اهمیت خانواده...و...سبک زندگی اسلامی

mihua

عضو جدید
کاربر ممتاز
- خانواده از ابتدای تاریخ تاکنون به عنون اصلی‌ترین نهاد اجتماعی، زیربنای جوامع و خاستگاه فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و تاریخ بشر بوده است. پرداختن به این بنای مقدس و بنیادین و هدایت آن به جایگاه واقعی‌ اش، همواره سبب اصلاح خانواده بزرگ انسانی و غفلت از آن، موجب دور شدن بشر از حیات حقیقی و سقوط به ورطه نابودی بوده است.

براساس تعاليم اسلامى، خداوند متعال از ابتداى حيات بشر، پيامبرانى را از ميان انسان‏ها براى راهنمايى و هدايت آنها برگزيده است.
از جمله تعاليمى كه پيامبران به بشريت ابلاغ نموده‏اند، قوانين خانواده و مسئوليت اعضاى خانواده و نقش‏هاى افراد است.


دانشمندان مسلمان و دانش ‏پژوهان اسلامى نيز از صدر اسلام تاكنون به مباحث خانواده، جايگاه افراد، نقش‏هاى اعضاى خانواده و... پرداخته،
هريك به گوشه‏اى از نيازهاى خانواده توجه نموده ‏اند ؛


1. ابن ‏سينا: اين دانشمند بزرگ قرن چهارم و پنجم هجرى، در تأليفات خود به اهميت خانواده، اركان آن و نقش‏هاى اعضاى خانواده پرداخته است.

2. غزالى: اين دانشمند قرن پنجم هجرى، در ضمن مباحث اخلاقى، به آداب زندگى خانوادگى پرداخته است.

3. خواجه نصيرالدين طوسى: وى كه از دانشمندان قرن هفتم هجرى است، در مورد نقش‏هاى مردانه و برخورد با زن سه امر هيبت، تكريم و اشتغال زن را لازم مى‏داند.

4. شهيد مطهّرى: ايشان در تأليف‏هاى خود به مسئله ازدواج و خانواده، اهميت فراوانى داده و به تبيين قوانين اسلام با توجه به نيازهاى انسان در عصر حاضر پرداخته است. به نظر وى، دين اسلام اصرار فراوانى دارد كه محيط خانوادگى، آمادگى كامل را براى كاميابى زن و شوهر از يكديگر، داشته باشد. زن يا مردى كه در اين امور كوتاهى كند، مورد نكوهش صريح اسلام قرار گرفته است. به اعتقاد شهيد مطهّرى، از ميان اديان الهى، دين اسلام بيشترين توجه خود را به بعد جنسى زندگى خانوادگى معطوف كرده و اين امر را مقدس شمرده است. در بعد عاطفى، محيط خانواده محل بروز عميق‏ترين روابط و منشأ روابط عاطفى در اجتماع است.

از نظر ايشان، مرد و زن مى‏بايد در نقش‏ها و موقعيت‏هاى شايسته خودشان قرار گيرند و هر فرد به وظايف ويژه خود كه تناسب با خلقت او دارد، بپردازد.

1.jpg


حضرت امیرالمؤمنین (ع)
درنهج البلاغه در سفارش به فرزندشان می فرماید: «و لا تملک المراة من امرها ماجاوز نفسها فان المراة ریحانة و لیست بقهرمانة»؛
«کارى را که در توانمندى زن نیست، بر او تحمیل مگردان، زنان چون گل بهارى هستند، نه پهلوان سخت کوش و پرتوان». (نهج البلاغه، نامه 31).

به همین جهت اسلام کارهاى دشوار را از دوش زنان برداشته و در مقابل کارهاى کلیدى ترى را چون تربیت و تعلیم، تأمین سکونت و امنیت خانواده را به او واگذار کرده است، تا در رسالت مربى گرى، مادرى و همسرى به خوبى نقش خود را ایفا نماید. از سوى دیگر حسن معاشرت با همسر را در سایه اصل مودت و رحمت بر زوجین واجب نموده، تا خانه و خانواده که محل نشو و نماى آدمى است، مهد صفا و آرامش باشد، به همین جهت تخلف از حسن معاشرت و رفتار غیر معروف براى زن و مرد، نشوز و عصیان محسوب مى گردد.


