درخواست های مرتبط با | طرح توجیهی و مطالعات امکان سنجی

[lord aragon]

باید توجه داشت که کرمها پس از مصرف زباله ها ،از خود فضولاتی را باقی می گذارند . به همین سبب هر دو یا سه ماه یکبار بستر جعبه بایستی تعویض شود.
با تیره تر شدن رنگ محتویات درون جعبه همراه با افزایش بوی خاک و رطوبت ،کود حاصله آماده مصرف می شود . ورمی کمپوست حاصله حاوی مواد مغذی فراوانی بوده و غنی ترین خاک برای گیاهان می باشد. برای جمع آوری ورمی کمپوست از درون جعبه کمپوست سازی مراحل زیر توصیه می گردد.
۱- پس از آماده شدن کمپوست آنرا در یک طرف جعبه جمع کنید.
۲- در بخش خالی جعبه بستر تازه ای درست نمائید.
۳- سپس زباله های تازه بر روی بستر تاز درست شده و در کنار ورمی کمپوست آماده پیشین ریخته شد.
۴- حدود یک تا دو هفته منتظر بمانید تا کرمها از کمپوست قدیمی به قسمت تازه روی آورند و آنگاه از کمپوست آماده شده قبلی استفاده نمائید

 

[lord aragon]

برای تولید خانگی ورمی کمپوست می توانید خودتان یک جعبه بسازید .این جعبه ممکن است از پلاستیک یا چوب ساخته شده باشد. اندازه مناسب برای صندوق ۳۴*۱۶*۱۲ سانتیمتر می باشد. این صندوق ۳ کیلوگرم مواد آلی را در هفته در خود جای می دهد. هوادهی بر اثر فضای بالای جعبه امکان پذیر می باشد. اگر غذای بیشتری (زباله) در هفته تولید می شود باید از چندین جعبه استفاده کرد. جعبه ها در بغل دیوار و نزدیکی همدیگر چیده می شوند. اگر یکی کامل شد بلافاصله از دیگری باید استفاده کرد. برای زهکشی آب اضافه درون جعبه باید ته آن از پلاستیک متخلخل یا تکه های چوب پوشیده باشد چون اگر محیط باتلاقی باشد ممکن است کرم ها به پایین آمده و خارج شوند. در توده های بزرگ مواد آلی باید با آب کافی مخلوط شوند. برای تعیین میزان اب باید از فشردگی توده توسط دست استفاده برد. اگر هنگام فشردن دست مقداری آب از آن خارج شد. این شرایط برای کرم ها مناسب است. هیچ موقع از آب شور استفاده نکنید چون نمک کرم ها را می کشد. مخلوط مناسب را در بستر قرار دهید و کرم ها را روی این بستر پخش کنید. کرم ها به داخل بستر می روند و ناپدید می شوند. به تدریج کرم ها شروع به تطابق با محیط می کنند.
همین حالا با ما تماس بگیرید تا روشی مناسب ، علمی و به صرفه برای تولید ورمی کمپوست به شما ارائه دهیم.

​

 

[lord aragon]

روش تولید ورمی کمپوست - روش پشته ای
۱ـ برای تولید ورمی کمپوست زمینی مسطح، بدون سنگ و کلوخ و خرده شیشه انتخاب می کنیم و سطح آن را مرطوب و سپس کاملا کوبید تا سفت شود. علت این امر جلوگیری از ایجاد هیبرید کرم های مورد استفاده با کرم های خاکی معمولی و زایل شدن آنها می باشد.
۲ ـ ایجاد سایبان برای محافظت کرم ها در برابر بارندگی و نور آفتاب
۳ ـ ایجاد پشته ای از مواد آلی (کود گاوی نیمه پوسیده) به شکل گنبدی به عرض ۷۰ و ارتفاع ۵۰ سانتی متر و طول دلخواه و آبیاری فراوان آن به منظور خروج شیرابه کود۴ـ ایجاد شیار در طول خط الراس پشته به عمق ۱۵ سانتی متر و ریختن کرم ها به داخل آن و سپس برگرداندن کود روی کرم ها
۵ ـ آبپاشی پشته به صورت روزانه به منظور حفظ رطوبت آن
۶ ـ جداسازی کرم ها از پشته پس از تولید ورمی کمپوست با استفاده از غربال کرم هانکات قابل توجه برای تولید ورمی کمپوست
هوادهی
می توان با زیر رو کردن توده ، عمل هوادهی را انجام داد. تقریبا هر ۲ یا ۳ هفته یکبار ، مواد بالایی بستر می بایست به آرامی به هم زده شود.
دلایل این کار عبارتند از:
گازهای انبار شده، اجازه فرار می یابند.
از متراکم شدن بیش از اندازه بستر نیز جلوگیری می شود.دما و رطوبت
دمای مطلوب : در فرآیند کمپوست سازی( ۳۰-۲۰) درجه سانتیگراد
می باشد.
رطوبت: محتویات توده باید مرطوب نگه داشته شوند
ولی نباید از رطوبت اشباع شوند، چرا که رطوبت بیش از حد باعث خفگی کرم ها می گردد.شکل و اندازه ظرف ورمی کمپوست، بسته به شرایط به مقدار زائداتی که به کمپوست تبدیل می شوند و تعداد کرمهایی که کشت می دهیم ارتباط دارد. به طور متوسط ۲۰۰۰ کرم بالغ می توانند در ظرفی با ابعاد یک متر نگهداری شوند و قادر خواهند بود تقریبا ۲۰۰ کیلوگرم زائدات را در هر ماه به ورمی کمپوست تبدیل نمایند.
جنس ظرف ها می تواند از جنس چوب پرداخت نشده غیر آروماتیک یا پلاستیک باشد.
اگر محیط پرورش کرم بیرون از خانه باشد، استفاده از ظرف های چوبی جهت حفظ درجه حرارت مناسب بهتر است .[h=2]ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ورﻣﻲﻛﻤﭙﻮﺳﺖ[/h]کرم زنده :
-جهت تغذیه مستقیم آبزیان (به خصوص ماهی قزل‌آلا)
-جهت تقویت و اصلاح خاک‌های کشاورزی
پودر خشک کرم‌خاکی :
-غذای دام و آبزیان
صنایع آرایشی و بهداشتیچای کمپوست :
مزیت استفاده از چای کمپوست :
از طریق پاشیدن روی برگها و تعیین غلظت‌های متفاوت هنگام استفاده
-تجهیزات نسبتاً ابتدایی و دانش فنی نه چندان پیچیده در تهیه
نهایتاً افزایش مقاومت گیاهان در برابر بیماری‌ها پس از مصرف چای کمپوست است.بهره وری اقتصادی فن آوری ورمی کمپوست
مقادیر زیادی از زائدات که ناشی از توسعه جامعه هستند به کود تبدیل می شود و نیازی به دفع این پسماندها(۷۰%) و هزینه های گزاف آن ها نیست.
جمعیت کرم ها در عرض دو تا چهار ماه ۲ برابر می شود. بنابراین می توان آنها را به مراکز متقاضی فروخت.
محصول نهایی بسیار با ارزش است که موارد مصرف زیادی دارد.
مطالعات بر روی ورمی کمپوست، برتری آن را به کمپوست معمولی و کود های مصنوعی نشان می دهد

 

[lord aragon]

ورمها بر اثر فشار تغذیه ای پروار می شوند. از آنرو وزن و قطر شکم آنها دو برابر می شود. یک روش ایده آل، آماده کردن بسترهای متعدد جدید، با فقط ۶ اینچ عمق بستر می باشد و بعد از آن خیساندن آن تا جائیکه تقریباً خیس و تر شود. برداشت منظم بسترها، نگه داری کرمهای برداشت شده در بسترهای پرواری و تغذیة مستقیم آنها با پودر یا خیسانده مالت، روشهای مطلوب پرواری کردن کرمها بحساب می آیند. اگر کرمهای خاکی خیلی فعال باشند، باید در عرض یک روز یا دو روز پس از انتقال، دو روز پشت سرهم غذادهی شوند.
کرمها باید برای برداشت و فروش در ظرف ۷ الی ۱۰ روز آماده شوند.چگونه به جمعیت کرم های خاکی در خاک پی ببریم؟
الف)دو منطقه از مکانهای مختلف یک بستر را انتخاب می کنیم.
ب)باقیمانده مواد گیاهی را در هر یک از قطعات دور می ریزیم.
پ)از بیلچه های استاندارد، برای جمع آوری استفاده می کنیم.
ت)۲ نمونه بیلچه ای را از خاکی به عمق ۲۰ سانتی متر انتخاب می کنیم.
ث)خاک خارج شده را بر روی پوششی پلاستیکی، که رطوبت ناپذیر باشد، می گسترانیم.
ج)یک مشت از خاک را برداشته و تعداد کرمها را در آن می شماریم.
چ)این میزان از کرمهای خاکی را از هر دو قطعة برداشتی، اضافه می کنیم و مجموع را در عدد ۸ ضرب می کنیم این یک تخمین خوبی برای تعداد کرمهای خاکی در هر مترمربع می باشد.
میانگین تعدادکرم خاکی در منطقة سنتزبری: ۹۰۰ کرم خاکی به ازای هر متر مربع در مرتع (چراگاه) ۱۰۰ کرم خاکی به ازای هر متر مربع در زمینهای زراعی.

 

[lord aragon]

