ارديبهشت :
ج) ده روز پس از سمپاشي دوم
- سمپاشي با يكي از قارچ كش ها فوق الذكر
توجه 5: براي جلوگيري از مقاومت قارچها رعايت تنوع سم الزامي است.
توجه6: در صورت بارندگي زياد تكرار سمپاشي با قارچكشها ضروري است.
خرداد :
- سمپاشي بر عليه كرم سيب ( نسل اول ) و پروانه مينوز
بايكي از حشره كشهاي:
ديازينون ( يك در هزار ) يا فن والريت ( 75/0 در هزار ) يا
كنفيدور ( 5/0 در هزار ) يا موسپيلان ( 3/0 در هزار )
- بهمراه كود مايع ( داراي ازت بيشتر )
تير :
- در صورت ظهور كنه قرمز اروپايي
سمپاشي با تركيب اورتوس و امايت به نسبت نيم در هزار از هركدام
ويا نئورون ( يك تا يك و نيم در هزار )
- بهمراه كود مايع ( 20 – 20 – 20 )
- محلول پاشي كلرور كلسيم
توضيح : در صورت طغيان آفت كنه تكرار سمپاشي به فاصله ده روز انجام گيرد
مرداد :
- سمپاشي بر عليه كرم سيب ( نسل دوم )
با يكي از حشره كش هاي فوق الذكر
- كود مايع ( داراي كود پتاس بيشتر )
درخت هلو و شليل
آبان : براي پيشگيري بيماريهاي قارچي ( لب شتري و غربالي ) سمپاشي با تركيبات مس بعد از ريزش برگها
به نسبت سه تا پنج در هزار
اسفند : روغن ولك ( بميزان5/1-2 ليتر در 100 ليتر آب )
با مخلوطي ازحشره كش دورسبان يا آپلاواد( 150 سي سي
در 100 ليتر آب )
فروردين : بهنگام تورم جوانه تركيبات مس ( 3 تا 5 در هزار)
براي پيشگيري بيماري غربالي و لب شتري
ارديبهشت : براي پيشگيري سفيدك حقيقي در هلو بخصوص رقم انجيري و شليل سموم تركيبي ( كاپتان يا بنوميل يا توپسين ام با قارچ كشهاي جديد توپاس و يا انويل)
( به نسبت 5/12 سي سي توپاس و 50گرم بنوميل يا توپسين ام )
در 100 ليتر آب
توجه : در صورت شيوع شته سبز اضافه نمودن يكي از حشره كشهاي سيستميك متاسيستكس يا پريمور يا كنفيدور يا موسپيلان
توصيه ميگردد.
خرداد : در صورت شيوع سفيدك حقيقي
سمپاشي قارچ كش دينوكاپ ( يك در هزار )
يا سولفور ( 3 در هزار ) و يا توپاس
توجه 2 : محلول پاشي با كود مايع همراه سموم در رنگ و طعم وكيفيت ميوه اثر فوق العاده دارد .
توجه3 : يكي از آفات مهم درختان هسته دار شپشك نخودي ( كه در اصطلاح محلي شته خوني ميگويند ) ميباشد كه در اواخر زمستان سمپاشي روغن ولك ( دو ليتر در صد ليتر آب ) به همراه يكي از حشره كش هاي اختصاصي نفوذي مثل دورسبان يا اتيون يا آدميرال و تكرار آن بعد از گلدهي فقط سمپاشي با حشره كش هاي فوق براحتي قابل كنترل است .
توجه4: هنگام شيوع بيماري غربالي و لب شتري كه بيشتر در فصول باراني اتفاق ميافتد تكرار سموم تركيبات مس يا كاپتان ( 3 در هزار ) توصيه ميشود.
توضيح 1 : " آغاز مديريت باغ از ابتداي فصل رشد "
الف ) هر بيماري و آفتي شرايط و مكان ويژه اي براي زمستان گذراني دارد با توجه به اين امر از بين بردن پناهگاه زمستانگذراني، موثرترين و آسانترين روش مبارزه با آفات و بيماريها تلقي ميشود براي اينكار ابتدا قبل از شروع فصل رشد ( اواخر زمستان )درز ها و پوسته هاي خشك شده بر روي تنه درختان با كاردك تميز كنيد تا سمپاشي بهتر نتيجه دهد.
ب) غرقاب كردن ريشه درختان با آب در اسفند ماه ميتواند در كاهش آفاتي چون كرم سفيد ريشه و كرم سيب موثر باشد.
ج) شخم سطحي در پاييز در جذب بهتر آب به خاك و همچنين نابودي برگها و حشرات در كاهش آفات و بيماريها تاثير خوبي دارد.
توضيح2 :"اصول صحيح سمپاشي " در بحث مبارزه با آفات و بيماريها اصول صحيح سمپاشي ميتواند در كاهش آفات و بيماريها نقش اساسي و مهم را ايفا كند. بنابراين لازم است با استفاده از سمپاش هاي مناسب و بخصوص لانس هاي داراي قدرت مه پاشي كه بتواند قطراتي حدودا" 50 تا 60 قطره در يك سانتي متر مربع روي برگها و تنه و ساقه بخواباند ارجحيت دارند.بنابراين لازم است سموم را بصورت قطرات ريز روي درختان قرار داد و از شستشوي درختان كه علاوه بر تاثير كم بر روي آفات و امراض موجب هدر رفتن محلول سم ميشوندخودداري كرد. در سمپاشهاي داراي مخزن بزرگتر بايستي بهمزن تعبيه شود بخصوص در استفاده از سموم پودر وتابل مانند دودين امكان ته نشيني وجود دارد.ديده مي شود برخي مخزن بالاي 1000 ليتري تهيه و اقدام به سمپاشي باغات ميكنند بدون اينكه به اين مسئله توجه نمايند!