 

mihua

عضو جدید
کاربر ممتاز


2.jpg

آموزه های قرآن کریم و مدرسه نبوی بر نفی خشونت در خانواده تأکید دارد پیامبر اکرم نسبت به خشونت در انواع و اقسامش حساسیت نشان می داد و بر نفی آن به طور کامل تأکید می نمود.

وی الگوی تّام در نفی خشونت بود و پیوسته بر نفی آن به هر صورت و زمینه ای تأکید می نمود.
در آموزه های پیامبر به صراحت بداخلاقی در خانواده، آزار یکدیگر، بدزبانی و بدرفتاری بعنوان جلوه های خشونت خانوادگی نفی و طرد شده و سخت ترین نکوهش ها درباره این امور وارد شده است و نیز آن حضرت با رفتار خود، پیروان را به پاکی محیط خانواده و اقسام خشونت ها فراخوانده است.

زندگی پیامبر نمونه برین نفی خشونت خانوادگی است.

پیامبر نه تنها در تمام احوال و شرایط در نهایت رحمت و مودت و مدارا و ملایمت باهمسران خود زیست، بلکه پیوسته در برابر تندی برخی از همسران خویش با گذشت روبرو شد و هرگز رفتار تند ننمود.

برای پیامبر بداخلاقی زشت ترین و نکوهیده ترین چیزی است که در زندگی ظهور می نماید.

سخنان وی بیانگر شدت زشتی و نهایت نکوهیدگی آن است. بداخلاقی از منظر پیامبر اکرم چنان تباه کننده آدمی و زندگی است که هیچ چیز را به سلامت باقی نمی گذارد، که بداخلاقی از جنس آتش است و نه تنها خود فرد را جهنمی می سازد؛ بلکه زندگی را نیز به جهنم بدل می نماید. انسان بداخلاق پیوند خورده به بدی و بدرفتاری ها و پیوسته در آتش است و در اختیار خود نیست بلکه در اختیار تندی و بدرفتاری است و زمامدار او زشتی های رفتاری است.

بداخلاقی چنان است که پیوسته آدمی و زندگی را در کدورت و اشتباه فرو می برد و فرصت اصلاح امور را هم از انسان می گیرد.


انواع و مصادیق این خشونت ها در کلام پیامبر (ص) عبارتند از:
1- بداخلاقی در خانواده
2- آزاردهی یکدیگر
3- خشونت گفتاری شامل (دشنام دهی و ناسزاگویی- مسخره کردن- سرزنش نمودن- بهتان زدن – لعنت کردن- منت گذاشتن- مشاجره نمودن)
4- خشونت رفتاری شامل (ترشرویی- فخرفروشی و خودنمایی- خشم و عصبانیت- زورگویی و سلطه گری- غیرت ورزی و تعصب بی جا- کناره گیری – کتک زدن).
 
آخرین ویرایش:

mihua

عضو جدید
کاربر ممتاز
«مشورت» و «مشاوره» از یک ریشه و به معناى مراجعه به افراد آگاه و مطلع براى راه‏یابى به حل مسئله و بهره‏گیرى از تجارب و آگاهى دیگران است.
نقش مشورت در زندگى، نقشى اساسى است. تحقیقات تجربى نشان مى‏دهد که مشورت اگر مهم‏ترین نقش را در پیشرفت و استفاده بهینه از زندگى نداشه باشد، دست کم مى‏ تواند یکى از بهترین نقشها را ایفا کند.