غذای اصلی کرم‌های ورمی‌کمپوست بقایای مرده و پوسیده گیاهی به انضمام بقایای ریشه‌ی گیاهان و نیز کود دامی است. کرم‌های قرمز بارانی بیشتر مواد زائد آشپزخانه را نیز خواهند خورد ضایعات سبزیجاتی که در حین تهیه غذا بوجود می‌آید برای کرمها قابل استفاده می‌باشد. مانند پوست سیب‌زمینی، هویج، کاهو، کلم، کرفس، سیب، پوست موز، گریپ فروت و پوست پرتقال، برگ چای، چای کیسه‌ای، تفاله قهوه، کاغذ و مقوا. بعضی از ضایعات زودتر از سایر مواد به کود تبدیل می‌شوند. پوست موز حدود یک هفته طول می‌کشد در حالی که پوست پرتقال حدود یکماه طول خواهد کشید تا کاملاً تجزیه گردد. نوع و مقدار مواد غذایی در دسترس نه تنها بر روی جمعیت کرم‌های ورمی کمپوستبلکه بر روی انواع گونه‌های موجود و نرخ رشد و…. تاثیر می‌گذارد.
زائدات کشاورزی شامل باقیمانده محصولات و محصولات جانبی آنها مانند زائدات غلات، دانه‌های روغنی، نیشکر، ساقه ذرت، کتان، کنف، محصولات فرعی کارخانجات روغن، کارخانجات چای و شکر و صنایع مرتبط با میوه و سبزیجات دارای قابلیت تبدیل به کرم پوسال (ورمی‌ کمپوست) هستند، روزنامه‌های سیاه و سفید معمولی نیز می‌توانند ورمی کمپوست شوند هر چند نیتروژن آنها پایین است و در نتیجه سرعت تجزیه را کاهش می‌دهند. اگر کاغذ ورمی‌کمپوست شود نباید بیش از ۱۵ درصد وزن کل مواد توده ورمی کمپوست باشد.زائدات کشاورزی از قبیل باقیمانده محصولات، زائدات سبزیجات، تفاله نیشکر و… فضولات احشام (فضولات گاو، گوسفند و…، زائدات شهری (زباله شهری)، زباله‌های صنعتی، زائدات گیاهان از قبیل برگ، خاک اره (برای هر صد کیلوگرم خاک اره به یک کیلو نیتروژن نیاز است) و… قابل تغذیه توسط کرمها می‌باشند. کیفیت محصول تولید شده با بکار بردن کود آلی افزایش می‌یابد، اغلب مواد آلی زائد قابل تجزیه بیولوژیکی می‌توانند به کود تبدیل شوند، حدود ۵ تا ۱۰ درصد موادی که توسط کرم بلعیده می‌شوند در بافت‌های بدن کرم بمنظور رشد و فعالیت‌های متابولیکی جذب و بقیه بصورت کودهای گرانولی دفع می‌شوند. در مجموع هر کرم قادر است در روز معادل وزن خود تا ۲ برابر تغذیه کند و %۶۰ آنرا به کود ورمی‌کمپوست تبدیل کرده و دفع‌کند.
توجه به این نکته ضروری است که کرمها با فلزات، فویل، پلاستیک، مواد شیمیایی، روغن، حلال‌ها، حشره‌کش، صابون، رنگ و… تغذیه نشوند. همچنین باید از انواع مرکبات (پرتقال، لیمو شیرین و گریپ فروت)، پیاز، سیر، میخک، غذاهای پر ادویه و خیلی تند و غذاهای اسیدی اجتناب نمود، همینطور نباید از خرزهره و دیگر گیاهان سمی برای تغذیه کرمها استفاده گردد. گیاهان که با آفت کش یا علف کش سمپاشی شده‌اند نباید در فرآیند کمپوست سازی استفاده شوند. همچنین برخی از مواد به علت اینکه سلامتی انسان را به خطر می‌اندازند و یا مایه رنجش انسان می‌شوند نباید برای تولید کود استفاده شوند.افزودن مدفوع انسان و حیوانات خانگی توصیه نمی‌شود زیرا باعث انتقال بیماری می‌شوند. گوشت، استخوان، تخم‌مرغ و محصولات لبنی نباید اضافه شود چون باعث جلب حشرات به محل می‌شود. اگر مواد غذایی خرد شوند بلعیدن آنها برای کرمها راحت‌تر خواهد بود. به هنگام دادن زباله‌ها در صورت امکان آنها را به تکه‌های کوچکتر تقسیم کنید تا انجام فرآیند تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) برای کرمها آسانتر باشد. زباله‌ها را به مدت چند روز در داخل یک مخزن قرار دهید تا باکتری‌ها شروع به شکل‌گیری کنند چون کرمها بسیار به باکتری علاقه دارند. همچنین از مرطوب بودن مخلوط نهایی اطمینان حاصل نمایید که مانند یک کیک اسفنجی باشد. اضافه کردن کمی ماسه ریز به توده ماده آلی به هضم غذا در سنگدان کرم کمک می‌نماید.
تغذیه گونه آیزنیا فوتیدا از بستری شامل مواد نیمه پوسیده کود گاوی، کود اسبی (کودها باید خشک باشند) کاه وکلش غلات و برخی زایدات و بقایای گیاهی می‌باشد، در داخل این بستر اصلی می‌توان مواد تازه‌ای چون زایدات سبزیجات و میوه جات، مواد آلی و قابل تجزیه، زباله‌های خانگی، پسماندهای کارخانجات غذایی و حتی لجن و فاضلاب (بجز فاضلاب صنعتی) اضافه نمود. کود مرغی تازه به علت میزان زیاد اوره برای کرمها سمی است و باید بعد از پوسانیدن با سایر مواد مخلوط گردد تا قابل استفاده شود، حتی کود گاوی تازه برای کرمها مناسب نمی‌باشد و باید شستشو شده و یا بصورت پوسیده مصرف گردد.باید توجه داشت که مخلوط کود حیوانی و بقایای گیاهی که پوسیده نباشند در صورت تامین رطوبت مراحل پوسیدگی را خواهند گذراند و به علت فعالیت میکروارگانیزمها دمای آن تا ۸۰ درجه سلسیوس (سانتیگراد) بالا می‌رود که برای کرمها قابل تحمل نیست و لذا باید از کود حیوانی و بقایای گیاهی تنها در صورتی استفاده کرد که به حالت پوسیده یا نیمه پوسیده باشند و مرحله کمپوست شدن را گذرانیده باشند. کرمها در خارج از سفره غذایی حرکت نمی‌کنند و به همین علت جمعیت آنها بسته به دسترسی به مواد غذایی رشد کرده و تثبیت می‌شود.
رطوبت مناسب بستر، هوادهی، تغذیه، جلوگیری از سفت شدن بستر و نگهداری ph در حد ۷-۸ از نکات کلیدی در تولید کرم پوسال (ورمی‌کمپوست است.بستر باید بگونه‌ای باشد که هوای زیادی را به درون خود راه بدهد. کرمها علاقه‌ای به باکتریهای بی‌هوازی ندارند و اگر تحت چنین شرایطی قرار گیرند محلی را که باعث آزارشان می‌شود ترک می‌کنند و اگر قادر به این کار نباشند خواهند مرد. کرمها نیز درست مانند بیشتر جانوران به تنفس نیاز دارند. لازم است که تقریبا هر دو یا سه هفته یکبار چند اینچ از لایه‌های بالایی بستر را به آرامی بهم زد تا گازهای ایجادشده خارج شوند. این کار همچنین از فشردگی بستر جلوگیری می‌کند. لایه‌های سطوح پایین‌تر را نیز می‌توان به میزانی بسیار کمتر از لایه‌های بالایی بهم زد. در بسترهای کود حیوانی که کرمها مشغول فعالیت تولید کود هستند در اثر فعالیتهای گازی کود حیوانی گاز متان تولید می¬شود که باعث از بین رفتن کرمها می‌شود.لازم است که به طور متناوب پشته به هم زده شود تا گاز متان از داخل پشته خارج شده و کرمها فعالیت خود را ادامه دهند. بسته به روش تولید ابزارهای دستی و مکانیزه مختلفی برای این کار وجود دارد. در حال حاضر این کار در ایران با روش دستی و با ابزاری شبیه شن کش انجام می¬شود. لازم به ذکر است که این کار را با بیل نمی¬توان انجام داد چون به کرمها آسیب می¬رساند. دستگاههایی در ایران در حال طراحی و ساخت است که با بسته‌شدن پشت تراکتور فرایند هوادهی را با سرعت و هزینه کمتر انجام می¬دهد و امکان تولید در حجمهای انبوه را فراهم می¬کند. این دستگاه حدود یک میلیون تومان قیمت دارد.از نظر اقتصادی کشت و پرورش کرم خاکی وقتی مقرون به صرفه است که بتوان از موادی که دارای هیچگونه هزینه‌ای نباشد استفاده کرد. مثل پسماندهای رستورانها، آشپزخانه‌ها، اماکن میوه و تره بار، مواد زائد کارخانه‌های تهیه مواد غذایی (کارخانه آردسازی و روغن‌کشی سویا). تغذیه کرمها باید بطور مرتب و معمولا یک بار در هفته صورت گیرد. انباشتن بیش از حد مواد غذایی در بستر، سبب ایجاد بوی نامطبوع و ترکیبات سمی می‌گردد. بهترین روش برای تهیه برنامه و میزان تغذیه، تعیین میزان مصرف کرم از آخرین تغذیه و همچنین شرایط موجود کرمها می‌باشد. زمانی که آخرین موادغذایی تغذیه شده تقریبا در حال تمام شدن است زمان تغذیه مجدد می‌باشد. اگر بنظر برسد که رشد کرمها متوقف شده و یا زاد و ولد آنها کاهش یافته احتیاج به اضافه نمودن پروتئین بیشتری در مواد غذایی می‌باشد.
مرکز تهیه کرم خاکی در فیلیپین توصیه می‌کند که بهترین ترکیب غذایی برای کرم خاکی مخلوطی از ۵۵ درصد خاک اره، ۳۵ درصد پوسته برنج و ۱۰ درصد سبوس برنج می‌باشد. این مخلوط باید به مدت ۳ هفته تخمیر شود تا حرارت آن بین ۵/۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد برسد. پس از تخمیر کافی و کنترل دما این محیط

 

[lord aragon]

مقدار صحیح استفاده از ورمی کمپوست به شرح زیر است:
نهالستان ۲- ۱ کیلوگرم در متر مربع
درختچه های تزئینی ۳- ۲ کیلوگرم در متر مربع
انواع گلها ۲- ۱ کیلوگرم در متر مربع
گیاهان گلدانی ۲۰- ۱۰ درصد حجم گلدان

 

[lord aragon]

توجه به این نکته ضروریست که کرم ها با فلزات ، فویل ، پلاستیک ، مواد شیمیایی ، روغن ، حلال ها ، حشره کش ، صابون ، رنگ و … تغذیه نشوند . همچنین بایداز تمامی انواع مرکبات (پرتقال ، لیمو شیرین و گریپ فروت ) ، پیاز ، سیر ، میخک ، غذاهای پرادویه و خیلی تند و غذاهای اسیدی اجتناب نموده همینطور نباید از خر زهره و دیگر گیاهان سمی ، گوشت ، مرغ ، لبنیات ، فضولات سگ و گربه برای تغذیه کرم ها استفاده گردد. گیاهان که با آفت کش یا علف کش سمپاشی شده اند نباید در فرآیندورمی کمپوست سازی استفاده شوند.

مواد شیمیایی​	مبنا (%)​	مبنا (در ۱۰۰% ماده خشک)​
رطوبت​	۷/۷​	–​
پروتئین خام​	۲۷/۵۶​	۹۵/۶۰​
خاکستر کل​	۴۹/۱۰​	۳۶/۱۱​
فیبر خام​	۰۱/۱​	۰۹/۱​
فسفر​	۲۵/۱​	۳۶/۱​
چربی​	۰۵/۶​	۵۵/۶​
سیلیس​	۷۶/۳​	۰۷/۴​

​

​

​

​

​

 

[lord aragon]

