کجا بودی؟ چرا دیر آمدی؟ ناهار با کی خوردی؟ کی به تو تلفن می زند؟ چرا وقتی با تلفن صحبت می کنی، لبخند می زنی؟ و... شاید شما هم در طول زندگی تان چنین جمله هایی را از همسرتان شنیده باشید و در این حالت شاید اولین چیزی که در ذهنتان نقش بسته، این است که همسر شما فردی، شکاک یا بددل است و تصور اینکه شاید این نوع رفتارها نشانه ای از حسادت است...
برایتان تعجب آور باشد. معمولا این رفتارها از زن یا مردهایی سر می زند که به همسرشان حسادت می کنند و این حسادت دیواری بین آنها به وجود می آورد که حتی می تواند به سرعت روابطشان را دچار بحران کند.
حسادت در روابط زن و شوهرها گاهی به عشق زیاد تعبیر می شود چیزی که عوام به آن «حسادت عاشقانه» می گویند اما واقعیت این است که این حس، نشان دهنده ترسی درونی است؛ ترس از خیانت، از دست دادن همسر و... که ریشه در اعتمادبه نفس پایین دارد. افراد دچار این حسادت مدام با ترس از طردشدن و از دست دادن همسر، دست و پنجه نرم می کنند و چون نمی خواهند این اتفاق بیفتد با سرک کشیدن در روابط فردی، حریم خصوصی و محدود کردن همسر، سعی در کنترل بیشتر او دارند. درحالی که این رفتارها طرف مقابل را خیلی زود خسته می کند به طوری که برای فرار از این بند، حاضر می شوند هر کاری بکنند.
اینکه شما در مورد همسر خود احساس مالکیت داشته باشید، تا حدودی طبیعی است، به خصوص در ابتدای آشنایی و ازدواج که ممکن است حس کنید همسرتان باید خودش را وقف شما کند اما واقعیت این است که ادامه این وضعیت یا شدت گرفتن آن می تواند خطرناک باشد و رابطه تان را با تهدید جدی مواجه کند.
شکل های متفاوت بروز حسادت: بروز «حسادت» بین همسران شکل های متفاوتی دارد؛ رفتارهای پرخاشگرانه، امتناع از برقراری روابط یا هم کلامی، مخالفت با اشتغال زن و کنترل های مخفی مانند چک کردن تلفن همراه، ایمیل و... ? شکل زیر از رایج ترین شکل های بروز حسادت در زندگی مشترک هستند:
۱. حسادت به شکل بروز احساسات: هرچند حسادت به نوعی تلاش برای حفظ زندگی و به دلیل احساس تعلق است، اما این حس فقط تا حدی معقول است و اگر حالت بیمارگونه به خود بگیرد، باعث رنجش و آزار فرد و همسرش می شود. فردی که حسادت می کند، ممکن است واکنش های پرخاشگرانه ای مانند خشم نسبت به همسرش نشان دهد. حتی گاهی حسادت باعث بروز اضطراب یا غم در فرد می شود. معمولا برخی از افراد به دلیل شخصیتی و نابالغ بودن، نقطه ضعف هایی دارند. به همین دلیل با کمک سازوکارهای دفاعی برای جهت جبران آن برمی آیند مثلا مردی که احساس حقارت و اعتمادبه نفس پایینی دارد، حس می کند از نظر ظاهر و شرایط خانوادگی دچار تفاوت هایی با همسرش است و این تصور را دارد که خانواده او نسبت به همسرش در سطح پایین تری است بنابراین این شخصیت ضعیف را به صورت برخی رفتارهای واکنشی مانند غرزدن به همسرش نشان می دهد. در نتیجه جنگ های فرسایشی در خانواده صورت می گیرد.
۲.حسادت به شکل دوری کردن: گاهی زن یا مرد حسادت خود را به طرف مقابل با امتناع از ایجاد روابط زناشویی، قهر کردن و به طور کلی دوری عاطفی ابراز می کنند. این نوع حسادت باعث می شود از نظر عاطفی بین زوج فاصله بیفتد.