7.jpg

اهتمام قرآن به مشورت

مشورت، ریشه قرآنى دارد. خداوند خطاب به رسول گرامى (صلى الله علیه و آله) مى‏فرماید: «در انجام دادن امور با مؤمنان مشورت و تبادل نظر کن.»
نیز در وصف
بندگان شایسته خود مى‏فرماید: «بندگان شایسته، کارشان شور و مشورت کردن است.» از مهم‏ترین کارهاى پیامبران، هدایت و ارشاد مردم بود. پیامبران در سایه مشورت با دیگران، سعى مى‏کردند مشکلات آنان را برطرف کنند، اصلاً در معنا و مفهوم دین مشورت و ارشاد، نهفته است.

مشورت در سیره معصومان (علیهم السلام
)


پیامبر (صلى الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) علاوه بر این که خود مشاور مردم بودند و پیوسته به راهنمایى مردم مى‏پرداختند، با دیگران نیز مشورت مى‏کردند؛ مانند آن که در بدر، پیامبر (صلى الله علیه و آله) این مسئله را که مسلمانان بجنگند یا نه، به مشورت گذاشت و بعد از آن که رأى اکثریت مبنى بر جنگیدن اعلام شد، تصمیم بر جنگ گرفت.

همچنین در مورد محل استقرار لشکر، نظر صاحب ابن منظر پذیرفته شد که مى ‏گفت: «گرچه این محل به دشمن نزدیک است؛ ولى در کنار آب است»
و یا در جنگ خندق به منظور محافظت از شهر، نظر سلمان مبنى بر حفر خندق در اطراف مدینه پذیرفته شد و پیامبر (صلى الله علیه و آله) دستور فرمود تا در اطراف مدینه، خندقى حفر کنند.

نظایر اینها بسیار است که رسول خدا و ائمه اطهار (علیهم السلام) در کارها با اصحابشان مشورت مى ‏کردند
و امام رضا (علیه السلام) درباره سیره رسول خدا فرمود: رسول خدا پیوسته با اصحابش در کار مشورت مى‏کرد سپس بر انجام دادن آن تصمیم مى‏گرفت.»
نیز آن حضرت از پدر بزرگوارش حضرت موسى بن جعفر (علیه السلام) یاد مى‏کند که وى مى‏فرماید: «با این که دانش و آگاهى دیگران قابل مقایسه با دانش پدرم نبود، بسیار رخ مى‏داد که با خدمتکار خانه به مشورت مى‏پرداخت و در پاسخ این سؤال که: آیا با چنین فردى، مشورت مى‏کنید؟! مى‏فرمود: چه بسا خدا بر زبان او درى را بگشاید.»

10.jpg

شایان توجه است که پیامبر (صلى الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) خود، نیاز به مشورت با دیگران نداشته ‏اند و مشورت آنها با دیگران به منظور احترام و شخصیت دادن به مردم و رشد فکرى آنان بوده است تا به مشورت، عادت کنند و بدانند که
مشورت با دیگران، عیب نیست و به شخصیت کسى لطمه وارد نمى‏ آورد. «وشاورهُم في الأمر فإذا عزمت فتوکّل»

خداوند به رسول خدا (صلي الله عليه و آله وسلم) مي فرمايند: تو کار خويش را با توکل به خدا انجام بده. ولي، مشورت را هم فراموش نکن، يعني با مشورت به ديگران به آنها شخصيت بده.

بنابراين، در امور خانه مشورت لازم است و استبدادگري و فکر زن را به حساب نياوردن اشتباه است.
بعضي از روان شناسان معتقدند که با فرزندان هم بايد مشورت شود.
يعني به فکر و عقيده ي آنها احترام بگذاريم و آنها را به حساب آوريم. به سخني ديگر، خانه مملکت کوچکي است که کارهايش بايد با مشورت انجام پذيرد و مشکلات اين مملکت کوچک را بايد با اهلش در ميان بگذاريم.