توضيح 3 : " بهداشت سمپاشي " با توجه به اينكه سموم كشاورزي از جمله مواد بسيار خطرناك براي جانداران بخصوص انسان بحساب ميآيند رعايت نكات زير در سمپاشي ضروري مينمايد:
عمليات درست كردن محلول سم ( مخلوط محلول غليظ سمي با آب) خطرناك ترين لحظه براي سمپاش محسوب ميشود چرا كه دستها ، بدن و دهان و ريه ها مستقيما" در معرض واكنش سموم خالص با آب قرار ميگيرند. لذا از دستكش و عينك و ماسك هاي مخصوص سمپاشي استفاده نماييد . در هنگام سمپاشي از خوردن و آشاميدن و كشيدن سيگار اجتناب نماييد و پس از سمپاشي دست و صورت را با آب و صابون بشوييد ظروف محتوي سم را دور از دسترس كودكان و حيوانات در انباري مناسب و قفسه يا صندوق قفل دار نگهداري نماييد.براي اطلاعات بيشتر در مورد سموم ، بروشور روي ظرف سم را با دقت مطالعه كنيد چرا كه همه مطالب جهت استفاده شما نوشته شده است.
توضيح4 : " اختلاط سموم " سموم كشاورزي ( قارچ كش ها و حشره كش ها و كنه كش ها) عموما" در مبارزه تلفيقي قابليت اختلاط با هم دارند و حتي تركيب دو قارچكش يا دو حشره كش و دوكنه كش و حتي دو علفكش با همديگر خاصيت سنرژيك ( اثر مضاعف و موثر) دارند و در برخي موارد هم اثر آنتاگونيستي ( اثر ضد هم و زيان آور ) .بنابراين لازم است بانظر كارخانه سازنده و گياهپزشك انجام گيرد.
توضيح 5 : " طرز تهيه محلول سم " ميزان توصيه شده از سم را در مقداري آب حل كرده و خوب بهم بزنيد . اين محلول را در مخزن سمپاش كه تا نيمه در
آن آب ريخته شده است بريزيد و در حالي كه محلول را بهم مي زنيد بقيه آب را به آن اضافه كنيد. توصيه مي شود از مصرف محلول سموم تهيه شده در روزهاي قبل ، خودداري شود.
توضيح 6 : " تعيين زمان سمپاشي " تعيين زمان سمپاشي يكي از مهمترين اصول مبارزه با آفات مي باشد. با سركشي مداوم و مرتب به باغات و مزارع ، شدت و ميزان آلودگي را تعيين نموده و متناسب با آن سمپاشي را انجام دهيد . تاكيد ميگردد براي برخي آفات مثل شته ها و كنه ها خسارت آفات بايد به آستانه اقتصادي رسيده باشد. در اين مورد همواره با كارشناسان كشاورزي در تماس باشيد.
توضيح 7: " محلول پاشي " مقدار كود سولفات روي 34% و اوره و اسيد بوريك هركدام نيم كيلو در 100 ليتر آب در پاييز قبل از ريزش برگها تاقبل از جوانه زني نتيجه رضايت بخشي در جلوگيري از ريزش گل و ميوه دارند.
توضيح 8 : " افزايش گرده افشاني "چون درختان سيب رقم قرمز لبناني در گرده افشاني صد در صد خود ناسازگار هستند ( يعني گرده همان جنس از درخت نميتواند مادگي همان جنس از درخت را تلقيح نمايد) لازم است از گلهاي سيب زرد لبنان يا از ارقام مختلف در هنگام گرده افشاني استفاده كنيد
وجود زنبور عسل در صورت بودن گلهاي ساير ارقام در زمان گرده افشاني صد در صد مفيد خواهد بود
در صورت نبودن درخت سيب زرد ، ته شاخه گلدار رقم سيب زرد را در يك سطل كوچك يا پلاستيك محتوي آب قرار داده و در نزديك گلهاي درخت قرمز لبناني ببنديد.
توضيح 9: " پيشگيري از بيماريهاي درختان هسته دار "براي مبارزه و كنترل بيماري لب شتري در هلو و غربالي در هسته دارها سمپاشي در پاييز هنگام خزان برگ و در بهار هنگام تورم جوانه ها با تركيبات مس به نسبت سه در هزار توصيه ميگردد.هنگام حمله قارچها به شاخه ها و تنه درختان شيرابه اي بيرون مي زند اين عمل در بيشتر مواقع وسيله دفاعي گياه در مقابل بيماري محسوب ميشود تميز كردن موضع و سمپاشي با قارچ كش تركيبات مس در كاهش نفوذ و حمله قارچ مؤثر ميباشد.
توضيح 10 : " زمان و چگونگي هرس " زمان هرس و يا جابجايي درخت در هنگام خواب (اواخر پاييز و زمستان ) ميباشد بهترين زمان در مناطق سرد سير ماه اسفند توصيه ميشود.
درختان ميوه از نظر هرس تفاوت هاي اساسي با هم دارند تشكيل ميوه در درخت هلو اكثرا" در شاخه هاي سال دوم انجام ميگيرد ولي در درخت سيب روي ميخچه و در نقاط مختلف صورت ميپذيرد. و بطور حتم نتيجه يك هرس در سال بعد بروز ميكند هرس فرم دهي و باردهي علاوه بر علم تئوري نياز به تجربه كافي دارد و در كل هرس يك درخت بستگي فراوان به نوع رقم و جنس آن دارد.
« توضيح چگونگي هرس درختان ميوه در جزوه اي جداگانه عرضه خواهد شد.»
توضيح 11 : " استفاده از چسب باغباني " محل شاخه هاي هرس شده را با چسب باغباني ( نه چسب چوب نجاري ) كه برنگ قرمز بوده با برس نقاشي يا ابر و يا چوبي كه پارچه اي به يك سر آن بسته شده كاملا" ميپوشانيم تا از نفوذ قارچها در محل زخم جلوگيري كنيد. اضافه كردن تركيبات مس به چسب در درختان مبتلا به شانكر تاثير مطلوبي دارد. توضيح : براي رقيق كردن چسب باغباني طبق نظر كارخانه سازنده عموما" از الكل صنعتي استفاده ميكنيم.
