بهرهبرداري از سيستم اسمز معكوس ، بستگي به واحدهاي عملياتي و روشهاي تصفيه جانبي دارد. در اين فصل، بهرهبرداري از تجهيزات مختلف تصفيه و نيازهاي طراحي به منظور بهرهبرداري مؤثر و كارآمد از واحد اسمز معكوس تشريح ميشود.
طراحي انشعاب
دو توزيع كننده كه داراي انشعابهاي مختلف هستند، يكي در بالا و ديگري در پايين نرم كننده قرار گرفتهاند. انشعابات، به طور يكسان جريان آب خوراك را پخش و سپس جريان خروجي را جمعآوري ميكنند تا سرعت جريان آب در سرتاسر سطح مقطع بستر يكسان باشد. انشعابات بايد طوري طراحي شوند كه جريان آب، هنگام ورود يا خروج از آنها با مقاومت مواجه شود. اين مقاومت با افزايش دبي آب، افزايش مييابد. در اين صورت، جمعآوري يا پخش جريان در تمام انشعابات به طور مساوي انجام ميشود.
اگر طراحي انشعابات اشتباه بوده و یا انشعابات مسدود و يا خراب شوند، سرعت جريان آب در قسمتهاي ديگر بستر افزايش مييابد. با گذشت زمان، مناطقي از بستر كه سرعت جريان در آنها افزايش يافته است، توسط آب به فاصلهاي دورتر رانده ميشوند. از آنجا كه در قسمتهاي از مخزن، مقاومت در مقابل جريان كاهش مييابد، مشكل، حادتر ميشود. اجباراً جريان آب در اين قسمتهاي مخزن، قطع ميشود و اين عمل در كارآيي بستر تأثير خواهد گذاشت.
طراحي انشعابهاي كوچك (8 اينچ يا كمتر) نسبت به انشعابهاي بزرگتر از اهميت كمتري برخوردار است، زيرا در سطح مقطع كوچك، انحراف جريان از حالت تعادل به سختي اتفاق ميافتد. ظروف كم قطر اگر هم داراي انشعاب باشند، اين انشعاب از سادگي خاصي برخوردار است. (شكل 1)
شكل 1- توزيع جريان در يك فيلتر ذغالي كم قطر
چنانچه انشعاب فيلترهاي با بستر چندگانه و فيلترهاي ذغالي از طراحي صحيحي برخوردار باشد، طراحي انشعاب بالايي، از اهميت چنداني برخوردار نمیباشد. ممكن است طراح به منظور توزيع بهتر جريان از يك لوله عمودي نصب شده بر روي مخزن و يا از يك صفحه مسطح كه برروي لوله عمودي نصب شده است، استفاده كند.
با استفاده از يك سري انشعابهاي شعاعي و يا انشعابهاي طولي، توزيع جريان، بهتر انجام ميگيرد. در طراحي انشعاب شعاعي از لولههايي كه به صورت دوار، حول يك نقطه مركزي نصب شدهاند، استفاده شده است. (شكل 2) چنانچه قطر مخزن بيش از 3 فوت و مخزن داراي انشعاب شعاعي باشد، سرعت آب در نزديكي ديوارههاي مخزن كاهش مييابد. اگر قطر مخزن زياد باشد، هرچه از مركز انشعاب به طرف ديواره حركت ميكنيم، تعداد سوراخها در واحد طول بايد بيشتر شود تا سرعت جريان آب در نزديكي سطح ديواره مخزن كاهش چنداني نداشته باشد.