۳.مخالفت با کارکردن همسر: افراد حسود به دنبال راهی هستند تا آزادی های شریک زندگی شان سلب کنند و کاملا او را کنترل کنند. معمولا مردانی که علاقه ای به تحصیل یا کار همسرشان ندارند، در مورد علت مخالفتشان می گویند: «من راضی به آزار و اذیت تو نیستم و دلم نمی خواهد خسته شوی و...» اما گاهی علت موافقت نکردن آنها، با کارکردن همسرشان می تواند به دلیل حسادت باشد. مثلا مرد حتی از فکر اینکه همسرش با همکارش به گرمی احوالپرسی کند، ناراحت می شود.
البته گاهی هم زنان به بهانه های مختلف با اشتغال شوهرشان مثلا در یک شرکت مخالفت می کنند و حتی ممکن است پس از بازگشت همسرشان از محیط کار یا حتی مسافرت لباس های او را برای یافتن مو یا بوی عطری بررسی کنند.
۴. کنترل بیش ازحد: گاهی حسادت به شکل محدودکردن و کنترل طرف مقابل خود را نشان می دهد. در این حالت فرد ممکن است تلفن همراه، ایمیل یا دیگر صفحه های مجازی ای که همسرش در آنها عضویت دارد، چک می کند. البته گاهی خود فرد با رفتارهایش، این حس را در طرف مقابل ایجاد می کند. بسیاری از اوقات این رفتار در ایجاد بدبینی و شدت آن نقش موثری دارد.
اگر حسادت در قالب کنترل همسر نمایان شود، ممکن است یکی از همسران مدام طرف مقابل را بازخواست و درباره کارهایش از او سوال کند. هرچند برخی زنان و مردان تصور می کنند باید حواسشان به هم باشد تا زودتر متوجه آنچه در زندگی شان رخ می دهد، بشوند اما این بررسی ها و کنترل کردن ها می تواند باعث سست شدن پایه های زندگی مشترک شود. این بدبینی نوعی اعتیاد است و هر بار همسر بدبین در پی دستیابی به جواب همسرش را بازخواست می کند. بیشتر اوقات فرد پس از اینکه متوجه می شود مشکلی در بین نیست، فقط برای مدت کوتاهی دست از این رفتارها برمی دارد اما پس از گذشت مدتی کوتاه، دوباره به شکلی بیمارگونه به دنبال این بررسی ها و یافتن سرنخ می رود. درحالی که زوج ها نباید چنین اجازه ای به همسرشان بدهند و بهتر است به جای پاسخ به سوال های همسرشان که از حسادت و بدبینی رنج می برد، به او بفهمانند هر آنچه در ذهن دارد، خیالی بیش نیست.
حسادت در پوشش تعصب:گاهی شکلی از حسادت در پشت پرده تعصب و غیرت پنهان میشود. درحالی که «غیرت» نباید در این چارچوب تعریف شود. متاسفانه به دلیل فرهنگ غلط، برخی زنان هم بدبینی مردشان را نشانه دوست داشتن می دانند درحالی که بدبینی و حسادت مرد، الزاما نشانه عشق و علاقه نیست و او فکر می کند اگر حواسش به همسرش نباشد، شاهد خیانت او خواهد بود. از سوی دیگر، این نوع حسادت ها نشان دهنده اعتمادبه نفس پایین زن یا مرد است و اینکه فکر می کنند هر فردی از راه برسد، می تواند شریک زندگی شان را از آنها بگیرد. بیشتر بددلی ها از اعتمادبه نفس پایین نشأت می گیرد. بهترین راه پیشگیری از این حس مخرب، افزایش اعتمادبه نفس است. صمیمیت، تعهد و احترام ۳ رکن اصلی عشق هستند و احترام، مهم ترین رکن آن است که با بدبینی از بین می رود.
ریشه های حسادت زناشویی:ریشه های اصلی و حقیقی حسادت، از کودکی شکل می گیرد اما از ویژگی های رفتاری ارثی نیست. برخی زنان تصور می کنند برانگیختن حس حسادت مرد، روشی خوبی برای تقویت عشق اوست و متاسفانه این الگو در کشور ما بسیار شایع است. این رفتار شاید اوایل باعث توجه کاذب زوج ها به یکدیگر شود اما به مرور باعث از بین رفتن عشق می شود. متاسفانه برخی از درمانگران به زنی که شوهرش بدبین است توصیه می کنند در مقابل چنین رفتارهایی داشته باشد درحالی که این روش باعث شعله ور شدن اختلاف های آنها می شود. علاوه بر این، هرچند زن مرد باید در زندگی مشترک با هم صادق باشند اما نباید هر اتفاق بی ارزشی را که در طول روز رخ می دهد، برای هم تعریف کنند. گفتن همه مسایل به معنای صداقت نیست و ممکن است باعث دامن زدن به بدبینی ها، رشد افکار مزاحم و درواقع برانگیختن شک و حسادت شود.
