رابطه زناشويي مانند سكه، دو رو دارد. از يك‌سو مي‌تواند مايه شادي و آرامش باشد اما برخي مواقع نيز اين رابطه گرم قدري شكرآب مي‌شود. در اين مواقع همسران شروع به انتقاد كردن و غر زدن مي‌كنند. اين مشكلات اگر پيشرفته‌تر شود به خشم و پرخاشگري تبديل مي‌شود. به ديدار دكتر حسين ابراهيمي‌مقدم، روان‌شناس، رفتيم تا با چند توصيه كاربردي در اين خصوص آشنا شويم...
اصولا چرا روابط همسران دچار تيرگي مي‌شود؟
رابطه زناشويي هميشه با دنيايي از عشق و اميد و انتظار شروع مي‌شود. اميد به اينكه احساسات‌مان درك و پذيرفته شود و اميد به اينكه به جايگاه امني برسيم كه احساس كنيم توسط نزديك‌ترين فرد زندگي‌مان حمايت مي‌شويم اما گاهي اين اميد در برخورد با واقعيت رنگ مي‌بازد، نيازها برآورده نمي‌شود و برداشت‌هاي اشتباه به تدريج روابط همسران را تيره مي‌سازد. در نتيجه خشم در روابط آنها رشد مي‌كند تا جايي كه تمام اميدها و آرزوها نقش بر آب مي‌شود و به جاي آن تصاوير زيبا، صحنه‌هاي زشت و ملال‌آور در روابط حاكم مي‌شود و هريك از زوجين احساس تنهايي شديد مي‌كند و با اين احساس هر لحظه از هم دورتر مي‌شوند و حتي كارشان به پرخاشگري و خشم نيز مي‌رسد.
رابطه زناشويي هميشه با دنيايي از عشق و اميد و انتظار شروع مي‌شود. اميد به اينكه احساسات‌مان درك و پذيرفته شود و اميد به اينكه به جايگاه امني برسيم كه احساس كنيم توسط نزديك‌ترين فرد زندگي‌مان حمايت مي‌شويم اما گاهي اين اميد در برخورد با واقعيت رنگ مي‌بازد، نيازها برآورده نمي‌شود و برداشت‌هاي اشتباه به تدريج روابط همسران را تيره مي‌سازد. در نتيجه خشم در روابط آنها رشد مي‌كند تا جايي كه تمام اميدها و آرزوها نقش بر آب مي‌شود و به جاي آن تصاوير زيبا، صحنه‌هاي زشت و ملال‌آور در روابط حاكم مي‌شود و هريك از زوجين احساس تنهايي شديد مي‌كند و با اين احساس هر لحظه از هم دورتر مي‌شوند و حتي كارشان به پرخاشگري و خشم نيز مي‌رسد.
چه عواملي را در خشمگين شدن همسران موثر مي‌دانيد؟
شناخت ناكافي نسبت به خلق و خو و ويژگي‌هاي همسر كه متاسفانه عدم آگاهي از تفاوت‌هاي جنسيتي نيز باعث دامن زدن به اين موضوع مي‌شود و همچنين عدم مهارت در فن گفتگو و ايجاد ارتباطي موفق و نيز عدم آگاهي از روش‌هاي صحيح برخورد با مسايل متفرقه و روزمره‌اي كه شايد بسيار تكرار شود زمينه‌ساز ناراحتي و رفتارهاي پرخاشگرانه مي‌شود.
شناخت ناكافي نسبت به خلق و خو و ويژگي‌هاي همسر كه متاسفانه عدم آگاهي از تفاوت‌هاي جنسيتي نيز باعث دامن زدن به اين موضوع مي‌شود و همچنين عدم مهارت در فن گفتگو و ايجاد ارتباطي موفق و نيز عدم آگاهي از روش‌هاي صحيح برخورد با مسايل متفرقه و روزمره‌اي كه شايد بسيار تكرار شود زمينه‌ساز ناراحتي و رفتارهاي پرخاشگرانه مي‌شود.
مي‌توانيد مثال بزنيد؟
به طور مثال سكوت همسر، دير آمدن شوهر به منزل، كمك نكردن مرد در امور خانه، عدم تعادل در برقراري ارتباط همسران با خانواده و يا حتي مسايل تربيتي فرزندان از اين جمله‌اند.
به طور مثال سكوت همسر، دير آمدن شوهر به منزل، كمك نكردن مرد در امور خانه، عدم تعادل در برقراري ارتباط همسران با خانواده و يا حتي مسايل تربيتي فرزندان از اين جمله‌اند.