ورمی کمپوست گاوی یا گوسفندی:ورمی کمپوست گاوی از کودهای حیوانی به دست می آید و در چند مرحله تولید می گردد. به دین صورت که کودهای تازه انباشته شده در کف اسطبل را در فضایی آزاد تلمبار می کنند و پس از گذشت ۴۰-۵۰ روز با زیر و رو کردن و مرطوب و نرم نمودن به صورت نیمه پوسیده در می آورند سپس آنها را در کرتی به ابعاد (۱*۵*۰٫۵) متر تا ارتفاع ۴۰ سانتی متری پر می نمایند. ( از ۲٫۵ متر مکعب حجم کرت ۲ متر مکعب آن را کود حیوانی گاوی یا گاوی و گوسفندی و یا گوسفندی با درصد آهک به صورت محلول ۵ در هزار جایگزین می کنیم) سپس به ازای هر متر مربع سطح کرت تعداد ۵۰۰ عدد کرم خاکی به وزن متوسط ۰٫۵ گرم در لایه ۱۵ سانتی متری بستر اضافه می کنیم و روی آن را با کود می پوشانیم. با توجه به اینکه دشمنان متعددی در کمین و شکار کرم ها هستند، سطح کرت را به وسیله گونی کنفی یا شاخ و برگ مناسب پوشش می دهیم و به مدت ۶۰-۷۰ روز با تامین رطوبت ۸۵%-۷۵% و آبیاری هر روزه در تابستان و یک هفته ای در فصول معتدل سال محصول آماده بهره برداری می باشد. جهت برداشت کود ورمی کمپوست و کرم خاکی یکی دو آبیاری انتهایی را قطع می نماییم و پس از کاهش رطوبت از الک ۳ میلی متری و یا به وسیله دستگاه مخصوص که استوانه ای با غربالهایی با درجه های مختلف می باشد عبور می دهیم و کرمها را به همراه کود ورمی کمپوست به دست آمده با رطوبت مجاز و بسته بندی استاندارد و بر چسب شناسایی و روش مصرف به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می نماییم.-ورمی کمپوست زباله شهرداری:کمپوست زباله شهرداری که به وسیله زباله های شهرداری تبدیل و تولید می گردد، مشابه کود گاوی بوده و فقط از نظر محتوی بستر متفاوت است. کود گاوی با توجه به غنی بودن از نظر عناصر ماکرو بافت کودی، بستر فشرده ای نسبت به کمپوست زباله شهرداری تشکیل می دهد و تکثیر و تولید نوزادان فوق العاده زیاد بوده و رشد و بلوغ کرمها به تدریج صورت می گیرد و مهاجرت آنها به بستر جدید نیز به آرامی انجام می شود. در صورتی که در بستر کمپوست زباله شهرداری درست برعکس آنمی باشد و افزایش جمعیت تدریجی، رشد بالینی کرمها سریع، مهاجرت و تولید کود نیز سریع جواب می دهد.-ورمی کمپوست خاک برگ:خاک برگ یکی از بسترهای مواد آلی است که از شاخ و برگ درختان غیر مثمر که بیشتر در معرض آفتاب خشکیده اند بدست می آید. این کود از نظر درصد مواد غذایی فقیر و محیط آن تقریبا می باشد. این بستر با توجه به درصد بالای مواد لیگنین دار، دوره تغذیه کرمها را کوتاه نموده( دوره تغذیه برابر با زمان بلعیدن غذا تا هنگام دفع آن می باشد) و در نتیجه کود تولیدی نیز خیلی سریعتر به دست می آید. میزان افزایش جمعیت و رشد بالینی کرمها خیلی کم و کود تولیدی نیز کاملا سبک و مناسب خاکهای کاملا سنگین رسی تا رسی شنی است. در صورتی که با کود گاوی به نسبت برابر مخلوط گردد در اصلاح بافت خاک و تامین مواد غذایی مناسب است.در تهیه شاخ و برگ درختان باید حتی الامکان سعی نمود که برگ های خشکیده کاج در آنها وجود نداشته باشد چون کرمها از آنها گریزانند. وجود شاخه های باریک در بستر به تهویه آن کمک می نماید.آبیاری بستر باید به میزان کم و به فاصله زمانی کوتاه صورت بگیرد.-ورمی کمپوست خانگی:تولید ورمی کمپوست خانگی معمولا به دو طریق انجام میگیرد:۱- در فضای باز مثل باغچه منزل۲- در محفظه هائی مثل سطل آشپزخانه۱- پرورش کرم در باغچه منزل:در روش اول گودالی به مساحت تقریبی یک متر مربع و به عمق ۳۰-۴۰ سانتی متر در باغچه حیاط حفر می نماییم و پس از پوشش روی آن را با پارچه نخی یا گونی کنفی ، روی آن مقدار ۸-۱۰ کیلو گرم کود گاوی نیمه پوسیده می ریزیم و به وسیله کاغذهای شیار شده نواری شکل مچاله شده، یک لایه جهت تهویه ایجاد و با مرطوب کردن و فشردگی لازم روی آنها، پس مانده آشپزخانه که می تواند پودر استخوان ، حبوبات و غلات پخته شده وله شده و یا پوست تخم مرغ خرد شده باشد به میزان سه برابر وزن کرمها اضافه می نمائیم.سپس روی آنها یک لایه کاغذ اضافه، روی کاغذها یک لایه کود ورمی کمپوست به همراه ۵۰۰ عدد کرم خاکی اضافه و روی آن را یک لایه پوست میوه شامل پوست نازک و خرد شده سیب درختی و به میزان کم پوست موز ریز، ریز شده اضافه می نماییم. از پوست مرکبات خیلی کم استفاده گردد زیرا کرمها از آنها گریزانند. مجددا با اضافه نمودن لایه ای از کاغذ های باطله یک لایه نازک خاک باغچه نیز روی آن اضافه و سطح آن را با ایجاد پوشش مناسب از گزند نور خورشید-سرما-پرندگان و طیور خانگی محافظت می نمائیم. پس از سه ماه آبیاری مداوم و تامین حرارت محصول آماده برداشت می گردد.۲- استفاده از سطل آشپزخانه:در روش سطل آشپزخانه به جای پارچه نخی از سطل مخصوص و خاک اره درشت و ریز استفاده می گردد. برای این کار سطل مخصوص را با ایجاد سوراخی در کف آن برای خروج زه آبهای اضافی و همچنین چند سوراخ دریچه بالایی جهت تهویه ایجاد می نماییم و یک لایه خاک اره به عمق ۵ سانتی متر در آن می ریزیم سپس به ارتفاع ۳ سانتی متری خاک اره ریز ، روی آن را یک لایه کود گاوی نیمه پوسیده مناسب و مجددا یک لایه کاغذ و یک لایه غذای پس مانده آشپزخانه و روی آنها کاغذ ریخته و روی کاغذها یک لایه کود ورمی کمپوست به همراه ۱۰۰-۲۰۰ عدد کرم خاکی اضافه می نمائیم.مجددا روی آنها را یک لایه کاغذ و یک لایه پوست میوه خرد شده (پوست مرکبات از آنها جدا شده باشد) ریخته وبا قرار دادن یک لایه کاغذ، یک لایه خاک رس نیز روی آن می ریزیم و در این مدت با آبیاری مناسب و ایجاد حرارت مورد نیاز حداقل ۲٫۵-۳ ماه محصول آماده برداشت می باشد. برای جداسازی محصول کود و کرم با استفاده از الک ۳ میلی متری و کاهش رطوبت کود ورمی کمپوست مقوی به همراه کرم خاکی مورد انتظار قابل برداشت می باشد.-ورمی کمپوست ضایعات سیب زمینی:ضایعات سیب زمینی از جمله مواد آلی هستند که شرایط مناسبی برای رشد کرمهای خاکی دارند.این ضایعات هنگامی که با مقداری معین از مایع پس مانده های خط تولید کارخانه مخلوط گردند، شرایط رطوبتی مورد نیاز را فراهم می نماید و می توان بستری مناسب جهت رشد ماکروفون خاک مهیا نمود.ضایعات مذکور شامل پوست سیب زمینی، باقی مانده غده های معدوم شده و مایع حاصل از زه آب خط تولید می باشد.در صورتی که به مواد آلی مذکور دسترسی نداشته باشیم با کاهش ارتفاع محیط و تنظیم حرارت محیط مناسبی برای رشد کرم ها مهیا می کنیم.-ورمی کمپوست ضایعات برنج (پوسته شلتوک، پوشال برنج، سبوس برنج):ضایعات برنج از آنجائی که از نظر ویتامین ها به خصوص ویتامین (بی) غنی می باشد، کود ورمی کمپوستتولید شده از آن نیز از ویتامین غنی است (از این کود جهت تقویت گیاهان زینتی استفاده می گردد). درصد خشبی بودن ضایعات برنج بالا می باشد لذا به تدریج پوسیده می گردند، در این گونه موارد، ضایعات مذکور را بیشتر به عنوان عامل هوادهی به صورت مخلوط با بسترهای دیگر استفاده می کنند (البته درصد مخلوط نباید بیشتر از ۵۰% باشد). از پوسته شلتوک می توان به جای خاک اره در سطل آشپزخانه استفاده کرد. ضایعات پوشال برنج در صورتیکه با ۶۰% کود گاوی نیمه پوسیده مخلوط گردد بستر مناسبی جهت پرورش کرمهای خاکی به خصوص در فضاهای بسته می باشد. از سبوس برنج نیز می توان در مخلوط با بسترهای دیگر استفاده نمود. از این ضایعات در مخلوط با خاک اره در سطل آشپزخانه نیز می توان استفاده کرد.-ورمی کمپوست ضایعات واحدهای کوچک تولیدی (قارچ صدفی – گلاب گیری – گل زعفران)با توجه به اینکه قبل از تهیه قالب ها و بسته های پلاستیکی تولید قارچ، محتوای آنها را از طریق آب جوش ضد عفونی می کنند، لذا کود به دست آمده از این ضایعات نیز ضد عفونی است و بهترین کود جهت گلخانه های حساس و ایزوله تولید نشاء گل های زینتی گران قیمت می باشد. درصد مواد غذایی مذکور با توجه به وجود اسپان های باقی مانده تولید قارچ و همچنین پوشال های کاملا پوسیده بالا محیط مناسب پرورش تولید کرم است.یکی از مزایای مهم این روش تولید کود، شرایط محیطی کاملا مساعد کارگاه ها است که عینا جوابگوی نیازهای محیط زنده و رشدی کرمهای کودی می باشد. رطوبت ۷۵%-۸۵%، حرارت ۲۰-۳۰ درجه سانتی گراد، نور کم و غیر مستقیم و تهویه مناسب از عوامل مساعد رشد کرم خاکی می باشد، که اگر طی مدت ۴۵-۵۰ روز ادامه یابد قادر است شرایط ایده آل رشد و تکثیر و افزایش جمعیت سریع کرمها و تولید کود ورمی کمپوستدرجه یک را نوید دهد. این مدت زمان را می توان با مدت زمان استراحت کارگاه تنظیم و از باقی مانده و دور ریز محصولات جانبی کارگاه، موادی با ارزش و با کیفیت عالی به بازار عرضه نمود. ضایعات کارگاه های تولیدی گلاب گیری و تولید زعفران نیز می توانند بسترهای مناسبی جهت تولید و پرورش کرم خاکی باشند که می توان با بسترهای دیگر مخلوط نموده و مورد استفاده قرار داد.-چای کمپوست (کود آلی در محلول پاشی گیاهان) :فرآورده ای دیگر از کود ورمی کمپوست چای کمپوست است که در مواقع مورد نیاز در محصولات مختلف به صورت محلول پاشی استفاده می گردد. برای این کار مقدار ۵۰ لیتر آب را در ظرفی که در حال گردش است می ریزیم و تعداد ۵ کیسه ۱۰۰ گرمی کود ورمی کمپوست را به مدت ۲۱ روز در آن آویزان می نمائیم. محلول به دست آمده چای کمپوست است که به صورت محلول مایع رقیق شده به وسیله تانکرهای مخصوص حمل و با استفاده از دستگاههای محلول پاشی روی گیاهان پاشیده می شود. از شیره خارج شده از بستر های در حال فعالیت کرم های خاکی می توانیم به صورت محلول در آب در تغذیه گیاهان و گل های زینتی نیز استفاده کنیم.

​

 

[lord aragon]

هر کرمی دارای شرایط محیطی ویژه خود می باشد. برخی در اعماق خاک و پاره ای یگر در خاک باغچه و شماری نیز در زیر تنه پوسیدده درختان زندگی می کنند.اما کرم مناسب کمپوست سازی ، کم نوع قرمز می باشد. طول کرمهای قرمز بالغ ۵تا۱۰سانتیمتر و وزن۶۰۰تا۱۲۰۰تای آنها نزدیک به۵۰۰گرم می باشد(این وزن بستگی به سن کرمها،مقدار رطوبت و مواد مغذی موجود در خاک خواهد داشت).از میان گونه های متفاوت کرمها یک نوع برای تولید ورمی کمپوست از همه مناسب تر می باشد . از آنجا که کرمهای قرمز در برابر تغییرات دما بین ۴/۴ تا ۲/۳۲ درجه مقاوم هستند و همچنین مقدار زیادی از مواد را در روز به کمپوست تبدیل می کنند،از همین رو برای کمپوست سازی مناسب هستند. کرمهای قرمز در شرایط گرم ،مرطوب ،تاریک و پر از مواد مغذی خیلی سریع تکثیر می شوند.

 

[lord aragon]

ارجح بودن مواد غذایی
نوع و یا مخلوط مواد غذایی:
کمیت (مقدار)غذا
اندازه ذرات مواد غذایی کرمها: فرایند شامل خرد کردن، خیساندن و یا مخلوط کردن مواد
پیش‌تصفیه و پیش‌فراوری مواد غذایی کرمها: پیش‌تصفیه یک روش مکمل قبل از پیش‌فراوری است که شامل هضم مقدماتی هوازی یا غیر هوازی مواد زاید و یا شست و شوی آنها با آب است.
نسبت کربن به نیتروژن(C/N) مواد غذایی کرمها: به ازای هر ۲۰ تا ۲۵ واحد کربن یک واحد نیتروژن بر اساس وزن خشک وجود داشته باشد، عوامل حجیم کننده مانند کاغذ و مقوا، متداولترین مواد بستری است.
مواد اصلاح کننده معدنی در تولید کمپوست کرمی: برای تنظیم PH قبل از شروع تغذیه کرمها به مواد غذایی افزوده می‌شوند. مانند آهک، دولومیت، پودر سنگ آهک و پوست تخم‌مرغ خرد شده برای بسترهای کوچک و برای کاهش PH هم با افزایش مواد اسیدی (پوست مرکبات) به توده اقدام می‌شود. زئولیتها نیز از جمله مواد معدنی به منظور جلوگیری از تولید بو در توده به کار می‌رود.