طراحي با استفاده از انشعاب طولي براي ظروف قطور مناسبتر است. اين نوع انشعاب، داراي چندين لوله فرعي متصل به لوله اصلي است كه به طور موازي با يكديگر و عمود بر لوله اصلي قرار دارند. در اين حالت، سوراخهاي موجود برروي انشعابها به طور يكنواخت، جريان را در سطح جانبي ظرف پخش ميكنند. در ظروف قطور، نگهدارندههاي انشعاب اصلي بايد به طور صحيح نصب شوند تا از اعمال آسيب به آن بر اثر حركت توده بستر جلوگيري شود. اگر جنس انشعابات از پلاستيك باشد، نصب اين نگهدارندهها از اهميت خاصي برخوردار است. سوراخهايي برروي بعضي انشعابات تعبيه شده كه از طريق آنها جمعآوري و يا پخش آب صورت ميگيرد. اين سوراخها توسط صافيهاي بسيار ريز پوشيده ميشوند تا از عبور توده بستر به داخل آنها و يا مسدود شدن آنها جلوگيري شود. انشعابات، اغلب داراي شاخههاي فرعي هستند كه به جاي سوراخ، برروي آنها شيار وجود دارد. (شكل 3) EDM اين امكان را به سازنده ميدهد كه شاخههاي انشعاب فولاد زنگنزن به اندازه كافي ريز باشند تا از عبور ذرات به داخل آنها جلوگيري به عمل آيد.


دبي آب، طي شستشوي معكوس فيلتر، معمولاً بيشتر از دبي آب در زماني است كه فيلتر در سرويس قرار دارد. انشعابات بايد ظرفيت عبور اين افزايش جريان را داشته باشند. از آنجا كه فشار پساب خارج شده از بالاترين نقطه مخزن، نزديك به فشار اتمسفر است، معمولاً فشار عملياتي، طي مراحل شستشوي معكوس بيشتر است. استفاده از وسايلي نظير محدود كننده و كنترل كننده جريان پساب، هنگام شستشوي معكوس به منظور تعيين دبي آب مورد نياز براي شستشوي معكوس، يك امر طبيعي است.
جنس انشعابات بايد از فولاد زنگ نزن (استينلس استيل) و يا پلاستيك باشد. استفاده از فولاد كربني (كربن استيل) براي انشعابات و يا لولهكشي در تانكها پيشنهاد نميشود. استفاده از كربن استيل موجب افزايش آهن در آب ورودي ميشود.
طراحي انشعاب
دو توزيع كننده كه داراي انشعابهاي مختلف هستند، يكي در بالا و ديگري در پايين نرم كننده قرار گرفتهاند. انشعابات، به طور يكسان جريان آب خوراك را پخش و سپس جريان خروجي را جمعآوري ميكنند تا سرعت جريان آب در سرتاسر سطح مقطع بستر يكسان باشد. انشعابات بايد طوري طراحي شوند كه جريان آب، هنگام ورود يا خروج از آنها با مقاومت مواجه شود. اين مقاومت با افزايش دبي آب، افزايش مييابد. در اين صورت، جمعآوري يا پخش جريان در تمام انشعابات به طور مساوي انجام ميشود.
اگر طراحي انشعابات اشتباه بوده و یا انشعابات مسدود و يا خراب شوند، سرعت جريان آب در قسمتهاي ديگر بستر افزايش مييابد. با گذشت زمان، مناطقي از بستر كه سرعت جريان در آنها افزايش يافته است، توسط آب به فاصلهاي دورتر رانده ميشوند. از آنجا كه در قسمتهاي از مخزن، مقاومت در مقابل جريان كاهش مييابد، مشكل، حادتر ميشود. اجباراً جريان آب در اين قسمتهاي مخزن، قطع ميشود و اين عمل در كارآيي بستر تأثير خواهد گذاشت.