و چه‌طور مي‌توانيم خشم خودمان و همسرمان را كنترل كنيم؟
به خاطر داشته باشيد شناخت افرادي كه با آنها در ارتباط هستيد همواره به نفع شماست. وقتي همسر خود را درست بشناسيد اين شناخت به ميزان زيادي در روابط زناشويي‌تان تاثير مي‌گذارد و بنابراين به عنوان نخستين و مهم‌ترين پيشنهاد توصيه مي‌شود، سعي كنيد با شناخت و آگاهي بيشتر و دقيق‌تر از روحيات، احساس‌ها، ويژگي‌ها، مهارت‌ها، نقاط مثبت و منفي همسر خود بزرگ‌ترين گام را به سوي روابطي بهتر و صميمانه‌تر برداريد.تربيت خانوادگي هم در اين خصوص موثر است؛ نيست؟
به نكته مهمي اشاره كرديد! زن و شوهر علاوه بر آنكه از دو خانواده، با فرهنگ و تربيت متفاوت هستند از دو جنس متفاوت نيز هستند كه هرچه آگاهي شما نسبت به اين موضوع و اين تفاوتها بيشتر باشد زمينه بسياري از ناراحتي‌ها از بين مي‌رود.
به نكته مهمي اشاره كرديد! زن و شوهر علاوه بر آنكه از دو خانواده، با فرهنگ و تربيت متفاوت هستند از دو جنس متفاوت نيز هستند كه هرچه آگاهي شما نسبت به اين موضوع و اين تفاوتها بيشتر باشد زمينه بسياري از ناراحتي‌ها از بين مي‌رود.
مي‌توانيد مصداق‌هايي از اين تفاوتها را نام ببريد؟
مثلا نحوه برخورد زن و مرد در برابر مسايل و مشكلات يكي از اين مصداق‌هاست. به‌طور مثال زنان زماني كه اوضاع بر وفق مرادشان نيست معمولا سريع تذكر مي‌دهند ولي مردان معمولا آن را در خود نگه مي‌دارند يا بعد از فشار عصبي و رواني، مردها معمولا گوشه‌گير مي‌شوند و در خود فرو مي‌روند ولي زن‌ها به هيجان مي‌آيند و مسايل را مطرح مي‌كنند و براي رسيدن به آرامش نياز به هم‌دردي دارند اما مرد نياز به زمان دارد كه به تنهايي و بدون حضور كسي موضوع را با خودش موشكافي كند تا از لاك خود بيرون بيايد، پس بهتر است زنان باهوش متوجه باشند به هر دليلي كه همسرشان عصبي و خشمگين شده به جاي بحث و گفتگو از همسر خود دور شوند و اجازه دهند او با خودش كنار بيايد.
مثلا نحوه برخورد زن و مرد در برابر مسايل و مشكلات يكي از اين مصداق‌هاست. به‌طور مثال زنان زماني كه اوضاع بر وفق مرادشان نيست معمولا سريع تذكر مي‌دهند ولي مردان معمولا آن را در خود نگه مي‌دارند يا بعد از فشار عصبي و رواني، مردها معمولا گوشه‌گير مي‌شوند و در خود فرو مي‌روند ولي زن‌ها به هيجان مي‌آيند و مسايل را مطرح مي‌كنند و براي رسيدن به آرامش نياز به هم‌دردي دارند اما مرد نياز به زمان دارد كه به تنهايي و بدون حضور كسي موضوع را با خودش موشكافي كند تا از لاك خود بيرون بيايد، پس بهتر است زنان باهوش متوجه باشند به هر دليلي كه همسرشان عصبي و خشمگين شده به جاي بحث و گفتگو از همسر خود دور شوند و اجازه دهند او با خودش كنار بيايد.
فكر نمي‌كنيد بعضي‌ها حتي همين كار همسرشان را هم نوعي بي‌احترامي تلقي كنند؟
اين دور شدن نبايد به نحوي باشد كه بي‌احترامي به شمار رود بلكه با اين‌كار به همسر خود زماني براي خلوت كردن با خويش و آرام شدن داده‌ايد در ضمن خود شما مي‌توانيد از اين لحظه‌ها بهترين استفاده را جهت انديشيدن براي رفع مشكل و رسيدن به راه‌حل‌ها داشته باشيد. يك نكته ديگر را هم اضافه كنم كه هميشه در حين خشم و ناراحتي بر ذهن خود و افكارتان مسلط شويد تا با دقت و توجه بيشتري بتوانيد در زمان و مكان مناسب با همسرتان گفتگو كنيد. ببينيد؛ مردان علاقه دارند مسايلشان را به تنهايي حل كنند لذا سعي مي‌كنند مشكلات‌شان را براي كسي بازگو نكنند اما زن‌ها دوست دارند با كسي حرف بزنند و مشكلات‌شان را مطرح كنند تا حس حمايتي آنها تقويت شود.