 

[lord aragon]

برخی مواد به این علت که سلامتی انسان را به خطر می اندازد و یا مایه رنجش انسان می شوند، نباید برای تولید ورمی کمپوست استفاده شوند . افزودن مدفوع انسان و حیوانات خانگی مانند سگ توصیه نمی شود ، زیرا باعث انتقال بیماری می شوند . گوشت ، استخوان ، تخم مرغ و محصولات لبنی نباید اضافه شود، چرا که باعث جلب جوندگان (موش) به محل می شوند. اغلب ارگانیسم های بیماریزای گیاهی و بذر علف های هرز در طی فرآیند کمپوست سازی ، زمانی که دما در مرکز توده به ( ۱۶۰- ۱۵۰ ) درجه فارنهایت می رسد از بین می روند. کرم ها در صورت ایجاد شرایط کاملا ایده آل از لحاظ رطوبت و غذا ، روزانه به اندازه وزن خودشان زائدات را مصرف می کنند. اگر مواد غذایی خرد شوند، خوردن مواد برای کرم ها راحت تر خواهد بود.
تولید ورمی کمپوست خود به دو صورت زیر انجام می شود :
الف ) ورمی کمپوست خانگی
ب) ورمی کمپوست در هوای آزاد
ورمی کمپوست خانگی خاص مناطق سرپوشیده است که از کود در برابر تغییرات شدید رطوبت و دما محافظت می کند.
تولید ورمی کمپوست در هوای آزاد خود به دو روش انجام می گیرد:
ب-۱ ) پرورش کرم خاکی در محل :
در حقیقت فعالیت کرم در مزارع شخم زده شده پس از برداشت محصول و یا پرورش کرم خـــاکی در باغ و باغچه می باشد.
ب-۲ ) ورمی کمپوست در توده های روباز :
چنانچه در شرایطی سایبان و یا فضای سرپوشیده در دسترس نباشد ، واحد ورمی کمپوست ممکن است بصورت توده روباز مستقر شود. محلی که برای توده روباز انتخاب می شود به منظور جلوگیری از جمع شدن آب باران در طی فصل بارندگی ، نمی بایست در جای گود باشد ، زیرا اثرات زیانباری بر فعالیت کرم ها خواهد داشت . اندازه مناسب توده ها ( ۱۰ × ۳ × ۵/۱) فوت می باشد.

 

[lord aragon]

جدول زیر وضعیت مواد غذایی موجود در ورمی کمپوست را با استفاده از مواد زائد آلی مختلف بعنوان منبع غذایی نشان می دهد :

ماده آلی​	مقدار موجود در ورمی کمپوست​
کربن آلی​	۱۵/۹% تا ۹۸/۱۷%​
نیتروژن کل​	۵/۰ % تا ۱۵/۱ %​
فسفر​	۱/۰ % تا ۳/۰%​
سدیم​	۰۶/۰ % تا ۳/۰%​
کلسیم و منیزیم​	۶۷/۲۲ % تا gr 100/meq 70%​
مس​	۲ تا ppm 5/9%​
آهن​	۲ تا ppm ۹/۳%​
روی​	۷/۵ تا ppm ۵/۱۱%​
گوگرد​	۱۲۸ تا ppm ۵۴۸​

​

​

 

[lord aragon]

در حال حاضر یکی از مهمترین معضلات موجود بهداشتی در سطح روستاهای کشور انباشت پسماندها و پراکندگی آنها در حریم روستاها و نواحی پیرامون آنها می باشد که تا کنون آ نچنان که شایسته است بدان توجه کافی نشده است .
با توجه به تعدد و پراکندگی روستاها در سطح هر استان و شرایط اقلیمی آن ،نوع آداب و رسوم هر منطقه ،حجم زباله تولید شده علاوه بر به مخاطره انداختنبهداشت عمومی،اثرات سوءزیست محیطی را در بر دارد . از آنجا که قسمت اعظم زباله های تولید شده در مناطق روستائی را مواد زائد آلی تشکیل می دهند ،لذا به منظور کاهش حجم زباله های تولید شده و بازیابی آنها ،دفتر تاسیسات ،تجهیزات و خدمات روستائی معاونت امور دهیاریها دستور العمل حاضر را تدوین تا با تبدیل پسماندهای آلی به کود ورمی کمپوست موجبات دفع و بازیافت ضایعات آلی و کشاورزی را فراهم آورد.تولید ورمی کمپوست در واقع یک فرآیند تجزیه بیولوژیکی است که در آن مواد زائد آلی و فساد پذیر تحت شرایط هوازی یا بی هوازی به مواد آلی مفید برای گیاهان تبدیل میشوند . میکرو ارگانیسمهای موجود در توده با مصرف مواد غذائی (کربن ،نیتروژن،فسفر وپتاسیم) باعث تجزیه و شکسته شدن مواد زائد آلی میگردند. تجزیه مواد در ورمی کمپوست ،نتیجه فعالیت گروههای متعددی از باکتریها،قارچها،اکتینومیستها،پروتوزوآهاو سایر موجودات ریزی هستند که در مواد آلی وجود دارند. پس از مصرف مواد غذائی توسط میکرو ارگانیسمها گازهای مختلفی نظیر دی اکسید کربن ،متصاعد شده و توده جامد کود بر جای می ماند که می تواند به عنوان یک اصلاح کننده یا تقویت کننده برای خاک مورد استفاده قرار بگیرد .حدود ۸۰% از اراضی کشاورزی ایران در مناطقی قرار دارند که از نظر مواد آلی بسیار فقیر هستند ،بطوریکه در اک ثر خاکهای ایران مقدار مواد آلی کمتر از یک درصد می باشد.
در مزارع و روستاها نوع مواد قابل کمپوست در ارتباط با تعداد جمعیت ،نوع کشارزی و دامداری،نحوه رژیم غذایی،آداب اجتماعی ،اوضاع اقتصادی و شرایط اقلیمی در منطقه تفاوت میکند.

 

[lord aragon]

بطور کلی گونه های مختلفی از این کرمها یافت می گردند که بسته به موضوع کار و هدف ، گونه انتخابی متفاوت خواهد بود . این اهداف می تواند شامل موارد ذیل باشد :
-۱ افزایش حاصلخیزی و بهبود ساختمان و مدیریت خاک
-۲ افزایش محصول
-۳ تولید مکمل غذایی جهت دام و آبزیان که برای هر یک از این فعالیتها یک گونه مناسبتر از سایر گونه ها خواهد بود . بطور مثال به منظور مدیریت و بهبود ساختمان خاک مورد استفاده قرار Lampite maurittii گونه می گیرد.مناسبترین گونه برای تولید ورمی کمپوست ، گونه Eisenia foetida بوده که برنگ قهوه ای مایل به قرمز و کوچکتر از کرمهای خاکی معمولی می باشد . این کرم دارای دو جنس نر و ماده بوده که کرمهای ماده درمحل حلقه جنسی وسط بدن خود و پس از جفت گیری ،تخم یا کوکون را تشکیل می دهند . کوکونها به رنگ زرد کهربایی و در داخل آن حدود ۷ نوزاد لارو وجود دارد . بنابر این افزایش تعداد کرمها در هر نسل بصورت تصاعد نسبتاً هندسی خواهد بود . وزن هر کرم بالغ ۰٫۳ تا ۰٫۷ گرم و در هر کیلو گرم حدود ۱۰۰۰تا۲۰۰۰ نخ کرم وجود دارد. یک نسل این کرم ( از تخم تا تخم ) در درجه حرارت ۲۵ درجه سانتی گراد حدود سه ماه بوده و عمر کرمها بین ۱ تا ۲ سال متغییر می باشد.

 

[lord aragon]

برای یک متر مکعب کود دامی که قرار است به کود ورمی کمپوستتبدیل شود چه مقدار کرم نیاز است؟اگر با دیگر تولید کننده کنندگان و یا مشاوران تماس بگیرید اعداد و ارقام متفاوتی را خواهید شنید که از ۲ کیلو به ازای هر متر مکعب شروع می شود تا حتی ۱۵ کیلو!!!اما عدد درست کدام است؟در این جا یک موضوع خیلی مهم مطرح می شود و آن هم این سوال که می خواهید طول دوره ی تولید شما چقدر باشد.بر اساس طول دوره است که میزان کرم تزریقی مشخص می شود.در جدول زیر مقدار درست کرم تزریقی برای هر متر مکعب کود مشخص شده(معمولا هر کامیون تک(۶ چرخ)شامل ۹ الی ۱۰ متر مکعب کود دامی است) جدول ۱ مقدار کرم لازم برای هر متر مکعب کود دامی در تابستان یا مناطق گرمسیر

مقدار کرم لازم برای یک متر مکعب کود دامی​	طول دوره​
۱۵ کیلو کرم بالغ​	۱ ماهه​
۶ کیلو کرم بالغ​	۲ماهه​
۳٫۵ کیلو کرم بالغ​	۳ماهه​
۲ کیلو کرم بالغ​	۴ ماهه​

​

جدول ۲ مقدار کرم لازم برای هر متر مکعب کود دامی در زمستان یا مناطق سردسیر

مقدار کرم لازم برای یک متر مکعب کود دامی​	طول دوره​
۲۰ کیلو کرم بالغ​	۱ ماهه​
۸ کیلو کرم بالغ​	۲ماهه​
۵ کیلو کرم بالغ​	۳ماهه​
۳ کیلو کرم بالغ​	۴ ماهه​

با توجه به جداول بالا چند نکته حائز اهمیت است:

۱-اصلا و به هیچ وجه دورهای ۱ ماهه ارزش اقتصادی ندارند​

​

​

۲-مدنظر ما دوره ی ۴ ماهه است زیرا به ازای یک ماهه اضافه مقدار خیلی کمتری از کرم استفاده می شود که از نظر اقتصادی بسیار با صرفه است​

​

​

۳- اگر زمان برای شما مهم است نهایتا از دوره های ۳ ماهه استفاده کنید زیرا همانطور که در جدول هم مشاهده می کنید دوره های ۲ ماهه و ۱ ماهه اصلا مقرون به صرفه نیستند​

​

​

 

[lord aragon]

- رطوبت توده ورمی کمپوست​

​

​

به طور کلی هر یک از طبقه ها و لایه های ورمی کمپوست باید مرطوب شوند ولی نحوه رطوبت دهی نباید به صورتی باشد که لایه ها به حالت غرقابی در ایند. همچنین بایدتوجه داشت که حضر بیش از حد نور خورشید یا باران تاثیرات معکوسی برروی تعادل رطوبتی در داخل توده کمپوست می گذارد . غالبا میزان رطوبت توده کمپوست بایدستی در حدود ۵۰ الی ۶۰ درصد برمبنای وزن کل توده باشد . توده های بسار خیس که آب از آنها می چکد ،کمبود اکسیژن داشته و می توانند تخمیر بی هوازی شوند ودر نتیجه تولید بوهای نامطبوع نمایند . چنانچه توده کمپوست بسیار مرطوب شده و بوی نامطبوعی در آن تولید شده باشد بایستی گامهایی را برای خشک نمودن آن برداشت . مخلوط نمودن برگهای خشک ،کاه و کمپوستهای خشک و قدیمی در جهت جذب رطبوت اضافی کمک شایان توجهی می نماید.​

​

​

از طرف دیگر رویش علفهای هرز در ورمی کمپوست نشانه اطمینان از خشک بودن توده است و در صورت مشاهده علفهای هرز بایستی سریعا توده ورمی کمپوست بهم زده شود . قراردادن ظرف تهیه ورمی کمپوست در معرض باد نیز به تندی باعث خشک شدن توده ورمی کمپوست گردیده و حضور مورچه ها در توده ، نشانه دیگیری از کمبود رطوبت در توده می باشد. در صورتی که ورمی کمپوست حاوی رطوبت کافی نباشد ، درجه حرارت کل توده ورمی کمپوست کاهش یافته ودر نتیجه مدت زمان تجزیه طولانی خواهد شد .ورمی کمپوست که به این طریق حاصل می شود کیفیت خیلی خوبی نخواهد داشت .​

​

​

۲ – نسبت کربن به ازت توده ورمی کمپوست​

​

​

هرنوع ماده آلی دارای یک نسبت کربن به ازت ویژه خود می باشد . نسبت کربن به ازت حدود ۳۰برای فعالیت میکروبهای داخل ورمی کمپوست بسیار مناسب و ایده آل هست . این تعدل و بالانس بین کربن و نیتروژن به وسیله اختلاط و همزدن توده به خوبی تامین می شود .​

​

​

جدول می توان جهت برآورد نسبت اجزای ورمی کمپوست مورد استفاده قراربگیرد.​

​

​

ضایعات غذایی	۱۵:۱
خاک اره ،چوب،کاغذ	۴۰۰:۱
کاه	۸۰:۱
برگ	۵۰:۱
پسمانده های میوه	۳۵:۱
فضولات حیوانی	۲۰:۱
ساقه غلات	۶۰:۱
علوفه خشک یونجه	۱۲:۱

​

​

۳- هوادهی توده ورمی کمپوست​

​

​

وجود شکاف و سوراخ در کف و دیواره های محفظه تولید کود و باز بودن آن برای عبور آزاد هوا به درون محفظه بسیار مهم می باشد .​

​

​

یک روش هوادهی توده کمپوست در سیستم های خانگی ، کاربرد لوله های قابل انعطاف​

​

​

ویا لوله های سوراخ دار می باشد که آنها را به طور موازی روی آجرهای سفالی قرار می دهند و سطوح تهویه زیر توده کود را فراهم می کنند. باید توجه داشت که جداره محفظه تولید کمپوست را برای برقراری جریان هوا در داخل توده ، بایستی سوراخدار یا شکاف دار ساخت​