البته در مواردی هم گاهی برخی زنان یا مردان برای نشان دادن اینکه در عین حال که برای دیگران جذاب هستند، به همسر و زندگی مشترکشان نیز و وفادار و پای بند هستند، داستان هایی از جذابیت های خودشان و برخی اتفاقات غیرعادی در محل کار تعریف می کنند. غافل از اینکه چنین رفتاری، نشانه وفاداری نیست و حس حسادت را در طرف مقابل به وجود می آورد.
چه باید کرد؟؟؟ خوشبختانه روش های موثر و مختلفی مانند روان درمانی فردی و دارویی برای درمان وجود دارد بنابراین اگر در مورد همسرتان بدبین هستید، به روان شناس مراجعه کنید. اگر هم همسرتان بددل است، با ملاطفت از او بخواهید با شما نزد روان شناس بیاید. معمولا کسانی که دچار حسادت اند، قبول ندارند که رفتارشان نوعی بیماری است و باید برای درمان اقدام کنند. در این شرایط با همسرتان صحبت کنید، اگر قبول نکرد از واسطه ای که مورد اعتماد همسرتان است، بخواهید او را راضی به انجام این کار کند. اگر باز هم طرف مقابلتان تمایلی به درمان نداشت، به او بگویید با این رفتارش شما را از دست خواهد داد. البته از دست دادن، لزوما به مفهوم طلاق و جدایی نیست و ممکن است از نظر عاطفی فاصله ای بینتان ایجاد شود. متاسفانه در مواردی در اثر این بدبینی ها، علاوه بر اینکه فرد افسرده می شود، احتمال دارد با این تصور که همسرش به او خیانت می کند، اقدام به قتل کند. اگر همسرتان شما را تهدید می کند، از اطرافیان برای بستری و درمان اجباری او کمک بگیرید. زمانی به فکر درمان نباشید که عشق را با دستان خود خفه کرده اید و دیگر مجالی برای زنده کردن آن نیست.
"خانم حسینی" کارشناس مشاوره فردی و خانوادگی
برایتان تعجب آور باشد. معمولا این رفتارها از زن یا مردهایی سر می زند که به همسرشان حسادت می کنند و این حسادت دیواری بین آنها به وجود می آورد که حتی می تواند به سرعت روابطشان را دچار بحران کند.
حسادت در روابط زن و شوهرها گاهی به عشق زیاد تعبیر می شود چیزی که عوام به آن «حسادت عاشقانه» می گویند اما واقعیت این است که این حس، نشان دهنده ترسی درونی است؛ ترس از خیانت، از دست دادن همسر و... که ریشه در اعتمادبه نفس پایین دارد. افراد دچار این حسادت مدام با ترس از طردشدن و از دست دادن همسر، دست و پنجه نرم می کنند و چون نمی خواهند این اتفاق بیفتد با سرک کشیدن در روابط فردی، حریم خصوصی و محدود کردن همسر، سعی در کنترل بیشتر او دارند. درحالی که این رفتارها طرف مقابل را خیلی زود خسته می کند به طوری که برای فرار از این بند، حاضر می شوند هر کاری بکنند.
اینکه شما در مورد همسر خود احساس مالکیت داشته باشید، تا حدودی طبیعی است، به خصوص در ابتدای آشنایی و ازدواج که ممکن است حس کنید همسرتان باید خودش را وقف شما کند اما واقعیت این است که ادامه این وضعیت یا شدت گرفتن آن می تواند خطرناک باشد و رابطه تان را با تهدید جدی مواجه کند.