توضيح 12 : " پيشگيري و مبارزه " بيماري لكه سياه سيب و غربالي ،لب شتري و سفيدك هلو و نيز كرم سيب و مينوز برگ داراي مراحل مبارزه پيشگيري ميباشند
برخي آفات ازجمله شته ها و كنه ها به محض مشاهده آفت اقدام به مبارزه ميشوند و بالعكس در صورت عدم بروز يا ظهور احتياجي به سمپاشي نيست.
توضيح 13 : " دادن كود " دادن كود به درختان بايد در محل سايه انداز درخت و در عمق20- 30 سانتي متري خاك انجام گيرد براي حل بهتر كودها بهتر است در محل جويها كه به علت جريان بيشتر آب رطوبت بالايي دارد صورت پذيرد.
توضيح 14 : " مصرف كود مايع " محلول پاشي با كود مايع كه از طريق برگ جذب ميشوند ميتواند در بهبود و كيفيت ميوه نقش مؤثري ايفا كند كودهاي مايع با درصدهاي مختلف بصورت كود كامل و يا كود اختصاصي همراه با سموم قابل اختلاط بوده و در طول دوره رشد به تعداد حداقل سه دفعه توصيه ميشود..
توضيح 15 : " مبارزه با شته ها { شته خوني} " در درخت سيب مبارزه با انواع شته ها بخصوص شته خوني ( كه اخيرا" نسبت به حشره كش ها مقاومت نشان داده ) به محض ظهور و طغيان آفت با سمپاشي يكي از سموم سيستميك مثل كنفيدور - پريمور – موسپيلان – متاسيستكس با تمركز به محل اختفا و تجمع حشرات كه عموما" در ميان شاخه ها و شكاف پوسته قرار دارد امكان پذير است.
در زمستان بعلت سرما عموما" تجمع حشرات در پاي در خت نزديك طوقه ، اطراف پاجوشها ،شكاف پوسته هاي پاييني ميباشد سمپاشي با غلظت بيشتر سم بهمراه روغن ولك در كاهش آفت به تجربه رسيده است.
توضيح 16 : " بيماري شانكر " براي كنترل بيماري شانكر كه اخيرا" در باغات سيب بيشتر شايع شده هرس شاخه هاي آلوده وحذف بافتهاي شانكردار در پاييز و يا اوايل بهار و انهدام آن در بيرون از باغ انتشار بيماري را كاهش ميدهد اره و قيچي باغباني را نيز بايد بعد از هرس با محلول قارچ كش تركيبات مس يا الكل ضد عفوني كنيم . براي كاهش بيماري بافتهاي آلوده وشانكرهاي موجود روي شاخه هاي اصلي را با دقت مي تراشند و محلهاي تراشيده شده را با خمير محتوي قارچ كش ( تركيبات مس ) پانسمان ميكنند.عموما" سمپاشي كل درختان به نسبت 5- 3 در هزار با قارچ كش تركيبات مس مي تواند در كاهش بيمار مؤثر باشد. قارچ كش توپسين ام وحتي بنوميل نيز براي كنترل شانكر سيتوسپورايي درختان ميوه توصيه شده است.
توضيح17: "مبارزه با كرم سفيد ريشه " براي مبارزه با كرم سفيد ريشه
افزودن حشره كش ديازينون پودري 40% يا ليندين 50 % و يا كارباريل سوين به خاك اطراف ريشه مطلوب ميباشد اين كار بايستي بهنگام گرم شدن هوا و خاك كه لارو حشرات به سطح خاك نزديك ميشوند صورت گيرد. محلول تهيه شده از سم ( 5 قاشق غذاخوري در يك حلب آب ) را بهتر است ضمن خاك برداري اطراف ريشه بيشتر نزديك طوقه درخت ريخته شود. جمع آوري لارو ها در بهار و همچنين آويزان كردن چراغ در شبهاي اوايل تابستان جهت جمع اوري حشره كامل قبل از تخم ريزي در كاهش خسارت و آلودگي موثر است.
توضيح 18: " پوسيدگي ريشه " پوسيدگي ريشه درختان ( نوع سفيد ونوع قهوه اي) در اثر حمله عوامل بيماريزاي خاكزي به ريشه اتفاق مي افتد براي كاهش
خسارت توصيه ميگردد حداقل دو الي سه د فعه محل طوقه و اطراف آنرا با قارچ كش ردوميل يا توپسين ام يا بنوميل يا كالكسين ضد عفوني نمود ( ينجاه گرم از سم در يك حلب آب ). در هنگام آبياري حتي المقدور از غرقاب كردن ريشه ها با آب خودداري كرده و از رسيدن رطوبت به طوقه جلوگيري كنيم. دادن كودهايي كه داراي موادي همچون اسيد هوميك و اسيد فوليك كه در ريشه زايي نقش دارند ميتواند از ضعف عمومي درخت بكاهد.
توضيح 19 : " افزايش انبارداري ميوه " محلولپاشي كلرور كلسيم در تير ماه به نسبت 5 در هزار حداقل دو نوبت روي درختان سيب در افزايش انبارداري و جلوگيري از لكه تلخي و پوسيدگي مغز ميوه نقش اساسي دارد.
توضيح 20 : " بيماري لكه سياه سيب " قارچ عامل برخي بيماريها مثل لكه سياه سيب در روي برگهاي ريزش شده در پاييز زمستانگذراني ميكنند .