(اميرالمومنين علي عليه السلام در فرازی از نامه 31 نهج البلاغه در صدد نكوهش زنان و ايراد نقص به آنان نيستند بلكه مى ‏خواهند زنان و مردان را توجه دهند به اين كه اين دو جنس با توجه به ساختار آفرينششان متفاوتند و آگاهى از تفاوت‏هاى زن و مرد در نوع تصميم‏ گيرى‏ها چه در عرصه خانواده و چه در سطح كلان آن يعنى اجتماع، باعث مرزبندى توقعات مى‏ شود و در سايه اين آگاهى‏ ها زنان و مردان سعى مى‏كنند به يكديگر فرصت داده و زمينه را براى تصميم‏گيرى صحيح و عقلانى فراهم سازند.)
 
آخرین ویرایش:

mihua

عضو جدید
کاربر ممتاز
خداوند متعال برای تربیت افراد بشر كانون پر مهر خانواده را بهترین محیط تربیتی انسان قرار داده و خانواده را آیه ای از آیات خود دانسته و می فرماید: «ومن آیاته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا الیها و جعل بینكم مودة و رحمة ان فی ذلك لآیات لقوم یتفكرون» ؛ «از نشانه های او این است كه برای شما از (جنس) خودتان همسرانی آفرید تا به وسیله آنان آرام گیرید و میان شما دوستی و مهربانی قرار داد، البته در این امر برای كسانی كه بیاندیشند نشانه ها و عبرت هایی وجود دارد» براساس این آیه، خانواده آیتی الهی و جلوه ای از عظمت خداوند متعال می باشد.

پیروی از فرهنگ غنی اسلام و معارف حیاتبخش اهل بیت علیهم السلام بهترین راه برای تقویت و استحكام خانواده است. ارتباط قلبی بین زن و شوهر كه اساسی ترین اركان یك خانواده هستند، براساس رهنمودهای معصومین علیهم السلام تداوم می یابد.

مرد
بايد در خانه با حوصله به گفته هاي زنش گوش فرا دهد و به خواستهاي مادي و معنوي او توجه کند، اگر چه سليقه ي او را نپسندد. حتي اگر زن حرف هاي غير معقول و کودکانه اي هم بزند وظيفه ي مرد اين است که ابتدا به سخنان و خواسته هاي او توجه نمايد و اگر براي خرسندي خدا، و بخاطر گرمي محيط خانه و احترام به شخصيت همسرش به سخنان او گوش بدهد و توجه کند، ثواب زيادي دارد چون رنگ خدايي پيدا کرده است و هر چه رنگ الهي به خود بگيرد فضيلت و ثواب دارد.
حضرت رضاعليه السلام مي‏فرمايد: «بدان كه زنان گوناگونند؛ بعضي زن‏ها دستاوردي گرانبها و تاوان (رنج‏هاي آدمي) هستند و اين زن كسي است به شوهرش محبت مي‏كند و عاشق اوست»

اگر در خانواده ای مرد یا زن با عبارات زیبا و دلپذیر همسرش را صدا كند، علاوه بر اینكه به فرزندان چگونه سخن گفتن را می آموزد، در قلب او جایگاه ویژه ای خواهد یافت. امیرمؤمنان علیه السلام می فرماید: «اجملوا فی الخطاب تسمعوا جمیل الجواب؛ (2) زیبا سخن بگویید تا سخن زیبا بشنوید.»


9.jpg
درمورد محبت به فرزندان نیز امام صادق (ع) میفرمایند:
اِنَّ اللّهَ‏ لَيَرحَمُ العَبدَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ ؛ بدون ترديد ، خداوند بر بنده خود به خاطر شدّت محبّت به فرزندش، رحم مى‏كند.(كافى ، جلد 6، ص50 )
 

mihua

عضو جدید
کاربر ممتاز
امام رضا (ع) فرمود: کسی ایمانش بهتر از دیگران است که اخلاقش نیکوتر و با خانواده اش مهربان تر باشد و من مهربان ترین فرد نسبت به خانواده ام هستم.
ایمان دارای مراتبی است که در این روایت به دو مرتبه آن اشاره شده است یکی اخلاق نیکو با مردم و دیگری مهربانی با خانواده.


11.jpg

اخلاق نیکو از بهترین عباداتی است که اسلام به آن سفارش می کند تا جایی که پیامبر اسلام (ص) یکی از اهداف بعثت خود را تکمیل اخلاق می داند، اخلاق خوب از عوامل ورود به بهشت، آبادی خانه ها و طولانی شدن عمر برشمرده شده است، کسی که دارای اخلاق خوب است شهد زندگی و آب زلال حیات را گوارا درک می کند، دارای آرامش روحی هستند، که دیگران را شیفته ی خود می سازند.
در مقابل افراد بداخلاق باعث شکنجه ی خود، دوستان، اطرافیان و بستگان می شوند و بزرگترین شکنجه ها را خود می بینند، زندگی همواره برای آنان تلخ، عمرشان کوتاه، انسان های دیگر از دور او پراکنده و جسمشان در عذاب است.
مهربانی با خانواده رتبه دیگری برای ایمان است که در تداوم و آرامش زندگی نقش اساسی دارد.

12.jpg
 

mihua

عضو جدید
کاربر ممتاز
صداقت و راستگویی

صداقت و راستگویی

یکی از وجوه مشترک دعوت پیامبران الهی، دعوت به صداقت و پرهیز از بی صداقتی و دروغ بوده است. صداقت لازمه شناخت خود، معایب خویش و کوشش برای رهایی از کاستی های خود و تحقق خود یا خودشکوفایی است. کسی که با خود و دیگران صادق نباشد، نه خود را می شناسد و نه دیگران را و در همان حال هم خود را فریفته است و هم دیگران را؛ چرا که تصویری نادرست به خود و دیگران نموده است و این سدی است در برابر کمال.

14.jpg


تأکید بر صداقت در سخنان و رفتار رسول اکرم(ص) چنان بوده است که به نام «امین» ملقّب شده است و به پرهیز از دروغ نامور بوده است؛ تا آنجا که سخنی به دروغ از دهان شان خارج نشده است. ایشان صداقت را بنیاد نجات و رستگاری مردم دانسته و به گونه های مختلفی بر این نکته انگشت تأکید نهاده است. ایشان در جایی می فرماید:

«ایّاکم و الکذب فان الکذب مجانب للایمان؛ از دروغ بپرهیزید که دروغ با ایمان ناسازگار است
 

mihua

عضو جدید
کاربر ممتاز
ارتباط با نامحرم

ارتباط با نامحرم

قرآن کریم در بسیاری از موارد در روابط زن و مرد از کلمه ی «معروف» استفاده کرده است. این واژه 38 مرتبه بکار رفته است که 19بار آن درباره ی ارتباط با زنان است؛ گویی معیار و میزان، «معروف» بودن روابط است. به عنوان نمونه به پاره ای از این آیات اشاره می شود:
ـ «با زنان به صورت معروف (پسندیده و مورد قبول) معاشرت کنید.»

از دیدگاه اسلام، ارتباط میان زن و مرد فی نفسه ممنوعیتی ندارد

13.jpg


زن ومرد باید با نگاه به شخصیت انسانی هم که به طور قطع در روابطی سالم خود را نشان می دهد، در تعاملات اجتماعی حضور یابند. عایقی مفید و مؤثر به نام هویت انسانی وجود دارد که سبب ایجاد جریانی سالم و آسیب ناپذیر در روابط میان زن و مرد می شود. بر این مبنا، مرد باید در زیرساخت های فکری خویش، تصویر درستی از زن به عنوان یک شخصیت ارجمند، پاک، با کرامت و حرمت داشته باشد و زن نیز باید در روساخت های رفتاری اش که وجوه ارتباطی او را در پوشش، گفتار وحرکات نمایان می سازد، حرمت و کرامت زن بودن خود را نشان دهد. این تنها طریقی است که زن می تواند مقام و موقعیت خویش را در برابر مرد حفظ نماید. زن هر اندازه متین تر، باوقارتر و عفیف تر رفتار کند و خود را در معرض نمایش برای مرد قرار ندهد، بر حرمت و کرامتش افزوده می شود.
 

Similar threads

بالا