​

​

بهترین روش برای اضافه نمودن مواد جدید به درون محفظه این است که مواد مورد نظر را به صورت لایه های افقی برروی هم قرارداده و آنگاه آنها رابطور عمودی با چنگال باغبانی ، بیل یا هر وسیله مشابه دیگر مخلوط نمود. در هر زمان که توده بر گردانده شده یا مواد تازه ای به آن افزوده گردد، بلیستی توده را با چوب یا سیخ ، سوراخ سوراخ نموده تا لایه جدید مانع ورود هوا از قسمت پایین نشود.​

​

​

تراشه های چوب ( نه تکه های بزرگ چوب )کمک شایان توجهی به برقراری جریان هوا در داخل توده کود می نماید. تراشه های چوب با پوک نگهداشتن توده و عبور دادن هوای کافی از لابلای آنها به میزان فراوانی سبب کاهش بوی بد خواهند شد . از آنجا که تکه های بزرگ چوب نه تنها در روند ورمی کمپوست سازی تجزیه نمی گردند بلکه در آن ایجاد اختلال نیز ، می نمایند ، از این رو پیش از انجام عمل ورمی کمپوستسازی بهتر است جوبها را یه صورت تراشه در آورد.​

​

​

 

[lord aragon]

وزن ناخالص ماده غذایی بر حسب کیلوگرم تعریف می‌شود که می‌توان آن را به واحد سطح(مترمربع) توده کمپوست وارد و در عین حال شرایط هوازی و مقدار مطلوب و معتدل دما (۳۰-۱۵ درجه سانتی‌گراد) را در آن حفظ کرد. بنابراین معادل ضخامت ماده غذایی (میلی‌متر) در واحد سطح (مترمربع) تغذیه کرم را نرخ بارگذاری می‌نامند.
بیشتر بودن نرخ بارگذاری موجب افزایش گرما شده و سبب تلف شدن کرمها می‌شود. ورود اکسیژن را مانع می‌شود.
انواع روش‌های بارگذاری:
۱-خوراک دهی افقی(گوه‌ای): در سامانه‌های گوه‌ای و ویندرو، مواد در طرفین توده با زاویه ۴۵ درجه و در یک لایه یکنواخت ریخته می‌شود.۲-خوراک دهی عمودی: مواد به صورت لایه نازکی به ضخامت ۱۰ سانتی‌متر بر روی کل سطح بستر ریخته می‌شود و روی آن پوشیده می‌شود.۳- خوراک دهی پاکتی(نقطه‌ای): درون بخش‌های مختلف بستر دفن می‌شود.۴- خوراک دهی شیاری(نقبی): در این روش، مواد غذایی درون کانال‌هایی که به صورت عرضی زیر بستر حفر شده‌اند، تخلیه و با مواد بستر پوشش داده می‌شود.

 

[lord aragon]

هزینه مصرف کود گاوی در ۱ هکتار ۳۰ تن، از قرار هر تن کود گاوی ۲۵۰۰۰تومان، معادل ۷۵۰۰۰۰ تومان میشود.
هزینه مصرف کود ورمی‌ کمپوست در ۱ هکتار ۱۰ تن، از قرار هر تن ورمی‌ کمپوست ۵۰۰۰۰تومان، معادل ۵۰۰۰۰۰ تومان می¬شود. (در صورتی که از طریق مزرعه دار تولید شود در هر کیلو بین ۵۰ تا ۸۰ تومان است.)
کود گاوی
در هر هکتار ۲۵۰۰۰۰ تومان هزینه اضافی دارد. (افزایش هزینه کارگری تا میزان هم وزن خود برای وجین علف هرز دارد زیرا علف هرز حاصل تمام توان تولیدی خاک و زمین را برای باروری خود جذب می¬نماید.)
علف هرز دارد.
مواد شیمیایی دارد.
افزایش محصول در قیاس با کود ورمی‌ کمپوست ندارد.
(لکن در قیاس با زمین بدون کود، افزایش محصول دارد.)
میزان مصرف کود حدود ۳ برابر کود ورمی‌ کمپوست است.
محصول تولیدی ارگانیک نیست.
کود ورمی‌ کمپوست
در هر هکتار ۲۵۰۰۰۰ تومان کاهش هزینه دارد.
علف هرز ندارد.
مواد شیمیایی ندارد.
افزایش محصول از ۲۰ تا ۷۰ درصد دارد.
میزان مصرف کود ورمی‌ کمپوست یک و سوم کود گاوی است.
محصول تولیدی ارگانیک است.

 

[lord aragon]

مقدار مصرف ورمی کمپوست در کشاورزی به مقدار ،نوع و جنس خاکی بستگی دارد که قرار است کمپوست در آن مصرف شود. قبل از مصرف ورمی کمپوست در کشاورزی باید تمام جوانب کار از نظر نوع خاک ،تغذیه گیاهی و رعایت موازین بهداشتی مد نظر قرار گیرد. اگر منظور از مصرف کمپوست مقابله با فرسایش خاک باشد. بایستی مقادیری بین ۳۰۰تا۵۰۰ تن در هکتار مصرف شود. چون ورمی کمپوست دارای مقادیر نسبتا زیادی کربنات است،مصرف آن در زمینهای قلیائی موجب ازدیاد phمی شود که نتیجتا مصرف آن را در این گونه زمینها محدود می نماید .مصرف کمپوست معمولا برای محصولاتی همچون درختان جنگلی ،پارک و فضای سبز توصیه می شود.- صیفی کاری
برای انواع سبزیها (کلم،کاهو،گوجه فرنگی ،خیار ،پیازچه،کرفس….) حدود ۴۰تا۸۰ تن در هکتار برابر ۴تا۸کیلوگرم در متر مربع ،هر۲تا۳سال یکبار در سطح خاک گسترده شود.- فضاهای سبز
تا ۱۰۰ تن در هکتار هر ۲تا۳ سال یکبار در سطح زیرین خاک پخش می شود . همچنین برای حفاظت از خاک و تثبیت تپه های شنی یا کویرزدایی ،در ابتدا ۲۰۰تا۳۰۰ تن در هکتار و بعداز گذشت دو سال هر ۳-۲ سال یکبار ۱۰۰ تن در هکتار و به ضخامت ۱۰تا۲۵ سانتیمتر روی خاک گسترده شود.- گلخانه ها
در اینحالت باید ورمی کمپوست را تا میزان ۳۰-۲۰ درصد حجمی با خاک مخلوط نمود . برای نگهداری از نهال هرسه سال یکبار ،۲۰تا۳۰ تن در هکتار باید به طور سطحی پخش نمود .- تاکستانها
در فصل بهار یا تابستان هر سه الی چهار سال یکبار ۲۰تا ۴۰ تن ورمی کمپوست و در تاکستانهای جدیدالاحداث ۱۵۰ تن در هکتار ،در سطح خاک بایستی پخش نمود.- گلهای زینتی
برای گلهای زینتی در فضای باز حدود ۱۰۰-۸۰ تن در هکتار بایستی هر ۴-۳ سال یکبار پخش شود.- درختان میوه هسته دار و دانه دار
برای این درختان نظیر سیب ،گلابی،آلو،زرد آلو، گوجه ،گیلاس و…. حدود ۶۰-۳۰ تن در هکتار ( در سایه انداز درخت) ،هر سه سال یکبار میتوان ورمی کمپوست را پخش نمود.- درختان غیر مثمر
برای درختانی نظیر کاج، صنوبر، سپیدار، کبوده ، سرو و غیره حدود ۵۰-۱۰۰ تن در هر هکتار ، هر۲-۳ سال یکبار میتوان کود ورمی کمپوست را مصرف نمود .
- گیاهان ردیفی
برای گیاهان ردیفی مانند چغندر ، ذرت ، سیب زمینی و پنبه در فصل بهار یا پاییز می توان مقدار ۴۰ تا ۱۰۰ تن در هکتار ورمی کمپوست را مصرف نمود.
- غلات
- در مورد غلات نظیر گندم ، جو ، چاودار و غیره می توان حدود ۲۰ تا ۶۰ تن در هر هکتار در بهار یا قبل از شخم زدن ، ورمی کمپوست را بصورت سطحی پخش نمود .
- چمن کاری
در بستر چمن کاری حدود ۱۰۰- ۸۰ تن در هکتار (۱۰- ۸ کیلو گرم در متر مربع ) و برای نگهداری چمن در بهار یا پاییز حدود ۶۰- ۲۰ تن در هکتار (۶- ۲ کیلو گرم در متر مربع ) در هر سال می توان ورمی کمپوست را مصرف نمود. برای کاشت چمن ورمی کمپوست را بایستی با ماسه مخلوط و بذر با آن پوشاند.- جالیز کاری
در جالیز کاریها نظیر هندوانه ،خربزه،طالبی و غیره به میزان ۹۰-۳۰ تن در هکتار، هر ۳-۲ سال یکبار می توان از ورمی کمپوست استفاده نمود.- قارچ
در پرورش انواع قارچها می توان ورمی کمپوست را به اندازه مورد نیاز بعنوان خاک پوشش و خاک زیر کشت مورد استفاده قرار داد.

 

[lord aragon]

[h=2]مزایای ورمی کمپوست نسبت به سایر کودهای سبز چیست؟[/h]ورمی کمپوست دارای نسبت کربن به نیتروژن مناسب‌تری نسبت به سایر کودهای سبز است در نتیجه شرایط جذب عناصر مغذی توسط گیاه سهل تر و فراهم تر است. همچنین این ترکیب دارای pH خنثی است و استفاده زیاد آن تاثیر منفی بر کیفیت خاک و گیاه ندارد، این ترکیب فاقد بو بوده و ناخالصی آن نسبت به سایر کودهای سبز خیلی کمتر است

 

[lord aragon]

مصرف سالیانه ی کود در ایران = 3 میلیون تن

 

[lord aragon]

استفاده از کودهای شیمیایی آسیب زیادی به اکوسیستم و در نهایت سلامت انسان وارد می کند. کارشناسان برای دچار نشدن به این آسیب ها راهکارهایی را پیشنهاد می کنند، کمپوست یا کود آلی یکی از آنهاست.
آب، نور، خاک سه نیاز اصلی گیاه برای رشد است اما هر خاکی بستر رشد گیاه نیست.
علیزاده کارشناس کشاورزی گفت: وسعت زمین های زراعی در کشور ما مشخص است؛ صدها سال طول می کشد خاکی به عمق یک سانتیمتر به وجود بیاید، اما امروزه خاک های زراعی به دلایل فرسایش آبی و بادی، قطع درختان ، چرای بی رویه و تبدیل چراگاه ها به اراضی کشاورزی و از همه مهمتر به دلیل استفاده از کودهای شیمیایی در حال از بین رفتن است.
علیزاده ابراز داشت: استفاده از کودهای شیمیایی خاک را آلوده و در بلند مدت دچار مشکل می کند.
اما کارشناسان روش جدیدی برای تولید کود آلی ابداع کرده اند که کود کمپوست با استفاده از فضولاتی حیوانی یکی از این نوع کودهاست.
ورمی کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی با نام علمی Eisenia fotida است؛ این جانور با تغذیه از مواد آلی موجود در طبیعت آن را به کود آلی مغذی تبدیل و یکی از غنی ترین کودهای آلی را تولید می کند.
آقایی کارشناس جهاد کشارزی اردبیل با بیان اینکه ورمی کمپوست در خواص فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر بسزایی دارد ، افزود: این کود اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است و علاوه بر وزن مخصوص کم ، فاقد هرگونه بو ، میکروارگانیسم های پاتوژن ، باکــــتری های غیر هـــوازی ، قارچ ها و علف های هرز است.
ورمی کمپوست علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا ، شرایط مناسب برای دانه بندی و قدرت نگه داری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم می کند.
ورمی کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار مانند ازت است که به تدریج آنها را در اختیار گیاه قرار می دهد.( این نکته از نظر حاصل خیزی خاک بسیار پر اهمیت است) این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است.
فتائی کارشناس محیط زیست در اردبیل نیز خاطر نشان کرد: تبدیل زباله به کود کرمی کمپوست راه حل مناسب و با نتایج بسیار مفیدی است که هنوز مورد توجه جدی برای تبدیل زباله به کود در مراکز تولید زباله مانند منازل و ادارات نشده است.
این کارشناس ادامه می دهد: علاوه بر سود حاصله از این تبدیل باید منافع حاصل از حفظ محیط زیست، حفظ بهداشت، افزایش محصول کشاورزی، حفظ آب و خاک و تولید محصول ارگانیک را در نظر گرفت.
در کنار این، اشتغال مستقیم حداقل ۳۸هزار نفر کارگر را باید اضافه کرد ضمن اینکه در این فرایند زمینه اشتغال غیر مستقیم فراوانی فراهم خواهد شد.
منتظری مدیرعامل کارخانه ورمی کمپوست که در نمین استان اردبیل به بهره برداری رسیده با اشاره به فواید این کود آلی می گوید: در این کارخانه با استفاده از فضولات حیوانات اهلی روستائیان کود آلی تولید می شود که این کار علاوه بر فواید کشاورزی ارگانیک از آلودگی محیط زیست روستائیان مانند چاه های آب و رودخانه جلوگیری می کند و می تواند در اشتغالزایی روستایی نیز مفید فایده باشد ، چرا که همه روستائیان می توانند با سرمایه ای اندک به این اشتغال یابند.
این مسئول همچنین موارد مصرف کرم مورد استفاده در این صنعت را متنوع دانست.
منتظری گفت: همه نوع زباله تر شهری و فضولات حیوانی بجز مواد سنگی،‌ شیشه ای،‌ پلاستیکی، فلزی و گوشتی، غذای این کرم است به همین دلیل اسم دیگر این کرم، کرم آشغال خوار است.
برای حفظ گیاهان ، نگهداری گلخانه ها ، گسترش مزارع و درختان و کشاورزی پاک به مواد آلی نیاز داریم بنابراین مسئولان ذیربط باید در جهت توسعه صنعت کمپوست فضولات حیوانی و زباله ها گام های اساسی بردارند.

