهلك شده و سرعت دیگری در جهت موازی سرریز بوجود می آید . كانال جانبی باید آنقدر گود باشد كه ارتفاع آب كافی جهت حركت در آن بوجود آید. معمولاً سطح مقطع كانال متناسب با افزایش بده در جهت پایین دست جریان زیاد می گردد . جریان از شوت یا تونل معمولاً بصورت فواره به رودخانه وارد می شود . پرتاپ كننده جامی یكی از راههای مناسب هدایت جریان و مستهلك كردن انرژی آن می باشد .
خصوصیات هیدرولیكی تاج سرریز جانبی نیز شبیه خصوصیات سرریز آبریز معمولی است و از پروفیل تاج لبریزتبعیّت می كند . البته برای حداكثر جریان ممكن است خصوصیّات هیدرولیكی سرریز جانبی با سرریز آبریز تفاوت نماید. علت امر این است كه امكان وجود محدودیت در كانال جانبی كه به سهم خود سبب استغراق نسبی تاج سرریز می شود ، وجود دارد. در اینصورت كنترل دبی جریان توسط عامل محدود كننده ای كه در پایین بخش كانال جانبی وجود دارد ، انجام خواهدگرفت .
سرریزهای جانبی ، نه تنها از نظر هیدرولیكی كارآیی خوبی ندارند ، بلكه از نظر اقتصادی نیز ارزان تمام نمی شود . البته دارای محاسنی نیز می باشند كه كاربرد آنها را توجیه پذیر می‌كند. در مواردی كه محدود كردن ارتفاع طراحی سرریز با طولانی تر شدن تاج سرریز همراه باشد و تكیه گاه ها دارای شیب تند و بصورت پرتگاه باشند ، انتخاب سریزها ی جانبی می تواند بهترین گزینه باشد . همچنین در مواردی كه لازم است تأسیسات كنترل به كانال یا تونل تخلیه باریكی وصل شود، سرریز جانبی می تواند مورد توجه قرار گیرد.