چراندن برگها توسط دام و يا جمع كردن برگها و يا پخش كود ازته در پاييز روي برگها ريزش شده جهت پوسيدگي سريع تر ، ميتواند در كاهش بيماري در سال بعد موثر باشد.هرچند زمان مناسب سمپاشي بر عليه اين بيماري توسط پيش آگاهي انجام ميشود ليكن سمپاشي در فصول مرطوب بيش از سه مرتبه با سموم قارچ كش موثر توصيه ميگردد.
توضيح 21 : " مبارزه با جوندگان تنه درختان " براي مبارزه با آفات جونده مثل خرگوش در پاييز قبل از ريزش برف تنه نهال را با سم رابيتكس ( با 50% ماده موثر كربوكسين تيرام ) كه بعنوان دوركننده عمل ميكند آغشته نماييد ( 250گرم سم در 2 ليتر آب ) اين عمل تقريبا" دو ماه تاثيرگذاري مطلوب دارد.
توضيح 22 : " شكستن مقاومت آفات و بيماريها " مصرف بي رويه سموم موجب مقاومت حشرات و بيماريها به سم ميشود استفاده از سموم متنوع و همچنين بالابردن تدريجي دوز مصرفي با نظر گياهپزشك و همچنين ايجاد پناهگاه براي برخي آفات ازجمله شته ها ميتواند مقاومت آفات و امراض را بشكند.
توضيح 23 : " مبارزه با پوستخواران و چوب خواران " براي مبارزه با چوبخواران و پوست خواران سمپاشي با محلول : 250گرم سم ديپتريكس - 2ليتر نفت - 300 گرم صابون در 100 ليتر آب توصيه ميشود.
توضيح 24 : " مبارزه با موش " خسارت عمده موش صحرايي در باغات باعث هرز آب شدن گشته و مقدار آب آبياري را كاهش ميدهند. از بين بردن بوته هاي حاشيه باغات نيز موجب فرار مارها كه عمده دشمن موشها به حساب ميآيند شده و تقريبا" ميدان عمل بدست موشها ميافتد. تنها راه مبارزه با موشها ريختن طعمه مسموم مثل پودر فسفر دوزنگ يا پليت وارفارين ميباشد وچون موشها چندين سوراخ براي مقاصد مختلف مي سازند و ريختن طعمه مسموم در سطح وسيع مقرون به صرفه نميباشد بهتر است با بيل جلوي سوراخها را خراب كنيد بعد از دو سه روز برخي سوراخها توسط موشها باز ميشوند طعمه را فقط در جلوي اين سوراخها بريزيد. از دست زدن روي طعمه خودداري نماييد چون موشها بوي دست انسان را بهتر درك ميكنند و از طعمه استفاده نمي نمايند موشها در تابستان غذاي آبدار و در زمستان غذاي خشك را دوست دارند . بهتر است براي درست كردن طعمه مسموم از گندم به آن روغن مايع افزوده بعدا" فسفر دوزنگ را به آن آغشته نماييد مواظب باشيد پودر فسفر دو زنگ براي انسان و دام فوق العاده خطرناك بوده از نزديك كردن آن به دهان و بيني خودداري كنيد.
انتخاب و كاشت نهال :
1- مدت زيادي از زمان خروج آن از خاك نگذشته باشد.
2- ريشه هاي اصلي و فرعي آن آسيب زيادي نديده باشد.
3-پوست ساقه اصلي صدمه نديده و سالم باشد.
4- درخت در خواب باشد و جوانه هاي آن باز نشده باشند و نهال جوان باشد.
نحوه آماده سازي:
الف ) مقدار 4 قاشق غذاخوري ( حدودا" 40 گرم ) قارچكش ( كاپتان يا بنوميل يا مانكوزب يا تركيبات مس)
ب) خاك رس الك شده دو بيل
ج) پهن پوسيده الك شده دو بيل
را در يك حلب 20 ليتري ريخته با افزودن آب به آن بصورت دوغاب در آورده و هنگام كاشت ريشه ها را در آن فرو ميكنيم و سپس اقدام به كاشت نهال مي نما ييم.
توجه : در صورت وجود كرم سفيد ريشه در خاك ، مي توانيم ديازينون پودري و يا سوين ( 40 گرم يا چهار قاشق )به محلول آماده فوق بيافزاييم.
شروع كاشت :
حدود 30 تا 50 سانتي متر چاله اي متناسب با قطر ريشه ها و پايه نهال در زمين حفر كنيم.
كود آلي ( پهن) را با خاك برداشته شده از چاله مخلوط كنيم و با احتياط و بدون آسيب زدن به ريشه ها و ساقه در چاله قرار ميدهيم .و با كف پا كمي فشار داده تا خاك دور ريشه و ساقه محكم بگيرد.
محل پيوند بايد 10 سانتي متر بالاتر از خاك قرار داشته باشد
بلافاصله پس از كاشت نهال آنرا آبياري كنيم تا آب به ريشه ها برسد.
معمولا" نهالهاي كاشته شده در بهار برگهاي كوچكي ميدهند اين برگها اندوخته غذايي در ساقه ها تغذيه ميكنند و نشانه گرفتن ريشه ها نيستند. بنابراين بهتر است مراقبت از نهال را ادامه دهيم تا رشه ها به اندازه كافي رشد و نمو كنند.
عمده ترين خطر براي نهالهاي يكساله ، خطر كم آبي بويژه در فصل تابستان است در اين فصل حداقل 10 روز يك بار نهالها را بايستي آبياري كنيم.
توصيه : در صورت امكان براي جلوگيري از شيوع و سرايت عوامل بيماريزاي ريشه و طوقه درختان ميوه بخصوص در ارقام حساس به اين بيماريها نهر آبياري را در هنگام احداث باغ به شكل زير در بياوريدمزيت اين روش در اين است كه آب آلوده به عوامل بيماريزا درختان ديگر را تهديد نميكند .