اين دور شدن نبايد به نحوي باشد كه بي‌احترامي به شمار رود بلكه با اين‌كار به همسر خود زماني براي خلوت كردن با خويش و آرام شدن داده‌ايد در ضمن خود شما مي‌توانيد از اين لحظه‌ها بهترين استفاده را جهت انديشيدن براي رفع مشكل و رسيدن به راه‌حل‌ها داشته باشيد. يك نكته ديگر را هم اضافه كنم كه هميشه در حين خشم و ناراحتي بر ذهن خود و افكارتان مسلط شويد تا با دقت و توجه بيشتري بتوانيد در زمان و مكان مناسب با همسرتان گفتگو كنيد. ببينيد؛ مردان علاقه دارند مسايلشان را به تنهايي حل كنند لذا سعي مي‌كنند مشكلات‌شان را براي كسي بازگو نكنند اما زن‌ها دوست دارند با كسي حرف بزنند و مشكلات‌شان را مطرح كنند تا حس حمايتي آنها تقويت شود.
پس به همين دليل است كه هر وقت با همسرم دچار مشكل مي‌شوم بلافاصله با مادرش تلفني صحبت مي‌كند؟
(با خنده) احتمالا همين‌طور است.
اگر اجازه بدهيد يك سوال خصوصي از شما بپرسم: من هنگامي كه در خانه هستم علاقه عجيبي به خواندن روزنامه و گوش كردن اخبار دارم اما همسرم هميشه از اين كار ناراحت مي‌شود.
(با خنده) احتمالا همين‌طور است.
اگر اجازه بدهيد يك سوال خصوصي از شما بپرسم: من هنگامي كه در خانه هستم علاقه عجيبي به خواندن روزنامه و گوش كردن اخبار دارم اما همسرم هميشه از اين كار ناراحت مي‌شود.
به نظر شما بايد چه كاركنم؟
خواندن روزنامه و گوش دادن به اخبار نشان بي‌اعتنايي شما نسبت به همسر و خانواده‌تان نيست بلكه روشي است كه معمولا مردان براي فراموش كردن مشكلات زندگي پيش مي‌گيرند.
خواندن روزنامه و گوش دادن به اخبار نشان بي‌اعتنايي شما نسبت به همسر و خانواده‌تان نيست بلكه روشي است كه معمولا مردان براي فراموش كردن مشكلات زندگي پيش مي‌گيرند.
از تفاوت‌هاي مردان و زنان نكته ديگري باقي مانده است كه بخواهيد اشاره كنيد؟
بله. خانم‌ها وقايع را با جزييات و صحنه به صحنه تعريف مي‌كنند ولي آقايان به كليات بسنده مي‌كنند و خيلي زود حوصله‌شان سر مي‌رود. همچنين اغلب خانم‌ها آنچه در ذهن و فكرشان مي‌گذرد را با صداي بلند با خود بيان مي‌كنند كه گاه شوهران فكر مي‌كنند همسر از قصد به در مي‌گويد تا ديوار بشنود. يك نكته ديگر هم اينكه به علت جزيي‌نگري زنان در مسايل مختلف و حساسيت بيش از حد به جزييات معمولا حافظه زنان مانند بايگاني، پرونده‌اي قطور و بسيار گسترده دارد. آقايان از ياد نبرند زنان گاهي فقط نيازمند گوش شنوا هستند. با گفتن و گله كردن و گاهي از چيزي شكايت كردن روحشان سبك مي‌شود. مرد خوب همواره اين فرصت را به همسرش مي‌دهد. به حرف‌هاي او گوش مي‌دهد و با او همدلي مي‌كند. اين عمل را نه به‌صورت مكانيكي بلكه از روي رغبت و با تمام وجود به خاطر دل او انجام مي‌دهد زيرا كه مطمئن است ثمره اين نوع رفتار او با همسرش اول از همه به خود او و به زندگي‌شان برمي‌گردد. به‌ياد داشته باشيد بيشتر زن‌ها از طريق محبت و عشق‌ورزي بهتر و راحت‌تر با شما كنار مي‌آيند تا با اهداي قطعه‌اي جواهر. به عواطف و گريه همسر اهميت دهيد و هنگام بروز خشم او را در آغوش بگيريد و به او اظهار محبت كنيد. يك نكته ديگر اينكه صداقت داشتن با بي‌گذشت بودن و خرده‌گيري فرق دارد، در بيان انتقادها كمي ملاحظه‌كارانه عمل كنيد.
بله. خانم‌ها وقايع را با جزييات و صحنه به صحنه تعريف مي‌كنند ولي آقايان به كليات بسنده مي‌كنند و خيلي زود حوصله‌شان سر مي‌رود. همچنين اغلب خانم‌ها آنچه در ذهن و فكرشان مي‌گذرد را با صداي بلند با خود بيان مي‌كنند كه گاه شوهران فكر مي‌كنند همسر از قصد به در مي‌گويد تا ديوار بشنود. يك نكته ديگر هم اينكه به علت جزيي‌نگري زنان در مسايل مختلف و حساسيت بيش از حد به جزييات معمولا حافظه زنان مانند بايگاني، پرونده‌اي قطور و بسيار گسترده دارد. آقايان از ياد نبرند زنان گاهي فقط نيازمند گوش شنوا هستند. با گفتن و گله كردن و گاهي از چيزي شكايت كردن روحشان سبك مي‌شود. مرد خوب همواره اين فرصت را به همسرش مي‌دهد. به حرف‌هاي او گوش مي‌دهد و با او همدلي مي‌كند. اين عمل را نه به‌صورت مكانيكي بلكه از روي رغبت و با تمام وجود به خاطر دل او انجام مي‌دهد زيرا كه مطمئن است ثمره اين نوع رفتار او با همسرش اول از همه به خود او و به زندگي‌شان برمي‌گردد. به‌ياد داشته باشيد بيشتر زن‌ها از طريق محبت و عشق‌ورزي بهتر و راحت‌تر با شما كنار مي‌آيند تا با اهداي قطعه‌اي جواهر. به عواطف و گريه همسر اهميت دهيد و هنگام بروز خشم او را در آغوش بگيريد و به او اظهار محبت كنيد. يك نكته ديگر اينكه صداقت داشتن با بي‌گذشت بودن و خرده‌گيري فرق دارد، در بيان انتقادها كمي ملاحظه‌كارانه عمل كنيد.
و خانم‌ها براي كنترل خشم‌شان چه كار كنند؟
اگر مردي در لحظات عصبانيت يا بعد از آن گفت: «مرا تنها بگذار» منظور اصلي او اين است كه در آن لحظات به سكوت احتياج دارم تا به همسرم. اگر از شوهرتان مي‌خواهيد تا كاري برايتان انجام دهد و او مخالف است غرغر كردن و شاكي بودن از شرايط هيچ كمكي به حل مشكل نمي‌كند و باعث سردي روابط مي‌شود. همچنين زمان عنوان كردن هر مطلب را متناسب با روحيه، ظرافت و شرايط شوهرتان بشناسيد و در مواقعي كه شوهر ناراحت و مضطرب است نقش تشديدكننده ناراحتي را بازي نكنيد. در زمان ناراحتي همسر، همزمان با غصه‌هاي شوهر، درد و دل خود را با او مطرح نكنيد و با به زبان آوردن و تكرار خاطره‌هاي تلخ گذشته، لحظه‌هاي خوشايند را خراب نكنيد و نكته مهم‌تر اينكه هرگز به گونه‌اي رفتار نكنيد كه همسر شما احساس كند بدون حضور او زندگي شما به راحتي و آساني طي مي‌شود.
اگر مردي در لحظات عصبانيت يا بعد از آن گفت: «مرا تنها بگذار» منظور اصلي او اين است كه در آن لحظات به سكوت احتياج دارم تا به همسرم. اگر از شوهرتان مي‌خواهيد تا كاري برايتان انجام دهد و او مخالف است غرغر كردن و شاكي بودن از شرايط هيچ كمكي به حل مشكل نمي‌كند و باعث سردي روابط مي‌شود. همچنين زمان عنوان كردن هر مطلب را متناسب با روحيه، ظرافت و شرايط شوهرتان بشناسيد و در مواقعي كه شوهر ناراحت و مضطرب است نقش تشديدكننده ناراحتي را بازي نكنيد. در زمان ناراحتي همسر، همزمان با غصه‌هاي شوهر، درد و دل خود را با او مطرح نكنيد و با به زبان آوردن و تكرار خاطره‌هاي تلخ گذشته، لحظه‌هاي خوشايند را خراب نكنيد و نكته مهم‌تر اينكه هرگز به گونه‌اي رفتار نكنيد كه همسر شما احساس كند بدون حضور او زندگي شما به راحتي و آساني طي مي‌شود.