طراحي انشعابهاي كوچك (8 اينچ يا كمتر) نسبت به انشعابهاي بزرگتر از اهميت كمتري برخوردار است، زيرا در سطح مقطع كوچك، انحراف جريان از حالت تعادل به سختي اتفاق ميافتد. ظروف كم قطر اگر هم داراي انشعاب باشند، اين انشعاب از سادگي خاصي برخوردار است. (شكل 1)

شكل 1- توزيع جريان در يك فيلتر ذغالي كم قطر
چنانچه انشعاب فيلترهاي با بستر چندگانه و فيلترهاي ذغالي از طراحي صحيحي برخوردار باشد، طراحي انشعاب بالايي، از اهميت چنداني برخوردار نمیباشد. ممكن است طراح به منظور توزيع بهتر جريان از يك لوله عمودي نصب شده بر روي مخزن و يا از يك صفحه مسطح كه برروي لوله عمودي نصب شده است، استفاده كند.
با استفاده از يك سري انشعابهاي شعاعي و يا انشعابهاي طولي، توزيع جريان، بهتر انجام ميگيرد. در طراحي انشعاب شعاعي از لولههايي كه به صورت دوار، حول يك نقطه مركزي نصب شدهاند، استفاده شده است. (شكل 2) چنانچه قطر مخزن بيش از 3 فوت و مخزن داراي انشعاب شعاعي باشد، سرعت آب در نزديكي ديوارههاي مخزن كاهش مييابد. اگر قطر مخزن زياد باشد، هرچه از مركز انشعاب به طرف ديواره حركت ميكنيم، تعداد سوراخها در واحد طول بايد بيشتر شود تا سرعت جريان آب در نزديكي سطح ديواره مخزن كاهش چنداني نداشته باشد.
طراحي با استفاده از انشعاب طولي براي ظروف قطور مناسبتر است. اين نوع انشعاب، داراي چندين لوله فرعي متصل به لوله اصلي است كه به طور موازي با يكديگر و عمود بر لوله اصلي قرار دارند. در اين حالت، سوراخهاي موجود برروي انشعابها به طور يكنواخت، جريان را در سطح جانبي ظرف پخش ميكنند. در ظروف قطور، نگهدارندههاي انشعاب اصلي بايد به طور صحيح نصب شوند تا از اعمال آسيب به آن بر اثر حركت توده بستر جلوگيري شود. اگر جنس انشعابات از پلاستيك باشد، نصب اين نگهدارندهها از اهميت خاصي برخوردار است. سوراخهايي برروي بعضي انشعابات تعبيه شده كه از طريق آنها جمعآوري و يا پخش آب صورت ميگيرد. اين سوراخها توسط صافيهاي بسيار ريز پوشيده ميشوند تا از عبور توده بستر به داخل آنها و يا مسدود شدن آنها جلوگيري شود. انشعابات، اغلب داراي شاخههاي فرعي هستند كه به جاي سوراخ، برروي آنها شيار وجود دارد. (شكل 3) EDM اين امكان را به سازنده ميدهد كه شاخههاي انشعاب فولاد زنگنزن به اندازه كافي ريز باشند تا از عبور ذرات به داخل آنها جلوگيري به عمل آيد.

شكل 2- انشعابات دوّار

شكل 3- انشعابات طولي و عرضي
دبي آب، طي شستشوي معكوس فيلتر، معمولاً بيشتر از دبي آب در زماني است كه فيلتر در سرويس قرار دارد. انشعابات بايد ظرفيت عبور اين افزايش جريان را داشته باشند. از آنجا كه فشار پساب خارج شده از بالاترين نقطه مخزن، نزديك به فشار اتمسفر است، معمولاً فشار عملياتي، طي مراحل شستشوي معكوس بيشتر است. استفاده از وسايلي نظير محدود كننده و كنترل كننده جريان پساب، هنگام شستشوي معكوس به منظور تعيين دبي آب مورد نياز براي شستشوي معكوس، يك امر طبيعي است.
جنس انشعابات بايد از فولاد زنگ نزن (استينلس استيل) و يا پلاستيك باشد. استفاده از فولاد كربني (كربن استيل) براي انشعابات و يا لولهكشي در تانكها پيشنهاد نميشود. استفاده از كربن استيل موجب افزايش آهن در آب ورودي ميشود.
آخرین ویرایش توسط مدیر: