رله اور کارنت دایرکشنال : رله اورکارنتدایرکشنال که زمان روی آن تنظیم شده و بر طبق آن عمل می کند و کاربرد رله جریانزیاد دایرکشنال برای مواردی که اتصالی از یک طرف تغذیه می شود به کار می رود .
انواع رله جریانزیاد عبارتند از : 1- زمان ثابت 2- زمان معکوس 3- آنی
1- زمان ثابت : زمان عملکرد قابل تنظیم و به مقدار شدت ارتباط ندارد یا به عبارت دیگر رله ای استکه در زمان معینی تنظیم می شود .
2- زمان معکوس : زمان عملکرد نسبت عکس با شدت جریان دارد یا به عبارت دیگر هر چقدر شدت جریان زیادترشود زمان قطع کمتر می شود .
3- آنی : زمانعملکرد صفر است.
رله ارت فالتدایرکشنال :
رله ای است کهمستقیما از اتصال زمین تغذیه می کند و در هنگامی که یک فاز یا دو فاز یا هر سه فازبه زمین وصل شود و جریان از آن بگذرد و به زمین برسد فورا رله آن را دیده و بوبینآن تحریک شده و فرمان قطع را صادر می کند و شاخص آن این عمل را نشان میدهد.
حفاظت ازباسبارها :
حفاظت اصلیباسبارها توسط رله دیفرانسیل و حفاظت فرعی یا پشتیبانی آنها توسط رله های اورکارنتو ارت فالت می باشد .
رله دیفرانسیل :
رله دیفرانسیلبر اساس مقایسه جریان ها ( تراز جریانی ) کار می کند و به مقدار جریان بستگی نداردو فقط اگر ضریب تبدیل بهم بخورد رله عمل می کند . رله دیفرانسیل برای حفاظت ترانس ،ژنراتور ، باسبار ، الکتروموتور بکار می رود.
مواردی که باعثعملکرد نا خواسته رله دیفرانسیل می شود :
الف : اشباعترانس های جریان CT1 و CT2 در اثر عبور جریان اتصال کوتاه خارج از محدوده حفاظتباعث عملکرد رله می شود .
ب : وجود تپچنجردر ترانس قدرت .
ج : جریان ضربهای در حفاظت ترانس قدرت .
بنابراین رلهدیفرانسیل باید طوری ساخته شود که در موارد بالا از عملکرد آن جلوگیری شود .
الف - اشباعترانس های جریان : در اثر عبور جریان زیاد ناشی از اتصال کوتاه خارج از محدوده ،حفاظت ترانس های جریان به ناحیه اشباع می رسد و بعلت عدم تطبیق منحنی های مغناطیسیآنها در ناحیه اشباع و در نتیجه خطای ترانس های جریان ، اختلاف جریانی بوجود می آیدکه می تواند باعث عملکرد نا خواسته رله شود .
ب - وجود تپچنجردر ترانس های قدرت : در اثر تغییر مراحل تپ چنجر در ترانس های قدرت چون نسبت تبدیلترانس ها در زمان تعویض تپ تغییر می کند در نتیجه در نسبت جریان اولیه و ثانویه نیزتغییری بوجود می آورد که باعث عملکرد ناخواسته رله می شود . برای جلوگیری از عملکردرله دیفرانسیل باید پایدار باشد.
ج – جریان ضربهای : هنگام برقدار کردن ترانس ( در صورت باز بودن ثانویه ) یک جریان ضربه ای کهمقدار آن به 8 تا 12 برابر جریان نامی می رسد از سیم پیچ اولیه عبور می کند که چونمقدار آن در سیم پیچ اولیه می باشد و جریان ثانویه صفر است رله دیفرانسیل به علتتفاوت جریان عمل خواهد کرد در صورتی که این جریان زیاد ، پس از چند میلی ثانیه کاهشمی یابد و به جریان بی باری می رسد رله نباید در این حالت عمل نماید برای جلوگیریاز عملکرد رله باید inrush Proof باشد .
دستگاه حفاظت و مراقبت روغن :
دستگاه هایی کهجهت مراقبت روغن برای تعیین وتشخیص اتصال کوتاه در ترانس های روغنی روغنی بکار بردهمی شود عبارتند از : رله بوخهلتس و رله توی بر.
رله توی بر دردرجه اول برای حفاظت ترانس در مقابل اضافه بار و درجه دوم برای حفاظت در مقابلاتصال کوتاه بکار می رود . لذا برای شناسایی اتصال در داخل ترانس بیشتر از رلهبوخهلتس استفاده می شود
رله بوخهلتس :
رله بوخهلتس رلهای است که جهت حفاظت دستگاه هایی که توسط روغن خنک می شود بکار می رود . این رله دراثر تولید گاز یا هوا در داخل منبع روغنی یا پایین آمدن سطح روغن از حد مجاز ویاجریان شدید بیش از حد مجاز روغن به کار می افتد و در مرحله اول زنگ خطر را بکار میاندازد و سطح روغن اگر بیشتر افت کرد در مرحله دوم دستگاه را قطع می کند . در رلهبوخهلتس از روغن بعنوان عایق کاری و خنک کننده استفاده می شود .
عواملی که سبببکار انداختن رله بوخهلتس می شود :
1- جرقه بینهسته و قسمت های مختلف ترانس .
2- اتصال زمینبین حلقه های کلاف .
3- قطع شدن یکفاز یا سوختن آن .
4- چکه کردنروغن از تانک روغن ویا لوله های ارتباطی آن .
در مرحله اول کهزنگ خطر بکار می افتد و آلارم می دهد اشکالات بوجود آمده عبارتند از :
1- نقایص عایقکاری.
2- خراب شدنعایق ورقه های هسته و پیچ اتصال ورق های هسته .
3- کامل نبودنکنتاکتها در اتصالات الکتریکی .
4- گرم شدن بیشاز حد قسمتی از سیم پیچ و خراب شدن عایق ها به علت عبور جریان فوکو بیش از حد.
در مرحله دوم کهدستگاه قطع خواهد شد و فرمان تریپ به ترانس داده خواهد شد اشکالات بوجود آمدهعبارتند از :
1- شکستن بوشینگها .
2- اتصال کوتاهفاز به فاز .
3- اتصال زمین .
4- اتصال داخلسیم پیچ ها.
5- اتصال تپ هابه یکدیگر .
6- پایین آمدنسطح روغن در اثر سرد شدن روغن بیش از حد و کم بودن روغن یا نشتی روغن .
رله توی بر :
این رله نیز درحفاظت ترانس های روغنی بکار برده می شود در این رله نیز از حرکت روغن و ایجاد گازاستفاده شده است . همانطور که می دانیم ازدیاد درجه حرارت باعث انبساط روغن می شودو این روغن ضمن گذشتن از لوله رابط بین ترانس و ظرف انبساط رزرو به یک سوپاپ سنج ( دیافراگم ) برخورد می کند و در پشت سوپاپ فشار ایجاد می کند که این فشار توسطفشارسنج سنجیده می شود که در این فشار سنج چندین کنتاکت پیش بینی و نصب شده است بهطوری که اگر ازدیاد فشار به طور آهسته انجام گیرد کنتاکت خبر دهنده بسته و باعثبستن مدار سیگنال خواهد شد و درصورتی که فشار سریعا ازدیاد یابد کنتاکت دیگری درفشار سنج موجب قطع فوری ترانس می شود. در مرحله اول در اثر بار زیاد ودر مرحله دوماثر اتصا ل کوتاه ایجاد می شود