منبع: مهندس اكبر زاده از مهندسان با تجر به مشگين شهر
ج) ده روز پس از سمپاشي دوم
- سمپاشي با يكي از قارچ كش ها فوق الذكر
توجه 5: براي جلوگيري از مقاومت قارچها رعايت تنوع سم الزامي است.
توجه6: در صورت بارندگي زياد تكرار سمپاشي با قارچكشها ضروري است.
خرداد :
- سمپاشي بر عليه كرم سيب ( نسل اول ) و پروانه مينوز
بايكي از حشره كشهاي:
ديازينون ( يك در هزار ) يا فن والريت ( 75/0 در هزار ) يا
كنفيدور ( 5/0 در هزار ) يا موسپيلان ( 3/0 در هزار )
- بهمراه كود مايع ( داراي ازت بيشتر )
تير :
- در صورت ظهور كنه قرمز اروپايي
سمپاشي با تركيب اورتوس و امايت به نسبت نيم در هزار از هركدام
ويا نئورون ( يك تا يك و نيم در هزار )
- بهمراه كود مايع ( 20 – 20 – 20 )
- محلول پاشي كلرور كلسيم
توضيح : در صورت طغيان آفت كنه تكرار سمپاشي به فاصله ده روز انجام گيرد
مرداد :
- سمپاشي بر عليه كرم سيب ( نسل دوم )
با يكي از حشره كش هاي فوق الذكر
- كود مايع ( داراي كود پتاس بيشتر )
درخت هلو و شليل
آبان : براي پيشگيري بيماريهاي قارچي ( لب شتري و غربالي ) سمپاشي با تركيبات مس بعد از ريزش برگها
به نسبت سه تا پنج در هزار
اسفند : روغن ولك ( بميزان5/1-2 ليتر در 100 ليتر آب )
با مخلوطي ازحشره كش دورسبان يا آپلاواد( 150 سي سي
در 100 ليتر آب )
فروردين : بهنگام تورم جوانه تركيبات مس ( 3 تا 5 در هزار)
براي پيشگيري بيماري غربالي و لب شتري
ارديبهشت : براي پيشگيري سفيدك حقيقي در هلو بخصوص رقم انجيري و شليل سموم تركيبي ( كاپتان يا بنوميل يا توپسين ام با قارچ كشهاي جديد توپاس و يا انويل)
( به نسبت 5/12 سي سي توپاس و 50گرم بنوميل يا توپسين ام )
در 100 ليتر آب
توجه : در صورت شيوع شته سبز اضافه نمودن يكي از حشره كشهاي سيستميك متاسيستكس يا پريمور يا كنفيدور يا موسپيلان
توصيه ميگردد.
خرداد : در صورت شيوع سفيدك حقيقي
سمپاشي قارچ كش دينوكاپ ( يك در هزار )
يا سولفور ( 3 در هزار ) و يا توپاس
توجه 2 : محلول پاشي با كود مايع همراه سموم در رنگ و طعم وكيفيت ميوه اثر فوق العاده دارد .
توجه3 : يكي از آفات مهم درختان هسته دار شپشك نخودي ( كه در اصطلاح محلي شته خوني ميگويند ) ميباشد كه در اواخر زمستان سمپاشي روغن ولك ( دو ليتر در صد ليتر آب ) به همراه يكي از حشره كش هاي اختصاصي نفوذي مثل دورسبان يا اتيون يا آدميرال و تكرار آن بعد از گلدهي فقط سمپاشي با حشره كش هاي فوق براحتي قابل كنترل است .
توجه4: هنگام شيوع بيماري غربالي و لب شتري كه بيشتر در فصول باراني اتفاق ميافتد تكرار سموم تركيبات مس يا كاپتان ( 3 در هزار ) توصيه ميشود.
توضيح 1 : " آغاز مديريت باغ از ابتداي فصل رشد "
الف ) هر بيماري و آفتي شرايط و مكان ويژه اي براي زمستان گذراني دارد با توجه به اين امر از بين بردن پناهگاه زمستانگذراني، موثرترين و آسانترين روش مبارزه با آفات و بيماريها تلقي ميشود براي اينكار ابتدا قبل از شروع فصل رشد ( اواخر زمستان )درز ها و پوسته هاي خشك شده بر روي تنه درختان با كاردك تميز كنيد تا سمپاشي بهتر نتيجه دهد.
ب) غرقاب كردن ريشه درختان با آب در اسفند ماه ميتواند در كاهش آفاتي چون كرم سفيد ريشه و كرم سيب موثر باشد.
ج) شخم سطحي در پاييز در جذب بهتر آب به خاك و همچنين نابودي برگها و حشرات در كاهش آفات و بيماريها تاثير خوبي دارد.
توضيح2 :"اصول صحيح سمپاشي " در بحث مبارزه با آفات و بيماريها اصول صحيح سمپاشي ميتواند در كاهش آفات و بيماريها نقش اساسي و مهم را ايفا كند. بنابراين لازم است با استفاده از سمپاش هاي مناسب و بخصوص لانس هاي داراي قدرت مه پاشي كه بتواند قطراتي حدودا" 50 تا 60 قطره در يك سانتي متر مربع روي برگها و تنه و ساقه بخواباند ارجحيت دارند.بنابراين لازم است سموم را بصورت قطرات ريز روي درختان قرار داد و از شستشوي درختان كه علاوه بر تاثير كم بر روي آفات و امراض موجب هدر رفتن محلول سم ميشوندخودداري كرد. در سمپاشهاي داراي مخزن بزرگتر بايستي بهمزن تعبيه شود بخصوص در استفاده از سموم پودر وتابل مانند دودين امكان ته نشيني وجود دارد.ديده مي شود برخي مخزن بالاي 1000 ليتري تهيه و اقدام به سمپاشي باغات ميكنند بدون اينكه به اين مسئله توجه نمايند!
توضيح 3 : " بهداشت سمپاشي " با توجه به اينكه سموم كشاورزي از جمله مواد بسيار خطرناك براي جانداران بخصوص انسان بحساب ميآيند رعايت نكات زير در سمپاشي ضروري مينمايد:
عمليات درست كردن محلول سم ( مخلوط محلول غليظ سمي با آب) خطرناك ترين لحظه براي سمپاش محسوب ميشود چرا كه دستها ، بدن و دهان و ريه ها مستقيما" در معرض واكنش سموم خالص با آب قرار ميگيرند. لذا از دستكش و عينك و ماسك هاي مخصوص سمپاشي استفاده نماييد . در هنگام سمپاشي از خوردن و آشاميدن و كشيدن سيگار اجتناب نماييد و پس از سمپاشي دست و صورت را با آب و صابون بشوييد ظروف محتوي سم را دور از دسترس كودكان و حيوانات در انباري مناسب و قفسه يا صندوق قفل دار نگهداري نماييد.براي اطلاعات بيشتر در مورد سموم ، بروشور روي ظرف سم را با دقت مطالعه كنيد چرا كه همه مطالب جهت استفاده شما نوشته شده است.
توضيح4 : " اختلاط سموم " سموم كشاورزي ( قارچ كش ها و حشره كش ها و كنه كش ها) عموما" در مبارزه تلفيقي قابليت اختلاط با هم دارند و حتي تركيب دو قارچكش يا دو حشره كش و دوكنه كش و حتي دو علفكش با همديگر خاصيت سنرژيك ( اثر مضاعف و موثر) دارند و در برخي موارد هم اثر آنتاگونيستي ( اثر ضد هم و زيان آور ) .بنابراين لازم است بانظر كارخانه سازنده و گياهپزشك انجام گيرد.
توضيح 5 : " طرز تهيه محلول سم " ميزان توصيه شده از سم را در مقداري آب حل كرده و خوب بهم بزنيد . اين محلول را در مخزن سمپاش كه تا نيمه در
آن آب ريخته شده است بريزيد و در حالي كه محلول را بهم مي زنيد بقيه آب را به آن اضافه كنيد. توصيه مي شود از مصرف محلول سموم تهيه شده در روزهاي قبل ، خودداري شود.
توضيح 6 : " تعيين زمان سمپاشي " تعيين زمان سمپاشي يكي از مهمترين اصول مبارزه با آفات مي باشد. با سركشي مداوم و مرتب به باغات و مزارع ، شدت و ميزان آلودگي را تعيين نموده و متناسب با آن سمپاشي را انجام دهيد . تاكيد ميگردد براي برخي آفات مثل شته ها و كنه ها خسارت آفات بايد به آستانه اقتصادي رسيده باشد. در اين مورد همواره با كارشناسان كشاورزي در تماس باشيد.
توضيح 7: " محلول پاشي " مقدار كود سولفات روي 34% و اوره و اسيد بوريك هركدام نيم كيلو در 100 ليتر آب در پاييز قبل از ريزش برگها تاقبل از جوانه زني نتيجه رضايت بخشي در جلوگيري از ريزش گل و ميوه دارند.
توضيح 8 : " افزايش گرده افشاني "چون درختان سيب رقم قرمز لبناني در گرده افشاني صد در صد خود ناسازگار هستند ( يعني گرده همان جنس از درخت نميتواند مادگي همان جنس از درخت را تلقيح نمايد) لازم است از گلهاي سيب زرد لبنان يا از ارقام مختلف در هنگام گرده افشاني استفاده كنيد
وجود زنبور عسل در صورت بودن گلهاي ساير ارقام در زمان گرده افشاني صد در صد مفيد خواهد بود
در صورت نبودن درخت سيب زرد ، ته شاخه گلدار رقم سيب زرد را در يك سطل كوچك يا پلاستيك محتوي آب قرار داده و در نزديك گلهاي درخت قرمز لبناني ببنديد.
توضيح 9: " پيشگيري از بيماريهاي درختان هسته دار "براي مبارزه و كنترل بيماري لب شتري در هلو و غربالي در هسته دارها سمپاشي در پاييز هنگام خزان برگ و در بهار هنگام تورم جوانه ها با تركيبات مس به نسبت سه در هزار توصيه ميگردد.هنگام حمله قارچها به شاخه ها و تنه درختان شيرابه اي بيرون مي زند اين عمل در بيشتر مواقع وسيله دفاعي گياه در مقابل بيماري محسوب ميشود تميز كردن موضع و سمپاشي با قارچ كش تركيبات مس در كاهش نفوذ و حمله قارچ مؤثر ميباشد.
توضيح 10 : " زمان و چگونگي هرس " زمان هرس و يا جابجايي درخت در هنگام خواب (اواخر پاييز و زمستان ) ميباشد بهترين زمان در مناطق سرد سير ماه اسفند توصيه ميشود.
درختان ميوه از نظر هرس تفاوت هاي اساسي با هم دارند تشكيل ميوه در درخت هلو اكثرا" در شاخه هاي سال دوم انجام ميگيرد ولي در درخت سيب روي ميخچه و در نقاط مختلف صورت ميپذيرد. و بطور حتم نتيجه يك هرس در سال بعد بروز ميكند هرس فرم دهي و باردهي علاوه بر علم تئوري نياز به تجربه كافي دارد و در كل هرس يك درخت بستگي فراوان به نوع رقم و جنس آن دارد.
« توضيح چگونگي هرس درختان ميوه در جزوه اي جداگانه عرضه خواهد شد.»
توضيح 11 : " استفاده از چسب باغباني " محل شاخه هاي هرس شده را با چسب باغباني ( نه چسب چوب نجاري ) كه برنگ قرمز بوده با برس نقاشي يا ابر و يا چوبي كه پارچه اي به يك سر آن بسته شده كاملا" ميپوشانيم تا از نفوذ قارچها در محل زخم جلوگيري كنيد. اضافه كردن تركيبات مس به چسب در درختان مبتلا به شانكر تاثير مطلوبي دارد. توضيح : براي رقيق كردن چسب باغباني طبق نظر كارخانه سازنده عموما" از الكل صنعتي استفاده ميكنيم.
توضيح 12 : " پيشگيري و مبارزه " بيماري لكه سياه سيب و غربالي ،لب شتري و سفيدك هلو و نيز كرم سيب و مينوز برگ داراي مراحل مبارزه پيشگيري ميباشند
برخي آفات ازجمله شته ها و كنه ها به محض مشاهده آفت اقدام به مبارزه ميشوند و بالعكس در صورت عدم بروز يا ظهور احتياجي به سمپاشي نيست.
توضيح 13 : " دادن كود " دادن كود به درختان بايد در محل سايه انداز درخت و در عمق20- 30 سانتي متري خاك انجام گيرد براي حل بهتر كودها بهتر است در محل جويها كه به علت جريان بيشتر آب رطوبت بالايي دارد صورت پذيرد.
توضيح 14 : " مصرف كود مايع " محلول پاشي با كود مايع كه از طريق برگ جذب ميشوند ميتواند در بهبود و كيفيت ميوه نقش مؤثري ايفا كند كودهاي مايع با درصدهاي مختلف بصورت كود كامل و يا كود اختصاصي همراه با سموم قابل اختلاط بوده و در طول دوره رشد به تعداد حداقل سه دفعه توصيه ميشود..
توضيح 15 : " مبارزه با شته ها { شته خوني} " در درخت سيب مبارزه با انواع شته ها بخصوص شته خوني ( كه اخيرا" نسبت به حشره كش ها مقاومت نشان داده ) به محض ظهور و طغيان آفت با سمپاشي يكي از سموم سيستميك مثل كنفيدور - پريمور – موسپيلان – متاسيستكس با تمركز به محل اختفا و تجمع حشرات كه عموما" در ميان شاخه ها و شكاف پوسته قرار دارد امكان پذير است.
در زمستان بعلت سرما عموما" تجمع حشرات در پاي در خت نزديك طوقه ، اطراف پاجوشها ،شكاف پوسته هاي پاييني ميباشد سمپاشي با غلظت بيشتر سم بهمراه روغن ولك در كاهش آفت به تجربه رسيده است.
توضيح 16 : " بيماري شانكر " براي كنترل بيماري شانكر كه اخيرا" در باغات سيب بيشتر شايع شده هرس شاخه هاي آلوده وحذف بافتهاي شانكردار در پاييز و يا اوايل بهار و انهدام آن در بيرون از باغ انتشار بيماري را كاهش ميدهد اره و قيچي باغباني را نيز بايد بعد از هرس با محلول قارچ كش تركيبات مس يا الكل ضد عفوني كنيم . براي كاهش بيماري بافتهاي آلوده وشانكرهاي موجود روي شاخه هاي اصلي را با دقت مي تراشند و محلهاي تراشيده شده را با خمير محتوي قارچ كش ( تركيبات مس ) پانسمان ميكنند.عموما" سمپاشي كل درختان به نسبت 5- 3 در هزار با قارچ كش تركيبات مس مي تواند در كاهش بيمار مؤثر باشد. قارچ كش توپسين ام وحتي بنوميل نيز براي كنترل شانكر سيتوسپورايي درختان ميوه توصيه شده است.
توضيح17: "مبارزه با كرم سفيد ريشه " براي مبارزه با كرم سفيد ريشه
افزودن حشره كش ديازينون پودري 40% يا ليندين 50 % و يا كارباريل سوين به خاك اطراف ريشه مطلوب ميباشد اين كار بايستي بهنگام گرم شدن هوا و خاك كه لارو حشرات به سطح خاك نزديك ميشوند صورت گيرد. محلول تهيه شده از سم ( 5 قاشق غذاخوري در يك حلب آب ) را بهتر است ضمن خاك برداري اطراف ريشه بيشتر نزديك طوقه درخت ريخته شود. جمع آوري لارو ها در بهار و همچنين آويزان كردن چراغ در شبهاي اوايل تابستان جهت جمع اوري حشره كامل قبل از تخم ريزي در كاهش خسارت و آلودگي موثر است.
توضيح 18: " پوسيدگي ريشه " پوسيدگي ريشه درختان ( نوع سفيد ونوع قهوه اي) در اثر حمله عوامل بيماريزاي خاكزي به ريشه اتفاق مي افتد براي كاهش
خسارت توصيه ميگردد حداقل دو الي سه د فعه محل طوقه و اطراف آنرا با قارچ كش ردوميل يا توپسين ام يا بنوميل يا كالكسين ضد عفوني نمود ( ينجاه گرم از سم در يك حلب آب ). در هنگام آبياري حتي المقدور از غرقاب كردن ريشه ها با آب خودداري كرده و از رسيدن رطوبت به طوقه جلوگيري كنيم. دادن كودهايي كه داراي موادي همچون اسيد هوميك و اسيد فوليك كه در ريشه زايي نقش دارند ميتواند از ضعف عمومي درخت بكاهد.
توضيح 19 : " افزايش انبارداري ميوه " محلولپاشي كلرور كلسيم در تير ماه به نسبت 5 در هزار حداقل دو نوبت روي درختان سيب در افزايش انبارداري و جلوگيري از لكه تلخي و پوسيدگي مغز ميوه نقش اساسي دارد.
توضيح 20 : " بيماري لكه سياه سيب " قارچ عامل برخي بيماريها مثل لكه سياه سيب در روي برگهاي ريزش شده در پاييز زمستانگذراني ميكنند .
چراندن برگها توسط دام و يا جمع كردن برگها و يا پخش كود ازته در پاييز روي برگها ريزش شده جهت پوسيدگي سريع تر ، ميتواند در كاهش بيماري در سال بعد موثر باشد.هرچند زمان مناسب سمپاشي بر عليه اين بيماري توسط پيش آگاهي انجام ميشود ليكن سمپاشي در فصول مرطوب بيش از سه مرتبه با سموم قارچ كش موثر توصيه ميگردد.
توضيح 21 : " مبارزه با جوندگان تنه درختان " براي مبارزه با آفات جونده مثل خرگوش در پاييز قبل از ريزش برف تنه نهال را با سم رابيتكس ( با 50% ماده موثر كربوكسين تيرام ) كه بعنوان دوركننده عمل ميكند آغشته نماييد ( 250گرم سم در 2 ليتر آب ) اين عمل تقريبا" دو ماه تاثيرگذاري مطلوب دارد.
توضيح 22 : " شكستن مقاومت آفات و بيماريها " مصرف بي رويه سموم موجب مقاومت حشرات و بيماريها به سم ميشود استفاده از سموم متنوع و همچنين بالابردن تدريجي دوز مصرفي با نظر گياهپزشك و همچنين ايجاد پناهگاه براي برخي آفات ازجمله شته ها ميتواند مقاومت آفات و امراض را بشكند.
توضيح 23 : " مبارزه با پوستخواران و چوب خواران " براي مبارزه با چوبخواران و پوست خواران سمپاشي با محلول : 250گرم سم ديپتريكس - 2ليتر نفت - 300 گرم صابون در 100 ليتر آب توصيه ميشود.
توضيح 24 : " مبارزه با موش " خسارت عمده موش صحرايي در باغات باعث هرز آب شدن گشته و مقدار آب آبياري را كاهش ميدهند. از بين بردن بوته هاي حاشيه باغات نيز موجب فرار مارها كه عمده دشمن موشها به حساب ميآيند شده و تقريبا" ميدان عمل بدست موشها ميافتد. تنها راه مبارزه با موشها ريختن طعمه مسموم مثل پودر فسفر دوزنگ يا پليت وارفارين ميباشد وچون موشها چندين سوراخ براي مقاصد مختلف مي سازند و ريختن طعمه مسموم در سطح وسيع مقرون به صرفه نميباشد بهتر است با بيل جلوي سوراخها را خراب كنيد بعد از دو سه روز برخي سوراخها توسط موشها باز ميشوند طعمه را فقط در جلوي اين سوراخها بريزيد. از دست زدن روي طعمه خودداري نماييد چون موشها بوي دست انسان را بهتر درك ميكنند و از طعمه استفاده نمي نمايند موشها در تابستان غذاي آبدار و در زمستان غذاي خشك را دوست دارند . بهتر است براي درست كردن طعمه مسموم از گندم به آن روغن مايع افزوده بعدا" فسفر دوزنگ را به آن آغشته نماييد مواظب باشيد پودر فسفر دو زنگ براي انسان و دام فوق العاده خطرناك بوده از نزديك كردن آن به دهان و بيني خودداري كنيد.
انتخاب و كاشت نهال :
1- مدت زيادي از زمان خروج آن از خاك نگذشته باشد.
2- ريشه هاي اصلي و فرعي آن آسيب زيادي نديده باشد.
3-پوست ساقه اصلي صدمه نديده و سالم باشد.
4- درخت در خواب باشد و جوانه هاي آن باز نشده باشند و نهال جوان باشد.
نحوه آماده سازي:
الف ) مقدار 4 قاشق غذاخوري ( حدودا" 40 گرم ) قارچكش ( كاپتان يا بنوميل يا مانكوزب يا تركيبات مس)
ب) خاك رس الك شده دو بيل
ج) پهن پوسيده الك شده دو بيل
را در يك حلب 20 ليتري ريخته با افزودن آب به آن بصورت دوغاب در آورده و هنگام كاشت ريشه ها را در آن فرو ميكنيم و سپس اقدام به كاشت نهال مي نما ييم.
توجه : در صورت وجود كرم سفيد ريشه در خاك ، مي توانيم ديازينون پودري و يا سوين ( 40 گرم يا چهار قاشق )به محلول آماده فوق بيافزاييم.
شروع كاشت :
حدود 30 تا 50 سانتي متر چاله اي متناسب با قطر ريشه ها و پايه نهال در زمين حفر كنيم.
كود آلي ( پهن) را با خاك برداشته شده از چاله مخلوط كنيم و با احتياط و بدون آسيب زدن به ريشه ها و ساقه در چاله قرار ميدهيم .و با كف پا كمي فشار داده تا خاك دور ريشه و ساقه محكم بگيرد.
محل پيوند بايد 10 سانتي متر بالاتر از خاك قرار داشته باشد
بلافاصله پس از كاشت نهال آنرا آبياري كنيم تا آب به ريشه ها برسد.
معمولا" نهالهاي كاشته شده در بهار برگهاي كوچكي ميدهند اين برگها اندوخته غذايي در ساقه ها تغذيه ميكنند و نشانه گرفتن ريشه ها نيستند. بنابراين بهتر است مراقبت از نهال را ادامه دهيم تا رشه ها به اندازه كافي رشد و نمو كنند.
عمده ترين خطر براي نهالهاي يكساله ، خطر كم آبي بويژه در فصل تابستان است در اين فصل حداقل 10 روز يك بار نهالها را بايستي آبياري كنيم.
توصيه : در صورت امكان براي جلوگيري از شيوع و سرايت عوامل بيماريزاي ريشه و طوقه درختان ميوه بخصوص در ارقام حساس به اين بيماريها نهر آبياري را در هنگام احداث باغ به شكل زير در بياوريدمزيت اين روش در اين است كه آب آلوده به عوامل بيماريزا درختان ديگر را تهديد نميكند .
منبع: مهندس اكبر زاده از مهندسان با تجر به مشگين شهر