 

[lord aragon]

امروزه پیشرفت فناوری به گونه ای است که حتی متخصصان گاهی در برابر ظهور ناگهانی برخی ابداعات و فناوری های نوین غافلگیر می شوند و در تصمیم گیری برای برنامه ریزی در مورد آن مردد می مانند.آهنگ نامتعادل این رشد سریع گاهی محیط زیست و منابع طبیعی را در معرض آسیب جدی قرار می دهد، که می توان به توسعه کارخانه های خودروسازی با تولید بی رویه خودرو که سبب آلودگی هوا می شود و یا قلع و قمع درختان جنگل و بوته های کوه ها برای ساخت مسیری به منظور عبور خودروهای آلاینده اشاره کرد.کشاورزان با استفاده بی رویه از سموم و آفت کش ها و کودهای شیمیایی ناخواسته محیط زیست را آلوده می کنند. شهرداری ها با ساخت و ساز فضاها و پارک های مصنوعی، طبیعت بکر را نابود و با انباشت و سوزاندن غیراصولی زباله های خانگی که در بسیاری از کشورها به عنوان طلای کثیف و محصولی پردرآمد مورد استفاده قرار می گیرد، زمین و منابع آبهای زیرزمینی را آلوده می کنند.این در حالی است که عبور از این گونه محوطه که زمانی موجب تفرج و شادی بود و ما را ترغیب به کشیدن نفس عمیقی از ته دل برای استشمام اکسیژن سالم می کرد، اینک با انباشت زباله، بوی نامطبوع و تجمع حشرات، تحمل توقف لحظه ای را نیز از انسان ربوده است.افزایش جمعیت شهری و محدودیت منابع طبیعی و زمین مخاطراتی را بوجود آورده که به تخریب محیط و منابع منجر می شود از این رو تمام کشورها با تفکر احترام به طبیعت و حفظ محیط زیست تلاش دارند راههایی برای حفظ محیط زیست یافته و به ترویج آن بپردازند، زیرا امروز همگان بر این امر واقف هستند که منابع طبیعی قابل برگشت نیست.تفکر رهایی از آلاینده ها و زباله های خانگی و استفاده مجدد از آنها و تبدیل آن به موادی قابل بازیافت بسیاری از کشورها را بر آن داشته تا با استفاده از روش ها علمی و بازیافت مواد، بر طلای کثیف فائق آیند.در سال های دور که انسان به اهمیت کشاورزی و دامپروری پی برد، استفاده از ضایعات کشاورزی و فضولات دامی بتدریج جایگاه ویژه ای در اقتصاد، تولید و زندگی آدمی پیدا کرد و مردم با جمع آوری ضایعات کشاورزی و فضولات دامی بخشی از نیاز خاک اراضی کشاورزی به کود و تغذیه آن را تامین می کنند.با پیشرفت بیشتر تکنولوژی و با گذشت چندین دهه از انقلاب صنعتی، شرکت های فنی و مهندسی به این فکر افتادند با طراحی و ساخت تجهیزات صنعتی، مدت زمان تخمیر را کاهش دهند.ایران نیز برای نخستین بار در سال ۱۳۶۶ برای تولید کود آلی به روش صنعتی در اصفهان اقدام کرد و اینک در پی گسترش و ترویج خانه به خانه و ایجاد اشتغال خانگی و کسب درآمد در کنار حفظ محیط زیست است.برگزاری کلاس های متعدد برای تک تک افراد شهری و روستایی برای ساختن کود آلی ورمی کمپوست به منظور آموزش همگان برای حفظ محیط زیست و اهمیت آن است.مسوول بخش ترویج جهاد کشاورزی شهرستان دماوند در ابن باره به ایرنا گفت: با برگزاری کلاس تولید ورمی کمپوست برای زنان روستایی علاوه بر حفظ محیط زیست توسط آنان با جمع آوری زباله و بازیافت آن در مبدا، محل درآمدزایی برای آنان ایجاد می شود تا هر کیلو کمپوست را به قیمت ۴۵۰ تومان به فروش برسانند و اگر برای تجزیه از کرم های مخصوص استفاده کنند با تکثیر و تولیدمثل کرمها می توانند با فروش هر کیلوگرم ۴۵ هزار تومان کسب درآمد کنند.ایزنیا فتیدا یک نوع کرم زباله خوار است و به هیچ عنوان بار میکروبی نداشته و با خوردن زباله تر، کود ارگانیک تولید می‌ کند. زباله های خانگی از جمله سبزی، کاهو، پوست میوه ها و حتی کاغذ و پوست تخم مرغ و … را در محلی از باغچه همراه با مقداری کرم دفن کرده و سپس کرم ها با خوردن زباله ها، تجزیه آنها را سریع و به کود آلی یا کمپوست تبدیل می کنند.ورمی کمپوست شامل مواد غذایی ارزشمندی برای خاک و گیاه است و عناصر مفید را به آرامی حل کرده و به هیچ عنوان مانند عناصر سایر کودها با آبیاری شسته نمی شود، بلکه کاملا در خاک حل می شود.ورمی کمپوست منافذ بیشتری برای عبور بهتر هوا در خاک ایجاد می کند و سه تا چهار برابر وزن خود آب جذب می کند، بنابراین نیاز به آبیاری را کاهش می دهد.ورمی کمپوست ریشه گیاهان را از دمای خیلی زیاد پوشش می دهد و بروز فرسایش را کاهش داده و رشد علف های هرز را بخوبی کنترل می کند.گیاهان به سرعت رشد کرده و دارای مقاومت بیشتری در برابر آفت ها و مواد مضر در خاک می شوند. این کود از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه بوده و نسبت به کودهای شیمیایی قیمت مناسبی دارد.در صورت استفاده نادرست از کودهای شیمیایی و نامطلوب مانند کودهای گاوی، اسبی و سایر کودها، به مرور ریشه درختان را می سوزاند، اما کود ورمی کمپوست دارای چنین خاصیت مضری برای گیاهان نیست.می توان از کود حیوانی برای تهیه ورمی کمپوست استفاده کرد و جالب توجه اینکه وقتی کرم ها را با کود حیوانی مخلوط می کنیم پس از چند روز کود حیوانی بوی نامطبوع خود را از دست می دهد.می توان بر اساس اسیدی یا بازی بودن خاک موادی برای افزایش PHخاک به آن اضافه کرد مثلا با افزودن پوست تخم مرغ در زباله های مدفون شده میزان PH خاک را افزایش داد. سالانه صدها تن محصولات زاید کشاورزی به دلایل مختلف از جمله جمع آوری نکردن، اقتصادی نبودن، نداشتن دانش و آگاهی لازم در مراحل مختلف داشت و برداشت ایجاد می شود که می توان با مدیریت ضایعات کشاورزی و خانگی، ˈکمپوستˈ که نوعی کود مخلوط از انواع ترکیبات پسماندها و محصولات گیاهی، زباله خانگی ، فضولات حیوانی و مواد معدنی است، تهیه کرد.زباله های خانگی به موادی اطلاق می شود که در بردارنده ضایعات حاصل از فعالیت روزمره زندگی مردم باشد. مواد تشکیل دهنده زباله خانگی بر اساس روش زندگی، اقلیم، وضعیت اقتصادی و منابع مورد استفاده در مناطق مختلف، متنوع است.بی تردید با جمع آوری، حمل، جداسازی و تبدیل زباله تر به کمپوست، علاوه بر بهبود در ارتقای سطح بهداشت عمومی، بهبود شرایط زیست محیطی و حفظ محیط عمومی، در صیانت از خاک و آب های زیرزمینی قدم های موثری بر داشته می شود.ورمی کمپوست غذایی کامل و متعادل برای گیاه است که به دلیل دارا بودن مواد مغذی، رشد و نمو گیاه را تسریع می بخشد و حاصلخیزی خاک را افزایش داده و فاقد هر گونه میکروب است.ورمی کمپوست به دلیل مواد بیوشیمیایی مقاومت گیاهان را در مقابل بیماری افزایش می دهد رنگ، طعم، بو و کیفیت میوه را بهبود می بخشد و کمپوست، باعث سلامت گیاه شده و می تواند صندوق ذخیره ای برای درخت محسوب شود.ورمی، نوعی کرم قرمز رنگ است که به آن ˈکرم بارانˈ گویند این کرم در مواقع بارانی هنگامی که زمین از آب اشباع می شود از خاک بیرون آمده و اغلب طعمه پرندگان شده و گاه می میرند.کرم خاکی با قرار گرفتن در شرایط مناسب – غذای کافی و رطوبت – تولید مثل می کند و این عمل برای احیای خاک های کشاورزی که در اثر استفاده بیش از حد کودهای شیمیایی مواد مغذی خود را از دست داده اند، بسیار مفید است.کرم های خاکی در زمین های زراعی سالی یکبار تخم گذاری می کنند، اما برخی کرم های اصلاح شده که از کشورهای دیگر وارد می شود هر هفته تخم گذاری کرده و در دو ماه تعداد آن به ۱۰ برابر افزایش می یابد.کرمها با خوردن ضایعات گیاهی، دامی و زباله ها آنها را به مواد دارای ازت، فسفر، پتاسیم تبدیل می کنند کهورمی کمپوست بدست آمده دارای ۹ درصد فسفر، شش درصد پتاسیم و ۷-۵ درصد ازت علاوه بر عناصر ریزمغذی از جمله مس، آهن، بور، روی و گوگرد است.این کود آلی با مزایای فراوان جایگزین بسیار مناسبی برای کود شیمیایی است که بوی نامطبوع ندارد، محیط زیست را آلوده نمی کند و آب بیشتری در خود ذخیره می کند.ورمی کمپوست دارای میکرو ارگانیسم هایی مانند قارچ و باکتری های مفید و PH خنثی است و بهترین کود آلی برای گیاهان محسوب می شود و سبب اشتغالزایی با تولید ورمی کمپوست و ازدیاد کرم حتی در خانه و محل زندگی می شود و در نهایت با برخورداری از زمین پاک و سالم محیط زیستی ایمن خواهیم داشت.با توجه به اهمیت نقش کشاورزی در توسعه و پیشرفت کشور و نیاز روزافزون بشر به این تولیدات بطور طبیعی استفاده بهینه از دانش روز می تواند کشور را هر چه بیشتر در تولید نیازهای روزمره یاری داده و با توسعه و گسترش بیشتر علوم علمی کشاورزی به کشاورزان با حداقل امکانات بهترین بهره برداری را کرد.