شکل های متفاوت بروز حسادت: بروز «حسادت» بین همسران شکل های متفاوتی دارد؛ رفتارهای پرخاشگرانه، امتناع از برقراری روابط یا هم کلامی، مخالفت با اشتغال زن و کنترل های مخفی مانند چک کردن تلفن همراه، ایمیل و... ? شکل زیر از رایج ترین شکل های بروز حسادت در زندگی مشترک هستند:
۱. حسادت به شکل بروز احساسات: هرچند حسادت به نوعی تلاش برای حفظ زندگی و به دلیل احساس تعلق است، اما این حس فقط تا حدی معقول است و اگر حالت بیمارگونه به خود بگیرد، باعث رنجش و آزار فرد و همسرش می شود. فردی که حسادت می کند، ممکن است واکنش های پرخاشگرانه ای مانند خشم نسبت به همسرش نشان دهد. حتی گاهی حسادت باعث بروز اضطراب یا غم در فرد می شود. معمولا برخی از افراد به دلیل شخصیتی و نابالغ بودن، نقطه ضعف هایی دارند. به همین دلیل با کمک سازوکارهای دفاعی برای جهت جبران آن برمی آیند مثلا مردی که احساس حقارت و اعتمادبه نفس پایینی دارد، حس می کند از نظر ظاهر و شرایط خانوادگی دچار تفاوت هایی با همسرش است و این تصور را دارد که خانواده او نسبت به همسرش در سطح پایین تری است بنابراین این شخصیت ضعیف را به صورت برخی رفتارهای واکنشی مانند غرزدن به همسرش نشان می دهد. در نتیجه جنگ های فرسایشی در خانواده صورت می گیرد.
۲.حسادت به شکل دوری کردن: گاهی زن یا مرد حسادت خود را به طرف مقابل با امتناع از ایجاد روابط زناشویی، قهر کردن و به طور کلی دوری عاطفی ابراز می کنند. این نوع حسادت باعث می شود از نظر عاطفی بین زوج فاصله بیفتد.
۳.مخالفت با کارکردن همسر: افراد حسود به دنبال راهی هستند تا آزادی های شریک زندگی شان سلب کنند و کاملا او را کنترل کنند. معمولا مردانی که علاقه ای به تحصیل یا کار همسرشان ندارند، در مورد علت مخالفتشان می گویند: «من راضی به آزار و اذیت تو نیستم و دلم نمی خواهد خسته شوی و...» اما گاهی علت موافقت نکردن آنها، با کارکردن همسرشان می تواند به دلیل حسادت باشد. مثلا مرد حتی از فکر اینکه همسرش با همکارش به گرمی احوالپرسی کند، ناراحت می شود.
البته گاهی هم زنان به بهانه های مختلف با اشتغال شوهرشان مثلا در یک شرکت مخالفت می کنند و حتی ممکن است پس از بازگشت همسرشان از محیط کار یا حتی مسافرت لباس های او را برای یافتن مو یا بوی عطری بررسی کنند.
۴. کنترل بیش ازحد: گاهی حسادت به شکل محدودکردن و کنترل طرف مقابل خود را نشان می دهد. در این حالت فرد ممکن است تلفن همراه، ایمیل یا دیگر صفحه های مجازی ای که همسرش در آنها عضویت دارد، چک می کند. البته گاهی خود فرد با رفتارهایش، این حس را در طرف مقابل ایجاد می کند. بسیاری از اوقات این رفتار در ایجاد بدبینی و شدت آن نقش موثری دارد.
اگر حسادت در قالب کنترل همسر نمایان شود، ممکن است یکی از همسران مدام طرف مقابل را بازخواست و درباره کارهایش از او سوال کند. هرچند برخی زنان و مردان تصور می کنند باید حواسشان به هم باشد تا زودتر متوجه آنچه در زندگی شان رخ می دهد، بشوند اما این بررسی ها و کنترل کردن ها می تواند باعث سست شدن پایه های زندگی مشترک شود. این بدبینی نوعی اعتیاد است و هر بار همسر بدبین در پی دستیابی به جواب همسرش را بازخواست می کند. بیشتر اوقات فرد پس از اینکه متوجه می شود مشکلی در بین نیست، فقط برای مدت کوتاهی دست از این رفتارها برمی دارد اما پس از گذشت مدتی کوتاه، دوباره به شکلی بیمارگونه به دنبال این بررسی ها و یافتن سرنخ می رود. درحالی که زوج ها نباید چنین اجازه ای به همسرشان بدهند و بهتر است به جای پاسخ به سوال های همسرشان که از حسادت و بدبینی رنج می برد، به او بفهمانند هر آنچه در ذهن دارد، خیالی بیش نیست.