 

[lord aragon]

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس بر ضرورت توجه به شرکت های دانش بنیان در بخش کشاورزی تاکید کرد و با اشاره به فواید استفاده از کودهای ارگانیک و ورمی کمپوست درکشاورزی ، گفت: هزینه فرهنگ سازی استفاده از این کودهای ارگانیک (ورمی کمپوست)کمتر از هزینه‌هایی است که برای درمان بیماری‌های ناشی از مصرف کودهای شیمیایی می شود.غلامرضا نوری قزلجه با اشاره به مزیت استفاده از کودهای ارگانیک (ورمی کمپوست)و غیرشیمیایی، افزود: این کود‌ها در تقویت خاک و افزایش بهره‌وری کارآمدند از این روکمیسیون کشاورزی برای حمایت از تولید این نوع کود و فرهنگ سازی برای مصرف آن، تلاش خواهد کرد.نماینده مردم بستان آباد در مجلس شورای اسلامی درباره تأثیر مصرف ورمی کمپوست در سلامت جامعه گفت: هنگامی که از این کود‌ها استفاده شود، دیگر نگران تبعات ناشی از آلودگی خاک و محصول نخواهیم بود.وی با تاکید بر این که برخی سرطان‌ها و بیماری‌ها نیز ناشی از مصرف بیش از اندازه کودهای شیمیایی در کشاورزی است، افزود: هنگامی که از کودهای شیمیایی استفاده شود، به مرور زمان محصول تغییراتی خواهد کرد و فساد پذیری آن افزایش می‌یابد و برای مصرف کننده مضر خواهد بود.عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در مورد تأثیر استفاده از کودهای ارگانیک در صادرات محصولات کشاورزی، گفت: کشورهای وارد کننده برای ورود محصولات کشاورزی ضوابط خاصی دارند و آزمایش‌های ویژه‌ای انجام می‌دهند تامحصول وارداتی استانداردهای لازم را دارا باشند و در صورت هر گونه مغایرت با استاندار‌ها، محصولات را برمی‌گردانند از این رواگر تولید ارگانیک نداشته باشیم، نمی‌توانیم محصولات خود را صادر کنیم.نوری درباره تأثیر این نوع کود بر زمین‌های کشاورزی، گفت: حفظ خاک که منبع تولید است، نخستین نتیجه استفاده از کودهای ارگانیک است چرا که کودهای شیمیایی بافت خاک را تغییر می‌دهند و به مرور زمان حاصل خیزی خاک کاهش می‌یابد.نماینده مردم بستان آباد درمجلس با تاکید بر ضرورت حمایت ازشرکت‌های دانش بنیان و علم و دانش افزود: باید اعتبارات ویژه‌ای برای این شرکتها در نظر گرفت وبرای افزایش اثربخشی کودهای ارگانیک سرمایه‌گذاری کرد تا رغبت بهره گیری از آن برای ایجاد شود.وی با بیان اینکه باید تولید داخلی را حمایت کنیم و اگر نیاز به ورود تکنولوژی است، دست تولیدکنندگان را باز بگذاریم تأکید کرد: باید تسهیلات لازم در اختیار تولیدکنندگان کودهای ارگانیک گذاشته شود تا صنعت تولید کودهای ارگانیک به مرور بومی شود.این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به این که نباید از تولید کودهای عالی هم غافل شدافزود: می‌توان از پسماندهای شهری برای تولید کمپوست بهره برد و با این کار، معضل زباله‌ها را نیز حل کرد.

 

[lord aragon]

خاک¬های مناطق خشک و نیمه خشک کشور ما که بیش از هشتاد درصد زمین¬های کشاورزی را تشکیل می¬دهد از نظر مواد آلی فقیر هستند.
برای بهبود باروری و حاصلخیزی خاک¬های کشاورزی، افزودن مواد آلی به آن¬ها ضروری است، اما منابع محدود سنتی مواد آلی همچون کود حیوانی جوابگوی نیاز روز افزون بخش کشاورزی به کود آلی نیست ؛ از این¬رو استفاده از مواد زائد مختلف دیگر همچون مواد زائد جامد آلی، لجن فاضلاب، زائدات کشاورزی و مواد زائد جامد صنعتی به عنوان مواد آلی رو به گسترش است.
در بین کودهای آلی، ورمی کمپوست اقتصادی¬ترین منبع تولید نیتروژن است. کاربرد ضایعات آلی از جمله کودهای دامی، لجن فاضلاب، کمپوست زباله شهری و مانند آن در خاک، یک روش مناسب برای نگهداری ماده آلی خاک، بهسازی خاک فرسوده و تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان است.
در مورد اثرات مفید ورمی کمپوست می¬توان به بهتر شدن پایداری خاکدانه¬های خاک و کاهش خطر فرسایش اشاره کرد و این که کمپوست می¬تواند موجب افزایش تخلخل خاک و ظرفیت نگهداری آب خاک شود و از تغییر اسیدیته خاک جلوگیری کرده و موجب رهاسازی عناصر غذایی مورد نیاز گیاه شود. کودهای شیمیایی از عوامل اصلی حفظ حاصلخیزی خاک به شمار می¬روند ولی کاربرد زیاد آن¬ها به همراه عملیات مدیریتی نامناسب باعث شده که مقدار ماده آلی خاک به شدت کاهش داده و این امر روی ویژگی¬های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر گذاشته و خطر فرسودگی این خاک¬ها را افزایش می¬دهد با مصرف۲۰ تن در هکتار ورمی کمپوست حاصل از زباله¬های شهری در سبزی¬ها، عملکرد به میزان ۱۵ درصد افزایش می¬یابد.
فیبرت و همکاران[۱] (۱۹۹۵) مشاهده نمودند با مصرف ۱۵ تن کمپوست در هکتار، عملکرد محصول پیاز ۱۵ درصد افزایش یافت. این محققان دلیل افزایش عملکرد را بهبود سطح تغذیه، بالا رفتن نفوذپذیری و تهویه و فعالیت¬های میکروبی در ناحیه ریشه عنوان نمودند. امروزه مصرف کودهای شیمیایی بویژه عناصر ریز مغذی در کشاورزی و گلخانه ها تاحدی اجتناب ناپذیر است.
کود های شیمیایی حاوی عناصر مورد نیاز و قابل جذب برای گیاه می باشند. استفاده از کودهای شیمیایی چه به صورت خاک مصرف و چه بصورت محلول پاشی باعث افزایش عملکرد و رشد گیاهان بویژه در محیط گلخانه می شوند. اما درصورت عدم مصرف صحیح و اصولی، به شدت اثرات نامطلوب زیست محیطی و اکولوژیکی برجای گذاشته و عامل بروز بیماریهای خاصی از جمله ناراحتی های گوارشی و مسمومیت می باشد.
کودهای دامی با داشتن انواع مختلفی ازعناصر غذایی اعم از کم مصرف و پرمصرف و بهبود خصوصیات خاک باعث افزایش عملکرد گیاهان می شود. از طرفی استفاده از کود های دامی از لحاظ اقتصادی، مسائل زیست محیطی، اکولوژیکی، احتمال شیوع بیماریها، آفات و علفهای هرز در مزارع دارای محدودیت هایی می باشد و این مسائل در گلخانه که محیطی به شدت حساس است مخاطرات بیشتری ایجاد می کند.
ورمی کمپوست زباله¬های شهری به عنوان یک کود آلی مقرون به صرفه با توان مناسب و با ارزش می¬تواند به عنوان جایگزینی مناسب در کشاورزی پایدار و کشت آلی، از جایگاه ویژه¬ای برخوردار باشد (سامنر[۲]، ۲۰۰۰). از طرفی مصرف کمپوست زباله شهری در خاک نگرانی¬هایی را نیز با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مواد موجود در آن ایجاد نموده است. از جمله آن می¬توان به جنبه عناصر مسموم کننده، عدم اطمینان از ارزش غذایی مواد موجود در آن برای تغذیه گیاه و عواقب زیست محیطی در خصوص انتقال آلاینده¬ها از خاک به آب¬های زیرزمینی و گیاهان و تجمع عناصر سنگین در خاک با گذشت زمان اشاره نمود (ولکوفسکی[۳]، ۲۰۰۳؛ فریک و واتمن[۴]، ۱۹۹۴).
ورمی کمپوست ها که از تجزیه بیولوژیکی (با استفاده از کرم خاکی) کمپوست و زباله های شهری بوجود می آیند، عناصر قابل دسترس و مفیدی برای گیاهان دارند.
کرم های خاکی با خوردن کمپوست و تجزیه آن و تبدیل و تحولاتی که در شکل مواد غذایی ایجاد می کنند، قابلیت جذب عناصر غذایی را افزایش می دهند.
از طرفی کود کمپوست با توجه به ویژگی های خاص خود، غالب مواد تشکیل دهنده، مقدار مورد مصرف در خاک، قابلیت بهبود خصوصیات فیزیکی و ساختمان خاک و افزایش ظرفیت نگهداری رطوبت، نقشی مشابه با کود دامی درخاک ایفا کرده و باعث افزایش عملکرد در تمام گیاهان مورد مطالعه دراین طرح شده است. کمپوست منجر به افزایش میزان کربوهیدرات¬ و برخی عناصر غذایی ماکرو می¬شود که این افزایش می¬تواند به دلیل اثرات مثبت کمپوست در افزایش سطح ریشه در واحد حجم خاک، کارایی مصرف آب و فعالیت فوسنتزی باشد که مستقیما روی فرآیندهای فتوسنتزی و تولید کربوهیدرات¬ها موثر هستند.

 

[lord aragon]

ورمی‌کمپوست قابل استفاده در کلیه محصولات زراعی، باغی و گلخانه‌ای می‌باشد.
اهم خواص فیزیکی و شیمیایی ورمی‌کمپوست عبارتند از:
سبک و فاقد هرگونه بو
عاری از علفهای هرز
حاوی میکروارگانیسم‌های هوازی مفید مانند ازتوباکتری‌ها
بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایر کودهای آلی
دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز
دارا بودن مواد محرکه رشد گیاهی نظیر ویتامین‌ها بویژه ویتامین B12
قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی
فرآوری آسان و سریع‌تر از بیوکمپوست
عاری از باکتری‌های غیرهوازی، قارچ‌ها و میکروارگانیسم‌های پاتوژن
اصلاح کنندة خصوصیات فیزیکوشیمیایی و بیولوژیکی خاک.
انواع کودهای بیولوژیک:
رایج ترین این کودها با استفاده از موجودات زیر تهیه می‌شوند:
باکتریهای تثبیت کننده نیتروژن مولکولی
قارچهای میکوریزی
میکروارگانیسمهای حل کننده فسفاتهای نامحلول
باکتریهای ریزوسفری محرک رشد گیاه
میکروارگانیسمهای تبدیل کننده مواد آلی زاید به کمپوست
کرمهای خاکی تولید کنننده ورمی‌کمپوست

 

[lord aragon]

از آنجا که ترکیب شیمیایی کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) بگونه‌ای است که هر میزان مصرف آن هیچگونه اثر سوئی نخواهد داشت، در زراعت‌های رایج می‌توان از کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) به میزان ۳ تا ۵ تن در هکتار، در گیاهان گلدانی ۵ تا ۲۰ در صد وزن خاک گلدان و در باغات میوه به میزان ۲ تا ۵ کیلوگرم به ازای هر درخت مصرف نمود. اما با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی، وضعیت حاصلخیزی خاک و نیاز گیاهان مختلف متفاوت می‌باشد از طرفی نوع بستر در ترکیب کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) موثر می‌باشد لذا نمی‌توان یک دستورالعمل واحد را در باره میزان مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) ارائه داد؛ بنابراین بمنظور رعایت اقتصاد تولید، صحیح‌ترین روش برای تعیین میزان دقیق مصرف کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) انجام آزمون و اندازه‌گیری میزان عناصر غذایی در کرم پوسال (ورمی‌کمپوست) و مصرف آن متناسب با نیاز گیاه موردنظر و شرایط محیطی و وضعیت خاک می‌باشد.

 

[lord aragon]

استفاده از کودهای شیمیایی آسیب زیادی به اکوسیستم و در نهایت سلامت انسان وارد می کند. کارشناسان برای دچار نشدن به این آسیب ها راهکارهایی را پیشنهاد می کنند، کمپوست یا کود آلی یکی از آنهاست.
آب، نور، خاک سه نیاز اصلی گیاه برای رشد است اما هر خاکی بستر رشد گیاه نیست.
علیزاده کارشناس کشاورزی گفت: وسعت زمین های زراعی در کشور ما مشخص است؛ صدها سال طول می کشد خاکی به عمق یک سانتیمتر به وجود بیاید، اما امروزه خاک های زراعی به دلایل فرسایش آبی و بادی، قطع درختان ، چرای بی رویه و تبدیل چراگاه ها به اراضی کشاورزی و از همه مهمتر به دلیل استفاده از کودهای شیمیایی در حال از بین رفتن است.
علیزاده ابراز داشت: استفاده از کودهای شیمیایی خاک را آلوده و در بلند مدت دچار مشکل می کند.
اما کارشناسان روش جدیدی برای تولید کود آلی ابداع کرده اند که کود کمپوست با استفاده از فضولاتی حیوانی یکی از این نوع کودهاست.
ورمی کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی با نام علمی Eisenia fotida است؛ این جانور با تغذیه از مواد آلی موجود در طبیعت آن را به کود آلی مغذی تبدیل و یکی از غنی ترین کودهای آلی را تولید می کند.
آقایی کارشناس جهاد کشارزی اردبیل با بیان اینکه ورمی کمپوست در خواص فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر بسزایی دارد ، افزود: این کود اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است و علاوه بر وزن مخصوص کم ، فاقد هرگونه بو ، میکروارگانیسم های پاتوژن ، باکــــتری های غیر هـــوازی ، قارچ ها و علف های هرز است.
ورمی کمپوست علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا ، شرایط مناسب برای دانه بندی و قدرت نگه داری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم می کند.
ورمی کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار مانند ازت است که به تدریج آنها را در اختیار گیاه قرار می دهد.( این نکته از نظر حاصل خیزی خاک بسیار پر اهمیت است) این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است.
فتائی کارشناس محیط زیست در اردبیل نیز خاطر نشان کرد: تبدیل زباله به کود کرمی کمپوست راه حل مناسب و با نتایج بسیار مفیدی است که هنوز مورد توجه جدی برای تبدیل زباله به کود در مراکز تولید زباله مانند منازل و ادارات نشده است.
این کارشناس ادامه می دهد: علاوه بر سود حاصله از این تبدیل باید منافع حاصل از حفظ محیط زیست، حفظ بهداشت، افزایش محصول کشاورزی، حفظ آب و خاک و تولید محصول ارگانیک را در نظر گرفت.
در کنار این، اشتغال مستقیم حداقل ۳۸هزار نفر کارگر را باید اضافه کرد ضمن اینکه در این فرایند زمینه اشتغال غیر مستقیم فراوانی فراهم خواهد شد.
منتظری مدیرعامل کارخانه ورمی کمپوست که در نمین استان اردبیل به بهره برداری رسیده با اشاره به فواید این کود آلی می گوید: در این کارخانه با استفاده از فضولات حیوانات اهلی روستائیان کود آلی تولید می شود که این کار علاوه بر فواید کشاورزی ارگانیک از آلودگی محیط زیست روستائیان مانند چاه های آب و رودخانه جلوگیری می کند و می تواند در اشتغالزایی روستایی نیز مفید فایده باشد ، چرا که همه روستائیان می توانند با سرمایه ای اندک به این اشتغال یابند.
این مسئول همچنین موارد مصرف کرم مورد استفاده در این صنعت را متنوع دانست.
منتظری گفت: همه نوع زباله تر شهری و فضولات حیوانی بجز مواد سنگی،‌ شیشه ای،‌ پلاستیکی، فلزی و گوشتی، غذای این کرم است به همین دلیل اسم دیگر این کرم، کرم آشغال خوار است.
برای حفظ گیاهان ، نگهداری گلخانه ها ، گسترش مزارع و درختان و کشاورزی پاک به مواد آلی نیاز داریم بنابراین مسئولان ذیربط باید در جهت توسعه صنعت کمپوست فضولات حیوانی و زباله ها گام های اساسی بردارند

 

[lord aragon]

علاوه بر مواد غذایی ماکرو و میکروی کلات شده قابل جذب حاوی بیش از ۸۰% ماده آلی فرآوری شده (۴۰% هیومیک اسید و ۴۰% فولویک اسید) می باشدهیومیک مواد غذایی را کلات کرده و مانع از دست رفتن آن به روشهای تثبیت ،تصعید و آبشویی می شود.۲-جلوگیری از ورود تخم و لارو حشرات بیماریزا وعلفهای هرز به باغات و مزارع۳- آزاد سازی مواد غذایی در خاک و در نتیجه کاهش مصرف کودهای شیمیاییهیومیک اسید به دلیل داشتنPHاسیدی( PH=4-5)مستقیماً می تواند عناصر مختلف را آزاد کرده و در زمان مناسب در اختیار ریشه قرار دهد.
(کاهش مصرف کودهای شیمیایی)PH = 5 )اسیدیته(
Zn ( in soil ) = 6.5 ppmPH = 8
Zn ( in soil ) = 0.007 ppm۴- باعث حفظ رطوبت در خاک و افزایش مقاومت گیاه نسبت به کم آبی می شود.الف ) با بهبود ساختمان خاک میزان نفوذ و قدرت نگهداری آب در خاک هم افزایش می یابدب ) مولکولهای هیومیک اسید با مولکولهای آب تشکیل پیوند هیدروژنی داده و قادرند حجم نسبتاً زیادی آب را در خود ذخیره نمایند.( تا ۷ برابر حجم خود )۵-باعث بهبود ساختمان خاک می گردد!۶-بهبود ریشه زایی:الف)افزایش رشد ریشه در نتیجه اصلاح ساختار فیزیکی خاکب ) افزایش نفوذپذیری دیواره سلوهای ریشه نسبت به مواد غذاییج )تولید بیشتر اسید های نوکلئیک و اسیدهای آمینه در کل گیاه و بخصوص ریشه ها و افزایش تقسیم سلولی۷-جذب شوری خاک :الف)آبشویی بهتر خاک با بهبود ساختمان خاکب) تبادل یونهای سدیم با کلسیم و وارد شدن یون سدیم به فاز محلول و سپس آبشویی۸-جلوگیری از سرمازدگی:الف) افزایش فعالیت میکروارگانیسمهای خاک در اطراف ریشه و گرم شدن خاکب) بدلیل حفظ رطوبت بیشتر ،خاک گرمترمی ماند.ج) هیومیک اسید رنگ خاک را تیره کرده در نتیجه انرژی خورشیدی بیشتری به خاک جذب می شود.د) افزایش غلظت شیره سلولی۹-افزایش رشد میکروارگانیسمهای خاک و کمک به بهبود حاصلخیزی خاکالف)افزایش رشد میکروارگانیسمها دراثر بهبود ساختارخاکب ) تغذیه میکروارگانیسمها از ماده آلی هیومیک اسید۱۰- کاهش مصرف سموم کشاورزی از طریق افزایش مقاومت گیاه نسبت به آفات و بیماریها :الف) افزایش میکروارگانیسمهای خاک و در نتیجه افزایش ترشحات انتی بیوتیکی آنهاب) افزایش حجم ریشه سپس بهبود جذب عناصر و در نهایت بالا رفتن مقاومت درونی گیاه در برابر بیماریها۱۱-باعث افزایش رشد رویشی گیاه و افزایش عملکرد محصول۱۲-سازگاری با محیط زیست :کودهای هیومیکی تنها نوع کودی هستند که استفاده از آنها در کشت های ارگانیک مجاز است.

 

[lord aragon]

طرح Vermi compost تغذیه کرمهای قرمز حلقوی بارانی موسوم به Eisenia Foetida از مواد آلی پسماندهای آشپزخانه بوده و محصول این فرایند کود آلی بوده است که یکی از غنی ترین کودهای شناخته شده در دنیا می باشد.بیو کمپوست:
-نتیجه فرایند میکروارگانیسم ها بطور نیمه هوازی در دما و رطوبت مناسب بوسیله انباشتن مواد آلی از قبیل انواع پسماند های سبزیجات ، میوه ها ، ضایعات گلفروشی ها و برگ درختان که در حال حاضر بطور جداگانه از مبدا جداسازی و در حال تبدیل به کود آلی در مـــحل سایــت برمشور می باشد.از مزایای این محصول می توان به موارد زیر اشاره کرد :- یکدست بودن محصول- عاری بودن از هر نوع مواد زائد جامد-پیدا کردن رنگ و طعم طبیعیورمی کمپوستبرای حفظ گیاهان ، نگهداری گلخانه ها ، گسترش مزارع و درختان میوه نیازمند مواد آلی می باشیم. سالها تلاش و مطالعه کردیم و پس از انجام مراحل تحقیقات و آزمایشات گوناگون دریافتیم باز هم قدرت لایزال پروردگار با خلقت موجودی ارزشمند بنام کرم خاکی توانسته یکی از عمده ترین نیازمندی بستر گل و گیاه یعنی مواد آلی را با وجود فضولات این جانور تامین نماید.ورمی کمپوست حاصل فعالیت بیولوژیک نوعی کرم خاکی با نام علمی Eisenia fotida می باشد.این جانور با تغذیه از مواد آلی موجود در طبیعت آن را به کود آلی مغذی تبدیل نموده به گونه ای که در حال حاضر این کود به عنوان یکی از غنی ترین کودهای آلی بیولوژیک شناخته شده در دنیا کاربرد دارد.ورمی کمپوست در خواص فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک تاثیر بسزایی دارد. این کود اصلاح کننده خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک بوده و علاوه بر وزن مخصوص کم ، فاقد هرگونه بو ، میکروارگانیسم های پاتوژن ، باکــــتری های غیر هـــوازی ، قارچ ها و علف های هرز می باشد. ورمی کمپوست علاوه بر قابلیت جذب آب با حجم بالا ، شرایط مناسب جهت دانه بندی و قدرت نگه داری مواد غذایی مورد نیاز گیاهان را فراهم می نماید. ورمی کمپوست حاوی عناصر غذایی بسیار غنی به ویژه ازت بوده که به تدریج آنها را در اختیار گیاه قرار می دهد.( این نکته از نظر حاصل خیزی خاک بسیار پر اهمیت است) این کود در مقایسه با سایر کودهای آلی دارای میزان عناصر اصلی غذایی بالاتری است. ورمی کمپوست علاوه بر عناصر ماکرو مانند ازت ، فسفر و پتاسیم که در فعالیتهای حیاتی گیاه نقش اساسی دارند حاوی عناصر میکرو مانند آهن ،مس ، روی ، منگنز نیز می باشد. علاوه بر این با داشتن موادی مانند ویتامین B12 و اکسین عوامل محرک رشد گیاه را فراهم می آورند.معمولا نسبت کربن به ازت (C/N) ورمی کمپوست ۲۰-۱۵ بوده و طول دانه های خشک آن بین mm 5-1 متغیر است. هوموس آن نیز ۲۰% وزن خشک می باشد. کرم های زباله خوار با تغذیه زائدات آلی آنها را تجزیه و دگرگون می نمایند. فرایند هضم این کرم ها به تغییر سریع تر مواد آلی منتهی شده و کمپوست تثبیت می شود. نتیجه این عمل دستیابی به ورمی کمپوست با کیفیت بالا است که با بالاترین استانداردهای جهانی برابر می کند.موارد استفاده ورمی کمپوست :ورمی کمپوست قابل استفاده در کلیه محصولات زراعی ، باغی و گلخانه ای می باشد.عناصر موجود در ورمی کمپوست :ازت ، فسفر ، پتاسیم ، آهن ، روی ، مس و منگنزاین در حالی است که هر یک از انواع کودهای شیمیایی موجود تنها حاوی یک یا چند عنصر خاص می باشند.شرایط کنونی تولید ورمی کمپوست :در حال حاضر روزانه علاوه بر ضایعات میادین میوه و تره بار ، سطلهای سبز ، آبی و صورتی که به ترتیب مخصوص ضایعات سبزی- میوه فروشی – آب میوه فروشی ها و گل فروشی ها می باشد در قالب طرح ساماندهی مشاغل پر زباله از سطح شهر جمع آوری و به سایت کمپوست ، واقع در برمشور شهر شیراز منتقل می شود که پس از تفکیک ثانویه جهت تغذیه کرم های زباله خوار مورد استفاده قرار می گیرند.تبدیل پسماندهای آلی به روش ورمی کمپوست در فضایی به وسعت چهار هکتار به وسیله کرم های زباله خوار موسوم به Eisenia fotida و با ظرفیت ورودی ۳۰۰۰ تن در سال(مواد قابل کمپوست) در حال اجرا می باشد. این کود در حال حاضر تحت نظارت سازمان بازیافت شهرداری شیراز با فرایند تبدیل زباله های آلی به روش بیولوژیک در حال تولید می باشد.