حسادت در پوشش تعصب:گاهی شکلی از حسادت در پشت پرده تعصب و غیرت پنهان میشود. درحالی که «غیرت» نباید در این چارچوب تعریف شود. متاسفانه به دلیل فرهنگ غلط، برخی زنان هم بدبینی مردشان را نشانه دوست داشتن می دانند درحالی که بدبینی و حسادت مرد، الزاما نشانه عشق و علاقه نیست و او فکر می کند اگر حواسش به همسرش نباشد، شاهد خیانت او خواهد بود. از سوی دیگر، این نوع حسادت ها نشان دهنده اعتمادبه نفس پایین زن یا مرد است و اینکه فکر می کنند هر فردی از راه برسد، می تواند شریک زندگی شان را از آنها بگیرد. بیشتر بددلی ها از اعتمادبه نفس پایین نشأت می گیرد. بهترین راه پیشگیری از این حس مخرب، افزایش اعتمادبه نفس است. صمیمیت، تعهد و احترام ۳ رکن اصلی عشق هستند و احترام، مهم ترین رکن آن است که با بدبینی از بین می رود.
ریشه های حسادت زناشویی:ریشه های اصلی و حقیقی حسادت، از کودکی شکل می گیرد اما از ویژگی های رفتاری ارثی نیست. برخی زنان تصور می کنند برانگیختن حس حسادت مرد، روشی خوبی برای تقویت عشق اوست و متاسفانه این الگو در کشور ما بسیار شایع است. این رفتار شاید اوایل باعث توجه کاذب زوج ها به یکدیگر شود اما به مرور باعث از بین رفتن عشق می شود. متاسفانه برخی از درمانگران به زنی که شوهرش بدبین است توصیه می کنند در مقابل چنین رفتارهایی داشته باشد درحالی که این روش باعث شعله ور شدن اختلاف های آنها می شود. علاوه بر این، هرچند زن مرد باید در زندگی مشترک با هم صادق باشند اما نباید هر اتفاق بی ارزشی را که در طول روز رخ می دهد، برای هم تعریف کنند. گفتن همه مسایل به معنای صداقت نیست و ممکن است باعث دامن زدن به بدبینی ها، رشد افکار مزاحم و درواقع برانگیختن شک و حسادت شود.
البته در مواردی هم گاهی برخی زنان یا مردان برای نشان دادن اینکه در عین حال که برای دیگران جذاب هستند، به همسر و زندگی مشترکشان نیز و وفادار و پای بند هستند، داستان هایی از جذابیت های خودشان و برخی اتفاقات غیرعادی در محل کار تعریف می کنند. غافل از اینکه چنین رفتاری، نشانه وفاداری نیست و حس حسادت را در طرف مقابل به وجود می آورد.
چه باید کرد؟؟؟ خوشبختانه روش های موثر و مختلفی مانند روان درمانی فردی و دارویی برای درمان وجود دارد بنابراین اگر در مورد همسرتان بدبین هستید، به روان شناس مراجعه کنید. اگر هم همسرتان بددل است، با ملاطفت از او بخواهید با شما نزد روان شناس بیاید. معمولا کسانی که دچار حسادت اند، قبول ندارند که رفتارشان نوعی بیماری است و باید برای درمان اقدام کنند. در این شرایط با همسرتان صحبت کنید، اگر قبول نکرد از واسطه ای که مورد اعتماد همسرتان است، بخواهید او را راضی به انجام این کار کند. اگر باز هم طرف مقابلتان تمایلی به درمان نداشت، به او بگویید با این رفتارش شما را از دست خواهد داد. البته از دست دادن، لزوما به مفهوم طلاق و جدایی نیست و ممکن است از نظر عاطفی فاصله ای بینتان ایجاد شود. متاسفانه در مواردی در اثر این بدبینی ها، علاوه بر اینکه فرد افسرده می شود، احتمال دارد با این تصور که همسرش به او خیانت می کند، اقدام به قتل کند. اگر همسرتان شما را تهدید می کند، از اطرافیان برای بستری و درمان اجباری او کمک بگیرید. زمانی به فکر درمان نباشید که عشق را با دستان خود خفه کرده اید و دیگر مجالی برای زنده کردن آن نیست.
"خانم حسینی" کارشناس مشاوره فردی و خانوادگی
